Beleidsnotitie Leerplicht 2015 Gemeente Ede

Transcriptie

1 Beleidsnotitie Leerplicht 2015 Gemeente Ede Ede, Dienst/hoofdafdeling Subtitel Bestandsnaam: Subtitel

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Landelijk kader en ontwikkelingen Leerplichtwet en andere relevante wetgeving Recente ontwikkelingen Beleidsuitgangspunten Inleiding Missie en visie Beleidsuitgangspunten Uitvoering en samenwerking met partners Organisatie van de leerplichtfunctie Preventie Curatieve taak (drang) Repressie (dwang) Beoogde resultaten en speerpunten Te bereiken resultaten Maatschappelijke effecten Kwaliteit en professionalisering Speerpunten Bijlagen

3 1. Inleiding Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs om zich te ontwikkelen en ontplooien. Zo kunnen zij zich voorbereiden op de maatschappij en de arbeidsmarkt. Voor u ligt de Beleidsnotititie Leerplicht Deze notitie bevat beleidsuitgangspunten op het gebied van leerplicht binnen de gemeente Ede. Deze uitgangspunten vormen de leidraad voor de uitvoering van de leerplicht in Ede. De kaders voor de uitvoering worden vastgesteld door de gemeenteraad. Het toezicht op de naleving van de leerplichtwet is aan het college van B&W van de gemeente waarin de ouders en jongere woonachtig zijn. Voor de uitvoering wijst het college één of meer leerplichtambtenaren aan. In Nederland gelden de leerplicht en de kwalificatieplicht. Dit betekent dat kinderen en jongeren van 5 tot 18 jaar naar school moeten tot zij een startkwalificatie hebben behaald: een HAVO-diploma, VWO-diploma of een MBO-diploma op niveau 2 of hoger. De overheid ziet toe op de handhaving door uitvoering van de leerplichtfunctie. Waar in deze beleidsnotitie wordt gesproken over leerplicht of de leerplichtfunctie, dan wordt zowel de leerplicht als kwalificatieplicht bedoeld. Deze beleidsnotitie heeft betrekking op alle taken die door het team Leerlingzaken van de gemeente Ede worden uitgevoerd. In de beleidsnotitie wordt uitgegaan van de huidige regelgeving, relevante ontwikkelingen en gewenste uitvoering van de leerplichtfunctie voor de komende twee jaren. Ook de verwevenheid met andere beleidsterreinen wordt benoemd. In hoofdstuk 2 gaan we in op het wettelijk kader en de landelijke en regionale ontwikkelingen. Hoofdstuk 3 beschrijft de beleidsuitgangspunten. In hoofdstuk 4 gaan we in op de taakuitvoering en samenwerking met onze belangrijkste partners. Tenslotte zijn in hoofdstuk 5 een aantal beoogde resultaten, maatregelen en maatschappelijke effecten geformuleerd en benoemen we de speerpunten voor 2015.

4 2. Landelijk kader en ontwikkelingen Leerplichtwet en andere relevante wetgeving In de Leerplichtwet 1969 is opgenomen welke taken uitgevoerd moeten worden om ervoor te zorgen dat leerplichtige kinderen/jongeren onderwijs volgen. De leerplichtwet is na 1969 een aantal keer gewijzigd. De laatste wijziging is van 1 januari Vanaf dat moment houdt de Inspectie voor het onderwijs toezicht op naleving van de verplichtingen in de Leerplichtwet 1969 door het hoofd van de school. Voorheen was dit toezicht een taak van de leerplichtambtenaar. Daarnaast heeft de inspectie met ingang van 1 januari 2012 de mogelijkheid een bestuurlijke boete op te leggen wanneer het hoofd van de school of instelling de leerplichtwet overtreedt. Het toezicht op de naleving van de leerplichtwet is opgedragen aan burgemeester en wethouders van de gemeente waarin de ouders en jongere woonachtig zijn. Het toezicht op de naleving van de leerplichtwet dient het karakter te dragen van maatschappelijke zorg, met op de achtergrond de mogelijkheid om handhavend op te treden. Op welke wijze dit georganiseerd moet worden, kan volgens de Memorie van toelichting op de Leerplichtwet 1969 het beste door de gemeentebesturen zelf worden bepaald. Voor het toezicht op de naleving van de leerplichtwet wijzen burgemeester en wethouders één of meer leerplichtambtenaren aan. In het kader van de maatschappelijke zorg heeft de leerplichtambtenaar tot taak hulp te verlenen indien het kind/de jongere door (dreigend) schoolverzuim of voortijdig schoolverlaten in zijn vorming en ontplooiing wordt belemmerd. Leerplicht is hiermee een waarborg van het recht op onderwijs dat kinderen/jongeren hebben. De wet heeft daarin voorzien door verplichtingen op te leggen aan degene die het gezag over een jongere uitoefent en degene die zich met de feitelijke verzorging van de kind/jongere heeft belast (kinderen/jongeren, hoofden van scholen en gemeentebesturen). Het hulpverlenende aspect van de functie van de leerplichtambtenaar is het uitgangspunt voor de wijze waarop de leerplicht het toezicht gestalte geeft. Registratie is daarbij een middel om deze taak goed te kunnen uitoefenen. De gemeentelijke taken zijn in een aantal artikelen van de Leerplichtwet opgenomen. Deze zijn opgenomen in bijlage 1. Overige relevante wetgeving Naast de leerplichtwet heeft het team Leerlingzaken te maken met andere wetgeving. De meest belangrijke zijn de: - Algemene wet bestuursrecht (Awb); - Onderwijswetgeving: o Wet op het Primair Onderwijs (WPO) o Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) o Wet op de Expertisecentra (WEC) o Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) - Arbeidstijdwet - Wet Inburgering - Wet op het Onderwijstoezicht - RMC wetgeving (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten) Een beknopte weergave van bovenstaande wetten is te lezen in de eerste bijlage. blz. 4

5 2.2. Recente ontwikkelingen De uitvoering van de leerplichtwet, al jaren een taak van gemeenten, vindt de komende jaren plaats in een sterk veranderende omgeving. Er zijn diverse landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen gaande die van invloed kunnen zijn op de uitvoering van Leerplicht. De belangrijkste beschrijven we. Passend Onderwijs Per 1 augustus 2014 zijn scholen verantwoordelijk om alle leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een goede onderwijsplek te bieden. Daarvoor werken regulier en speciaal primair- en voortgezet onderwijs samen in regionale samenwerkingsverbanden. In de praktijk betekent dit dat scholen verantwoordelijk zijn voor het vinden van een goede onderwijsplek. De instroom in het speciaal onderwijs wordt beperkt en meer leerlingen en studenten met een beperking komen in het reguliere onderwijs terecht. Dat vraagt meer van de leerkrachten en docenten in het primair- en voortgezet onderwijs (PO en VO). Als het goed is wordt de rol van de leerplichtambtenaar kleiner, zeker ten aanzien van thuiszitters. Voorheen kwam het nog wel eens voor dat een ouder zelf, vaak met betrokkenheid van de leerplichtambtenaar, moest leuren met een kind om de juiste onderwijsvoorziening te vinden. Instellingen voor middelbaar beroepsonderwijs (MBO) zijn nog niet aangesloten bij de samenwerkingsverbanden, maar ook voor hen geldt dat zij vanaf 1 augustus 2014 verantwoordelijk zijn voor het organiseren en vormgeven van hun eigen ondersteuningsaanbod. Overige relevante ontwikkelingen in het onderwijs De onlangs verscherpte taal- en rekeneisen voor het behalen van een startkwalificatie in het MBO en op termijn voor diplomering in het VMBO zorgen ervoor dat het onderwijs veel moet investeren om jongeren het gewenste niveau te laten halen. Het is nog te vroeg om vast te stellen wat de consequenties zijn voor de slagingspercentages en het aantal voortijdige schooluitvallers. Een recente ontwikkeling binnen het MBO is de invoering van de Entree-opleiding in augustus 2014, voorheen AKA 1 niveau 1 opleiding. Deze opleiding is enkel toegankelijk voor leerlingen zonder diploma. Binnen 4 maanden volgt een bindend studieadvies, wat bij onvoldoende studievoortgang kan betekenen dat ze met de opleiding moeten stoppen. Door de verscherpte eisen voor taal en rekenen, ontstaat er een groep jongeren voor wie het behalen van een startkwalificatie niet haalbaar is. Om deze leerlingen op een goede manier te begeleiden richting onderwijs of werk, is méér nodig dan wat een school alleen kan bieden: extra ondersteuningsarrangementen, flankerende aanpakken buiten school en/of alternatieve routes binnen het reguliere onderwijs. Voor het vormgeven van een passend en dekkend aanbod is een goede samenwerking tussen onderwijs (PRO 2, V(S)O 3, MBO), gemeenten en bedrijfsleven van groot belang. Jeugdwet en Participatiewet De gemeente heeft momenteel te maken met een aantal transities in het sociale domein. Door de invoering van de Jeugdwet en Participatiewet krijgen gemeenten meer verantwoordelijkheden in de ondersteuning van onder andere kwetsbare jongeren. In de Jeugdwet, die 1 januari 2015 van kracht is, worden gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedproblemen, psychische problemen en stoornissen. Ook worden gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering, en de advisering en verwerking van meldingen inzake huiselijk geweld en kindermishandeling. 1 AKA staat voor Arbeidsmarkt Kwalificerende Assistentenopleiding 2 PRO staat voor Praktijkonderwijs 3 V(S)O staat voor Voortgezet Onderwijs en Voortgezet Speciaal Onderwijs Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 5

6 De Participatiewet maakt de gemeente verantwoordelijk voor de arbeidsinschakeling van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De inschatting is dat ook veel VSO/PRO leerlingen tot deze doelgroep behoren. Jongeren met een arbeidsbeperking en jongeren die uitvallen uit het onderwijs kunnen zich straks melden bij de gemeente voor ondersteuning bij het vinden van een plek op de arbeidsmarkt. Deze verbreding gaat gepaard met een scherpere (financiële) eigen verantwoordelijkheid. Voor Ede geldt een bijzondere rol als centrumgemeente van de arbeidsmarktregio (regio Food Valley). Vanuit dat perspectief wordt het voor gemeenten belangrijker om beleidsvelden als begeleiding, zorg, welzijn, werk en inkomen te integreren en te verbinden met het onderwijsbeleid en de uitvoering van Leerplicht. De trend is om meer vanuit een integrale verantwoordelijkheid naar de problemen te kijken en intensieve samenwerking met partners binnen deze domeinen aan te gaan. VSV convenanten en programmagelden In 2016 moet het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters teruggedrongen zijn tot Om dit aantal te behalen zijn er sinds 2008 in alle RMC regio s in Nederland convenanten afgesloten. In de convenanten en de erbij behorende programmagelden zijn maatregelen overeengekomen tussen onderwijsinstellingen en gemeenten om de gewenste reductie te behalen. De aanpak van verzuim in het VO en MBO en de overgang tussen VO en MBO door onder andere meer aandacht voor loopbaanorientatie dragen daaraan bij. Regionalisering Leerplicht- en RMC administratie in de regio Vallei De handhaving van de Kwalificatieplicht en de uitvoering van de RMC-functie wordt regionaal uitgevoerd in de RMC subregio. Jongeren tussen de 16 en 23 die verzuimen in het MBO of (dreigen) uit (te) vallen worden begeleid door leerplichtambtenaren MBO (18-) of RMC-consulenten (18+). In het najaar van 2014 hebben vijf gemeenten 4 in de subregio Vallei besloten om de Leerplicht- en RMC administratie te regionaliseren. De gemeente Veenendaal is als centrumgemeente aangewezen om de uitvoering ter hand te nemen. We hopen hiermee een efficiencyslag te maken en de regio goed te kunnen bedienen: - we dragen bij aan een meer eenduidige, herkenbare werkwijze richting scholen, ouders/jongeren en ketenpartners; - we standaardiseren werkprocessen; - we worden 1 goed bereikbaar meld- en contactpunt voor Leerplicht en RMC in de regio, continuïteit in bezetting is gewaarborgd; - kostenbesparing op ICT - bestuurlijke slagkracht bij bestrijden verzuim en VSV: meerwaarde door goede, betrouwbare management- en sturingsinformatie Streven is de administratie in augustus 2015 draaiende te hebben. De uitvoering van de leerplichttaak blijft overigens een lokale aangelegenheid. Voor de deelnemende gemeenten is het erg belangrijk om de leerplichtfunctie zo dicht mogelijk bij de burgers, scholen en lokale zorgpartners te organiseren, waar ruimte is voor eigen speerpunten en / of aandacht voor specifieke lokale problematiek. 4 Ede, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel en Veenendaal blz. 6

7 3. Beleidsuitgangspunten 3.1. Inleiding Wij willen dat jeugdigen in Ede opgroeien tot gezonde, zelfredzame burgers (Beleidskader Jeugd en Onderwijs 2012). Burgers die op een zelfstandige en volwaardige manier deelnemen aan de samenleving. Waarbij jongeren leren verantwoordelijkheid te dragen voor zichzelf en voor anderen. Op een manier die past bij hun capaciteiten en mogelijkheden. Wij vinden het dan ook belangrijk dat de Edese jeugd voldoende kansen krijgt, zich zelfredzaam kan ontwikkelen en goed onderwijs kan volgen. Iedere jeugdige in Ede kan gebruik maken van kwalitatief goed onderwijs dat bij hem of haar past. Een goede start is essentieel voor de verdere schoolloopbaan van kinderen. Schoolverzuim en (dreigend) voortijdig schoolverlaten worden in een vroeg stadium aangepakt. Hiermee krijgen jeugdigen de kans een startkwalificatie of de maximaal haalbare positie op de arbeidsmarkt te behalen. Het team Leerlingzaken wil hier een bijdrage aan leveren Missie en visie Om de rol van Team Leerlingzaken vorm te geven werken we vanuit een missie en een visie. Missie De missie van het Team Leerlingzaken is: het waarborgen van het recht op onderwijs voor ieder kind. Alle jeugdigen in de leerplichtige leeftijd (5 tot en met 17 jaar) in de gemeente Ede moeten naar hun mogelijkheden onderwijs kunnen volgen. Door onderwijs kunnen zij zich ontplooien en ontwikkelen. Door het behalen van een startkwalificatie zijn zij toegerust om zelfstandig op de arbeidsmarkt en in de maatschappij te participeren. Visie Door professionele en effectieve ondersteuning te bieden aan jeugdigen en hun ouders/verzorgers wordt gewerkt aan het terugdringen en voorkomen van schoolverzuim, waarbij de Leerplichtwet het uitgangspunt is. Alle acties van de leerplichtambtenaar moeten erop gericht zijn om jongeren zo snel mogelijk terug te leiden naar school voor het behalen van een startkwalificatie. Onze aanpak is zowel preventief als curatief en zonodig ook repressief. We leveren maatwerk waarbij we binnen de kaders van de regelgeving zoeken naar oplossingen voor (dreigend) schoolverzuim. Die oplossing moet passen bij de mogelijkheden van de leerling in zijn of haar specifieke context. Het Team Leerlingzaken, het onderwijs en de ketenpartners in de zorg en handhaving hebben hun eigen verantwoordelijkheden en worden daarop, indien nodig, door het Team Leerlingzaken aangesproken vanuit het belang van de jongere en/of hun wettelijke verantwoordelijkheid Beleidsuitgangspunten Het Team Leerlingzaken hanteert voor de uitvoering van de leerplichtfunctie in Ede de volgende uitgangspunten: 1. Geen thuiszitters De ultieme beleidsdoelstelling van de leerplichtfunctie is dat alle kinderen in de leerplichtige leeftijd onderwijs volgen. Zowel absoluut als relatief verzuimers kunnen tot de groep thuiszitters behoren. De definitie van een thuiszitter is opgenomen in bijlage 1. Om het aantal thuiszitters zo klein mogelijk te houden moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan: Elke leerling is in beeld Preventie van schoolverzuim en schooluitval is belangrijk en is primair de verantwoordelijkheid van het onderwijs. Is er sprake van ongeoorloofd schoolverzuim dan zijn scholen verantwoordelijk voor het volledig registreren en tijdig melden van Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 7

8 verzuim. Het is in het belang van de leerling dat het onderwijs deze verantwoordelijkheid goed oppakt. Alleen dan kan het Team Leerlingzaken effectief handelen. Scholen kunnen er van op aan dat hun meldingen van verzuim worden opgepakt. Het Team Leerlingzaken stelt zichzelf ten doel dat op 100% van de meldingen actie volgt. Preventie op school Om ervoor te zorgen dat geen leerling thuis zit, ondersteunt het Team Leerlingzaken de school om het verzuim te stoppen. School onderzoekt wat de reden van verzuim is en probeert dat aan te pakken. School kan stimuleren dat een jongere en zijn/haar ouders het eigen netwerk aanspreekt, voordat gedacht wordt aan professionele hulp of ondersteuning. Preventieve inbreng van de leerplichtambtenaar kan bestaan uit advies geven, meedenken over oplossingen, of een bemiddelende rol spelen tussen ouders en school, om te voorkomen dat een leerling door de ouders wordt thuisgehouden of wordt geschorst door de school. De inbreng van de leerplichtambtenaar kan per casus of als deelnemer van het zorgadviesteam (ZAT) of ondersteuningsteam van de school plaatsvinden. Team Leerlingzaken garandeert professionele ondersteuning met een goede bereikbaarheid en beschikbaarheid. Belang van het kind / jongere staat voorop Er wordt gezocht naar creatieve oplossingen om de schoolloopbaan succesvol te laten verlopen waarbij het belang van het kind/de jongere centraal staat. Handhaving van de leerplichtwet staat duidelijk in het teken van het hervatten van de schoolloopbaan van het kind/de jongere, het aangeven van een grens (tot hier en niet verder) en indien nodig het verkrijgen van specifieke mogelijkheden voor zorg en ondersteuning. De leerplichtambtenaar is een belangrijke samenwerkingspartner bij het zoeken naar oplossingen rondom schoolverzuim. Absoluut verzuim wordt direct opgepakt Er is sprake van absoluut verzuim wanneer een kind/jongere niet ingeschreven is op een school. Via de leerlingenadministratie en het Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) wordt onderzocht of het kind/de jongere nog in de regio woont, en daadwerkelijk niet staat ingeschreven op een school. De leerlingenadministratie geeft de absoluut verzuimer zo snel mogelijk door aan de leerplichtambtenaar. Deze onderzoekt de zaak, spreekt partijen aan op hun verantwoordelijkheden en maakt zonodig proces-verbaal (PV) op of legt een last onder dwangsom (LOD) op. Met een LOD kan een boete aan ouders worden opgelegd, zonder dat de gerechtelijke weg daarvoor bewandeld hoeft te worden. Een LOD vormt als preventief middel een belangrijke aanvulling op het opheffen van schoolverzuim en het voorkomen van voortijdig schoolverlaten. Vrijstelling is soms noodzakelijk Ieder kind heeft recht op onderwijs en gaat naar school. Toch kunnen er zwaarwegende omstandigheden zijn betreffende het kind of de ouders die maken dat een leerling (tijdelijk) niet naar school kan. In die gevallen heeft de leerplichtambtenaar volgens de leerplichtwet de mogelijkheid om vrijstelling van de leerplicht te verlenen. Dit is in principe een tijdelijke vrijstelling totdat de redenen voor vrijstelling van schoolbezoek zijn opgeheven. We hanteren de lijn dat er geen vrijstelling wordt verleend, slechts bij hoge uitzondering. Binnen de gestelde kaders streven we naar uniformiteit. Dit betekent dat soortgelijke cases een soortgelijk besluit krijgen tot wel of niet verlenen van een vrijstelling. Toch heeft de leerplichtambtenaar ook de ruimte om daarvan af te wijken, afhankelijk van de casus. Dat er verschillen kunnen optreden met de besluiten die de uitvoerders van de Kwalificatieplicht nemen is onvermijdelijk, maar hoeft geen probleem te zijn. Als jongeren bij Kwalificatieplicht in beeld komen, zijn ze meestal al een vervolgopleiding gestart. Dit levert soms geen succes op of jongeren zijn bijna 18 jaar en hebben werk. Het verlenen van een vrijstelling ligt dan eerder voor de hand dan op het moment een jongere met 16 jaar net van het VMBO 5 komt. 5 VMBO staat voor Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs blz. 8

9 2. Simpel verzuim? Lik op stuk-beleid! Bij simpele gevallen van verzuim voert het Team Leerlingzaken een lik op stuk -beleid. Dit is het geval bij spijbelverzuim en luxeverzuim. Bij spijbelverzuim naar Bureau Halt Bij spijbelen/veelvuldig te laat komen zonder achterliggende problematiek wordt een Halt-straf ingezet om de jongere een duidelijk signaal te geven dat hij/zij op school hoort te zitten. Naast gesprekken worden er ook door Bureau Halt leer- en/of werkopdrachten gegeven. Van deze maatregelen gaat een duidelijke preventieve werking uit. Voor meer informatie zie bijlage 3. Bij luxe verzuim volgt proces-verbaal Hieronder wordt verstaan: ouders die hun kind(eren) mee op verlof nemen zonder toestemming van de schoolleiding. Veel ouders menen dat een mededeling (schriftelijk of mondeling) voldoende is. Dit is echter niet het geval. Verlof voor 10 dagen of minder wordt al dan niet verleend door de directeur van de school. De leerplichtambtenaar kan de directeur hierin van advies voorzien. Maar de directeur beslist; hij kan het advies van de leerplichtambtenaar naast zich neerleggen. Verlof voor meer dan 10 dagen mag niet door de directeur worden gegeven. Dit besluit wordt genomen door de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar moet in deze gevallen wel de directeur van de school horen. Vakantie buiten de schoolvakanties is binnen de leerplichtwet slechts in zeer bijzondere omstandigheden mogelijk. Bij luxe verzuim wordt een lik op stuk -beleid gevoerd en wordt in de regel een proces-verbaal opgemaakt. Deze zaken worden door het Openbaar Ministerie meestal afgedaan met een boete. 3. Signaal verzuim: integrale aanpak Bij signaalverzuim verzuimt de leerling meer dan drie aaneen gesloten dagen of 16 lesuren in 4 lesweken. Dit verzuim moet door de school worden gemeld in het DUO verzuimloket. Eén leerling, één gezin, één plan Wanneer er meer aan de hand is dan simpel verzuim, ligt een integrale aanpak voor de hand. Er is sprake van signaalverzuim als achterliggende problematiek één van de oorzaken van verzuim is. Bij signaalverzuim wordt de methodiek van Eén leerling, één gezin, één plan toegepast. Doel voor het Team Leerlingzaken is dat het verzuim zo spoedig mogelijk stopt. De bedoeling bij deze methodiek is dat partijen die betrokken zijn bij de leerling of het gezin sámen met de ouders afspraken maken die worden vastgelegd in een gezamenlijk plan. Leerplicht praat niet óver maar mét leerlingen en hun ouders. Door het schriftelijk vastleggen van afspraken kunnen partijen elkaar aanspreken op het nakomen van die afspraken. Wanneer het zwaartepunt niet meer ligt bij de verzuimproblematiek wordt de zorgcoördinatie overgedragen aan de meest belanghebbende partij. Iedere betrokken partij bij Eén leerling, één gezin, één plan doet dat wat binnen haar (eind)verantwoordelijkheid ligt. Wanneer meerdere kinderen in een gezin met leerplicht te maken hebben wordt één leerplichtambtenaar als eindverantwoordelijke aangewezen. Melding in de Verwijsindex Vallei (ViVallei) Als er grote zorgen zijn over een kind wordt er een melding gedaan in de Verwijsindex voor de Vallei regio (ViVallei). In dit systeem kunnen professionals een signaal afgeven als zij zich zorgen maken over kinderen en jongeren. Het kan gaan om de (thuis)situatie, het gedrag en/of de ontwikkeling van kinderen en jongeren tussen de 0 en 23 jaar. Door de Verwijsindex worden de meldende professionals over elkaars signaal geïnformeerd. Daarna nemen zij contact met elkaar op om de zorg of hulp voor het kind of de jongere zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 9

10 Handhaving bij signaalverzuim Ook bij signaalverzuim kan het voorkomen dat ondanks interventie van leerplicht het verzuim voortduurt, en handhaving geboden is. Leerplicht maakt proces-verbaal op of legt een last onder dwangsom op wanneer ouders/verzorgers en/of de leerling verwijtbaar niet meewerken aan het beëindigen van het verzuim. 4. Doorlopende lijn Leerplicht Kwalificatieplicht - RMC De aanpak van verzuim en (dreigend) voortijdig schoolverlaten in het primair en voortgezet onderwijs worden uitgevoerd door het Team Leerlingzaken van de gemeente Ede. Zodra een jongere in het VO echter 18 jaar is, vindt overdracht naar het RMC plaats. Jongeren die kwalificatieplichtig zijn (16- en 17-jarigen) en in het MBO onderwijs volgen, vallen bij verzuim onder verantwoordelijkheid van de leerplichtambtenaar MBO. Zowel de Kwalificatieplicht als het RMC worden regionaal uitgevoerd 6. De leerplichtambtenaar MBO werkt nauw samen met de RMC-consulenten en zorgt voor overdracht, zodra een jongere 18 jaar wordt. 6 Voor de gemeenten Ede, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen. blz. 10

11 4. Uitvoering en samenwerking met partners 4.1. Organisatie van de leerplichtfunctie Voor wat betreft de organisatie van de leerplichtfunctie werkt het Team Leerlingzaken als volgt: Eén aanspreekpunt per gezin en school Leerplicht hanteert het uitgangspunt dat zij werkt met een vaste leerplichtambtenaar per gezin en per school. Zo is het voor het gezin en de school duidelijk welke leerplichtambtenaar hun aanspreekpunt is. Leerplicht werkt outreachend Outreachend werken betekent hier dat het Team Leerlingzaken indien nodig en mogelijk op locatie werkt. Zo kan er voor gekozen worden om verzuimgesprekken met leerlingen en ouders op school te houden. Ook op gemeentehuizen vindt contact plaats tussen de leerplichtambtenaar en jongeren en ouders. Bij een eerste verzuimovertreding kan juist een gesprek bij de gemeente voor gezagsuitstraling zorgen om recidive te voorkomen. Indien nodig voert de leerplichtambtenaar een huisbezoek uit; doorgaans met een collega. Hiervoor heeft het team Leerlingzaken in 2013 een veiligheidsprotocol opgesteld. Deze is als bijlage opgenomen (bijlage 5). Leerplicht vormt een schakel in de uitvoering van het lokale jeugdbeleid Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het voeren van lokaal jeugdbeleid. Het eerder genoemde beleidsuitgangspunt: Eén leerling, één gezin, één plan ligt in de lijn met de visie die de gemeente Ede heeft bij complexe opvoed- en opgroeivragen (Beleidsplan Jeugd , gemeente Ede). Als er sprake is van problematiek op meerdere sociale vlakken dan moet de hulp in onderlinge samenhang en vanuit één regie worden verleend. De regie is dan belegd bij de gezinsregisseur van het sociale team. De gezinsregisseur heeft de regie. Als de veiligheid in het geding is en een meer gedwongen kader nodig is, wordt de regie op de aanpak - na tussenkomst van de Raad voor de Kinderbescherming en een besluit van de kinderrechter - tijdelijk door een jeugdbeschermer overgenomen, die de bescherming van kinderen afdwingt. Wij hechten er hierbij wel aan dat er een duidelijk onderscheid is tussen de rol van hulpverlening en die van de jeugdbeschermer. De inhoudelijke regie en uitvoering is belegd bij de gezinsregisseur (hulp vanuit het vrijwillig kader) en de uitvoering van de jeugdbeschermingsmaatregel bij de jeugdbeschermer. De leerplichtambtenaar maakt deel uit van de lokale zorgstructuur: hij 7 signaleert, kan de schoolgang bevorderen, heeft kennis van de onderwijsmogelijkheden en kan adviseren in de zorg die nodig is. Daarmee is zijn rol belangrijk, maar niet leidend Preventie Uit de visie en geformuleerde beleidsuitgangspunten blijkt een duidelijke voorkeur om preventief te werken. Deze visie ligt in lijn met de het beleid van het Ministerie van OCW en de belangenvereniging voor functionarissen Leerplicht en RMC: Ingrado. Vroegtijdige signalering en aanpak van verzuim leidt tot het snelste en beste resultaat. Preventieve taken die het team Leerlingzaken uitvoert zijn: * Proactief en vroegtijdig informatie geven aan leerlingen, ouders en betrokken scholen en instellingen door middel van voorlichting op onder andere internet, schoolgidsen, brochures en door het beantwoorden van telefonische vragen; * Spreekuren op scholen, waarin jongeren vroegtijdig worden aangesproken op verzuimgedrag en de mogelijke achterliggende problematiek in kaart wordt gebracht. Hoe eerder de interventie, hoe beter het resultaat. Door de spreekuren wordt de relatie met scholen sterk verbeterd, wat weer meer aandacht voor verzuimproblematiek met zich meebrengt; 7 Met hij wordt ook zij bedoeld Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 11

12 * Risicoleerlingen begeleiden bij de overstap van PO naar VO en van VMBO naar MBO; * Deelname aan zorgadviesteams in het voortgezet onderwijs; * Deelname aan werkgroepen en doelgroepbenadering, een voorbeeld hiervan zijn andere netwerkoverleggen dan ZAT s. Het gaat hierbij vaak om de toegevoegde waarde van de kennis en kunde van leerplicht; Samenwerking met scholen. Scholen zijn de belangrijkste partners in de preventie van dreigend schoolverzuim. In de afgelopen jaren is een goede relatie opgebouwd met de scholen binnen de regio, waardoor de samenwerking over het algemeen goed verloopt. De contacten met het primair onderwijs beperken zich vooral tot die met individuele scholen als er sprake is van (dreigend) ongeoorloofd verzuim. Met het voortgezet onderwijs is er structureel contact. Elke voortgezet onderwijsschool heeft een zorgadviesteam waaraan een leerplichtambtenaar deelneemt. Samenwerking met zorgverleners In de preventie is samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) van groot belang, de poort in Ede voor informatie, begeleiding en hulp bij opvoeding en opvoedproblemen. De schoolmaatschappelijk werkers in het onderwijs vormen onderdeel van het CJG. Zij zijn actief in het onderwijs en zijn erop gericht om problemen met leerlingen vroegtijdig te signaleren dusdanig hulp te bieden of door te verwijzen naar hulpverlening om verzuim te voorkomen Curatieve taak (drang) De curatieve taak is een belangrijk uitvloeisel van de Leerplichtwet. Het betekent dat alle meldingen op grond van de Leerplichtwet worden opgepakt met als doel jongeren toe te leiden naar een startkwalificatie, zonder dat zij daarbij de Leerplichtwet overtreden. Iedere melding van verzuim, aanvraag voor verlof of vrijstelling wordt opgepakt. Wil men met de jongeren en/of ouders/verzorgers iets bereiken dan moeten zaken tijdig opgepakt worden. De leerplichtambtenaar onderzoekt de melding en doet alles wat in zijn mogelijkheden ligt om het verzuim te stoppen en de jongere terug naar school te krijgen. In de curatieve taak is het onderwijs, net als bij de preventieve taak, een belangrijke partner om het verzuim te stoppen. Samenwerking met gemeentelijke afdelingen Eind 2014 heeft de gemeente Ede de Selectietafel kwetsbare jongeren opgericht. Met dit initiatief willen we maatschappelijke uitval voorkomen door op casusniveau integraal te kijken naar de problematiek en oplossingen aan te dragen. Trekker is de afdeling Werk, Participatie en Inkomen, maar Team Leerlingzaken, RMC, Veiligheidshuis sluiten aan. Bedoeling is om jongeren met meervoudige problematiek waar geen simpele oplossingen voorhanden zijn op casusniveau te bespreken en een passend aanbod te doen. Per vergadering kunnen cases worden aangeleverd. Op termijn zouden bij de Selectietafel ook externe partners kunnen aansluiten en cases kunnen inbrengen. Samenwerking met zorgverleners Vanaf 1 januari 2015 is de Jeugdwet van kracht. Het CJG wordt met de invoering van deze wet een belangrijke partner voor het team Leerlingzaken. Naast het feit dat het CJG een belangrijke toegang tot jeugdhulp vormt, is het CJG ook een schakel naar het onderwijs. Verzuim is soms een klein facet van de complexe gezinsproblematiek die met de juiste zorgpartners aan tafel en het integraal aanvliegen van de problemen om tot oplossing moet komen. Per situatie maakt leerplicht een afweging wat haar rol en positie is. Het belang van het kind en het recht op onderwijs staat daarbij centraal. Risicojongeren Om te voorkomen dat bij risico-jongeren alleen nog in een laat stadium interventies plaats dienen te vinden (welke veelal gericht zijn op het beperken van de schade) gaan wij ons meer dan ooit focussen op de kern van de problematiek en de integrale aanpak hiervan. De afdeling Leerplicht vervult een belangrijke rol in dit zogenoemde 'kraan dicht beleid'. Om dit te realiseren worden de risicojongeren van Leerplicht ondergebracht bij het Sociaal Interventieteam (SIT) die op een Integrale wijze probeert blz. 12

13 te komen tot een eenduidige focus en aanpak van deze jongeren. Het SIT is in september 2014 opgericht in de gemeente Ede. Met verschillende disciplines worden complexe cases besproken, veelal gezinnen waar sprake is meervoudige problematiek én waarbij sprake is van criminaliteit en/of zware overlast. Geprobeerd wordt straf en zorg op elkaar af te stemmen op lokaal niveau Repressie (dwang) Het opmaken van een proces-verbaal of het opleggen van een last onder dwangsom wordt gezien als uiterste middel, als een breekijzer om een impasse in een bepaalde situatie te doorbreken, om onvrijwillige hulpverlening af te dwingen, of om ouders via een boete te dwingen hun kind(eren) in te schrijven bij een school. Voor meer informatie over het proces-verbaal of de last onder dwangsom verwijzen we naar bijlage 3. Samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank Vanaf 1 januari 2010 hebben de leerplichtambtenaren de mogelijkheid om bij absoluut verzuim of relatief verzuim na gedegen onderzoek de kinderbijslag stop te laten zetten. Zij doen daartoe een schriftelijke melding van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De SVB stopt dan met de betaling van kinderbijslag met ingang van het eerstvolgende kwartaal. Het doel van deze mogelijkheid is dat het schoolverzuim wordt teruggedrongen. De betaling van de kinderbijslag wordt weer gestart als het verzuim volgens de leerplichtambtenaar is opgeheven. Dit zorgt ervoor dat de ouders zich bewust zijn van het nut van de leerplicht en hun kinderen meer motiveren om hieraan te voldoen. In 2014 is voor het team Leerlingzaken dit instrument beschikbaar. Samenwerking met partners in het kader van Veiligheid Veiligheidshuis Sinds 2009 werken gemeenten (o.a. Team Leerlingzaken) in de regio Vallei, Openbaar Ministerie (OM), politie, justitie- en zorgpartners samen in het Veiligheidshuis West Veluwe Vallei. Doel is de samenwerking rond veiligheid effectiever en efficiënter aan te pakken en maatschappelijk probleemgedrag terug te dringen. Openbaar Ministerie (OM) Het is van belang dat er met regelmaat overleg plaatsvindt tussen Leerplicht en het OM om zaken goed met elkaar af te stemmen en ervoor te zorgen dat er geen rechtsongelijkheid ontstaat. Daarnaast is het van belang om met enige regelmaat de alternatieve sancties te evalueren en te bezien of het doel wordt bereikt, namelijk dat leerplichtigen weer naar school gaan. Het Openbaar Ministerie zet een behoorlijke druk op gemeenten, door burgmeesters aan te spreken op het feit als er niet of nauwelijks wordt gehandhaafd op het gebied van leerplicht binnen hun gemeente. Meer informatie over de soorten overleggen die er zijn in het justitiële kader is te vinden in bijlage 3. Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 13

14 5. Beoogde resultaten en speerpunten 5.1. Te bereiken resultaten Vanuit de beleidsuitgangspunten kunnen beoogde resultaten en maatschappelijke effecten geformuleerd worden. Hieraan verbonden zijn maatregelen en activiteiten die moeten leiden naar de resultaten en effecten. Elk jaar maakt het Team Leerlingzaken een jaarverslag op om zichtbaar te maken wat het team doet. Vanaf het jaarverslag over voegen we een paragraaf toe waarin we de voortgang van de beoogde resultaten en effecten beschrijven. De resultaten kunnen gebruikt worden om te kijken waar en hoe de uitvoering van de leerlichtfunctie verbeterd kan worden. Die verbetering kan liggen bij de uitvoerder van de leerplichtfunctie, de scholen, bij ketenpartners of in aanpassing van wet- en regelgeving. Het jaarverslag ligt elk jaar ter vaststelling voor aan de gemeenteraad. De aanpak van verzuim is de belangrijkste taak van het Team Leerlingzaken. Het is verleidelijk om het succes van het team af te meten aan het aantal verzuimmeldingen. Streven naar minder verzuimmeldingen betekent namelijk niet automatisch dat er geen problemen zijn met jongeren. We willen juist dat scholen verzuim melden, zodat we actie kunnen ondernemen om erger, bijvoorbeeld voortijdig schoolverlaten, te voorkomen. Daarom kiezen we voor andere te bereiken resultaten. Per resultaat geven we aan welke maatregelen we willen nemen. Resultaat 1: Het percentage scholen dat wettelijk verzuim tijdig en volledig meldt is 100%. Uit te voeren maatregelen: a. Alle scholen in Ede worden met een brief geattendeerd op het belang van het melden van verzuim, waarin de wettelijke termijnen duidelijk worden verwoord; b. In de contacten met scholen zullen leerplichtambtenaren scholen voortdurend stimuleren wettelijk verzuim tijdig en volledig te melden. Resultaat 2: Op 100% van het gemelde wettelijke verzuim volgt actie van leerplicht. Uit te voeren maatregelen: a. de nieuwe leerplichtadministratie wordt dusdanig ingericht dat alle verzuimmeldingen in beeld zijn bij leerplicht; b. alle meldingen worden verdeeld onder de leerplichtambtenaren in het Team Leerlingzaken; c. Elke leerplichtambtenaar neemt voor zijn/haar cases contact op met school, ouders/leerling en eventuele andere relevante partners en onderneemt acties of zet anderen daartoe aan met als doel het verzuim te doen stoppen. Resultaat 3: 70% van de geconstateerde meldingen voor verzuim wordt dusdanig afgedaan dat het niet leidt tot een tweede melding. Uit te voeren maatregelen: a. het Team Leerlingzaken zal met school, ouders/leerling en andere relevante partners acties ondernemen waardoor het verzuim stopt en een tweede melding uitblijft. Resultaat 4: 100% van de meldingen die voldoen aan de criteria voor melding in de Verwijsindex (voor de regio Vallei ViVallei) wordt gemeld in ViVallei. Uit te voeren maatregelen: a. het Team Leerlingzaken zal verzuimmeldingen die voldoen aan de gestelde criteria melden in ViVallei. blz. 14

15 In een concreet uitvoeringsplan, dat in september 2015 wordt opgesteld met het Team Leerlingzaken, zullen termijnen gekoppeld worden aan de te behalen resultaten en de te ondernemen maatregelen. Bovendien zullen meetpunten gekozen worden die een eerlijke beoordeling mogelijk maken. Hierbij dienen kwantiteit en kwaliteit van het werk in evenwicht te zijn. Streven is om de resultaten binnen 2 schooljaren (schooljaar en ) behaald te hebben Maatschappelijke effecten Met de te bereiken resultaten en te ondernemen maatregelen beogen we de volgende maatschappelijke effecten: - 100% van de leerlingen volgt passend onderwijs of heeft indien noodzakelijk een vrijstelling; - 0% van de leerplichtigen is voortijdig schoolverlater tenzij een vrijstelling door leerplicht is afgegeven. Gemeenten worden met behulp van factsheets van DUO gedurende het jaar geïnformeerd over de behaalde resultaten. De aantallen in de factsheets worden getoetst aan de geformuleerde resultaten en maatschappelijke effecten zodat tussentijds inzichtelijk wordt of we op de goede weg zitten. De resultaten worden gebruikt om de periode te evalueren en dienen als input voor het schooljaar daarna Kwaliteit en professionalisering Kwaliteit van de leerplichtambtenaar bepaalt in sterke mate of jongeren wel/niet succesvol hun schoolbezoek hervatten. De leerplichtambtenaar moet in staat zijn objectief naar situaties te kijken, snel en effectief kunnen reageren, goed kunnen communiceren, kunnen schakelen op verschillende niveaus, overtuigingskracht hebben en sociaal vaardig zijn. Daarnaast is kennis van de leerplichtwet, algemene wet bestuursrecht, onderwijswetten en hun toepassing van belang om het vak goed te kunnen uitvoeren. Iedere nieuwe leerplichtambtenaar dient de vakopleiding tot leerplichtambtenaar te volgen of volbracht te hebben. Hierin worden de basisvaardigheden aangeleerd voor het functioneren als leerplichtambtenaar. Om slagvaardig aan het werk te kunnen is daarnaast het hebben van een buitengewone opsporingsbevoegdheid (BOA) een noodzaak. Periodieke her- en bijscholing is nodig en verplicht om de relevante kennisen vaardigheden te krijgen en/of te behouden Speerpunten 2015 Naast de beoogde resultaten en de te ondernemen maatregelen hebben we speerpunten voor 2015 geformuleerd. Afgelopen jaar is er in Ede veel gebeurd op het gebied van Leerlingzaken. Belangrijk is om onder alle omstandigheden goed te blijven focussen. De focus in 2015 ligt met name op het vlak van preventie en integrale en regionale samenwerking. Preventie In 2015 gaan we onze focus verbreden naar het primair onderwijs (basisscholen). Veel capaciteit van Leerplicht wordt ingezet op het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Hoe kan voorkómen worden dat pas in deze fase de leerplichtambtenaar in beeld komt? Welke invloed kunnen wij aanwenden om in het primair onderwijs risicogedrag te onderkennen en hier op te acteren. Studenten van de Christelijke Hogeschool Ede doen in 2015 onderzoek naar de invloed van Leerplicht in het primair onderwijs en komen medio 2015 met adviezen en aanbevelingen. Integraliteit Verzuim is vaak maar een klein facet van complexe gezinsproblematiek. Deze complexe gezinsproblematiek vergt een integrale benadering waarbij de Leerplichtwet een van de onderdelen van de aanpak betreft. Hiertoe wordt in 2015 de Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 15

16 samenwerking tussen het Sociaal Interventieteam en het team Leerplicht verder vorm en inhoud gegeven. Regionale samenwerking Medio 2015 wordt de administratie van Leerplicht ondergebracht bij de gemeente Veenendaal. Om verstoringen van het primaire proces te minimaliseren, dient de overgang van de Edese administratie naar Veenendaal soepel te verlopen. blz. 16

17 Bijlage 1. Uitleg wetgeving en termen Wetgeving Leerplichtwet In de Leerplichtwet (1969) zijn de volgende gemeentelijke taken opgenomen: * de gemeente moet een leerplichtadministratie bijhouden. (artikel 18 lpw). Met dit instrument kan worden gecontroleerd of alle leerplichtigen op een school of onderwijsinstituut staan ingeschreven (controle op absoluut verzuim, artikel 19 lpw); * het vermoedelijke ongeoorloofde schoolverzuim dat aan de gemeente wordt gemeld, wordt door de leerplichtambtenaar onderzocht; * de leerplichtambtenaar onderzoekt aanvragen voor vervangende leerplicht (artikel 3a en 3b lpw): * als de leerplichtambtenaar merkt dat een jongere in strijd met de Arbeidstijdenwet werkt, dan wordt deze informatie doorgegeven aan de Arbeidsinspectie (artikel 23 lpw); * de leerplichtambtenaar heeft toegang tot de scholen en instellingen en is bevoegd zijn taak uit te oefenen ten aanzien van leerlingen die in Nederland woon- of verblijfplaats hebben (artikel 5:15 Awb); * over verlof ingeval van andere gewichtige omstandigheden van meer dan 10 schooldagen beslist de leerplichtambtenaar; * Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet door scholen is vanaf 1 januari 2012 eenduidig belegd bij de Inspectie van het onderwijs. De leerplichtambtenaar krijgt hierdoor een belangrijke signaleringsrol voor wat betreft de naleving door scholen maar zal dus niet meer handhaven vanuit de Leerplichtwet. Zodra de leerplichtambtenaar kennis neemt van schoolverzuim waarvan niet door een directeur is kennis gegeven, stelt de leerplichtambtenaar een onderzoek in naar de reden waarom de directeur het verzuim niet heeft gemeld. Blijkt uit het contact met de directeur dat deze verwijtbaar in gebreke blijft, dan doet de leerplichtambtenaar een melding bij de Inspectie van het onderwijs. * burgemeester en wethouders kunnen in bijzondere omstandigheden vrijstelling verlenen aan kwalificatieplichtige jongeren indien aangetoond wordt dat de jongere op andere wijze voldoende onderwijs geniet (artikel 15 lpw); * burgemeester en wethouders moeten jaarlijks vóór 1 oktober verslag uitbrengen aan de gemeenteraad over het in de gemeente gevoerde beleid inzake de handhaving van de leerplicht en de kwalificatieplicht en de resultaten daarvan (artikel 25 lid 1 lpw); * burgemeester en wethouders moeten jaarlijks een opgave zenden aan de Minister over de omvang en de behandeling van het aan hen gemelde schoolverzuim in hun gemeente (artikel 25 lid 2 lpw). Meer wettelijke taken kent de leerplichtwet niet. In de leerplichtwet is een artikel opgenomen, artikel 16, lid 4 dat aangeeft dat gemeenten in een ambtsinstructie moeten vastleggen op welke wijze de leerplichtambtenaar uitvoering geeft aan bepaalde taken. Ook de wijze waarop de ambtenaren bij de uitvoering van hun taken overleg plegen en samenwerken met ambtsgenoten van de omliggende gemeenten dient terug te komen in de ambtsinstructie. In 2010 hebben de gemeenten in de regio een gezamenlijke ambtsinstructie opgesteld. In 2014 echter, is de ambtsinstructie voor de gemeente Ede aangepast. Dit vloeide voort uit het collegebesluit van 10 Juni 2014, waarin werd bepaald dat de leerplichtambtenaar voor de uitvoering van zijn/haar taak gebruik kan maken van een extra instrument, namelijk de last onder dwangsom (LOD). Om die reden moest de ambtsinstructie worden aangepast. Aangezien andere gemeenten in de regio hiertoe (nog) niet besloten hebben heeft de ambtsinstructie voor de leerplichtambtenaar in Ede weer een lokale status gekregen. Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 17

18 Algemene wet bestuursrecht Eén daarvan is de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het Team Leerlingzaken neemt namens het College van Burgemeester en Wethouders besluiten op aanvragen van verlof en vrijstelling. Omdat er een besluit wordt genomen is er sprake van een beschikking en geldt de Awb. Het is van belang dat de leerplichtambtenaar er rekening mee houdt dat een ouder bezwaar kan aantekenen tegen een besluit. Daarnaast is het mogelijk om de leerplichtwet op een bestuursrechtelijke wijze te handhaven. Dit betekent dat de gemeente een boete kan opleggen aan ouders/jongere in geval van verzuim. Dit is de zogenaamde Last onder Dwangsom. Het Team Leerlingzaken kan vanaf augustus 2014 gebruik maken van dit instrument. Onderwijswetgeving Binnen bepaalde onderwijswetgeving zijn artikelen opgenomen die van invloed zijn op de werkzaamheden van de leerplichtambtenaar. In de Wet op het Primair Onderwijs (WPO) en de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) zijn bepalingen opgenomen betreffende de toelatingsleeftijd en de toelating en verwijdering van leerlingen. In de Wet op de Expertisecentra (WEC) zijn bepalingen opgenomen omtrent het speciaal onderwijs. Verder zijn in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB), de Arbeidstijdenwet, de Wet Inburgering en de Wet op het Onderwijstoezicht bepalingen opgenomen waar de leerplichtambtenaar af en toe mee te maken kan krijgen. RMC wetgeving RMC staat voor Regionaal Meld- en Coordinatiefunctie voortijdig schoolverlaten. De RMC wet bestaat sinds De RMC wetgeving is niet in een aparte wet vastgelegd, maar in diverse onderwijswetten. In de Wet op het Voortgezet Onderwijs, de Wet Educatie en Beroepsonderwijs en de Wet op de Expertise Centra is een aantal artikelen opgenomen over voortijdig schoolverlaten en de functie van de RMC hierin. In deze artikelen is geregeld wanneer er sprake is van een voortijdig schoolverlater (a), wat de school verplicht is te doen bij voortijdig schoolverlaten (b) en waarvoor de gemeente verantwoordelijk is (c). (a) Er sprake is van voortijdig schoolverlaten als: een jongere nog geen 23 is en; hij/zij geen diploma van het VWO, de HAVO of niveau 2 van het MBO heeft en; hij/zij gedurende een maand zonder geldige reden het onderwijs niet meer heeft gevolgd of; hij/zij bij de school wordt uitgeschreven of van school wordt verwijderd. (b) Het bevoegd gezag van de school verplicht is: om van leerlingen die niet meer leerplichtig zijn (ouder dan 18, jonger dan 23) en nog geen startkwalificatie hebben melding te doen bij de woongemeente (via DUO verzuimloket van het Ministerie van OCW) van de jongere, wanneer er sprake is van voortijdig schoolverlaten. (c) De gemeente verantwoordelijk is voor: Het maken van afspraken met scholen voor voortgezet onderwijs, onderwijsinstellingen voor MBO, en andere instellingen en organisaties die te maken hebben met voortijdig schoolverlaten over de inzet en verantwoordelijkheid bij het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten. Het zorgdragen voor de totstandkoming van een regionaal netwerk van die scholen, instellingen en organisaties. Het organiseren en coördineren van de meldingen van voortijdig schoolverlaten, het registeren van deze meldingen en zorgdragen voor de doorverwijzing naar onderwijs en arbeidsmarkt. Kwalificatieplicht De kwalificatieplicht houdt in dat jongeren onder de 18 jaar een diploma op minimaal HAVO of MBO niveau 2 moeten behalen. Heeft de jongere dit diploma nog niet, dan is de jongere verplicht naar school te gaan. Een jongere hoeft hiervoor niet 5 dagen op school te zitten, maar mag ook een leerwerktraject volgen. blz. 18

19 Definitie thuiszitter Een thuiszitter is een leerplichtige jongere tussen de 5 en 16 jaar of een jongere van 16 of 17 jaar die valt onder de kwalificatieplicht en die ingeschreven staat op een school of onderwijsinstelling en die zonder geldige reden meer dan 4 weken verzuimt, zonder dat hij/zij ontheffing heeft van de leerplicht respectievelijk vrijstelling van geregeld schoolbezoek wegens het volgen van ander onderwijs 8. Naast deze groep kennen we ook nog de jongeren die niet ingeschreven staan op een school en ook niet vrijgesteld zijn van de inschrijvingsplicht van de Leerplichtwet 1969, de zogeheten absoluut verzuimers. Als laatste kennen we een groep jongeren die vrijgesteld zijn van de inschrijvingsplicht van de Leerplichtwet 1969 (Lpw). Dit zijn: - jongeren die op basis van psychisch of lichamelijk ongeschikt zijn om het onderwijs te volgen (artikel 5 onder a Lpw), - ouders/verzorgers die overwegende bedenkingen hebben tegen de richting van het onderwijs op redelijke afstand van de woning (artikel 5 onder b Lpw), - jongeren die onderwijs volgen in het buitenland (artikel 5 onder c Lpw) en - een groep jongeren van die op een andere wijze voldoende onderwijs genieten (artikel 15 Lpw). Deze laatste twee groepen vallen niet onder de officiële definitie van thuiszitters. Er zijn wel ontwikkelingen om het begrip thuiszitters breder te gaan definiëren. 8 Definitie gehanteerd door Ministerie van OCW. Beleidsnotitie Leerplicht 2015 blz. 19

20 Bijlage 2. Beleidsuitgangspunten in een tabel weergegeven Beleidsuitgangspunt: Onderdelen per uitgangspunt: 1. Geen thuiszitters - Elke leerling is in beeld - Preventie op school - Belang van het kind/jongere staat voorop - Absoluut verzuim wordt direct opgepakt - Vrijstelling is soms noodzakelijk 2. Simpel verzuim? Lik op stuk-beleid! - Bij spijbelverzuim naar Bureau Halt - Bij luxe verzuim volgt proces-verbaal 3. Signaal verzuim: integrale aanpak - Eén leerling, één gezin, één plan - Melding in Verwijsindex Vallei - Handhaving bij signaalverzuim 4. Doorlopende lijn LP-KP-RMC blz. 20