Nummer raadsnota: BI Voorstel: 1. Het vooralsnog handhaven van de huidige manier van inzamelen en het daaraan verbonden serviceniveau.

Transcriptie

1 e informatie ijk :uurl oesl 3 f O et 'i cr plan. datum zaak nr. : JA 7 NEE verti 'ouwelijk gemeente WW Oosterhout ĮZM -SLOK NOTA VOOR DE RAAD Datum: 9 december 204 Onderwerp: Onderzoek serviceniveaus afvalinzameling Nummer raadsnota: BI Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: Janse. Rapportage. Rebelgroep Voorstel:. Het vooralsnog handhaven van de huidige manier van inzamelen en het daaraan verbonden serviceniveau. Samenvatting In juli zijn de resultaten van het onderzoek dat is uitgevoerd naar aanleiding van de motie met betrekking tot de kosten van de afvalstoffenheffing, d.d. 7 december 203, gepresenteerd. In het onderzoek is een viertal scenario's uitgewerkt, waarvan de financiële impact op de afvalstoffenheffing per huishouden is berekend. Een bevolkingspeiling maakte onderdeel uit van het onderzoek. Hierover is de gemeenteraad per brief geïnformeerd op 8 juli 204 'Onderzoek serviceniveaus n.a.v. motie 'kosten afvalstoffenheffing' 7 december 203' met kenmerk In dit onderzoek zijn de volgende varianten onderzocht:. Aanpassing van de inzamelfrequentie van de stromen papier, textiel, blik en glas van twee wekelijks naar vier wekelijks. In de totale analyse wordt ook GFT en restafval betrokken; 2. Het 'uitbesteden' van de inzameling van papier aan verenigingen; 3. Het introduceren van een brengscenario voor de hierboven genoemde monostromen naar clusterplaatsen bij bijvoorbeeld winkelcentra; 4. Het introduceren van een duobak, naast een brengscenario zoals bedoeld onder punt 3 voor de monostromen papier, textiel, blik en glas, voor; a. drankenkartons en kunststofverpakkingen (dat via een haalsysteem wordt ingezameld), b. papier en kunststof c. papier en drankenkartons De huidige inzamelmethodiek is als nulscenario gehanteerd. Algemene conclusie uit het onderzoek (zie bijlage) is dat geen van de scenario's volgens het onderzoeksbureau een grote besparing oplevert voor de burger en dat voor alle scenario's in meer of mindere mate draagvlak is onder de bevolking. Er bestaat vanuit de bevolkingspeiling geen duidelijke voorkeur voor een van de scenario's.

2 Het financiële beeld voor de verschillende onderzochte scenario's is als volgt: Scenario Voorstander bij berekende Voorstander indien Tegenstander van systeem voorkeur heffing goedkoper Scenario «5 «* 29^0 28^0 25^0 inzamelfrequentie kratjes omlaag Scenario 2. -C2 389ŵ 3 58^ 5*. Ophalen papier door verenigingen Scenario 3. -C «Ko 33* * kratjes vervangen door brengsysteem Scenario 4. CO/-C8 42*0 3^0 23% Duobak papier«kunststof (alleen laagbouw) Een van de oorzaken van deze uitkomst is dat de gemeente Oosterhout met de invoering van Diftar in 203 al grote stappen heeft gemaakt en dat de inzameling door de nieuwe route-indeling al op een efficiënte wijze wordt uitgevoerd. Oosterhout kent, zo blijkt ook uit de evaluatie rondom Diftar, in de regio een van de laagste afvalstoffenheffingen. Zo rekenende een Oosterhouter in 202 nog een vast bedrag af van C 283,-. In 204 is dit gemiddeld genomen ë 208,-. In 205 zal het gemiddelde bedrag van de afvalstoffenheffing naar verwachting C 89,- zijn. Daarnaast is het zo dat een Oosterhouter in de regio het minste restafval aanbiedt (ca. 83 kg). Het gemiddelde per inwoner ligt in de Regio West Brabant op 47 kg per jaar. Het streven van de Rijksoverheid ligt op 00 kg per inwoner per jaar in In het licht van het voorgaande kunnen we stellen dat Oosterhout op het gebied van het afval- en scheidingsgedrag ver voor loopt op de landelijke en regionale doelstellingen. Gelet op het bovenstaande, kunnen we met trots stellen dat de (beleids)keuzes van de afgelopen jaren hun vruchten hebben afgeworpen. We hebben de afgelopen jaren goede resultaten behaald op het gebied van: het scheidingsgedrag; de tarieven; én de bedrijfsvoering. Op grond van deze uitkomsten is het lastig een scenario aan te wijzen die een duidelijke voorkeur heeft voor de vergroting van de inzamelefficiëntie. De Oosterhouter heeft zich ook niet expliciet uitgesproken voor een bepaald scenario. Een eventuele keuze voor een wijziging van de inzamelsystematiek zal daarom meer gebaseerd moeten zijn op visie op de toekomstige ontwikkelingen van afvalinzameling en verwerking. De inzameling via (glas)kratten leidt tot veel klachten van burgers (zwerfvuil, verrommeling van de aanbiedplaatsen, etc). Ook als gekeken wordt naar de arbeidsomstandigheden bij de inzameling, is de inzameling via (glas)kratten niet ideaal. De komende periode wil het College daarom in ieder geval onderzoeken wat de alternatieven voor de inzameling via (glas)kratten zijn. Gelet op het huidige niveau van de afvalstoffenheffing en de mogelijkheden om verder te bezuinigen op basis van het onderzoek, wil het College de tijd nemen om de Raad goed te betrekken bij de keuze voor een eventueel nieuw inzamelscenario. Het afschaffen van de inzameling van glas via kratten houdt bijvoorbeeld in dat overgestapt moet worden van een haalsysteem naar een brengsysteem. Besluitvorming over dergelijk beleidskeuzes moet zorgvuldig plaatsvinden. 2 Een nieuwe route-indeling heeft ca. C ,- opgeleverd. Bron: Uitvoeringsprogramma VANG - huishoudelijk afval, d.d. 8 november 204. Uitdraai van: 9 december :4 uur Pagina: 2

3 Besluitvorming over een van de scenario's of alternatieve inzamelmethoden kan wat het College betreft plaatsvinden in het laatste kwartaal van 205. Wat willen we bereiken? Afvalbeleid Oosterhout gaat voor een efficiënte, toekomstbestendige afvalinzameling. Een eventuele keuze voor een wijziging in de inzamelsystematiek zal wat het College betreft meer gebaseerd moeten zijn op toekomstige ontwikkelingen én voordelen moeten hebben op het gebied van duurzaamheid, efficiëntie, verminderen zwerfafval, etc. Landelijk en regionaal is gekozen voor een beleid dat gericht is op een 'afvalloze samenleving' 3. Het Kabinet heeft de ambitie om de hoeveelheid recyclebaar Nederlands restafval in verbrandingsinstallaties te minimaliseren. Afvalscheiding - met name aan de bron - is hiervoor een noodzaak. Dit beleid heeft staatsecretaris Mansveld in haar brief aan de Kamer" begin dit jaar als zodanig ook verwoord. Het op preventie van afval gerichte beleid komt tot uiting in maatregelen die zien op producentverantwoordelijkheid, ketenbeleid, ecodesign, duurzaam inkopen en cradle-tocradle. In dit kader valt de discussie rondom de afschaffing van statiegeld voor PET-flessen en de inzameling van drankkartons te plaatsen. Wat doen we in Oosterhout In Oosterhout wordt met name door het systeem van Diftar invulling gegeven aan het landelijke (milieu)beleid. Het overzicht hieronder geeft een beeld van de ontwikkeling van de hoeveelheden ingezameld afval. KWARTAALOVERZICHT AFVALSTROMEN component 0 Ie 2e 3e 4e tot restafval' Ó Ô qft-aŕval grot op afroep snoeiafval op afroep papier qlas Eüel u* kca kunst, verp grol mil str snoeihout mil str puin grond hout metaal tapijt horde kunststoffen nvt n.v.t n.v.t. 5 5 tempex nvt nvt n v t 60m' 60m' drankenkartons n v t n v t n v t n v n.v.t vtakglas nvt II v t nvt v t n.v.t. oveng! Ò? reinigingsdienstenafval' sm íe 2e 3e 4e tot /İ22 l)8 57 I I G m 50m' 80m' 6O0m' n v t Ŝ n.v.t. n v t II v t e 2e 3e 4e tot İ2Ô4 t / ^ 80m' 240nľ Gewichten in tonnen ( OOOkg) tenzij anders aangegeven Huishoudelijk restafval afkomstig uit kliko's ondergrondse containers en milieustraat Gips, dakleer, dakgrind en asbest * Vuil afkomstig uīt de handmatige straatreiniging zwerfvuil, dumpafval en openbare prullenbakken Conform het landelijke beleid wordt ook Oosterhout vanaf 205 ketenverantwoordelijk voor het kunststofverpakkingmateriaal. Dit houdt in dat de gemeente verantwoordelijk wordt voor de keten van inzameling van deze verpakkingsmiddelen tot de vermarkting van uit verpakkingsmiddelen gewonnen 3 Zie Jaarboek Afval 204. Brief van staatssecretaris Mansveld (lenm) aan de Tweede Kamer over de uitwerking van het programma Van Afval Naar Grondstof; 28 januari 204 Uitdraai van: 9 december :4 uur Pagina: 3

4 grondstoffen. Op dit moment wordt regionaal invulling gegeven aan deze verantwoordelijkheid en heeft Oosterhout deelgenomen in een aanbestedingsprocedure die ziet op het proces ná inzameling tot aan de vermarkting van grondstoffen. Dit deel van de keten wordt aanbesteed aan de markt, omdat bij gemeenten de technische middelen (denk aan nascheidingsinstallaties) en (markt)kennis ontbreekt om volledig invulling te geven aan de ketenverantwoordelijkheid. In het kader van het landelijke milieubeleid wordt door de gemeente Oosterhout aangesloten bij initiatieven tot verdere gescheiden inzameling, denk hierbij aan de inzameling van elektrische apparaten via Wecycle of de inzameling van matrassen via Retourmatras (vanaf 203). Ook op het gebied van de bestrijding van zwerfafval worden in Oosterhout, met gebruikmaking van de NEDVANG subsidies, verschillende campagnes gevoerd (denk aan vuurwerkcampagne, ZAPP'ers, voorlichting aan scholen, aanschaf kleppen op afvalbakken, etc). Wat gaan we daarvoor doen? Wat het College betreft wordt vooralsnog niet besloten om de inzameling te veranderen. Te meer nu uit het onderzoek blijkt dat een ander scenario niet fors bedraagt aan een lastenverlichting. Ook vanuit de bevolkingspeiling is geen duidelijk voorkeursscenario naar voren gekomen. Met de richting van de Raad naar aanleiding van een opiniërende discussie over het onderzoek wil het College één of meerdere scenario's verder uitwerken (incl. tijdspad voor uitrol). Toekomstige inzamelmethodiek en afvalscheiding: Voor een keuze naar een andere manier van inzamelen is het volgende van belang:. Allereerst, wordt een goede werking van Diftar mede bepaald door mate waarin inwoners hun afval scheiden. De (hoge) storttesten of verwerkingstarieven die betaald moeten worden aan de verbrandingsovens voor restafval zijn hier mede bepalend in. Immers, de hoogte van de stortkosten bepalen mede de afvalstoffenheffing. Indien de gemeente de stortkosten kan reduceren, dan kan in beginsel ook de afvalstoffenheffing dalen. Zoals u weet, gelden vanaf 207 nieuwe lagere tarieven. Dit betekent dat bij een ongewijzigde inzamelmethodiek de afvalstoffenheffing in 207 in beginsel kan dalen. Een laag tarief kan echter het scheidingsgedrag van mensen beïnvloeden. De financiële prikkel om te scheiden verdwijnt immers. Een gevolg kan zijn dat er kostbare grondstoffen weer terug komen in het restafval. Het College wil in dit verband verder onderzoeken bij welk scenario de stimulans het grootst is om het afval te blijven scheiden. 2. De gemeente ontvangt vanuit bewoners veel meldingen over de inzameling via (glas)kratten. De meldingen zien met name op het wegwaaien van de lege (glas)kratten, het gebrek aan ruimte in de kratten (en daardoor de behoefte aan extra kratjes) en het straatbeeld. Oosterhout is overigens een van de zeer weinige gemeenten in Nederland die nog op een dergelijke manier inzamelt. Voor wat betreft papier wordt in de meeste gemeenten gewerkt met containers of losse dozen aan straat. Voor de inzameling van glas en andere fracties wordt doorgaans een brengsysteem (glasbollen of ondergrondse containers op clusterplaatsen) gehanteerd. Een wijziging van het systeem van de losse kratten kan zorgen voor het verminderen van het zwerfafval en zorgt voor het verminderen van de ergernis onder Oosterhout over 'weggewaaide' kratjes en papier voor, tijdens en na inzameling. Daarnaast, achten wij de inzameling via (glas)kratjes als werkgever richting onze medewerkers niet meer gewenst. Een nieuw scenario moet voor het bovenstaande een Uitdraai van: 9 december :4 uur Pagina: 4

5 oplossing bieden Voor wat betreft het moment van een eventuele andere manier van inzamelen geldt nog dat de komende jaren de vuilniswagens vervangen moeten gaan worden 6. In het kader van de bedrijfsvoering geeft dat een natuurlijk moment om bepaalde beleidskeuzes door te voeren. Besluitvorming over een eventuele nieuwe inzamelmethodiek zal derhalve in ieder geval in de komende twee jaar moeten plaatsvinden. Het College stelt eind 205 voor. 4. In 20 is door de Raad een amendement aangenomen waarin opdracht wordt gegeven tot het onderzoeken van de opbrengsten van privatisering van de afvalinzameling, dan wel de unit Afvalverwijdering. Rondom de invoering van Diftar is toegezegd dit onderzoek in 204 uit te voeren en hierover te rapporteren. Het College heeft hangende de doorontwikkeling bij de buitendienst toegezegd deze opdracht in 205 uit te voeren. Een besluit in het kader van de inzameling (en het gewenste serviceniveau) kan de uitkomsten van een dergelijk onderzoek beïnvloeden. In een scenario waarin het uitbesteden wordt onderzocht, bepaalt het serviceniveau de inhoud en omvang van het bestek waarop marktpartijen hun prijs moeten baseren. In scenario's waarin uitgegaan wordt van privatisering van de eigen dienst 7 of het handhaven van de eigen dienst zal het serviceniveau wellicht op een andere manier doorwerken in financiële zin. In die zin is het goed om eventuele besluitvorming over serviceniveaus mee te nemen in het bovengenoemde onderzoek. Wat mag het kosten? Uitgangspunt voor wat betreft het College is dat een wijziging in de serviceniveaus/ inzamelmethodiek moet bijdragen aan de verlaging van de kosten van de afvalinzameling en tegelijkertijd invulling moet geven aan het gevoerde milieu- en afvalbeleid. Op welke manier is/wordt vormgegeven aan burgerparticipatie? Bij het uitvoeren van het onderzoek is nadrukkelijk gekozen voor burgerparticipatie en zijn ruim 400 Oosterhouters uitgebreid geïnterviewd over hun voorkeur voor de verschillende scenario's. De resultaten zijn meegenomen in het onderzoek en kan door college en raad gebruikt worden als basis voor besluitvorming. 5 Ambtelijk worden ervaringsgegevens verzameld bij andere gemeenten. Zo is er contact met de gemeente Eindhoven waar een proef loopt met duobakken voor oud papier/ karton (OPK) en plastic/ drankkartons/ blik (PMD). De resultaten van de proef worden in 205 verwacht. e In 205 zullen twee vuilnisauto's ten behoeve van de inzameling van restafval en GFT worden aangeschaft. De technische levensduur is bereikt, hetgeen hoge onderhoudskosten en stilval met zich meebrengt. In 205 moeten de vuilniswagen vervangen worden. 7 Denk aan geprivatiseerde overheidsbedrijven zoals SAVER en AVRI. Uitdraai van: 9 december :4 uur Pagina: 5

6 WW w Oosterhout BESLUIT VAN DE RAAD Nummer: BI DE RAAD VAN DE GEMEENTE OOSTERHOUT; Gelezen het voorstel van het college van 9 december 204; BESLUIT: De huidige manier van inzamelen en het daaraan verbonden serviceniveau vooralsnog te handhaven. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 20 januari 205. DE RAAD VOORNOEMD, voorzitter, griffier Uitdraai van: 9 december :4 uur Pagina: 6

7 VooC, CPA- SP- ũćś~ Jìro**Liu.Ci - /Vrf// J R. (f. ^ iu/r GROEN Motie onderzoek "mini-mileustraten" Ondergetekende, A.H.K.M. van der Pluijm (Groenlinks), raadslid van de gemeente Oosterhout, dient met verwijzing naar artikel 37 van het Reglement van Orde voor de gemeente Oosterhout de volgende motie in. De raad van de gemeente Oosterhout, in vergadering bijeen op 20 januari 205 Overwegende dat «In het nu voorliggende onderzoek wél is gekeken naar een volledig brengsysteem en een systeem met duobakken waarin mogelijk zaken als drankkartons worden opgehaald. «Er echter niet is gekeken naar een systeem waarbij het ophaalniveau gelijk blijft, maar er op centrale punten in de wijken en kerkdorpen (ondergrondse) containers worden geplaatst waar ander scheidbaar afval, zoals drankkartons, gedeponeerd kunnen worden. * Zaken zoals deze drankkartons, maar ook bijvoorbeeld gebruikte oliën, prima gescheiden kunnen worden van het restafval maar in de praktijk nog bijna altijd in de 'grijze bak' of ondergrondse container verdwijnen. «Met name drankkartons een hoog volume hebben, bij een laag gewicht, waardoor de container voor restafval sneller vol zit.» Wegbrengen van deze zaken naar de milieustraat voor veel mensen geen realistische optie is. m Dit het serviceniveau zou kunnen verhogen, zonder volledige nieuwe manieren van inzameling te implementeren. «De gemeente Oosterhout met zo'n systeem opnieuw een grote slag kan slaan op het gebied van afvalscheiding. Verzoekt het college om: m Een onderzoek uit te voeren naar de mogelijkheden voor en de kosten van het plaatsen van ondergrondse containers op centrale punten in de wijken en kerkdorpen, waar bewoners scheidbaar afval dat nu niet wordt opgehaald kunnen deponeren.» Over dit onderzoek in gesprek te gaan met alle stakeholders» De resultaten van dit onderzoek zo snel mogelijk, maar in ieder geval vóór het zomerreces te melden aan de gemeenteraad. En gaat over tot de orde van de dag. GroenLinks der Pluíj