HEEMKUNDIGE KRING DE BRAKKEN OELEGEM. België Belgique P.B Ranst 8/4708. Afgiftekantoor Ranst 1. Contactblad verschijnt 4 maal per jaar

Transcriptie

1 Afgiftekantoor Ranst 1 Contactblad verschijnt 4 maal per jaar België Belgique P.B Ranst 8/4708 Erkenningsnummer P HEEMKUNDIGE KRING DE BRAKKEN OELEGEM 30 ste jaargang nr 2 april - juni 2011 Verantw. Uitg.: W. Van der Avert Berkenlaan 2 bus Ranst 1

2 LEVENDE MOLENS 2

3 De Oelegemse schuttersmaatschappij De Ware Volharding moest einde 2009 haar lokalen verlaten en hield op te bestaan. Ze heeft een deel van haar archief overgedragen aan de heemkundige kring De Brakken. Die gaf het archief op haar beurt door aan het gemeentelijke documentatiecentrum. Bij dat archief horen ook twee 19de-eeuwse vaandels: het vaandel van De Ware Volharding en het vaandel van de al lang opgeheven Sint-Sebastiaansgilde. Beide vaandels werden al lang niet meer gebruikt. Ze vertoonden niet alleen de onvermijdelijke slijtagesporen, maar hadden ook te lijden van vuil, schimmels en insecten. De heemkundige kring wil de vaandels net als het archief in bewaring geven aan het gemeentelijk documentatiecentrum. Voor we de vaandels kunnen overdragen, moesten ze echter een reiniging en conserverende behandeling ondergaan om verder verval te voorkomen én om te verhinderen dat ze de collectie van het documentatiecentrum zouden contamineren. Dank zij de financiële steun van de gemeente Ranst, de provincie Antwerpen en Cera zijn we er in geslaagd dit project te realiseren. Nu de vaandels gerestaureerd zijn, organiseren we een gratis publieksmoment om ze te tonen, samen met een aantal andere stukken uit de collectie zoals een originele boog-en-pijlen uit 1842 en foto- en filmmateriaal uit de oude doos. De heemkundige kring wenst dit publieksmoment te kaderen in de viering van 850 jaar Oelegem. Het zal de vorm hebben van een aperitiefcauserie en een kleine tentoonstelling. Dankzij de inpassing in het programma van het Cultuurweekend kadert dit in het Volksfeest dat i.s.m. de gemeente en de provincie doorgaat in het Vrieselhof op zondag 29 mei. Aperitiefcauserie Zondag 29 mei kasteel Vrieselhof uur Eerst vertelt Theo Aerts, Opperhoofdman van de Hoge Gilderaad der Kempen, over schuttergilden en maatschappijen, hun betekenis vroeger en nu. Joke Vandermeersch, textielrestauratrice, geeft een toelichting bij de restauratie, met beelden voor, tijdens en na behandeling. De aperitiefcauserie is gratis, maar je moet wél inschrijven! Dat kan digitaal bij Na de lezingen biedt het provinciaal bibliotheekcentrum de gasten een aperitief aan en kunnen zij de opstelling bekijken. De kleine tentoonstelling blijft open tot 17 uur. 3

4 Volksfeest Zondag 29 mei domein Vrieselhof uur Vanaf half twee verzamelen we bij het bordes van het kasteel voor de opening van het volksfeest. Vergezeld door de Sint-Sebastiaansgilde van Zandhoven trekken we in stoet van het kasteel naar de weide bij de hoofdingang van het domein. In de loop van de namiddag geeft de Sint-Sebastiaansgilde demonstraties vendelen, roffelen en volksdansen. Samen met enkele oud-leden van de Oelegemse schuttersmaatschappij De Ware Volharding geven ze ook een demonstratie schieten op doel; daarna mag het publiek een poging wagen. Andere attracties of activiteiten: historische hondenkarren, kinderschminkster en een optreden van HUBERT DAMEN als apotheose. Viering 850 jaar Oelegem: JAAR OELEGEM Voor Oelegem is 2011 een heel speciaal jaar. Het is dan juist 850 geleden dat Oelegem voor het eerst vernoemd werd in een geschreven document: in 1161 schonk Nicolaas, bisschop van Kamerijk of Cambrai het altaar van Bruchem, met zijn aanhankelijkheden Olemghem en Winengem voor eeuwig aan de abdij van Tongerlo. Die eeuwigheid heeft toch geduurd tot Toen kwam onze parochie onder de hoede van het bisdom. Met het altaar werd alleen de geestelijke bediening of de zielenzorg bedoeld, dus niet het kerkgebouw. Dat document berust nog altijd in het archief van de abdij van Tongerlo. Specialisten in de toponymie of plaatsnaamkunde leggen de naam Oelegem uit als Ola-Inga-Haim of de woonplaats (dus het heem) van de lieden of familie van Ola of Odlo. De naam zou is van Frankische oorsprong. Na de val van het Romeinse Rijks op het einde van de 5 de eeuw na Christus kwamen Frankische stammen zich hier vestigen. In onze streken zou dat in de loop van de zesde eeuw zijn gebeurd. Natuurlijk was Oelegem al veel vroeger bewoond. Archeologische opgravingen hebben dat meer dan voldoende aangetoond met restanten uit de middensteentijd tot en met de inheems-romeinse periode. In het begin van dit jaar hebben De Brakken twee keer de Oelegemse verenigingen uitgenodigd om te polsen of we op één of ander niveau konden samenwerken voor die 850 jaar Oelegem. Enkele verenigingen beloofden wel hulp of medewerking. Het jaar 2011 duurt trouwens nog meer dan zeven maanden. Onze vereniging wil zich beperken tot drie activiteiten. Over twee daarvan, het VOLKSFEEST in het Vrieselhof en het MOLENFEEST rond de Stenen Molen, vind je voldoende informatie in dit contactblad. Tegen het einde van het jaar 2011 willen we, in samenwerking met cineast Swa Drofmans uit Wijnegem, een DVD op de markt brengen over Oelegem in heden en verleden. Meer daarover zal je lezen in volgend contactblad. 4

5 MOLENNIEUWS Groeiende belangstelling voor onze Oelegemse Stenen Molen Onze molenaars hebben rond deze periode meer dan hun handen vol met het ontvangen van bezoekers. Zoals altijd staan ze ter beschikking tijdens het klassieke MEULENMAAL op de tweede zondag van de maand, van elf tot zeventien uur, en tijdens de MOLENZONDAGEN op de laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur. Toch begonnen de speciale bezoeken al vanaf april. -24 april: Vlaamse molendag van 10 tot 17 uur, gepropageerd door Levende Molens; -05 mei : kwamen de vrijwilligers van Taxistop op bezoek, een hulporganisatie voor mindervaliden; -08 mei : Meulenmaal van 11 tot 17 uur; -16 mei : twee tweede leerjaren uit Schoten; -22 mei : de Fortengordel van 13 tot 17 uur -29 mei : de gewone Molenzondag; -12 juni : ons tweejaarlijks Molenfeest met Mini-Molen-Markt voor de kinderen; -25 juni : Roefeldag voor de jeugd; -26 juni : de gewone Molenzondag; -28 aug.: Provinciale Molendag van 10 tot 17 uur. Ondertussen kon Eric De Vos op 5 mei een groep rondleiden door het centrum van Oelegem maar die mensen wilden ook de molen bezoeken. Wij maken ook van de gelegenheid gebruik om de andere bestuursleden (zie laatste bladzijde) en de medewerkers aan het Meulenmaal te danken voor hun inzet: Ward Sels, Annemie Van Gestel, Jos Ceulemans, Delphine Ceulemans, Inge Brosens, Veronique Stockaer, Agnes Denckens TIJDSCHRIFTJE Uw tijdschrifje digitaal opgestuurd! Reeds 30 jaar stuurt de heemkundige kring een tijdschriftje naar de leden via de post, maar wij bieden ook de mogelijkheid aan om dit digitaal te ontvangen. Indien u uw adres doorstuurt zullen de volgende nummers in uw mailbox terechtkomen. U kunt ons hiervoor contacteren op info@debrakken.be. Indien u nog informatie wenst terug te zoeken van oude edities dan kan dit op onze website. 5

6 MOLENNIEUWS Werkzaamheden in en rond de molen (Deel XX) (Luc Verachtert) Het voorbije jaar vervingen de molenaars het gebroken kruirad door twee meer streekeigen armspaken. De spaken werden vervaardigd uit robinia (pseudoacacia), de meest duurzame houtsoort die in onze streken groeit. Er werden in de kap drie gebarsten spillen van de wieg vervangen (het horizontale wiel bovenaan de vertikale koningsspil), terwijl er op de steenzolder drie gesneuvelde spillen van de lantaren (het wiel van het steenkoppel) vernieuwd werden. Onze molenaar Jan Nys zorgde voor het houtdraaiwerk. Na de jaarmarkt verving ondergetekende een ruit van de meelzolder, die door één of andere feestvierder vernield werd. En momenteel geven we opleiding aan Dieter uit Ranst en Frans uit Walem, twee cursisten van de molenaarscursus die recent doorging in Bokrijk. Foto 1: Oude kruiwiel Foto 2: Het nieuwe kruiwiel met 2 armspaken 6

7 Dag meisjes en jongens MOLENFEEST De heemkundige kring De Brakken van Oelegem wil dit jaar je hulp vragen voor het 15 de MOLENFEEST met MINIMOLENMARKT en viering van 850 JAAR OELEGEM OP ZONDAG 12 JUNI Ja, je leest het goed. De naam van ons dorp is zeker 850 jaar oud, want die staat al sinds 1161 geschreven als OLEMGEM in een oud document. Dat kunnen we nog terugvinden in de abdij van Tongerlo. Wel toonden opgravingen aan dat hier al veel langer mensen woonden. Om die 850 jaar Oelegem te vieren, vragen we speciale hulp: maak als reclame voor het Molenfeest zelf een gekleurde affiche met daarop een oud gebouw van Oelegem (bv. de kerk, de oude pastorie, het Vrieselhof, het Bleyckhof, de molen, een oude boerderij ) en daarop MOLENFEEST & 850 jaar OELEGEM op ZONDAG 12 JUNI Hang die affiche voor je raam vanaf maandag 30 mei en breng ze mee naar het Molenfeest om je kraampje te versieren. Onze bestuursleden komen kijken. Eén affiche per gezin volstaat. Uit de deelnemers trekken we enkele prijzen. Natuurlijk vragen wij nu om je te verkleden, liefst met kledij van vroeger. Ook aan de best verklede kinderen geven we enkele prijzen. Je kraampje versieren vinden we natuurlijk ook leuk. Wat mag je verkopen? Oud speelgoed, spullen uit je rommelkast, zelfgemaakte voorwerpen, leesboeken, prentenboeken, postzegels, bloemen uit je tuin Dus alles wat je maar wil, BEHALVE EETWAREN, DRANK en DIEREN. Je bepaalt zelf de prijs van de voorwerpen, en al wat je verdient mag je houden. Een of ander spellenkraam mag je ook organiseren, zoals een viskraam, een ballenkraam met blikken busjes, een knikkerkraam of een ander spel. Wat moet je nu precies doen als je wil deelnemen? -Vraag toelating aan je ouders. -Vul onderstaand strookje leesbaar in en bezorg dat vóór 30 mei op één van de volgende adressen. Hang vanaf die dag ook je zelfgemaakte affiche voor je raam. -Bouw je stand op zondag 14 juni na 13 uur op een aangeduide plaats bij de molen. -Zorg dat de MINI-MOLEN-MARKT rond 14 uur kan starten met verklede kinderen. -Breng ouders, grootouder, tantes, nonkels, broers, zussen en alle vrienden mee. Vanaf 13 uur is er ruim voldoende drinken en vanaf 14 uur is ook eten beschikbaar. Kinderen die niet op de markt staan, kunnen zich amuseren met het SPRINGKASTEEL of andere spelen. De prijsuitreiking gebeurt rond 17 uur. Inlichtingen kan je vragen aan: Joke Bungeneers & Danny Huygens, Kerkstraat 17 Oelegem, tel. 03/ ; Eric De Vos, Hoornveldstraat 2 C 1.1 Oelegem, tel. 03/ ; Luk Kegeleers, Kantonbaan Oel., tel. 0479/50527; Jan Nys, Muizenheuvelstr. 24 Oel., 03/ ; Willem Segers 03/ ; Luc Verachtert 03/ ; Walter V.d.Avert 03/ NAAM Leeftijd Adres Ik verkoop: Ik sta in mijn kraam met: 7

8 MOLENNIEUWS HEEMKUNDIGE SPROKKELS 30 ste jaargang - nr.2: april - juni 2011 Joke Bungeneers, Kerkstraat 17, Oelegem ( ) Eric De Vos, Hoornveldstraat 2c, bus 1.1, Oelegem ( ) Danny Huygens, Kerkstraat 17, Oelegem ( ) Luk Kegeleers, Kantonbaan 11, Oelegem ( ) Jan Nys, Muizenheuvel 24; Oelegem ( ) Willem Segers, Lindedreef 74, 2980 Halle-Zoersel ( ) Walter Van der Avert, Berkenlaan 2/3, Ranst ( ) Luc Verachtert, Roggelaan 6, Ranst ( ) Johan Wouters, John Kennedylaan 7, Oelegem ( ) ACTIVITEITENKALENDER UITZONDERLIJKE ACTIVITEITEN in het kader van de viering 850 jaar Oelegem: Zondag 29 mei: Volksfeest in het Vrieselhof vanaf 14 uur Voor de restauratie van twee oude schuttersvaandel van de Sint- Sebastiaansgilde en van de Koninklijke Ware Volharding Meer uitleg vanaf pagina 3 Zondag 12 juni: Speciaal Molenfeest rond de molen van Oelegem vanaf 14 uur Met Mini-Molen-Markt in retrosfeer; oude spelen; Muziek uit de oude doos met oud-oelegemnaren Jef en Monique Grimon en hun orgeltje; De barbecue vervangt vandaag het meulenmaal; En natuurlijk bezoek aan een feestelijk versierde molen. Zie vorige bladzijde VASTE ACTIVITEITEN Meulenmalen: starten pas terug op zondag 11 september, samen met de Openmonumentendag En verder op 10 oktober, 13 november, 11 december. (Telkens van 11 tot 17 u 30; geleid bezoek aan de molen mogelijk) Molenzondagen: Iedere laatste zondag van de maand van 14 tot 17 uur. Dus zondag 29 mei, 30 juni, 31 juli, 28 augustus... 8