De praktijk: afvallen in 52 weken [ 15 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

Transcriptie

1 [ Natuurlijk afvallen.indd ] :45

2 De praktijk: afvallen in 52 weken [ 15 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

3 Natuurlijk afvallen.indd :45

4 Week 1 Ken jezelf! Instructie Wie ben je en wat voor een type ben je? Twee simpele vragen die de kern weergeven van jou als persoon. Wat voor type je bent geeft aan wat je constitutie is en wat voor lichaamsbouw je hebt. Een bepaald lichaamstype is gekoppeld aan bepaalde voorkeuren en afkeuren. Bij de geboorte heb je een blauwdruk, een zogeheten constitutie die meebepaalt wie je bent en wat je voorkeur van eten is. Uiteraard ontwikkel je een unieke smaak en stijl gedurende je leven. De constitutie, je smaak en je stijl bepalen samen wie jij bent. Vervolgens heeft milieu, de mensen waarmee je omgaat, ook invloed op je levensstijl. Een levensstijl is niet statisch. In de vakantie, tijdens ziekten of door de jaren heen pas je je levensstijl aan. Jezelf leren kennen is de allereerste stap om veranderingen te kunnen accepteren en toe te passen in je leven. Als je je deze kennis eigen hebt gemaakt, dan weet je waarom een eik niet zal veranderen in een den. Toelichting De drie constituties Ayurveda gaat uit van drie hoofdconstituties, namelijk Wind, Vuur en Aarde. Iedereen heeft deze drie eigenschappen van Wind, Vuur en Aarde in zich. De eigenschap die echter het meest voorkomt, is de dominante constitutie. De drie hoofdtypen kunnen onderverdeeld worden in diverse combinaties bijvoorbeeld wind-vuur type of wind-aarde type of zelfs met een combinatie van wind-vuur-aarde type. [ 17 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

5 Windtypes zijn personen met een tengere lichaamsbouw. Zij komen niet snel aan en hebben weinig vetweefsel in hun jeugd. Windpersonen zijn vaak langer of korter dan gemiddeld. Zij hebben een zwak immuunsysteem en zijn gemakkelijk vatbaar voor verkoudheden en griepjes. Windtypen zijn onregelmatige eters en dit uit zich in een onregelmatig stofwisselingspatroon. Ze slaan vaak het ontbijt en zelfs de lunch over om s avonds in één keer drie maaltijden te verorberen. Bij tijden van stress leeft het windtype overwegend op koffie. Door disbalans kan het windtype van slank naar volslank en zelfs naar mollig veranderen. Het eerst is dit te zien aan de buikomstreek, terwijl de armen en benen niet snel in omvang zullen toenemen. Vuurtypes hebben een normaal figuur en een normale lichaamslengte. Deze personen komen niet gemakkelijk aan. Hun vetweefsel heeft normale proporties. Hun immuunsysteem werkt redelijk en de stofwisseling is regelmatig. Het vuurtype is het enige type dat veel en grotere porties voedsel kan eten. Ook het vuurtype kan overgewicht krijgen, meestal op oudere leeftijd, door een passief leven te leiden en het eten van grote porties voedsel. Aardetypes zijn groter dan wind- en vuurtypes. Hun bouw is groot en log. Zij hebben ook dikkere beenderen. Zij kunnen gemakkelijk aankomen en moeten eigenlijk constant opletten wat ze eten. Zij hebben een vrij laag stofwisselingspatroon. Aardetypes houden van eten, wetende dat dit funest is voor hun figuur. Aardetypes hebben overal extra volume, op de armen, benen, onderkin, buik. Overgewicht bij Wind, Aarde en Vuur Overgewicht heeft te maken met een disbalans van de constitutie. Door de onregelmatige leefstijl die kenmerkend is voor het windtype, wordt mede door de onregelmatigheid de disbalans versterkt. Het windtype heeft regelmaat nodig om weer in balans te raken. Vuurtypes die, zeker als ze jong zijn, gewend zijn om grote porties te eten omdat ze alles sneller verteren, krijgen op oudere leeftijd met overgewicht te maken. Ze blijven de grote porties eten, terwijl ze terug moeten schakelen naar kleinere porties. Aardetypes hebben vanaf hun peuterjaren reeds met overgewicht te maken. Hun grote lichaamsbouw vraagt om veel lichaamsbeweging. Maar traag en loom is helaas de leefstijl van het aardetype. Als je de balans herstelt door overgewicht kwijt te raken en dan volgens [ 18 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

6 je constitutie leeft blijf je je lagere gewicht behouden. Verder is het belangrijk om te weten dat een vol aardetype nooit zal veranderen in een dun windtype. Als een aardetype zo zou leven als een windtype kun je uiteraard wel de kilo s kwijtraken, maar er zullen zich problemen voordoen op zowel lichamelijk als geestelijk niveau en de verloren kilo s zullen weer gemakkelijk terugkomen, want het lichaam zoekt naar evenwicht (balans). Evenwicht of homeostase is per constitutie verschillend. Alle drie de constituties kunnen door overgewicht en obesitas een te veel aan Aarde in hun lichaam hebben in de vorm van vetweefsel. De opdrachten Opdracht A Het bepalen van de constitutie Vink in onderstaande tabel aan wat op jou van toepassing is om na te gaan wat je hoofdconstitutie is. Kenmerken Wind Vuur Aarde Lichaamsbouw Tenger Gemiddeld Stevig Gewicht Fluctueert Constant Komt snel aan Botten Dun, licht, bros Normaal Zwaar, stevig Huid Dun, droog Zacht, warm Dik, vettig, koud Haar Fijn, dun, droog Zacht, vettig, vroeg grijs Ogen Klein, beweeglijk Scherp, fel, doordringend Dik, vettig, golvend, glanzend Groot, lief, vriendelijk Eetlust Onregelmatig Snel honger Heeft altijd trek Dorst Wisselend Veel dorst Weinig Stoelgang Onregelmatig, wisselend, Regelmatig, veel Veel, dik, vettig hard, zacht Tanden Naar voren, groot Regelmatige tanden Witte tanden, sterk tandvlees Lichaamstemperatuur Stem Koude handen en voeten Schel, praat snel zonder structuur Warm Houdt van intelligente gesprekken, praat zorgvuldig Koude handen en voeten Lage, diepe, warme stem, praat langzaam Werkritme Hoog, hyperactief Werkt met passie Langzaam [ 19 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

7 Concentratie Veel ideeën, voert vaak niet uit Voert ideeën uit Weinig ideeën, weinig initiatief om uit te voeren Wijze van lopen Snel, haastig Stevige passen Langzaam Besluitvaardigheid Snel Weegt voor en Langzaam tegens Slaap Weinig, rusteloos Weinig maar diep Veel, lang, diep Vermoeidheid Snel Middelmatig Niet snel moe Geest Rusteloos, actief, nieuwsgierig Scherpzinnig, intelligent Kalm, stabiel, ontvankelijk Negatieve emoties Angst, onzeker, ongerust Geïrriteerd, ongeduldig, jaloers Totaal Totaal Totaal Gehechtheid, hebzucht, egocentrisch Tel het aantal vinkjes per kolom. Het meeste aantal vinkjes geeft een indicatie wat voor type je bent. Op zich ben je niet één type, maar een mengvorm. Een ieder heeft ook de andere constituties in zich, maar de mate van constitutie verschilt per individu. Bijvoorbeeld: Wind scoort 12 punten, Vuur 3 en Aarde 5. Dan is de hoofdconstitutie Wind, de tweede constitutie Aarde en de derde Vuur. De hoofdconstitutie telt als je geboorteconstitutie. De andere constituties zorgen dat de eerste constitutie in balans is. [ 20 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

8 Opdracht B De kledingmaat Omcirkel de kledingmaat die je nu hebt: Bovenlijf: Small Medium Large Extra Large Onderlijf: Small Medium Large Extra large Omcirkel de kledingmaat die je had toen je 20 jaar was: Bovenlijf: Small Medium Large Extra large Onderlijf: Small Medium Large Extra large Opdracht C Wie of wat beïnvloedt je eetgedrag Schrijf tenminste 1 reden en maximaal 5 redenen op, waarvan je denkt dat ze de oorzaak zijn van je overgewicht. (Heb je meer dan 5 redenen voor je overgewicht, zet de belangrijkste dan vooraan). Kijk eerst naar je constitutie en je eetpatroon. Vervolgens of het milieu waarin jij je beweegt debet is aan je eetpatroon; zien eten, doet eten is een veel gehoorde uitdrukking. Vervolgens kijk je of je innerlijke conflicten hebt die je wilt oplossen door te gaan eten. Schroom niet om professionele hulp te vragen voor de problemen die je niet zelf kunt oplossen! Opdracht D Opschrijven wat je eet Schrijf in je schrift vanaf nu elke dag wat je eet. Het gaat niet om het tellen van calorieën, maar om de bewustwording wat je allemaal eet. [ 21 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

9 Week 2 De bewustwording van smaken Instructie Voeding bestaat uit een aantal smaken. Deze zes smaken zijn: zoet, zuur, zout, scherp, bitter, wrang en umami. In de vorige eeuw heeft een de Japanner Ikeda in zeewier de smaak umami ontdekt, wat lekker of hartig betekent. Umami versterkt zoet en zuur en verzacht bitter en wrang. In de natuur is umami te vinden in paddenstoelen, vlees, tomaten en zeewier. Ook in oude kaas en sushi zit de smaak umami. In gesynthetiseerde vorm wordt het in bouillonblokjes toegevoegd. Umami kun je kopen in toko s onder de naam ve-tsin. Chips, koekjes, diepvriesmaaltijden, enzovoort bevatten vaak umami. Deze smaak zorgt ervoor dat je blijft dooreten. Zoet, zuur, zout zijn smaken die het meest herkenbaar zijn. Let wel, zoet is niet alleen suiker, maar ook bloem, rijst en melk, het gaat om de smaak, niet de stof. Verder zijn de smaken zoet en zout in veel producten verwerkt. Lees de etiketten voordat je iets koopt. Bitter en wrang zijn de moeilijkste smaken en deze smaken worden het minst bewust gegeten. Bitter zit in koffie, thee, witlof, pure chocolade en cacao. Wrang is bijvoorbeeld kaas, yoghurt, spinazie, andijvie en peulvruchten. Vetten vallen niet onder de smaken. Alhoewel het bakken in olie of in boter het gerecht een net wat lekkerder smaak geeft. Ten tijde van het schrijven van dit boek is onderzoek nog steeds gaande of vet tot een van de smaken behoort. [ 22 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

10 Toelichting In de meeste westerse samenlevingen overheersen de smaken zoet en zout en wordt het product in veel olie of boter gebakken. De meeste mensen vinden dit lekker en eten bij elke maaltijd voornamelijk de smaken zoet en zout. In de westerse landen heeft zout een negatieve lading gekregen. Te veel zout veroorzaakt een disharmonie in het lichaam en leidt tot vochtophoping en andere ziekten. Zout is in kleine hoeveelheden goed voor het lichaam en met name voor de waterhuishouding in ons lichaam. Zoet geeft plezier, voldoening, genot en kortstondig geluk. Zoet wordt gekenmerkt door groei, energie en liefde. Moedermelk, de smaak is zoet, is de eerste maaltijd die we ervaren. De smaak zoet is zowel voedend als opbouwend. Witte suiker wordt bij een Ayurvedische maaltijd zelden gebruikt. Vaak wordt honing gebruikt. Bij het samenstellen van een maaltijd wordt zoet gebruikt in de vorm van fruit, koolhydraten (groenten, fruit, granen) en zetmeel (rijst, aardappelen, granen). Zout heeft zowel een voedend als een afbrekend element in zich. Zout trekt ook water aan en kan het vuurtype uit balans brengen door een teveel aan zout water. Verder geeft zout smaak aan ons eten. Zout gaat gasvorming tegen en zorgt dat de gewrichten soepel blijven. Zoet en zout zijn de smaken die je in grote hoeveelheden kunt eten. Eén of twee gebakjes, chocolade, een paar boterhammen of een hele zak chips, pinda s, een loempia, kaas, patat en andere gefrituurde producten. Je kent wel het gevoel dat je alles op moet eten, want je kunt niet meer stoppen. Je stopt pas met het eten van zoet of zout als het op is. Dit betekent dat je een zoet of zoutverslaving hebt. Eerdere publicaties duiden dit verschijnsel aan met hoofdhonger en buikhonger. Bij hoofdhonger wil je iets eten, terwijl je geen honger hebt. Bij buikhonger moet je eten, omdat je echt honger hebt. Zoet, zout en umami zijn de smaken die overgewicht veroorzaken. Ayurveda zegt dat deze smaken niet vermeden hoeven te worden, maar dat de dagelijkse hoeveelheid zoet, zout en umami met mate geconsumeerd dient te worden. Overgewicht zou geen kans krijgen als je uitsluitend de producten zou eten die je niet lust. Niemand zou dan voor zijn plezier eten. Ayurveda gaat ervan uit dat eten, naast de brandstof om in leven te blijven, plezierig en smaakvol moet zijn. [ 23 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

11 De constituties en smaken De drie constituties, Wind, Vuur en Aarde zijn opgebouwd uit de vijf elementen die in de natuur voorkomen, namelijk ether, lucht, vuur, water en aarde. Het windtype bestaat voornamelijk uit ether en lucht, het vuurtype bestaat uit lucht en het aardetype bestaat uit water en aarde. Windtypes houden van bitter, vuurtypes houden van scherp en aardetypes houden van zoet. In zo n smaakvoorkeur schuilt direct het gevaar van overgewicht. Wat je lekker vindt, daar eet je het meest van. Ayurveda werkt met tegenstellingen om een disbalans op te heffen. Overgewicht is te wijten aan een teveel aan aarde, onafhankelijk welke constitutie je ook bent. Dit overgewicht is de oorzaak van een leefstijl die kenmerkend is voor aarde, namelijk gek op zoet en een passieve leefstijl. Wind types raken net als de wind uit balans door onregelmatigheid. Vuur types raken uit balans door een teveel aan zout en aarde types door zoet en passiviteit. Windtypes houden zichzelf in evenwicht door de smaken zoet, zuur en zout. Vuurtypes houden zichzelf in evenwicht door de smaken zoet, bitter en wrang. Aardetypes houden zichzelf in evenwicht door de smaken scherp, bitter en wrang. Eigenschappen van smaak Een verdere analyse van de smaken wordt door Ayurveda verdeeld in eigenschappen. Inzicht hierin is belangrijk om betere keuzes te maken en voedsel af te stemmen op je constitutie. Afhankelijk van je constitutie neem je van de ene smaak meer en van de andere minder om een disbalans op te heffen. Zoet heeft de eigenschap zwaar Zuur heeft de eigenschap licht Zout heeft de eigenschap droog Bitter heeft de eigenschap vet Wrang heeft de eigenschap koud Scherp heeft de eigenschap heet [ 24 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

12 Het bovenstaande verklaart waarom zoet tot overgewicht leidt. Eveneens, wat je uiteraard al wist, waarom je dorst krijgt na het eten van een zak chips. Een dieet bestaande uit alleen koffie leidt niet tot afvallen. Het stopt tijdelijk het hongergevoel, maar het zet tevens de stofwisseling aan om vet op te slaan. En de gehele dag door smoothies drinken of yoghurt consumeren brengt de stofwisseling omlaag, terwijl die juist omhoog moet om vet te verbranden. Alleen scherp heeft een niet veranderende eigenschap in zich. In Ayurveda wordt met zoet geen geraffineerde suiker bedoeld. Het gaat om het zoet in fruit en honing. Honing is in helaas in westerse culturen naar de achtergrond verdwenen. Als windtype en vuurtype kun je aan je dagelijkse zoetbehoefte voldoen door een eetlepel honing gedurende een etmaal te gebruiken in niet verhitte producten. Als je het door thee wilt gebruiken, laat de thee dan een lauwwarme temperatuur hebben, anders gaat de goede werking van honing door verhitting verloren. De opdrachten Opdracht A Welke smaak beheerst jouw leven? Kijk nu naar jezelf en ga na welke smaak je het meest per dag eet. Eet je meer zoet of hou je meer van zout? Ben je meer het type dat van hartig houdt? Of ben jij een combinatietype, je vindt alles lekker als het maar voedsel is? Opdracht B Bewustwording van smaken Kijk deze week bewust om je heen en probeer te herkennen welke smaken op het menu staan bij eetgelegenheden. Kijk ook bewust naar reclames over voedingsmiddelen en kijk welke smaken er worden aangeboden. [ 25 ] Natuurlijk afvallen.indd :45

13 Opdracht C Beïnvloeding eetgedrag Vorige week heb je redenen opgeschreven die jouw eetgedrag beïnvloeden. Ga na of de keuze die je krijgt bij eetgelegenheden jouw eetgedrag beïnvloedt. Of is het andersom, vermijd je door jouw eetgedrag bepaalde eetgelegenheden en zoek je andere eetgelegenheden juist op? Opdracht D Honing Vervang deze week de suiker, als je geraffineerde suiker gebruikt, door koudgeperste honing waarbij geen geraffineerde suiker is toegevoegd (in reformwinkels verkrijgbaar). Honing heeft een reinigende en voedende eigenschap, maar alleen in producten die niet heet zijn, maar een lauwe temperatuur hebben. Gebruik slechts één eetlepel gedurende een etmaal. [ 26 ] Natuurlijk afvallen.indd :45