Handleiding Alles over stappen

Transcriptie

1 1 Alles over stappen Doel van deze handleiding 2 De voordelen van stappen 2 Basisverkeersregels voor voetgangers 4 Relevante verkeersborden 4 Belangrijke oversteekplaatsen voor voetgangers 6 Oversteekgedrag 8 Oversteken tussen geparkeerde wagens 9 Oversteken met een gemachtigd opzichter 9 Veilig stappen 10 Algemene veiligheidstips 10 Zien en gezien worden stappen in stedelijk gebied 11 Stappen in landelijk gebied 11 Wat te doen in geval van nood? 12 Stappen met kwetsbare personen 13 Kleine kinderen (0 6 jaar) 13 Jonge kinderen 13 Een noot over oudere kinderen 14 Stappen met ouderen 14 Stappen met andersvaliden 15 Tips om wandelactiviteiten te organiseren 16 Algemene tips voor het plannen van een dag te voet 16 Basisvoorbereidingen 16 Verzekering en aansprakelijkheid 17 Overeenkomst 17 Trainer-deelnemer-ratio 17 Checklist voor deelnemers en leerkracht 18 Samenvatting 18 Bijlagen 19 Overeenkomst 19 TOGETHER_Stappen_2_.pdf

2 2 Doel van deze handleiding Deze handleiding voorziet docenten van integratiecursussen, taalleerkrachten, vrijwilligers, etc. van informatie en een aantal algemene feiten over hoe men veilig kan stappen. Ze probeert de nodige achtergrond te schetsen om oefenactiviteiten te organiseren en de interesse in stappen als verplaatsingswijze aan te wakkeren. Niet alle informatie is even belangrijk. Sommige zaken zijn een handige referentie mochten de cursisten bijkomende vragen hebben. Verder kunnen alle onderdelen van de handleiding ook als hand-out gebruikt worden voor de cursisten, maar dat is geen verplichting. De voordelen van stappen (( Stappen is goed voor het milieu en voor de gezondheid. (( Het is trouwens leuk en volledig gratis! Stappen is gemakkelijk, voordelig en de meest natuurlijke vorm van voortbewegen. Bijna iedereen kan het doen, overal en altijd, in het bijzonder voor korte afstanden van minder dan twee tot drie kilometer. Het is een ideale vorm van verplaatsen en je kan bovendien gemakkelijk gebruik maken van doorsteekjes om zo de buurt te verkennen. Stappen is gratis Stappen kost niets. Wanneer je gaat stappen kies je best voor comfortabele wandelkledij. De meeste mensen hebben sowieso al een stel goede schoenen of sportschoenen, een jas, sjaal en handschoenen voor de winter. Hierdoor hoef je geen nieuwe kledij aan te kopen om te gaan stappen. Stappen is gezond Iedereen weet dat bewegen belangrijk is voor de gezondheid. Door te stappen of te fietsen verhoog je je dagelijkse fysieke activiteit. Stappen is een rustige vorm van lichaamsbeweging en is niet alleen goed voor je lichaam, maar ook voor je geest. Snelwandelen verhoogt je hartslag en het effect ervan is vergelijkbaar met een aerobicstraining. Zelfs een wandeling tijdens je lunchpauze kan werkstress wegnemen. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

3 3 Er zijn een reeks bewezen gezondheidsvoordelen van stappen, zoals: Het helpt je om fit te blijven en je gewicht onder controle te houden. Het helpt je bloeddruk te verlagen. Het kan de kans op verschillende kankers verminderen. Het verlaagt de cholesterol Het maakt je leniger Stappen heeft invloed op je humeur en verlaagt de stress (( Wist je dat? Eén kilometer stappen verbrandt evenveel calorieën als één kilometer lopen of het zwemmen van 15 lengtes in een zwembad van 25 meter. Hoeveel moet je stappen om gezond te blijven? Gemiddeld tweeënhalf uur stappen per week is voldoende om je in vorm te houden. Dat zijn slechts 30 minuten per dag. Een half uur stappen per dag kan een groot verschil maken voor je gezondheid. Je hoeft zelfs geen 30 minuten in een keer te stappen, je kan het opsplitsen in drie of vier kortere wandelingen. Je kan bijvoorbeeld naar school wandelen in plaats van de auto te gebruiken. Je zal zelfs ondervinden dat het soms sneller gaat dan met de auto. Een andere mogelijkheid is om een halte eerder van de bus of trein af te stappen en de laatste afstand tot je bestemming te voet af te leggen. Stappen is milieuvriendelijk Stappen heeft geen negatieve invloed op het milieu. Het vermijden van korte autoritten (minder dan twee kilometer) is essentieel voor het verminderen van luchtvervuiling. Op deze korte afstanden geraakt een automotor namelijk niet goed opgewarmd waardoor hij niet efficiënt werkt en dus veel schadelijke gassen uitstoot. Deze afstanden kunnen gemakkelijk al wandelend afgelegd worden. Veel mensen willen bijdragen aan een beter milieu, zeker in tijden waarin de opwarming van de aarde en de klimaatverandering hot topics zijn. Door je op een CO 2 -vrije manier te verplaatsen, werk je mee aan het behoud van de planeet. Onthou: de enige brandstof die je nodig hebt om te stappen is eten en drinken! TOGETHER_Stappen_2_.pdf

4 4 Stappen is sociaal Stappen is een zeer sociale activiteit en een goede manier om gemeenschappen met elkaar in contact te brengen. Stappen is een activiteit die bijna iedereen kan doen, ongeacht de status. Het geeft de mogelijkheid om bij te praten met vrienden, familie en collega s en zorgt voor toevallige ontmoetingen met andere mensen. Vele gemeenschappen hebben vaak een groep actieve inwoners die wandelingen organiseert in de plaatselijke omgeving. Je kan deelnemen aan deze leuke activiteit en het laat toe om andere mensen uit je omgeving te ontmoeten. Bovendien zijn deze activiteiten meestal kosteloos. Stappen verbetert de lokale economie Een ander voordeel voor de maatschappij is dat hoe meer mensen stappen in de lokale omgeving, hoe meer mensen er iets zullen kopen. Dit verbetert de lokale economie en laat ze toe te groeien. Eén van de grootste barrières bij het stappen in steden en gemeenten, meestal s nachts, is angst. Als er meer mensen s nachts stappen, zullen anderen zich veiliger voelen en zelf ook beginnen stappen. Basisverkeersregels voor voetgangers Relevante verkeersborden Er bestaan verkeersborden in allerlei vormen, maten en kleuren. Elk bord heeft zijn eigen betekenis en kan je tot iets verplichten, iets verbieden, informatie geven of waarschuwen. Hieronder vind je een lijst van de meest voorkomende vormen van borden in het verkeer in België:» Een rond bord» Een rechthoekig bord» Een driehoekig bord Rond bord Ronde borden zijn gebods- of verbodsborden. Een rood rond bord betekent meestal iets wat niet mag en een blauw rond bord zal je tot iets verplichten. Rechthoekig bord Een rechthoekig bord geeft je informatie over iets. Soms geven ze ook een bevel als ze een gekleurde rand hebben. De kleuren bepalen vaak het soort informatie dat ze geven. Driehoekig bord Een driehoekig bord waarschuwt je en heeft meestal een rode kleur. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

5 5 Overzicht van de meest voorkomende verkeersborden Hieronder vind je de betekenis van enkele van de meest voorkomende verkeersborden in België, die zinvol zijn voor voetgangers: Oversteekplaats voor voetgangers Plaats waar veel kinderen komen Verboden voor voetgangers Deel van de openbare weg dat voorbehouden is voor fietsers en voetgangers met gescheiden gebruik. Deel van de openbare weg dat voorbehouden is voor fietsers en voetgangers met gemeenschappelijk gebruik. Verplichte weg voor voetgangers. Weg voorbehouden voor voetgangers, fietsers en ruiters. Overrijdbare bedding voorbehouden voor trams en bussen. Als je hier als voetganger wil oversteken, moet je daar ook rekening mee houden. Oversteekplaats voor voetgangers. Trefpunt voor toeristische informatie. Bewegwijzeringsbord in de nabijheid van inrichtingen en gebouwen die openbaar zijn of van algemeen belang bijvoorbeeld post, politie, bib, station, kliniek, luchthaven,. Ondergrondse of bovengrondse oversteekplaats. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

6 6 Begin van een woonerf. Nooduitgang. Zone voorbehouden voor voetgangers en fietsers. Belangrijke oversteekplaatsen voor voetgangers Hieronder vind je een opsomming van de meest voorkomende oversteekplaatsen in België: Een zebrapad. Oversteekplaats met verkeerslichten. Oversteekplaats waar voetgangers de verkeerslichten kunnen beïnvloeden. Oversteekplaats voor fietsers en voetgangers. Oversteekplaats met een verkeerseiland. Een ondergrondse oversteekplaats. Een bovengrondse oversteekplaats. Een oversteekplaats met middenberm. De volgende informatie omschrijft hoe ieder type wordt gebruikt en hoe ze eruit zien. Een zebrapad Zebrapaden zijn herkenbaar aan de witgeverfde strepen op de rijbaan. Sommige zebrapaden worden extra in de kijker gezet door een verkeersbord met knipperende lichten. Hoewel andere weggebruikers voorrang moeten geven, is het aangewezen pas over te steken wanneer aankomend verkeer gestopt is. Oversteekplaats met verkeerslichten Bij een oversteekplaats met lichten zijn er zowel lichten voor de andere weggebruikers als voor voetgangers. De andere weggebruikers zien verkeerslichten bestaande uit 3 cirkelvormige kleuren. De voetgangers zien een rood of groen mannetje. Deze verkeerslichten zijn ofwel vast ingesteld ofwel kan je ze bedienen. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

7 7 Indien het mannetje rood is, zal de voetganger moeten wachten tot het mannetje in groen veranderd om dan over te steken. Het is belangrijk toch nog altijd te controleren of het veilig is om over te steken. Want het kan zijn dat automobilisten het kruispunt nog moeten vrijmaken en verder rijden. Wanneer het groene mannetje begint te knipperen, is dit een teken dat het licht weer rood zal worden. In dat geval doe je er goed aan om te stoppen en te wachten tot het terug groen wordt. Soms hoor je bij het branden van het groene licht ook een tikkend geluid. Dit geluid maakt aan slechtzienden en blinden duidelijk dat ze kunnen oversteken. Oversteekplaats waar voetgangers de verkeerslichten kunnen beïnvloeden Op deze kruispunten kunnen voetgangers de verkeerslichten beïnvloeden door op een knopje te duwen. Oversteekplaats voor voetgangers én fietsers Deze kruispunten zijn ingericht voor zowel voetgangers als fietsers. Kenmerkend is dat voetgangers en fietsers naast elkaar oversteken (het is verboden voor fietsers om een oversteekplaats voor voetgangers al fietsend over te steken). Op dit kruispunt vind je een verkeerslicht voor fietsers én voor voetgangers. Het licht voor de fietser bestaat uit een rode/oranje/groene fiets. De wachttijden zijn vooraf ingesteld en kunnen voor fietsers en voetgangers verschillen omdat hun verplaatsingssnelheid niet hetzelfde is. Dubbele oversteekplaats met verkeerslichten Dit zijn oversteekplaats met verkeerslichten waarbij de oversteekplaatsen aan weerszijden van een centraal eiland niet in één lijn doorlopen. Voetgangers moeten oversteken in twee fasen. Ondergrondse oversteekplaats Een ondergrondse oversteekplaats is een wandelweg onder een hoofdweg of een groot kruispunt. Sommige ondergrondse oversteekplaatsen doen gelijktijdig dienst voor fietsers. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

8 8 Bovengrondse oversteekplaats Een bovengrondse oversteekplaats (ook wel voetgangersbrug genoemd) is een wandelweg die in de hoogte over een grote hoofdweg of kruispunt is gebouwd. De meeste voetgangersbruggen zijn niet toegankelijk voor fietsers, maar hebben wel opritten om met de fiets aan de hand over te steken. Oversteekplaats met middenberm Een oversteekeiland (ook wel voetgangersberm genoemd) lijkt op een dubbele oversteekplaats met verkeerslichten. Deze oversteekplaats mag je in een keer oversteken indien mogelijk. Het geeft je wel de mogelijkheid halt te houden op de middenberm indien er op het andere wegvak verkeer aankomt. Bovendien zijn deze oversteekplaatsen niet altijd uitgerust met verkeerslichten. Oversteekgedrag Vooraleer je een straat oversteekt, moet je er zeker van zijn dat je cursisten het juiste gedrag kennen om een straat over te steken. Om een straat over te steken stop je steeds aan de rand van het voetpad, kijk je links, rechts en nogmaals links alvorens over te steken. Luister ook altijd goed naar het verkeer. Wanneer je gecontroleerd hebt of alles veilig is, steek je over. Ook aan oversteekplaatsen voor voetgangers is het aangewezen eerst te controleren of er verkeer aankomt en het veilig is om over te steken om ongelukken te voorkomen. Zorg ervoor dat je dit gedrag leert aan elk jong kind of aan elke kwetsbare persoon die zich op de straat begeeft. Bij jonge kinderen moet je hen er ook aan herinneren dat ze door hun kleinere gestalte niet altijd zichtbaar zijn voor andere weggebruikers. Oversteken tussen geparkeerde wagens Vermijd om over te steken tussen geparkeerde wagens. Indien je geen andere keuze hebt, hou dan rekening met het volgende: Kies een plaats waar er voldoende ruimte is tussen de geparkeerde wagens en waar er ook aan de overzijde voldoende ruimte tussen de wagens is om zo snel mogelijk het voetpad te bereiken. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

9 9 Controleer of de geparkeerde wagens niet van plan zijn om te vertrekken kijk of er iemand in de auto zit, er lichten van de auto branden en luister of je een motorgeluid hoort. Steek niet over in de buurt van grote wagens. Je staat misschien op een plaats waar de automobilist jou niet kan zien (dode hoek). Wandel naar de uiterste rand van de geparkeerde wagen en stop. Daar kunnen andere weggebruikers je zien en kan jij de verkeerssituatie bestuderen. Kijk naar links, rechts en nogmaals links. Wanneer er geen naderend verkeer is, steek je over, maar blijf kijken en luisteren. Oversteken met een gemachtigd opzichter Een gemachtigd opzichter is een persoon die het recht heeft om het verkeer tegen te houden, na het volgen van een opleiding en een attest van de burgemeester. Een gemachtigd opzichter zie je vaak in de buurt van scholen waar mensen vaak een straat moeten oversteken tijdens piekmomenten. Luister steeds naar de gemachtigd opzichter, want hij/zij zal aangeven wanneer het voldoende veilig is om over te steken, ook al ben je niet onderweg naar school. Elke gemachtigd opzichter is uitgerust met een fluohesje, een stopteken en een tricolore band. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

10 10 Veilig stappen Algemene veiligheidstips Het is altijd goed om voorzichtig te zijn als je alleen onderweg bent. De volgende tips helpen je bij te dragen aan je veiligheid: Zorg ervoor dat andere weggebruikers je zien. Wanneer het donker is, draag dan bij voorkeur reflecterend materiaal (bijvoorbeeld een armband, schoenen, rugzakken, jassen met een reflecterende strook,...). Deze materialen zijn tot drie keer verder zichtbaar dan niet-reflecterend materiaal. Ga er niet van uit dat automobilisten jou zien omdat jij hen ziet. Als er geen voetpad aanwezig is, stap dan aan de linkerzijde van de rijbaan, dit zorgt ervoor dat automobilisten jou beter opmerken. Indien mogelijk, plan vooraf en vraag je het volgende af: Zal je zware spullen moeten dragen tijdens je trip? Wat zijn de weersvoorspellingen voor de dag? Heb je voldoende geld bij in het geval dat je gebruik maakt van openbaar vervoer of taxi? Het is steeds belangrijk om de deelnemers vertrouwd te maken met de bestaande verkeers- en veiligheidsregels van hun nieuwe thuisland. Het kennen van deze regels draagt bij aan hun veiligheid en moeten worden opgevolgd, indien mogelijk. Houd er rekening mee dat dat er verschillen kunnen bestaan tussen het land van origine en hun (nieuwe) thuisland. De volgende informatie bevat richtlijnen die worden aanbevolen bij het stappen in stedelijke en landelijke gebieden. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

11 11 Zien en gezien worden stappen in stedelijk gebied Hieronder vind je een aantal richtlijnen voor voetgangers wanneer ze alleen stappen, voornamelijk in stedelijk gebied: Draag lichte, kleurrijke kledij of reflecterend materiaal wanneer je s nachts gaat stappen of wanneer de zichtbaarheid buiten slecht is. Vermijd het dragen van zwarte kledij omdat automobilisten je moeilijker kunnen opmerken tijden het oversteken van een straat, zeker s nachts. Houd je dure juwelen, je mobiele telefoon of draagbare muziekspelers op een veilige en onzichtbare plaats. Zeker s nachts of op verlaten plaatsen om geen aanvallers aan te trekken. Wanneer je in een drukkere omgeving wandelt, hou dan je tas dicht en zorg dat er niets waardevols in zit. Laat ook niets van waarde uit je broekzakken hangen om zakkenrollers geen kans te geven. Wandel NOOIT langs een snelweg of een autoweg tenzij er een voetpad is. Stappen in landelijk gebied De volgende belangrijke punten beschrijven richtlijnen bij het lopen buiten stedelijke gebieden: Houd het veilig, plan vooraf en volg de pijlen Blijf op de hoogte van het weer, getijden, broedseizoenen, oogsten of bouwwerken die een invloed hebben op je veiligheid en de veiligheid van anderen. Laat poorten en eigendommen achter zoals je ze gevonden hebt Meestal zijn poorten van weilanden bedoeld om het vee niet te laten ontsnappen. Soms laten boeren ze toch open om het vee toegang te geven tot water en voedsel. Bescherm planten en dieren door al je afval mee te nemen Het gaat hier niet enkel om het terug meenemen van afval. Laat de planten staan, verplaats geen stenen en omgevallen bomen en laat nesten van vogels gerust. Al deze dingen maken deel uit van de natuurlijke habitat van dieren of je kan door het verplaatsen belangrijke wilde planten beschadigen. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

12 12 Wat te doen in geval van nood? Handige tips Als je ooit verdwaald of in nood bent, denk er dan aan dat er altijd iemand is die je kan helpen. Verdwaald Als je verdwaald bent, kan je altijd aan iemand anders hulp vragen om de weg te vinden. De meeste mensen willen je graag helpen bij het zoeken naar de juiste weg. Een alternatief kan zijn dat je naar de dichtstbijzijnde winkel stapt en daar de weg vraagt. Benzinestations zijn ook een goede plaats om de weg te vragen. Zelfs wanneer het personeel je niet kan helpen, kan je daar vaak wegenkaarten uit de omgeving vinden. Als je moet telefoneren, kan je de weg vragen naar de dichtstbijzijnde telefooncel of je kan in een winkel vragen om te telefoneren. In de meeste gevallen zullen ze je niet weigeren om te telefoneren. Je kan ook steeds aanbieden om te betalen voor het telefoongebruik. Noodsituatie Als je in een noodsituatie verkeert en niet in staat bent om zelf te telefoneren, vraag of laat anderen voor jou het noodnummer bellen en vragen naar politie, ambulance of beiden denk er aan om zoveel mogelijk gegevens te vertellen over de situatie. Als er niemand in de buurt is, vraag dan in een nabije winkel om je te helpen. Elke vorm van misdaad is serieus, in geval van aanval of diefstal zal je op zoek moeten gaan naar het dichtstbijzijnde politiekantoor om aangifte te doen. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

13 13 Stappen met kwetsbare personen Een kwetsbare persoon is iemand die begeleiding nodig heeft om te gaan stappen. Dit kan gaan om een kind, een oudere of een mindervalide persoon (mentaal of fysisch). Deze personen hebben extra aandacht nodig tijdens de wandeling. Sommige mindervaliden zijn erg zelfstandig en best in staat om alleen te reizen. Meestal werden zij in scholen of instituten getraind om zich alleen te kunnen verplaatsen. Kleine kinderen (0-6 jaar) Wanneer je gaat stappen met baby s en kleine kinderen, hou dan rekening met het volgende: Zorg ervoor dat de kinderwagen in goede conditie is. Controleer de wielen en remmen voor de wandeling. Laat de kinderwagen nooit alleen. Er bestaat de kans dat ze wegrolt en snel buiten bereik is. Hou baby s en peuters in de kinderwagen en maak de veiligheidsriempjes altijd vast. Zorg op kruispunten dat de kinderwagen niet te kort tegen de rand van het voetpad staat. Auto s kunnen kort langs het voetpad rijden en kinderwagens rollen soms nog een beetje vooruit. Draag je kind niet in de arm, je moet je goed kunnen bewegen en het is goed om de handen vrij te hebben. Je kan je kind wel meenemen in een draagzak of draagdoek. Jonge kinderen Veel van onderstaande informatie is afhankelijk van de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van het kind. Jonge kinderen zijn zich niet altijd bewust van hun omgeving en raken snel afgeleid. De volgende tips kan je meegeven aan de cursisten: Hou je kinderen aan de hand, zeker als ze nog zeer klein zijn, om te vermijden dat ze onverwachts de straat op lopen. Hou kinderen bij de hand bij het oversteken van een straat, dit is veiliger en zorgt ervoor dat kinderen aandachtig blijven. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

14 14 Leer kinderen de gedragsregels op straat en zorg ervoor dat ze deze ook uitvoeren. Zoek naar een manier van opvoeden waardoor je hun aandacht hebt. Zoek naar een leuke manier om de verkeersregels aan te brengen en te bevragen. Laat kinderen tijden de wandeling aan de huizenkant stappen. Jij loopt tussen het kind en het verkeer als een soort barricade. Een noot over oudere kinderen De meeste jongeren zijn zich relatief goed bewust van wat zich afspeelt in hun omgeving. Toch zijn ze nog vaak afgeleid door vrienden, het luisteren van muziek of het spelen met hun mobiele telefoon. Jongeren kunnen in tegenstelling tot hun verkeersbewustzijn nog steeds slechte inschattingen maken betreffende de snelheid van voertuigen. De meeste jongeren zijn gewend om alleen te reizen, zeker op weg naar school. Het is van belang om de gevaren van het niet aandachtig zijn op de weg te bespreken. Zo moeten tieners die naar muziek luisteren tijdens het stappen aangemoedigd worden om extra alert te zijn bij het oversteken omdat ze aankomende auto s niet kunnen horen. Stappen met ouderen Ouderen zijn de snelst groeiende bevolkingsgroep op dit moment. Spijtig genoeg zijn ze ook vaak betrokken in een groot aantal verkeersongelukken. Stappen is een populair tijdverdrijf voor ouderen, maar ze worden vaak geconfronteerd met verschillende uitdagingen tijdens hun trip. Over het algemeen kan men spreken over het afnemen van een aantal motorische functies die leiden tot trager bewegen en reageren, verminderde spierkracht en verminderde coördinatie. Dit wordt verergerd door eventueel een afnemend gezichtsvermogen en een minder gehoor. Enkele eenvoudige stappen helpen om het lopen veiliger en aangenamer te maken. Deze tips zijn ook van toepassing voor jongvolwassenen: Het is een goed idee om je dag te plannen en piekuren in het verkeer te vermijden. Hierdoor vermijd je het drukkere verkeer en is het gemakkelijker en minder stresserend om je te verplaatsen. De meeste ongevallen gebeuren wanneer mensen gehaast zijn. Neem je tijd om uit te stappen. Wanneer mensen gehaast zijn, zijn ze minder aandachtig. Wanneer iemand een bril of een hoorapparaat draagt, doen ze dat het best ook als ze de straat op gaan. Moedig aan om regelmatig op gezichts- en gehoorcontrole te gaan. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

15 15 Moedig ouderen aan om zoveel mogelijk gebruik te maken van zebrapaden en oversteekplaatsen voor voetgangers. Uit onderzoek blijkt dat heel wat ongelukken met voetgangers gebeuren in de buurt van veilige oversteekplaatsen. 1 Onnodige risico s moeten zoveel mogelijk vermeden worden. Laat aan oudere mensen weten dat ze geen schrik moeten hebben om hulp te vragen bij het zoeken van de weg of bij het oversteken van de straat. Stappen met andersvaliden Wanneer je gaat stappen met personen met een handicap, zullen een aantal tips van bovenstaand onderdeel volstaan. Heel wat personen met een handicap zijn best in staat en bekwaam genoeg om zich zelfstandig te verplaatsen. Voor anderen dien je rekening mee te houden dat ze bepaalde vaardigheden die van belang zijn voor verplaatsingen in hun omgeving niet hebben. Sommigen personen met een handicap zijn niet in staat om te zeggen hoe laat het is, om geld te tellen of houden er gewoon niet van om in de buurt van anderen te zijn. Dit alles maakt het stappen moeilijker. Deze mensen hebben een aangepaste training nodig die hun persoonlijke vaardigheden traint of die aangepast is aan hun specifieke aandoening. De volgende zaken kan je overwegen wanneer je op stap bent met een persoon met een handicap: Er zijn kruispunten die extra uitgerust zijn voor personen met een visuele handicap. Maak gebruik van oversteekplaatsen. Probeer zoveel mogelijk te vermijden om over te steken tussen geparkeerde wagens. Stap liever verder tot het eerstvolgende kruispunt. Voor personen die niet houden van veel lawaai en drukke omgevingen, kan je een rustigere route uitstippelen doorheen woonwijken om grote hoofdwegen te vermijden. Het zal bijdragen tot een betere verkeerservaring. Neem voldoende pauzes bij langere wandelingen. Neem water mee en drink voldoende zeker tijdens de zomer. 1 Investigation of Pedestrian Accidents Analysis at signalised pedestrian crossings in Edinburgh. Bron: Alnaqbi, Khalfan/Saleh, Wafaa (2006) TOGETHER_Stappen_2_.pdf

16 16 Tips om wandelactiviteiten te organiseren Algemene tips voor het plannen van een dag te voet Stappen kan zeer lonend zijn, zowel fysiek als mentaal. Toch is het goed om stress tijdens je wandeling te vermijden door je trip vooraf goed te plannen. Op die manier ben je voorbereid tegen tegenslagen en verrassingen. De volgende tips kan je even overlopen voor je vertrek: Print een kaartje uit van de streek waar je gaat stappen en duid de routes aan die je graag wil uitproberen. Probeer verschillende routes om erachter te komen welke het best is. Als je ergens op tijd moet zijn, vertrek dan tijdig zodat je je niet moet haasten wanneer je de weg kwijt bent. Neem altijd geld mee om te kunnen telefoneren in geval van nood of in het geval je gebruik wil maken van het openbaar vervoer of een taxi. Als je met anderen wil stappen, hou dan rekening met hun noden en behoeften en verzeker je ervan dat de route niet te zwaar is om af te leggen. Duid alle belangrijke kruispunten aan op je kaart en kijk of je ze kunt vermijden voor een aangenamere reis. Maak gebruik van woonstraten of schilderachtige routes waar dat mogelijk is. Overweeg om je weg uit te stippelen doorheen parken en open velden voor een aangenamere wandeling. Houd er rekening mee op welk moment van de dag je gaat stappen. Wandel niet alleen door het park als het donker is. Bereid je voor op het weer. Neem een paraplu mee als je denkt dat het gaat regenen. Als je huisdieren meeneemt, hou ze dan veilig aan een leiband. Basisvoorbereidingen Voor je op stap gaat met je cursisten, is het jouw verantwoordelijkheid om er voor te zorgen dat de trip die je gepland hebt, veilig is. Overloop de wandeltochten die je deelnemers uitstippelden vooraleer je vertrekt. Dit is om er zeker van te zijn dat de tocht veilig en geschikt is voor iedereen. Als er dingen zijn tijdens de tocht die je zorgen baren, bespreek dit dan met je deelnemers zodat ze ook begrijpen waarom dit van belang is tijdens een wandeltocht. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

17 17 Belangrijke informatie Het is altijd nodig om je deelnemers voor te bereiden op de wandelactiviteit door hen gedetailleerde informatie te geven van het verloop. Dit houdt in: Datum, plaats, aanvang en duur van de activiteit. Achtergrond en doelen. Wat ze moeten meebrengen (eten, drinken, kledij, etc.)? Richtlijnen en routebeschrijving naar de plaats waar de activiteit plaatsvindt. Verzekering en aansprakelijkheid Voor je ook maar iets onderneemt, moet je je verzekering controleren. Wanneer je als leerkracht werkt, ben je vaak sowieso verzekert tijdens uitstappen, net als je leerlingen/studenten. Wanneer je de vorming aanbiedt in de non-formele sector is steeds goed om de overeenkomstverklaring te laten tekenen. Daarmee geven de deelnemers aan dat ze zelf verantwoordelijk zijn en dat de aansprakelijkheid bij hen ligt wanneer er iets gebeurt. Overeenkomst Om de regels voor deelname vast te leggen, maak je best een overeenkomst waarin de verwachtingen en verantwoordelijkheden van de deelnemers instaan. (( Je vindt een voorbeeldovereenkomst in de bijlagen van deze handleiding. Trainer-deelnemer-ratio Wees er als lesgever van bewust dat je voortdurend de veiligheid van je deelnemers moet bewaken en dat je aandacht voortdurend naar de deelnemers gaat. Daarom moet de verhouding leerkracht-cursist 1:12 zijn. Als je meer deelnemers hebt, zorg dan dat je een extra begeleider hebt. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

18 18 Checklist voor deelnemers en leerkracht De deelnemers dragen het best een tas of een rugzak mee waar ze iets in kunnen steken. Afhankelijk van de geplande activiteit bestaat je pakket uit: EHBO-kit Schrijfmateriaal Eten en drinken (met een kleine reserve voor deelnemers) Mobiele telefoon om de hulpdiensten te kunnen bellen Regenjas Samenvatting Stappen is een goedkope en aangename manier om je te verplaatsen. Het is onze natuurlijke vorm van voortbewegen. Het is leuk, gemakkelijk en houdt je fit. De focus van deze training ligt vooral bij het aandacht schenken aan de voordelen van stappen en het meegeven van relevante achtergrondinformatie en de verkeersregels voor voetgangers. Bovendien staat de handleiding boordevol handige tips die leiden tot fijne en aangename wandelervaringen voor leerkrachten en cursisten. TOGETHER_Stappen_2_.pdf

19 19 Bijlagen Overeenkomst (voorbeeld) De cursist verklaart in goede gezondheid te zijn om deel te nemen aan de wandelactiviteit en er is geen enkele medische reden om niet deel te nemen. De deelnemers nemen niet deel aan activiteiten indien ze onder invloed van drugs, alcohol of medicatie zijn. De cursist volgt de instructies van de lesgever op. De cursist brengt de lesgever meteen op de hoogte in geval van een ongeluk of toegebrachte schade. De verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid voor ongevallen en schade aan zichzelf, derden of objecten is voor de cursist. Enkel in geval van grote nalatigheid kan de leerkracht aansprakelijk gesteld worden Naam Datum / Plaats Handtekening TOGETHER_Stappen_2_.pdf