Als een blad op een rivier? Waarom Plantentuinen belangrijk zijn

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Als een blad op een rivier? Waarom Plantentuinen belangrijk zijn"

Transcriptie

1 Als een blad op een rivier? Waarom Plantentuinen belangrijk zijn

2 Waarvoor dient een plantentuin? Om huwelijksfoto s te maken Om gras af te rijden Om te wandelen Om zeldzame planten te kweken? Ik zou het eigenlijk niet weten Niet meer dan bladeren in de rivier van de tijd? Frivole versiering? Amusement voor plantenliefhebbers en plantkundigen?

3 Wat is een plantentuin? Horticultuur Planten hebben een nut : Een tuin met planten De bijzonder plaats van plantentuinen Planten staan centraal : Een tuin voor planten De opdracht van plantentuinen

4 De opdracht van plantentuinen Planten bewaren Planten onderzoeken Planten verklaren Internationale dimensie, altijd gehad!

5 Planten beschermen De Nationale Plantentuin beschermt en bewaart plantensoorten. In onze tuinen, kassen, zaadbanken en arboreta kan je talrijke bedreigde planten vinden. Wij proberen hen te behoeden voor uitsterven. We werken ook samen andere plantentuinen en instellingen om wilde planten in de vrije natuur te beschermen, zowel nationaal als internationaal.

6 Planten onderzoeken Onze wetenschappers onderzoeken planten, paddenstoelen en wieren, uit alle hoeken van de wereld; van Antarctica tot Centraal-Afrika. Ze gebruiken zowel de gedroogde planten uit het herbarium als de meest moderne DNA analyses en ontdekken regelmatig nieuwe plantensoorten.

7 De kennis over planten verspreiden De Plantentuin maakt de kennis over planten voor iedereen toegankelijk. Onze plantenverzamelingen bieden een unieke kijk op het Plantenrijk We organiseren geleide bezoeken, tentoonstellingen, cursussen, rondleidingen en schoolateliers. We hebben een uitgebreide botanische bibliotheek en publiceren wetenschappelijke artikels en tijdschriften. U kan meer informatie vinden op onze website:

8 Een overzicht De medische plantentuin 16e eeuw De rariteiten plantentuin 16e - 17e eeuw De economische plantentuin 17e 18e eeuw De klasserende plantentuin 18e 19e eeuw De publieke plantentuin 19e 20e eeuw De beschermende plantentuin, einde 20e eeuw De zichtbare plantentuin, begin 21e eeuw

9 De medische plantentuin 16e eeuw Pisa en Padua 1545 Medische interesse Verbonden aan onderwijsinstelling Oudste herbarium 1569 (Ottoneum, Kassel, Duitsland) Geneeskrachtige planten kweken

10 De medische plantentuin Pisa

11 De wereld ordenen

12 Medische planten vandaag Prunus africana Prostaat vergroting Duurzame ontginning nodig Catharanthus roseus Hodgkin s ziekte Kinderleukemie Artemisia annua Malaria

13 De rariteiten plantentuin 16e 17e eeuw Leiden 1587 Plantenrijk ontdekken Vreemde planten laten zien

14 De rariteiten plantentuin Leiden Carolus Clusius ( ) Tulpengekte

15 De rariteiten plantentuin Paradise in Sole Paradisus terrestris 1629 (John Parkinson)

16 Rariteiten vandaag Steencactussen (Ariocarpus) Reuzenarum (Amorphophallus titanum) Reuzenlelie (Cardiocrinum giganteum)

17 De economische plantentuin 17e 18e eeuw Plantenrijk gebruiken Botanische wereldrijken Bruikbare planten onderzoeken

18 De economische plantentuin Acclimatisatie tuinen Planten zich laten aanpassen La Orotava, Tenerife (1788)

19 De economische plantentuin Royal botanic gardens, Kew (Kew gardens) 1759 Sir Joseph Banks ( ) Palm House

20 Economische planten vandaag : Het lotus effect Zelf reinigende oppervlaktes Kunststoffen Autolak Verf Kleren Botanische Gärten, Bonn / Nees-Institut fur Biodiversität der Pflanzen (Wilhelm Barthlott)

21 De klasserende plantentuin 18e 19e eeuw Plantenrijk ordenen Linnaeus ( ) Twee namen systeem Poa annua Planten namen geven

22 De klasserende plantentuin University of Uppsala Botanic Garden (1655) Reconstructie van Linnaeus tuin ca 1770

23

24 Klasseren vandaag Steeds meer gegevens Gebruik van DNA sequenties Biodiversiteitscrisis; wat zijn we aan het verliezen?

25 De publieke plantentuin 19e 20e eeuw Plantenrijk als achtergrond Plantenrijk als tijdverdrijf Interesse opwekken Het publiek ontvangen

26 De publieke plantentuin vandaag Essentieel Informatie, infrastructuur, communicatie Mobilisatie Risico Teloorgang, verlies van identiteit Bv. Stadspark Tienen

27 De beschermende plantentuin Eind 20e eeuw Biodiversiteitscrisis Internationale regelgeving Op de bres voor planten Een venster op de wereld Encephalartos laurentianus Een Belgische soort? Planten beschermen

28 Planten beschermen vandaag Wereldwijd netwerk Kennis Potten, genen en natuurreservaten Gabon, 2005, Cursus mycologie Meise, 2006, Europese plantentuinen Kisantu, RDCongo, 2004, Samenwerkingsproject

29 De zichtbare plantentuin Nu! The only thing worse than being talked about is not being talked about (O. Wilde) Over planten spreken The Eden project

30 Massacommunicatie

31 De taken van een Plantentuin Geneeskrachtige planten kweken, 16e eeuw Vreemde planten laten zien, 16e - 17e eeuw Bruikbare planten onderzoeken, 17e 18e eeuw Planten namen geven, 18e 19e eeuw Het publiek ontvangen, 19e 20e eeuw Planten beschermen, einde 20e eeuw Over planten spreken, begin 21e eeuw

32 Nog veel werk voor de boeg 2500 plantentuinen Plantentuinen: bestaan +/- 500 jaar bezoekers per jaar zijn wereldwijd betrokken bij ontelbare projecten waarbij het Plantenrijk in al zijn facetten centraal staat Geven de wereld mee vorm en bepalen mee de loop van de geschiedenis The garden of cosmic speculation

flori mundi 25.10.2014 30.11.2014 Plantentuin Meise

flori mundi 25.10.2014 30.11.2014 Plantentuin Meise 1/7 PERSMAP flori mundi 25.10.2014 30.11.2014 Het orchideeënspektakel van de Plantentuin Meise Plantentuin Meise Nieuwelaan 38, 1860 Meise www.florimundi.be 2/7 Stap in het treintje, laat je voeren naar

Nadere informatie

Persmap. Plantentuin Meise

Persmap. Plantentuin Meise Persmap Plantentuin Meise Partners Foto verantwoording Alle foto s Plantentuin Meise behalve : Kris Pannecoucke : cover midden, p. 18 2e B. van Lidth : p. 15 2e van links Maarten Strack van Schijndel :

Nadere informatie

Persdossier Evolutiekas

Persdossier Evolutiekas Persdossier Evolutiekas Reis 450 miljoen jaar mee door de tijd: van de eerste landplanten, de reuzenpaardenstaarten, de steenkoolwouden, het dinotijdperk tot de bloemplanten van vandaag! Er groeit iets

Nadere informatie

Mensen, planten & mogelijkheden. De Nationale Plantentuin van België, Meise

Mensen, planten & mogelijkheden. De Nationale Plantentuin van België, Meise Mensen, planten & mogelijkheden De Nationale Plantentuin van België, Meise Wat lag er op uw bord? Planten uiteraard! Broccoli, bloemkool, tomaten, schorseneren,... Mensen kunnen niet zonder planten Maar

Nadere informatie

Nationale Plantentuin van België presenteert INQUIRE

Nationale Plantentuin van België presenteert INQUIRE Nationale Plantentuin van België presenteert INQUIRE Wie zijn we? Er groeit iets in Meise Planten centraal, al 200 jaar Kerntaken vandaag Planten Onderzoeken Bewaren 92 ha! Leren kennen Onderzoek Algen,

Nadere informatie

"Algemene rondleiding "

Algemene rondleiding "Algemene rondleiding " Gidseninformatie. 1 Algemene afspraken bij de ontvangst van groepen... 2 2 overzicht van deze rondleiding... 3 3 De algemene rondleiding... 4 3.1 Taken en positionering van de Plantentuin...

Nadere informatie

Een Wintertuin in Scheveningen-Bad

Een Wintertuin in Scheveningen-Bad Een Wintertuin in Scheveningen-Bad Een van de doelstellingen die te lezen is in gemeentelijke stukken, is het bevorderen van het herfst-, winter-, en voorjaarsbezoek aan Den Haag, maar vooral ook Scheveningen.

Nadere informatie

Leydse Weelde. Carolus Clusius - A

Leydse Weelde. Carolus Clusius - A Leydse Weelde Carolus Clusius - A Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk planten

Nadere informatie

TULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is.

TULPENGEKTE. 1. Streep door wat niet van toepassing is. TULPENGEKTE Je leraar of lerares heeft je een tulpenbol laten zien. Zo n bol stop je in de herfst in de grond, en in de lente groeit er een tulp uit. Niets bijzonders zou je zeggen. Maar vierhonderd jaar

Nadere informatie

8-DAAGSE BLOEM & PLANTREIS IERLAND, DUBLIN - WICKLOW

8-DAAGSE BLOEM & PLANTREIS IERLAND, DUBLIN - WICKLOW 8-DAAGSE BLOEM & PLANTREIS IERLAND, DUBLIN - WICKLOW In juni gaan we naar het prachtige gebied rond Dublin en Wicklow. We bezoeken de hoofdstad Dublin met de bekendste universiteit van Ierland en gaan

Nadere informatie

Meer informatie over de Clivia en de historie van kuipplanten

Meer informatie over de Clivia en de historie van kuipplanten Meer informatie over de Clivia en de historie van kuipplanten Meer informatie over de Clivia Voor diverse opdrachtgevers verzorgen wij de winterstalling van diverse soorten kuipplanten, zoals Citrus, Agapanthus,

Nadere informatie

Hamamelis Plantenjagen in China Klein Knoevenoord Papiermoerbei Botanisch Barcelona Cyclamen Kruidentuin Openluchtmuseum Brian Kabbes

Hamamelis Plantenjagen in China Klein Knoevenoord Papiermoerbei Botanisch Barcelona Cyclamen Kruidentuin Openluchtmuseum Brian Kabbes nummer 1, winter 2012 e 9,95 Hamamelis Plantenjagen in China Klein Knoevenoord Papiermoerbei Botanisch Barcelona Cyclamen Kruidentuin Openluchtmuseum Brian Kabbes De gouden eeuw van de botanie Leydse Weelde

Nadere informatie

Leydse Weelde. Marie de Brimeu - B

Leydse Weelde. Marie de Brimeu - B Leydse Weelde Marie de Brimeu - B Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk planten

Nadere informatie

KLAS ZKT. TUINMAN (M/V) MET TALENT. Richtlijnen voor de begeleider. Doelgroep. Duur. Activiteiten. Materiaal

KLAS ZKT. TUINMAN (M/V) MET TALENT. Richtlijnen voor de begeleider. Doelgroep. Duur. Activiteiten. Materiaal KLAS ZKT. TUINMAN (M/V) MET TALENT Doelgroep Lager Onderwijs Secundair Onderwijs 1 ste graad B-stroom 2 uur Activiteiten 1. Activiteit 1 Introductie: werken in de Plantentuin. 2. Activiteit 2: Opwarming

Nadere informatie

BELEIDSPLAN NVBT 2011-2015

BELEIDSPLAN NVBT 2011-2015 BELEIDSPLAN NVBT 2011-2015 1 Beleidsplan NVBT 2010-2015 September 2010 1. Inleiding De Nederlandse Vereniging van Botanische tuinen (NVBT) is een vereniging van Nederlandse plantentuinen die in 1998 is

Nadere informatie

ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!

ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! DE BROEIENDE MOBIELE KAS ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 5&6 Ontdek het zelf UITDAGING ONTWERP EEN MOBIELE BROEI- KAS VOOR OP HET SCHOOLPLEIN. INLEIDING Een van

Nadere informatie

Hortus Alkmaar van 30 jaar productietuin VSM ( ) naar een 300 jaar oude Hortus ?

Hortus Alkmaar van 30 jaar productietuin VSM ( ) naar een 300 jaar oude Hortus ? Hortus Alkmaar van 30 jaar productietuin VSM (1981-2011) naar een 300 jaar oude Hortus 2011-2311? Hortus Alkmaar anno nu Doelstellingen van de stichting: Het in stand houden en uitbreiden van een geneeskrachtige

Nadere informatie

I N H O U D. Nederlandse Kuipplantenvereniging Regio West 1 VAN H ET BESTUU R. 1 Van het bestuur 2 Plumeria s op Sicilië 3 Overige informatie

I N H O U D. Nederlandse Kuipplantenvereniging Regio West 1 VAN H ET BESTUU R. 1 Van het bestuur 2 Plumeria s op Sicilië 3 Overige informatie Nederlandse Kuipplantenvereniging Regio West FEBRUARI 2019 NIEUWSBRIEF JAARGANG 3 NUMMER 4 I N H O U D 1 Van het bestuur 2 Plumeria s op Sicilië 3 Overige informatie 1 VAN H ET BESTUU R Steeds nadrukkelijker

Nadere informatie

Fridericianum 2007, Foto: Werner Maschmann, documenta GmbH

Fridericianum 2007, Foto: Werner Maschmann, documenta GmbH Fridericianum 2007, Foto: Werner Maschmann, documenta GmbH RETOURTJE CULTUUR EDITIE 2007 DOCUMENTA 12 Van 16 juni t/m 23 september 2007 vindt in Kassel (Hessen, BRD) de DOCUMENTA 12 plaats, een van de

Nadere informatie

Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat Evere

Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat Evere Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding Windmolenstraat 21 Lindestraat 189 1140 Evere 17/09/2010-31/08/2011-1- A. HET MBMA Het Brussels Museum van de Molen en de Voeding met haar geklasseerde tuinen

Nadere informatie

Het veldboeket. Leerdagboek van:...

Het veldboeket. Leerdagboek van:... Het veldboeket Leerdagboek van:... Bloemen in het veld Het boeket in de klas (Beschrijf het boeket. Let vooral op de vormen, grootten en kleuren van de bloemen.) Bloemen groeien buiten (Vul de onderzoeksvragen

Nadere informatie

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel

Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011. Visie op voedsel Transition Town Castricum filmavond 19 mei 2011 Visie op voedsel WAT KAN IK IK DOEN? Cursus Permacultuur organiseren in Castricum en zelf meedoen Seizoenbewuster kopen Zinvolle planten in de tuin en beter

Nadere informatie

Er groeit iets in Meise!

Er groeit iets in Meise! Beste leerkracht, beste begeleider, Hartelijk dank voor uw interesse in het atelier De sleutels van het leven van de Nationale Plantentuin. Hierbij vindt u een overzicht van het atelier en enkele tips

Nadere informatie

ANIMATIES VOOR UW KLAS

ANIMATIES VOOR UW KLAS ANIMATIES VOOR UW KLAS VERENIGINGEN 1. APIS BRUOC SELLA Deze vereniging wil de stadsbewoners warm maken voor het milieu en mikt meer bepaald op stadsnatuureducatie. Als lesmateriaal maakt ze daarbij op

Nadere informatie

P r a k t i s c h e K r u i d e n l e e r

P r a k t i s c h e K r u i d e n l e e r P r a k t i s c h e K r u i d e n l e e r D o d o n a e u s h e r b o r i s t e n o p l e i d i n g Herborist, een oud beroep in een nieuwe vorm. De hedendaagse herborist is een kruidendeskundige met een

Nadere informatie

EEN ANDERE KIJK OP GEZONDHEID

EEN ANDERE KIJK OP GEZONDHEID EEN ANDERE KIJK OP GEZONDHEID Biologische Heilmittel Heel GmbH, Baden-Baden, www.heel.de Healthcare designed by nature 53204 11/06 Di GEZONDHEID HERSTELLEN OP EEN ANDERE MANIER 2 Ontsteking Bloedsomloop

Nadere informatie

De toekomst zit vol mogelijkheden

De toekomst zit vol mogelijkheden greenlight g g for g girls De toekomst zit vol mogelijkheden Je bent er waarschijnlijk al van op de hoogte: meisjes hebben de neiging hun interesse te verliezen in wetenschap en wiskunde wanneer ze in

Nadere informatie

GIMBORN PAD. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum. Von Gimborn Arboretum. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum

GIMBORN PAD. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum. Von Gimborn Arboretum. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum. Moersbergen. Von Gimborn Arboretum 1 Drie berg sest 5km raat weg 2 3 4 M oe rs be rg ste eg 6 7 Vo ss en ste in se 5 se la an Go oij erd ijk GIMBORN PAD Langbroekerwetering de-voetstap.nl Beschrijving wandeling Moersbergen - von Gimborn

Nadere informatie

niet-inheemse vaatplanten in Nederland

niet-inheemse vaatplanten in Nederland niet-inheemse vaatplanten in Nederland Wil Tamis & Ruud van der Meijden in samenwerking met de PGO FLORON naar het proefschrift van W.L.M Tamis: Changes in the flora of the Netherlands in the 20th century

Nadere informatie

Ik in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan? Wat is het resultaat? Vooruitblik

Ik in mijn stad. projectdag 1. Wat is de bedoeling? Hoe pak je het aan? Wat is het resultaat? Vooruitblik Ik in mijn stad projectdag 1 Wat is de bedoeling? Vandaag beschrijf je jouw eigen ervaringen in de stad waarin je woont. Vervolgens verdiep je je in kleine groepjes in een wijk, en maak je over deze wijk

Nadere informatie

Leydse Weelde. Jan Huygen van Linschoten - B

Leydse Weelde. Jan Huygen van Linschoten - B Leydse Weelde Jan Huygen van Linschoten - B Welkom in Museum Boerhaave. Je gaat de tentoonstelling Leydse Weelde Groene ontdekkingen in de Gouden Eeuw bekijken. Met groene ontdekkingen worden natuurlijk

Nadere informatie

LEYDSE WEELDE PLATTEGROND Z A A L B O V E N S C H A T K A M E R. hier begin je (na de workshop) p o o r t

LEYDSE WEELDE PLATTEGROND Z A A L B O V E N S C H A T K A M E R. hier begin je (na de workshop) p o o r t LEYDSE WEELDE PLATTEGROND Z A A L B O V E N 10 9 6 7 8 5 4 3 hier begin je (na de workshop) 1 2 S C H A T K A M E R 5 4 3 2 1 6 a b c 7 8 9 10 p o o r t De Praktijk i.s.m. Museum Boerhaave blz. 2 van 9

Nadere informatie

Er groeit iets in Meise!

Er groeit iets in Meise! Gidsprocedures atelier de sleutels van het leven Overzicht van de onderdelen Inleiding: Classificeren nuttig of niet? Locatie : Van Heurck-auditorium Duur : 20 minuten Alle leerlingen samen Deel I: Wat

Nadere informatie

V 1.4 Nomenclatuur. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

V 1.4 Nomenclatuur. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Knol 16 March 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/40480 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs

Nadere informatie

Vrijetijdsbesteding HOOFDSTUK

Vrijetijdsbesteding HOOFDSTUK UNIT 6 Vrijetijdsbesteding HOOFDSTUK 3 Een uitstap organiseren Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese Commissie. De verantwoordelijkheid voor deze publicatie ligt uitsluitend bij de

Nadere informatie

2 Kenmerken van de plant Uiterlijke kenmerken van een plant Het inwendige van de plant Afsluiting 32

2 Kenmerken van de plant Uiterlijke kenmerken van een plant Het inwendige van de plant Afsluiting 32 Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Naamgeving en systematiek 9 1.1 Namen zijn noodzakelijk 9 1.2 Regels bij naamgeving 12 1.3 Systematiek 14 1.4 Sporenplanten 17 1.5 Zaadplanten 18 1.6 Afsluiting 21 2 Kenmerken

Nadere informatie

: Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden. Piet Bremer Provincie Overijssel

: Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden. Piet Bremer Provincie Overijssel : Geschiedenis lezen aan planten; populaties met wortels in het verleden Piet Bremer Provincie Overijssel Geschiedenis lezen aan planten: de eerste gedachte Historische flora: flora gerelateerd aan een

Nadere informatie

Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten

Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten Toelichting voor docenten bij het boek Cursus wilde planten De cursus over wilde planten is een van de meest gegeven cursussen door IVN- en KNNVafdelingen. Hij wordt ook wel cursus Planten determineren

Nadere informatie

De ontdekking van Jan Lammers

De ontdekking van Jan Lammers Centrum Basiseducatie Brusselleer Oefenmap lezen en schrijven p. 1 Witloof De ontdekking van Jan Lammers Witloof is een echt Belgische groente. Ze werd in België ontdekt. Dat gebeurde tijdens de strijd

Nadere informatie

GRAND ZIMBABWE. Een 13 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenGZ

GRAND ZIMBABWE. Een 13 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenGZ GRAND ZIMBABWE Een 13 daagse internationale groepssafari min 4, max 12 mensen Tourcode: LA-JenGZ Ontdek de magie van Zimbabwe tijdens een safari door dit adembenemend mooie land. Trek naar de beroemdste

Nadere informatie

TE HUUR: Beukenrodelaan 2 K 3941 ZP Doorn - P/M. Landgoed Beukenrode Doorn. Patist Makelaardij en Taxatiebureau

TE HUUR: Beukenrodelaan 2 K 3941 ZP Doorn - P/M. Landgoed Beukenrode Doorn. Patist Makelaardij en Taxatiebureau TE HUUR: Beukenrodelaan 2 K 3941 ZP Doorn - P/M Landgoed Beukenrode Doorn Patist Makelaardij en Taxatiebureau 2 patistmakelaardij.nl "Sparrenhof", 2K Fraai gelegen Kantoorgebouw bestaande uit 2 verdiepingen

Nadere informatie

7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom

7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom D 7 e biologische diversiteit een moeilijk te vrijwaren rijkdom In Ukkel Onze Gemeente Ukkel maakt deel uit van de groenste gemeenten van Brussel. In een Ukkelse straat of in het Zoniënwoud kan u soms

Nadere informatie

Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen.

Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen. Praktische-opdracht door een scholier 1556 woorden 24 augustus 2010 5,9 20 keer beoordeeld Vak Biologie Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen. Inhoudsopgave Inleiding

Nadere informatie

Jaaroverzicht 2010. De Hortus botanicus Leiden. Een (spring)levend museum

Jaaroverzicht 2010. De Hortus botanicus Leiden. Een (spring)levend museum De Hortus botanicus Leiden Een (spring)levend museum Verscholen in het stadshart van Leiden ligt een groene schatkamer die dateert uit het jaar 1590. De Hortus botanicus Leiden laat de bezoeker - wetenschapper

Nadere informatie

INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK FACULTEIT LETTEREN

INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK FACULTEIT LETTEREN INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK FACULTEIT LETTEREN Bachelor in de taal- en letterkunde Bachelor in de taal- en letterkunde doorstroomoptie toegepaste taalkunde Bachelor in de geschiedenis

Nadere informatie

Wat zijn dit voor tijden, dieren bijna een misdaad is, wantoestanden inhoudt.

Wat zijn dit voor tijden, dieren bijna een misdaad is, wantoestanden inhoudt. Wat zijn dit voor tijden, dieren bijna een misdaad is, wantoestanden inhoudt. waarin een gesprek over dieren omdat het een zwijgen over zoveel wantoestanden (naar Bertolt Brecht) Educatie:

Nadere informatie

BESCHUITSTOREN WORMER< 1

BESCHUITSTOREN WORMER< 1 De Beschuitstoren Historie In de 17e eeuw was de Zaanstreek en omliggende dorpen een omgeving waar het een komen en gaan van schepen was, dit gebied mag daarom met recht één van de oudste industriegebieden

Nadere informatie

National Geographic Historia Verschijnt 4 keer per jaar Betaalde oplage:

National Geographic Historia Verschijnt 4 keer per jaar Betaalde oplage: 2018 National Geographic Magazine Verschijnt 12 keer per jaar Betaalde oplage: 67.944 Bereik: 633.000 National Geographic Traveler Verschijnt 4 keer per jaar Betaalde oplage: 35.459 Bereik: 228.000 National

Nadere informatie

ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN

ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN haagsekunstenaars.nl is een initiatief van Stroom Den Haag ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN HAAGSE KUNSTENAARS Anita Walsmit Sachs-Jansen: " Mijn inspiratie bron is de natuur, met de nadruk op de plantenwereld.

Nadere informatie

ACTIVITEITENPROGRAMMA TUININDESTAD. Najaar 2012 (september & oktober) Voor groepen kinderen va 4-12 jaar

ACTIVITEITENPROGRAMMA TUININDESTAD. Najaar 2012 (september & oktober) Voor groepen kinderen va 4-12 jaar ACTIVITEITENPROGRAMMA TUININDESTAD Voor groepen kinderen va 4-12 jaar Najaar 2012 (september & oktober) INTRODUCTIE: WAT IS TUININDESTAD? Tuinindestad richt zich op de liefhebbers in de stad. Mensen die

Nadere informatie

ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN

ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN haagsekunstenaars.nl is an initiative by Stroom The Hague ANITA WALSMIT SACHS-JANSEN THE HAGUE ARTISTS Anita Walsmit Sachs-Jansen: " Mijn inspiratie bron is de natuur, met de nadruk op de plantenwereld.

Nadere informatie

BIJLOKESITE II LEOPOLDSKAZERNE III SITE SINT-PIETERSPLEIN IV SITE CITADELPARK

BIJLOKESITE II LEOPOLDSKAZERNE III SITE SINT-PIETERSPLEIN IV SITE CITADELPARK FLORALIËN GENT 2016 22.04 > 01.05 2016 BLOEMEN & PLANTEN IN DIALOOG MET UNIEKE STADSLOCATIES OVERZICHT ACTIVITEITEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS BIJLOKESITE II LEOPOLDSKAZERNE III SITE SINT-PIETERSPLEIN

Nadere informatie

Informatie over diverse lezingen wat betreft planten hobby en reizen met digitale foto s.

Informatie over diverse lezingen wat betreft planten hobby en reizen met digitale foto s. Digitale lezingen door Geert Borgonje te Raalte. Informatie over diverse lezingen wat betreft planten hobby en reizen met digitale foto s. Voor meer informatie; gwmborgonje@ziggo.nl of 0572-354045 Benodigde

Nadere informatie

"Achter de schermen" Overzicht handleiding

Achter de schermen Overzicht handleiding "Achter de schermen" Overzicht handleiding 1 Doel van deze rondleiding...2 2 Overzicht locaties en onderwerpen...3 3 Plattegronden...4 4 Ingang Plantentuin...7 5 U bent hier panelen...7 6 Prikklok herbariumgebouw...7

Nadere informatie

WAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK

WAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK WAARDIG LEVEN IN BELGIË HISTORISCH ONDERZOEK 1. TOELICHTING Tijdens het bezoek aan de Democratiefabriek hebben jullie kunnen vaststellen dat bepaalde elementen essentieel zijn om tot democratie te komen.

Nadere informatie

Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw

Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw Wegwijs in de wereld van de schilderkunst / Schilderijen Salon van de 21 e eeuw Lesbrief met enkele suggesties voor creatieve verwerkings- lessen n.a.v. het bezoek aan de tentoonstelling Le Peintre de

Nadere informatie

GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN

GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN GERHARD RICHTER OVER SCHILDEREN INLEIDING Er was eens een heel beroemde kunstenaar uit Duitsland: Gerhard Richter. Veel mensen vinden hem dé allerbelangrijkste schilder van vandaag. Er wordt wel eens

Nadere informatie

Informatie behorende bij de werking van groene thee bij de ziekte van Alzheimer en Parkison

Informatie behorende bij de werking van groene thee bij de ziekte van Alzheimer en Parkison Inleiding groene thee. Pag. 1 t/m 6 zijn informatief. De praktijk vindt u op pagina 7 van deze handleiding. Groene thee. Al meer dan 50 eeuwen wordt er thee gezet van theebladeren, Camellia sinensis. Vanaf

Nadere informatie

Zwellen van zaadjes 6-8. Auteur: Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, Duitsland. jaar

Zwellen van zaadjes 6-8. Auteur: Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn, Duitsland. jaar 6-8 jaar Wetenschappelijke inhoud: Biowetenschap, plantkunde Beoogde concepten/vaardigheden: Ontkieming van zaadjes, vermogen van zaadjes om water te absorberen Beoogde leeftijdsgroep: 6-8 jaar oud Duur

Nadere informatie

In welke richting groeien planten? 6-8. Auteur: Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn. jaar

In welke richting groeien planten? 6-8. Auteur: Annette Scheersoi, Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn. jaar 6-8 jaar Wetenschappelijke inhoud: Biowetenschap (biologie, plantkunde, gravitatiebiologie) Beoogde concepten/vaardigheden: Gravitropie (geotropie) Beoogde leeftijdsgroep: 6-8 jaar oud Duur van de activiteit:

Nadere informatie

N > M O M N. Flair Obscur. Het duister toegelicht.

N > M O M N. Flair Obscur. Het duister toegelicht. T O O M N M O 2 2 1 E 2 2-0 08 T N > Flair Obscur Het duister toegelicht. 0 2 0 2 2 9 0 0 ATELIERS Amuletten - ANGST in het donker Gedurende de maanden JANUARI & FEBRUARI 2009 Na de introductie over angst

Nadere informatie

Wat doen... 4. Door de grote vraag werden dan ook massaal bomen omgehakt.

Wat doen... 4. Door de grote vraag werden dan ook massaal bomen omgehakt. Wat doen... 4 Bomenteelt in ontwikkelingslanden. Aran staat er een beetje mistroostig bij. Alweer heeft een van de straatolifanten een spoor van vernieling getrokken door de stad. In heel wat Thaise steden

Nadere informatie

N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r. Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten

N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r. Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten N e d e r l a n d s c e n t r u m v o o r biodiversiteitonderzoek NCB Naturalis, Zoölogisch Museum Amsterdam en Nationaal Herbarium Nederland bundelen hun krachten Nederlands Centrum voor Biodiversiteitonderzoek

Nadere informatie

INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK

INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK INFODAG: WOENSDAG 14 MAART 2018 CAMPUS KULAK KORTRIJK FACULTEIT GENEESKUNDE Bachelor in de geneeskunde Bachelor in de biomedische wetenschappen 1 Informatie over alle opleidingen binnen de faculteit INFOMARKT

Nadere informatie

ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish)

ZA4735. Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) ZA4735 Flash Eurobarometer 219 (Biodiversity) Country Specific Questionnaire Belgium (Flemish) Flash Eurobarometer on biodiversity Flash 219 questionnaire Q1. Kent u de term biodiversiteit? [SLECHTS ÉÉN

Nadere informatie

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST

Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek

Nadere informatie

Arboretum Wespelaar. Er is meer dan klimaatverandering

Arboretum Wespelaar. Er is meer dan klimaatverandering WELKOM Arboretum Wespelaar Er is meer dan klimaatverandering 4.996 Bomen of heesters in arboretum Wespelaar 2.276 verschillende taxa 20 hectare januari 2019 1 soort met de status uitgestorven in het wild

Nadere informatie

De grond waarop wij wonen

De grond waarop wij wonen GROEP 5/6 De grond waarop wij wonen Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen. Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de vegetatie in de omgeving van de kinderen van de middenbouw.

Nadere informatie

Bloeiend plantje Spoor van een dier

Bloeiend plantje Spoor van een dier Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :

Nadere informatie

One More Take Photographs by John G. Zimmerman. Abtenhuis Abdijstraat Geraardsbergen

One More Take Photographs by John G. Zimmerman. Abtenhuis Abdijstraat Geraardsbergen Photographs by John G. Zimmerman One More Take 20.10.2016 08.01.2017 Abdijstraat 10 John G. Zimmerman (1927 2002) is een icoon van de Amerikaanse fotografie. Decennialang prijkten zijn foto s op covers

Nadere informatie

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE

LESPAKKET ORDENING EN EVOLUTIE LESPAKKET ORDENING HAVO / VWO EN EVOLUTIE Naam Docent Klas LEKKER BEESTEN TUSSEN DE DIEREN Dierenrijk is onderdeel van WELKOM IN DIERENRIJK KENMERKEN Om ervoor te zorgen dat je een leuke en leerzame excursie

Nadere informatie

TE KOOP Voetpad 8, MUNNEKEBUREN

TE KOOP Voetpad 8, MUNNEKEBUREN Het ultieme woongenot midden in de natuur van de Rottige Meenthe, een uitloper in de Groote Veenpolder van het veel grotere natuurreservaat de Weerribben en de veenplassen bij Giethoorn in Overijssel.

Nadere informatie

Project Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen

Project Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen Project Planten ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Planten Planten eten, ademen en groeien. Sommige planten houden van natte grond. Anderen van droge grond. Sommige planten houden van veel zon en warmte. Anderen

Nadere informatie

BEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT VROEGER EN NU OPDRACHTENFICHE

BEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT VROEGER EN NU OPDRACHTENFICHE BEWAREN VAN GROENTEN EN FRUIT VROEGER EN NU OPDRACHTENFICHE Opdracht 1: Overzicht van bewaartechnieken In het verleden werden drie belangrijke factoren verantwoordelijk geacht voor het bederven van voedingsmiddelen.

Nadere informatie

Alle wetenschappelijke output van de UvA komt (min of meer automatisch) in de digitale bibliotheek

Alle wetenschappelijke output van de UvA komt (min of meer automatisch) in de digitale bibliotheek Ambitie 1. Ambitie 2. Ambitie 3. Alle wetenschappelijke output van de UvA komt (min of meer automatisch) in de digitale bibliotheek terecht. Zoveel mogelijk informatie die onderzoekers nodig hebben voor

Nadere informatie

BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE

BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE LAAT JE VERWONDEREN DOOR HET PLANTENRIJK BOUWEN AAN BEWUSTWORDING PROJECTENBOEK EERSTE FASE 2017-2020 Von Gimborn Arboretum wordt Nationaal Bomenmuseum Zonder bomen en andere planten kunnen mens en dier

Nadere informatie

Onderwijs PSC-Hoogstraten

Onderwijs PSC-Hoogstraten Onderwijs PSC-Hoogstraten Terug aan het werk VCA Na je detentietijd terug aan het werk? Dan is het VCA-attest een extra troef! Je leert wat veilig werken is en hoe je verantwoord met materialen omgaat.

Nadere informatie

Geschiedenis en biodiversiteit. Jan Luiten van Zanden Universiteit Utrecht

Geschiedenis en biodiversiteit. Jan Luiten van Zanden Universiteit Utrecht Geschiedenis en biodiversiteit Natuur en biodiversiteit in het nieuws Zorg om natuur, biodiversiteit Crisis biodiversiteit, zesde golf massaal uitsterven Hoe gaan we om met de natuur die resteert? Is echt

Nadere informatie

ESSENHOF DORDReCHT A09123.00

ESSENHOF DORDReCHT A09123.00 nieuwbouw en renovatie ESSENHOF DORDReCHT Sinds het begin van deze eeuw geniet het oudste gedeelte van de gemeentelijke begraafplaats Essenhof bescherming als rijksmonument. Bij het betreden van de huidige

Nadere informatie

eenige bijzonderheden algemeen bekend zijn. Deels heb ik de gegevens geput uit datgene wat

eenige bijzonderheden algemeen bekend zijn. Deels heb ik de gegevens geput uit datgene wat en De werkzaamheid van Dr J.J. Smith bij s Lands Plantentuin door P.M.W. Dakkus (Buitenzorg). Het is mij een bijzonder voorrecht, om uit het leven van Dr Smith eenige bijzonderheden te mogen vertellen,

Nadere informatie

Tiësto supports HOUSE of DJ's

Tiësto supports HOUSE of DJ's Tiësto supports HOUSE of DJ's Breda, 28 september 2016 - Niemand minder dan Tijs Verwest, oftewel Tiësto, omarmt vol het concept van HOUSE of DJ s, de nieuwe tempel voor Dutch dance. Medio 2017 moet in

Nadere informatie

UITZONDERLIJKE KOMST VAN EEN FAMILIE VAN VIJF OLIFANTEN, WAARONDER DRIE JONGEN.

UITZONDERLIJKE KOMST VAN EEN FAMILIE VAN VIJF OLIFANTEN, WAARONDER DRIE JONGEN. PAIRI DAIZA Persbericht 07 oktober 2014 13u00 UITZONDERLIJKE KOMST VAN EEN FAMILIE VAN VIJF OLIFANTEN, WAARONDER DRIE JONGEN. Beste journalisten, Het doet ons veel plezier een belangrijke gebeurtenis te

Nadere informatie

Naturalis Society Samen richting geven aan een duurzame toekomst

Naturalis Society Samen richting geven aan een duurzame toekomst Samen richting geven aan een duurzame toekomst Aan één van deze onderzoeksdomeinen kunt u zich verbinden. Evolutie Darwinvinken Paleoecologie Schedelkapje Homo erectus Etnobotanie Cadé apothekers herbarium

Nadere informatie

Genenbanken: Cool en Kool

Genenbanken: Cool en Kool Genenbanken: Cool en Kool Saet&Cruyt museum 4 april 2009 Noor Bas Curator collectie koolgewassen CGN Inhoud presentatie Genenbanken: waarom en hoe wordt agrobiodiversiteit bewaard korte impressie CGN Kool:

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May

Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May Voorbereidende les Het geheim van kapitein Jan May Lesactiviteit: wereldkaart tekenen en een woordweb maken Groep: 7 en 8 Lesdoel: De leerlingen ontdekken dat Nederland slechts een klein onderdeel is van

Nadere informatie

LESMAP CONTACT LOCATIE. Lees verder meer:

LESMAP CONTACT LOCATIE. Lees verder meer: LESMAP Bezoek aan de archeologische site Hoge Wal in Ertvelde. Voor leerlingen van het 1ste en 2de leerjaar. p de archeologische site Hoge Wal ligt een grote berg aarde. Deze berg zou zoveel kunnen zijn:

Nadere informatie

25-05-2012. Plusgroep van Mr. Karel. Door : Anthony, Liying, Dana, Erencan en Rachida. St. Carolusschool Den Haag

25-05-2012. Plusgroep van Mr. Karel. Door : Anthony, Liying, Dana, Erencan en Rachida. St. Carolusschool Den Haag 25-05-2012 Plusgroep van Mr. Karel. Door : Anthony, Liying, Dana, Erencan en Rachida. St. Carolusschool Den Haag Inhoud Inleiding blz.3 Naturalis..blz.4 Burcht.blz.5 De Pieterskerk & lunch... blz.6 Hortus

Nadere informatie

Mingbai & China Inside Join-in tours Sinologe Inge Jansen van Mingbai (www.mingbai.nl) en historica

Mingbai & China Inside Join-in tours Sinologe Inge Jansen van Mingbai (www.mingbai.nl) en historica Mingbai & China Inside Join-in tours 2014 Sinologe Inge Jansen van Mingbai (www.mingbai.nl) en historica Monique Groeneveld van China Inside (www.china-inside.com) hebben het initiatief genomen voor de

Nadere informatie

Basiscursus planten: Bladvormen. Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:..

Basiscursus planten: Bladvormen. Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:.. 2012 Basiscursus planten: Bladvormen Klas:. Plantenpersnr: Namen van leerlingen: 1:.. 2:. Basiscursus planten: Bomen verliezen hun bladeren en sparen zo hun energie om straks na de winter weer helemaal

Nadere informatie

Vlaamse overheid. Agentschap voor Natuur en Bos

Vlaamse overheid. Agentschap voor Natuur en Bos - Vlaamse overheid -...... I Agentschap voor Natuur en Bos Besluit van de administrateur-generaal houdende goedkeuring van de toegankelijkheidsregeling voor de openb"'are bossen Bospark, Verloren Bos,

Nadere informatie

PERSTEKST HUIS VAN ALIJN MUSEUM VAN HET DAGELIJKS LEVEN

PERSTEKST HUIS VAN ALIJN MUSEUM VAN HET DAGELIJKS LEVEN ROOK PERSTEKST HUIS VAN ALIJN MUSEUM VAN HET DAGELIJKS LEVEN EXPO ROOK Roken in veranderende tijden in beeld. Een historisch kader voor de actualiteit. In unieke voorwerpen, archiefbeelden, foto s en bewegend

Nadere informatie

Deelnemende kunstenaars. Voorwoord Qua Art - Qua Science

Deelnemende kunstenaars. Voorwoord Qua Art - Qua Science Deelnemende Voorwoord Qua Art - Qua Science 2004-2008 125 Deelnemende 126 Qua Art - Qua Science 2004-2008 De tuin der veelvlakken Deelnemende The garden of polyhedra Qua Art - Qua Science 2004-2008 127

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk in het buitenland

Vrijwilligerswerk in het buitenland Infobrochure http://www.jobstop.be/vrijwilligerswerk-buitenland is ideaal voor wie op zoek is naar een zinvulle en avontuurlijke uitdaging, voor zij die genoeg hebben van de dagelijkse sleur en wie de

Nadere informatie

CRANBERRYFARM DE HOEVE

CRANBERRYFARM DE HOEVE CRANBERRYFARM DE HOEVE In het zuidoosten van Friesland stroomt de rivier de Linde (Lende). Voor mensen die van rust en ruimte, en een afwisselende omgeving houden is dit gebied een ware verrassing. Ook

Nadere informatie

Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En wat doen onze tuiniers met dode of planten of afgesnoeide takken?

Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En wat doen onze tuiniers met dode of planten of afgesnoeide takken? De bodem doorgrond Wat? Voor Leeftijd wie? Duur: Prijs: begeleid actief atelier Basisonderwijs 2 uur 90 per groep van max. 20 lln. Wat gebeurt er met de blaadjes die in de herfst van de bomen vallen? En

Nadere informatie

Nieuwsbrief 45 januari 2014

Nieuwsbrief 45 januari 2014 Nieuwsbrief 45 Wilt u het werk van Botanisch Nederland steunen? Voor een kunstlievend lid kost een lidmaatschap 25 euro per jaar. Kunstlievende leden ontvangen de digitale nieuwsbrief, 5% korting bij aankoop

Nadere informatie

Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld

Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis. Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld Naar indicatoren voor regionale samenhang. De bijdrage van landschaps- en cultuurgeschiedenis Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld Inhoud Brabant Eén of los zand? Volkskarakters? Landschap Economie Religie

Nadere informatie

Wat we geleerd hebben..

Wat we geleerd hebben.. Geo-Informatie Management voor Civieltechnische Infrastructurele Werken Wat we geleerd hebben.. Robert Hack 19 november 2008 GIMCIW - Wat we geleerd hebben - Hack 1 Proces en Inhoudelijk 19 november 2008

Nadere informatie