Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Industriebeleid Nr. 17 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ECONOMI- SCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 31 oktober 2005 Bijgaand bieden wij u aan de voortgangsrapportage van de Industriebrief: Hart voor de industrie 1. In deze rapportage doen wij verslag van de uitvoering van de acties die het kabinet in de Industriebrief heeft aangekondigd. Veel van de aangekondigde acties uit de Industriebrief zijn inmiddels in gang gezet en de eerste resultaten worden in deze voortgangsrapportage vermeld. Uiteraard is er nog veel werk te verzetten, zowel door de overheid als het bedrijfsleven. We blijven werken aan een stimulerende en uitdagende omgeving waarbinnen bedrijven kansen kunnen omzetten in nieuwe producten, productieprocessen en dienstverlening. Stand van zaken industrie De vooruitzichten voor de Nederlandse economie voor 2006 zijn positief. Het CPBvoorspelt dat de groei volgend jaar versnelt van 1 2 procent in 2005 naar procent in In een recente publicatie meldt het CBS dat het productenvertrouwen in de industrie sterk is verbeterd en de hoogste stand heeft bereikt sinds januari Voorts wijst het CBS erop dat ook de winstgevendheid van de industrie is verbeterd. Dit is een positieve ontwikkeling, omdat winsten de basis vormen van bedrijfsinvesteringen. De verwachtingen voor 2005/2006 voor de industrie zijn dan ook redelijk gunstig. Deze positieve tendens binnen de industrie leidt door de verwevenheid met andere sectoren met name de dienstverlening tot een positieve ontwikkeling voor het gehele Nederlandse bedrijfsleven. Wel bestaat er nog een aantal conjuncturele onzekerheden. Het niveau van de olieprijs en de bestedingen van consumenten zijn van invloed op de snelheid waarmee het herstel van de industrie gerealiseerd kan worden. Dit maakt eens te meer duidelijk dat het met de Industriebrief in gang gezette beleid met kracht moet worden voortgezet. 1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer. 2 CBS, Persbericht PB KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 17 1

2 Europese ontwikkelingen Industriebeleid staat hoog op de agenda van de Europese Unie. De Commissie heeft in een aantal mededelingen aangegeven industriebeleid met name te willen gebruiken om industriële innovatie en structurele aanpassingen te begeleiden. De zorg voor een gelijk speelveld voor bedrijven maakt hier onderdeel van uit. Een geïntegreerde benadering van industriebeleid is nodig om de Europese doelstellingen van groei, werkgelegenheid en concurrentievermogen te halen. In dit verband wordt het Nederlandse industriebeleid zoals verwoord in de Industriebrief door de Commissie gezien als een goed voorbeeld van modern industriebeleid. Belangrijke lopende initiatieven die voortvloeien uit het Europese industriebeleid zijn: het Actieplan Betere Regelgeving; het chemische stoffenbeleid (REACH); het Zevende Kaderprogramma voor Onderzoek en Technologie-ontwikkeling; het Concurrentievermogen en Innovatieprogramma; het Eureka-programma. Voorts heeft de Europese Commissie recent nieuwe programma s bekend gemaakt op het gebied van het concurrentievermogen van energie en milieu, ICT, defensiegerelateerde en farmaceutische industrie. Voortgang Industriebrief Het motto van de Industriebrief is «Hart voor de Industrie». Dit krijgt gestalte door een overheid die zich betrokken opstelt ten opzichte van het bedrijfsleven. De overheid heeft oog en oor voor de knelpunten van het bedrijfsleven. Ook gaat zij met het bedrijfsleven de dialoog aan om kansen te verzilveren. De afgelopen periode heeft dit vorm gekregen via o.a. de instelling van vaste aanspreekpunten bij de overheid voor sectoren en innovatieve clusters. Daarnaast wordt het financiële EZ-instrumentarium aangepast zodat kansen voor het (industriële) bedrijfsleven beter kunnen worden benut. Naast het basispakket gericht op kapitaal, voorlichting en advies, geeft de overheid via de programmatische aanpak inhoud aan het verstevigen van de relatie tussen bedrijven en kennisinstellingen om kansrijke innovatiegebieden en regionale initiatieven verder te ontwikkelen. In de Industriebrief hebben wij het industriebeleid langs drie sporen ingevuld: Randvoorwaarden ondernemingsklimaat op orde; Versterken van het vernieuwingsvermogen van het bedrijfsleven; Aandacht voor specifieke sectoren of groepen van bedrijven. Binnen deze drie sporen adresseert de Industriebrief acties gericht op de zeven knelpunten die het (industriële) bedrijfsleven hinderen bij het ondernemen. De stand van zaken van al deze acties wordt uitgebreid toegelicht in bijgaande rapportage. In deze brief beperken we ons tot de voortgang van de voor de industrie belangrijke acties die liggen op het terrein van (de druk van) wet- en regelgeving, innovatie en financiering. Aanpak druk van wet- en regelgeving Het kabinet zet het mes in de administratieve lasten. De plannen om aan het eind van deze kabinetsperiode een verlaging van 25% ( 4,1 mld.) te bereiken zijn gereed en zijn nu in het stadium van uitvoering. Aan het eind van 2005 zal voor ruim 1,6 mld. aan administratieve lasten voor bedrijven zijn afgeschaft. De resterende 2,5 mld. wordt in 2006 en 2007 gerealiseerd. Dan zullen ook de ondernemers de positieve effecten van deze maatregelen gaan merken. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 17 2

3 Ook de aanpak van tegenstrijdige regelgeving verloopt voorspoedig. 800 tegenstrijdigheden zijn opgelost via sectorgerichte werkgroepen in 8 gemeenten. Het is zaak de ervaringen die hiermee zijn opgedaan op landelijk niveau toe te passen. Om het ondernemersklimaat te verbeteren wordt ernaar gestreefd om nog dit jaar met gemeenten tot een nadere samenwerking te komen op het gebied van de aanpak van strijdige regels, het bedrijvenloket en vergunningen. Hierbij kan gedacht worden aan accountmanagement voor bedrijven en workshops. Op het terrein van de vergunningen is het kabinet overtuigd van de noodzaak om een aanmerkelijke vereenvoudiging te realiseren. Het project Vergunningen dat onlangs is gestart heeft als doel (1) een aanzienlijke vermindering van het aantal vergunningen door burgers en bedrijven aan te vragen en (2) het zo eenvoudig mogelijk en binnen aanvaardbare termijnen verkrijgen van de overblijvende vergunningen. Hiertoe zal het kabinet de komende maanden alle (centrale en decentrale) vergunningenprocedures doorlichten op nut/noodzaak. Voor 1 mei 2006 wordt de Tweede Kamer nader geïnformeerd. Zoals aangekondigd in de Industriebrief is een onderzoek gestart naar de problematiek van nationale koppen op EU-regelgeving. In een aparte brief wordt de Tweede Kamer over de stand van zaken van dit onderzoek geïnformeerd. Inmiddels blijkt dat op veel beleidsterreinen departementen zoals V&W, SZW, VROM en LNV reeds acties ondernemen om bestaande koppen op EU-regelgeving te slechten. De intensievere toetsing van voorgenomen wet- en regelgeving op de gevolgen voor de concurrentiepositie van het bedrijfsleven wordt de komende tijd verder ingevoerd. Met name door de nalevingkosten meer systematisch in beeld te brengen en mee te laten wegen in politieke besluitvorming. Dit moet leiden tot betere regelgeving voor het bedrijfsleven. Innovatie Extra investeringen Het kabinet investeert sterk in de kenniseconomie. Als gevolg van het Paasakkoord zal voortaan een hoger percentage in de aardgasmeevallers in het FES (circa 50%) naar kennis en innovatie gaan. Dit heeft geleid tot een totale extra investering van mln. in de Miljoenennota 2006 voor kennis, innovatie en onderwijs. De middelen zijn o.a. bestemd voor verbetering van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, verbetering van de kenniscirculatie naar het MKBen voor innovatieprogramma s en toponderzoek. MKB De kenniscirculatie naar het MKBkrijgt onder andere vorm via de innovatievouchers. Via pilots zijn de afgelopen 1100 vouchers beschikbaar gekomen. De resultaten van de eerste pilot van 100 vouchers zijn zeer positief. De komende jaren is 60 miljoen beschikbaar voor een substantiële impuls voor vouchers. Daaruit zullen voor vouchers beschikbaar worden gesteld. Van dit budget wordt ook een aantal innovatieprestatiecontracten gefinancierd, waarbij overheid en bedrijfsleven concrete afspraken maken over innovatieprestaties. Binnenkort starten we met twee pilots voor Focwa (Nederlandse Vereniging voor ondernemers in het carrosseriebedrijf) en de Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK). Het vernieuwingsvermogen van MKB-bedrijven krijgt ook vorm via de aanpassingen in de WBSO voor procesinnovatie. In 2005 is hiervoor 25 miljoen uitgetrokken en in 2006 is nogmaals 25 miljoen beschikbaar. In het najaar van 2004 is het Applicatiecentrum Productietechnologie van Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 17 3

4 start gegaan. Het ACP ondersteunt (MKB-) ondernemers uit de maakindustrie bij het beantwoorden van praktische vragen op het gebied van de productietechnologie. Uit de eerste ervaringen blijkt dat het bedrijfsleven goed van de mogelijkheden van het ACP gebruikmaakt. De SBIR (Small Business Innovation and Research) is erop gericht om een bepaald percentage van het overheidsonderzoek bij het MKBaan te besteden. Naast EZ zullen ook op andere departementen pilots worden gestart. Vervolgens kan een besluit worden genomen over een rijksbrede invoering. Innovatieprogramma s Van de impuls voor kennis, innovatie en onderwijs is 500 mln. beschikbaar gekomen voor een envelop innovatieprogramma s en toponderzoek. Concrete projecten die via de envelop innovatieprogramma s worden gestimuleerd zijn het Holst Center in Eindhoven (startimpuls van 40 mln. voor R&D-programma op het gebied van polymeren, elektronica en microsystemen), het actieprogramma Maatschappelijke Sectoren en ICT (impuls van 40 mln.), Technostarters (impuls van 12 mln.) en het Topinstituut Pharma (geneesmiddelen en aanverwante activiteiten op het gebied van pharma, impuls 130 mln.). Eveneens zijn middelen gereserveerd voor de transitie samenwerking 3 TU s ( 50 mln.). De komende maanden wordt nog 141 mln. nader ingevuld. Met aanloopmiddelen van de Smartmix (middelen voor langetermijnsamenwerking tussen bedrijven en publieke kennisinstellingen) zullen naar verwachting nog dit jaar, naast het Holst Center, twee grootschalige en langjarige programmavoorstellen van consortia van kennisinstellingen en bedrijven van start gaan. In 2006 start de reeds gemelde programmatische aanpak voor innovatie met pilots op de sleutelgebieden Water, Flowers & Food en High tech systemen en materialen. Voor het sleutelgebied Creatieve Industrie wordt ingezet op een «Creative Challenge Call» zoals wij onlangs hebben toegelicht in de brief Cultuur en Economie. Voor deze pilots is uit de envelop innovatieprogramma s een extra impuls van 20 mln. beschikbaar. Financiering Zoals ook in de voortgangsrapportage van de Ondernemerschapsbrief is aangegeven, is eind 2004 de Borgstellingsregeling (BBMKB) aangepast via een verhoging van het garantiepercentage voor starters van 66,7 naar 80. Hierdoor is het aantal startersleningen toegenomen. Onlangs hebben wij de Tweede Kamer bericht dat voor 2005 het garantieplafond van de BBMKB eenmalig wordt verhoogd met 78 mln. tot 530 mln. Deze verhoging is nodig om een aanzienlijke hoeveelheid investeringen door MKB bedrijven dit jaar mogelijk te maken. Binnenkort zal de BBMKB verder aangepast worden. Hierdoor zal het verstrekken van overheidsgaranties tot ca , aanmerkelijk vereenvoudigd worden. De nieuwe Groeifaciliteit zal in het eerste kwartaal van 2006 operationeel zijn. Deze faciliteit verbetert de financieringsmogelijkheden van snel groeiende bedrijven in het MKB. Op termijn maakt de nieuwe faciliteit 170 mln. aan garanties per jaar mogelijk. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 17 4

5 Tot slot In de Industriebrief hebben we aangegeven periodiek met werkgevers en werknemers de voortgang van de Industriebrief te bespreken. Aan de hand van deze voortgangsrapportage zullen op korte termijn met vertegenwoordigers van de betrokken organisaties plaatsvinden. De Minister van Economische Zaken, L. J. Brinkhorst De Staatssecretaris van Economische Zaken, C. E. G. van Gennip Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 17 5