naar aansprakelijkheid voor schade aan betonoppervlakken

Transcriptie

1 r a p p o r t 117 onderzoek naar aansprakelijkheid voor schade aan betonoppervlakken stichting voor onderzoek, voorschriften en kwaliteitseisen op het gebied van beton

2 ONDERZOEKCOMMISSIES (1984) COMMISSIE A 7 Onderzoek naar het plastische gedrag van constructies. A 13 Onderzoek naar de krachtsverdeling in scheve platen. A 16 Veiligheid. A 21 Onderzoek naar de oplegreactie van vierzijdig ondersteunde platen. A 26 Betonmechanica. COMMISSIE B 14 Kwaliteitscontrole van beton. B 18 Nieuwe betonsoorten. B 29 Hergebruik van beton- en metselwerkpuin. B 30 Duurzaamheid van betonnen offshore constructies. B 31 Putcorrosie van voorspanstaai. PB 32 Relatie agressiviteit milieu en duurzaamheid betonconstructies. B 33 Vliegas in beton. B 34 Schuimbeton. COMMISSIE C 15 Staal beton liggers. C 24 Doorbuigingen. C 26 Voorspankabels zonder aanhechting. C 27 Voegmortels. C 28 Constructiedetails. C 33 Wisselbelasting. C 34 Betondekking. C 36 Sterkte van buizen. C 38 Spanningen in betonconstructies veroorzaakt door warmteontwikkel tijdens het verhardingsproces. 41 Betonconstructies bij brand. C 43 Voegen in geprefabriceerde vloeren. 44 Construeren met alternatieve materialen. C 45 Cementbetonnen dijkbekledingen. C 46 Gelaste verbindingen. C 47 Dimensionering van betonnen heipalen. C 48 Staalplaat-betonvloeren. C 49 Staal-beton kolommen bij brand. COMMISSIE D 7 D 8 Demontabel bouwen. Beton in de woningbouw.

3 onderzoek naar aansprakelijkheid voor schade aan betonoppervlakken ONDERZOEK UITGEVOERD DOOR HET INSTITUUT VOOR BESTUURSWETENSCHAPPEN TE DEN HAAG

4 Dc Stichting CUR-VB en degenen die aan deze publikatic hebben meegewerkt, hebben een zo groot mogelijke zorgvuldigheid betracht bij het verwerken van de in deze publikatic vervatte gegevens; deze gegevens geven de stand van de techniek op het moment van uitgifte weer. Nochtans moet niet worden uitgesloten de mogelijkheid dat zich toch onjuistheden in deze publikatic kunnen bevinden. Degene die van deze publikatie gebruik maakt, aanvaardt daarvoor het risico. De Stichting sluit, mede ten behoeve van al degenen die aan deze publikatie hebben meegewerkt, iedere aansprakelijkheid uit voor schade die mocht voortvloeien uit het gebruik van deze gegevens. ISBN

5 VOORWOORD Medio 1983 verscheen in de pers een groot aantal artikelen over schade aan betonoppervlakken veroorzaakt door roestende wapening. Deze problematiek is niet nieuw en wordt in sterke mate bepaald door de grootte en kwaliteit van de betondekking alsmede door de eventuele aanwezigheid van stoffen, zoals chloriden, die de roestvorming kunnen bevorderen. Ook constructieve fouten kunnen aanleiding tot schade zijn. De studie van CUR-VB-onderzoekcornmisie C 34 "Betondekking" heeft inmiddels geleid tot aanpassing van de waarden voor de betondekking zoals opgenomen in de VB 1974/1984, terwijl de studie van CUR-VB-onderzoekcornmissie D 8 "Beton in de woningbouw" de omvang van de oppervlakteschade als punt voor nader onderzoek naar voren bracht. Een en ander vormde eind 1983 mede de aanleiding voor de opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aan de CUR-VB om de omvang van schade aan betonoppervlakken, geëxposeerd aan de buitenlucht, te inventariseren en tevens de daarbij behorende aansprakelijkheid voor de schade te onderzoeken. Voor de resultaten van de inventarisatie wordt verwezen naar CUR-VB-rapport 118 "Inventarisatie schadeomvang van in de periode aan de buitenlucht blootgesteld betonoppervlak in de woningbouw". Het voorliggende rapport doet verslag van het onderzoek naar de aansprakelijkheid. De samenstelling van de door CUR-VB ingestelde begeleidingscommissie was: ing. G.W. Straatsma, voorzitter/secretaris ir. J.G. Hageman mr. W.H.E. Vogels CUR-VB heeft het onderzoek opgedragen aan het Instituut voor Bestuurswetenschappen (IBW) te Den Haag. Het onderzoek is uitgevoerd door mr. K.F. Rottschafer (projectleider) en mevr. mr. 3.A.M. Schiebroek, die tevens dit rapport hebben geschreven. april 1984 De Stichting voor Onderzoek, Voorschriften en Kwaliteitseisen op het gebied van Beton (CUR-VB)

6 INHOUD Hoofdstuk IJl 1.5 Hoofdstuk Hoofdstuk Hoofdstuk Bijlage Bijlage A INLEIDING 5 Aanleiding tot het onderzoek 5 Probleemstelling 5 Gevolgde werkwijze 5 Indeling van het rapport 6 Lijst van gebruikte afkortingen 6 RECHTSVORDERINGEN TOT VERGOEDING VAN SCHADE ALS GEVOLG VAN BETONAANTASTING 8 Inleiding 8 Oorzaken van betonaantastingen en fouten daarmee verband houdende 8 Rechtsverhoudingen tussen opdrachtgever en de verschillende bouwparticipanten 11 Opdrachtgever en architect 11 Opdrachtgever en technisch adviseur 14 Opdrachtgever en aannemer 15 De Algemene Voorschriften van Waterstaat (1938) en de Algemene Besteksbepalingen van Wederopbouw (1945) 26 Opdrachtgever en fabrikant/leverancier van bouwprodukten 27 Opdrachtgever en toezichthoudend overheidsorgaan 28 Rechtsverhouding tussen opvolgend en voorgaand eigenaar 30 Rechtsverhouding tussen de opvolgend eigenaar en de uitvoerende bouwparticipanten 31 Invloed van een gebrekkig onderhoud 33 EVALUATIE VAN DE HUIDIGE MOGELIJKHEDEN TOT SCHADEVERGOEDING 34 Opdrachtgever en architect 34 Opdrachtgever en technisch adviseur 35 Opdrachtgever en aannemer 36 De bouwondernemer 38 De projectontwikkelaar 38 Opdrachtgever en fabrikant/leverancier van bouwprodukten 38 Opdrachtgever en toezichthoudend overheidsorgaan 39 Opvolgend eigenaar en voorgaand eigenaar 40 Opvolgend eigenaar en uitvoerende bouwparticipanten 41 SLOTBESCHOUWING, 42 Algemeen 42 Wijziging in aansprakelijkheidsregels nodig? 44 OVERZICHTEN VAN DE MOGELIJKE RECHTSVERHOUDINGEN 46 LITERATUURLIJST 49