GEMEENTE ONDERBANKEN

Transcriptie

1 RAADSVOORSTEL GEMEENTE ONDERBANKEN Onderwerp: Vaststellen diverse verordeningen Participatiewet 2015 Gemeentebladnummer :2014/76 Behandelend ambtenaar : VERSTRAETEN JOS Agendapunt : Portefeuille : SAMENLEVING EN LEEFBAARHEID Registratienummer : 3647 Raadsvergadering : 30 oktober 2014 Commissie : SAZ Programma : VITALE SAMENLEVING Datum college voorstel : 30 september 2014 AAN DE GEMEENTERAAD, Voorstel 1. De volgende verordeningen vaststellen per 1 januari a. Participatieverordening ISD BOL 2015 b. Verordening Tegenprestatie ISD BOL 2015 c. Verordening Loonkostensubsidie ISD BOL 2015 d. Verordening Individuele inkomenstoeslag ISD BOL 2015 e. Handhavingsverordening ISD BOL 2015 f. Afstemmingsverordening ISD BOL 2015 g. Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD BOL 2015 h. Verordening individuele studietoeslag ISD BOL De volgende verordeningen intrekken per 1/1/2015: a. Verordening Langdurigheidstoeslag ISD BOL 2013 b. Verordening Maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen ISD BOL c. Re-integratieverordening ISD BOL d. Handhavingverordening ISD BOL 2012 e. Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD BOL 2013 f. Afstemmingsverordening WWB en IOAW ISD BOL 2013 g. Afstemmingsverordening IOAZ en BBZ ISD BOL 2013 h. Verordening cliëntenparticipatie ISD BOL De Toeslagenverordening WWB ISD BOL 2013 intrekken per 1 juli Inleiding Op dit moment bestaan voor mensen met arbeidsvermogen verschillende regelingen: de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong), de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) en de Wet werk en bijstand (WWB). Deze regelingen worden vervangen door één regeling voor mensen met arbeidsvermogen: de Participatiewet. Per 1 januari 2015 treedt de Invoeringswet Participatiewet in werking. De Participatiewet is gebaseerd op de ambitie van de regering om iedereen in staat te stellen als

2 volwaardig burger mee te doen en bij te dragen aan de samenleving. Met dit voorstel worden u de nieuwe verordeningen aangeboden in verband met de inwerkingtreding van de Invoeringswet Participatiewet en de inwerkingtreding van de Wet maatregelen WWB (uiteindelijk allemaal tezamen: de Participatiewet). Doelstelling Participatiewet De doelstelling van de Participatiewet is zo veel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. Daarnaast is de Participatiewet bedoeld om de kansen op arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of een arbeidsbeperking op de lange termijn te verbeteren. Zo draagt de Participatiewet bij aan de ambitie van de regering om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen aan de maatschappij. Gemeenten krijgen met de Participatiewet de ruimte om zelf, op lokaal niveau, te bepalen of zij ondersteuning aanbieden en zo ja, welke ondersteuning. De Participatiewet biedt gemeenten de mogelijkheid om zowel bestaande als nieuwe re-integratievoorzieningen in te zetten. Doelgroep Participatiewet De doelgroep van de Participatiewet bestaat uit mensen met arbeidsvermogen die zijn aangewezen op, al dan niet tijdelijke, ondersteuning om in hun bestaan te voorzien en/of op ondersteuning om aan het werk te komen. In de huidige situatie bestaan voor mensen met arbeidsvermogen verschillende regelingen: de Wajong, de Wsw en de WWB. Deze regelingen worden vervangen door één regeling voor mensen met arbeidsvermogen: de Participatiewet. Wajongers uit het zittend bestand behouden echter hun Wajonguitkering. De Wsw wordt met ingang van 1 januari 2015 afgesloten voor nieuwe instroom; de WSWwachtlijst vervalt. De Wsw blijft bestaan voor de mensen die vóór 1 januari 2015 al in een Wswdienstbetrekking werkzaam zijn. Mensen die op 31 december 2014 in een Wsw-dienstbetrekking werken, houden hun wettelijke rechten en plichten. Nieuwe re-integratievoorzieningen De Participatiewet vestigt de aandacht op diverse nieuwe re-integratievoorzieningen die specifiek in de wet worden benoemd. Het gaat om: beschut werk, loonkostensubsidies, ondersteuning bij leer-werktrajecten en persoonlijke ondersteuning bij het verrichten van aan een persoon opgedragen taken. Naast de nieuwe in de Participatiewet geregelde reintegratievoorzieningen, blijven gemeenten beschikken over alle bestaande instrumenten en voorzieningen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan re-integratietrajecten en werkervaringsplaatsen. Een van de instrumenten die gemeenten kunnen inzetten, is de nieuwe voorziening beschut werk. Gemeenten kunnen met deze voorziening mensen in een beschermde omgeving in een dienstbetrekking laten werken. Het betreft mensen die door een lichamelijke, verstandelijke of psychische beperking een zodanige mate van begeleiding op en aanpassingen van de werkplek nodig hebben dat van een reguliere werkgever redelijkerwijs niet kan worden verwacht dat hij deze in dienst neemt. Mensen die (nog) niet in een reguliere baan kunnen werken, kunnen op basis van de Participatiewet in een beschutte werkomgeving aan de slag. Wajong-uitkering Mensen met een Wajong-uitkering op 31 december 2014 gaan niet onder de doelgroep van de 2

3 Participatiewet vallen. Voor deze doelgroep blijft het aparte regime van de Wajong bestaan en blijft het UWV verantwoordelijk. Het zittend bestand van de Wajong zal wel herbeoordeeld gaan worden op arbeidsvermogen. Wajongers die duurzaam geen arbeidsvermogen hebben, behouden hun uitkering van 75% wettelijk minimumloon. De groep Wajongers met arbeidsvermogen en Wajongers die tijdelijk geen arbeidsvermogen hebben, krijgen na de herbeoordeling te maken met een uitkeringsverlaging van hun Wajong-uitkering naar 70% wettelijk minimumloon per 1 januari Wetsvoorstellen Maatregelen WWB en Hervorming kindregelingen De invoeringsdatum van de Participatiewet is 1 januari Vanaf deze datum bestaat de WWB niet meer onder deze naam, maar wordt deze opgenomen in de Participatiewet. Naast deze wijziging krijgen gemeenten te maken met het wetvoorstel Maatregelen WWB en het wetsvoorstel Hervorming kindregelingen. De invoeringsdatum van beide wetsvoorstellen is ook 1 januari Geüniformeerde arbeidsverplichtingen en maatregelen De Wet maatregelen WWB introduceert diverse geüniformeerde arbeidsverplichtingen. Indien een belanghebbende een geüniformeerde arbeidsverplichting schendt, dan verlaagt het college (lees: DB ISD BOL) de bijstand in ieder geval met 100% voor een bij afstemmingsverordening vastgestelde periode van ten minste 1 maand en ten hoogste 3 maanden. Bijzondere bijstand De mogelijkheid tot het verlenen van categoriale bijzondere bijstand wordt verkleind. Het college (lees: DB ISD BOL) kan - na wijziging van artikel 35 Participatiewet - uitsluitend categoriale bijzondere bijstand verlenen voor een collectieve aanvullende zorgverzekering of een tegemoetkoming in de kosten van de premie van een dergelijke verzekering. Daarnaast zal het vanaf 1 januari 2015 mogelijk zijn om deze vorm van categoriale bijzondere bijstand te verlenen aan een belanghebbende met een inkomen hoger dan 110% van de toepasselijke bijstandsnorm. Tegenprestatie naar vermogen De Wet maatregelen WWB legt de gemeenteraad de verplichting op om bij verordening regels vast te stellen over het opdragen van een tegenprestatie aan personen in de leeftijd van 18 jaar tot de AOWgerechtigde leeftijd die een bijstandsuitkering ontvangen. Daarnaast heeft het college (lees: DB ISD BOL) de opdracht beleid te ontwikkelen ten behoeve van het verrichten van een tegenprestatie. Individuele inkomenstoeslag De langdurigheidstoeslag wordt vervangen door een individuele inkomenstoeslag. Na wijziging van artikel 36 Participatiewet kan het college op verzoek een individuele inkomenstoeslag toekennen indien een persoon een langdurig laag inkomen heeft en geen in aanmerking te nemen vermogen heeft als bedoeld in artikel 34 Participatiewet en gelet op zijn omstandigheden geen uitzicht heeft op inkomensverbetering. De beoordeling door het college of er al dan niet sprake is van 'zicht op inkomensverbetering' zal aan de hand van de individuele omstandigheden van het geval moeten plaatsvinden. Vanaf 1 januari 2015 is het mogelijk om individuele inkomenstoeslag te verlenen aan een belanghebbende met een inkomen hoger dan 110% van de toepasselijke bijstandsnorm. 3

4 Individuele studietoeslag In de Participatiewet is een nieuw instrument opgenomen: de individuele studietoeslag. Op grond van de Participatiewet kan het college (lees: DB ISD BOL) besluiten om een studietoeslag te verstrekken aan arbeidsgehandicapte studenten die vanwege hun handicap niet in staat zijn om het minimumloon te verdienen. Normen De Wet maatregelen WWB voegt de kostendelersnorm toe aan de Participatiewet. De kostendelersnorm is van toepassing op personen van 21 jaar en ouder indien een belanghebbende de woning deelt met een of meer meerderjarige personen. Bewijsopdracht en aanbod tot huisbezoek Een belanghebbende kan door het college (lees: DB ISD BOL) worden gevraagd te bewijzen dat de kostendelersnorm niet op hem van toepassing is. Ook kan hij worden gevraagd te bewijzen dat er niet meer dan het door hem gestelde aantal meerderjarige personen in dezelfde woning zijn hoofdverblijf heeft. Terugvordering De bevoegdheid van het college (lees DB ISD BOL) om de in de voorafgaande maanden ontvangen middelen met de algemene bijstand te verrekenen wordt verruimd van 3 maanden naar 6 maanden. Daarnaast wordt het mogelijk terug te vorderen van een verzwegen gezinslid. Samenhang met andere wetten Op 1 januari 2015 treden de wetsvoorstellen Wet maatregelen WWB, de Invoeringswet Participatiewet en de Wet hervorming kindregelingen in werking. Het Ministerie van SZW stelt zich op het standpunt dat de aanpassing van het beleid door deze wetsvoorstellen gelijktijdig opgepakt dienen te worden. De wetsvoorstellen hangen immers met elkaar samen. Doelstelling en beleidskader * Participatiewet * Diverse lagere regelgeving (Algemene Maatregelen van Bestuur en Ministeriële Regelingen); * Beleidskader participatiewet en arbeidsmarktbeleid Parkstad Limburg (door uw raad vastgesteld op 25 september 2014); * Doelstellingen participatiebeleid (bij amendement door uw raad vastgesteld op 8 mei 2014) Argumenten 1 tm 3. De inwerkingtreding van de Participatiewet op 1 januari 2015, heeft tot gevolg dat bestaande verordeningen ingetrokken dienen te worden en dat nieuwe verordeningen vastgesteld dienen te worden Ook de aanscherping van de Wet Werk en Bijstand (bijstandsdeel) noodzaakt hiertoe. De beleidsbepalende bevoegdheid ligt bij uw raad. ISD BOL heeft de verordeningen voorbereid. In een aprte bijlage worden alle verordeningen kort toegelicht. Tevens is in de bijgevoegde verordeningen een algemene toelichting opgenomen. 4

5 1.1 Regionale samenwerking en afstemming met ruimte voor couleure locale. Uitgangspunt is tot afstemming van de verordeningen in regionaal verband te komen en tevens de onderliggende beleidsregels met elkaar af te stemmen. De nu voorliggende verordeningen zijn op Parkstad Limburg niveau tot stand gekomen: in alle 8 Parkstad gemeenten worden dezelfde verordeningen op grond van de Participatiewet in procedure gebracht. Naast deze regionale basis is op onderdelen ruimte voor lokale verbijzondering. Ook de thans geldende verordeningen zijn volgens dit principe geformuleerd en vastgesteld door de gemeenteraden. Het Rijk stelt als uitgangspunt bij de drie decentralisaties (participatie, jeugd en zorg) dat de gemeenten bij de uitvoering regionaal samenwerken. Het gaat bij deze beleidsterreinen namelijk om sociale en economische problematiek, die zich niets aantrekt van gemeentegrenzen. Hetzelfde geldt uiteraard voor de arbeidsmarkt; een ondernemer zit er niet op te wachten dat hij door verschillende sociale diensten of werkbedrijven wordt benaderd maar wil één aanspreekpunt hebben dat hem ontzorgt. Dit inzicht wordt gedeeld door de besturen van de Zuidlimburgse gemeenten waarin onze dichtbevolkte regio is verdeeld. Zo komt er bijvoorbeeld één regionaal werkbedrijf voor heel Zuid Limburg. Binnen sub-regio s zoals Parkstad Limburg, vindt verdergaande afstemming plaats van werkwijzen, beleid en regelgeving. Het vorenstaande heeft geleid tot het voorstel identieke verordeningen voor alle Parkstad-gemeenten aan de gemeenteraden aan te bieden. Het gevolg daarvan is dat de uitgangspunten van de verschillende sociale diensten en samenwerkingsverbanden vergelijkbaar zijn, zodat ervaringen kunnen worden uitgewisseld en reeds op voorhand belemmeringen worden weggenomen als in de toekomst bijvoorbeeld personeel of (deel-)taken worden uitgewisseld. Tegelijkertijd moet er ook ruimte zijn om met plaatselijke omstandigheden rekening te houden of recht te doen aan de couleure locale. 1.2 Beleidsarme verordeningen voor een langere houdbaarheid; uitwerking in nadere regels (collegebevoegdheid: lees DB ISD BOL) voor grotere flexibiliteit en couleure locale. Verder is gekozen voor beleidsarme verordeningen. Verordeningen krijgen hierdoor een langere houdbaarheidsduur omdat zij niet steeds nieuw moeten worden vastgesteld teneinde (ondergeschikte) beleidswijzigingen te verwerken. In de nabije toekomst zullen naar verwachting vaker bijstellingen nodig zijn, gelet op de ingrijpendheid van de wijzigingen die nu plaatsvinden. Het werkt eenvoudiger en sneller om deze door de colleges te laten vaststellen. Deze werkwijze biedt bovendien de mogelijkheid om maximale ruimte te geven aan lokale omstandigheden en voorkeuren om daar flexibel op te reageren. Wij zullen uw raad uiteraard vooraf betrekken bij eventuele voorstellen voor gewijzigd beleid. Deze werkwijze respecteert het primaat van de raad en biedt tegelijkertijd een grotere flexibiliteit voor eventuele bijstellingen Het WMO-Platform heeft positief geadviseerd over de verordeningen (zie bijlage). 2 en 3. Deze verordeningen dienen vanwege de wetswijzigingen ingetrokken te worden. Kanttekeningen en risico s In een later stadium wordt nog de nieuwe verordening cliëntenparticipatie ter vaststelling aan uw raad 5

6 voorgelegd. Dit omdat elke gemeente kiest voor een eigen invulling en structuur ten aanzien van cliëntenparticipatie. De gemeente Onderbanken wil komen tot één integrale adviesraad sociaal domein zoals verwoord in de op 25 september 2014 door uw raad vastgestelde beleidsplannen. Juridisch: Personeel: Bestuurlijke/politieke of algemene risico s en gevolgen: Financieel: Kosten/opbrengsten verbonden aan dit voorstel zijn: Jaar Bedrag Ten laste/gunste van FCL Product/ECL Uitvoering De verordeningen worden uitgevoerd door het Dagelijks Bestuur van ISD BOL. Ook de nadere uitwerking van de verordeningen in nadere regels is een bevoegdheid van het dagelijks bestuur van ISD BOL. Zoals verwoord onder argument 1.2. wordt uw raad betrokken bij de voorbereiding van de nadere beleidsregels. Na 16 december 2014 (en nog vóór 1 januari 2015) worden de beleidsregels op grond van de voornoemde verordeningen vastgesteld door het DB van ISD BOL. Evaluatie Middelen financiële middelen Op 8 mei 2014 heeft uw raad als kader gesteld dat de uitvoering van de nieuwe taken plaatsvindt binnen het door het Rijk daarvoor beschikbaar gestelde budgetten. Wanneer blijkt dat de kwaliteit van zorg onacceptabel achteruit gaat, zal getracht worden extra budget vrij te maken om de kwaliteit op een acceptabel niveau te handhaven. 6

7 Daarnaast zijn gemeentelijke middelen voor minimabeleid beschikbaar. Deze zijn in de zero-based methodiek aangemerkt als gemeentelijke basistaak waarop niet wordt bezuinigd. personele middelen Schinveld, 30 september 2014 Burgemeester en wethouders van Onderbanken, M.A.H. Clermonts-Aretz burgemeester F.C.W. Geraets secretaris/algemeen directeur Bijlage(n) : - Toelichting bij raadsvoorstel - Overzicht met wijzigingen. - Participatieverordening ISD BOL Verordening Tegenprestatie ISD BOL Verordening Loonkostensubsidie ISD BOL Verordening Individuele inkomenstoeslag ISD BOL Handhavingsverordening ISD BOL Afstemmingsverordening ISD BOL Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD BOL Verordening individuele studietoeslag ISD BOL Advies WMO-Platform Ter inzage : 7

8 De raad van de gemeente Onderbanken; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 september 2014 (gemeenteblad 2014/76.); B e s l u i t: 1. De volgende verordeningen vast te stellen per 1 januari a. Participatieverordening ISD BOL 2015 b. Verordening Tegenprestatie ISD BOL 2015 c. Verordening Loonkostensubsidie ISD BOL 2015 d. Verordening Individuele inkomenstoeslag ISD BOL 2015 e. Handhavingsverordening ISD BOL 2015 f. Afstemmingsverordening ISD BOL 2015 g. Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD BOL 2015 h. Verordening individuele studietoeslag ISD BOL De volgende verordeningen in te trekken per 1/1/2015: a. Verordening Langdurigheidstoeslag ISD BOL 2013 b. Verordening Maatschappelijke participatie schoolgaande kinderen ISD BOL c. Re-integratieverordening ISD BOL d. Verordening Handhaving ISD BOL 2012 e. Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive ISD BOL 2013 f. Afstemmingsverordening WWB en IOAW ISD BOL 2013 g. Afstemmingsverordening IOAZ en BBZ ISD BOL 2013 h. Verordening cliëntenparticipatie ISD BOL De Toeslagenverordening WWB ISD BOL 2013 in te trekken per 1 juli Aldus besloten in zijn openbare vergadering van d.d De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, Mr. M.M.G.M. Richter. M.A.H. Clermonts Aretz. 8