De Masterproef Architectuur (academiejaar )

Transcriptie

1 FACULTEIT ARCHITECTUUR CAMPUSSEN SINT LUCAS GENT EN BRUSSEL HOOGSTRAAT 51, 9000 GENT PALEIZENSTRAAT 65-67, 1030 BRUSSEL De Masterproef Architectuur (academiejaar ) 1) Wat is de Masterproef? De masterproef vormt het eindpunt en de synthese van je traject als student. Het is aan de ene kant het sluitstuk van je opleiding maar betekent net zo goed de opstap naar een professionele of academische loopbaan. Met een succesvolle masterproef bewijs je dat je in staat bent om zelfstandig een complexe probleemstelling uit te diepen, er kennis en inzicht over te verwerven, en er op een wetenschappelijk verantwoorde en artistiek relevante manier een authentiek antwoord op kunt bieden. Concreet daagt de masterproef je uit om een breed scala aan competenties te bundelen; het gaat immers om een samenspel van creativiteit, kennis, reflectie en communicatie. Een concrete opsomming van de competenties die aan bod komen, vind je in de ECTS-fiche van de masterproef. Lees die zeker eens na! In de masterproef architectuur gaat het om een probleemstelling van ruimtelijke, architecturale, maatschappelijke of artistieke aard die je op een ontwerpmatige manier onderzoekt. Door dit accent op het aftasten en beoordelen van mogelijkheden overstijgt de masterproef het probleemoplossend karakter van een gewone ontwerpopgave; het gaat namelijk niet om het zoeken naar het beste antwoord, maar het formuleren van jouw antwoord. Dit is geen vrijblijvend gegeven; in een academische opleiding wordt verwacht dat je dat zoekproces duidelijk structureert en je ontwerpvoorstel ook goed onderbouwd is. Dat betekent concreet dat je duidelijke, concrete doelen vooropstelt die aansluiten bij jouw visie op de opdracht, en in functie hiervan beredeneerde keuzes maakt op basis van een brede, contextuele studie van de probleemstelling. Het verdere proces en het uiteindelijke ontwerpvoorstel moeten hier logischerwijze uit voortvloeien. Typisch voor onderzoek is evenwel dat niet alleen het resultaat maar ook het proces van belang is. Parallel aan het ontwerpen bouw je daarom een kritische reflectie op over je eigen onderzoeksbevindingen en ontwerpideeën. De bedoeling hiervan is enerzijds dat je het proces reproduceerbaar maakt (d.w.z. dat een buitenstaander kan volgen welke stappen je gezet hebt) en dat je anderzijds komt tot een duidelijke positiebepaling binnen het bredere architecturale, stedelijke of artistieke discours. Wie ben jij als ontwerper, en welk standpunt neem je in omtrent de gegeven thematiek? De uitdaging van de masterproef bestaat er precies om via het ontwerpen en de bijhorende expressievormen (tekening, maquette, installatie, bewegend beeld, ) hierover een uitspraak te doen. 2) Bepalen van je onderwerp en begeleiding Als afstudeerder word je verwacht om zelfstandig te kunnen werken en je eigen koers te varen. Om de verwachte onderbouwing en academische diepgang te bereiken kan je niettemin een beroep doen op een divers scala aan docenten: Je promotor. Hij of zij zal je tijdens je masterproef begeleiden; elke belangrijke beslissing die je neemt moet je eerst met hem of haar bespreken om te beginnen de keuze van je onderwerp of site. De promotoren stellen zichzelf en hun thematiek voor bij het begin van het academiejaar; op basis hiervan maak je een eerste, tweede en eventueel derde keuze. Bij de verdeling van de studenten wordt hier zoveel mogelijk rekening mee gehouden.

2 Een copromotor: je kan een docent naar keuze binnen de Faculteit Architectuur vragen om je ontwerpproces mee op te volgen omwille van een bepaalde expertise (dit kan eventueel een externe deskundige zijn). Je bepaalt zelf in onderling overleg de concrete modaliteiten van samenwerking. Bespreek de keuze van een co-promotor wel eerst met je promotor. Ten slotte zijn in principe alle docenten en onderzoekers van de Faculteit Architectuur beschikbaar voor informatie en discussie over je masterproef. Van zowat alle disciplines die met architectuur te maken hebben, zijn er binnen de Faculteit specialisten in huis. Het is dan ook aangeraden daar maximaal van te profiteren! Let wel: de promotor blijft steeds je feitelijke atelierbegeleider; de co-promotor of andere deskundigen geven enkel advies vanuit hun eigen expertise. Besef dat de eindverantwoordelijkheid voor elke beslissing bij jou ligt gebruik je (co-)promotoren daarom ook niet als bliksemafleider ( hij/zij heeft gezegd dat, dus ). Weet ook dat elke docent vrij is een vraag tot (co-)promotorschap of advies te aanvaarden of te weigeren; het is geen recht. 3) Fasering/evaluatie De masterproef loopt over twee semesters 1 : Het eerste semester wordt vooral beschouwd als een onderzoeksruimte waarbij je via zelfstudie voorbereidingen treft om een juiste onderzoeksvraag te formuleren. De vorm van dit vooronderzoek hangt af van je afstudeertraject en promotor. Die laatste zal literatuurlijsten, lezingenreeksen, tentoonstellingen, seminaries, studiebezoeken, aanreiken die je op weg helpen. Gaandeweg bouw je verslag op van je bevindingen en consolideer je je stellingname. Het zwaartepunt van de masterproef ligt in het tweede semester. Vanaf dan start een wekelijkse opvolging en begeleiding van het verdere verloop van je project. Dit traject wordt geritmeerd door drie evaluatie-momenten die de basis vormen voor het toekennen van de jaarpunten. Enkel bij voldoende positieve tussenevaluaties (min. twee van de drie) wordt toegang verleend aan de finale jurypresentatie. Het gaat om volgende momenten: o Week 1: Presentatie vooronderzoek. Je stelt je casus voor en bepaalt de concrete doelstellingen die je wil bereiken. Deze doelstellingen zijn een persoonlijke vertaling van de beoogde competenties (zie ECTS-fiche). o Week 7: Midterm-review. Vlak voor Pasen presenteer je je project in schetsfase ; je toont daarbij aan hoe je de bovenvermelde doelstellingen realiseert, en stelt een duidelijk plan van aanpak m.b.t. de verdere uitwerking voor. o Week 13: Final review. Tijdens deze review presenteer je een finale draft van je reflectienota en het project aan een interne jury (promotor, co-promotor, ). Let wel: dit is geen vrijblijvende presentatie of begeleiding, maar het eindpunt van je ontwerpproces! o Week 16: Externe jury. Na de final review krijg je nog drie weken de tijd om je project te vervolmaken, en in het bijzonder om de publieke presentatie ervan grondig 1 Let op: specifieke, door de studio-omgeving bepaalde bijkomende verwachtingen worden verder omschreven in de leerfiche van je specifieke studio.

3 voor te bereiden. Dit geeft je de kans om de sterke kanten ervan extra in de verf te zetten. 4) Structuur/Opbouw De masterproef bestaat uit 2 componenten: Een ontwerp: een artistieke of architecturale ingreep, gebouw, installatie, met een ruimtelijke impact conform de instructies van je promotor. Je stelt dit ontwerp voor door middel van grafische documenten, audiovisuele media, maquettes, etc. Volg hierin de richtlijnen van je promotor en respecteer de bestaande kwaliteitsnormen en (teken)conventies van het vakgebied dat gaat van de juiste lijndiktes tot het correct vermelden van waar je ideeën, beelden, of citaten vandaan haalt. Maak van je presentatie een homogeen, goed leesbaar geheel dat visueel aantrekkelijk is, en waarbij beeld en tekst intelligent samenwerken typisch voor onderzoek gaat het in de masterproef niet alleen om ideeën, maar ook over de manier waarop je ze communiceert! Een reflectienota waarin je aantoont dat je project aan de bovenvermelde academische standaarden voldoet. Dit document is meer dan een gewone conceptnota of een logboek; het illustreert je aanpak en toont aan dat je een academische maturiteit hebt verworven. De lay-out is vrij maar ook hier streef je naar een interactie tussen woord en beeld; de opbouw ervan kies je zelf in overeenkomst met je begeleiders. Niettemin moeten volgende aspecten aan bod komen (in deze volgorde): 1. Visie & positiebepaling: je ontwikkelt een visie (zowel globaal m.b.t. je rol als ontwerper, en specifiek ten aanzien van de opdracht) en benoemt de daaruit voortvloeiende doelstellingen en keuzes. Neem hierbij een duidelijk standpunt in ten opzichte van de thematiek en de architectuurcultuur: sluit je je aan bij bepaalde heersende overtuigingen, ideeën, of ga je er juist tegen in? Zo ja: hoe en waarom? Zo neen, welke continuïteit streef je dan na? Dit antwoord moet beargumenteerd zijn (dus niet alleen ik vind dit en dat, maar ook omdat ) op basis van concrete cijfers, gegevens of uitspraken van gezaghebbende bronnen (niet alleen internetsites!). 2. Methode & proces: je licht toe welke strategie je ontwikkelde om de doelstellingen te bereiken. Welke facetten heb je meer belicht dan andere; hoe en waarom heb je bepaalde concepten of ideeën ingezet, weerhouden of verworpen? Kortom: welke keuzes heb je gemaakt en waarom? Je geeft een beeld van de evolutie van je werkproces, met aanduiding van de kantelmomenten of doorbraken. De bedoeling is dat een buitenstaander voldoende inzicht krijgt in je werkproces om er feedback of commentaar op te kunnen geven. 3. Besluit: hier geef je een gestructureerde samenvatting van de inzichten, resultaten en bevindingen die je in de loop van de tijd verzamelde, met verduidelijking hoe deze je ontwerp(proces) hebben beïnvloed en zichtbaar zijn in het eindresultaat. Dit is met andere woorden een kritisch-reflectief deel, waarin je zelf terugblikt op het geheel van de masterproef. Wees hierbij eerlijk en oprecht; als het anders is verlopen dan gepland, is dat niet erg zolang je maar begrijpt en uitlegt hoe dat kwam. 4. Bronnenlijst. Hier verzamel je de gegevens van alle bronnen (boeken, artikels, websites, blogs, ontmoetingen,...), referentieprojecten, afbeeldingen, bezoeken, tentoonstellingen, enz. die je ideeën of inspiratie hebben opgeleverd. De kwaliteit (niet de hoeveelheid) van deze bronnen reflecteert de diepgang van je onderzoek;

4 dat wil zeggen: beter één degelijk essay uit een wetenschappelijk tijdschrift dan vier blogs of websites. De conventies omtrent het correct noteren van bronnen vind je in de cursus Methodiek (OPO bar 32). Het is belangrijk dat je van elk idee, afbeelding of citaat dat je van iemand anders leent, duidelijk vermeldt waar het vandaan komt. Doe je dat niet, dan pleeg je plagiaat een vorm van intellectuele diefstal die zwaar gesanctioneerd wordt! 2 De masterproef is 30 studiepunten waard en wordt individueel uitgewerkt, gepresenteerd en beoordeeld. Ongeacht het aandeel groepswerk dat eventueel wordt opgelegd, word je zowel op het proces als op het eindresultaat individueel beoordeeld. De puntenverdeling verloopt als volgt: 5 extra studiepunten voor de presentatie van je vooronderzoek in week 1. Je promotor beoordeelt hier het voorbereidende werk uit semester studiepunten staan op jaarwerk en worden door promotor en co-promotor toegekend op basis van je presentatie tijdens de final review (week 13). Hier worden je onderzoeksvraag en -methode, het ontwerpproces, het uiteindelijke ontwerp, deelname in groepswerk (indien van toepassing), en de wisselwerking met de (co-)promotor beoordeeld. De reflectienota speelt hierin een belangrijke rol: hij dient als een soort kritische spiegel van je proces en je eindresultaat. 10 studiepunten worden toegekend op basis van een mondelinge presentatie voor een externe jury van minstens 4 leden. Deze jury wordt vooraf geïnformeerd over de inhoud van het project, de evaluatiecriteria en de criteria zoals omschreven in de ECTS-fiche, en begeleid door een docent uit het eigen korps die dienst doet als neutrale waarnemer. De programmadirecteur van de desbetreffende opleiding bewaakt de gelijkwaardigheid van de jury s. Per student wordt een strikte timing voorzien: 20 presentatie, 10 vragenronde en discussie. Tijdens je presentatie overloop je, aan de hand van plannen, schetsen, maquettes, je reflectienota en eventueel andere documenten, de verschillende onderdelen van je masterproef (onderzoeksvraag, proces, project, ) en laat je zien hoe dat alles je uiteindelijke ontwerp heeft beïnvloed. Besef dat je in 20 minuten niet alles kunt vertellen; maak daarom een gerichte selectie en zorg dat je documenten voor zichzelf spreken. 5) Richtlijnen bij het indienen Voor de beide jurymomenten (week 10 en 13) presenteer je volgende documenten: Ontwerp: Is er een richtlijn m.b.t. het aantal plannen, formaat, oriëntatie, al dan niet noodzakelijk om maquettes te maken, etc.(check ook je leerfiche)? Elk item is voorzien van een titel, je naam, de naam van je (co-)promotor en van het logo van de KU Leuven, met vermelding: Faculteit Architectuur Campus Sint Lucas Gent of Campus Sint Lucas Brussel. Reflectienota: Deze nota telt maximaal 40 pagina s (inclusief illustraties). Aan het begin van deze nota voeg je een samenvatting toe (max tekens). De reflectienota is op cover en rug, alsook op de eerste pagina voorzien van titel, je naam, naam van je promotor en copromotor, én het logo van de KU Leuven met vermelding: Faculteit Architectuur Campus Sint Lucas Gent of Faculteit Architectuur Campus Sint Lucas Brussel. Je dient de nota in op 2 exemplaren op papier. 2 Zie hierover

5 Synthesebeeld en samenvattende nota: in 2 pagina s (A4 formaat) waarin je de essentie van het project en de reflectie die er aan voorafging, voorstelt. Dit document kan als folder worden meegegeven aan de juryleden en doet dienst als visuele geheugensteun van je project. Je dient dit in op 7 exemplaren. Procedure voor het indienen: je overhandigt één exemplaar van de documenten in papierformaat aan de vertegenwoordiger van de faculteit bij de jury, onmiddellijk voor de aanvang hiervan of stelt je werk op in de aangeduide ruimte. In het geval van documenten in papierformaat, kan een exemplaar gebruikt worden voor de interne en externe presentatie. Je laadt je reflectienota en samenvatting ten laatste 2 dagen voor de jury in via KU Loket. Deze bestanden mogen maximaal 40mb groot zijn, in pdf-formaat. Op deze manier kan je masterproef opgenomen worden in de digitale bibliotheek van KU Leuven. 6) Auteurschap en copyright Als student blijf je steeds het auteurschap behouden van je werk maar: Door je deelname aan de masterproef stem je er mee in het ingediende materiaal ter beschikking te stellen van de eindejaarstentoonstelling en facultaire publicaties zonder voorafgaande kennisgeving. Het kan voorkomen dat je gevraagd wordt mee te werken aan externe tentoonstellingen of een (digitale) publicatie van een selectie van de projecten. We rekenen hierbij op je medewerking volgens de geformuleerde richtlijnen.