INHOUDSOPGAVE DEEL 1 ORGANISATIES, MANAGEMENT EN DE NETWERKONDERNEMING 1 VOORWOORD HOOFDSTUK 1 HOOFDSTUK 2

Transcriptie

1 vii VOORWOORD De informatierevolutie in het bedrijfsleven en het management: de opkomende digitale onderneming Overzicht van het boek Nieuw in deze negende editie Didactische pluspunten van dit boek Supplementen Dankwoord Over de auteurs xvii xviii xix xx xxii xxiii xxiv xxv DEEL 1 ORGANISATIES, MANAGEMENT EN DE NETWERKONDERNEMING 1 HOOFDSTUK 1 MANAGEMENT VAN DE DIGITALE ONDERNEMING 2 Openingscase: De flexibele supply-chain van DaimlerChrysler Waarom informatiesystemen? Waarom informatiesystemen ertoe doen Hoeveel doet IT ertoe? Waarom IT nu? Digitale convergentie en de veranderende bedrijfsomgeving 8 Cemex: een digitale onderneming in wording Perspectieven op informatiesystemen Wat is een informatiesysteem? 16 UPS concurreert op wereldniveau dankzij informatietechnologie Het is niet alleen de technologie: bedrijfsperspectief op informatiesystemen Aspecten van informatiesystemen Moderne benaderingen van informatiesystemen Technische benadering Benadering vanuit de gedragswetenschappen Aanpak van dit boek: sociotechnische systemen Informatiesystemen leren gebruiken: nieuwe mogelijkheden met technologie De uitdagingen van informatiesystemen: belangrijke kwesties voor het management Het integreren van tekst met technologie: nieuwe leermogelijkheden 34 IT IN JOUW BEDRIJF 35 SAMENVATTING 35 BELANGRIJKE TERMEN 37 HERHALINGSVRAGEN 37 DISCUSSIEVRAGEN 37 DATABASEOEFENING 38 DIRT BIKES 38 E-COMMERCEPROJECT 38 GROEPSPROJECT 39 HOOFDSTUK 2 INFORMATIESYSTEMEN BINNEN DE ONDERNEMING 40 Openingscase: Fast fashion, hot systems Belangrijke systeemapplicaties binnen de organisatie Verschillende soorten systemen De vier belangrijkste typen systemen Onderlinge relaties tussen systemen Systemen vanuit een functioneel perspectief Verkoop- en marketingsystemen Productiesystemen 52 Laudon_boek.indb vii 4/28/06 14:36:21

2 viii Product lifecycle management-systemen: snellere time-to-market, snellere processen Financiële en boekhoudsystemen Personeelsinformatiesystemen Integratie van functies en bedrijfsprocessen: enterprisesystemen en netwerken binnen een bedrijfstak Bedrijfsprocessen en informatiesystemen Systemen voor ondernemingsbrede procesintegratie Overzicht van enterprisetoepassingen 59 Haworth en zijn nieuwe supply chain management-systeem Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 68 IT IN JOUW BEDRIJF 69 SAMENVATTING 69 BELANGRIJKE TERMEN 71 HERHALINGSVRAGEN 71 DISCUSSIEVRAGEN 72 SOFTWAREOEFENING 72 DIRT BIKES 72 E-BUSINESSPROJECT 73 GROEPSPROJECT 73 HOOFDSTUK 3 74 INFORMATIESYSTEMEN, ORGANISATIES, MANAGEMENT EN STRATEGIE 74 Openingscase: Gallo Winery aan de top door het combineren van business en informatietechnologie Hoe organisaties informatiesystemen beïnvloeden Wat is een organisatie? Algemene kenmerken van organisaties Unieke kenmerken van organisaties 81 E-commerce in Canada en Mexico Het organiseren van de IT-functie De invloed van informatiesystemen op bedrijven Economische invloeden Organisatorische en gedragsinvloeden Internet en organisaties De invloed van IT op managementbeslissingen De invloed van IT op managementbeslissingen De rol van managers in organisaties Modellen voor het nemen van beslissingen Implicaties voor het ontwerp en het begrip van informatiesystemen Informatiesystemen en bedrijfsstrategie Strategie op bedrijfsniveau en informatiesystemen: het waardeketenmodel 98 Hotelloyaliteitsprogramma s als wapens in de concurrentiestrijd Strategie op ondernemingsniveau en informatietechnologie: synergieën en kerncompetenties Strategie op industrieniveau en informatiesystemen: partnerships, concurrentiemodellen, bedrijfsecosystemen en netwerkeconomie Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 113 IT IN JOUW BEDRIJF 114 SAMENVATTING 114 BELANGRIJKE TERMEN 116 HERHALINGSVRAGEN 116 DISCUSSIEVRAGEN 117 DATABASEOEFENING 117 DIRT BIKES 117 E-COMMERCEPROJECT 118 GROEPSPROJECT 118 Laudon_boek.indb viii 4/28/06 14:36:22

3 HOOFDSTUK DE DIGITALE ONDERNEMING: E-COMMERCE EN E-BUSINESS 120 Openingscase: Corrugated Supplies: internet helpt een klein bedrijf groot te handelen E-commerce, e-business en de opkomende digitale onderneming Internettechnologie en de digitale onderneming E-commerce De typen e-commerce Klantgerichte verkoop Business-to-business e-commerce: meer efficiency en nieuwe relaties 132 Volkswagen haalt meer uit zijn B2B-netwerk E-commerce betalingssystemen Elektronisch werken in de digitale onderneming 140 De humanitaire intranetten van CARE Hoe intranet elektronisch werken ondersteunt Intranettoepassingen voor elektronisch werken Bedrijfsprocesintegratie Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 147 IT IN JOUW BEDRIJF 148 SAMENVATTING 149 BELANGRIJKE TERMEN 151 HERHALINGSVRAGEN 151 DISCUSSIEVRAGEN 152 SPREADSHEETOEFENING 152 DIRT BIKES 152 E-COMMERCEPROJECT 153 GROEPSPROJECT 153 PROJECT DEEL 1: ANALYSE VAN BEDRIJFSPROCES- SEN VOOR EEN ENTERPRISESYSTEEM 154 DEEL 2 IT-INFRASTRUCTUUR 157 HOOFDSTUK 5 IT-INFRASTRUCTUUR EN -PLATFORMS 158 Openingscase: New World Telecommunications in Hongkong gedijt bij nieuwe IT-infrastructuur IT-infrastructuur Definiëren van een IT-infrastructuur Niveaus van een IT-infrastructuur Evolutie van de IT-infrastructuur tussen 1950 en Technologische drijfveren achter de evolutie van de infrastructuur Componenten van een ITinfrastructuur Computerhardwareplatforms Besturingssystemen Software voor enterprisetoepassingen Beheer en opslag van gegevens Platforms voor netwerken en telecommunicatie Internetplatforms Diensten voor consultancy en systeemintegratie Trends in hardwareplatforms De integratie van computer- en telecommunicatieplatforms Grid computing On-demand computing (utility computing) 182 On-demand computing bij Qantas Airways en Ford Motor Company Europe Autonomic computing Edge computing Trends in besturingssystemen De opkomst van Linux en opensourcesoftware Het gebruik van Java 189 Twee Canadese steden gaan voor Linux Software voor integratie van bedrijfstoepassingen 192 ix Laudon_boek.indb ix 4/28/06 14:36:23

4 x Uitbesteden van softwareontwikkeling, -onderhoud en -exploitatie Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 200 IT IN JOUW BEDRIJF 204 SAMENVATTING 204 BELANGRIJKE TERMEN 206 HERHALINGSVRAGEN 207 DISCUSSIEVRAGEN 207 SPREADSHEETOEFENING 207 DIRT BIKES 208 E-BUSINESSPROJECT 209 GROEPSPROJECT 209 HOOFDSTUK 6 GEGEVENSBEHEER 210 Openingscase: Betere gegevens helpen Virgin Mobile Australië de strijd om de klant te winnen Het ordenen van gegevens in een traditionele bestandsomgeving Opslag in een traditionele omgeving Problemen met een traditionele bestandsomgeving De databasebenadering Databasemanagementsystemen 216 Een database helpt P&G bij het beheren van productinformatie Typen databases Een databaseomgeving creëren Databases ontwikkelen Gedistribueerde databases Het zekerstellen van de kwaliteit van de gegevens Trends in databasemanagement Multidimensionale gegevensanalyses Datawarehouses en datamining 230 Grote datawarehouses: groter is soms beter Databases en internet Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 237 IT IN JOUW BEDRIJF 239 SAMENVATTING 240 BELANGRIJKE TERMEN 241 HERHALINGSVRAGEN 241 DISCUSSIEVRAGEN 242 SOFTWAREOEFENING 242 DIRT BIKES 243 E-COMMERCEPROJECT 243 GROEPSPROJECT 244 HOOFDSTUK 7 TELECOMMUNICATIE, NETWERKEN EN HET INTERNET 246 Openingscase: Het Okanagan-Skaha School District doet meer met minder door te profiteren van netwerken en internet Telecommunicatie en netwerken in het moderne bedrijfsleven De samenleving en netwerktechnologie Trends in communicatie De waarde van het investeren in netwerktechnologie De moderne netwerkinfrastructuren Netwerken en bedrijfsinfrastructuur Belangrijke digitale netwerktechnologieën Fysieke media voor communicatie Typen netwerken Breedbandnetwerkdiensten en breedbandtechnologieën Internet Internetadressering, architectuur en besturing Internetdiensten Internet en de waarde ervan voor het bedrijfsleven Het World Wide Web Intranetten en extranetten Netwerken van de volgende generatie en Internet2 277 Laudon_boek.indb x 4/28/06 14:36:24

5 xi 7.4 Technologieën en hulpmiddelen voor communicatie en e-business , chat, instant messaging en elektronisch discussiëren Groupware, teamware en elektronische conferenties Internettelefonie 280 Internettelefonie: waarom niet? Virtual Private Networks Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen 284 Het controleren van personeel op netwerken: onethisch of goed bedrijfsbeleid? Oplossingen 287 IT IN JOUW BEDRIJF 288 SAMENVATTING 289 BELANGRIJKE TERMEN 291 HERHALINGSVRAGEN 291 DISCUSSIEVRAGEN 292 SOFTWAREOEFENING 292 DIRT BIKES 293 E-BUSINESSPROJECT 293 GROEPSPROJECT 293 HOOFDSTUK 8 DRAADLOZE COMMUNICATIE GEEFT GEHEEL NIEUWE KANSEN 294 Openingscase: De Boston Public Library gaat draadloos Het landschap van de draadloze communicatie Een revolutie door draadloze communicatie Het belang van draadloos communiceren voor bedrijven Draadloze transmissie en de apparatuur ervoor Draadloze computernetwerken en internettoegang Bluetooth Wi-Fi WiMax en EV-DO 310 Wi-Fi: dé oplossing voor Starbucks M-commerce en mobile computing M-commercediensten en -toepassingen Informatie ophalen van het internet Digitale betalingssystemen en m- commerce M-commerce-uitdagingen Draadloze technologie binnen de onderneming Draadloze toepassingen voor customer relationship management Draadloos supply chain management en draadloos RFID (Radio Frequency Identification) 319 Is RFID een bedreiging voor de privacy? Draadloze technologie in de gezondheidszorg Draadloze sensornetwerken en pervasive computing Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 328 IT IN JOUW BEDRIJF 329 SAMENVATTING 330 BELANGRIJKE TERMEN 332 HERHALINGSVRAGEN 332 DISCUSSIEVRAGEN 333 SOFTWAREOEFENING 333 DIRT BIKES 333 E-BUSINESSPROJECT 334 GROEPSPROJECT 334 HOOFDSTUK 9 BEVEILIGING VAN INFORMATIESYSTEMEN 336 Openingscase: Wesfarmers besteedt beveiliging uit: een managed securityservice 337 Laudon_boek.indb xi 4/28/06 14:36:26

6 xii 9.1 Kwetsbaarheid en misbruik van systemen Waarom systemen kwetsbaar zijn Kwaadaardige software: virussen, wormen, trojaanse paarden en spyware Hackers en cybervandalisme Computercriminaliteit en cyberterrorisme Interne bedreigingen: medewerkers De kwetsbaarheid van software 349 De race om de patch Het belang van beveiliging en beveiligingsmaatregelen voor bedrijven Wettelijke eisen aan het beheer van elektronische documenten Elektronisch bewijsmateriaal en computer forensics Het organiseren van beveiliging en het nemen van beveiligingsmaatregelen Maatregelen ter beveiliging van informatiesystemen Risicoanalyse Beveiligingsbeleid Het zekerstellen van de bedrijfscontinuïteit 360 Deutsche Bank kent een directe link tussen bedrijfscontinuïteitsplanning en haar bedrijfsprocessen De rol van audits Technologieën en programma s voor beveiliging Toegangscontrole Firewalls, inbraakdetectiesystemen en antivirussoftware Beveiliging van draadloze netwerken Encryptie en een public key infrastructuur Betrouwbaarheid van software garanderen Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 373 IT IN JOUW BEDRIJF 373 SAMENVATTING 374 BELANGRIJKE TERMEN 376 HERHALINGSVRAGEN 376 DISCUSSIEVRAGEN 377 SOFTWAREOEFENING 377 DIRT BIKES 378 E-BUSINESSPROJECT 378 GROEPSPROJECT 378 PROJECT DEEL 2: EEN NIEUWE INTERNET- ONDERNEMING OPZETTEN 380 DEEL 3 ONDERSTEUNINGSSYSTEMEN VOOR MANAGEMENT EN ORGANISATIE IN DE DIGITALE ONDERNEMING 383 HOOFDSTUK 10 ENTERPRISETOEPASSINGEN EN BEDRIJFS- PROCESINTEGRATIE 384 Openingscase: PNC-banken en enterprisetoepassingen Enterprisesystemen Wat zijn enterprisesystemen? Hoe enterprisesystemen werken Het belang van enterprisesystemen voor het bedrijf Supply chain management-systemen De supply chain Informatiebeheer en supply chain management Toepassingen van supply chain management Supply chain management en internet Het belang van supply chain management-systemen voor het bedrijf Customer relationship managementsystemen Customer en partner relationship management Toepassingen van customer relationship management Operationele en analytische CRM 406 Laudon_boek.indb xii 4/28/06 14:36:27

7 xiii Het belang van customer relationship management-systemen voor het bedrijf 407 CRM stuurt verkoop bij Mercedes en Saab Integratietrends binnen bedrijven Het uitbreiden van enterprisesoftware Serviceplatforms en sturing van bedrijfsprocessen Uitdagingen, mogelijkheden en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen 412 Waarom Novartis terugkwam op het gebruik van enterprisesoftware Oplossingen 416 IT IN JOUW BEDRIJF 417 SAMENVATTING 418 BELANGRIJKE TERMEN 420 HERHALINGSVRAGEN 420 DISCUSSIEVRAGEN 421 SOFTWAREOEFENING 421 DIRT BIKES 421 E-BUSINESSPROJECT 422 GROEPSPROJECT 422 HOOFDSTUK 11 KENNISMANAGEMENT IN DE DIGITALE ONDERNEMING 424 Openingscase: Cott worstelt met het beheer van ongestructureerde informatie Het kennismanagementlandschap Belangrijke aspecten van kennis Organizational learning en kennismanagement De waardeketen van kennismanagement Typen kennismanagementsystemen Enterprisebrede kennismanagementsystemen Gestructureerde-kennissystemen Semigestructureerde-kennissystemen 437 Een enterprisebreed kennismanagementsysteem werpt zijn vruchten af voor Cuatrecasas Kennisnetwerksystemen Ondersteunende technologieën: portals, collaboratieprogramma s en applicaties die het leren van organisaties sturen De Amerikaanse marine creëert de grootste schoolklas ter wereld Kennissystemen voor kenniswerkers Kenniswerkers en kenniscreatie Vereisten voor kenniswerkersystemen Voorbeelden van kenniswerkersystemen Intelligente technieken Het verzamelen van kennis: expertsystemen Organisatorische intelligentie: casebased reasoning Fuzzy-logicsystemen Neurale netwerken Genetische algoritmen Hybride AI-systemen Intelligent agents Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 462 IT IN JOUW BEDRIJF 465 SAMENVATTING 466 BELANGRIJKE TERMEN 468 HERHALINGSVRAGEN 468 DISCUSSIEVRAGEN 469 SOFTWAREOEFENING 469 DIRT BIKES 469 E-COMMERCEPROJECT 470 GROEPSPROJECT 470 Laudon_boek.indb xiii 4/28/06 14:36:28

8 xiv HOOFDSTUK 12 HET BESLUITVORMINGSPROCES VERBETEREN 472 Openingscase: De Daimler-fabriek in Bremen optimaliseert zijn leveringsproces met behulp van een DSS Het nemen van beslissingen en beslissings-ondersteunende systemen Business intelligence en beslissingsondersteuning Waarde van verbeterde besluitvorming voor het bedrijf Bedrijfsbesluitvorming en het besluitvormingsproces Trends in beslissingsondersteuning en business intelligence Systemen voor beslissingsondersteuning Verschillen tussen MIS en DSS Typen beslissingondersteunende systemen 484 Harrah s vindt diamanten in de datamijn De onderdelen van een DSS Waarde van een DSS voor een bedrijf 489 GIS helpt de ouderen in Zweden Klantbeslissingondersteunende systemen op het web Groepsbeslissingsondersteunende systemen Wat is een GDSS? Overzicht van een GDSS-vergadering Bedrijfswaarde van GDSS Managementondersteuning in de organisatie De rol van ESS in de organisatie Waarde van ESS-systemen voor het bedrijf ESS en de digitale onderneming Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 505 IT IN JOUW BEDRIJF 505 SAMENVATTING 506 BELANGRIJKE TERMEN 508 HERHALINGSVRAGEN 508 DISCUSSIEVRAGEN 509 SOFTWAREOEFENING 509 DIRT BIKES 510 E-COMMERCEPROJECT 511 GROEPSPROJECT 511 PROJECT DEEL 3: EEN ENTERPRISE-INFORMATIE- PORTAL ONTWERPEN 512 DEEL 4 INFORMATIESYSTEMEN BOUWEN EN BEHEREN 513 HOOFDSTUK 13 DE ORGANISATIE HERONTWERPEN MET INFORMATIESYSTEMEN 514 Openingscase: De Victoria Country Fire Authority in Australië geeft hulp met nieuwe informatiesystemen Systemen als geplande organisatorische veranderingen Informatiesystemen koppelen aan het ondernemingsplan Eisen stellen aan de organisatorische informatie Systeemontwikkeling en organisatorische verandering Business process reengineering (BPR) en procesverbetering Business process reengineering (BPR) Stappen in een effectief BPR-proces Procesverbetering: bedrijfsprocesmanagement, total quality management en Six Sigma Overzicht van systeemontwikkeling Systeemanalyse Systeemontwerp Overige fasen in het systeemontwikkelingsproces Het modelleren en ontwerpen van systemen: gestructureerde en objectgeoriënteerde methodologieën 534 Laudon_boek.indb xiv 4/28/06 14:36:29

9 xv 13.4 Verschillende methoden voor het bouwen van systemen Traditionele systeemlevenscyclus Prototypering Ontwikkeling door de eindgebruiker Applicatiesoftwarepakketten en outsourcing 543 Dankzij nieuwe systemen blijft Elie Tahari een mode-innovator aan de top 544 Ondernemingen op Wall Street worstelen met bouwen versus kopen Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 550 IT IN JOUW BEDRIJF 552 SAMENVATTING 553 BELANGRIJKE TERMEN 554 HERHALINGSVRAGEN 555 DISCUSSIEVRAGEN 555 SOFTWAREOEFENING 556 DIRT BIKES 557 E-BUSINESSPROJECT 557 GROEPSPROJECT 558 HOOFDSTUK 14 DE BEDRIJFSWAARDE VAN SYSTEMEN EN VERANDERINGSMANAGEMENT 560 Openingscase: HSBC Malaysia: meester in veranderingsmanagement De bedrijfswaarde van informatiesystemen Traditionele modellen voor capital budgeting Voorbeeld: kapitaalbudgettering voor een nieuw supply chain managementsysteem Strategische overwegingen Informatietechnologie-investeringen en productiviteit Het belang van veranderingsmanagement voor het slagen en falen van informatiesystemen Probleemgebieden bij informatiesystemen 576 Wat is er mis bij Quixtar.com? Veranderingsmanagement en het concept van implementatie Oorzaken van het slagen en mislukken van implementatie 580 Het Navy/Marine Corps Intranet wordt een strijdtoneel Uitdagingen in veranderingsmanagment voor reengineering van bedrijfsprocessen, enterprisetoepassingen, fusies en overnames Implementatiemanagement Risicofactoren beheersen Ontwerpen voor de organisatie Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 592 IT IN JOUW BEDRIJF 593 SAMENVATTING 594 BELANGRIJKE TERMEN 595 HERHALINGSVRAGEN 595 DISCUSSIEVRAGEN 596 SOFTWAREOEFENING 596 DIRT BIKES 596 E-BUSINESSPROJECT 597 GROEPSPROJECT 598 HOOFDSTUK 15 MANAGEMENT VAN INTERNATIONALE INFORMATIESYSTEMEN 600 Openingscase: Dräger Safety creëert een wereldwijde supply chain De groei van internationale informatiesystemen 602 Laudon_boek.indb xv 4/28/06 14:36:30

10 xvi De ontwikkeling van de internationale IS-architectuur De internationale omgeving: kansen en uitdagingen voor ondernemingen De stand van zaken De organisatie van internationale informatiesystemen Internationale strategieën en bedrijfsorganisatie Internationale systemen ter ondersteuning van de strategie Reorganisatie van de onderneming Beheer van internationale systemen Een veelvoorkomend scenario: internationale disorganisatie Strategie Technologische kwesties en mogelijkheden bij internationale waardeketens Technologie-uitdagingen van internationale systemen 615 Systemen op gang krijgen in China: een moeizaam proces Het managen van internationale softwareontwikkeling 621 CASE 1 HET KIEZEN VAN HET IT-PLATFORM: IMPLEMENTATIE VAN EEN ENTERPRISESYSTEEM VOOR DE NZ HEALTH BOARD 635 CASE 2 EEN KENNISCENTRUM VOOR HET CUSTOMER CONTACT CENTER VAN UNION INVESTMENT 644 CASE 3 DE CEEMEA SALES & TRADING-UNIT BIJ CITIGROUP: SNELLE BEDRIJFSVERBETERING DOOR EFFECTIEVE INZET VAN INFORMATIE, MANKRACHT EN INFORMATIE TECHNOLOGIE 655 HANDLEIDING HET ANALYSEREN VAN EEN CASE A-1 REFERENTIES R-4 INDEX I-20 Offshore outsourcing: een goede of een slechte zaak? Mogelijkheden, uitdagingen en oplossingen voor het management Mogelijkheden Uitdagingen Oplossingen 626 IT IN JOUW BEDRIJF 628 SAMENVATTING 628 BELANGRIJKE TERMEN 629 HERHALINGSVRAGEN 629 DISCUSSIEVRAGEN 630 SOFTWAREOEFENING 630 DIRT BIKES 630 E-BUSINESSPROJECT 631 GROEPSPROJECT 631 PROJECT DEEL 4: DE BEDRIJFSPROCESSEN VOOR HEALTHLITE YOGHURT COMPANY HERONTWERPEN 632 Laudon_boek.indb xvi 4/28/06 14:36:31