Inleiding Kwalitatieve bevindingen op regionaal niveau Toegang tot jeugdhulp en -zorg Voorliggend veld...

Transcriptie

1

2 Inhoud Inleiding Kwalitatieve bevindingen op regionaal niveau Toegang tot jeugdhulp en -zorg Voorliggend veld Niet-vrij toegankelijke zorg (NVTZ) Jeugdadviesteam (JAT) Justitiële veiligheidsketen Doelstellingen eigen kracht en sociaal netwerk Randvoorwaarden volgens zorgaanbieders Kwantitatieve bevindingen op regionaal niveau Regionale cijfers over niet vrij-toegankelijke zorg (CBS) Regionale cijfers over de veiligheidsketen jeugd Bevindingen voor de gemeente Breda Samenvatting van het interview bij de toegang tot jeugdhulp Lokale cijfers over toegang tot jeugdhulp Lokale cijfers over niet-vrij toegankelijke zorg (CBS) Lokale cijfers over gebruik GGD jeugdgezondheidszorg Lokale cijfers over maatschappelijke resultaten Eigen kracht van gezinnen (populatieonderzoek) Participatie Opvoeden en opgroeien Professionele hulp en advies bij de opvoeding Opvoedingsondersteuning in de gemeente Veerkracht van ouders Bijlage 1 Verslag groepsinterview toegang Bijlage 2 Rapportage populatieonderzoek

3 Inleiding Hierbij vindt u de 2 e ambtelijke rapportage van de Transformatiemonitor Jeugd voor de gemeente Breda. Deze rapportage is gebaseerd op het veldwerk wat is uitgevoerd in het 4e kwartaal van Deze rapportage had niet tot stand kunnen komen zonder de bijdrage van de vele jeugdzorgzorgorganisaties (CJG s, sociale wijkteams, zorgaanbieders) bij de ontwikkeling en als dataleverancier of deelnemer aan de groepsinterviews. De rapportage geeft inzicht in de gevolgen van de transitie en de eerste stappen van de transformatie binnen de jeugdzorg. In deze rapportage gaan we niet meer in op werkwijze en onderzoeksmethodiek, deze zijn in de eerste gemeentelijke rapportage van oktober 2015 beschreven. Ook ditmaal is er voor gekozen voor een uitgebreide rapportage over de volle breedte van de gegevensverzameling. Wanneer u behoefte heeft aan een lokale samenvatting in de vorm van een factsheet of anders, kunnen wij dit in samenspraak met u maken. De rapportage is als volgt opgebouwd: 1. Kwalitatieve bevindingen op regionaal niveau, op basis van groepsinterviews bij medewerkers van de toegang, hun coördinatoren/managers, en medewerkers van zorgaanbieders (niet-vrij toegankelijke zorg). 2. Kwantitatieve bevindingen op regionaal niveau, over het gebruik van niet-vrij toegankelijke zorg. 3. Bevindingen voor de gemeente Breda, zowel kwalitatief als kwantitatief. 4. Eigen kracht van gezinnen, op basis van gegevens uit het kwantitatieve populatieonderzoek. Breda, februari

4 1. Kwalitatieve bevindingen op regionaal niveau Hieronder volgen de resultaten uit de groepsinterviews met toegangmedewerkers en medewerkers van zorgaanbieders (niet vrij-toegankelijke zorg) die in de tweede ronde van de transformatiemonitor jeugd (november 2015) zijn uitgevoerd. In deze ronde zijn er 5 groepsinterviews uitgevoerd bij alle toegangorganisaties in West-Brabant Oost en hebben er 8 groepsinterviews plaatsgevonden met medewerkers van zorgaanbieders in deze regio (dezelfde deelnemers als in de eerste ronde). De resultaten weerspiegelen de ervaringen met het nieuwe stelsel in West-Brabant Oost vanuit het perspectief van de professionals. 1.1 Toegang tot jeugdhulp en -zorg Wat gaat er goed? Professionals bij de toegang willen graag naast de klant staan, met hen meedenken, maar ook aangeven welke kaders er zijn. De toegangmedewerkers willen graag gezinnen actief begeleiden en zo weinig mogelijk doorverwijzen naar specialistische zorg. Over het algemeen hebben de toegangmedewerkers de indruk dat zij de door hun beoogde positionering in de praktijk steeds meer realiseren, hoewel een hoge werkdruk ertoe leidt dat de tijd voor cliënten beperkt is. Cliënten zijn volgens de toegangmedewerkers positief over de hulp die zij van hen ontvangen. Er zijn voorbeelden genoemd van ouders die elkaar hulp/ondersteuning van het CJG of wijkteam aanbevelen. Toegangmedewerkers zijn volgens medewerkers van zorgaanbieders beter ingewerkt in hun functie en weten beter wat ze moeten doen en wat er van hen verwacht wordt. De toegangmedewerkers zijn naar eigen zeggen in staat om snel te reageren op de hulpvraag van ouders. Medewerkers van zorgaanbieders wisselen in hun mening of de zorg door de transitie en nieuwe manier van werken door de toegang toegankelijker wordt voor gezinnen. Professionals verwachten een goede bereikbaarheid van de toegang voor ouders. Toegangmedewerkers geven aan dat zij laagdrempelig zijn en snel reageren op vragen van ouders, maar dat er nog verbetering mogelijk is omdat er soms signalen gemist worden. Partners in de justitiële keten ervaren dat toegangmedewerkers groeien in de weg naar Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming of het Kr8-Kollectief of in het outreachend benaderen van gezinnen die niet zo staan te springen om hulp, maar het wel nodig hebben. Wat kan er beter? Toegangmedewerkers geven op verschillende manieren invulling aan hun rol als regisseur. Sommigen sluiten hun casus bijvoorbeeld af wanneer zij hebben doorverwezen naar een zorgaanbieder, terwijl anderen een casus na doorverwijzing blijven volgen. Dit zorgt voor verschillen in feitelijke én ervaren werklast. 4

5 Toegangmedewerkers geven aan dat zij door een hoge werkdruk te weinig toekomen aan preventieve activiteiten. Sommige cliënten zien de toegang slechts als een loket waar ze een beschikking voor zorg kunnen afhalen, terwijl de toegangmedewerker met een brede blik op t hele cliëntsysteem veel meer kan betekenen. Niet alle toegangmedewerkers vinden dat het toepassen van drang tot hun taak behoort. Sommigen vinden het toepassen van drang in casussen lastig en meer tijdsintensief. In West-Brabant Oost staat nog ter discussie of drang formeel een onderdeel van de toegang moet blijven. Sommige toegangmedewerkers hebben de zorg dat het toepassen van drang tot een negatieve beeldvorming over de toegang kan leiden, hoewel daar in de praktijk weinig signalen voor zijn. Een aantal scholen geven aan dat zij meer proactieve en preventieve dienstverlening van professionals van de toegang verwachten. Zij ervaren dat de toegangmedewerker steeds meer op de achtergrond raakt. Enkele zorgaanbieders zien de afgelopen maanden een toename in doorverwijzing vanuit de toegang. Zij zien zwaardere problematiek in doorverwijzingen vanuit de toegang, maar hebben geen volledig zicht op de oorzaak: behandelen van lichte casussen gebeurt alleen in het voorliggend veld of er wordt te lang gewacht met doorverwijzen naar de NVTZ, waardoor de ernst van de problematiek mogelijk toeneemt. Medewerkers van zorgaanbieders hebben soms twijfels over voldoende kennis en expertise van toegangmedewerkers. Zij zien de noodzaak voor deskundigheidsbevordering bij de toegang. Daarnaast wordt ervaren dat toegangmedewerkers soms op de stoel van GGZ- professionals gaan zitten, terwijl vanuit de GGZ vooral regievoering van hen wordt verwacht. Pleegzorgmedewerkers zien dat kennis over pleegzorg bij de toegang begint toe te nemen. Overdracht van de toegang naar NVTZ verdient nog aandacht: zorgaanbieders verwachten dat de toegang als doorverwijzer de overdracht goed verzorgd. Nu bestaat nog onduidelijkheid over o.a. wie de regie heeft en welke informatie wordt overgedragen. o Mogelijk speelt financiering een rol volgens zorgaanbieders: de toegang krijgt niet betaald voor deze taak? o Zorgaanbieders hebben vaak een pakket aan adviezen voor de nazorg, maar merken dat de toegang soms de adviezen naast zich neerlegt. Mogelijk spelen ook hierbij financiën een rol. De regierol van de toegang begint zich meer uit te kristalliseren. Met name in situaties waar meerdere disciplines betrokken zijn bij het gezin is het nog zoeken naar de regierol. Medewerkers van zorgaanbieders verwachten dat de toegangmedewerker de regie op zich neemt, maar dat gebeurt nog niet altijd. 5

6 1.2 Voorliggend veld Wat gaat er goed? De toegangmedewerkers werken steeds meer samen met huisartsen op casusniveau. Het aantal doorverwijzingen van huisartsen neemt naar verwachting toe (niet cijfermatig onderbouwd). In de hele regio zijn er zijn goede praktijkvoorbeelden van de waarde die vrijwilligers kunnen bieden voor gezinnen. Vooral in Breda heeft de inzet van vrijwilligers al meer structureel vorm gekregen. De professionals van jeugdgezondheidszorg worden als waardevol ervaren. In de meeste gemeente is er intensieve afstemming met JGZ-professionals. Soms maakt een JGZprofessional deel uit van het team bij de toegang. Medewerkers van zorgaanbieders vinden het belangrijk dat scholen aan tafel kunnen zitten bij afstemming als school een belangrijk onderdeel van het leven van een kind vormt. De betrokkenheid en samenwerking wisselt wel per casus. Wat kan er beter? Er zijn signalen dat klanten shoppen naar zorg bij huisartsen of de toegang. Meer eenheid in handelen kan dit tegengaan. Er zouden meer structurele werkafspraken kunnen worden gemaakt over samenwerking met partners in het voorliggende veld. Het succes van de samenwerking is nu nog erg afhankelijk van individuele contacten tussen professionals. De toegangmedewerkers hebben te maken met tientallen verschillende partners in het voorliggende veld. Het vergt een grote tijdsinvestering om de samenwerking met hen beter te organiseren. De mogelijkheden om vrijwilligers of de kerk in te zetten in casussen kunnen volgens toegangmedewerkers meer worden benut, bijvoorbeeld in de vorm van mentor-maatjes. De huisarts is in ongeveer 90% van de gevallen doorverwijzer voor casussen naar de GGZ. GGZ-medewerkers ervaren de toegangmedewerker als een extra schakel ertussen. Om de afstemming te bevorderen, vinden GGZ professionals dat de huisarts de toegang moet benaderen en de toegangmedewerker dan de regie moet nemen. Medewerkers van zorgaanbieders zien een knelpunt als het gaat om privacy in samenwerking met scholen. Scholen zijn geen jeugdhulpverleningspartij volgens de wet en hebben andere privacy regels en dan mist op den duur de gezamenlijke verantwoordelijkheid. 6

7 1.3 Niet-vrij toegankelijke zorg (NVTZ) Wat gaat er goed? De samenwerking op casusniveau tussen toegangmedewerkers en NVTZ verloopt steeds beter volgens beide partijen. De onderlinge afstemming verloopt steeds beter, er zijn kortere lijntjes en meer directe contacten ontstaan. De toegangmedewerkers beoordelen de kwaliteit van zorg op basis van hun individuele ervaringen met zorgaanbieders in casussen als voldoende. Cliënten zijn volgens toegangmedewerkers over het algemeen tevreden over de specialistische zorg die zij ontvangen. De samenwerking tussen grote en kleine zorgaanbieders lijkt toe te nemen, alhoewel de ervaringen nog wisselend zijn. Sommige kleine aanbieders werken zowel onderling als met grote instellingen samen, andere kleine aanbieders hebben geen contacten met grote instellingen. Kleinere zorgaanbieders tonen zich volgens de toegangmedewerkers meer flexibel en proactief, vermoedelijk ook omdat zij veel directer financiële gevolgen ervaren wanneer er niet naar hun zorg wordt doorverwezen. Grotere zorgaanbieders zijn procesmatig/administratief beter georganiseerd. Wat kan er beter? Medewerkers van zorgaanbieders ervaren nog verschillen in de werkwijze per gemeente (en per toegangorganisatie) en zij hebben een sterke behoefte aan meer uniformiteit. Medewerkers van zorgaanbieders ervaren daarnaast nog verschillen per toegangmedewerker in de samenwerking. Daarbij gaat het om zaken als betrokkenheid, expertise en achtergrond van toegangmedewerkers. Het kost zorgaanbieders veel tijd om te voldoen aan de verschillende werkafspraken die met de gemeenten gemaakt zijn. Administratieve processen zijn bijvoorbeeld divers. De hulp aan 18-plussers is volgens toegangmedewerkers en NVTZ een groot aandachtspunt. De toegangmedewerkers vinden de werkwijze van GGZ niet systeemgericht, terwijl dat volgens hen bij andere zorgaanbieders wel het geval is. Informatie over de kwaliteit van zorg is volgens de toegangmedewerkers niet teambreed beschikbaar. Bovendien is het voor hen onduidelijkheid welke kwaliteitscriteria gemeenten stellen aan zorgaanbieders. In hoeverre kunnen toegangmedewerkers hierin gefaciliteerd worden met bijvoorbeeld een kwaliteitsregister? Professionals in de justitiële veiligheidsketen verwachten dat alle zorgaanbieders waar ze naar kunnen doorverwijzen over de juiste kennis en kwaliteit beschikken om behandeling te kunnen uitvoeren, maar dat is in de praktijk niet altijd het geval. 7

8 Er wordt volgens de NVTZ niet voldoende gecontroleerd op kwaliteit van de zorg die verleend wordt. De toegang hoeft er zelf geen controle over te hebben, maar verwacht wel een bepaalde expertise en kennis te vinden bij een zorgaanbieder. 1.4 Jeugdadviesteam (JAT) Wat gaat er goed? De professionals bij de toegang in West-Brabant Oost zijn positief over het Jeugd Adviesteam (JAT). Zij reageren snel en gaan mee naar afspraken met cliënten. Het JAT helpt met bevestiging en onderbouwing van lastige beslissingen in casussen. Wat kan er beter? De bereikbaarheid van het JAT kan beter. Professionals van de toegang kunnen in een lastige positie komen wanneer er zowel geen JAT-leden als collega s beschikbaar zijn. Niet alle medewerkers van zorgaanbieders zijn bekend met het JAT. Kleine zorgaanbieders geven aan niet vertegenwoordigd te zijn in het JAT en beschouwen dat als een gemiste kans. Medewerkers van zorgaanbieders uiten de behoefte om met de toegang om tafel te zitten om mogelijkheden voor toepassing van het JAT/consultatie te bespreken. Er ontstaan ook vergelijkbare consultatie initiatieven in het veld, opgericht door de zorgaanbieders. Zoals een telefonisch consultatie uur bij een instelling of consultmomenten bij de GGZ waar de toegangsmedewerkers de aanbieders kunnen consulteren voor advies. 1.5 Justitiële veiligheidsketen Wat gaat er goed? Medewerkers van zorgaanbieders ervaren dat de samenwerking met partners van de justitiële veiligheidsketen steeds beter begint te lopen: organisaties kunnen elkaar makkelijker vinden en er zijn vaste mensen als aanspreekpunten en er wordt ook daadwerkelijk op locatie samengewerkt met partners om meer te delen. Toegangmedewerkers geven aan dat de samenwerking met Veilig Thuis (VT) sterk verbeterd is. Medewerkers van VT zijn in de afgelopen periode meer zichtbaar geweest voor de toegangmedewerkers. De samenwerking tussen zorgaanbieders en Veilig Thuis verloopt goed, mede omdat professionals de werkwijze van Veilig Thuis beter op het netvlies hebben. Deelnemers ervaren Veilig Thuis als een kundige partij. Hoewel er ook wisselende ervaringen zijn met de samenwerking met de politie, hebben de meeste wijkagenten nauw contact met de toegangmedewerkers in hun wijk. Ook Veilig Thuis ervaart een goede samenwerking met politie. 8

9 De Raad voor de Kinderbescherming gaat in het project SAVE op lokaal niveau expertise op het gebied van drang en dwang bieden. Vraag: in hoeverre overlapt dit het werk van VT en Bureau Jeugdzorg? Professionals werkzaam in de justitiële veiligheidsketen hebben positieve ervaringen met het Kr8-Kollectief; het wordt steeds toegankelijker (via de toegang) en is beter bereikbaar. Wat kan er beter? Het aanmelden van een casus bij het KR8-collectief vraagt veel tijd voor het invullen van een uitgebreid formulier. De toegangmedewerkers zien dat als een hoge drempel en hebben het gevoel dat zij daarmee zelf het raadsonderzoek uitvoeren, terwijl het resultaat van de KR8-bijeenkomst voorspelbaar is (meestal een raadsonderzoek). Er komen veel casussen van VT bij de toegang terecht, terwijl een doorverwijzing van toegang naar VT in de ogen van toegangmedewerkers vrijwel onmogelijk is. Dit geeft de toegangmedewerkers het gevoel dat casussen over de schutting worden gegooid. Een coördinator is van mening dat de schotten tussen partners in de veiligheidsketen alleen maar sterker zijn geworden! De toegangmedewerkers zouden graag meer bijstand willen van VT-medewerkers in drang-/ dwangcasussen. Bijvoorbeeld door samen in gesprek te gaan met cliënten. De toegangmedewerkers zouden graag een terugkoppeling willen ontvangen na een bekendheidscheck door VT. De toegangmedewerkers zouden graag meer lokaal (op dezelfde locatie) willen samenwerken met Bureau Jeugdzorgmedewerkers. De Raad voor de Kinderbescherming is volgens sommige toegangmedewerkers op afstand ; er zijn geen korte lijnen met hen en een terugkoppeling over casussen blijft vaak uit. Door de vele veranderingen ten gevolge van de transitie zijn taken binnen de justitiële keten niet altijd helder en medewerkers van zorgaanbieders verwachten meer duidelijkheid daarover. Dat stelt hen in staat om duidelijke informatie, afspraken en kaders naar ouders te communiceren. Een goede communicatie tussen medewerkers uit de justitiële veiligheidsketen en het voorliggende veld is belangrijk om met elkaar te kunnen brainstormen voordat wordt overgegaan naar opschaling naar het gedwongen kader. Dit lukt over het algemeen, maar niet altijd, afhankelijk van de zaak. 1.6 Doelstellingen eigen kracht en sociaal netwerk Wat gaat er goed? De toegangmedewerkers en zorgaanbieders hebben met uiteenlopende voorbeelden geïllustreerd hoe de eigen kracht van cliënten kan worden aangesproken en versterkt. 9

10 Het netwerk inschakelen en meer in de context kijken wordt door de medewerkers van zorgaanbieders als positief gezien en krijgt prioriteit. Vanuit zorgaanbieders worden ook adviezen richting de thuissituatie gegeven en wordt samen met ouders gewerkt om de opvoeding te verbeteren. Binnen de pleegzorg en de justitiële veiligheidsketen worden netwerkberaden steeds meer ingezet. Wat kan er beter? Eigen kracht kan volgens toegangmedewerkers en hun coördinatoren/ managers echter nauwelijks worden gekwantificeerd / gemeten op collectief niveau. Een suggestie is gedaan om steeds bij het afsluiten van casussen aan ouders een digitaal evaluatieverzoek te sturen vanuit de toegang (dus niet door de professional zelf). De toegangmedewerkers en medewerkers van zorgaanbieders vinden het moeilijk om het sociaal netwerk in bepaalde casussen daadwerkelijk te betrekken, met name in het geval van (v)echtscheidingen. Medewerkers van zorgaanbieders geven aan dat ook de visie op eigen kracht soms te ver door kan slaan, aangezien oplossingen binnen eigen kracht niet voor iedereen passend zijn. Deelnemers maken zich soms ook zorgen over de veiligheid van het netwerk van een kind. 1.7 Randvoorwaarden volgens zorgaanbieders Tijdens de groepsinterviews met medewerkers van zorgaanbieders is gevraagd naar randvoorwaarden voor het adequaat functioneren van het jeugdstelsel als geheel. Hieronder volgen de aandachtspunten die tijdens die interviews genoemd zijn. Administratie Medewerkers van zorgaanbieders ervaren over het algemeen een hoge administratieve last (die er ook voor de transformatie al deels was). Er is meer administratief personeel werkzaam en ook persoonlijk ervaren deelnemers meer administratief werk. Soms is de informatie die medewerkers van zorgaanbieders van toegangmedewerkers krijgen erg summier en kost het veel tijd om aanvullende benodigde informatie te verkrijgen. Dit ligt ook aan het format van het ondersteuningsplan dat gebruikt wordt door de toegang. Medewerkers van zorgaanbieders ervaren dat er nog veel moet gebeuren voordat er gewerkt kan worden volgens het uitgangspunt 1, gezin, 1 plan, 1 regisseur en met name het stukje van één plan voor één gezin is nog ver weg. Registratie Medewerkers van zorgaanbieders ervaren een verbetering in de communicatie met gemeenten. Echter, de gegevensuitvraag van gemeenten komt (nog steeds) niet overeen met de eigen registraties van aanbieders. 10

11 Medewerkers van zorgaanbieders zien niet goed terug wat gemeenten doen met alle gegevens/registraties die zij aanleveren. Werkdruk en personele bezetting Medewerkers van zorgaanbieders ervaren dat de veiligheid is afgenomen t.g.v. krimp in de personele bezetting. Professionals in de justitiële keten geven aan een hoge werkdruk te ervaren. Een knelpunt dat daarbij wordt ervaren is: het over de schutting gooien van casussen, met name als onduidelijk bestaat over wie de regie heeft. Het verder uitkristalliseren van de regierol is van belang. Medewerkers van zorgaanbieders zien verschillende risico s voor de continuïteit in de hulpverlening aan gezinnen. De hoge werkdruk kan leiden tot uitval van personeel en door alle veranderingen breed hebben binnen instellingen veel verschuivingen van personeel plaatsgevonden of vinden soms nog steeds plaats. Deelnemers hebben de indruk dat organisaties moeten krimpen omdat gemeenten minder inkopen. Wachtlijsten Er worden door zorgaanbieders lange wachtlijsten ervaren bij GGZ instellingen. Enkele GGZ professionals werkzaam in de residentiele setting zien een toename in het aantal doorverwijzingen dit najaar, terwijl begin 2015 sprake was van een enorme afname in cliënten. Een toename in aanmeldingen aan het einde van het jaar is wel gebruikelijk, maar de stijging is volgens deelnemers dit jaar sterker dan voorgaande jaren. Pleegzorgprofessionals ervaren een terugloop in doorverwijzing naar pleegzorg en korte wachtlijsten: men weet niet of dit betekent dat er goede hulp wordt geboden in het voorliggend veld of er veel casussen zijn die nu ergens zweven in de lucht. Financiering Elk jaar wordt door de gemeenten opnieuw bepaald of een contract wordt afgesloten met zorgaanbieders en dat wordt als een knelpunt ervaren voor de continuïteit van zorg in langdurige trajecten. Medewerkers van zorgaanbieders ervaren zich meer te moeten profileren richting gemeenten. 11

12 2. Kwantitatieve bevindingen op regionaal niveau In dit hoofdstuk volgen algemene cijfers over jeugdhulp op regionaal niveau. In hoofdstuk 3 worden de gegevens voor de gemeente Breda vergeleken met deze regionale cijfers. 2.1 Regionale cijfers over niet vrij-toegankelijke zorg (CBS) Onderstaande gegevens komen van CBS die gegevens rechtstreeks van de zorgaanbieders heeft opgevraagd over het eerste halfjaar van In grafiek 1 staan de aantallen weergegeven. In grafiek 2 staat de onderverdeling van het type jeugdhulp naar leeftijdsgroep. In heel Nederland zijn kinderen in niet vrij toegankelijke zorg bij verschillende zorgaanbieders. In West- Brabant Oost zijn in totaal kinderen in zorg. Grafiek 1: Aantallen en percentages totalen type jeugdzorg (zonder verblijf, met verblijf, jeugdbescherming en Jeugdreclassering) in het eerste half jaar van 2015 in Nederland en West- Brabant Oost 100% 90% WBO 80% 70% Nederland 60% 50% 40% 30% 20% 10% % Totaal jeugdhulp zonder verblijf Totaal jeugdhulp met verblijf Totaal jeugdbescherming Totaal jeugdreclassering 12

13 Grafiek 2: Aantallen en type jeugdzorg (zonder verblijf, met verblijf, jeugdbescherming en Jeugdreclassering) naar leeftijd in het eerste half jaar in West-Brabant Oost Leeftijd: 0 tot 4 jaar Leeftijd: 4 tot 12 jaar Leeftijd: 12 tot 18 jaar Leeftijd: 18 tot 23 jaar Jeugdhulp zonder verblijf Jeugdhulp met verblijf Jeugdbescherming Jeugdreclassering Er is geen vergelijking gemaakt met de gegevens Zorg Lokaal omdat deze nog niet voor handen zijn. De cijfers dienen dan ook als indicatief beschouwd te worden. 2.2 Regionale cijfers over de veiligheidsketen jeugd De stappen, taken en verantwoordelijkheden van de partners in de veiligheidsketen jeugd zijn duidelijk beschreven in wetten, protocollen en een normenkader. Uit de groepsinterviews is echter gebleken dat professionals in het jeugdstelsel meer duidelijkheid wensen over de manier waarop de werkprocessen, taken en verantwoordelijkheden zich onderling tot elkaar verhouden. De organisaties in de veiligheidsketen jeugd (Veilig Thuis, Bureau Jeugdzorg en de Raad voor de Kinderbescherming) hebben ieder afzonderlijk met gemeenten afspraken gemaakt over het aanleveren van output- en procesinformatie en voldoen hiermee aan landelijke protocollen en richtlijnen (VWS, inspecties, CBS). Om zicht te krijgen op stroomgegevens in de hele veiligheidsketen jeugd, is het echter nodig dat deze afzonderlijke informatiebronnen meer op elkaar worden afgestemd en in samenhang met elkaar worden gerapporteerd. Om dit mogelijk te maken, willen de partners in de veiligheidsketen jeugd met elkaar in gesprek gaan om af te stemmen waar er overlap, dan wel grijze gebieden zitten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bestaande procesbeschrijvingen en evaluaties, bijvoorbeeld door AEF en K2 Next over het KR8-kollektief. De uitkomst hiervan wordt beschreven in een regionaal procesontwerp. Op basis van dat regionaal procesontwerp worden output- en stroomgegevens gedefinieerd en worden de daarvoor benodigde databronnen gespecificeerd. Daarnaast is het van belang dat output- en stroomgegevens worden aangevuld met outcomegegevens. 13

14 3. Bevindingen voor de gemeente Breda 3.1 Samenvatting van het interview bij de toegang tot jeugdhulp De CJG-medewerkers zien positieve ontwikkelingen in de samenwerking met de verschillende ketenpartners. Naarmate er meer samengewerkt wordt op casusniveau, groeit het vertrouwen en wordt het contact intensiever. In het bijzonder zijn de CJG-medewerkers kritisch over het KR8- kollektief, wat als een omslachtige vertragende procedure wordt ervaren. Er wordt door medewerkers verschillend gedacht over het toepassen van drang in casussen. Sommigen vragen zich af in hoeverre dit past bij het preventieve, laagdrempelige karakter van de toegang, terwijl andere drang juist als een geschikt middel zien om tot oplossingen te komen. De CJG-medewerkers geven aan dat het CJG een steeds sterkere positie verwerft binnen het jeugdstelstel. Professionals zijn steeds meer in staat om de eigen kracht van cliënten aan te spreken, maar het inzetten van het sociaal netwerk ervaren zij als lastig, ondanks de trainingen die zij hiervoor gevolgd hebben. 3.2 Lokale cijfers over toegang tot jeugdhulp Onderstaande gegevens zijn afkomstig uit de registratie van het CJG Breda en omvatten gegevens van de gemeenten Breda, Alphen-Chaam en Baarle-Nassau uit het volledige jaar De registratie bevat actieve zorgtrajecten in Veel van deze casussen zijn oude gegevens die uit de vorige registratie overgenomen zijn en mogelijk zijn een aantal hiervan niet meer actief. In 2015 zijn nieuwe casussen aangemaakt. In 2015 zijn 721 adviesvragen gesteld aan medewerkers van het CJG. In onderstaande tabel zijn de onderwerpen weergegeven die ter sprake zijn gekomen bij de casussen en adviesvragen in het CJG Breda. Meeste vragen gaan over sociale en/of emotionele problemen bij de jeugdigen. problematiek 2015 advies vragen 2015 lopende casussen Lichamelijke ontwikkeling 5% 2% 5% Verstandelijke ontwikkeling 6% 4% 13% Sociale ontwikkeling omgeving 31% 12% 36% Emotionele ontwikkeling 33% 10% 31% Kindercentrum schooldagbesteding 14% 0% 0% Aanpak opvoeding ouderschap 38% 7% 22% Informatie overig 14% 1% 3% Lichamelijke gezondheid 2% 1% 3% Anders 17% 4% 10% niet ingevuld - 83% 47% 2015 Nieuwe casussen 14

15 In 2015 zijn casussen afgesloten. Bij 6% is de casus vroegtijdig gesloten zonder dat de beoogde doelen zijn gehaald. Bij 13% is de jeugdige doorverwezen voor meer gespecialiseerde hulp. reden beëindiging aantal aandeel afgerond % voortijdig stoppen 68 6% doorverwezen % verhuisd 31 3% overig % niet ingevuld % 3.3 Lokale cijfers over niet-vrij toegankelijke zorg (CBS) Hier worden de gegevens van het CBS gepresenteerd die aangeleverd worden zorgaanbieders. Let op, vanwege privacy rond het CBS de aantallen af op 5 en 10-tallen waardoor optellingen niet in het geheel corresponderen met het totaal. Hierdoor wordt ook in sommige tabellen het aantal 0 weergegeven waar mogelijk wel jeugdigen of trajecten (minder dan 4) in die groep voorkomen. Mogelijk hebben niet alle zorgaanbieders hun data volledig of correct aangeleverd waardoor de cijfers kunnen afwijken van de werkelijkheid. Grafiek 3: Aandeel jongeren met jeugdhulp als percentage van het totaal aantal jongeren in Breda in het eerste half jaar ,0% 8,0% 7,0% 6,7% 7,7% Breda Nederland 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 1,0% 1,1% 0,5% 0,4% 0,0% Jongeren met jeugdhulp tot 18 jaar Jongeren met jeugdbescherming tot 18 jaar Jongeren met jeugdreclassering (12-23 jaar) In het eerste half jaar van 2015 zijn er 2410 jongeren in zorg genomen. Deze jeugdigen doorlopen 3045 zorgtrajecten (zie tabel 3). Dit betekent dat een deel van de jeugdigen meer dan één zorgtraject doorloopt. Bijvoorbeeld een pleegkind (jeugdbeschermingsmaatregel en jeugdhulp met verblijf) die begeleiding ontvangt van een GGZ-psycholoog (jeugdhulp zonder verblijf) of een jeugdige die begeleiding krijgt door het CJG en daarnaast hulp ontvangt van de GGZ-psycholoog. 15

16 Tabel 1: Aantal jongeren met 1 of meerdere jeugdhulpvormen in het eerste half jaar Breda West-Brabant Oost Totaal jeugdhulp % % Alleen jeugdhulp % % JH en jeugdbescherming (JB) 220 9% 440 9% JH en jeugdreclassering (JR) 30 1% 40 1% JH en JB en JR 15 1% 15 0% Tabel 2: Aantal zorgtrajecten naar soort jeugdzorg op 30 juni Het betreft hier het aantal lopende zorgtrajecten op 30 juni 2015 hetgeen een lager aantal is dan het totaal aantal zorgtrajecten in de eerste helft van Breda West-Brabant Oost Totaal jeugdzorgtrajecten Totaal trajecten jeugdhulp % % Totaal jeugdhulp zonder verblijf % % Uitgevoerd door het wijk- of buurtteam 15 1% 15 0% Ambulante jeugdhulp op locatie aanbieder % % Daghulp op locatie van de aanbieder 130 5% 260 6% Jeugdhulp in het netwerk van de jongere % % Totaal jeugdhulp met verblijf % % Pleegzorg 130 5% 245 5% Gezinsgericht 50 2% 50 1% Gesloten plaatsing 0 0% 0 0% Ander verblijf bij jeugdhulpaanbieder 100 4% 155 3% Totaal trajecten jeugdbescherming % % Totaal trajecten jeugdreclassering 85 3% 125 2% Tabel 3: het aantal zorgtrajecten naar type verwijzer over het eerste halfjaar Geen verwijzer houdt in dat de cliënt zichzelf gemeld heeft bij de zorgverlener. Onbekend wil zeggen dat er geen verwijzer geregistreerd is. Breda West-Brabant Oost Gemeentelijke toegang % % Huisarts % % Jeugdarts 25 1% 45 1% Gecertificeerde instelling 175 6% 380 6% Medisch specialist 280 9% 475 8% Geen verwijzer % % Onbekend 170 6% 375 6% Totaal verwijzer

17 Tabel 4: Beëindigde zorgtrajecten in het eerste halfjaar Breda West-Brabant Oost Beëindigd volgens plan % % Totaal voortijdig afgesloten % % In overeenstemming 60 9% 115 9% Eenzijdig door de cliënt 35 5% 70 5% Eenzijdig door de aanbieder 10 2% 20 2% Wegens externe omstandigheden 45 7% 90 7% Totaal van de beëindigde trajecten % % Tabel 5: Duur van de beëindigde zorgtrajecten in het eerste halfjaar Breda West-Brabant Oost 0 tot 3 maanden % % 3 tot 6 maanden % % 6 maanden tot 1 jaar 60 9% 115 9% 1 tot 2 jaar 75 12% % 2 tot 3 jaar 25 4% 50 4% 3 tot 4 jaar 10 2% 30 2% 4 jaar of langer 15 2% 35 3% Totaal van de beëindigde trajecten % % 3.4 Lokale cijfers over gebruik GGD jeugdgezondheidszorg Bereik Het bereik van de jeugdgezondheidszorg is gerapporteerd als het percentage van de kinderen dat met de screening is bereikt, ten opzichte van het aantal kinderen dat verwacht wordt op basis van gegevens over de populatie uit de GBA per Bij groep 2 (5/6 jarigen) is in 2015 met 91 % van de kinderen contact geweest, bij groep 7 (10/11 jarigen) met 87 % en bij klas 2VO (13/14 jarigen) met 116 %. Het bereik is zelden 100%. Dit komt bijvoorbeeld door verhuizingen naar en uit de regio, waardoor de populatie verandert ten opzichte van de begroting. Ook de kinderen die JGZ-professionals zien tijdens zogenaamde campingacties en bij contactmomenten om gemiste kinderen van vorig jaar in te halen, zijn niet in deze cijfers opgenomen. Bovendien schuiven sommige VO-scholen de screening volledig door naar een ander kalenderjaar, waardoor aantallen substantieel kunnen variëren. Verwijzingen Bij de 4 18 jarigen heeft er bij kinderen minimaal één advies, verwijzing, interventie en/of indicatie plaatsgevonden. Deze hadden vooral te maken met gewicht, lengte, psychosociale/ emotionele ontwikkeling, perceptie doofheid en visusafwijkingen. Het ging voornamelijk om extra medisch onderzoek. 17

18 Het registratiesysteem van de GGD JGZ wordt aangepast om het aantal doorverwijzingen meer specifiek te kunnen aangeven. Deze gegevens zullen pas later in het jaar beschikbaar zijn. 3.5 Lokale cijfers over maatschappelijke resultaten Voor inzicht in de maatschappelijke resultaten maken we gebruik van verschillende indicatoren. Deze indicatoren zijn bedoeld op populatieniveau over de jaren heen trends in risicogedrag te volgen. Bij het verschijnen van deze rapportage zijn geen nieuwe gegevens over maatschappelijke resultaten. De cijfers uit de vorige rapportage (oktober 2015) gelden nog steeds en zijn hieronder overgenomen. Vroegtijdig schoolverlaten Schooluitval ligt in de gemeente Breda iets boven het landelijke gemiddelde (bron: VSVverkenner). In totaal gaat het om 558 jongeren. Vooral in de bovenbouw van het VMBO en MBO niveau 1 zien we de meeste uitval. Aantal verdachte jongeren van een misdrijf In 2014 waren er in Breda in totaal geregistreerde verdachten van misdrijven (bron CBS). Daarvan zijn er 390 (9 %) minderjarig. Minderjarige verdachten zijn veelal verdacht van vermogensmisdrijven (o.a. diefstal) en vernielingen of misdragingen in de openbare orde. Risicogedrag bij jongeren De GGD verzamelt tijdens de reguliere contactmomenten informatie over risicofactoren voor gezondheid en zorg. Op dit moment zijn nog niet voor alle contactmomenten collectieve gegevens beschikbaar. Voor jongeren in de tweede klas van het voorgezet onderwijs zijn gemeentelijke gegevens beschikbaar van het schooljaar Van deze jongeren heeft 11 % overgewicht en 11 % drinkt alcohol. Bij 2 % van de tweedeklassers is het alcoholgebruik zelfs problematisch. Van de jongeren in de tweede klas van het voorgezet onderwijs heeft 2 % een verhoogd risico op psychosociale problemen. Deze psychosociale problemen belemmeren jongeren in het dagelijks leven op de volgende gebieden (in volgorde van belangrijkheid): leren op school, thuis, vriendschappen en activiteiten in de vrije tijd. 18

19 4. Eigen kracht van gezinnen (populatieonderzoek) Eind september 2015 is in de twee jeugdzorgregio s West-Brabant Oost en West-Brabant West een online-enquête uitgezet onder ouders/verzorgers van 0 t/m 18 jarigen om inzicht te krijgen in hoe zij omgaan met mogelijke opvoedproblemen bij hun kind. De gemeente Breda telt gezinnen met een kind in de leeftijd van 0 t/m 18 jaar. In totaal gezinnen hebben de uitnodiging ontvangen om aan het onderzoek deel te nemen. Hiervan heeft 28% de online-enquête ingevuld (dit zijn 357 gezinnen). De respons in beide jeugdzorgregio s ligt op 30%. 4.1 Participatie Vrijwilligerswerk is een veelzeggende indicator als het gaat om betrokkenheid van mensen bij de samenleving. In Breda is 37% van de ouders als vrijwilliger soms of vaak betrokken bij activiteiten; 9% van de 4 t/m 11 jarigen en 27% van de 12 t/m 18 jarigen doet soms tot vaak werk dat in georganiseerd verband en onbetaald wordt uitgevoerd, bijvoorbeeld hulp op school of bij een sportvereniging (zie figuur 1) % t/m 11 jarigen 12 t/m 18 jarigen ouders Breda WB-Oost WB-West Figuur 1. Doet vrijwilligerswerk in Breda en de twee jeugdzorgregio s En 82% van de kinderen in de leeftijd vanaf 4 jaar is lid van een club of vereniging (zie figuur 2 voor alle gemeenten in West-Brabant Oost en de twee jeugdzorgregio s). 19

20 % * Figuur 2. Lid van een club of vereniging in Breda en de andere gemeenten uit West-Brabant Oost (inclusief de twee jeugdzorgregio s) In de samenleving wordt van elkaar steeds meer hulp verwacht in de vorm van mantelzorg. Ook kinderen/jongeren kunnen mantelzorger zijn. Zij helpen thuis mee in de zorg voor een langdurig ziek of gehandicapt gezinslid, bijvoorbeeld door mee te helpen in het huishouden. In Breda geldt dit voor 2% van de kinderen in de leeftijd vanaf 4 jaar. 4.2 Opvoeden en opgroeien Ruim één op de drie ouders in Breda geeft aan in de afgelopen 12 maanden zorgen te hebben gehad over de opvoeding, het gedrag of de ontwikkeling van het kind (zie figuur 3 voor alle gemeenten in West-Brabant Oost en de twee jeugdzorgregio s). Bij bijna één op de tien is dit vaak of altijd % Figuur 3. Zorgen over opvoeden en opgroeien in Breda en de andere gemeenten uit West-Brabant Oost (inclusief de twee jeugdzorgregio s) 20

21 Deze zorgen kunnen op verschillende terreinen betrekking hebben, en zijn gebonden aan de leeftijd van het kind. De resultaten hiervan zijn voor de jeugdzorgregio West-Brabant Oost beschikbaar (zie tabel 1). Tabel 1: op welke terreinen hebben de zorgen over uw kind betrekking? (in West-Brabant Oost) Leeftijdsgroep Belangrijkste zorgen 0 jarigen eten, slapen of groei en gezondheid 1-4 jarigen eten, slapen of groei, gezondheid, luisteren en gehoorzamen en spraak- /taalontwikkeling 4-8 jarigen luisteren en gehoorzamen, houden aan of stellen van grenzen/regels/afspraken en eten, slapen of groei 8+ schoolprestaties, houden aan of stellen van grenzen/regels/afspraken en angst/onzekerheid/faalangst In figuur 4 is te zien met wie ouders zorgen of vragen over de opvoeding regelmatig of vaak bespreken. Met buren en/of kennissen Met collega's Met mijn partner Met mijn vrienden/ vriendinnen Met mijn kind(eren) Breda WB-Oost Met andere familieleden (anders dan (schoon)ouder(s) en gezinsleden) Met (schoon)ouder(s) Met leerkrachten op school of leid(st)er kinderdagverblijf/ peuterspeelzaal Figuur 4. Met wie bespreken ouders regelmatig of vaak de vragen of zorgen over de opvoeding in Breda en in West-Brabant Oost Breda komt overeen met West-Brabant Oost. Vragen of zorgen worden het meest met de partner gedeeld. 4.3 Professionele hulp en advies bij de opvoeding Bijna één op de vijf ouders in Breda geeft aan in de afgelopen 12 maanden behoefte te hebben gehad aan professionele hulp of advies met betrekking tot het opvoeden en opgroeien van het kind. Dit komt overeen met de jeugdzorgregio West-Brabant Oost (zie figuur 5 voor alle gemeenten in West-Brabant Oost en de twee jeugdzorgregio s). 21

22 % Figuur 5. Behoefte aan professionele hulp of advies m.b.t. opvoeden en opgroeien in Breda en de andere gemeenten uit West-Brabant Oost (inclusief de twee jeugdzorgregio s) Figuur 6 laat zien dat 16% van de ouders in Breda daadwerkelijk gebruik heeft gemaakt van professionele hulp of advies (West-Brabant Oost: 15%) % Figuur 6. Gebruik van professionele hulp of advies in Breda en de andere gemeenten uit West- Brabant Oost (inclusief de twee jeugdzorgregio s) 22

23 In de tabel hieronder is voor Breda de top 5 van contact met hulpverleners weergegeven. Voor het overzicht van alle hulpverleners wordt verwezen naar de volledige rapportage van het populatieonderzoek in bijlage 2. Tabel 2: top 5 van wie professionele hulp of advies gekregen in Breda Top 5: van wie professionele hulp/advies gekregen Breda 1. Huisarts (voorliggend veld) 58% 2. Medisch specialist (bv. kinderarts, kinderpsychiater) (NVTZ) 35% 3. Opvoeddeskundige (bv. psycholoog, pedagoog, 31% opvoedkundige) (NVTZ) 4. Schoolarts/-verpleegkundige en/of het consultatiebureau 27% (voorliggend veld) 5. Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) (toegang) 23% Aan de ouders is niet alleen gevraagd of ze professionele hulp of advies hebben gekregen, maar ook wat dit voor hen heeft opgeleverd. De resultaten hiervan zijn voor de jeugdzorgregio West- Brabant Oost beschikbaar. Bij alle hulpverleners uit het overzicht geeft het merendeel van de ouders aan dat ze (verder) zijn geholpen. Bij de volgende hulpverleners is dit percentage relatief lager: sociale wijkteams of schoolarts/-verpleegkundige en/of het consultatiebureau (beide 77%) en maatschappelijk werker (65%) (zie figuur 7 voor de hulpverleners in volgorde van de vragenlijst). huisarts schoolarts/-verpleegkundige en/of het consultatiebureau opvoedingsondersteuning in de gemeente opvoeddeskundige medisch specialist maatschappelijk werker 65 hulpverlener van GGZ 81 hulpverlener van jeugdbescherming of jeugdreclassering hulpverlener voor jeugd met LVB % Figuur 7. Ouders in West-Brabant Oost zijn (verder) geholpen met de hulp of het advies per hulpverlener 4.4 Opvoedingsondersteuning in de gemeente Van de ouders in Breda kent 60% het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) binnen de eigen gemeente. Dit percentage ligt significant hoger dan in de jeugdzorgregio West-Brabant Oost (zie figuur 8 voor alle gemeenten in West-Brabant Oost en de twee jeugdzorgregio s). 23

24 % * * 33* 48 28* Figuur 8. Bekendheid met het CJG in Breda en de opvoedingsondersteuning in andere gemeenten uit West-Brabant Oost (inclusief de twee jeugdzorgregio s) 4.5 Veerkracht van ouders Onder veerkracht wordt verstaan: de mate waarin burgers de grondhouding hebben zelf regie te voeren over hun leven en hun netwerk in te kunnen en willen zetten bij het oplossen van eventuele problemen. Er worden 4 typen onderscheiden: De solistische inwoners staan individueel in het leven en hebben een hoge mate van zelfredzaamheid. Zij redden zichzelf prima bij eventuele probleemsituaties en doen hierbij geen beroep op hun netwerk. Ze zoeken hun hulp meer op afstand, niet in hun directe omgeving. De veerkrachtige inwoners hebben een hoge mate van zelfredzaamheid. Daarnaast zijn zij vooruitstrevend en staan zij collectief in het leven: ze zijn sterk ingebed in sociale netwerken en doen hier gerust een beroep op indien nodig. De gehechte inwoners staan collectief in het leven. Zij zijn echter kwetsbaar als het aankomt op zelfredzaamheid in probleemsituaties. Daarnaast zijn zij ook meer behoudend. Ze schieten hun netwerk, dat vooral in hun nabije omgeving is, wel gemakkelijk te hulp. De afhankelijke inwoners staan behoudend in het leven en zij zijn een kwetsbare groep als het aankomt op zelfredzaamheid. Zij staan individueel in het leven, wat de mogelijke kwetsbaarheid verhoogt. Ze kunnen geen regie over hun leven nemen en verwachten vooral hulp van de overheid. In de onderstaande figuur staat de verdeling van gezinnen naar veerkrachttype in Breda. De percentages voor de twee jeugdzorgregio s zijn af te lezen uit tabel 3. 24

25 Figuur 9. Veerkrachttypen in Breda Tabel 3: veerkrachttypen in de twee jeugdzorgregio s Veerkrachttype West-Brabant Oost West-Brabant West Solistisch 18% 20% Veerkrachtig 57% 54% Gehecht 19% 19% Afhankelijk 6% 7% Voor meer informatie over de veerkrachtmeting van Het PON en hoe de verschillende veerkrachttypen zich onderscheiden in zorgbehoefte en hulpvraag, wordt verwezen naar de volledige rapportage van het populatie-onderzoek in bijlage 2. De verdiepende analyses voor de veerkrachttypen zijn gedaan voor de jeugdzorgregio West-Brabant Oost. 25

26 Bijlage 1 Verslag groepsinterview toegang Datum Dinsdag Organisatie Naam coördinator Aantal deelnemers CJG Breda Alphen Chaam Baarle Nassau Manon Arts 9 (incl. coördinator) 1 Eigen items Geen. 2 Aanbieders van VTZ Huisartsen: De medewerkers van het CJG-team Breda, Alphen-Chaam en Baarle-Nassau geven aan dat er in de samenwerking met huisartsen een positieve ontwikkeling is maar dat er nog stappen kunnen worden gezet. Er zijn duidelijke verschillen tussen huisartsen en het is nog zoeken wie, wat doet en waarom. Volgens de CJG-medewerkers is er een onderscheid tussen een groep huisartsen die meer de kansen zien van het CJG en een groep die nog minder goed in beeld heeft waar het CJG voor ingeschakeld kan worden. Eén van de medewerkers merkt op dat wanneer er één positieve ervaring is op casusniveau in de samenwerking met een huisarts, dat er daarna meer volgen. De medewerkers geven aan dat het placemat over de samenwerking tussen huisartsen en professionals voor jeugd duidelijkheid biedt over het doorverwijzen van cliënten. Zij zijn van mening dat het belangrijk is om met huisartsen in gesprek te gaan over verwachtingen, veranderingen en de onderlinge communicatie. Eén medewerker geeft aan het niet nodig te vinden om alles terug te koppelen naar de huisarts, omdat er ook vertrouwen moet zijn in de expertise van het CJG. Vrijwilligers/kerken. De medewerkers van het CJG-team benoemen dat er verschillen zijn in de samenwerking met vrijwilligers. In het werkgebied Noord-West is de inzet van vrijwilligers nog niet zoals gewenst, maar het staat daar hoog op de agenda om dit te verbeteren. De ervaringen in Noord-Oost zijn wisselend maar de medewerkers geven aan dat de inzet van vrijwilligers via sportverenigingen begint te lopen. De medewerkers zijn positief over de procesondersteuners voor de inzet van vrijwilligers die deel uitmaken van het team. Een medewerker deelt ook goede ervaringen met de website Zorg voor elkaar om vrijwilligers in te zetten. Volgens de medewerkers is het belangrijk om het vrijwilligerswerk laagdrempelig te houden. Over het algemeen komt het inzetten van vrijwilligers steeds meer van de grond: de CJGmedewerkers zien er ook de meerwaarde van: We kijken per situatie wat voor vrijwilligers we kunnen gebruiken. Je zet dus iemand in op de kwaliteiten die hij heeft. 26

27 De CJG-medewerkers zijn van mening dat er meer gekeken kan worden naar de brede inzet van vrijwilligers en wat zij nodig hebben om bepaalde taken uit te voeren. Een medewerker ziet hier kansen voor een samenwerking met de vrijwilligersacademie, omdat vrijwilligers op die manier heel breed opgeleid kunnen worden. Een kanttekening is dat er ondertussen verschillende organisaties zijn die zich bezig houden met vrijwilligerswerk, waardoor dat steeds meer in kleine stukjes valt: Zorg voor elkaar, Breda Actief, Stichting Wij, het CJG: iedereen is hetzelfde feestje aan het vieren, terwijl er een aantal zijn met een groot bestand, goede training en begeleiding. Jeugdgezondheidszorg. De CJG-medewerkers geven aan dat over het algemeen de samenwerking met de jeugdgezondheidszorg in een sneltreinvaart vooruitgaat. Vanuit de kant van de jeugdgezondheidszorg wordt meer contact gezocht voor kennismaking en communicatie. Een van de medewerkers geeft echter aan dat er veel wisselingen zijn en dat jeugdartsen enorm worden overvraagd. 3 Aanbieders van NVTZ Een medewerker is van mening dat veel medewerkers in de NVTZ nog heel erg in het oude denken zitten, wat kan leiden tot frustraties bij ouders. Dit uit zich bijvoorbeeld door vragen naar verwijsbrieven van de huisarts. In de praktijk ontstaan er voorkeuren voor kleinere zorgaanbieders, omdat zij zich flexibeler opstellen. De CJG-medewerkers geven aan dat er nog veel onduidelijkheid is over de verschillende zorgcodes bij zorgaanbieders, gemeentes en bij henzelf. Sommige codes lijken soms niet meer gebruikt te kunnen worden omdat er te weinig budget voor is. Hierdoor wordt het zorgaanbod meer bepalend, terwijl er eigenlijk eerst gekeken dient te worden wat er nodig voor cliënten. Daarnaast zijn de CJG-medewerkers van mening dat er door de nieuwe regelgeving gaten zijn gevallen voor sommige groepen cliënten. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de zorg voor 18-plussers die beter voorbereid zouden moeten worden op hun zelfstandigheid. De CJG-medewerkers vinden dat er een goede ontwikkeling zit in de samenwerking met de NVTZ, bijvoorbeeld door samen te plannen in plaats van slechts zaken van elkaar over te nemen. Hierdoor kunnen CJG-medewerkers beter de algehele lijn van een casus bewaken. Hoewel dit meer tijd kost, vinden CJG-medewerkers het positief dat er samen met zorgaanbieders (tussentijds) geëvalueerd wordt hoe het gaat of hoe het verder moet. Zorgaanbieders waarmee de samenwerking niet goed is, lopen het risico dat er naar hen toe minder wordt doorverwezen: daar lopen we met een bocht om heen. 4 Specialistisch/expertteam (jeugdadviesteam) De CJG-medewerkers hebben positieve ervaringen met het jeugdadviesteam (JAT) en zijn van mening dat dit team een steeds belangrijkere rol gaat vervullen, vooral bij ingewikkelde casuïstiek. Het JAT geeft volgens de CJG-medewerkers een overkoepelende blik en biedt vooral bevestiging van de keuzes die ze in casussen maken. Het is dus vooral een check. Een wens van CJG-medewerkers is dat het expertteam rechtstreeks zou kunnen 27

28 meelezen in het registratiesysteem. Er lijkt onduidelijkheid te zijn over de privacyrichtlijnen die voor het JAT gelden. Sommige medewerkers geven aan dat het JAT met hen meegaat naar cliëntgesprekken, terwijl anderen aangeven dat zij alleen anoniem casussen bespreken met het JAT. Daarnaast zijn de CJG-medewerkers van mening dat de bereikbaarheid van het JAT beter kan. Wanneer er ad hoc beslissingen gemaakt moeten worden zijn ze soms niet bereikbaar. De CJG-medewerkers beseffen zich dat de medewerkers van het JAT drukbezet zijn. 5 Veiligheidsketen Veilig thuis. De CJG-medewerkers zijn van mening dat de samenwerking met Veilig Thuis versoepelt. Zo is er een duidelijke beweging naar voren zichtbaar, wat zich uit in wekelijks direct contact met medewerkers van Veilig Thuis. De nieuwe ontwikkeling dat er wekelijks een medewerker van Veilig Thuis bij het CJG-team aanwezig is wordt als positief ervaren. Dit blijkt echter nog niet in elk team het geval te zijn. Politie. In de samenwerking met de politie zit een positieve ontwikkeling: Ik kan met veel agenten makkelijk schakelen. De agenten die niet thuis geven of niet terugbellen zijn een uitzondering bij de politie. De CJG-medewerkers proeven ook dat de politie, voornamelijk de wijkagenten, behoefte hebben aan die samenwerking. Een van de CJG-medewerkers geeft aan het een enorme vooruitgang te vinden dat meldingen die in het weekend gedaan zijn op de maandag erna worden teruggekoppeld aan het CJG. Raad voor de Kinderbescherming. CJG-medewerkers hebben wisselende ervaringen met de Raad voor de Kinderbescherming. Aandachtspunten zijn onduidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden en de bereikbaarheid/responsiviteit van de RvdK. KR8 collectief. Ook met het KR8-kollektief zijn er wisselende ervaringen. Verschillende CJGmedewerkers vinden het KR8-kollektief positief en prettig werken, terwijl anderen de procedure vertragend vinden werken: Je moet het ijzer smeden als het heet is, maar dat is afgekoeld zodra het onderzoek klaar is. De motivatie voor zorg kan op dat moment weg zijn bij zowel ouders als kinderen. Een medewerker geeft aan dat er soms een VOTS uitgegeven moeten worden omdat het onderzoek te lang duurt. Het rond de tafel gaan zitten met cliënten wordt als zeer waardevol ervaren. Een van de CJG-medewerkers geeft echter aan dat dit gesprek niet altijd de problemen oplost en dat men vaker terug moet naar het KR8-kollektief voor dezelfde casus. Een ander aandachtspunt in de samenwerking met het KR8-kollektief zijn de formulieren die ingevuld moeten worden voor het aanleveren van een casus. Dit kost volgens de CJG-medewerkers erg veel tijd. De CJG-medewerkers hebben verschillende meningen over de drang- en dwangzaken. Niet iedereen kan zowel lichte adviesgesprekken voeren als meer heftige gesprekken met drang: 28