Toetsgids Natuurkunde

Transcriptie

1 Landelijke kennistoets voor de tweedegraads lerarenopleiding Toetsgids Natuurkunde studiejaar september 2016 Versie 2016/2017-1A

2 Inleiding In deze toetsgids voor de landelijke kennistoets Natuurkunde is informatie opgenomen over deelname, opbouw, inhoud, voorbereiding, afname en uitslag. Daarnaast is als bijlage de Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen opgenomen. Kennisbasis In de kennisbases zijn de vakdidactische en vakinhoudelijke kennis vastgelegd waarover de startbekwame docent moet beschikken. De kennisbasis wordt tijdens de opleiding behandeld. De lerarenopleidingen borgen de vakinhoudelijke kwaliteit onder andere door de landelijke kennistoetsen. De organisatie hiervan is ondergebracht bij het programma 10voordeleraar. De lerarenopleidingen en 10voordeleraar zorgen er samen voor dat de landelijke kennistoetsen objectief en betrouwbaar zijn. Vakdocenten van de lerarenopleidingen vormen de spil van het programma 10voordeleraar. Ze hebben de gezamenlijke regie over cruciale onderdelen. Ze ontwikkelen de kennisbases en houden die actueel. Ze construeren landelijke toetsvragen en toetsen. En ze helpen de grens van zakken en slagen bepalen. Landelijke kennistoets In de toetsmatrijs in deze toetsgids is opgenomen welke domeinen met een landelijke kennistoets getoetst worden. Aan een landelijke kennistoets is één studiepunt verbonden. Het behalen van de landelijke kennistoets is dan ook een voorwaarde om de opleiding gediplomeerd/bevoegd te verlaten. Natuurlijk komt er bij goed leraarschap meer kijken dan vakkennis alleen. Opleidingen bepalen zelf hoe ze de andere kennis en vaardigheden toetsen. Onderwijs- en examenregeling Om te zorgen dat studenten, bij welke hogeschool zij hun opleiding ook volgen, dezelfde kansen hebben, hanteren alle hogescholen dezelfde regels: de Onderwijsen examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen. Deze regeling maakt onderdeel uit van deze toetsgids en bevat bijvoorbeeld regels over aanmelden, deelname en uitslag. Toetsgids Vanzelfsprekend geldt de meest actuele versie van de toetsgids. Deze is te vinden op de website Het versienummer is te vinden op de voorpagina. Toetskalender De data voor toetsafname, uitslagverstrekking en inzage zijn terug te vinden in de toetskalender op 2

3 1 Deelname 1.1 Deelnemen De opleiding bepaalt wanneer een student (voor de eerste keer) mag deelnemen aan de landelijke kennistoets. De exacte regeling is opgenomen in de Onderwijsen examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen. De student mag per studiejaar maximaal twee keer deelnemen aan een landelijke kennistoets. 1.2 Toetsrondes Per studiejaar zijn er twee toetsrondes. Alle hogescholen zijn verplicht voor studenten deelname aan (minimaal) twee toetsrondes in een studiejaar te faciliteren. 1.3 Aanmelden Het aanmelden voor de landelijke kennistoets verloopt via de opleiding binnen de door de hogeschool gestelde inschrijfperiode. Na digitale aanmelding ontvangt de student een bevestiging van de hogeschool. In het geval een aangemelde student niet deelneemt aan de toets dan geldt de aanmelding als een toetsdeelname en kan de hogeschool administratiekosten in rekening brengen. 3

4 2 Opbouw en inhoud 2.1 Toetsvragen De toets bevat in totaal 70 vragen en bestaat uit meerkeuzevragen met drie of vier antwoordalternatieven. Een antwoord is goed of fout. Een goed antwoord levert 1 punt op. Een fout antwoord of geen antwoord 0 punten. 2.2 Toetstaal De toets is opgesteld in de Nederlandse taal. 2.3 Toetsmatrijs Om de landelijke kennistoets samen te stellen, wordt gebruik gemaakt van een toetsmatrijs. Hierin is aangegeven welke domeinen van de kennisbasis getoetst worden in de landelijke kennistoets. Ook is vermeld hoeveel vragen per domein in de toets voorkomen. De nummering van de domeinen verwijst naar de kennisbasis Natuurkunde bachelor. Hieronder is de verdeling van het aantal vragen opgenomen: Nummer Domein Aantal vragen Percentage 1 Krachten en bewegingen 18 vragen 25,7% 2 Vloeistoffen 3 vragen 4,3% 3 Warmte 8 vragen 11,4% 4 Golven en geluid 6 vragen 8,6% 5 Elektriciteit en magnetisme 15 vragen 21,4% 6 Licht 8 vragen 11,4% 7 Fundamentele natuurkunde 5 vragen 7,1% 8 De materie 7 vragen 10,0% In de toetsmatrijs is een verdere uitsplitsing gemaakt naar onderwerpen: Domein 1: Krachten en bewegingen Categorie Beschrijving 1.1 Bewegingen Gemiddelde en momentane snelheden en versnellingen (in 1 en 2 dimensies) Hoek- en baansnelheid en versnelling Centripetale versnelling Mogelijke toepassingen en voorbeeldsituaties: Kogelbanen en satellietbanen 1.2 Krachten Aangrijpingspunt, werklijn Krachten optellen Ontbinden van krachten, massa, 3 Wetten van Newton Freebody-diagram, zwaartekracht, algemene gravitatiewet, vervormingkrachten, wrijvingskrachten, centripetaalkracht, krachtmoment, koppel, evenwichtsvoorwaarden, pseudokrachten, traagheidsmoment Mathematische slinger, fysische slinger Mogelijke toepassingen en voorbeeldsituaties: Hellend vlak, gewichtloosheid, hefbomen, overbrengingen 4

5 Domein 1: Krachten en bewegingen vervolg 1.3 Grootheden en behoudswetten Arbeid, kinetische energie (lineair), conservatieve kracht, potentiële energie, behoud van mechanische energie, vermogen Impuls, stoot, massamiddelpunt, botsingen, impulsmoment, impulsbehoud (in 1 en 2 dimensies) Kinetische energie (circulair), impulsmoment, behoud van impulsmoment (vaste as), precessie 1.4 Rotatiemechanica Evenwicht (statica, M=0 en F=0) Impulsmoment, Wet van behoud van impulsmoment Traagheidsmoment Rotatie-energie 1.5 Trillingen Harmonische trilling (verplaatsing, snelheid en/of versnelling) Trillingstijd en/of frequentie, kenmerken van een trilling Wet van Hooke Energie van trilling Gedwongen trilling Resonantie Mogelijke toepassingen en voorbeeldsituaties van bewegingen: trillingen Domein 2: Vloeistoffen Categorie Beschrijving 2.1 Vloeistof in rust Drukverdeling, Wet van Pascal, opwaartse kracht, Wet van Archimedes, oppervlaktespanning, capillariteit 2.2 Vloeistof in beweging Kenmerken van vloeistoffen en stroming, turbulentie, continuïteitsvergelijking, vergelijking van Bernoulli, viscositeit Domein 3: Warmte Categorie Beschrijving 3.1 Temperatuur Thermisch evenwicht, o-de-hoofdwet, thermische expansie, gasthermometer, tripelpunt, schalen van Celsius en Kelvin, diverse thermometers 3.2 Warmte Relatie tussen warmte en energie, warmtecapaciteit, soortelijke warmte, calorimeter 3.3 Faseovergangen Kenmerken faseovergang (macro- en microscopisch) Fasediagram: tripelpunt en kritisch punt Damp, koken, relatieve vochtigheid, dauwpunt, hygrometer Bijzondere eigenschappen van water 3.4 Warmtetransport Celdeling, warmtegeleidingscoëfficiënt, stroming, straling, Wet van Stefan-Boltzmann 3.5 Gastheorie Algemene gaswet, kinetische gastheorie Relatie temperatuur en kinetische energie, snelheidsverdeling Diffusie 3.6 Thermodynamica Systeem, omgeving, 1e hoofdwet, inwendige energie Processen: isobaar, isochoor, isotherm, adiabatisch, reversibel PV-diagrammen Inwendige energie en vrijheidsgraden, Cp en Cv voor ideaalgas Warmtemachines, rendement, Carnot-proces 2e hoofdwet: grenzen aan rendement, entropie, microscopische verklaring Domein 4: Golven en geluid Categorie Beschrijving 4.1 Golven Kenmerken van transversale en longitudinale golven, wiskundige beschrijving Voortplantingssnelheid in gas, vloeistof en vaste stof Dispersie, superpositie, reflectie, breking, buiging, interferentie Lopende en staande golven, watergolven 4.2 Geluid Geluidsintensiteit, decibel, klankkleur, zweving, resonantie, dopplereffect, schokgolven Muziekinstrumenten, luidspreker, spectrum, gehoorgevoeligheid, isofonendiagram, lawaai-gevoeligheid, gewogen geluidsniveaus 5

6 Domein 5: Elektriciteit en magnetisme Categorie Beschrijving 5.1 Lading Wet van behoud van lading, elektrische geleiding, de elektroscoop, inductie of influentie, Wet van Coulomb, permittiviteit 5.2 Elektrisch veld Veldlijnen, veld van puntlading(en), dipool Homogeen veld, kracht op lading, koppel op dipool, Wet van Gauss, veld van lijn, vlak, bolschil en bol Lading en veld bij geleider, kooi van Faraday 5.3 Elektrische potentiaal Potentiaalverschil, potentiaal bij puntlading(en), verband potentiaal en veld, equipotentiaalvlakken, evenwichtsladingverdeling, Van de Graaf-generator, diëlektrische doorslag Condensator: capaciteit, diëlektrische constante, energie elektrische veld, combinaties van capaciteiten 5.4 Elektrische stroom Stroomsterkte, microscopisch beeld, driftsnelheid Weerstand, Wet van Ohm, soortelijke weerstand, supergeleiding, elektrisch vermogen Spanningsbronnen, inwendige weerstand Combinaties van weerstanden, regels van Kirchhoff Stroom-, spanning- en weerstandmeting, brug van Wheatstone Condensator op-/ontladen Huisinstallatie/veiligheid 5.5 Magnetisch veld Polen en veldlijnen, Lorentzkracht, magnetische veldsterkte, kracht op stroomdraad en deeltje, massaspectrometer, koppel op draadraam, stroomdraad, dipool, spoel Definitie van Ampère, stroombalans, Wet van Ampère Magnetisatie, magnetische influentie, magnetische susceptibiliteit, atomaire dipolen 5.6 Inductie en wisselstroom Magnetische flux, Wet van Faraday, Wet van Lenz, wervelstromen, elektrische generator Zelfinductie, LR-gelijkstroomcircuit, energie magnetisch veld, transformator Rms-waarden, faseverschil tussen stroom en spanning, vermogensdissipatie, effect van condensator en spoel, fasordiagrammen, impedantie, serie LCR-circuits, resonantie 5.7 Elektromagnetische golven Werking antenne, voortplantingssnelheid, EM-spectrum, energie en intensiteit, dopplereffect Polarisatie, Wet van Malus, polarisatie door reflectie, Wet van Brewster, polarisatie door verstoring, optische activiteit Domein 6: Licht Categorie Beschrijving 6.1 Reflectie Rechtlijnige voortplanting, bundel, reflectie (spiegelend, diffuus) reflectiewet, gekleurde oppervlakken, additief/subtractief mengen van kleuren Constructiestralen, vergroting en beelden bij vlakke en sferische spiegels 6.2 Breking Brekingsindex, brekingswet, totale inwendige reflectie, kritische hoek Dispersie, prisma 6.3 Lenzen Eigenschappen van lenzen, constructiestralen, beelden (reëel, virtueel), lensmakersformule, lenzenformule, lineaire vergroting, het oog, de bril, hoekvergroting, het vergrootglas, fotocamera, lenscombinaties, microscoop, telescoop, lensfouten 6.4 Zien Beeldvorming, gezichtsbedrog, kleurenleer, verlichtingstechniek, schaduw Bijziend, verziend, oudziend, accommodatie 6.5 Licht als golfverschijnsel Coherente lichtbronnen, dubbele spleet, dunne lagen, Michelson interferometer Principe van Huygens Buiging, scheidend vermogen, interferentie, tralie spectroscoop Holografie, dopplereffect 6

7 Domein 7: Fundamentele natuurkunde Categorie Beschrijving 7.1 Relativiteitstheorie Inertiaalsystemen, de twee postulaten, tijdrek, eigentijd, tweelingparadox, ruimtekrimp, relativistische impuls, equivalentie van massa en energie, snelheden optellen, het ruimtetijd gezichtspunt, equivalentieprincipe, gravitatie als gekromde ruimtetijd 7.2 Kwantummechanica Planck s stralingskromme, Wien s verschuivingswet, foto-elektrisch effect, Compton-effect, golf-deeltje-dualisme, relatie van de Broglie, onzekerheidsrelaties, golffunctie, Schrödervergelijking, deeltje in een put, tunneleffect, Meetpostulaat, Bohr-Einstein discussie (Kopenhaagse interpretatie), non lokaliteit Domein 8: De materie Categorie Beschrijving 8.1 Atoomfysica Experiment van Rutherford, lijnspectra, Bohrmodel, elektronen als staande golven, kwantummodel van waterstof, spin, Zeemaneffect, Pauli-principe, periodiek systeem, röntgenstraling, röntgendiffractie, relatie van Bragg, kwantumgetallen 8.2 Kernfysica Kernstructuur, isotoop, kernkracht, bindingsenergie Radioactief verval, vervalschema, energiespectra, activiteit, halveringstijd, vervalsreeksen, dateringsmethoden, stralingsdetectoren, stralingsgrootheden, dracht, halveringsdikte, exponentiële verzwakking, foton-materiewisseling, achtergrondstraling, kernsplijting, kernreactor, kernafval, kernfusie, medische toepassingen Elementaire deeltjesfysica Elektron, proton, neutron, positron, neutrino, muon, pion Mesonen, baryonen, vreemde deeltjes, resonanties, hadronen, leptonen, behoudswetten, spiegelsymmetrie, wisselwerkingsdeeltjes, Feynmandiagrammen Standaardmodel Versnellers, detectoren Actueel onderzoek naar neutrino-oscillaties en Higgs-deeltje Deze publieksversie van de toetsmatrijs Natuurkunde is met grote zorg samengesteld. Aan deze publieksversie kunnen geen rechten ontleend worden. 2.4 Taxonomie Leraren beheersen hun vak op verschillende niveaus. Ze hebben niet alleen de vereiste feitenkennis, maar komen op basis daarvan ook tot doordachte oplossingen. De indeling van kennis naar verschillende niveaus heet taxonomie. De vraagontwikkelaars van de landelijke kennistoets Natuurkunde gebruiken de taxonomie van Bloom. Binnen de taxonomie van Bloom wordt de volgende indeling gehanteerd: kennis inzicht toepassing analyse synthese evaluatie De landelijke kennistoets test vooral de beheersing van de eerste drie niveaus. 7

8 3 Voorbereiding 3.1 Materialen De landelijke kennistoets gaat over de vakkennis die de student zich gedurende het opleidingstraject eigen heeft gemaakt. De hogeschool behandelt de kennisbasis en bereidt de student voor op de landelijke kennistoets. 10voordeleraar biedt een aantal materialen, zoals voor elke landelijke kennistoets een kennisbasis, een toetsgids, proefvragen en een oefentoets. Deze hulpmiddelen zijn te vinden op Toetsgids Deze toetsgids vormt voor de student een goed hulpmiddel bij het voorbereiden op de toets. In de toetsgids is meer informatie opgenomen over de inhoud van de toets, de voorbereiding en de toetsafname zelf. Daarnaast is als bijlage de Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen opgenomen. 3.3 Kennisbasis In de toetsgids is een toetsmatrijs opgenomen met een overzicht van domeinen die getoetst worden in de landelijke kennistoets. In de kennisbasis zijn deze domeinen beschreven. 3.4 Proefvragen en oefentoetsen Er zijn proefvragen en een oefentoets beschikbaar om een goede indruk te krijgen van de toets. De complete oefentoetsen kennen dezelfde indeling in toetsblokken en hebben hetzelfde aantal vragen als de echte toets. Voor een snelle indruk zijn er tien proefvragen beschikbaar die gerandomiseerd uit de oefentoets komen van het vak dat gekozen is. Studenten wordt aangeraden om vooraf een oefentoets te maken, zodat ze ook ervaring op kunnen doen met de werking van het toetssysteem. 3.5 Andere oefenmogelijkheden Naast wat de hogeschool biedt en de hulpmiddelen van 10voordeleraar, zijn er diverse commerciële en niet-commerciële materialen en trainingen op de markt. Deze zijn zonder medewerking van 10voordeleraar tot stand gekomen. Wij kunnen dan ook geen oordeel geven over de kwaliteit ervan. 3.6 Herkansing Bij de uitslag ontvangt elke student via de opleiding zijn of haar cijfer en individuele domeinscores. Aan de hand van deze scores kan de student zien welke domeinen hij of zij beheerst en op welke domeinen hij of zij zich nog kan verbeteren. Dit vormt een belangrijk hulpmiddel voor de student om samen met de docent een herkansingsstrategie te ontwikkelen. Daarnaast is het voor de student mogelijk om de gemaakte toets onder examencondities in te zien. Zie voor verdere informatie paragraaf Toetsinzage. 8

9 4 Afname 4.1 Toetsomgeving De landelijke kennistoets wordt op de hogeschool in digitale vorm afgenomen in een beveiligde omgeving. Zolang de toets loopt, is het niet mogelijk om internet of andere computerprogramma s te gebruiken. 4.2 Legitimatie De student legitimeert zich door middel van een rijbewijs, paspoort of identiteitskaart. Een collegekaart is geen geldig legitimatiebewijs. 4.3 Inloggen De surveillanten delen bij de start van de toetsafname aan elke student een persoonlijke inlogbrief uit. Deze inlogbrief bevat een inlognaam, wachtwoord en de url voor de toets. Deelnemen onder een andere identiteit en/of inlognaam is niet toegestaan. De inlogbrief moet na afloop weer ingeleverd worden bij de surveillant. 4.4 Storing Bij een storing blijven de gegeven antwoorden opgeslagen. Na opnieuw inloggen kan de student weer verder waar hij of zij gebleven was. 4.5 Toetsduur De toetsduur bedraagt 2 uur en 30 minuten en start zodra de filtervragen in het eerste blok afgesloten zijn. De surveillant geeft tweemaal informatie over de nog beschikbare reguliere toetstijd. Een half uur voor afsluiting van de toets en als de laatste vijf minuten ingaan. Het gaat hier om een indicatie. De individuele beschikbare toetstijd die wordt weergegeven bovenaan het toetsscherm is leidend. 4.6 Toegestane hulpmiddelen Jassen, tassen, horloges, telefoons en andere middelen waarmee elektronische informatieoverdracht mogelijk is, moeten buiten het toetslokaal blijven of vóór in de toetsruimte. De student neemt zelf een geodriehoek, pen en/of potlood mee. Daarnaast mag de student een rekenmachine meenemen. Dit mag geen grafische rekenmachine zijn. De surveillant reikt kladpapier uit en neemt het na afloop weer in om het te vernietigen. Daarnaast reikt de surveillant het formuleboekje uit en neemt dit ook na afloop weer in. Het formuleboekje dat gebruikt mag worden is in te zien op oefenmateriaal. De student mag niets meenemen waarop informatie over de vragen staat. 9

10 4.7 Toetsblokken Na blok 1 begint de toets. De toets is verdeeld over acht toetsblokken. Niet elk blok kost evenveel tijd om te maken. De verdeling van de toetsblokken is als volgt: Blok Onderwerp Aantal vragen Blok 1 Filtervragen 5 vragen Blok 2 Krachten en bewegingen 18 vragen Blok 3 Vloeistoffen 3 vragen Blok 4 Warmte 8 vragen Blok 5 Golven en geluid 6 vragen Blok 6 Elektriciteit en magnetisme 15 vragen Blok 7 Licht 8 vragen Blok 8 Fundamentele natuurkunde 5 vragen Blok 9 De materie 7 vragen 4.8 Toetsscherm De toets is opgebouwd uit een aantal blokken. De student kan naar iedere gewenste vraag binnen een blok navigeren. Daar zijn drie knoppen voor: knop Vorige (vorige vraag) knop Volgende (volgende vraag) knop Examennavigator (een vraag kiezen) Wanneer de student op de knop Naar het volgende blok klikt, dan wordt het blok afgesloten. Als niet alle vragen binnen het blok beantwoord zijn, wordt de student hiervoor gewaarschuwd. Pas als alle vragen zijn beantwoord, kan de student door naar het volgende blok. Via de Examennavigator kan de student zien welke vragen uit een blok nog niet beantwoord zijn. Terugkeren naar een eenmaal afgesloten blok is niet mogelijk. De overgang van het ene blok naar een ander blok kan enkele seconden in beslag nemen. 10

11 De student kan een vraag markeren door te klikken op het vlag-icoon onderaan het scherm. Dit kan bijvoorbeeld makkelijk zijn bij twijfel over een gegeven antwoord of als de student later nog extra aandacht aan de desbetreffende vraag wil besteden. De gemarkeerde vragen zijn terug te vinden in de Examennavigator. Door nogmaals te klikken op het vlag-icoon wordt de markering opgeheven. Rechts bovenaan het scherm is een timer afgebeeld met de tijd die nog rest tot afsluiting van de toets. De balk toont de voortgang: het aantal beantwoorde vragen ten opzichte van het totaal aantal vragen. Hier is ook weergegeven in welk blok de student zich bevindt. En boven de toetsvraag is te zien bij welke vraag de student is ten opzichte van het totaal aantal vragen in het betreffende toetsblok. Met twee knoppen rechts bovenin het scherm kan de student de leesbaarheid vergroten: om het lettertype te vergroten om het contrast te verhogen Als de student zich in het laatste blok bevindt, dan verschijnt rechts onderaan de knop Toets beëindigen. Deze knop dient de student te gebruiken om de toets af te sluiten. Het kan enkele seconden duren voordat de toets daadwerkelijk afgesloten is. Na afsluiting zijn de antwoorden opgeslagen en niet meer te wijzigen. Als de beschikbare toetstijd is verlopen, wordt de toets automatisch afgesloten. Vragen die tijdens de toets niet zijn beantwoord, gelden dan als fout. 4.9 Filtervragen Het eerste blok bestaat uit het beantwoorden van een aantal filtervragen. Filtervragen gaan over de achtergrond van de student. De student wordt bijvoorbeeld gevraagd wat zijn moedertaal is en of hij voltijd of deeltijd studeert. De antwoorden op deze filtervragen tellen niet mee bij het bepalen van de uitslag van de toets. De toetstijd begint te lopen na het afronden van de filtervragen Verlaten toetsruimte De student mag in verband met laatkomers de eerste dertig minuten de toetsruimte niet verlaten. Laatkomers mogen tot dertig minuten na aanvang van de toets nog naar binnen. Gedurende de toets mag de student de toetsruimte niet tijdelijk verlaten. Ook niet om naar de wc te gaan. Alleen als de student vanwege een medische aandoening vooraf toestemming heeft gekregen van de examencommissie, mag hij of zij onder begeleiding van een surveillant het lokaal tijdelijk verlaten Voorzieningen voor studenten met een functiebeperking Alle studenten kunnen gebruik maken van de algemene schermaanpassingen: het vergroten van de letters en het veranderen van het contrast. Daarnaast hebben sommige studenten recht op extra toetstijd. De examencommissie van de opleiding beslist daarover en kan de tijdsduur verlengen met 30 minuten. Het verzoek tot tijdsduurverlenging moet door de examencommissie gelijktijdig met de aanmelding ingediend worden. 11

12 5 Uitslag 5.1 Uitslagverstrekking De student ontvangt via de eigen opleiding uiterlijk 24 werkdagen na afloop van de toetsperiode de uitslag van de landelijke kennistoets. De uitslag bestaat uit het cijfer, de totaalscore en de domeinscores. Voor het bepalen van de werkdagen wordt gebruik gemaakt van het overzicht schoolvakanties, zoals dat jaarlijks wordt gepubliceerd op de website van de rijksoverheid. 5.2 Cesuur Het is vooraf niet te zeggen wanneer de student een voldoende heeft. Na de toetsafname vindt een intensief proces plaats waarin de resultaten van de toets worden geanalyseerd en beoordeeld. De vaststelling van de uitslag van de landelijke kennistoetsen heeft een wetenschappelijke basis. De cesuurbepaling van de toets vindt uiterst zorgvuldig plaats. Eerst wordt de betrouwbaarheid van de toets vastgesteld en wordt de psychometrische kwaliteit van iedere vraag afzonderlijk bekeken. Wanneer de analyses daartoe aanleiding geven, kan een vraag achteraf uit de toets verwijderd worden of kan er nog een alternatief goed gerekend worden. Vervolgens bepaalt het normeringspanel de moeilijkheidsgraad van de toets: wat is de ondergrens voor een voldoende. In het normeringspanel zijn vakdocenten van de hogescholen en leraren uit het werkveld vertegenwoordigd. In het geval van de pabo-vakken gaat het om leraren uit het basisonderwijs. Bij de tweedegraads lerarenopleidingen gaat het om leraren uit het voortgezet onderwijs en het mbo. Het cesuuradvies wordt goedgekeurd door de onafhankelijke Raad voor Kwaliteitsborging Landelijke Kennistoetsen en vervolgens wordt het vastgesteld door de vaststellingscommissie. De vaststellingscommissie bestaat uit afgevaardigden van de examencommissies van de hogescholen. 5.3 Toetsinzage Na de uitslagverstrekking is het voor de student mogelijk om zich binnen een bepaalde periode aan te melden voor toetsinzage in Den Haag. De student ziet per vraag wat hij of zij geantwoord heeft, of het gegeven antwoord correct is en wat het juiste antwoord is. Er is geen inhoudelijke toelichting. Inschrijven kan via de website Beroep Mocht de student het ondanks het zorgvuldige proces rondom de uitslagbepaling niet eens zijn met de uitslag, dan kan hij of zij tegen de uitslag van de toets beroep aantekenen. Dit dient de student te doen binnen twee weken nadat de landelijke inzageperiode is afgelopen bij de toegankelijke faciliteit van de eigen hogeschool conform de procedures en reglementen van de eigen opleiding. 5.5 Geldigheidsduur De geldigheidsduur van de uitslag van de digitale landelijke kennistoetsen is bepaald op vijf jaar nadat de uitslag is opgenomen in de studentenadministratie van de hogeschool. Binnen deze periode gelden behaalde resultaten bij overstap ook op een andere hogeschool. 12

13 Bijlage Onderwijs- en examenregeling Landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen Studiejaar

14 Onderdeel 1 (Algemeen: geldt voor tweedegraads lerarenopleidingen en pabo) Inleiding landelijke kennisbases en kennistoets lerarenopleidingen In 2008 hebben de hogescholen met lerarenopleidingen met de staatssecretaris van OCW de Meerjarenafspraak Krachtig Meesterschap afgesloten. In die overeenkomst staat het verhogen van de kwaliteit van de lerarenopleidingen centraal. Zoals afgesproken in de Meerjarenafspraak heeft elke lerarenopleiding een kennisbasis opgesteld die in een landelijk examen wordt getoetst. Aan iedere landelijke kennistoets is één studiepunt verbonden. Elke student van een lerarenopleiding, tweedegraads of pabo, moet geslaagd zijn voor de landelijke kennistoets (tweedegraads) of landelijke kennistoetsen (pabo) voordat hij of zij gediplomeerd de opleiding kan verlaten. De hogescholen hebben de kennisbases en kennistoetsen gezamenlijk in eigen beheer ontwikkeld. Er is per lerarenopleiding een landelijke kennisbasis samengesteld. De vragen van de kennistoets gaan over die kennisbasis. Tijdens de opleiding wordt deze kennisbasis behandeld. De opleiding bereidt de student voor op de kennistoets(en). Meer informatie over de landelijke kennisbasis en de landelijke kennistoets lerarenopleidingen is te vinden op Daar zijn ook de landelijke kennisbasis en een oefentoets te vinden, evenals een toetsgids per vak dat een landelijke toets kent. De organisatie 10voordeleraar De organisatie 10voordeleraar is door de lerarenopleidingen belast met de organisatie van de ontwikkeling van kennisbases, toetsvragen, de digitale toets en de totstandkoming van de uitslag. De digitale toetsen worden op de hogescholen afgenomen. De organisatie 10voordeleraar en de hogescholen met lerarenopleidingen zorgen er samen voor dat de landelijke kennistoetsen objectief en betrouwbaar zijn. Om te zorgen dat studenten, bij welke hogeschool zij hun opleiding ook volgen, dezelfde kansen hebben, hanteren alle hogescholen dezelfde regels: de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen-oer. Hierin staan de relevante regels voor studenten. Voor de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen gaan de bepalingen van deze landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen OER boven de regels die gelden voor de overige toetsen van de opleiding. Om het landelijke, uniforme karakter van de landelijke kennistoets te waarborgen, volgen hogescholen de landelijke afspraken met betrekking tot deelname, de aanmelding voor de toets, de toetsafname en bekendmaking van de resultaten. Dat houdt onder andere in dat hogescholen verplicht zijn om de toetsen te plannen in de overeengekomen tijdsloten. Toetsafnames buiten de overeengekomen tijdsloten zijn niet mogelijk. 14

15 Vanwege het landelijke karakter van de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen kunnen er specifieke maatregelen getroffen worden. Het gaat hierbij om de volgende maatregelen (niet limitatief): 1. Er kan, op initiatief van 10voordeleraar of de betrokken hogeschool, besloten worden dat de betrokken hogeschool niet kan deelnemen aan een toetsafname. Een dergelijke maatregel kan bijvoorbeeld genomen worden als de betrokken hogeschool niet een veilige toetsafname kan garanderen. Hierover worden de studenten door de betrokken hogeschool voorafgaand aan de toetsafname geïnformeerd. Deze hogeschool kan deelnemen aan de eerstvolgende toetsafname. Studenten dienen zich hiervoor opnieuw in te schrijven; 2. Als de toetsafname op het overeengekomen tijdstip is verstoord, zal door 10voordeleraar een nieuwe datum voor deze toetsafname worden bepaald Deze nieuwe toetsafname vindt vervolgens idealiter plaats binnen de toetsweek of toetsweken van de eerder geplande toetsafname datum doch uiterlijk binnen 4 werkweken na de eerder geplande toetsafname datum. De betrokken hogeschool informeert de studenten hierover; 3. In het geval van fraude 1 met de landelijke kennistoetsen kunnen er maatregelen op landelijk niveau genomen worden. Zo kan bijvoorbeeld de toetsafname uitgesteld worden. Er wordt in dat geval een nieuw toetsmoment gepland, uiterlijk binnen 4 werkweken na de eerder geplande toetsafname datum. De betrokken hogeschool informeert de studenten hierover; 4. Er kan besloten worden dat, bijvoorbeeld bij identiteitsfraude (een student heeft deelgenomen onder een andere naam dan die van de student zelf) de uitslag van de landelijke kennistoets niet wordt verstrekt. Het besluit daartoe wordt uiterlijk 5 werkweken na de datum van de toetsafname genomen. De betrokken hogeschool informeert de student(en) hierover; 5. Indien er bij studenten fraude wordt geconstateerd, is de examencommissie van de lerarenopleiding in kwestie bevoegd maatregelen te nemen jegens de betrokken student. 1 In het kader van de landelijke kennistoetsen lerarenopleidingen wordt onder fraude in ieder geval verstaan: a. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student gebruik maakt, of gebruik heeft gemaakt van hulpmiddelen waarvan de raadpleging niet uitdrukkelijk is toegestaan; b. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student kijkt of gekeken heeft naar/op/in het werk van (een) andere student(en); c. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student aanleiding/mogelijkheden heeft gegeven aan andere studenten zijn of haar werk in te zien; d. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student tijdens de toetsafname informatie geeft of heeft gegeven aan andere studenten over de inhoud en uitwerking van de landelijke kennistoets; e. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student tijdens de toetsafname onjuiste of valse informatie geeft of heeft gegeven over zijn of haar identiteit; f. wanneer tijdens of na een toetsafname geconstateerd wordt dat de student zich door iemand anders heeft laten vertegenwoordigen; g. het zich voor de datum of het tijdstip waarop de toetsafname zal plaatsvinden, in het bezit stellen van de vragen of opgaven van de desbetreffende kennistoets. 15

16 Regels voor aanmelding, deelname en uitslag 1. Een student meldt zich bij de eigen opleiding digitaal aan voor deelname aan de kennistoets en ontvangt daarvan een bevestiging. 2. In het geval een aangemelde student niet deelneemt aan de toets dan geldt de aanmelding als een toetsdeelname en kan de hogeschool administratiekosten in rekening brengen. 3. De landelijke kennistoetsen worden op de hogeschool en alleen in digitale vorm afgenomen. Voor studenten met een handicap of chronische ziekte waardoor het afleggen van de toets onder de standaardafnamecondities duidelijk negatief wordt beïnvloed, kan de examencommissie verzoeken de tijdsduur van de toetsafname te verlengen. De lettergrootte en het contrast van het beeldscherm kunnen vergroot worden. Het verzoek tot tijdsduurverlenging moet door de examencommissie gelijktijdig met de aanmelding ingediend worden. 4. De geldigheidsduur van de uitslag van de digitale landelijke kennistoetsen is bepaald op vijf jaar nadat de uitslag is opgenomen in de studentenadministratie van de hogeschool. Binnen deze periode gelden behaalde resultaten bij overstap ook op een andere hogeschool. 5. De opleiding ontvangt van 10voordeleraar 21 werkdagen na afloop van de toetsperiode een overzicht van de resultaten (inclusief een cijferlijst) van de studenten die hebben deelgenomen aan de toets. De opleiding deelt de student het behaalde cijfer mee uiterlijk drie werkdagen nadat de hogeschool het overzicht van de resultaten van 10voordeleraar heeft ontvangen. 10voordeleraar hanteert voor het bepalen van wat werkdagen en vakantieweken zijn het schoolvakantieoverzicht, zoals dat jaarlijks wordt gepubliceerd op de website van de rijksoverheid: onderwerpen/schoolvakanties/. 6. Nadat de uitslag van een landelijke kennistoets bekend is gemaakt, kunnen studenten die hun toets willen inzien zich aanmelden op de website De inzage vindt plaats op een locatie die door 10voordeleraar wordt vastgesteld. Bij de inzage is er geen inhoudelijke toelichting. De reiskosten voor de inzage komen voor rekening van de student. 7. Beroep: Studenten kunnen tegen de uitslag van de toets beroep aantekenen. Dat moet binnen twee weken nadat de landelijke inzage periode is afgelopen, bij de toegankelijke faciliteit (ook wel Loket of Klachtenloket genoemd) van de eigen hogeschool conform de procedures en reglementen van de eigen opleiding. Regels voor de toetsafname Bij de afname van de landelijke kennistoets gelden de volgende regels: 1. Studenten moeten zich legitimeren door middel van een rijbewijs, paspoort of identiteitskaart. Jassen, tassen, horloges, telefoons en andere middelen waarmee elektronische informatieoverdracht mogelijk is, moeten buiten het toetslokaal blijven, of vóór in de toetsruimte. 2. De surveillanten delen nadat de student achter de pc is gaan zitten aan elke student zijn/haar inlogbrief uit. Deze inlogbrief bevat een unieke inlognaam (deelnemer ID), een uniek wachtwoord en de URL voor de toets. Deelnemen onder een andere identiteit / inlognaam is niet toegestaan. 16

17 3. Studenten moeten minimaal 30 minuten blijven zitten alvorens ze de toetsruimte mogen verlaten. De toets moet in alle gevallen afgerond worden vóór het voor de toets vastgestelde eindtijdstip. 4. Studenten mogen geen andere dan de toegestane hulpmiddelen gebruiken. De toegestane hulpmiddelen staan vermeld in de toetsgids van de landelijke kennistoets. 5. Bij het afsluiten van de toets moet de student de toets daadwerkelijk afsluiten (knop toets beëindigen ) en uitloggen. De inlogcode, het kladpapier en eventueel andere uitgereikte hulpmiddelen moeten weer ingeleverd worden. 6. Studenten mogen niets meenemen waarop informatie over de vragen staat. 7. Alle gangbare regels van het tentamenreglement van de hogeschool zijn van toepassing voor zover ze niet in strijd zijn met deze regels voor de landelijke kennistoetsen. Onderdeel 1a (Specifiek: geldt voor tweedegraads lerarenopleidingen) Vooraf: 1. Voor de tweedegraads lerarenopleidingen Nederlands, Engels, Duits, Frans, geschiedenis, aardrijkskunde, algemene economie, bedrijfseconomie, maatschappijleer, gezondheidszorg en welzijn, omgangskunde, wiskunde, natuurkunde, scheikunde en biologie geldt het volgende: de vakdidactische en vakinhoudelijke kennis waarover de startbekwame docent moet beschikken, is vastgelegd in de kennisbases die landelijk zijn overeengekomen. 2. Per studiejaar zijn er twee toetsrondes. Hogescholen die de desbetreffende lerarenopleiding aanbieden, zijn verplicht deze twee toetsrondes in een studiejaar te faciliteren. Toetsdata worden voor aanvang van het studiejaar gepubliceerd. Artikel 1 Voor de vakken Nederlands, Engels, geschiedenis, aardrijkskunde, algemene economie, bedrijfseconomie, wiskunde en natuurkunde geldt dat een digitale kennistoets onderdeel uitmaakt van de opleiding. Aan deze kennistoets is één studiepunt verbonden. 2 a. Aan deze toets moeten alle studenten en cursisten meedoen die vanaf het studiejaar ingestroomd zijn. Alleen studenten vermeld in artikel 1 sub b zijn uitgesloten van deelname. b. Studenten van een kopopleiding met een vooropleiding die vermeld staat in de verwantschapstabel (zie artikel 6a.1 van de Regeling Studiefinanciering 2000) zijn uitgesloten van deelname aan de landelijke kennistoets. 2 Een aantal hogescholen heeft gekozen de kennistoets deel uit te laten maken van een grotere onderwijseenheid. In deze gevallen is de kennistoets voorwaardelijk voor het behalen van die onderwijseenheid. 17

18 Artikel 2 Voor de vakken Duits, Frans, maatschappijleer, gezondheidszorg en welzijn, omgangskunde, biologie en scheikunde geldt dat een digitale kennistoets onderdeel uitmaakt van de opleiding. Aan deze kennistoets is één studiepunt verbonden. 3 a. Aan deze toets moeten alle studenten en cursisten meedoen die vanaf het studiejaar ingestroomd zijn. Alleen studenten vermeld in artikel 2 sub b zijn uitgesloten van deelname. b. Studenten van een kopopleiding met een vooropleiding die vermeld staat in de verwantschapstabel (zie artikel 6a.1 van de Regeling Studiefinanciering 2000) zijn uitgesloten van deelname aan de landelijke kennistoets. Artikel 3 Er kan pas deelgenomen worden aan de digitale landelijke kennistoets als de student: a. de propedeuse heeft behaald en; b. tenminste 65% van de studiepunten heeft behaald behorende bij de onderwijseenheden van de kennisbasis en deze onderwijseenheden geheel heeft doorlopen en; c. deze studiepunten in het cijferregistratiesysteem van de studentenadministratie zijn verwerkt. d. Wanneer de opleiding geen propedeutisch examen kent, geldt lid a van dit artikel niet. Artikel 4 Een student mag, mits voldaan is aan de voorwaarden voor deelname, elk studiejaar maximaal twee keer deelnemen aan een digitale landelijke kennistoets. Artikel 5 Sinds het studiejaar geldt voor het vak Engels dat het behalen van het Certificate of Proficiency in English (CPE) onderdeel is van de toetsing in het kader van 10voordeleraar. Vanaf het studiejaar geldt voor de vakken Duits, Frans en Spaans dat een landelijk overeengekomen internationale toets onderdeel is van de toetsing in het kader van 10voordeleraar. Het betreft achtereenvolgens het Goethe-Zertifikat, de Test de Connaissance du Français (TCF) en het Diploma de Español como Lengua Extranjera (DELE). Aan elke internationale toets is één studiepunt verbonden. 4 Artikel 6 De geldigheidsduur van het Certificate of Proficiency in English (CPE) is bepaald op vijf jaar. Hetzelfde geldt voor het Goethe-Zertifikat (Duits), het TCF (Frans) en het DELE (Spaans). Binnen deze periode gelden behaalde resultaten bij een eventuele overstap naar een andere hogeschool ook op deze andere hogeschool. 3 Een aantal hogescholen heeft gekozen de kennistoets deel uit te laten maken van een grotere onderwijseenheid. In deze gevallen is de kennistoets voorwaardelijk voor het behalen van die onderwijseenheid. 4 Een aantal hogescholen heeft gekozen de internationale taaltoets deel uit te laten maken van een grotere onderwijseenheid. In deze gevallen is de internationale taaltoets voorwaardelijk voor het behalen van die onderwijseenheid. 18