Congres Architectuur in de Zorg

Transcriptie

1 Congres Architectuur in de Zorg Men neme een architect Recept voor een goed zorgsysteem Nieuwegein, 23 juni 2011

2 Arina Burghouts Trainee Nictiz Achtergrond: Medische Informatiekunde (AMC/UvA) Thema s: ehealth & Interoperabiliteit Zorg op Afstand Tel.: Gé Klein Wolterink Adviseur Nictiz Achtergrond: Ruim 25 jaar ICT industrie Thema s: ehealth & Interoperabiliteit Zorg op Afstand Voorzitter Regionaal Architectuur Platform (RAP) Tel.: Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem 2

3 ehealth & Interoperabiliteit Aanpak van ehealth & Interoperabiliteit Voorbeeld Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem 3

4 Wat is ehealth? Patiënt, cliënt burger, mantelzorger Een overkoepelende term voor bezig zijn met welzijn, gezondheid en gezondheidszorg, Patiënt-patiënt Communities Fora Websites patiëntenverenigingen PHR van behandelaars en consumenten geholpen door het gebruik van ICT, internet en mobiele technologie Patiënt-zorgverlener / zorgverlener-patiënt PHR Zorg op Afstand, telemonitoring,.. Domotica Toegang patiënt Zorgverlener-zorgverlener EPD Teleconsultatie Teledoorverwijzing xxx Auteur: Jimison, Oregon Health & Science University. Evidence-based Practice Center & United States. Agency for Healthcare Research and Quality., 2008 Zorgverlener 4

5 ehealth-diensten Medische info op internet Websites patiëntenverenigingen Fora & communities Bepalen / benaderen risicogroepen Monitoring gezondheidstoestand Bevolking Monitoring Verspreiding ziekten Diagnose op afstand Intercollegiale consultatie e-consult voor Teleradiologie Teledermatologie Teleoogheelkunde Psychotherapie via internet Medicatie op afstand Telechirurgie Zorg op afstand Video contact e-monitoring Patiënt instrueren op afstand e-voorlichting e-preventie e-diagnose e-therapie e-care e-preventie en e-voorlichting e-zorg e-zorgondersteuning e-logistiek e-finance e-admin e-dossier e-quality e-management e-commerce Afspraak voor consult EPD - Landelijk - regionaal - instelling - persoonlijk (PHR) Continuing medical education Decision support systems Elektronische voorschrijfsystemen Behandelprotocollen, richtlijnen ehealth-diensten 5 autonome aanbieders, heterogene oplossingen 5

6 Van eilandjes naar interoperabiliteit Interoperabiliteit: de mogelijkheid van verschillende autonome, heterogene eenheden, systemen, partijen, organisaties of individuen om met elkaar te communiceren en interactie te hebben: Organisatorische / procedurele interoperabiliteit Semantische interoperabiliteit Syntactische interoperabiliteit Technische interoperabiliteit ehealth oplossingen het belang van interoperabiliteit 6

7 Wat levert interoperabiliteit op? Patiënt Zorgverlener Zorginstelling Verzekeraar Leverancier Betere samenwerking Het wordt gemakkelijker voor zorgaanbieders en verleners om samen te werken. Informatie kan eenvoudiger worden gedeeld V V Integratie van informatie Zorginformatie van verschillende producten en diensten wordt geïntegreerd. Informatie is uitwisselbaar en herbruikbaar V V V Gebruiksgemak Verschillende producten en diensten worden via één gebruikersscherm, interface, log-inmethode beschikbaar gesteld. Informatie wordt hergebruikt V V Betere kwaliteit zorg Minder kans op fouten door betere informatie-uitwisseling en beschikbaarheid van diensten. De juiste informatie en diensten op het juiste moment en plaats beschikbaar. V V V V Meer efficiënte zorg De juiste informatie en diensten op het juiste moment en op de juiste plaats beschikbaar. Minder herhaling van zetten. V V Uitwisselbaarheid producten en diensten Producten en diensten van verschillende leveranciers zijn uitwisselbaar en koppelbaar; geen vendor lock-in Opschaling Grotere afzetmarkt voor leveranciers, leidt tot goedkopere en betere diensten en producten V V V ehealth 7 & Interoperabiliteit - voordelen 7

8 Interoperabiliteitsprofielen ehealthproject ehealthproject ehealthproject Interoperabiliteitsspecificatie Interoperabiliteitsspecificatie Interoperabiliteitsspecificatie Projectspecificaties Profiel B Profiel C Profiel A Profiel A Profiel X Profiel X Profiel Y Profiel A Profiel B Profiel C Profiel X Profiel Y Interoperabiliteitsprofielen standaard standaard standaard standaard standaard standaard standaard standaard standaard standaard standaard Basisstandaarden ehealth & Interoperabiliteit - Profielen 8

9 Initiatieven in de markt IHE profiles 9

10 Europese ontwikkelingen 10 10

11 Profielen - gelaagdheid Proces / procedure: Zorgstandaarden, zorgpaden, protocollen, veiligheid, richtlijnen, etc. Informatie: Datamodellen, Detailed Clinical Model (DCM), Snomed CT, ICD, terminologie, codestelsels, etc. Applicaties: IHE Integratieprofielen, Continua Interoperability Design Guidelines, systeemrollen en hun interactie, maar ook functionele eisen voor applicaties (ZIS, HIS, KIS,.) Techniek en infra: Berichten (HL7v2, HL7v3, Edifact, XML,..), techniek, etc. Samen met de zorg Samen met de industrie 11

12 Proces profielontwikkeling Plugfest Connectathon 12

13 Mensen en processen Use Cases Interoperabiliteitsprofielen Interoperabiliteitsframework Referentiearchitectuur Organisatie: Zorgstandaarden, zorgpaden, protocollen, veiligheid, richtlijnen, etc. Informatie: Datamodellen, Detailed Clinical Model(DCM), Snomed CT, ICD, terminologie, LOINC, NHG Labcodes, codestelsels, etc. Applicaties: IHE Integratieprofielen, Continua Design Guidelines, systeemrollen en hun interactie, functionele eisen voor applicaties (ZIS, HIS, KIS, portalen, verwijsapplicaties) Interoperabiliteitsprofielen Programma s van Eisen Producten en diensten Techniek en infra: Berichten (HL7, Edifact, XML,..), techniek, regionale netwerken, lokale netwerken, etc. Certificering 13

14 ehforum ehealth Forum Standaarden ontwikkeling Profiel ontwikkeling specifieke aanpassingen en aanvullingen voor NL markt Kenniscentrum promoten en beschikbaar stellen van beschikbare standaarden en profielen in de NL markt Marktpartijen ehealth project ehealth project Gebruik van profielen ehealth project ehealth project Profiel ontwikkeling ehealth project Gebruik van standaarden ehealth project ehealth 14 Forum

15 Samenwerken kennisinstellingen overheden branche- en koepelorganisaties regionale samenwerkingsorganisaties zorgverzekeraars internationale overheden en instellingen internationale (samenwerkende ) bedrijven Makelen en Schakelen interoperabiliteit ehealth kennis activiteiten internationale ontwikkelingen use cases standaarden profielen best practices zorginstellingen zorgprofessionals patiënten instituten cliënten leveranciers mantelzorgers Aanpak: 15 partijen bij elkaar brengen, makelen en schakelen rond use cases en interoperabiliteitsprofielen 15

16 Telemonitoring bij hartfalen Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem 16

17 Hartfalen Pompfunctie functioneert niet goed Organen en weefsel krijgen te weinig zuurstofrijk bloed om goed te functioneren en houden vocht vast Klachten: vermoeidheid, kortademigheid, opgezette benen, onrustig slapen, hartritmestoornis, prikkelhoest, ~ patiënten, vooral 75+ Chronische ziekte Behandeling: voorkomen van verslechtering, door medicatie, operatie, pacemaker, zoutarm en vochtarm dieet 17

18 Telemonitoring bij hartfalen Patiënt meet dagelijk gewicht en bloeddruk, evt. ECG en beantwoordt vragen Zorgverlener kan op afstand de gezondheidstoestand van de patiënt in de gaten houden ECG Thuis Hartfalen-poli bloeddrukmeter Patiënt weegschaal Cardioloog/Hartfalenverpleegkundige Men neme een architect... Recept voor een goed zorgsysteem 18

19 Interoperabiliteit Telemonitoring Hartfalen Doel van het project Interoperabiliteitsprofielen Samenwerkingsplatform 19

20 Uitgangspunten project Aansluiten bij problemen en vragen in het veld Breed draagvlak bij stakeholders Gebruik maken van de resultaten van IHE en Continua Gestructureerde en procesmatige aanpak Iteratieve, stap voor stap, benadering Iedereen kan meedoen Resultaten publiek beschikbaar 20

21 Fase 1 Architectuur en use cases 12 mei 1 sept voorbereiden consolideren uitwerken consolideren communiceren Bilateraal overleg Workshop Expertteam Workshop Fase 1 Vaststellen stakeholder requirements en gedetailleerde use cases Fase 2 Uitwerken en toetsen interoperabiliteitsprofielen Fase 3 Communicatie en demonstratie Deliverables - Business requirements - Architectuur - Procesinrichting - Gedetailleerde use cases Deliverables - Interoperabiliteitsprofielen - Getoetste resultaten 21

22 Deelnemers 22

23 Systeemrollen Medische Triage Aanbieder Telemonitoring Diensten Patiënt Specialistische zorgverlener Thuis, op het werk, op reis Verpleegkundige Specialist Aanbieder PGD Persoonlijk Gezondheidsdossier Zorgverlener eerste lijn Huisarts 23

24 Uitvoerende partijen Medical Service Center Verpleegkundige 1 Specialist Medische Triage Aanbieder Telemonitoring Diensten 3 2 Patiënt 2 Ziekenhuis / poli Thuis, op het werk, op reis Verpleegkundige Specialist Aanbieder PGD Persoonlijk Gezondheidsdossier Zorgverlener eerste lijn Huisarts 24

25 Telemonitoringsysteem Patiëntomgeving Backoffice aanbieder telemonitoringdiensten Omgeving aanbieder PGD ECG PGD-systeem bloeddrukmeter weegschaal gateway Server Datacenter Zorgaanbiederinformatiesysteem (bv. EPD, ZIS/HIS, disease management systeem, stand-alone systeem MSC) Toegang tot telemonitoringinformatie voor patiënten Systeembeheer Toegang tot telemonitoringinformatie voor zorgverleners (incl. MSC) Zorgverleneromgeving 25

26 Systeeminterfaces Patiëntomgeving Backoffice aanbieder telemonitoringdiensten Omgeving aanbieder PGD ECG P n PGD-systeem bloeddrukmeter weegschaal A 1 A 2 A 3 gateway B Server C Datacenter E n Zorgaanbiederinformatiesysteem (bv. EPD, ZIS/HIS, disease management systeem, stand-alone systeem MSC) Toegang tot telemonitoringinformatie voor patiënten D 1 D 2 Systeembeheer D 3 Toegang tot telemonitoringinformatie voor zorgverleners (incl. MSC) Zorgverleneromgeving 26

27 Systeeminterfaces A 1 A 2 A 3 B C D 1 D 2 D 3 Interface Opmerking Type ECG-monitor - gateway Bloeddrukmeter - gateway Weegschaal - gateway Gateway - backoffice TMS Server - datacenter Toegangsapplicatie - backoffice TMS Toegangsapplicatie - backoffice TMS Beheersapplicatie - backoffice TMS In de meeste systemen een open interface zodat meetapparaten van verschillende leveranciers gebruikt kunnen worden. T.z.t. kan overwogen worden of dit een open interface kan zijn maar op dit moment is het in alle beschikbare systemen een leveranciersspecifieke interface Intern interface in de backoffice. T.z.t. kan worden overwogen of dit een open interface zou kunnen zijn. Leveranciersspecifieke interface Leveranciersspecifieke interface Leveranciersspecifieke interface Standaard interface Standaard interface Standaard interface Proprietary interface Interne interface Proprietary interface Proprietary interface Proprietary interface E n Backoffice TMS - informatiesystemen zorgaanbieders Koppeling van de backoffice met informatiesystemen van zorgaanbieders. Standaardisatie gewenst. Standaard interface P n Backoffice TMS - PGD-systemen Koppeling van de backoffice met externe PGD-systemen. Standaardisatie gewenst. Standaard interface 27

28 Referentiearchitectuur Continua PAN / LAN Device Application Hosting Device WAN Device Health Record Device PAN IF LAN IF WAN IF xhrn IF P n PHR A n Remote Patient Monitoring Server E n EHR 28

29 Logistiek proces 29

30 Interoperabiliteits use cases UC LP1 LP2 Beschrijving Het bestellen en inrichten van een telemonitoringdienst via het informatiesysteem van de zorgverlener (XIS) met automatische gegevensoverdracht. Het wijzigen van patiëntinformatie en/of drempelwaarden via het informatiesysteem van de zorgverlener (XIS) met automatische gegevens overdracht 30

31 Voorbeeld: Use case LP1 Bestellen telemonitoringdienst met automatische gegevensinvoer (via XIS) 1. De zorgverlener opent het XIS en maakt een nieuwe bestelling voor een TMS aan voor de patiënt 2. De benodigde (identiteits-, demografische en order-) gegevens worden automatisch uit het XIS overgenomen en waar nodig aangevuld door de zorgverlener 3. De gegevens van de patiënt worden bij verzenden vanuit het XIS naar de back office (server/datacenter) van het TMS gestuurd. Plaatst bestelling incl. inrichting van het systeem Zorgverlener werkt in het XIS XIS Aanbieder telemonitoringdiensten TMS Patiëntidentiteit: naam, adres, tel.nr., geb. datum,. etc. Systeeminformatie: type dienst, type apparatuur, drempelwaarden,.. etc 31

32 Medisch proces 32

33 Interoperabiliteits use cases UC MP1 MP2 MP3 MP4 MP5 MP6 Beschrijving Openen van het juiste dossier in het XIS vanuit het TMS met één klik (SSO) Openen van het juiste dossier in het TMS vanuit het XIS met één klik (SSO) Realtime monitoren van de vitale waarden van de patiënt in het XIS Rapportage van de vitale waarden van de patiënt in het XIS Monitoren van symptomen en leefstijl van de patiënt in het XIS Bekijken van medische informatie uit het XIS in het TMS 33

34 Voorbeeld: Use case MP3 Realtime monitoren van de vitale waarden van de patiënt in het XIS 1. De vitale waarden worden realtime vanuit de meetapparatuur, via de gateway naar de back office (server/datacenter) verstuurd 2. De meetwaarden worden realtime vanuit de back office toegankelijk gemaakt voor het XIS 3. Bij afwijkende waarden wordt de cardioloog/hf-verpleegkundige gewaarschuwd 4. De hartfalenverpleegkundige of cardioloog opent het XIS en logt in 5. De hartfalenverpleegkundige of cardioloog bekijkt de meetwaarden, de gezondheidsstatus en eventuele meldingen over de patiënt. 6. De zorgverlener past eventueel het therapiebeleid aan 7. De zorgverlener neemt contact op met de patiënt als dit nodig is Patiënt meet vitale waarden Gegevens worden opgeslagen in backoffice Gegevens komen realtime beschikbaar in XIS Zorgverlener bekijkt gegevens en neemt actie indien nodig TMS gateway XIS TMS backoffice Realtime oversturen van gegevens patiënt identificatie meet gegevens context informatie. etc Patiëntomgeving 34

35 Voorbeeld: Use case MP4 Rapportage van de vitale waarden van de patiënt in het XIS 1. De vitale waarden worden vanuit de meetapparatuur, via de gateway naar de back office verstuurd 2. De gegevens zijn in te zien voor een zorgverlener via een applicatie op het TMS-systeem 3. De vitale waarden worden op bepaalde momenten (niet-realtime) vanuit de back office naar het XIS gestuurd 4. De hartfalenverpleegkundige of cardioloog opent het XIS en logt in 5. De hartfalenverpleegkundige of cardioloog bekijkt de vitale waarden, bv als voorbereiding voor een consult. Patiënt meet vitale waarden Gegevens worden opgeslagen in backoffice Gegevens komen nietrealtime beschikbaar in XIS Zorgverlener bekijkt gegevens bv. bij consult TMS gateway Niet realtime oversturen van gegevens patiënt identificatie meet gegevens context informatie. etc XIS Patiëntomgeving TMS backoffice TMS applicatie Zorgverlener bekijkt gegevens en neemt actie indien nodig 35

36 Van Use Cases naar Profielen Medisch proces Use cases MP3: Meetwaarden realtime TMS XIS MP4: Rapportage meetwaarden TMS XIS MP5: Vragen en antwoorden TMS XIS Profielen Interoperabiliteitsprofiel Gegevensoverdracht Logistiek proces LP1: Bestellen TMS vanuit XIS LP2a+b: Wijzigingen doorgeven vanuit XIS MP6: Medische gegevens XIS TMS Interoperabiliteitsprofiel Logistiek 36

37 Workshop 12 mei

38 Fase 2 Interoperabiliteitsprofielen 12 mei 1 sept voorbereiden consolideren uitwerken consolideren communiceren Bilateraal overleg Workshop Expertteam Workshop Fase 1 Vaststellen stakeholder requirements en gedetailleerde use cases Fase 2 Uitwerken en toetsen interoperabiliteitsprofielen Fase 3 Communicatie en demonstratie Deliverables - Business requirements - Architectuur - Procesinrichting - Gedetailleerde use cases Deliverables - Interoperabiliteitsprofielen - Getoetste resultaten 38

39 Expertteam 7 juni

40 Interoperabiliteitsprofielen Use case MP3 Vitale waarden - realtime Use case MP4 Vitale waarden - rapportage Proces use case 3 Proces use case 4 Klinisch Functioneel Basis Data Set Specifiek voor Telemonitoring Hartfalen IHE PCD-01 HL7v2.6 Messaging Webservices HL7 PHMR Vulling van de secties CDA R2 / CCD Documentstructuur IHE-XDR / HL7 Transportmechanisme Continua Design Guidelines (oct. 2010) Continua WAN-IF of toch ook HRN-IF? Continua HRN-IF 40

41 ehealth & Interoperabiliteit interopprofiel interopproces interopframework Telemonitoring hartfalen referentiearchitectuur proces en use cases interopprofielen Men neme een architect... recept voor een goed zorgsysteem 41

42