Advies over nieuwe structuuronderdelen voltijds gewoon secundair onderwijs

Transcriptie

1 RAAD SECUNDAIR ONDERWIJS 7 april 2011 RSO-RSO-KST-ADV-013 Advies over nieuwe structuuronderdelen voltijds gewoon secundair onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T F info@vlor.be

2 Raad Secundair Onderwijs 7 april 2011 RSO-RSO-KST-ADV-013 Advies over nieuwe structuuronderdelen voltijds gewoon secundair onderwijs 1 Situering Op 21 maart 2011 vroeg de heer Pascal Smet, Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel, de Vlaamse Onderwijsraad om advies over volgende voorstellen van vier nieuwe structuuronderdelen in het voltijds secundair onderwijs: Ontdek je talenten Productie- en procestechnologie Onthaal en recreatie Gespecialiseerd recreatiemedewerker Basisoptie 2 e leerjaar A-stroom Se-n-Se 3 e graad bso 3 e leerjaar 3 e graad bso De procedure en de criteria voor de goedkeuring van nieuwe structuuronderdelen zijn vastgelegd in het besluit van de Vlaamse Regering van 6 juli 2007 tot vaststelling van de indienings- en adviseringsprocedure voor voorstellen van nieuwe structuuronderdelen in het voltijds secundair onderwijs. Dit advies werd voorbereid in de commissie TSO-BSO onder het voorzitterschap van Jean-Marie Neven met de inbreng van de commissie ASO en de sectorcommissie Toerisme. De raad stemde over elk individueel dossier en over het globaal advies. Het resultaat van de stemming voor elke individueel dossier wordt opgenomen in de conclusie bij elk dossier. Het globaal advies werd goedgekeurd door de Raad Secundair Onderwijs op 7 april Er waren 19 stemgerechtigde leden aanwezig. 18 leden stemden voor, er was 1 onthouding. 2 Advies 2.1 Ontdek je talenten Indiener: GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Naam: Ontdek je talenten Basisoptie eerste graad Behoefte De Vlor vindt het vreemd dat de argumentatie voor dit voorstel grotendeels gestoeld is op de oriëntatienota over de hervorming van het secundair onderwijs (vb. verwijzing naar belangstellingsgebieden). De Vlor kan niet anders dan dit voorstel vanuit de bestaande situatie en de huidige regelgeving beoordelen. In zijn advies wil de Vlor geen voorafname doen op de hervorming van het secundair onderwijs. 1

3 In het advies over de oriëntatienota over de hervorming van het secundair onderwijs 1 deelt de Vlor de analyse die de indiener maakt over de uitdagingen waarvoor het secundair onderwijs staat. Het project dat de indiener vorm heeft gegeven om op deze uitdagingen in te gaan is een waardvolle oefening en kan meegenomen worden in de verdere discussies over de hervorming van het secundair onderwijs. De Vlor mist inhoudelijke argumenten om de lacune in het bestaande onderwijsaanbod aan te tonen. De meerwaarde van het nieuwe structuuronderdeel wordt onvoldoende aangetoond in de aanvraag. De Vlor is van mening dat de potentiële tewerkstelling niet thuis hoort in een dossier over een basisoptie in het tweede jaar van de eerste graad. Dit gaat in tegen de visie van een brede eerste graad die als een rode draad door het document loopt Invulling De Vlor wil het onderscheid tussen de structuur van het onderwijs en de invulling ervan bewaken. In deze adviesvraag wordt de vormgeving (het project technische, sociale en handelsinitiatie) van het onderwijs als argument gebruikt om een nieuwe basisoptie te creëren. De raad gaat hier niet mee akkoord Onderwijskundige en opvoedkundige context In het voorstel wordt al bepaald hoe basisvorming en belangstellingsgebieden zich verhouden. In de eerste plaats bestaan er momenteel geen belangstellingsgebieden. Ten tweede spreekt de Vlor zich in deze fase van de hervorming van het secundair onderwijs nog niet uit over de verhouding tussen de basisvorming en de belangstellingsgebieden Optimalisering en vrijwaring van de continuïteit in de studieloopbaan De Vlor ziet geen problemen met betrekking tot de doorstroming naar de tweede graad Conclusie Op basis van bovenstaande argumenten adviseert de Vlor de oprichting van de basisoptie ontdek je talenten ongunstig. Er waren 20 stemgerechtigde leden aanwezig, 12 leden stemden voor een ongunstig advies, er waren 8 onthoudingen. 2.2 Productie- en procestechnologie Vooraf wil de Vlor erop wijzen dat de benaming van de opleiding foutief werd vermeld in de adviesvraag. Het gaat over de opleiding Productie- en procestechnologie, niet over Product- en procestechnologie. 1 Raad Secundair Onderwijs (10 februari 2011) Advies over de oriëntatienota over de hervorming van het secundair onderwijs. 2

4 Indiener: IPV (Initiatieven voor Professionele Vorming van de Voedingsnijverheid), samen met: OCH (opleidingscentrum Hout) Cobot en Cobot-bedienden (Sectoraal Vormingscentrum voor de arbeiders en bedienden van de textielbedrijven Sector Chemie Naam studierichting: Productie- en Procestechnologie Onderwijsvorm: tso Leerjaar: Se-n-Se Behoefte Door de toenemende automatisering van de industrie is er een toenemende vraag naar operatoren. De Vlor steunt de vraag van de sector om deze opleiding op te richten gezien de grote behoefte op de arbeidsmarkt die wordt aangetoond in de aanvraag Invulling Omdat er een geen sectoroverstijgend profiel bestaat, maar enkel sectorspecifieke profielen van operatoren of verwante beroepen, hebben de betrokken sectoren zelf een voorstel gedaan. De Vlor treedt de overheid bij dat de formulering algemeen en vaag is, maar ziet een concretisering haalbaar. De Vlor vindt het een belangrijk signaal dat de sectoren, door het belang van werkplekleren in de opleiding te benadrukken, zich engageren om een werkplekleren in de opleiding te garanderen. De Vlor merkt op dat het dossier in een overleg sectoren-onderwijsverstrekkers verder dient geconcretiseerd te worden Onderwijskundige en opvoedkundige context Door enerzijds een maatschappelijke vraag naar meer algemene vorming in het tso en anderzijds de vraag van de arbeidsmarkt naar meer gespecialiseerd personeel, wordt het steeds moeilijker om beide doelstellingen te realiseren in een zesjarige tso-opleiding. Verder studeren via Se-n-Se, hbo5, professionele of academische bachelors wordt hierdoor belangrijker. De voorgestelde Se-n-Seopleiding past perfect binnen deze context. De Vlor adviseerde in 2007 al dat deze opleiding thuis hoort in het derde jaar van de derde graad omdat er teveel kennis en vaardigheden verwacht werden om deze opleiding op het niveau van een derde graad aan te bieden. 2 De Vlor blijft bij dit standpunt en is dan ook tevreden dat de huidige aanvraag zich op Se-n-Se-niveau situeert. 2 Raad Secundair Onderwijs (20 oktober 2007) Advies over de aanvraag van twee nieuwe structuuronderdelen. Tweede graad bso Duurzaam wonen en verzorgen. Derde graad tso Productie- en procestechnologie. 3

5 2.2.4 Optimalisering en vrijwaring van de continuïteit in de studieloopbaan De Vlor is van mening dat de opleiding perspectief biedt voor jongeren met een technische vooropleiding enerzijds, maar anderzijds ook mogelijkheden biedt voor een bredere instroom van jongeren met een technische interesse. Er wordt in de opleiding immers eerder gemikt op een technisch onderlegde bewaker en stuurder van het productieproces dan op een technici die herstelling doet in het productieproces. De tewerkstellingsmogelijkheden na de opleiding zijn gegarandeerd Conclusie De Vlor adviseert de aanvraag van dit nieuwe structuuronderdeel gunstig. De raad stemde unaniem voor een gunstig advies. De behoefte en tewerkstellingskansen van de afgestudeerden werden duidelijk aangetoond. De aanvraag hield rekening met het vorige Vlor-advies door de opleiding te verschuiven naar Se-n-Se. De opleiding sluit hierdoor goed aan bij het doelpubliek. De Vlor wil wel aangeven dat verder overleg tussen de sectoren en de onderwijsverstrekkers nodig is om de opleiding verder te concretiseren. De Vlor adviseert om de benaming Productie- en procestechnologie te behouden, in het studiegebied Mechanica-elektriciteit, met een specifiek karakter (S-richting), zonder er bijzondere voorwaarden aan te koppelen. 2.3 Onthaal en recreatie Indiener: VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) Naam studierichting: Onthaal en recreatie Onderwijsvorm: bso, 3 e graad Behoefte De sector is vragende partij voor medewerkers die een opleiding onthaal en recreatie hebben genoten. In tegenstelling tot wat de overheid aangeeft in zijn dossier is de onthaal- en recreatiemedewerker geen seizoensgebonden job. Het toeristisch seizoen wordt steeds langer, ook in de winter is er nood aan onthaal en recreatiemedewerkers o.a. voor reservatiewerk. Het toeristisch seizoen en het reservatieseizoen sluiten quasi naadloos op elkaar aan. Dit zorgt voor meer stabiele jobs in de sector die niet kort en tijdelijk van aard zijn. De Vlor wijst er op dat de steekproef die de overheid deed naar de vacatures bij Thomas Cook België op 16 februari geen indicatie kan zijn voor arbeidsmarktbehoefte. De piek in aanwervingen gebeurt in oktober-december, zodat er nog tijd is om nieuwe werknemers op te leiden voor ze effectief aan de slag gaan. Ook het aantal vacatures bij de VDAB is geen goede indicatie voor de tewerkstelling in de sector, omdat die veelal gebruik maakt van een beperkt aantal buitenlandse recruteringsbedrijven. De sector vraagt Vlaamse medewerkers omdat 4

6 Vlaamse toeristen graag door Vlamingen ontvangen worden (zowel in binnen- als in buitenland); De leerlingen, in vergelijking met gelijkaardige leerlingen in de buurlanden, sterk zijn in talen. Dit is een belangrijke troef in binnen- als buitenland. Momenteel zijn er vrij veel Nederlandse medewerkers actief op de Vlaamse markt omdat ze een opleiding kunnen volgen die hen voorbereidt op deze functie. In Vlaanderen is dit niet het geval Invulling Er werd totnogtoe nog geen profiel ontwikkeld dat perfect aangeeft over welke competenties de onthaal- en recreatiemedewerker moet beschikken. Er bestaan echter wel heel wat referentiekaders die deels aansluiten bij het profiel van de onthaal- en recreatiemedewerker. Gezien de uitgebreide betrokkenheid van de sector bij de voorbereiding van dit dossier, vindt de Vlor het voorstel van de aanvrager goed onderbouwd. Het is duidelijk dat de jongeren een polyvalente opleiding krijgen Onderwijskundige en opvoedkundige context De Vlor is ervan overtuigd dat jongeren uit het bso in staat zijn om deze opleiding tot een goed einde te brengen. Contactvaardigheid en klantvriendelijkheid staan in heel wat bso-opleidingen centraal. De raad deelt de mening van de overheid niet dat omgaan met gevaar en complexe situaties en omgaan met groepsdynamische aspecten te hoog gegrepen zijn voor bso-leerlingen. Deze competenties zijn eveneens noodzakelijk voor bso-opleidingen waarover geen discussie bestaat dat ze tot het bso behoren: vb. Thuis- en bejaardenzorg. De leerlingen moeten uiteraard over het juiste profiel en over de juiste motivatie beschikken. De vereiste talenkennis zal gemakkelijker opgebouwd kunnen worden omdat het vreemde talenonderwijs uitgebreid wordt in de basisvorming van het bso. Er zal al een basis aanwezig zijn om op verder te werken. De focus van de verwerving van vreemde talen zal liggen op mondeling, toegepast taalgebruik Optimalisering en vrijwaring van de continuïteit in de studieloopbaan De instroom in de opleiding zou vooral kunnen bestaan uit leerlingen van de tweede graad bso uit de structuuronderdelen Kantoor, Verkoop en Restaurant en keuken. Daarnaast biedt de opleiding ook de mogelijkheid om jongeren uit het studiegebied Toerisme die afhaken uit het tso een traject te bieden dat binnen hun interesse ligt. Momenteel komen deze jongeren vaak terecht in opleidingen met minder gunstige tewerkstellingsperspectieven zoals Kantoor bso. Het onderscheid met de tso-opleidingen is dat de bso-opleiding Onthaal en recreatie veel praktijkgerichter is en meer een instapniveau is. Doorgroeimogelijkheden kunnen er zijn na een aantal jaar ervaring in de sector. De opleiding in de derde graad leidt naar tewerkstelling op de binnenlandse markt als medewerker onthaal en/of medewerker activiteiten. In het vervolgtraject (gespecialiseerd recreatiemedewerker, derde jaar van de derde graad bso) worden leerlingen nog meer voorbereid op tewerkstelling in een internationale context en binnen het toeristisch onthaal. 5

7 2.3.5 Conclusie Op basis van de bovenstaande argumenten adviseert de Vlor de aanvraag voor dit structuuronderdeel gunstig. Er waren 20 stemgerechtigde leden aanwezig, 18 leden stemden voor een gunstig advies, er waren 2 onthoudingen. De Vlor adviseert om de benaming onthaal en recreatie te behouden; in het studiegebied Toerisme; met een specifiek karakter (S-richting); zonder er bijzondere voorwaarden aan te koppelen. 2.4 Gespecialiseerd recreatiemedewerker Indiener: VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) Naam studierichting: Gespecialiseerd recreatiemedewerker Onderwijsvorm: bso, 3 e graad Leerjaar: 3 e jaar Behoefte De sector is vragende partij voor medewerkers die een opleiding onthaal en recreatie hebben genoten. In tegenstelling tot wat de overheid aangeeft in zijn dossier is de onthaal en recreatiemedewerker geen seizoensgebonden job. Het toeristisch seizoen wordt steeds langer, ook in de winter is er nood aan onthaal en recreatiemedewerkers o.a. voor reservatiewerk. Het toeristisch seizoen en het reservatieseizoen sluiten quasi naadloos op elkaar aan. Dit zorgt voor meer stabiele jobs in de sector die niet kort en tijdelijk van aard zijn. De Vlor wijst er op dat de steekproef die de overheid deed naar de vacatures bij Thomas Cook België op 16 februari geen indicatie kan zijn voor arbeidsmarktbehoefte. De piek in aanwervingen gebeurt in oktober-december, zodat er nog tijd is om nieuwe werknemers op te leiden voor ze effectief aan de slag gaan. Ook het aantal vacatures bij de VDAB is geen goede indicatie voor de tewerkstelling in de sector, omdat die veelal gebruik maakt van een beperkt aantal buitenlandse recruteringsbedrijven. De sector vraagt Vlaamse medewerkers omdat Vlaamse toeristen graag door Vlamingen ontvangen worden (zowel in binnen- als in buitenland); De leerlingen, in vergelijking met gelijkaardige leerlingen in de buurlanden, sterk zijn in talen. Dit is een belangrijke troef in binnen- als buitenland. Momenteel zijn er vrij veel Nederlandse medewerkers actief op de Vlaamse markt omdat ze een opleiding kunnen volgen die hen voorbereidt op deze functie. In Vlaanderen is dit niet het geval Invulling De bijkomende competenties die verworven worden ten opzichte van de opleiding onthaal en recreatie in de derde graad bso, liggen vooral op twee fronten: 6

8 Een meer doorgedreven talenkennis zodat de leerlingen beter voorbereid worden om te werken in een internationale context. De sector is vragende partij om leerlingen te betrekken in buitenlandse stages. De voorbereiding op de taken van verblijfsbediende die meer uitgebreide front- en back office taken uitvoert. Hierdoor worden de tewerkstellingsmogelijkheden year round sterk vergroot Onderwijskundige en opvoedkundige context Leerlingen van een specialisatiejaar bso hebben vergeleken met de leerlingen uit de derde graad een grotere maturiteit om om te gaan met de internationale dimensie. Die maturiteit en zelfstandigheid zijn vereist om bijvoorbeeld op buitenlandse stage te gaan. Het belang van de vreemde talen wordt belangrijker in deze opleiding. De klemtoon blijft echter liggen op toegepast, mondeling taalgebruik. De leerlingen worden hier in getraind Optimalisering en vrijwaring van de continuïteit in de studieloopbaan De opleiding sluit goed aan bij de opleiding onthaal en recreatie in de derde graad bso. In het specialisatiejaar worden leerlingen vooral voorbereid op tewerkstelling in een internationale context en binnen het toeristisch onthaal. De Vlor vindt het belangrijk dat aan de bso-leerlingen perspectief wordt geboden om het diploma secundair onderwijs te behalen Conclusie Op basis van de bovenstaande argumenten adviseert de Vlor de aanvraag voor dit structuuronderdeel gunstig. Er waren 19 stemgerechtigde leden aanwezig, 18 leden stemden voor een gunstig advies, er was 1 onthouding. De Vlor adviseert om de benaming gespecialiseerd recreatiemedewerker te behouden; in het studiegebied Toerisme; met een specifiek karakter (S-richting); zonder er bijzondere voorwaarden aan te koppelen. Johan Van Ransbeek secretaris Patrick Weyn voorzitter 7