MIETY HEIDEN. interview

Transcriptie

1 32

2 interview MIETY HEIDEN ADVISEUR EN BEGELEIDER KUNSTINVESTERINGEN Binnenkort start Miety Heiden - voorheen Sotheby s, binnenkort veilinghuis Phillips, de Pury & Company in Londen - als adviseur en begeleider kunstinvesteringen van de afdeling Private Wealth van Crowe Horwath Foederer. Tijdens de uitreiking van de Foederer Talent Award op 17 november in de LAC studio s in Eindhoven, geeft ze (via Skype) een eerste sessie over de wereld van de veilingen. 33

3 Ik kan gewoon beslissen of ik een dag in mijn bed blijf of het vliegtuig naar Barcelona pak. 34

4 TEKST: RIA KERSTENS FOTO S: ERIK DE BROUWER Op een goede dag kwam er bij Sotheby s in New York via een anonymous account een aanvraag binnen voor een taxatie. Miety Heiden werd er samen met een collega naartoe gestuurd. Het adres bleek van een héél bekende acteur uit Los Angeles te zijn. Dat concludeerde ze althans aan foto s van hem aan de muur. Na de ontvangst kwam de heer des huizes even gedag zeggen. Slechts gekleed in een witte handdoek. Hij kwam net onder de douche uit. Hij deed het er om, zegt Miety lachend. Mocht Heiden nog ooit haar memoires uitbrengen en namen gaan noemen, dan schrijft ze gegarandeerd een bestseller. Maar die is redelijk onwaarschijnlijk want vertrouwen en geheimhouding zijn een groot goed in de sector waarin ze werkt. Na 18 jaar Sotheby s verliet ze in maart van dit jaar haar werkgever en New York. Ze is nu veel vaker in Amsterdam, de stad waar ze in 1997 bij het veilinghuis begon te werken met Aziatische kunst. Later werkte ze met moderne hedendaagse kunst, waarvoor ze in 2005 naar New York verhuisde om zich vanuit de onderste regionen op te werken tot Senior Vice President. Ze werkte voor de groten der aarden en verkocht schilderijen van 50 miljoen+. Maakte meer vlieguren dan de gemiddelde piloot en verbleef op estates beyond imagination. Niet dat dat haar oer-nederlandse nuchterheid ook maar enigszins aantastte. Zonder veramerikaanst accent, bla bla of andere poeha maar met een gulle lach, op blote voeten en vooral als zichzelf, zet ze koffie en vraagt halverwege het gesprek of we een boterham willen. In het mooie appartement in een Amsterdams grachtenpand hangt natuurlijk kunst aan de muur. Grote werken die regelmatig wisselen of soms een paar jaar blijven hangen; afhankelijk van de fase in haar leven. Nu onder andere twee mooie werken van vriend Pieter Lemmens en haar laatste aankoop: een kleurige Stanley Withney, een African American kunstenaar waar ze nu erg van geniet. Haar eerste, grote liefde was een schilderij van Yoshitomo Nara, een Japanse kunstenaar. Ze zag het hangen op een kunstbeurs en móést het hebben. Het was liefde op het eerste gezicht. Ik sloot een kunstkoopregeling af voor 8000 gulden; toen een gigantisch bedrag. 200 Gulden per maand, in vier jaar afbetalen. Ze zegt lachend: Mijn eerste echte aankoop waar ik geld voor leende, terwijl ik altijd tegen iedereen zeg dat je nooit kunst moet kopen met geleend geld. Ik kocht het werk in 1998, verkocht het in 2001 voor dollar. Goed gedaan, dacht ik. Maar ehh nu is het dollar waard. Ik heb altijd spijt gehad dat ik het verkocht, het is toch je eerste werk. Ik heb ervan geleerd Het was gewoon hebberigheid. Ze verkocht prachtige werken, maar er is er één die ze graag voor zichzelf af had willen laten hameren. Een schilderij van Cy Twombly: Een fantastische kunstenaar die altijd buiten mijn bereik zal blijven. Dan praat je over 50 miljoen+. Hij maakt werk waar ik totaal verliefd op word en waar ik echt een gevoel bij krijg. Abstracte schilderijen uit de Blackboard-series met allemaal krullen. Het intrigeert me en geeft me het gevoel dat ik alleen ben met dat schilderij. Dat alles er omheen wegvalt. Alleen het schilderij en ik. BRON VAN INFORMATIE Ze zoekt iets om de koffiekopjes op te zetten want de lak van de dure, prachtige tafel krijgt brandplekken als er hete koffie op staat. Best onhandig. Heiden zoekt suiker voor de fotograaf, maar vindt rijst. Uiteindelijk komen de gezochte witte korrels toch uit het keukenkastje naar boven. Ze heeft een jaar verplicht vakantie vanwege het concurrentiebeding dat ze destijds bij Sotheby s tekende. Daarna gaat ze - officieel nog niet bekend, wel publiek geheim - full speed ahead bij haar nieuwe werkgever aan de slag: veilinghuis Phillips, de Pury & Company in Londen. Een relatief klein veilinghuis waar de afgelopen jaren ook redelijk wat oud-medewerkers van Christie s aan het werk gingen. Phillips is het derde veilinghuis van de wereld. Heiden gaat er doen wat ze bij Sotheby s bij de start ook deed: private sales opzetten. Ze zet haar ervaring in maar het wordt geen herhalingsoefening. De kunst- en veilingwerelden zijn aan het veranderen. Mensen doen veel meer in hun eigen tijd; de hele 9 tot 5 cultuur verdwijnt. De kunstwereld loopt daarin achter. Er zijn nog steeds kijkdagen van uur. Tijdens de dagveilingen zijn de zalen bijna leeg; iedereen zit aan de telefoon. Mijn plan is de nieuwe opzet modern te maken. Kunst kopen is ook steeds meer een lifestyle. Ik geloof niet dat iemand online een werk voor acht miljoen gaat kopen. Uiteindelijk wil je er een herinnering bij. Dat ze tegen elkaar kunnen zeggen:,weet je nog dat we dat schilderij kochten toen we in Hongkong waren? Aan de ene kant willen mensen zoeken en kijken op de momenten die hen goed uitkomen maar ze willen ook naar de avondveiling in New York. Heiden vindt het nog te moeilijk om naar sommige kunstbeurzen te gaan en haar gezicht te laten zien. Haar vertrek bij Sotheby s had een veel grotere impact dan ze vooraf vermoedde. Mensen letten blijkbaar beter op me dan ik had gedacht; zowel in Amsterdam als in New York. Wat kan het die mensen nou schelen dat ik daar wegga? In het begin stond haar telefoon roodgloeiend. Wat ga je doen? Kunnen we een deal maken? Ik heb veel aanbod gehad. Ik kom uit zo n bron van informatie, die willen ze graag hebben. De eerste maanden voelde haar gedwongen vakantie echt als afkicken maar het geeft haar ook veel rust om niet meer overal achteraan te moeten rennen. Het is heerlijk om weg te zijn. Dat is ook vooral zo omdat ik weet dat ik een nieuwe baan heb. Dan zit je rustig. Ik kan gewoon beslissen of ik een dag in mijn bed blijf of het vliegtuig naar Barcelona pak. Of een weekje naar mijn huis in New York ga als ik zin heb. Die vrijheid is fantastisch. Ik heb toch 24 uur per dag in die ratrace meegedraaid. Echt! NEDERLANDSE NUCHTERHEID De vaste klanten met wie ze vaak al tienvijftien jaar werkt, bellen haar nog steeds. Je bent bezig met de hobby van iemand. Mensen denken daar over na in de avonduren en het weekend. Dan bellen ze mij. Dat vind ik overigens geen probleem hoor. Ik volg de markt nog steeds maar ik merk al wel dat ik minder informatie heb over wat er speelt. Dat hoorde ik iedere dag van collega s van over de hele wereld en daar moet ik nu zelf initiatief in nemen. Haar welgestelde klanten waarderen haar nuchterheid. Ik denk dat ze het prettig vinden dat ik hen behandel zoals alle andere mensen en niet starstruck ben. Ik vind het leuk om met iemand te praten; als het klikt dan klikt het. Toneelspelen zit zó niet in mij. Ik vind dat heel moeilijk. Ik praat over iets waar een kunstenaar zijn ziel en zaligheid in legde en met mensen die die kunst verzamelen. Daar hoef ik geen toneel in te spelen. Natuurlijk zit ik ook wel ergens waar ik me afvraag wat ik er in godsnaam doe. In de regel kom ik altijd ergens met een reden. 35

5 36

6 Eerlijk zijn is belangrijk. Ik hang geen kletsverhalen op. Ik wil iets kopen óf verkopen. Mensen weten dat als ze met iemand van een veilinghuis gaan praten. Uiteindelijk is het gewoon handel. Je komt natuurlijk ook het privéleven van mensen binnen; je komt er thuis, je leert het gezin kennen. Je gaat met mensen uit eten, er ontstaat ook wel eens een vriendschap. Ik handel ook jaren met mensen met wie ik nooit uit eten ga. Dan is de relatie puur zakelijk. DOOD, SCHEIDING OF GELDNOOD De belangrijkste werken zijn al in handen van verzamelaars. Die komen soms pas op de markt na een overlijden, een scheiding of in geval van geldnood. Heiden was soms jaren bezig om mensen over te halen om topwerken aan haar te verkopen Je houdt in de gaten wat er met een nalatenschap gebeurt als iemand overlijdt. Zeker als het een kunstenaar is. Of als er gescheiden wordt bij iemand van wie je weet dat die veel kunst in bezit heeft. Als een grote verzamelaar overlijdt moet er getaxeerd worden voor de belasting. Dan bellen ze vaak het veilinghuis. Soms stonden we er een dag na de begrafenis al; afhankelijk van hoe de familie het wilde. Er zijn ook mensen die dat zelf in de laatste fase van hun leven regelen. Als ze verwachten dat er ruzie komt en ze het heft in eigen hand willen houden. Ik ben ook wel in een testament benoemd als degene die de verkoop van een kunstcollectie moest leiden. Dat is het prettigst want dan weet je dat je niet hoeft te concurreren met collega-veilinghuizen. Feit is dat je altijd aan het vechten bent om die werken te krijgen. Het gaat er in de wereld van Miety niet alleen om wie je kent, maar vooral of er vertrouwen is. Een schilderij kan iedere dag in waarde verschillen. De werken van Matthew Jay Jackson waren op een bepaald moment niet aan te slepen. Iedereen wilde iets van hem hebben. Dat is er een buzz. Als er niet genoeg werk is, komt het op de veiling en stijgt de prijs. Nu is zijn werk een stuk minder populair; het was een hype. Dat zie je vaker bij jonge kunstenaars. Er worden ook opzettelijk hypes gemaakt. Waarom wordt iets een hype? Soms omdat er een tentoonstelling van die kunstenaar is en mensen denken dat ze het niet meer kunnen betalen als het in het Museum of Modern Art heeft gehangen. Er zijn ook verzamelaars die niet willen verkopen omdat ze niet weten wat ze met het geld moeten doen. De rente is laag, vaak hebben ze genoeg of ze kunnen niets beters kopen dan ze al in bezit hebben. Soms is dat er ook gewoon niet. Eerlijk zijn is belangrijk. Ik hang geen kletsverhalen op; zeg niet: dát moet je kopen. Als je een jonge kunstenaar koopt is er altijd een kans dat het niet goed gaat. Dat werk kan over vijf jaar de helft van de prijs waard zijn, of het driedubbele. Mijn glazen bol werkt nog steeds niet. Bij een kunstenaar die duidelijk naam gemaakt heeft, kun je bijna niet fout zitten. Ik geloof dat als je een werk verkoopt, het altijd weer bij je terugkomt. Beetje slordig als je tegen iemand moet zeggen dat het een foute aankoop was terwijl je het zelf geadviseerd hebt. GEEN PRIVÉLEVEN Dat 24/7 in touw zijn en de hele wereld afreizen vraagt ook zijn tol. Het gaat in ieder geval niet samen met een intens privéleven. Dat was in sommige periodes in mijn leven totaal verdwenen. Het te weinig aandacht aan vrienden en familie kunnen bewwsteden, was eigenlijk mijn grootste concessie. Gelukkig had het weinig consequenties. Ik ben omringd door mensen die van me houden en begrijpen als ik weer weg moet. Mijn ouders ook. Zij vinden het fijn als ik er weer ben. Ze vroegen wel eens of ik mijn telefoon weg wilde stoppen. Kunnen we gewoon even praten zonder dat je constant op je telefoon zit te kijken?, vroegen ze dan. Miety lacht en zegt: Nu lukt dat beter omdat er minder op mijn telefoon binnenkomt. Is Heiden zelf rijk geworden? Zonder een seconde na te denken zegt ze: Wat is rijk? Ik heb genoeg geld verdiend. Ik ben altijd goed betaald en als je zelf kunst verzamelt, kun je ook nog wel wat geld verdienen. I ve done well. Ik mag niet klagen. Ben ik zo rijk als mijn klanten? Absoluut niet! 37