FAB en gewasbescherming: het belang van goed waarnemen als onderdeel van IPM

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "FAB en gewasbescherming: het belang van goed waarnemen als onderdeel van IPM"

Bruno Maes
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 FAB en gewasbescherming: het belang van goed waarnemen als onderdeel van IPM Tessa De Baets Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit, VAC Gent 4 november 2014

2 Waarnemingen geen vast spuitschema pas behandelen wanneer nodig is parasiet aanwezig? in welke mate aanwezig? schadeverwekker / parasiet waarnemingen : niet tijdrovend = hulpmiddel

3 INVENTARIS VAN DE INSECTEN IN DE PROEFTUIN HOFCHEN EN LAACHERHOF VAN 1980 TOT 1987 STAM Klasse Orde GELEEDPOTIGEN AANTALLEN FAMILIE GENUS SOORT Spinachtigen bastaardschorpioenen hooiwagens mijten spinnen Insecten eendagsvliegen libellen en waterjuffers steenvliegen kakkerlakken sprinkhanen oorwormen stofluizen wantsen, cicaden en bladluizen kevers gaasvliegenachtigen wespachtigen schorpioenachtigen vliegen en muggen kokerjuffers vlinders TOTAAL

4 De fauna op een onbehandelde hoogstamboom (appel) zonder de mijten (naar Steiner 1958) sluipw espen 11% roofw antsen 14% vliegen 28% schadelijke nuttige indifferente kevers 2% gaasvliegen 1% cicaden 7% spinnen 9% vlinders 6% divers 4% blad- en bloedluizen 6% bladvlooien 3% kevers 3% oorw ormen, tripsen 1% kevers 3% springstaarten 2%

5 Vijanden van de teelt en nuttige organismen WERKWIJZE Staalname Observatie Tolerantiegrens KEUZE VAN DE MIDDELEN PERIODE VAN TUSSENKOMST BESTRIJDINGSSTRATEGIE

6 Waarnemen? juiste moment : waarschuwing juiste techniek : visuele waarneming klopnet vallen opletten tijdens de werkzaamheden perceelskennis

7 Waarnemingsmethoden klopmethoden 3 - minutentelling vallen visuele controle elke methoden : voordelen / nadelen combinatie van methoden

8 Waarnemingsmethoden : klopnet : afkloppen van 100 takken boven een vangnet aanwezigheid persoonsgebonden 3 - minuten telling : drie minuten intensief zoeken gericht zoeken ervaring

9 Waarnemingsmethoden : visuele waarneming : 50, 100 of meer plantendelen afzoeken op insecten (of schimmels) gericht zoeken, juister beeld feromoonvallen, kleurvallen, e.d. : insecten worden gelokt en gevangen vluchtgegevens

10 Klopnet : niet altijd bruikbaar algemene indruk van de soortenrijkdom voorwaarden : 100 takken van 100 bomen bomen gelijkmatig verdeeld takken met veel bladeren 3 korte, krachtige tikken

11 Klopnet : tak moet trillen / niet zwiepen tak aanslagen boven klopnet even wachten s morgens

12 Klopnet :

13 Klopnet :

14 Visuele controle : meest representatieve methode gepast tijdstip juiste plaats gecontroleerd zoeken naar : schadeverwekker nuttigen gevonden aantal noteren ervaring is pluspunt

15 Visuele controle :

16 Waar vinden we welke insecten?

17 Waarnemingsmomenten : appel PARASIET APR MEI JUNI JULI AUG PLUK L U I Z E N Appelgrasluis (% knoppen) Roze appelluis (% bomen) Roze appelluis (% vruchten) Bloedluis (% bomen) Kommaschildluis (% vruchten) Wintervlinder (% klusters) Voorjaarsuil (% klusters) R U P S E N Voorjaarsuil Wintervlinder (% vruchten) Vruchtschilvreter (% scheuten) Vruchtschilvreter (% vruchten) Andere bladrollers (% scheuten) Andere bladrollers (% vruchten) Fruitmot (% vruchten)

18 Waarnemingsmomenten : appel PARASIET APR MEI JUNI JULI AUG PLUK W A N T S K E V E R W E S P E N Groene appelwants (% bomen) Groene appelwants (% vruchten) Appelbloesemkever (% kappertjes) Appelbloesemkever (% vruchten) Appelbladgalmug (% scheuten) Appelzaagwesp (# in kruisval) Appelzaagwesp (% slingers) Zuringbladwesp (% vruchten)

19 Vallen : feromoonvallen : praktische waarnemingsmethode interpretatiegegevens noodzakelijk alleen mannelijke vlinders gegevens : begin vlucht topvlucht einde vlucht

20 Vallen :

21 Vallen : weinig vangsten bij ideale omstandigheden schadeverwekker komt weinig voor weinig vangsten bij slechte omstandigheden opletten

22 Vallen : lichtvallen : onpraktisch kleurvallen : zaagwesp houtboorders

23 Vallen :

24 Vallen : Ciba Trechter Luxan

25 Vallen : Zoëcronval Kleurenval Nevenvangsten

26 Perioden van ophangen en controleren feromoonvallen : dop ophangen dop vernieuwen APRIL MEI JUNI JULI AUG Appelvouwmijnmot Lithocolletis blancardella 1-apr 1-jun Eulia vlinder Argyrotaenia pulchellana 1-apr 1-jun Schorsrups Enarmonia formosona 20-apr - Vroege fruitmot Pammene rhediella 20-apr - Fruitmot Cydia pomonella 1-mei 30-jun Herfstbladroller Syndemis musculana 1-mei - Vruchtschilvreter Adoxophyes orana 15-mei 15-jul Appelglasvlinder Sesia myopaeformis 20-mei - Gestippelde houtvlinder Zeuzera pyrina 1-jun - Grote appelbladroller Archips podana 1-jun - Leverkleurige bladroller Pandemis heperana 1-jun - Rode knopbladroller Spilonota ocellana 1-jun - Heggebladroller Archips rosana 15-jun -

27 Vergelijking fruitmotferomoonvallen aantal fruitmotten 12 meter tusen de vallen IOB dispensor Zoecon 1 Zoecon 2 IOB 1 IOB 2 Hoechst 1 Hoechst 2 valt ype

28 Bij hoeveel C begint de biologische ontwikkeling van een insect? C fruitmot 10 wintervlinder 4 vruchtbladroller 8 groene appelwants 4 voorjaarsuil 7 à 8 kommaschildluis 7 groene appeltakluis 5,9 appelgrasluis 5,5 rose appelluis 4,5

29 Waarnemingen centralisatie van waarnemingen onderzoeksinstellingen - voorlichtingsdiensten waarschuwingen juiste tijdstip TELER : LOKAAL CONTROLEREN

30 fenologie dichtheid voorliching fruitteler regionale temperatuur waarnemingen modellen ontwikkelingsstadium voor waarneming en / of bestrijding geschikte tijdstippen waarschuwingen na waarschuwing percelen controleren op aantallen insecten uitkomsten vergelijken met bestrijdingsdrempels per perceel beslissen over bestrijding

31 Recente projecten - FAB in de fruitteelt Project Regionaal Landschap Zuid-Limburg aanleg van multifunctionele akkerranden Project Regionaal Landschap Hageland rol van de wilde bijen in de bestuiving van pitfruit bevorderen via een meer geïntegreerde bedrijfsvoering

32 Publicatie

33 Vragen?

Vergelijkbare documenten

Coragen De revolutie in fruitmotbestrijding in de appel- en perenteelt

Coragen De revolutie in fruitmotbestrijding in de appel- en perenteelt ieuwe werkzame stof biedt betere bescherming De schadelijke fruitmot vormt een toenemend probleem in de appel- en perenteelt en zorgt