Judo: Kumi-kata analyse van mannelijke judoka s tijdens het Europese Kampioenschap 2008

Transcriptie

1 Arenberggebouw Arenbergstraat Brussel Tel: Fax: Judo: Kumi-kata analyse van mannelijke judoka s tijdens het Europese Kampioenschap 2008 AUTEURS VAN TICHELT D., PROF.DR. ZINZEN E., PROF.DR. CLARYS P. REDACTIE INSTITUUT VERBEIREN KATELIJNE Vrije Universiteit Brussel, Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie ABSTRACT In deze studie, in het kader van een masterproef tot master lichamelijke opvoeding en kinesitherapie aan de Vrije Universiteit Brussel, werd door middel van videoanalyse een analyse gemaakt van de kumi-kata s die werden gehanteerd bij de mannelijke judoka s tijdens het Europese Kampioenschap in Hierbij werd gekeken naar de verschillen in gebruik van de kumi-kata s bij het begin en het einde van een gevecht, verschillen in gebruik bij judoka s uit andere gewichtsklasses en bij (niet-)medaillewinnaars. Vervolgens wordt er ook nagegaan welke kumi-kata s het meeste gebruikt worden door de judoka s en het meest efficiënt naar voor komen tijdens een gevecht. Sleutelwoorden judo, kumi-kata, videoanalyse, EK 2008 Datum 01/09/2009 Extra bronnen Contactadres zie bronnenlijst emzinzen@vub.ac.be Disclaimer: Het hierna bijgevoegde product mag enkel voor persoonlijk gebruik worden gedupliceerd. Indien men dit wenst te dupliceren of te gebruiken in eigen werk, moet de bovenvermelde contactpersoon steeds verwittigd worden. Verder is een correcte bronvermelding altijd verplicht.

2 Arenberggebouw Arenbergstraat Brussel Tel: Fax: Inleiding artikel judo kumi-kata In het artikel Judo: Kumi-kata analyse van mannelijke judoka s tijdens het Europese Kampioenschap 2008 wordt dieper ingegaan op het belang van de kumi-kata in het judo. Onder kumi-kata verstaan we het vastgrijpen van de tegenstander aan de kimono voor of tijdens het judogevecht. Het artikel is gebaseerd op de eindverhandeling van Dirk Van Tichelt, in augustus 2009 nog goed voor een bronzen plak op het Wereldkampioenschap te Rotterdam. Om vast te stellen welke judoka welke kumi-kata gebruikte op welk moment in de wedstrijd en om na te gaan welke kumi-kata s tot welk resultaat leidden, heeft men gebruik gemaakt van video-analyse. Op basis van de resultaten van het onderzoek werd getracht om aandachtspunten te formuleren naar de trainers toe. Bij ploegsporten kijkt niemand meer op van het gebruik van video-analyse. Onder andere voetbal- en basketbalcoaches maken gebruik van gefilmde beelden van de volgende tegenstander om aan de hand daarvan hun ploeg voor te bereiden en hun tactiek te bepalen. Ook in de individuele sporten wordt deze techniek meer en meer gebruikt. Waar de nadruk bij het gebruik van videobeelden bij ploegsporten meer ligt op tactiek, worden de beelden bij individuele sporten voor iets andere doeleinden aangewend. Hier ligt de nadruk namelijk meer op biomechanische principes ter preventie van blessures en op technische aspecten in het kader van een betere uitvoering. Men zal een beweging, bijvoorbeeld een flik-flak in de gymnastiek of een bovenhandse opslag in het tennis, filmen en daarna de beelden bekijken met de sporter. Tijdens deze sessie wordt de sporter geconfronteerd met de beelden van zichzelf. Hij zal dus kunnen opmaken of er een verschil bestaat tussen het beeld van de beweging dat hij in zijn hoofd heeft en hoe de beweging er in de werkelijkheid uitziet. Hierdoor zal de sporter een beter begrip krijgen van de manier waarop hij zijn bewegingen kan optimaliseren. Ook de relatie tussen coach en sporter kan hierdoor verbeteren aangezien de sporter door middel van de beelden beter begrijpt waarom de coach op bepaalde punten blijft hameren.

3 Uiteraard kan men bezwaarlijk beweren dat video-analyse in ploegsporten enkel gebruikt wordt voor tactische doeleinden en bij individuele sporten enkel voor technische doeleinden. Zo zullen coaches van ploegsporten aan de hand van de video-analyses ook technische fouten met hun teamleden bespreken. Ook bij een gevechtsport als judo zien we die mogelijkheid om van beide doeleinden gebruik te maken. Kijken we naar het onderzoek waarover het artikel handelt, dan zien we dat de video-analyses in de eerste plaats gedaan werden vanuit een tactisch oogpunt: wie gebruikt welke kumi-kata s en belangrijker nog: welke kumi-kata s verhogen de kans op winst van de partij? Judo is echter ook een zeer technische sport. Het zou dus zonde zijn om de video s niet ook voor technische interpretatie te gebruiken en zo individuele foutjes weg te werken en de techniek te optimaliseren.

4 Kumi-kata analyse van mannelijke judoka s tijdens het Europese Kampioenschap 2008 Van Tichelt Dirk, Prof.dr.E.Zinzen Vrije Universiteit Brussel Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie INLEIDING Judo is een verdedigingsport die heden ten dage over heel de wereld wordt beoefend. Zowel op nationaal als op internationaal vlak worden er competities georganiseerd. Tijdens een wedstrijd moeten de tegenstanders zoveel mogelijk punten scoren door te proberen de ander op de rug te werpen (ippon). Dit kan zowel rechtstaand (nage-waza) als tijdens het grondwerk (ne-waza). Traditioneel wordt de sport gekenmerkt door het dragen van een kimono waaraan de tegenstanders elkaar vastnemen. Het vastnemen van de tegenstander tijdens de wedstrijd, noemt men de kumi-kata. Vooral tijdens het rechtstaand gedeelte is de kumikata zeer belangrijk, aangezien op deze manier de belangrijkste contactpunten met de tegenstander gevormd worden. Hierdoor kunnen de tegenstanders de ruimte tussen elkaar controleren. Ondanks het feit dat de kumi-kata een belangrijk onderdeel is van het judo, kunnen we vaststellen dat hierover in de literatuur weinig wetenschappelijke informatie te vinden is. In dit onderzoek, naar aanleiding van een masterproef tot het behalen van een Master in de lichamelijke opvoeding en kinesitherapie, wordt het gebruik van kumi-kata s tijdens de wedstrijden van een EK geanalyseerd. Er werd meerbepaald met behulp van videoanalyse gekeken welke kumi-kata s het meest werden gebruikt op internationaal niveau en welke het meest efficiënt zijn om te scoren. Er werd ook nagegaan of er verschillen zijn tussen de gewichtsklassen. Tenslotte werd getracht om met de resultaten van dit onderzoek aandachtspunten te kunnen formuleren naar de trainers toe om het gebruik en de uitvoering van de kumi-kata te verbeteren. DE JUDOWORP EN DE KUMI-KATA Een worp in het judo bestaat uit drie verschillende fases. De eerste fase is het uit evenwicht brengen (kuzushi) van de tegenstander. In de tweede fase wordt het eigen lichaam uit positie gebracht (tsukuri). Tenslotte is er nog het werpen van de tegenstander zelf (kake) (Morrell, 2003). De kumi-kata of de pakking vindt plaats tijdens de eerste fase van kuzushi. De kumi-kata bepaalt grotendeels het slagen van de worp. Wanneer een judoka de kimono van zijn tegenstander niet behoorlijk vastheeft of niet kan blijven vasthouden, dan zal de kuzushi ook niet goed zijn. Als gevolg daarvan zal de worp ofwel niet tot stand komen ofwel mislukken. De kumi-kata is bijgevolg een belangrijk onderdeel van het begin van het gevecht. Verwaarloost men de kumi-kata, dan verwaarloost men het gehele gevecht (Adams, 1990). Er bestaan verschillende manieren om de tegenstander vast te nemen. We zien dat de kumi-kata meestal bestaat uit één sturende hand (hikite) en één krachthand (tsurite). De sturende hand zorgt voornamelijk voor het uit 1

5 evenwicht brengen van de tegenstander. De krachthand probeert het lichaam van de tegenstander tijdens de worp te controleren. De meest voorkomende kumi-kata is diegene waarbij met één hand de kraag van de tegenstander wordt vastgenomen en met de andere de mouw ter hoogte van de elleboog. Daarnaast kunnen vele variaties worden onderscheiden. In bijlage bevindt zich een overzicht van de meest voorkomende kumikata s in het judo. HET BELANG VAN DE KUMI-KATA In het judo gebeuren het inzetten en het uitvoeren van een aanval in de ruimte tussen de tegenstanders. Het is dus van primair belang dat de judoka s die ruimte controleren. Hoe groter de ruimte tussen twee tegenstanders, hoe beter de aanval of tegenaanval kan gecontroleerd worden. Het enige hulpmiddel hierbij is hun grijpvaardigheid (kumi-kata). De judoka met de beste grijpvaardigheid of, met andere woorden, degene die dit gebied het best kan controleren, zal dus in het voordeel zijn (Weers, 1997a). Iedere judoka weet dat er zonder kumi-kata geen worp zal kunnen gedaan worden. Maar het besef van het belang ervan onderscheidt onder andere de succesvolle judoka s van de minder succesvolle. In het hedendaags competitiejudo heeft de kumi-kata aan belang gewonnen. Iedere kumikata heeft namelijk een andere invloed op de mogelijkheid om zich te verplaatsen, aan te vallen of te verdedigen. De judoka met de sterkste kumi-kata of de beste kennis om te anticiperen op de kumi-kata van de tegenstander heeft een heel groot voordeel tijdens het gevecht (Ohlenkamp, 2005). Omdat de kumi-kata heel belangrijk is tijdens een wedstrijd, zal men zich niet zomaar door de tegenstander laten vastnemen. Alvorens het gevecht om de tegenstander tegen de mat te werken begint, is er dikwijls een kumikatagevecht. De judoka wil hier proberen om zijn/haar favoriete kumi-kata toe te passen en tegelijkertijd de tegenstander te beletten om met zijn/haar favoriete kumi-kata te starten. Een goede beheersing van het kumi-katagevecht behoort tot de vaardigheden van een goede judoka. ONDERZOEK NAAR DE KUMI-KATA IN DE LITERATUUR In dit onderzoek werd ook nagegaan of er in de literatuur informatie omtrent het gebruik van de kumi-kata bij judoka s te vinden is. Twee onderzoeken worden besproken. Zoals eerder al vermeld heeft iedere kumi-kata een andere invloed op de mogelijkheid om zich te verplaatsen, aan te vallen en te verdedigen. De kumi-kata van de tegenstander verkleint die mogelijkheden nog eens. Weers (1998) onderzocht tijdens de Olympische Spelen (OS) van 1996 de verschillende vormen van kumikatasituaties tijdens een wedstrijddag. Hij verdeelde een wedstrijddag in 3 delen. De voorrondes (dit zijn de gevechten tot en met de kwartfinales), de herkansingsrondes (dit zijn de gevechten van de judoka s die verloren hebben van een halvefinalist) en tenslotte de eliterondes (dit zijn de halve finales en de gevechten voor een medaille). Weers maakte een onderscheid naar de situatie tijdens het kumi-katagevecht. Zo onderscheidde hij situaties waarbij de judoka s dezelfde kumikata uitoefenden op elkaar, een tegengestelde kumi-kata, elkaar aan de mouwuiteinden vasthielden of een kumi-kata zonder vaste vorm uitvoerden. Weers ging na of er een verschil was in kumi-katasituaties tussen de verschillende ronden. De percentages van de 2

6 gekozen kumi-kata in de voorrondes beschouwde hij als het meest representatief voor de judokabevolking omdat in de voorrondes van een wedstrijd zowel de goede als de minder goede judoka s zitten. Tabel 1 geeft de resultaten weer van dit onderzoek. Uit de gevonden resultaten van Weers (1998) blijkt duidelijk dat er in de eliterondes meer voor de kumi-kata zonder vaste vorm wordt gekozen dan in de voorrondes. Hoewel deze vorm dus de meest efficiënte kumi-kata is, geeft ze nooit zekerheid op winst. 30% van de judoka s verkiezen namelijk een andere vorm van kumi-kata in de eliterondes. In een ander onderzoek van Seta (2005) werd bij Japanse hogeschool- en universiteitsstudenten nagegaan welke de meest gebruikte kumi-kata s zijn. Hieruit bleek dat de meeste judoka s met hun krachthand de tegenstander hoog in de nek vastnemen (38%). De sturende hand werd in de meeste gevallen (51%) ter hoogte van de elleboog geplaatst. Tabel 1: Percentages van vormen van kumi-kata tijdens OS 1996 (Weers 1998) Mannen Zelfde Tegengestelde Mouwuiteinde Geen vaste Vorm Voorrondes 10% 49% 3% 38% Herkansingsrondes 10% 54% 7% 29% Finalerondes 2% 33% 2% 63% Vrouwen Zelfde Tegengestelde Mouwuiteinde Geen vaste Vorm Voorrondes 19% 55% 7% 19% Herkansingsrondes 18% 57% 7% 18% Finalerondes 7% 40% 4% 49% Gecombineerde Data Zelfde Tegengestelde Mouwuiteinde Geen vaste Vorm Voorrondes 14% 52% 5% 29% Herkansingsrondes 13% 55% 7% 25% Finalerondes 3% 25% 2% 70% 3

7 HET ONDERZOEKSOPZET EN DE METHODE In het kader van deze masterproef werd via de Portugese Judo Federatie al het beeldmateriaal van de wedstrijden van het Europees Kampioenschap (EK) 2008 voor senioren opgevraagd en geanalyseerd. De analyses beperkten zich tot de wedstrijden bij de mannelijke judoka s. Om een objectief resultaat te bekomen werden vooral de eerste ronden geanalyseerd, zodat alle deelnemende judoka s één maal aan bod kwamen. Zo werd vermeden dat er een steeds terugkerend patroon van dezelfde judoka s het kumi-katapatroon zou beïnvloeden. Alvorens de start van de analyse van de wedstrijden, werden enkele regels gedetermineerd. Voor elke wedstrijd werd dezelfde procedure gebruikt. Ieder gevecht kreeg een nummer en gewichtsklasse en het land van herkomst van de judoka werden genoteerd. Er werd ook genoteerd of ze uiteindelijk een medaille zouden behalen of niet. Wat de kumi-kata s betreft, werd er enkel gekeken naar die kumi-kata s waarbij een actie gebeurde. Onder een actie werd verstaan: een aanval, tegenaanval, overname of onderbreking door de scheidsrechter. Bij twijfel over een beweging werden deze data niet genoteerd. Elke mogelijke plaatsing van een hand kreeg een code van 1 tot en met 18. De combinatie van de twee handen leverde uiteindelijk voor iedere soort van kumi-kata een unieke code op. Aangezien er dikwijls, voorafgaand aan een worp, een heel kumi-katagevecht plaatsvindt, is de kumikata op twee verschillende tijdstippen genoteerd. Er werd zowel gekeken naar de kumi-kata waarmee gestart werd of de beginkumi-kata als naar de kumi-kata op het moment van de actie zelf of kumi-kata. Per actie werd ook genoteerd in welke minuut deze plaatsvond. De kumi-kata s werden enkel genoteerd wanneer er één van de bovenvernoemde acties op volgde. Indien de actie een worp was, werd er genoteerd of het een aanval, tegenaanval of overname was. Ook werd de score genoteerd die deze worp opleverde. In het totaal werden er 77 matchen geanalyseerd wat de kumi-kata s van 154 verschillende judoka s opleverde. Binnen al die geanalyseerde matchen zijn er 2024 acties genoteerd. Na 3 maanden werden enkele wedstrijden nogmaals geanalyseerd om de betrouwbaarheid in gegevensverzameling van de onderzoeker te testen. Zowel de analyse van de beginkumi-kata als van de kumi-kata bleken op deze manier betrouwbaar binnen dezelfde expertonderzoeker, wat de resultaten uit dit onderzoek een voldoende mate van betrouwbaarheid geeft. De validiteit werd verzekerd door de duidelijke determinering van de te onderzoeken variabelen. 4

8 RESULTATEN EN DISCUSSIE Zoals reeds aangehaald, werd voor de analyse van de kumi-kata een verschil gemaakt tussen de beginkumi-kata s en de kumi-kata s tijdens de wedstrijd. Bij de 2024 genoteerde acties werden in totaal 144 verschillende kumi-kata s die tijdens een actie plaatsvonden vastgesteld en 78 verschillende beginkumi-kata s. Tabel 2. Aantal keer dat de kumi-kata s voorkomen tijdens de actie (in %) (n=144) Met 1 H aan de kraag 13% Met 1 H aan de mouw, andere H aan de kraag 9% Met 1 H aan de mouw 7% Rest kumi-kata 88 26% onbekende soorten Bekende kumi-kata, maar minder gebruikt Rest in groepjes van 4%-3% en 2% De kumi-kata met 1 hand aan de kraag en 1 hand aan de mouw is de basiskumi-kata. Deze kumikata, of een gedeelte ervan/variatie erop, wordt in het judo ook het meest gebruikt. Dit is logisch aangezien bijna alle officiële worpen (uit de gokyo) met deze kumi-kata starten. We zien dat, naast een groot aantal in het judo bekende kumikata s, 26% van de kumi-kata s die voorkomen tijdens de wedstrijd onbekend zijn of derivaten van bekende kumi-kata s. Tabel 3. Aantal keren dat de kumi-kata voorkomt bij het begin van het gevecht (in %) (n=78) Met 1 H aan de kraag 29 % Met 1 H aan de mouw 14% Met 1 H aan de bovenarm 9% Met 1 H aan de kraag gekruist Met 1 H aan de mouw, andere H aan de kraag Rest kumi kata 64 onbekende soorten 5% 5% 17% Bekende kumi kata, maar minder gebruikt Rest in groepjes van 4%-3% en 2% Ook bij de analyse van de kumi-kata aan het begin van het gevecht (bij de 1 ste minuut) zien we dat vooral een gedeelte van/variatie op de basiskumikata gebruikt wordt (zie tabel 3). Ook hier zien we een grote groep van minder bekende kumi-kata s of derivaten. 1. Vergelijking van de beginkumi-kata s tussen de eerste en de vijfde minuut De kumi-kata s die in de eerste minuut het meest voorkwamen zijn de kumi-kata s met één hand aan de mouw en met één hand aan de kraag gekruist. Deze twee kumi-kata s geven een minimum aan controle over de tegenstander. Dat deze kumi-kata s meer worden gebruikt in de eerst minuut en minder in de laatste minuut is te verklaren doordat men over het algemeen in de eerste minuut de tegenstander wat gaat aftasten. Er wordt een minimum aan contact gemaakt met de tegenstander en men probeert aan te voelen wat de sterktes van de tegenstander zijn en in welke richting hij een aanval zal proberen in te zetten. Door het gebruik van deze kumi-kata s behoudt men toch nog een grote beweeglijkheid om bij een eventuele aanval uit de beweging te draaien. We merken op dat de kumi-kata s die het meest in de eerste minuut gebruikt worden de mogelijkheid geven om nadien over te gaan naar een andere, betere kumi-kata; één waarmee men een aanval wil uitvoeren of waarmee een tegenaanval kan voorkomen worden. De kumi-kata s met twee handen aan één kraag, met één hand in nek, met één hand aan de schouder en met één hand in nek andere hand aan de kraag zijn kumi-kata s die in de vijfde minuut meer gebruikt werden. Een verklaring hiervoor is te vinden in de controle die deze kumi- 5

9 kata s leveren. Naar het einde van een wedstrijd toe wil een judoka veelal zijn voorsprong verdedigen. Het verdedigen van die voorsprong gebeurt dikwijls door heel goede controle te nemen over het bovenlichaam van de partner. Het bovenlichaam speelt vaak een belangrijke rol in de tsukuri. Kan men het bovenlichaam niet bewegen, dan zal er in vele gevallen ook geen tsukuri kunnen plaatsvinden. 2. Vergelijking van de kumi-kata s volgens gewichtsklasse Om met voldoende aantallen te kunnen werken, werden de gewichtscategorieën samengevoegd tot 3 verschillende groepen. De lichtgewichten zijn de judoka s tot en met 66kg. De judoka s die 66kg tot en met 90kg wegen, behoren tot de middengewichtsklasse en de judoka s over de 90kg behoren tot de zwaargewichten. Een lichte judoka kan over het algemeen zijn lichaam sneller verplaatsen dan een zware judoka. Hierdoor hebben zij geen absolute nood aan een kumi-kata waarmee men het lichaam van de tegenstander heel goed controleert. Dit verklaart waarom de judoka s uit de lichte gewichtsklasse ten opzichte van de andere gewichtsklassen meer acties doen of ondergaan met één hand aan de mouw of met één hand aan de bovenarm. De judoka s in de zware gewichtsklasse beginnen meer met een kumi-kata waarmee ze het bovenlichaam heel goed kunnen controleren dan de judoka s van de andere gewichtsklassen. Deze judoka s gebruiken veelal hun lichaamsgewicht om een worp te doen en proberen om al vanaf het begin van een actie het bovenlichaam van hun tegenstander zo goed mogelijk te controleren. De aanvallen met een kumi-kata met één hand worden bij hen beduidend minder gebruikt. 3. Vergelijking van kumi-kata bij medaillewinnaars en niet-medaillewinnaars De uiteindelijke medaillewinnaars starten minder met een kumi-kata waarmee men de tegenstrever maar met één hand vast heeft. Enkel de kumi-kata met één hand aan de mouw is hier een uitzondering op. De medaillewinnaars beginnen over het algemeen meer met de kumi-kata s waarbij men de tegenstander met beide handen vast heeft. Vooral de tweehandige kumi-kata s waarbij één hand de mouw vasthoudt, worden meer door hen gebruikt om te beginnen dan de niet-medaillewinnaars. 4. Kumi-kata tijdens een aanval of een tegenaanval Er konden 114 verschillende kumi-kata s onderscheiden worden tijdens een actie. De meeste acties werden wel ingezet vanuit de basiskumi-kata. Dit is te verklaren doordat vele worpen uit de gokyo hiermee worden gedaan. Één hand aan de mouw en één hand aan de kraag is de meest gebruikte kumi-kata om een actie op te zetten. 5. Kumi-kata bij een score door een worp De top-5 van de kumi-kata s waarmee het meeste gescoord wordt, zijn de kumi-kata s waarbij men de tegenstander met twee handen vastheeft. De basiskumi-kata werd percentueel het meest gebruikt om te scoren. 6. De efficiëntie van een kumi-kata Om de efficiëntie van iedere kumi-kata te weten, werd berekend hoeveel er met één bepaalde kumi-kata procentueel werd gescoord. Er werd nagegaan hoeveel de judoka met een bepaalde kumi-kata kon scoren tijdens een aanval (score/aanval). Uit deze analyse bleek dat de meest efficiënte kumi-kata waarmee men kan scoren deze is waarbij men met één hand de mouw vastheeft en de andere hand langs de zijkant, over de arm, op 6

10 de rug van de tegenstander plaatst. Als men kijkt naar de efficiëntie van een kumi-kata, dan kan men over het algemeen zeggen dat hoe meer contact men heeft met de tegenstander, hoe sneller er een score zal volgen. Deze kumi-kata s zorgen ervoor dat er maar een heel kleine ruimte is tussen de judoka en zijn tegenstander. Dit brengt echter het gevaar mee dat de tegenstander een tegenaanval kan inzetten. Hoewel deze kumikata de efficiëntste is om te scoren, is het tegelijkertijd ook de minst efficiënte om een tegenaanval te voorkomen. De efficiëntste kumikata s om een tegenscore te voorkomen zijn diegene waarbij men bijna geen contact heeft met de tegenstander en diegene waarbij men de tegenstander volledig controleert. BESLUIT EN AANBEVELINGEN Uit onderzoek blijkt dat er veel verschillende kumi-kata s worden gehanteerd tijdens een gevecht. We zien dat de judoka naast een groep van basiskumi-kata s ook nog vele andere variaties toepast tijdens het kumi-katagevecht. Zo zien we ook dat de basiskumi-kata met één hand aan de kraag en één hand aan de elleboog, de hand aan de elleboog meer aan de mouw geplaatst wordt. Niet enkel komt deze kumi-kata ook het meeste voor tijdens het gevecht, de analyse wijst erop dat er met deze kumi-kata het meest gescoord wordt. Ook blijkt uit dit onderzoek dat de éénhandige kumi-kata aan de mouw belangrijk is. Met deze kumi-kata kan namelijk zo veel mogelijk voorkomen worden dat de tegenstander je kan vastnemen. Al van in de initiatiefase binnen het judo kan men het accent meer leggen op het grijpen van de tegenstander bij de mouw in plaats van aan de bovenarm. Dit geldt vooral voor judoka s uit een lagere gewichtsklasse. Uit de analyse van de medaillewinnaars zien we wel dat zij vooral gebruik maken van tweehandige kumikata s. Om eraan gewend te geraken dat een tegenstander een andere kumi-kata gebruikt dan enkel de basiskumi-kata moeten deze kumi-kata s ook in de trainingen gezien worden. Om gewend te geraken aan veel verschillende kumi-kata s, moeten er in de trainingen ook kumikatagevechten plaatsvinden. Aan te raden is om tijdens die gevechten de judoka s een bepaalde kumi-kata op te leggen. Hierdoor leren ze vele verschillende kumi-kata s te hanteren. We zien verder dat de kumi-kata s waarbij men veel contact heeft met de tegenstander heel efficiënt zijn om te scoren, maar dat ze vaak ook resulteren in een tegenaanval. De trainer/coach dient de atleet erop attent te maken dat indien er een dergelijke kumi-kata gehanteerd wordt, men direct moet aanvallen. Een sterke kumi-kata en een goede kennis om te anticiperen zijn belangrijk bij judo. Ze geven nooit een garantie op winst maar via deze kumi-kata kan die winst wel worden afgedwongen. 7

11 met één hand aan de met één hand aan de op de rug onder de arm op de rug over de arm diep over op de rug diep over op de rug aan kraag kraag gekruist zelfde zijde aan uiteinde mouw aan uiteinde mouw aan de bovenarm aan de bovenarm aan de schouder gekruist gekruist in de nek aan het been aan het been gekruist de broek de broek gekruist aan de pols 8

12 9