Meer halen uit de biologische kringloop

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meer halen uit de biologische kringloop"

Transcriptie

1 BELGIE-BELGIQUE P.B. P.P. ANTWERPEN X P BG/9535 KringloopZINeVlaamse Compostorganisatie vzw Meer halen uit de biologische kringloop Driemaandelijks tijdschrift voor de actieve kringloopkracht: nr 9 januari - februari - maart 2015 Beste, Begint het bij jou ook al te kriebelen? De eerste zonnestralen, de lentewarmte die zich laat gelden en heel wat voorjaarsbloeiers die in de tuin de kop op steken, zorgen ervoor dat onze handen in ieder geval flink beginnen jeuken om in de tuin aan de slag te gaan. Wie moestuiniert, die zaait, plant, wiedt, onderhoudt, oogst en verwerkt alles tot heerlijke gerechtjes. Wat je met de overschot kan doen? Dat kan gerust in een restjesgerecht. Wat je met de groenten-schoonmaakresten kan doen? Ook daarmee kan je vaak heel wat lekkere hapjes samenstellen. En wat echt niet meer eetbaar of herbereidbaar is? Dat kan je in de biologische kringloop brengen (kippen of composteren). Heel die kringloop vatten we dit jaar bondig samen in het Kringloopweekend onder de noemer Red de restjes. Doe je mee? Verder nog het volgende. Is er een verband tussen type mulch en slakkenvraat, en waar vind ik inspiratie voor mijn kringlooptuin? Vlaco zoekt het voor je uit. Meer info vind je in deze editie van KringloopZINe. Veel leesplezier. Elfriede Anthonissen Kristof Van Stichelen Team Thuiskringlopen In dit nummer: Kringloopquotes... 2 Grond, grondiger, gegrond Wat is het effect van mulch op teeltvraat?... 3 Free food... 3 Actief Creatief RED DE RESTJES!...4 Laat je door Amber inspireren Veel gestelde vragen Cомпостирование Afgiftekantoor: ANTWERPEN X - Afzenderadres: Vlaco vzw, Stationsstraat 110, 2800 Mechelen

2 Kringloopquotes Het meest opvallende aan mijn moeder is dat ze haar gezin dertig jaar lang niet anders dan overschotjes heeft voorgeschoteld. De oorspronkelijke maaltijd werd nooit gevonden Calvin Trillin Charles is behoorlijk zuinig. Eten gooit hij nooit weg. Kliekjes worden zorgvuldig bewaard voor de volgende dag. In De Standaard van 3 februari 2015 verscheen een artikel over de nieuwe biografie van Prins Charles, The Heart of a King van Catherine Mayer. Het voedsel voor één is genoeg voor twee, het voedsel voor twee is genoeg voor vier, het voedsel voor vier is genoeg voor acht - Islamwijsheid 2 KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart 2015

3 Grond, grondiger, gegrond WAT IS HET EFFECT VAN MULCH OP TEELTVRAAT? Welk effect heeft mulch op mijn teelten en op vraat door de slakken? Mulchen kan je op velerlei manieren. Maar trekt dat geen beestjes, en vooral slakken, aan? Deze vraag ontvangen we heel vaak. En dan moeten we het antwoord vaak schuldig blijven, of ons baseren op wat persoonlijke ervaring. Maar een studie in open lucht is daar tot nu toe nog niet over uitgevoerd, hier in Vlaanderen. Daarom dachten we: laat ons dit onderzoeken! Laat ons nagaan of er een concreet verband is tussen mulch en vraat! De demolocatie waar we dit momenteel uittesten is: het Comité Jean Pain in Londerzeel ( We focussen ons hier op doordeweekse, gekende groenten. Het gebruikte materiaal? In onze proef betrekken we volgende mulchsoorten: Grasmulch Houtsnippermulch Herfstbladmulch Stromulch Compostmulch FREE FOOD Vlaamse Compostorganisatie vzw Sinds enkele jaren zetten we in op ThuisKringlopen. Er voor zorgen dat je in de keuken en in de tuin zo weinig mogelijk voedsel verspilt, maakt deel uit van dat ThuisKringlopen. Groenten kan je kweken in je moestuin, op je balkon, in je vierkantemeterbak, maar groenten groeien ook gewoon in het wild. Je zou het bijna vergeten. Die wilde groenten zomaar over het hoofd zien of ze niet plukken terwijl ze zo weelderig groeien, ook dàt kan je beschouwen als een vorm van voedselverlies. Wilde groenten, vaak onterecht bestempeld als onkruid, maar onkruid bestaat niet. In West-Europa heerst geen traditie van wild plukken. Tot zowat honderd jaar geleden was zoeken van voedsel in bos en wei de normaalste zaak. In pakweg Frankrijk of Italië is wildplukken al een stuk gewoner, en in Oost- en Noord-Europa plukt bijna iedereen een deel van de maaltijd in het wild. Truffels in La Douce France, paddenstoelen bij de vleet in Hongarije, of s zondags met de hele familie veenbessen plukken in Finland. Maar wij Belgen hebben geleerd dat wilde groenten niet veilig zijn. Enkel in tijden van nood (of door mensen die ooit tijden van nood hebben ervaren, zoals de Wereldoorlog of een periode van armoede) wordt wildpluk nog sociaal aanvaard. Deze manier van denken is onterecht. Veel eetbare wilde planten zijn heel gezond, en bovendien nog geneeskrachtig ook. We geven je graag een overzicht van wild voedsel dat je niet zomaar verloren mag laten gaan 1. Klaver: Is dat niet voor de konijnen? Nee hoor. Klavertjes kunnen vaak heel weelderig groeien in je tuin. En wie is er in zijn jeugd niet op zoek geweest naar een klavertje vier om het geluk af te dwingen? De jongste blaadjes van witte klaver smaken heerlijk in een slaatje. 2. Madelief: die kleine witte bloempjes waar de meeste gazons in de maanden april en mei mee vol staan. Misschien heeft dochterlief al wel eens een krans van madeliefbloemen voor jou gemaakt? En heb je die nadien, in verlepte vorm, bij het groenafval gegooid Dat had je dus niet moeten doen! Je had die moeten opeten toen het nog kon. De jonge bloemhoofdjes smaken immers heerlijk romig, zijn lekker, ogen fris als garnering bij de sla, en zouden bovendien ook nog wel wat sporenelementen bevatten. De volgende gewassen komen aan bod: Peulgewassen: Struikboon, Prinses, Dubbele Witte zonder Draad Peulgewassen: Erwt, Doperwt, Kelvedon Wonder Vruchtgewassen: Courgette, Zucchini Koolgewassen: Witte kool, Langedijker bewaar Wortelgewassen: Zomerwortel, Nantes 2 Bladgewassen: Sla, Kropsla, Kelvedon Wonder Doorlevende gewassen: Aardbei Met waarnemingsfiches wordt alles heel concreet opgevolgd: Weer (neerslag, temperatuur, wind), Datum (vaststelling gebeuren bij voorkeur altijd s ochtends), Opmerkingen en bijzonderheden, Wekelijkse fotoshoot van de ontwikkeling van de planten. Afhankelijk van de resultaten bekijken we of en hoe lang we deze proef verder zetten. We zijn er in ieder geval van overtuigd dat we zinvolle vaststellingen zullen doen. 3. Brandnetel: hét eetbare onkruid bij uitstek. Wie van jullie heeft er nog nooit brandnetelsoep gemaakt? Oogst de toppen van jonge brandnetels in het voorjaar en maak er een soep van samen met een heleboel andere groene groenten. Je zal gauw die typische, warme smaak van netelsoep leren appreciëren. Naast netelsoep heb je ook netelstoemp. En van gedroogde toppen kan je het hele jaar lekkere thee trekken. KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

4 Grond, grondiger, gegrond 4. Paardenbloem: laat je niet afschrikken door de Franse benaming pis-en-lit, of het dialect pissebloem. Met excrementen heeft de plant niets vandoen. De jonge blaadjes zijn heerlijk als dressing of bij de sla, je kan ze snipperen over je omelet, en ook gedroogd voor de thee zijn ze niet onaardig. De paardenbloem is trouwens de verre voorvader van een tuingroente met de naam molsla, en ook een verre neef van kropsla en witloof. Wist je dat je de nog niet geopende bloemhoofden van de paardenbloem kan opleggen in azijn? Hoe dat heet? Kappertjes uit eigen tuin. 5. Weegbree: van weegbree heb je verschillende soorten. Smalle weegbree, breedbladige weegbree, ruige weegbree, en in de ecoof heemtuinen kweken sommigen wel eens hertshoornweegbree. In jonge vorm smaken de blaadjes allemaal heerlijk fris in slaatjes. vlierbessensiroop, vlierbessenconfituur, vlierbessenpannenkoeken zijn allemaal mogelijk. Geniet, en drink met uw maten. 8. Muur: of beter vogelmuur. Heb je een moestuin die in de winter braak ligt, of die netjes in winterbedjes is opgelegd? Dan staan daar ongetwijfeld tientallen schattige vogelmuurplantjes in, bedekt met tientallen minuscule witte bloempjes. Deze soort geurt naar lente, groeit als kool en smaakt naar sla. Al eens een ovenschotel met vogelmuur, spek, geitenkaas, selder en quinoa geprobeerd? Komt het water je in de mond bij het lezen van deze lekkere woorden? Haast je dan nu de moestuin in! 6. Zevenblad: Zevenblad is na netel misschien wel het meest bekende onkruid. Het wordt ook wel tuindersverdriet genoemd. Die bijnaam zegt in feite alles: zevenblad heeft sterke wortelstokken, ieder stukje dat achterblijft wordt een nieuwe plant. Steeds garantie op wiedwerk. Het jonge blad bevat veel vitamines en is het lekkerst in het voorjaar. Stoof ajuin, zevenblad en kleine stukjes aardappel in een weinig water, voeg er extra water en bouillon aan toe, doe er de staafmixer door, en klaar is soep. 7. Vlier: de vlier is een geslacht van snelgroeiende heesters. In de lente draagt deze plant schermen vol witte of crèmekleurige bloemen, in de zomer gevolgd door kleine, eerst groene, dan rode, en vervolgens blauwachtige of zwarte vruchten. De bessen en bloesems van de struik lenen zich excellent tot het bereiden van allerlei lekkers. Bloemschermen, water en citroen 24 uur laten trekken, vervolgens het vocht door een neteldoek gieten; per liter vocht 300gr suiker toevoegen, aan de kook brengen, en alles in flessen of potten met klikdeksel bewaren. Altijd één deel siroop met ongeveer vijf delen water aflengen: heel verfrissend en apart. Ook 9. Kastanjes: het is belangrijk het verschil te kennen tussen wilde en tamme kastanjes. Van de tamme word je sterk, van de wilde ga je braken. De tamme herken je aan het puntig hoofdje op de bruine vrucht; een wilde vrucht is bol. Je raapt ze in het najaar in het bos, en wrikt ze daarbij voorzichtig uit de bolster. Als je je oogst thuis te week legt, dan gooi je de kastanjes die beginnen drijven weg om te composteren; drijvertjes zitten nl. vol larven waardoor ze niet lekker meer zijn. De meest gebruikelijke manier om kastanjes klaar te maken, is ze te poffen. Kerf vooraf de bruine schil diep in zodat je, na het poffen, de pel makkelijk kan losmaken. Heb je de kastanjes gekookt en laten afkoelen, dan wordt het wat moeilijker om ze te pellen. Na het pellen kan je ze pureren. Gepoft of gepureerd? Altijd lekker! 10. Okkernoot: deze boomsoort wordt al eeuwen geplant vanwege de economische waarde van het hout en de eetbare noten. Notenhout is meubelhout: makkelijk te bewerken en variabel van kleur. Chique dashboards zijn ermee belegd. Op heel wat openbare plaatsen staat de okkernoot aangeplant: op kerkpleinen, aan dijken, langs lanen De noten die in september van de boom vallen zijn heerlijk. Ze zijn lekker in brownies, confituur of cannelloni. Je kan zelfs van een ranzige Chateau Migraine een fijne porto maken; dankzij de okkernoot. Let wel: van wilde groenten eet je best alleen de jonge toppen, bloempjes gebruik je zo vers mogelijk, van zaden en vruchten gebruik je enkel de niet aangetaste of aangevreten gedeelten. Pluk en eet alleen als je zeker bent van de plantensoort. Eet smakelijk! 4 KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart 2015

5 Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw RED DE RESTJES! WANT DE RESTJES MAKEN HET VERSCHIL KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

6 Actief Creatief Op 13 en 14 juni 2015 wordt in heel Vlaanderen de biologische kringloop in de kijker gezet tijdens het Kringloopweekend. We willen zoals steeds thuiskringlopen stimuleren. En dit keer doen de restjes dat zelf. Ze nemen zelf het heft in handen en komen op voor hun rechten. Met de slogan Red de restjes! Want de restjes maken het verschil maken ze duidelijk dat ze er toe doen. Dat ze heel wat meer te bieden hebben dan wat we doorgaans denken. Ze spreken zelf de mensen aan en geven, als vastberaden betogers, tips & tricks om de mensen te overtuigen van hun nut. En zoals je ziet, slagen ze daar erg goed in. TIJDIG REGISTREREN MAAKT HET VERSCHIL Vanaf mei kan iedereen op ontdekken waar er activiteiten zullen plaatsvinden op 13 en 14 juni. Je gemeentelijke coördinator krijgt tijdens week 11 een met een login en paswoord om op de website de activiteiten te registreren. De activiteiten registreren moet voor 17 april gebeuren. Spreek dus zo snel mogelijk af met je gemeentelijke coördinator om de locatie, datum, uren en actie vast te leggen! INSPIRATIEBOX Wanneer je samen met de restjes ten strijde trekt en een activiteit organiseert, krijg je van Vlaco gratis een inspiratiebox met campagnemateriaal per activiteit. Opdat we de tijd zouden hebben om het materiaal te laten maken en tijdig te leveren, is het belangrijk dat je je activiteit voor 17 april 2015 registreert. Doen jullie de activiteit op een ander moment dan tijdens het weekend van juni? Geen probleem, elke activiteit in het (ruime) kader van Red de restjes die plaatsvindt na 25 mei mag je op de website vermelden en heeft recht op een inspiratiebox. OPGELET! In tegenstelling tot de voorgaande jaren baseren we ons nu op de ingevulde kalender i.p.v. op de ingevulde bestelbon om het gratis campagnemateriaal te bezorgen. Vanaf de 2de helft van mei ontvang je dan gratis de inspiratiebox. IK BEN MISSCHIEN DROOG... MAAR TOCH NOG LEKKER IN BROODPUDDING. WAT ZIT ER IN DE INSPIRATIEBOX? Vlag met Kringloopweekend Leuke schort per vrijwilliger Gadgets Red de restjes om uit te delen aan de bezoekers Tipboekjes met adviezen en receptjes als inspiratie om je activiteit invulling te geven en om uit te delen aan de bezoekers. Informatiefiches Wedstrijdformulieren PUBLICATIEPAKKET Alle folders, posters en brochures die het hele jaar door te verkrijgen zijn, kan je ook in een pakket laten leveren. Elke gemeente ontvangt hiervoor een vanaf week 11 met een bestelbon die je vóór 17 april moet terugsturen. 6 KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart 2015

7 Actief Creatief WEET JIJ WAARTOE DE RESTJES IN STAAT ZIJN? Om echt goed te weten wat de restjes je allemaal te bieden hebben, bekijk je best tijdig de inhoud van de inspiratiebox zodat je wat kan vertellen bij de fiches en gadgets die je uitdeelt aan je bezoekers. Het tipboekje bevat heel wat leuke tips en receptjes die je ook aan je bezoekers kan meegeven. Heb je bij één van de tips nog wat achtergrondinfo nodig, dan kan je dit vinden in de brochure van Vlaco Voedselverlies, en wat u er zelf aan kunt doen. Ook op de website kan je terecht voor heel wat extra info. SAMEN STERK Vlaamse Compostorganisatie vzw KIPPEN ZIEN ME GRAAG KOMEN. Verenigingen zoals Velt, KVLV, Voedselteams, Landelijke Gilden, Femma, zijn allemaal heel erg begaan met dit thema. Ze trekken aan hetzelfde zeel en zoeken ook manieren om het imago van de restjes op te krikken. Contacteer hen gerust voor mogelijke samenwerkingen. Als je hierbij een helpende hand nodig hebt, geeft Vlaco je graag advies. Lag de invulling van je activiteit al vast? Ging je iets doen rond composteren, kippen, snoeihout verwerken of grasbeheer? Bedenk dan welke resten je hiermee verwerkt en maak er ook activisten van. Zo kan jij met een paar creatieve aanpassingen een eigen interpretatie geven aan de slogan en zo de campagne mee vorm geven. MAAK SAMEN MET DE RESTJES HET VERSCHIL Steun de strijdlustige restjes en maak zelf activisten van de etenswaren waar je mee demonstreert. IK ONTSTOP OOK NOG JE GOOTSTEEN NADAT IK VOOR LEKKERE KOFFIE ZORGDE. Of kies een eenvoudig recept met restjes en maak hier proevertjes van. Je neemt best een recept dat aanleunt bij je levensstijl. Gebruik hiervoor een groente of fruit die voorkomt in je groentetuin, of waar jij regelmatig teveel van hebt. Op die manier kan je je uitleg vast wel spekken met anekdotes. Wij geven je alvast een paar smaakmakers op de volgende pagina. KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

8 Actief Creatief BRENG JE ACTIVITEIT OP SMAAK MET DE VLACO-KEUKENCARAVAN! Heb je vorig jaar op het Kringloopfe(e)stival de Vlaco-keukencaravan met restjeskok gezien? Vlaco stelt de caravan, samen met de kok, gratis ter beschikking tijdens het Kringloopweekend. Er is minstens één activiteit die gebruik kan maken van deze smaakvolle wagen. Organiseer jij met de kringloopwerking een creatieve, inspirerende activiteit die heel wat mensen kan bereiken? Breng ons tijdig op de hoogte en wie weet komt de Vlaco-keukencaravan helemaal gratis jouw richting uitgereden op zaterdag 13 of zondag 14 juni. RED MEE DE RESTJES TIJDENS HET KRINGLOOPWEEKEND OP 13 EN 14 JUNI SAMEN MAKEN WE MORGEN MOOIER OVAM 8 KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart 2015

9 Grond, grondiger, gegrond KOKEN MET RESTJES IS A PIECE OF CAKE Vlaamse Compostorganisatie vzw Gerechtjes met restjes maken doe je in een handomdraai. De twee recepten die we hier voorstellen liegen er alvast niet om. Ze zijn heel makkelijk om te bereiden én lekker. Maak ze zelf en inspireer je bezoekers tijdens het Kringloopweekend. BROOD- BALLETJES EEN KOEKJE VAN EIGEN DEEG CONFITUUR DAAR PLUK JE ALTIJD DE VRUCHTEN VAN VOORBEREIDING: 15 MIN BAKTIJD: 5 MIN INGREDIËNTEN VOOR 4 PERSONEN - oud brood - 2 eieren - 1 kopje melk - peper, zout, nootmuskaat (of andere kruiden naar smaak) - 1 eetlepel neutrale olie BEREIDING Maak paneermeel: snij de korstjes van het oud brood en leg deze op bakpapier op een bakplaat in een oven van 150 C. Laat het brood minimum een half uur drogen tot het hard en crispy is. Vermaal de korstjes tot paneermeel (in de vijzel, keukenmachine of onder de deegroller). Klop de 2 eieren op met wat peper, zout en nootmuskaat. Voor een extra accent kan je nog wat tuinkruiden door het mengsel roeren. Week het overgebleven brood (zonder korstjes) in de melk, knijp dit uit en meng deze uitgeknepen bol met het eiermengsel. Rol er balletjes van en haal ze door het paneermeel. Bak de balletjes in een beetje neutrale olie lichtbruin en serveer met de warme bouillon of soep. Fruit heb je vaak ineens en masse. Wanneer kersen rijp worden, zijn ze dat plots met honderden tegelijk. Ook rode besjes en aardbeien worden graag samen eetklaar. Maar wat doe je met die grote fruitoverschotten? Alles in kelder of koelkast bewaren is vrijwel onmogelijk. Bij veel tuinvruchten is er wel ergens een hoekje af (of zit er een rupsje in). Confituur maken is dan vaak de perfecte oplossing. Enkele geslaagde fruitcombinaties zijn rode besjes-rabarber, kriek-perzik, druif-appel, peer-droge abrikozen, kweepeer-citroen. Maar er zijn uiteraard nog veel meer combinaties mogelijk. BEREIDING Snij het fruit fijn of knijp het door een neteldoek of schil het (afhankelijk van het soort fruit) en meng per 1 kg fruit, 0,7 à 1 kg kristalsuiker. Voeg naar eigen smaak wat extraatjes toe: vanille, rum, kaneel, Breng alles aan de kook en laat 3 à 4 minuten pruttelen. Laat vervolgens het mengsel zachtjes verder pruttelen en roer voortdurend om. Zodra het schuim op het mengsel verdwijnt, laat je enkele druppels confituur vallen op een koud bord. Wanneer de confituurdruppels bij afkoeling echt stollen en niet van het bord druppen, is de confituur klaar. HANDIGE TIPS! Gebruik best witte suiker als je de oorspronkelijke kleur van de vruchten enigszins wil behouden of voeg wat citroensap toe. Dit sap bewaart de kleur van het fruit, in het bijzonder van rood fruit. Wanneer je jam maakt, schuim je het kokende mengsel best af met een visspaan. Zo behoud je een betere zichtbaarheid. Giet de hete confituur in propere glazen potten, bij voorkeur afsluitbaar met klikdeksel. Ook de confituur afdekken met een laagje paraffine is een optie. Confituur kan je verscheidene maanden bewaren op een frisse, donkere en droge plaats. KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

10 Actief Creatief LAAT JE DOOR AMBER INSPIREREN De AMBER-tuin in Kiewit is een inspirerende leeromgeving. Tuinliefhebbers kunnen er terecht voor een informatieve wandeling of een tuinworkshop. Mensen die meer ecologie in hun eigen tuin wensen, vinden hier zeker enkele bruikbare tips of nieuwe tuinideeën. Een rondwandeling doorheen de tuin brengt je langs nieuw ingezaaide bloemenmengsels, streekeigen hagen, kleurrijke vaste planten, levende wilgenconstructies, verhardingen met grasvoegen en nog veel meer. Een tuin in ontwikkeling Deze toontuin is al enkele jaren oud en nog volop in ontwikkeling. Dat merk je vooral aan de haagplanten die zich dichter beginnen te vertakken. Meteen na de aanplant zie je zo n haag van een metertje hoog nauwelijks staan. Maar na enkele seizoenen geduldig snoeien beginnen de hagen stilaan vorm te krijgen. Uiteindelijk zullen de meeste hagen in AMBER-tuin mogen uitgroeien tot dichte hoge groene muren die schaduw werpen en een beetje beschutting bieden tegen weer en wind. Ook de bodembedekkers en de vaste planten zijn niet stil blijven staan. Sommige soorten hebben na een paar groeiseizoenen al een dicht bodembedekkend tapijt gevormd. Anderen hebben meer tijd nodig. Kale plekken worden in de tuin nog steeds opgevuld met extra plantjes of een strooisellaag. Wanneer vaste planten de bodem goed kunnen bedekken krijgt onkruid veel minder kans om op te komen. Maar ook in de AMBER-tuin blijft onkruid wieden een regelmatig terugkerend karwei. Onkruid wieden in een mooie plantenborder hoort nu eenmaal bij tuinieren. Het wordt een ander verhaal wanneer het onkruid de paadjes, de oprit of het terras begint over te nemen. In de AMBERtuin werd van meet af naar oplossingen voor onkruidvriendelijke verhardingen gezocht. Zo is het centrale wandelpad een graspad dat eenvoudig mee kan gemaaid worden tijdens de wekelijkse maaibeurten. Hier is dus geen sprake van vervelend onkruid. De kasseiverhardingen werden geplaatst met grasvoegen. Met deze bewust gekozen groene verhardingen voorkomen we het onkruidprobleem. De grasvoegen en de waterdoorlatende verhardingen laten bovendien regenwater goed in de grond infiltreren, een extra voordeel bij deze slimme verhardingskeuze. Een gezonde kringlooptuin Een tuin waar niet in gewerkt moet worden bestaat niet. Maar in deze ecologische tuin proberen we vooral met de natuur mee te werken. Dat maakt het tuinwerk een stuk minder stresserend en bovendien eenvoudig hanteerbaar. In de AMBER-tuin wordt niet met schadelijke middelen gespoten want naast ongewenst kruid doden deze spuitmiddelen vooral het bodemleven. Bovendien krijgt de bodem de nodige rust. Een gezonde bodem, waar niet voortdurend in gespit en gewoeld wordt kan een rijk bodemleven opbouwen. Het zijn de kleine levende micro-organismen in de bodem die plantenresten afbreken en zo bijdragen aan de vruchtbaarheid en de structuur van de grond. Wij helpen een handje mee door de plantvakken in de herfst niet netjes op te kuisen maar zo veel mogelijk plant- en strooiselmateriaal in de vakken te laten liggen. En als in de zomer de compost rijp is in de compostruimte spreiden we dat uit tussen de vaste planten en onder de heesters. Zo helpen we mee aan de natuurlijke kringloop in de tuin. Slim en gezond tuinieren kan je leren Ecologisch tuinieren is een gezonde tijdsbesteding, het doet mensen naar buiten komen en is een eenvoudige manier om lichamelijk actief te blijven. Door echt aandacht te besteden aan de inrichting van de tuin, de mogelijkheden en beperkingen van het perceel, het gebruik van geschikte plantensoorten en duurzame materialen is de kans op slagen groot. Over gezond en ecologisch tuinieren is al heel veel goede informatie verschenen in tuinboeken en op tuinwebsites. AMBER bundelt informatie over duurzaam en 10 KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart 2015

11 Actief Creatief Vlaamse Compostorganisatie vzw afvalarm tuinieren op de website Maar je kan ook een keer echt in de ervaring stappen en deelnemen aan een tuinworkshop of een begeleide wandeling. Wordt verwacht in juni Tuinworkshop PLANTEN : Tijdens deze tuinworkshop maken de deelnemers kennis met gezonde en streekeigen planten voor de tuin. We vertellen hoe je een vaste plantenborder aanlegt en welk verschil er is met een bloemenweide. Waarom plantvakken best een laagje compost krijgen en waarom je een bloemenweide best in arme grond zaait. We laten zien hoe je met hardnekkig onkruid omgaat en hoe een ideale haag er uitziet. Na deze les kan je al een klein plantenlijstje samenstellen met bodembedekkers, heesters of haagsoorten voor je eigen tuin en weet je hoe je een goede basis kan leggen voor een gezonde plantengroei. Tuinworkshop KRINGLOOP : Tijdens deze tuinworkshop maken de deelnemers kennis met kringlooptechnieken. We bekijken niet alleen hoe snoeiresten kunnen verwerkt worden in paadjes of takkenwallen maar ook hoe je groenresten best omzet tot goede compost. Daarnaast nemen we het gazon onder de loep. Een klassiek gazon onderhouden vraagt van een tuinier niet alleen veel kostbare tijd het brengt ook een grote hoeveelheid grasmaaisel voort. Anders leren omgaan met gazon schept voordelen voor onszelf en onze omgeving: we winnen meer tijd, verminderen groenresten en scheppen een gezonde basis voor al het leven in en rond de tuin. Deze workshop laat je enkele eenvoudige stappen zien naar meer diversiteit in de tuin. Praktische informatie over activiteiten en workshops in de AMBERtuin wordt gepubliceerd op De AMBER-tuin is alle dagen vrij te bezoeken in het Stedelijk domein Kiewit Putvennestraat Hasselt. Voor inlichtingen, activiteiten en rondleidingen tel: kiewit@hasselt.be De AMBER-tuin is een initiatief van LIMBURG.NET. Voor de tuinworkshops wordt er samengewerkt met Vlaco vzw en Centrum Duurzaam Groen. KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

12 Kort#Krachtig CОМПОСТИРОВАНИЕ Vlaamse Compostorganisatie vzw Er zijn veel methodes te bedenken om keuken- en tuinafval te verwerken. Eén van die methodes is composteren. Dat weet jij al lang omdat je de Vlaco-communicatie op de voet volgt en het Nederlands voldoende machtig bent. Maar heel wat mensen in Vlaanderen zijn pas recent hier komen wonen, zijn niet op de hoogte van de principes van de biologische kringloop, en kennen vaak ook geen Nederlands. Speciaal voor hen, en op vraag van een aantal intercommunales met een groot aantal Belgen met een migratieachtergrond, ontwikkelden wij een fotofolder waarin de basisprincipes van het thuiscomposteren in een vat (en het gebruik van de geproduceerde compost) eenvoudig en stap voor stap getoond worden aan de hand van tekeningen, figuren en symbolen. Wil je dit document aanbieden aan jouw niet- Nederlandstalige inwoners, wanneer zij bv. een vat kopen? Bestel dan gerust een voorraadje van deze folder via colofon Uitgave van Vlaco vzw Redactie: Vormgeving: Druk: V.U.: Redactie-adres: Elfriede Anthonissen Kristof Van Stichelen Reclamebureau Mink Drukkerij Buroform Rudy Meeus Stationsstraat Mechelen Vlaco vzw Team ThuisKringlopen Stationsstraat Mechelen Tel.: Fax: Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen is toegelaten, mits bronvermelding. KringloopZINe nr 9 januari - februari - maart

Geproefd tijdens de wandeling over eetbare planten in de Latemse Meersen op zondag 24 juni 2018 HONDSDRAFKWARK

Geproefd tijdens de wandeling over eetbare planten in de Latemse Meersen op zondag 24 juni 2018 HONDSDRAFKWARK HONDSDRAFKWARK 500 gram kwark 1 theelepel honing 2 eetlepels goed gewassen en fijngehakte hondsdraf (blaadjes maar niet de paarse) 4 takjes fijngehakte peterselie 1 fijngesneden ui of sjalot 6 kappertjes

Nadere informatie

Brandnetelbroodbeleg

Brandnetelbroodbeleg Flinke veel brandneteltoppen Olijfolie 4 tenen knoflook Zout Brandnetelbroodbeleg Werk met handschoenen aan. Verwijder harde brandnetel stengels. Was de brandnetels in de vergiet. Laat uitlekken. Snijd

Nadere informatie

Paleo Brood. met 10 heerlijke Glutenvrije & Graanvrije BrooDrecepten

Paleo Brood. met 10 heerlijke Glutenvrije & Graanvrije BrooDrecepten Paleo Brood met 10 heerlijke Glutenvrije & Graanvrije BrooDrecepten 1 Inhoudsopgave Paleo Brood Appel Vinegar Brood 4 Rozemarijn Brood 7 Zoete Aardappel Brood 8 Paleo Knoflook Brood 11 Kaneel Banaan Brood

Nadere informatie

Appelschil-chips. Ingrediënten. Bereiding. Meng poedersuiker en kaneel. Schil de appelen niet te dun! Wentel de schillen in de kaneelsuikermengeling.

Appelschil-chips. Ingrediënten. Bereiding. Meng poedersuiker en kaneel. Schil de appelen niet te dun! Wentel de schillen in de kaneelsuikermengeling. Appelschil-chips appels kaneel bloemsuiker Meng poedersuiker en kaneel. Schil de appelen niet te dun! Wentel de schillen in de kaneelsuikermengeling. Bedek ovenplaat met bakpapier. Verdeel de schillen

Nadere informatie

Warm notenontbijt Met Griekse yoghurt en honing

Warm notenontbijt Met Griekse yoghurt en honing Warm notenontbijt Met Griekse yoghurt en honing Spoel de Quinoa voor dat je hem gebruikt eerst goed af, dit ivm met het waslaagje.doe het water en de Quinoa in een middel grote pan en breng aan de kook.

Nadere informatie

Puur Gezond, Receptenboek. Receptenboek Puur Gezond! Nathalie Appel Terschuur

Puur Gezond, Receptenboek. Receptenboek Puur Gezond! Nathalie Appel Terschuur Puur Gezond, Receptenboek 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Welkom 3 Muesli 5 Waterkerssalade met aardbeien, avocado en rosbief 6 Zalmomelet met bosui en tomaat 7 Spinaziestamppot met gerookte kip 8 Viscurry

Nadere informatie

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel!

Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Tuin- en keukenresten composteren? Dàt is kinderspel! Hallo. Ik ben Jerom de compostworm. Ik eet alles wat in de natuur groeit. Ik ben verlekkerd op overschotjes uit de tuin en de keuken. Ik sabbel en

Nadere informatie

GEZONDE ONTBIJT RECEPTEN WWW.OPTIMALEGEZONDHEID.COM

GEZONDE ONTBIJT RECEPTEN WWW.OPTIMALEGEZONDHEID.COM GEZONDE RECEPTEN ITALIAANSE KRUIDEN OMELET Voeg de uienringen en een eetlepel water toe aan een voorverwarmde pan. Bak de uien net zolang totdat het kleine beetje water in verdampt. Voeg daarna een kleine

Nadere informatie

Aperitieven met restjes

Aperitieven met restjes Aperitieven met restjes Rijstkroketjes overschot gekookte rijst ongeveer 2 koppen ¾ kop gemalen noten 1 ei 2 koffielepels marjolein of curry cayenne en zout paneermeel Meng al deze grondstoffen samen,

Nadere informatie

Gratis. Gratis. recepten. recepten. lekkere gezonde. nummer 1 in gezondheid

Gratis. Gratis. recepten. recepten. lekkere gezonde. nummer 1 in gezondheid IJS gezond 5 0 Gratis Gratis lekkere gezonde recepten recepten nummer Voorwoord Natuurlijk liggen de supermarkten vol met ijsjes in alle soorten en maten. Maar wat is er nu leuker dan zelf (water) ijsjes

Nadere informatie

Menu Marokkaans. Paprika-tomatensalade. Harira (Marokkaanse soep) Tagine Kip met amandelen en pruimen. Marokkaans brood

Menu Marokkaans. Paprika-tomatensalade. Harira (Marokkaanse soep) Tagine Kip met amandelen en pruimen. Marokkaans brood Menu 59. - Marokkaans Paprika-tomatensalade Harira (Marokkaanse soep) Tagine Kip met amandelen en pruimen Marokkaans brood Amandelkoekjes met muntthee Paprika-tomatensalade Ingrediënten (4 pers) 750 gr

Nadere informatie

Dit is het Receptenboek van Luc van Kessel.

Dit is het Receptenboek van Luc van Kessel. Dit is het Receptenboek van Luc van Kessel. Er staan recepten in die ik lekker vind, kijk maar eens! Deze recepten kunnen jullie zelf bakken/maken. Als je deze recepten wil maken duurt het minimaal 10

Nadere informatie

Vegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011. Aardappelgerecht(februari)... 1. Natte preipot(april)... 2

Vegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011. Aardappelgerecht(februari)... 1. Natte preipot(april)... 2 Vegetarische gerechten door Gery Mulder uit de ANBO Nieuwsbrief 2011 Aardappelgerecht(februari)... 1 Natte preipot(april)... 2 Courgettesoep(mei)... 3 Rabarber met een variatie(juli-augustus)... 4 Meloensalade(september)...

Nadere informatie

Citroentaart. Ingrediënten: 250 g zanddeeg sap van 3 citroenen 3 eieren 25 g maïzena 180 g suiker 220 g boter fijn geraspte schil van 1 citroen

Citroentaart. Ingrediënten: 250 g zanddeeg sap van 3 citroenen 3 eieren 25 g maïzena 180 g suiker 220 g boter fijn geraspte schil van 1 citroen 250 g zanddeeg sap van 3 citroenen 3 eieren 25 g maïzena 180 g suiker 220 g boter fijn geraspte schil van 1 citroen Citroentaart Verwarm de oven voor op 200 C. Rol het deeg uit en leg in de beboterde of

Nadere informatie

bospaddenstoelensoep

bospaddenstoelensoep bospaddenstoelensoep * VOORBEREIDEN (dag voor het kerstdiner): * Week de gedroogde paddenstoelen 15 minuten in water. * Snipper de ui en pers of snijd de knoflook fijn. Snijd de bleekselderij in kleine

Nadere informatie

Tomatensoep. Eet smakelijk. Muffins. Nodig:

Tomatensoep. Eet smakelijk. Muffins. Nodig: Tomatensoep Nodig: 1 liter water. 1 kilo rijpe tomaten. 2 groentebouillonblokjes. 1 prei of klein zakje soepgroente. Vermicelli. 1. Doe het water in de pan en breng het aan de kook. 2. Was en snij de tomaten

Nadere informatie

1. Appel-nectarinemilkshake Bereidingstijd: 0-10 minuten

1. Appel-nectarinemilkshake Bereidingstijd: 0-10 minuten 1. Appel-nectarinemilkshake Bereidingstijd: 0-10 minuten Soort gerecht: Dessert /Ontbijt Ingrediënten voor 1 personen 1 kleine zoete dessert appel 1 kleine nectarine 240 ml gekoelde melk honing of rietsuiker

Nadere informatie

3. Snij ondertussen de wortel, prei, en selderij klein en spoel deze schoon. 4. Prak het gehakt plat met een vork en kruid het gehakt met wat maggi.

3. Snij ondertussen de wortel, prei, en selderij klein en spoel deze schoon. 4. Prak het gehakt plat met een vork en kruid het gehakt met wat maggi. GROENTESOEP Bouillon Wortelen Selderij Prei Gehakt Soepvlees Maggi Vermicelli GROENTESOEP 1. Breng de bouillon aan de kook. 2. Snij het soepvlees klein. 3. Snij ondertussen de wortel, prei, en selderij

Nadere informatie

inhoud Inleiding 6 Adviezen & historie 10

inhoud Inleiding 6 Adviezen & historie 10 inhoud Inleiding 6 Adviezen & historie 10 16 88 lente & zomer herfst & winter Goudsbloem 28 Basilicum 36 Citroenverbena 46 Munt 54 Kaapse knoflook 64 Bergamot 70 Dille 76 Dropplant 82 Peterselie 98 Koriander

Nadere informatie

Boursin-hapje met zalm

Boursin-hapje met zalm Boursin-hapje met zalm Ingrediënten (10 stuks): 2 plakjes gerookte zalm Verse Dille ¼ doosjes Boursin (kruidenkaas) plasticfolie : 1. Beleg de plakjes gerookte zalm heel dik met Boursin en verse dille.

Nadere informatie

Lentewrap met vers geplukte wilde kruiden

Lentewrap met vers geplukte wilde kruiden Lentewrap met vers geplukte wilde kruiden Op ontdekking in een stuk braakliggend terrein. Op onderzoek op de speelplaats. Snuffelen in het park. Zonder twijfel, het levert je een hoop heerlijke plantjes

Nadere informatie

Zaadbommen maken. dan langzaam water toe. Totdat het mengsel aan elkaar blijft plakken. Maak het niet te nat! Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen?

Zaadbommen maken. dan langzaam water toe. Totdat het mengsel aan elkaar blijft plakken. Maak het niet te nat! Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen? Lente Wat heb je nodig voor 10 zaadbommen? 8 eetlepels droge natuurlijke klei (bentoniet voor als je binnenkort wilt gooien, rode klei als je ze wilt bewaren) 10 eetlepels potgrond, eventueel met wat compost

Nadere informatie

Ontbijt Frittata. Bereidingswijze. Ingrediënten

Ontbijt Frittata. Bereidingswijze. Ingrediënten Recepten 2.1 Ontbijt Soms is het niet een kwestie van nieuwe recepten bij de hand hebben voor het ontbijt, maar gewoon net even anders tegen het ontbijt aan kijken. Wij zijn als Nederlanders gewend om

Nadere informatie

Zoete bodding. Ingrediënten. Bereiding

Zoete bodding. Ingrediënten. Bereiding Zoete bodding 250 gram oud brood, in stukken 200 gram rozijnen 3 sneetjes peperkoek 3 eieren 5 dl melk 120 gram donkerbruine suiker 2 eetlepels boter 2 eetlepels puddingpoeder vanille 1/2 koffielepels

Nadere informatie

Gezond & lekker met de kerst

Gezond & lekker met de kerst Gezond & lekker met de kerst Voor jou! Een bewust kerstmenu inclusief eenvoudige recepten. Met energieke groet, Margriet -Aperitief- Heerlijke rode bieten humus op een getoast zuurdesembroodje -Voorgerecht

Nadere informatie

contains recycled plastics

contains recycled plastics contains recycled plastics by we are elho Elho verrast je telkens weer met vrolijke, functionele en creatieve producten die je blijven inspireren en je huis of tuin nog gezelliger maken. by we all love

Nadere informatie

Vergeten recepten. Ideeën en inspiratie. www.weekvandesmaak.be

Vergeten recepten. Ideeën en inspiratie. www.weekvandesmaak.be Vergeten recepten Ideeën en inspiratie www.weekvandesmaak.be SOEP VAN PASTINAAK EN WORTEL MET GEKRUIDE YOGHURT Benodigdheden (voor 6 personen) 1 ui 625 g pastinaak 500 g wortelen kippenbouillon 90 g gewone

Nadere informatie

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur.

Proeven doe je met je tong. Op je tong zitten allemaal smaakpapillen. Je herkent daardoor dat banaan zoet smaakt en citroen zuur. Over de Tong Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen. Als goede proefpersonen willen jullie je natuurlijk

Nadere informatie

In dit weekmenu worden 2 gerechten op die manier gebruikt. De pastasaus en de aardappelpuree. Kijk maar eens naar het menu:

In dit weekmenu worden 2 gerechten op die manier gebruikt. De pastasaus en de aardappelpuree. Kijk maar eens naar het menu: In dit boekje wil ik je graag laten zien hoe je een makkelijk weekmenu maakt doormiddel van gerechten te hergebruiken. Dat betekent dat je een gerecht maakt en daar een portie van apart houd voor een andere

Nadere informatie

ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN..

ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN.. ZAAI- GOED DEZE LESBRIEF IS VAN.. DIT BOEKJE GAAT OVER ZADEN EN WAT ER MEE GEBEURT ALS JE ZE IN DE GROND STOPT Heb jij wel eens wat in de tuin gezaaid? ja / nee Misschien woon je in een huis zonder tuin

Nadere informatie

Aardoliealarm in het bos

Aardoliealarm in het bos de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5

Nadere informatie

Beste KOOK-OOK klant,

Beste KOOK-OOK klant, Beste KOOK-OOK klant, Groenten zijn gezond, ze zitten namelijk boordevol voedingsstoffen, maar bevatten weinig calorieën. De enorme hoeveelheden mineralen en vitaminen geven je lichaam alle bouwstenen

Nadere informatie

Feestelijke ijsklontjes

Feestelijke ijsklontjes Algemene richtlijnen voor eten uit de natuur Probeer zo hoog mogelijk te plukken Was alles altijd goed Als je twijfelt, eet het niet! Pluk niet op plekken waar honden/katten poepen en plassen Feestelijke

Nadere informatie

Week van de Smaak 2013

Week van de Smaak 2013 Week van de Smaak 2013 Op zoek naar een aantal geweldig lekkere ecologische of verrassende soepen? Zoek niet langer, want de Week van de Smaak verzamelde voor u 7 recepten ter inspiratie. Smakelijk! ECOLOGISCHE

Nadere informatie

Vegetarische gerechten van Gery Mulder

Vegetarische gerechten van Gery Mulder Vegetarische gerechten van Gery Mulder Tomaten preisoep... 1 Zuuurkoolschotel, een echt wintergerecht... 2 Aardappelgerecht... 3 Rabarber met een variatie... 5 Natte preipot... 6 Tomaten preisoep Benodigd:

Nadere informatie

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.

BIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is. BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.

Nadere informatie

WIJS Receptenboek. Receptenboek voor kinderen en jongeren in Groningen

WIJS Receptenboek. Receptenboek voor kinderen en jongeren in Groningen WIJS Receptenboek Receptenboek voor kinderen en jongeren in Groningen 1-11-2017 Hanzehogeschool in samenwerking met WIJS Femke Postma en Anouk Martini Rob Vogel Recept 1 : Aardbeien gember limonade met

Nadere informatie

Kerstmenu RECEPTEN. borrel & brunch

Kerstmenu RECEPTEN. borrel & brunch Kerstmenu borrel & brunch Ingrediënten (10 personen): Wortelsoepje Italiaans in een glaasje borrelhapje 1 ui 1 teentje knoflook 1 stengel bleekselderij 400 g winterwortels 1 el olijfolie 500 ml bouillon

Nadere informatie

De lekkerste. eigen (moes)tuin! lekkernijen uit. intratuin. kleurt je leven

De lekkerste. eigen (moes)tuin! lekkernijen uit. intratuin. kleurt je leven De lekkerste lekkernijen uit eigen (moes)tuin! RABARBERJAM met appel & munt Voor twee potten: 250 gram rabarber, gewassen en in kleine stukjes gesneden 250 gram geleisuiker 0,5 theelepel sinaasappelrasp

Nadere informatie

Soep van geroosterde pompoen

Soep van geroosterde pompoen Soep van geroosterde pompoen JEROEN MEUS Smakelijk! 3 l groentebouillon 1 (kleine) pompoen 3 dikke uien 3 teentjes look 3 takjes salie 2 takjes rozemarijn 40 g gedroogde pompoenpitten een snuifje garam

Nadere informatie

Melk voor jong en oud. Doelstellingen

Melk voor jong en oud. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen weten dat het voor alle leeftijdsgroepen belangrijk is om voldoende melk en melkproducten te gebruiken. De leerlingen kunnen mensen er op een creatieve manier toe

Nadere informatie

Composteren en kringlooptuinieren

Composteren en kringlooptuinieren Meer halen uit de biologische kringloop Composteren en kringlooptuinieren Iedereen wil graag een mooie tuin. Vlaco vzw, www.vlaco.be 1 Maar smaken verschillen. Bent u meer voor de wat wilde tuin? En zegt

Nadere informatie

SUGARCHALLENGE! LARGE programma. Voor een suikervrije, gezonde JIJ! Basismenu s. Dag 27+28

SUGARCHALLENGE! LARGE programma. Voor een suikervrije, gezonde JIJ! Basismenu s. Dag 27+28 SUGARCHALLENGE! LARGE programma Voor een suikervrije, gezonde JIJ! Basismenu s Dag 27+28 Dag 27 Ontbijt: broodje geitenkaas 1 portie roggebrood, crackers of zuurdesembrood (of glutenvrij; kastanjecrackers

Nadere informatie

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid)

Geral Overbeek. Onkruid de baas. Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) Onkruid de baas Geral Overbeek 2011 Overbeek - Gardendesign Maasoord 17 0348-424305 [Geef het faxnummer op] 25 Tips voor duurzaam onderhoud (onkruid) 25 TUINTIPS ONKRUID DE BAAS Wil jij ook een tuin zonder

Nadere informatie

Piemonte. Antipasti Paprika s met bagna caoda Pollo Tonnato. Primo: Risotto met pompoen en kaassaus. Secondo: Gestoofde kip met paddestoelen

Piemonte. Antipasti Paprika s met bagna caoda Pollo Tonnato. Primo: Risotto met pompoen en kaassaus. Secondo: Gestoofde kip met paddestoelen Piemonte Antipasti Paprika s met bagna caoda Pollo Tonnato Primo: Risotto met pompoen en kaassaus Secondo: Gestoofde kip met paddestoelen Dolci: Panna cotta met vruchtensaus Baci di dama www.martijnpostma.nl

Nadere informatie

10 VERFRISSENDE RECEPTEN MET TARWEGRAS WWW.OPTIMALEGEZONDHEID.COM

10 VERFRISSENDE RECEPTEN MET TARWEGRAS WWW.OPTIMALEGEZONDHEID.COM 10 VERFRISSENDE RECEPTEN MET 10 VERFRISSENDE RECEPTEN MET Wie heeft er inmiddels niet van gehoord: Tarwegras! Een ontzettend populair voedingsmiddel met een extreem hoge concentratie aan supergezonde voedingsstoffen.

Nadere informatie

Lekker vers. smaakt. het langst.

Lekker vers. smaakt. het langst. Lekker vers smaakt het langst. Herbamare, 100% natuurlijke smaakmaker van al je gerechten Natuurlijk kokerellen smaakloos en saai? Niet met Herbamare van A.Vogel: het enige kruidenzout met 100% natuurlijke

Nadere informatie

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid

Basiscursus Ecologische Moestuin. Onkruid Basiscursus Ecologische Moestuin Onkruid Onkruid: veel werk! Onkruid vergaat niet Het komt telkens terug Het groeit harder dan de groenten Wieden helpt maar tijdelijk Herbiciden: nee! Bijen (enz) sterven

Nadere informatie

Gezond & lekker kerstmenu

Gezond & lekker kerstmenu Gezond & lekker kerstmenu Voor jou! Een bewust kerstmenu inclusief eenvoudige recepten. Aangeboden door alle coaches en medewerkers van LifeStyle Coaching Nederland. De organisatie die door middel van

Nadere informatie

SuperMama LUNCH Top 5 www.super-mama.nl SuperMama

SuperMama LUNCH Top 5 www.super-mama.nl SuperMama SuperMama 1 LUNCH Top 5 www.super-mama.nl SuperMama LUNCH Mama s maak het alstublieft niet te moeilijk. Een gezonde leefstijl hoeft namelijk niet moeilijk te zijn en hoeft ook helemaal niet veel tijd te

Nadere informatie

Lekker eten met weinig koolhydraten

Lekker eten met weinig koolhydraten Lekker eten met weinig koolhydraten Groentenrolletjes Geroosterde 1 courgette 1 rode paprika 2 eetlepels olijfolie enkele takjes peterselie 100 gram roomkaas 2 teentjes knoflook 8 sneetjes Atkins koolhydraat

Nadere informatie

lekkernij van vandaag!

lekkernij van vandaag! Voedingsrestjes van gisteren, lekkernij van vandaag! Lekker koken met restjes Je kan lekkere gerechtjes maken met restjes. We geven per ingrediënt een aantal voorbeelden. Voor negen gerechten vind je de

Nadere informatie

Pasen maart 2018 **** Amuse: americain **** Preisoep met Limburgse mosterd ****

Pasen maart 2018 **** Amuse: americain **** Preisoep met Limburgse mosterd **** Pasen maart 2018 Amuse: americain Preisoep met Limburgse mosterd Rode krielaardappelen met schil uit de oven Erwten en worteltjes Kalfs cordon blue Citroen ijs met blauwe bessen saus Preisoep met Limburgse

Nadere informatie

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K.

Vitamines zitten in kleine hoeveelheden in je eten en drinken. Je hebt het halve alfabet aan vitamines: A, B, C, D, E, K. Testlab Er zitten heel veel voedingsstoffen in gezonde producten. Dat hebben jullie in de film gezien. Nou ja gezien? Voedingsstoffen zijn niet zichbaar in producten, maar we kunnen ze wel aantonen. Daar

Nadere informatie

Boerenmuffin met appel & Kollumer zoete erwt 15 stuks

Boerenmuffin met appel & Kollumer zoete erwt 15 stuks Carla Glorie heeft met veel zorg, aandacht en creativiteit, van diverse soorten peulvruchten (uit de Ark van de Smaak van Slow Food) een heerlijke en verassende proeverij gemaakt. Boerenmuffin met appel

Nadere informatie

Herbalife Paasbrunch

Herbalife Paasbrunch Herbalife Paasbrunch De lente is aangebroken en op 5 & 6 april is het Pasen! Voor veel mensen een gezellig feest waarbij een lekkere brunch op tafel wordt gezet. Heerlijk natuurlijk! Maar hoe past dit

Nadere informatie

Lunch recepten van Judith Rolf voor energie en een slanke lijn! Voor 2 personen

Lunch recepten van Judith Rolf voor energie en een slanke lijn! Voor 2 personen Lunch recepten van Judith Rolf voor energie en een slanke lijn! Voor 2 personen Boodschappenlijstje (de voorkeur gaat uit naar de biologische producten wanneer mogelijk) 4 stronkjes witlof 2 appels 1 mandarijn

Nadere informatie

Pittige paprika-tomatensoep. voor- of lunchgerecht 4 personen bereidingstijd: 30 minuten. Ingrediënten

Pittige paprika-tomatensoep. voor- of lunchgerecht 4 personen bereidingstijd: 30 minuten. Ingrediënten Pittige paprika-tomatensoep voor- of bereidingstijd: 30 minuten 2 teentjes knoflook 750 gram zoete kerstomaatjes (of andere rijpe tomaten in stukjes) 6 eetlepels olijfolie 2 kleine rode uien 1 grote rode

Nadere informatie

t Magazijn centrum voor arbeidszorg met zorg gemaakt

t Magazijn centrum voor arbeidszorg met zorg gemaakt 2100 Deurne Tel / fax: 03/ 324 25 26 t Magazijn centrum voor arbeidszorg met zorg gemaakt Andante vzw www.tmagazijn.be Nieuwsbrief 5 april 2013 Voorwoord Beste lezer, Hier is hij dan; onze vijfde nieuwsbrief.

Nadere informatie

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten

Gezonde recepten avondeten. Gezonde recepten avondeten Gezonde recepten Gezonde recepten Vraag jij je ook wel eens af wat gezonde recepten zijn en wat nu gezond is en wat niet? Er zijn zoveel geluiden in voedingsland, dat je soms de weg kwijt kunt raken. Wat

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Planning Les 1: ecologisch tuinieren, bodem, bemesting Les 2: netwerken in de tuin, biodiversiteit Les 3: bodembewerking Les 4: vruchtwisseling, zaden Voorzaaien Wat? Wanneer?

Nadere informatie

BASISRECEPTEN DEEG. Pasteideeg Ingrediënten 1,5 kg bloem 15 g zout 250 g boter of reuzel 3,75 dl water

BASISRECEPTEN DEEG. Pasteideeg Ingrediënten 1,5 kg bloem 15 g zout 250 g boter of reuzel 3,75 dl water BASISRECEPTEN DEEG Pasteideeg 1,5 kg bloem 15 g zout 250 g boter of reuzel 3,75 dl water Meng alle ingrediënten tot er een deegmassa ontstaat. Dek het deeg vervolgens af en laat het 3 uur rusten. Rol het

Nadere informatie

ontbijt Gratis recepten gezonde

ontbijt Gratis recepten gezonde Speciaal ontbijt 11 Gratis gezonde recepten Speciaal ontbijt Een ontbijt heb je nodig voor een goed begin van de dag. Je kunt de dag natuurlijk starten met de traditionele boterham met kaas, maar wat te

Nadere informatie

Sugar Addiction Test

Sugar Addiction Test Sugar Addiction Test Hoe is het gesteld met jouw suikerverslaving? Ontdek het met deze test. SUGARCHALLENGE Is een initiatief van Food & Lifestylecoach Carola van Bemmelen Doe de Sugar Addiction test Ben

Nadere informatie

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Met leuke vragen, opdrachten en experimenten voor thuis! Wat weet jij over biologisch en over de bodem? Biologisch, lekker natuurlijk! Heb je er wel eens over nagedacht dat alles wat je eet, van een plant

Nadere informatie

6 gratis Pompoen recepten.

6 gratis Pompoen recepten. s i t a Gr 6 gratis Pompoen recepten www.pompoensoep.info P O M P O E N P U R E E M A K E N POMPOEN PUREE Pompoenpuree kun je in Amerikaa kant en klaar in blikjes kopen, in Nederland is het ook wel te

Nadere informatie

Menu 49. Salade van gemarineerde paddestoelen. Kerrie-appelsoep. Appel met pittige kip. Kaas-bananenkoek

Menu 49. Salade van gemarineerde paddestoelen. Kerrie-appelsoep. Appel met pittige kip. Kaas-bananenkoek Menu 49 Salade van gemarineerde paddestoelen Kerrie-appelsoep Appel met pittige kip Kaas-bananenkoek 500 gr gemengde bospaddestoelen ijsbergsla 1 eetlepel balsamicoazijn 2 eetlepels notenolie verse peterselie,

Nadere informatie

Tussendoor recepten van Judith Rolf Voor 2 personen

Tussendoor recepten van Judith Rolf Voor 2 personen Tussendoor recepten van Judith Rolf Voor 2 personen Boodschappenlijstje (de voorkeur gaat uit naar de biologische producten wanneer mogelijk) 1 potje asperges, of verse asparges (van april t/m juni) 1

Nadere informatie

Doe een flinke scheut olie in de pan en fruit de ui en wortel op laag vuur aan. Voeg ruim een halve liter water toe en zet het vuur hoger

Doe een flinke scheut olie in de pan en fruit de ui en wortel op laag vuur aan. Voeg ruim een halve liter water toe en zet het vuur hoger Italiaanse tomtatensoep Per 4 personen 1 liter 1 ui 2 teentjes knoflook 1 wortel 2 blikken gepelde tomaten Olijfolie Suiker Chilipoeder 50 ml slagroom Potje pesto Snij de uit en wortel heel klein Doe een

Nadere informatie

mitchel van duuren VAN O.A. DE WEBSITES PALEO.NL EN PALEODIEET.NL 3 Paleo brood recepten toch je boterham zonder de nadelen van graan

mitchel van duuren VAN O.A. DE WEBSITES PALEO.NL EN PALEODIEET.NL 3 Paleo brood recepten toch je boterham zonder de nadelen van graan mitchel van duuren VAN O.A. DE WEBSITES PALEO.NL EN PALEODIEET.NL 3 Paleo brood recepten toch je boterham zonder de nadelen van graan De meest gestelde vraag die ik krijg als mensen overwegen om Paleo

Nadere informatie

Basisschool de Regenboog

Basisschool de Regenboog Basisschool de Regenboog Nr 4 12-02-2015 In deze nieuwsbrief leest u de ervaringen van het overblijfrestaurant DE REGENBOOG. Verder foto s van het kinderpodium en nieuws over de Thee en Tentoonstelling.

Nadere informatie

De aardappel: van het veld tot op je bord

De aardappel: van het veld tot op je bord Lesinfo De aardappel: van het veld tot op je bord 1.1. Doelstelling De leerlingen inzicht geven in: de oorsprong van een aardappel en welke weg deze aflegt van het veld tot op je bord, de verschillende

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 5. Een collage maken 6

Inhoud. Voorwoord 5. Een collage maken 6 Inhoud Voorwoord 5 Een collage maken 6 1 Gezond en veilig voedsel maken en bewaren 11 1.1 Eten koken en bewaren 11 1.2 Schoon en veilig werken in de keuken 17 1.3 Machines in de keuken 24 1.4 Langer houdbaar

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Aardbeien. Overheerlijke recepten. facebook.com/ dekamarkt. Klantenservice 0251-276628

Aardbeien. Overheerlijke recepten. facebook.com/ dekamarkt.  Klantenservice 0251-276628 Overheerlijke recepten @dekamarkt of @dekawijnmarkt www.dekamarkt.nl facebook.com/ dekamarkt Klantenservice 0251-276628 zijn er tegenwoordig het hele jaar door. Maar het echte seizoen start in de zomer,

Nadere informatie

Hongarije. Pörkölt. www.ajvar.nl. Marhapörkölt pörkölt van rundvlees

Hongarije. Pörkölt. www.ajvar.nl. Marhapörkölt pörkölt van rundvlees Pörkölt Marhapörkölt pörkölt van rundvlees 800 gr. rundvlees zonder been 3 grote uien 4 teentjes knoflook 2 el. reuzel of olie 1½ el. zoet paprikapoeder 1 tomaat, tomaten uit blik 1 paprika 1 dl. rode

Nadere informatie

Roerei en komkommer ontbijt.

Roerei en komkommer ontbijt. Roerei en komkommer ontbijt. Roerei en komkommer. Roerei en komkommer. Lekker luchtig roerei met wat komkommerschijfjes. Als je hongerige huisgenoten hebt die weigeren koolhydraatarm te eten dan is dit,

Nadere informatie

Receptenbundel. Tip: maak de pannenkoekjes niet te dik, ze zijn veel smakelijker als je dunne pannenkoeken bakt!

Receptenbundel. Tip: maak de pannenkoekjes niet te dik, ze zijn veel smakelijker als je dunne pannenkoeken bakt! Receptenbundel Havermoutpannenkoeken Een makkelijk te bereiden recept dat slechts 15min van je tijd in beslag neemt. Deze pannenkoeken vullen enorm goed. Deze hoeveelheid is perfect voor een volwassene,

Nadere informatie

Groene tomaten rijp maken

Groene tomaten rijp maken Groene tomaten rijp maken Is het het einde van het seizoen en heb je nog wat onrijpe, groene tomaten aan je plant zitten? Hier zijn wat simpele suggesties om ze rijp te maken, waarbij je gebruik maakt

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011

Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Verkort Jaarverslag Buurtmoestuin Castellum 2011 Maart 2012 1. Voorwoord Op 20 april 2011 was het zover: de officiële oprichting van de Vereniging Buurtmoestuin Castellum! Het was het tastbare resultaat

Nadere informatie

NierNieuws Kerstmenu 2012

NierNieuws Kerstmenu 2012 NierNieuws Kerstmenu 2012 Winterprei in wittewijnsaus met een knapperig kaaslaagje ====== Tomatenrisotto met buffelmozzarella op een bedje van rucola ====== Exotische sinaasappeljelly met kardemom Alle

Nadere informatie

GRATIS MINI EBOOK MET 5 CLEAN RECEPTEN. Eetclean.nl Emmy Schoenmakers

GRATIS MINI EBOOK MET 5 CLEAN RECEPTEN. Eetclean.nl Emmy Schoenmakers GRATIS MINI EBOOK MET 5 CLEAN RECEPTEN Eetclean.nl Emmy Schoenmakers Het eetclean kookboek Clean eten is: Het eten van voedsel dat rechtstreeks uit de natuur komt Het vermijden van sterk bewerkte voeding

Nadere informatie

ontbijt Gratis recepten gezonde nummer 1 in gezondheid

ontbijt Gratis recepten gezonde nummer 1 in gezondheid Speciaal ontbijt Gratis gezonde recepten nummer Speciaal ontbijt Een ontbijt heb je nodig voor een goed begin van de dag. Je kunt de dag natuurlijk starten met de traditionele boterham met kaas, maar wat

Nadere informatie

JESSE VAN DER VELDE SINT RECEPTEN 14 HEERLIJKE, GEZONDE RECEPTEN

JESSE VAN DER VELDE SINT RECEPTEN 14 HEERLIJKE, GEZONDE RECEPTEN JESSE VAN DER VELDE SINT RECEPTEN 14 HEERLIJKE, GEZONDE RECEPTEN Inleiding Sintrecepten Bedankt voor de aankoop van dit e-book, waarin je 10 overheerlijke Sintrecepten vindt - plus 4 bonusrecepten! Dit

Nadere informatie

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS

VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS VRUCHTWISSELING OP KINDERTUINEN BIJ SCHOOL EN BIJ HUIS 1.V R U C H T W I S S E L I N G Dit verhaal gaat over vruchtwisseling. Vruchtwisseling betekent dat je planten niet steeds op dezelfde plek zaait

Nadere informatie

verrassende groenten

verrassende groenten 9 verrassende groenten uit de doos, in de grond, op je bord 3 Boek vol goesting DRUKKER.indd 3 6/02/14 12:40 Voorwoord 7 Citroenkomkommer Chioggiabiet Palmkool 21 15 Striped Togo-Aubergine 9 27 Tatsoi

Nadere informatie

Gehakt aubergine ovenschotel met pompoen

Gehakt aubergine ovenschotel met pompoen Gehakt aubergine ovenschotel met pompoen Gehakt aubergine ovenschotel met pompoen Gehakt aubergine ovenschotel Een lekkere ovenschotel, zoals een jachtschotel, heeft vaak een laagje van aardappelpuree.

Nadere informatie

Menu 173. Lasagnetorentje van Sint-Jakobsvrucht, sinaasappel en avocado. Courgettesoep met Société Crème

Menu 173. Lasagnetorentje van Sint-Jakobsvrucht, sinaasappel en avocado. Courgettesoep met Société Crème Menu 173. Lasagnetorentje van Sint-Jakobsvrucht, sinaasappel en avocado Courgettesoep met Société Crème Krokant gebakken kipfilet met witte asperges, geplet ei, charlotte-pureetje en saus met groene peper

Nadere informatie

= een witte groente in de vorm van een bol. = een rode, gele of groene vrucht die je kunt eten. Aan de binnenkant zie je rijen met witte zaadjes.

= een witte groente in de vorm van een bol. = een rode, gele of groene vrucht die je kunt eten. Aan de binnenkant zie je rijen met witte zaadjes. Woordenschat blok 7 Les 1 i = een witte steel die je kunt eten. Het smaakt een beetje als ui. De banaan = een lange, beetje kromme gele vrucht. Om een banaan zit een schil. De bloemkool De paprika De prei

Nadere informatie

Lekker stel + + Kleur & vorm. Schaapje Slaaaaa

Lekker stel + + Kleur & vorm. Schaapje Slaaaaa Over de Tong Bekijk voordat je begint deel 1 van de film. Op heel veel scholen ga ik smaakproeven doen. Ook op jullie school! En jullie kunnen me daarbij helpen door aan mijn experimenten mee te doen.

Nadere informatie

High tea recepten voor Pasen

High tea recepten voor Pasen High tea recepten voor Pasen Vegan Pasen Voor veel mensen draait Pasen om ei. Helaas komt er een hoop leed en onrecht kijken bij de ei-inustrie. Daarom is Pasen bij ons altijd ei-vrij. Omdat we van lekker

Nadere informatie

Logus Proefmenu Maart 2015

Logus Proefmenu Maart 2015 Logus Proefmenu Maart 2015 Groene Smoothie (kiwi, appel spinazie en avocado) Bosbes Yogi (yoghurt, sinaasappelsap, banaan en bosbes) Courgettesoep met gember en bieslook - Spicy zalm met clementine salsa

Nadere informatie

Recept van de week. Recept nr.: augustus 2017 Categorie: Pesto Recept voor: Opruimpesto

Recept van de week. Recept nr.: augustus 2017 Categorie: Pesto Recept voor: Opruimpesto Recept nr.: 86 13 augustus 2017 Categorie: Pesto Recept voor: Opruimpesto Peterselie Basilicum Brandneteltoppen Oost-Indische kers 1 Mexicaanse dragon Wilde marjolein (Oregano) Overzicht van de ingrediënten

Nadere informatie

Haal meer uit je gerecht of boterham met Meesterlyck-ham.

Haal meer uit je gerecht of boterham met Meesterlyck-ham. Haal meer uit je gerecht of boterham met Meesterlyck-ham. Ontdek binnenin enkele van onze heerlijke receptjes! Meesterlyck_Folder_15x15_NL.indd 1 13/08/15 15:37 2 Meesterlyck_Folder_15x15_NL.indd 2 13/08/15

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 de maaltijd Het is eten. Het kan warm of koud zijn. de vis Het is een dier dat zwemt in het water. Er zijn veel soorten vissen. sommige soorten kun je eten.

Nadere informatie

Begin de dag met een lach en geniet van een lekker ontbijtje! 4 EET PALEO ONTBIJT

Begin de dag met een lach en geniet van een lekker ontbijtje! 4 EET PALEO ONTBIJT Begin de dag met een lach en geniet van een lekker ontbijtje! 4 EET PALEO ONTBIJT Inhoudsopgave Inleiding 6 Supersnel Ontbijten 8 Wat drink je erbij? 12 Recepten 14 Zoete zaken 17 Chia Chia Chia 59 Een

Nadere informatie

Doe mosterd, frambozenazijn, olijfolie en walnotenolie bij de kaas en meng met een garde. Breng op smaak met peper, zout en een eetlepel zure room.

Doe mosterd, frambozenazijn, olijfolie en walnotenolie bij de kaas en meng met een garde. Breng op smaak met peper, zout en een eetlepel zure room. Witloofsalade met blauwe kaas. Ingrediënten 4 pers. De dressing 200 g blauwe kaas 1 dl kokend water 2 koffielepels mosterd 2 eetlepels frambozenazijn 5 eetlepels olijfolie 2 eetlepels walnotenolie 1 eetlepel

Nadere informatie

MYFOODCOACH RECEPTEN WEEK 2. Vragen over de recepten? Mail naar

MYFOODCOACH RECEPTEN WEEK 2. Vragen over de recepten? Mail naar MYFOODCOACH RECEPTEN WEEK 2 Groentelasagna 1. Verwarm de oven voor op 200 graden. Snijd de aubergines in dunne lange plakken. 2. Leg de aubergines even kort in een pan met wat olie en besprenkel ze met

Nadere informatie

LOGUS Mini Proef-menu Juli 2011

LOGUS Mini Proef-menu Juli 2011 LOGUS Mini Proefmenu Juli 2011 Tomatensoep met perzik en mascarpone Visfilet met tomaat en kappertjes Witte chocolade muffins Yoghurtijs met aardbei en een koeklepeltje Tomatensoep met perzik en mascarpone

Nadere informatie

Feestelijke ijsklontjes

Feestelijke ijsklontjes Algemene richtlijnen voor eten uit de natuur Probeer zo hoog mogelijk te plukken Was alles altijd goed Als je twijfelt, eet het niet! Pluk niet op plekken waar honden/katten poepen en plassen Feestelijke

Nadere informatie