Onderzoek naar Duurzame Dienstverlening. Presentaties, toelichtingen: of

Transcriptie

1 Onderzoek naar Duurzame Dienstverlening Presentaties, toelichtingen: of

2 DANKWOORD Lidwien van de Wijngaert (Universiteit Twente) en Robbert-Jan Beun (Universiteit Utrecht) hebben ons van de nodige methodologische tips en kritische adviezen voorzien, waarvoor hartelijk dank. Wij hebben deze naar eer en geweten verwerkt. Grote dank gaat uit naar Meryl van Vliet, die zo vriendelijk was de redactie van het verslag op zich te nemen. Joost Reedijk, Baarn, i

3 Samenvatting Green-Consultant is een duurzame dienstverlener sinds Om onze propositie en die van andere dienstverleners zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de markt, is het van belang te weten hoe onze relaties over duurzame dienstverlening denken. Wij willen weten welke beelden en behoeften er bestaan ten aanzien van duurzame dienstverlening. Ook willen wij weten in welke mate verantwoordelijken bereid zijn zich te laten ontzorgen en op welke manier wij onze dienstverlening aan moeten bieden. Green-Consultant ii

4 Om enig perspectief te krijgen rond deze vraag kozen wij verschillende subvragen. Deze vragen gaan in op de beleving van duurzame dienstverlening en waar deze uit bestaat, of externe inzet belangrijk is en de financiële aspecten van deze inzet. We hebben ons in deze samenvatting vooral gericht op in het oog springende antwoorden of kruisverbanden tussen antwoorden. Er zijn echter meer interpretatiemogelijkheden. Afhankelijk van de vraag kunnen wij op verzoek verder inzoomen op de onderzoekscijfers. De vragen inclusief de antwoorden uit ons onderzoek hebben wij aansluitend opgenomen in hoofdstuk 4. Goede Tips Wij zijn bescheiden in wat we niet weten en zijn bevreesd voor wat wij denken te weten en niet waar is. Een derde van de respondenten heeft de moeite genomen en was zo vriendelijk om ons een tip te geven. Hartelijk dank daarvoor. We zien deze tips als een tap in onze bron van kennis en ervaring. Deze tips geven ons een goed beeld in welke richting men ons aanbeveelt. Naast goedbedoelde geluk- en succeswensen ontvingen wij zakelijk en methodologisch advies, de vraag om duidelijkheid en voorbeelden. Veel tips in de categorie zakelijke adviezen richten zich op een koppeling tussen resultaat en factuur. Dat kan zijn omdat wij de respondenten daar nadrukkelijk op hebben bevraagd. Het zogenaamde priming-effect waardoor antwoorden voorspelbaar worden konden wij niet ontdekken bij de andere tips. Het leggen van verbindingen in de keten is een aandachtspunt dat ons onder de aandacht wordt gebracht. Methodologische tips leken soms uit de meer veranderkundige hoek te komen. Een voorbeeld hiervan is: betrek en faciliteer medewerkers om aan te haken en met mogelijkheden voor duurzaam handelen te komen en laat directie kiezen. Andere tips wijzen meer algemeen in de richting van gedegen rekening houden met de gebruiken in het bedrijf waarin de dienstverlener aan het werk gaat: Sluit daar vooral op aan in plaats van te preken over duurzaamheid. Over preken gesproken men vindt het belangrijk dat de dienstverlener zelf doet wat hij uitdraagt, het zogenaamde practice what you preach (Daar geven wij graag gevolg aan). Afsluitend werd ons op het hart gedrukt: culture eats strategy for breakfast. Early Adopters & Laggards Wij hebben in ons onderzoek koplopers en achterblijvers ontdekt. De achterblijvers zijn niet onze doelgroep. Zij onderscheiden zich door combinaties van lage verantwoordelijkheid voor hun leefomgeving, weinig inspanning leveren om vordering te maken en vinden duurzaamheid een hype. Bijzonder is dat zo n 31% (77) van de respondenten in meerdere of mindere mate vindt dat duurzaamheid een hype is. Voor het gemak noemen we deze groep de HYPERS. Een hype beschouwen Green-Consultant iii

5 wij als een fenomeen dat plotseling sterke media aandacht krijgt en vervolgens vrij snel wegsterft. Een (onbekend) deel van deze groep weet wat het begrip hype betekent en stelt daarmee duurzaamheid bewust op hetzelfde niveau als knikkeren of een tamagotchi poppetje. Wij denken dat deze groep deel uitmaakt van de zogenaamde late majority en laggards. We prijzen ons gelukkig dat 60% (147) van de respondenten duurzaamheid geen hype vindt. Wij noemen dit de NO-HYPERS. Wij hebben meer interesse in deze groep, waarvan 90% (133) zegt verantwoordelijkheid te nemen voor zijn/haar leefomgeving. 86% (128) van deze NO-HYPERS vindt het een aantrekkelijk idee dat duurzaamheid meer kan opleveren dan het kost. Wij hopen dat een belangrijk deel zijn inzicht laat volgen door duurzaam handelen. We hopen dat, maar twijfelen er wel een beetje aan. Wij twijfelen er aan omdat zich tussen inzicht en actie remmende principes bevinden en, zoals u wellicht wilt, praktische bezwaren. Een remmend principe is de spreekwoordelijke menselijke luiheid die onderstreept lijkt te worden door 53% (78) van deze groep. Deze NO-HYPERS willen met weinig inspanning vorderingen maken op het gebied van duurzaamheid. Dat betekent overigens niet dat zij niet geïnteresseerd zijn in duurzaamheid. Integendeel. Voor duurzame dienstverleners lijkt dit bij voorkeur de te ontzorgen groep. Deze groep is ook het meest geïnteresseerd in de resultaat gedreven afrekenmodellen zoals fixed price, no cure no pay of als deel van de gerealiseerde opbrengst. Van de groep NO-HYPERS die met weinig inspanning vordering wil maken is 60% (60) werkzaam als directeur. Deze groep neemt een bijzondere plek in op de managerial grid. Enerzijds zeggen zij namelijk verantwoordelijkheid te nemen voor hun leefomgeving, anderzijds wensen zij echter weinig inspanning te leveren om vordering te maken met duurzaamheid. Zeggen en doen lijken hier van elkaar verwijderd te zijn. Of het interessant is ons op directie te focussen is voor ons zeer sterk de vraag. Immers cultuur wordt niet door leiders gevormd maar vooral door mensen die deel uitmaken van de cultuur. Directie is niet meer dan een onderdeel van de cultuur. Leiders zijn op hun best uitstekende facilitators, dienstbaar aan de organisatie waar zij voor werken. De focus van verkopers van duurzame dienstverlening dient dus nadrukkelijk te liggen op de organisatie en haar cultuur als geheel en op de directie als slechts een onderdeel daarvan. Dit valt samen met uitgangspunten voor verduurzaming van organisaties. Deze uitgangspunten raken aan de bedrijfsvoering en uitvoering als geheel en minder op onderdelen. Directies zijn vooral belangrijk als het gaat om de afrekenmodellen. 71 % van hen vindt afrekenen op basis van no-cure no pay een goede optie, tegenover 45% voor uurtje factuurtje. Onbekend, maar toch bemind Duurzaamheid nog steeds een grote onbekende, kennis is dringend gewenst. Sommige organisaties transformeren naar C2C en turntoo. Het gros worstelt echter nog met onbekendheid met het begrip duurzaamheid en hoe daar een weg in te vinden. Het tastbare en iv

6 overduidelijke bewijs hiervan is de oprichting van belangen en lobbyorganisaties zoals MVO-Nederland en De Groene Zaak. Zij zijn opgeladen voor het over de bühne brengen van de noodzaak van maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. Daarmee sluiten zij aan op de behoefte die wij terug zien in ons onderzoek. Duurzame dienstverlening is volgens de respondenten vooral advies over duurzame maatregelen, medewerkers bewust maken van het effect van eigen handelen en sparren over wat mogelijk is. Er wordt dus om kennis gevraagd. meer kan opleveren dan het kost. Deze cijfers lijken op een combinatie van betekenis. De praktische mogelijkheden voor dienstverleners zijn in deze groep aanwezig. Respondenten die verantwoordelijkheid voelen voor hun leefomgeving, marketingmogelijkheden zien met duurzaamheid en meer willen verdienen aan duurzaamheid dan het kost kunnen bij de betere allround dienstverlener terecht. In de kennisvraag zien wij een tegenstelling in opvatting van staf en directie als het gaat over het bewust maken van het effect van eigen handelen van medewerkers. 43% (43) van de directie zegt dit een belangrijke vorm van dienstverlening te vinden waar 17% (17) van de stafmedewerkers het tegendeel beweert. Stafmedewerkers zouden deze score als een uitdaging op kunnen nemen de medewerkers in hun organisatie te verlichten op het onderwerp duurzaamheid. De gouden driehoek Waar kunnen wij zaken doen? 73% van de groep die het volledig eens is duurzaamheid terug te zien in hun marketing is het ook volledig eens met de stelling Ik neem graag verantwoordelijkheid voor mijn leefomgeving. Dat is een belangrijke 22% meer dan het gemiddelde van de totale groep. De genoemde respondenten van de bovenstaande marketingstelling zijn het voor meer dan 12% van het gemiddelde eens met de stelling dat het aantrekkelijk is dat duurzaamheid v

7 Aanleiding De aanleiding van ons onderzoek was de krachtenbundeling van de dienstverleners Lennard Kwakernaak, Mark Slegers en Joost Reedijk in Green-Consultant. Wij zijn zakelijk samengegaan met als startpunt ons de Waarom vraag te stellen. Waarom willen wij dit bedrijf? Green-Consultant

8 Naast relatief eenvoudige overwegingen als drie weten meer dan één en bedrijfscontinuïteit, onderschrijven wij de Brundtland definitie van duurzame ontwikkeling. Deze is: Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Deze definitie hanteren wij voor onszelf. Wij vinden dat een goede leidraad voor ons privé en commercieel handelen. Wij en niet KPMG hebben het duurzaamste bedrijfspand. Wij hebben geen bedrijfspand, dat is pas duurzaam. Wij werken samen in leegstaande kantoorpanden of in Seats2Meet. Wij reizen met OV wanneer mogelijk en rekenen daarop af. Wij maken een zo groot mogelijk deel van onze inkomsten afhankelijk van klanttevredenheid. Wij publiceren onze footprint en nemen maatregelen om deze zo laag mogelijk te houden. Wij proberen consciëntieus inhoud te geven aan de Brundtland definitie in ons werk en privé. Dit uitgangspunt willen wij voor ons en onze omgeving laten werken. Daarom is het zinvol om duurzame dienstverlening meer marktgerichte inhoud te geven. Zodoende kunnen wij ons beter richten op hetgeen de markt vraagt. Joost Reedijk Lennard Kwakernaak Mark Slegers Green-Consultant

9 Opzet markt/belevingsonderzoek Green-Consultant zet effectieve en efficiënte duurzame dienstverlening in de markt. Gezien het relatief nieuwe vakgebied dat we betreden vinden we het van belang om te peilen wat onze relaties van deze dienstverlening vinden. Wij zijn op zoek gegaan naar hun beleving bij het begrip duurzaamheid en welke nadrukken men wil zien in duurzame dienstverlening. Het is ons doel om met deze informatie onze propositie aan te scherpen. Wij waren met name geïnteresseerd in vragen als wat verstaat men onder duurzame dienstverlening, hoe kan onze dienstverlening het beste worden afgerekend en ik vind het belangrijk om duurzaamheid terug te zien in de marketing van mijn organisatie. Green-Consultant

10 Verantwoording Wij hebben een beperkt onderzoek van 13 hoofdvragen uitgevoerd. Wij wilden veel meer vragen stellen, maar vonden het noodzakelijk ons te beperken. Reden voor het besluit om een beperkt aantal vragen te stellen is om het aantal verlaters van het onderzoek zo laag mogelijk te houden. Voor een goed onderzoek dient er vanuit verschillende invalshoeken informatie te komen. Daartoe hebben we een gevarieerde onderzoeksgroep gekozen waarvan de belangrijkste onderlinge overeenkomst is dat zij via LinkedIn verbonden zijn met de partners van Green-Consultant. Green-Consultant

11 De specifieke eigenschappen van de 244 respondenten hebben wij niet kunnen vergelijken met de eigenschappen van de volledige geadresseerde groep van Er lag geen link tussen de naam van geadresseerde, adres en de reactie die is opgeslagen in SurveyMonkey. 3.1.! Methode Ons onderzoek heeft de kenmerken van een kwantitatief onderzoek. Er was sprake van een grote steekproef. De resultaten zijn daarom representatief, nauwkeurig en betrouwbaar. Wij hopen daarmee objectieve gegevens te leveren over meningen, gedrag en motivaties. Mede op basis van dit onderzoek richten wij onze marktbenadering in en baseren wij ons beleid hier op. Een betrouwbaarheidspercentage hebben wij niet berekend, maar verwachten dat het hoog is. Iedereen uit de totale populatie is uitgenodigd om deel te nemen aan het onderzoek. De totale populatie bestond uit 1220 LinkedIn relaties van de partners van Green-Consultant en allen zijn uitgenodigd om mee te doen aan het onderzoek. We hebben geen onderzoek gedaan naar de respons/non respons bias. De geadresseerden die niet invulden hebben wij twee maal gerappelleerd. Het gebruikte onderzoeksmiddel was een online survey met behulp van de survey-tool SurveyMonkey onder 1220 LinkedIn relaties van de partners van Green-Consultant. De reden om voor dit middel te kiezen is dat onze LinkedIn relaties van diverse pluimage zijn, veel gebruik maken van internet en bekend zijn met het middel on-line survey. 3.2.! Onderzoeksgroep De geadresseerden waren 1220 LinkedIn relaties waarvan 244 respondenten aan het onderzoek begonnen 236 het onderzoek hebben afgerond. 81 respondenten zijn ZZP er. 155 respondenten waren in loondienst waarvan 40 directieleden. 59 directieleden waren ZZP ers. 31 stafmedewerkers, medewerkers 56, management 50. De tabel voor verdeling naar bedrijfsgrootte is hieronder afgedrukt. 3.3.! Pilotonderzoek Er is een beperkt pilotonderzoek gehouden onder enkele relaties van de partners om de kwaliteit van het onderzoek te beoordelen. Hier kwamen een reeks verbeteringen uit. Tijdens de survey onder de gehele doelgroep zijn er nog suggesties naar voor gekomen voor een verbeterde opzet van vragen. Deze suggesties gebruiken wij bij een volgend onderzoek. Green-Consultant

12 Onderzoeksvragen In dit hoofdstuk hebben wij de resultaten op de onderzoeksvragen opgenomen. Per vraag hebben we eventueel in het oog springende kruisverbanden met andere vragen opgenomen. 11

13 4.1.! Duurzaamheid is een hype Vijf van de acht respondenten die aangaven dat zij het eens zijn dat duurzaamheid een hype is, zijn het eens met de stelling dat het prettig is dat duurzaamheid meer kan opbrengen dan het hen kost. 4.2.! Ik vind het belangrijk met weinig inspanning vorderingen te maken op het gebied van duurzaamheid 72% van de respondenten die het eens zijn met bovenstaande stelling vindt het een aantrekkelijk idee dat duurzaamheid hen meer kan opleveren dan het kost. Dat is 10% meer dan het gemiddelde. Dat lijkt een interessante groep die ontzorgt zou kunnen worden met duurzame dienstverlening. Green-Consultant

14 4.3.! Ik neem graag verantwoordelijkheid voor mijn leefomgeving! 4.4.! Ik vind het belangrijk om duurzaamheid terug te zien in de marketing van mijn organisatie! 73% van de respondenten die het eens zijn met bovenstaande stelling is het ook volledig eens met de stelling Ik neem graag verantwoordelijkheid voor mijn leefomgeving. Dat is 22% meer dan het gemiddelde. De respondenten die het volledig eens zijn met bovenstaande stelling zijn het voor meer dan 12% van het gemiddelde eens met de stelling dat het aantrekkelijk is dat duurzaamheid meer kan opleveren dan het kost. Deze cijfers lijken er op te duiden dat de combinatie van verantwoordelijkheid nemen voor de eigen leefomgeving, marketing van duurzaamheid en rendement bij deze respondenten samen gaan. Green-Consultant

15 4.5.! Inzet van externe kennis en ervaring zie ik als voorwaarde om mijn organisatie duurzamer te maken 4.6.! Duurzaamheidsadvies kan het beste op de volgende wijze worden afgerekend Nog geen 10% van de respondenten is het volledig eens met externe inzet van kennis en ervaring om te verduurzamen. De beantwoording van deze vraag lijkt zich vreemd te verhouden tot de beantwoording van de vraag Duurzame dienstverlening betekent voor mij vooral. Daarin worden termen als sparren, bewust maken en duurzaam leren als belangrijk element van duurzame dienstverlening gezien. Het is goed mogelijk dat respondenten bij de beantwoording van deze vraag er voor waakten om deze te positief te beantwoorden vanuit de verwachting geconfronteerd te worden met veel verkoopinspanning. Van de groep directieleden uit het onderzoek was 16,5% er volledig mee eens dat advies het beste afgerekend kan worden als deel van de gecalculeerde opbrengst, stafleden voor 17%, management voor 17% en medewerkers voor 18%. Er blijkt dus geen noemenswaardig verschil te bestaan tussen de verschillende soorten medewerkers. Ook 17% van de respondenten die ZZP ers zijn, zijn het er volledig mee eens dat advies afgerekend dient te worden op basis van het gecalculeerde resultaat. Van de respondenten die het volledig eens zijn met bovenstaande deelstelling dat het advies moet worden afgerekend op basis van de opbrengst vindt 79% van deze groep het een aantrekkelijk idee dat duurzaamheid hen meer kan opleveren dan het kost. Afgezet tegen de bedrijfsgrootte is er wisselend verband te constateren met de mate waarin men betaling afhankelijk wil maken van de gecalculeerde opbrengst. In de categorie bedrijfsgrootte tussen 24 en 250 medewerkers bestaat de laagste animo voor afrekenen van Green-Consultant

16 het advies op basis van de gecalculeerde opbrengst. Zie onderstaande afbeelding. Voor no cure no pay, no cure less pay, fixed price en uurtje factuurtje gelden afwijkende verhoudingen. 4.7.! Ik vind het een aantrekkelijk idee dat duurzaamheid mij meer kan opleveren dan het kost Green-Consultant

17 4.8.! Duurzame dienstverlening betekent voor mij vooral 4.9.! Het duurzamer maken van onze organisatie is onmogelijk zonder betrokken medewerkers 70% van de respondenten die vinden dat duurzame dienstverlening vooral een kwestie is van medewerkers bewust maken zijn het volledig eens met de stelling dat een duurzame organisatie niet zonder betrokken medewerkers kan. Green-Consultant

18 COPYRIGHT Green-Consultant B.V Dit document Onderzoek naar duurzame dienstverlening van Green-Consultant is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Unported licentie. xvii

19 Braungart, M. Braungart, M. (2002). Remaking the Way We Make Things. North Point Press.

20 Brundtland Het Brundtland-rapport is de naam waaronder het rapport Our common future uit 1987 bekend is geworden. Het rapport is geschreven door de World Commission on Environment and Development (WCED). De populaire naam verwijst naar de voorzitster van de commissie, de toenmalige Noorse premier Gro Harlem Brundtland. De belangrijkste conclusie van het rapport was dat de belangrijkste mondiale milieuproblemen het gevolg waren van de armoede in het ene deel van de wereld, en de niet-duurzame consumptie en productie van het andere deel van de wereld. Het rapport riep voor het eerst op tot duurzame ontwikkeling. Hoofdstuk 1 - Aanleiding Hoofdstuk 1 - Aanleiding Hoofdstuk 1 - Aanleiding

21 C2C Het Cradle to Cradle concept is een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen, uitgebracht in een boek van William McDonough en Michael Braungart 'Cradle-to-Cradle: Remaking the Way We Make Things'. Wat is het Cradle to Cradle principe? De kern van Cradle to Cradle principe ligt in het concept; afval is voedsel. Alle gebruikte materialen zouden na hun leven in het ene product, nuttig kunnen worden ingezet in een ander product. Hierbij zou geen kwaliteitsverlies mogen zijn en alle restproducten moeten hergebruikt kunnen worden of milieuneutraal zijn. Deze kringloop is dan compleet... en afval is voedsel. Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling waarbij de huidige generatie in haar noden voorziet, zonder de mogelijkheden daartoe voor de volgende generatie te beperken. Het Cradle-to-Cradle (C2C) principe gaat verder en wil voorzien in onze eigen noden, maar ook de toekomstige generaties van meer mogelijkheden voorzien. Het motto daarbij is probeer goed te zijn in plaats van minder slecht! De drie basisregels van Cradle to Cradle principe zijn:!! Afval = voedsel!! Zon is de energiebron!! Respect voor Diversiteit "De industrie moet ecosystemen - het biologische metabolisme van de natuur - beschermen en verrijken. Tegelijkertijd moet zij een veilig, productief technisch metabolisme in stand houden voor hoogwaardig gebruik en de circulatie van minerale, synthetische en andere materialen." Bron: Samenvatting - Samenvatting

22 De Groene Zaak In De Groene Zaak werken bedrijven samen aan het sneller duurzaam maken van de economie. Dat doen ze door met de overheid wetten en regels te maken die duurzaam ondernemen aantrekkelijker en eenvoudiger maken. Het is de eerste vereniging die zich exclusief richt op het verbeteren van de 'spelregels' voor duurzaamheid en werkt samen met andere organisaties die zich inzetten voor duurzaamheid. Inmiddels doen al ruim 120 ondernemingen uit verschillende sectoren mee. Enkele deelnemende bedrijven zijn TNT, Eneco, Van Gansewinkel, Triodos Bank en ASN Bank. Samenvatting - Samenvatting

23 EcoChain Met EcoChain kunt u de milieuprestaties van uw bedrijf berekenen en monitoren in maar liefst 17 emmissietypes, maar ook de waarde van de MilieuKostenIndicator (MKI). Vervolgens kan de bedrijfsfootprint naar producten worden toegerekend, waardoor eenvoudig in kaart gebracht wordt hoeveel emissies per product vrij komen. Hierbij kunnen producten van toeleveranciers en halffabricaten aan het eigen product gekoppeld worden, totdat de complete keten tot aan de basisgrondstof doorgerekend is. Als een leverancier niet meedoet, selecteert u het branchecijfer van zijn product. De complete productprestatie van grondstof tot afval is de levenscyclusanalyse (LCA) van een product. Deze analyses voldoen aan de strengste LCA richtlijnen. EcoChain onderscheidt drie kernproducten waarmee u uw milieuzaken kunt regelen:!!! Carbon Footprint Tool bedrijfsfootprint Projecten Tool duurzame tenders LCA Tool LevensCyclus Analyse: product doorberekening

24 Eris M.Eisenberg, H. G. Eris M.Eisenberg, H. G. (2007). Organizational Communication. Boston: Bedford/ St.Martin's.

25 Everett, R. Everett, R. (1962). Diffusion of innovation. Simon and Schuster, 5 aug

26 Footprint De ecologische voetafdruk (ook mondiale voetafdruk of kortweg voetafdruk) voor een bepaald jaar is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde bevolkingsgroep in dat jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen handhaven en zijn afvalproductie te kunnen verwerken. Het gaat om een hypothetisch getal, gemeten in mondiale hectares. Hoofdstuk 1 - Aanleiding

27 Green-Consultant U wilt uw bedrijfsvoering efficiënt en effectief inrichten. Duurzaam en tegen dezelfde of lagere kosten. Daar sluiten wij op aan, efficiënt, effectief en prestatiegericht.!! Waardoor u voortaan duurzamer zaken doet!! Wij helpen medewerkers te beginnen en door te pakken!! Waardoor u kosten en de wereld spaart!! U kunt zich hiermee goed vertonen bij uw klanten en uw medewerkers!! Onze inzet betaalt zichzelf aantoonbaar terug. Wij zien dat duurzaamheid en ondernemen samengaan en duurzame ondernemingen renderen. Wij helpen u op de volgende gebieden:!! Bedrijfsvoering!! Ketenregie!! In/verkoop!! Trainingen (CO2-Prestatieladder, ProtectioGlobus e.d.) Bel ons voor een duurzame verkenning Samenvatting - Samenvatting Hoofdstuk 1 - Aanleiding Hoofdstuk 2 - Opzet markt/belevingsonderzoek Hoofdstuk 3 - Verantwoording Hoofdstuk 3 - Verantwoording Hoofdstuk 3 - Verantwoording

28 Hype Een hype is een verschijnsel dat tijdelijk bovenmatige media-aandacht krijgt en daardoor belangrijker lijkt dan het in werkelijkheid is. Het gevolg van dit zichzelf versterkende mechanisme kan zijn dat iets dat zich als een ogenschijnlijk verwaarloosbare kleinigheid voordoet, uitgroeit tot een werkelijk belangwekkend verschijnsel. Wanneer een verschijnsel in een korte periode mateloos populair is geworden, en ontstaan is zonder exceptionele media-aandacht, wordt dit een rage genoemd. Het creëren van een hype wordt wel hypen genoemd. "Hype" is een Engels woord afgeleid van het Griekse hyper = "boven". Hypes worden ofwel bewust in gang gezet en hebben dan het karakter van een reclamestunt, of ze ontstaan spontaan door elkaar versterkende drijfveren van enerzijds de consumenten en anderzijds de producenten van nieuws: nieuwsconsumenten hebben de neiging om iets als belangrijk te beschouwen wanneer nieuwsproducenten er aandacht aan besteden, waarna nieuwsproducenten er veelal toe overgaan om meer over het verschijnsel te berichten omdat nieuwsconsumenten het kennelijk als belangrijk beschouwen. Bron: Samenvatting - Samenvatting

29 Kalff Kalff, D (2004) Onafhankelijkheid voor Europa. Amsterdam: Business Contact.

30 Kotter, J. P. Kotter, J. P. (1996). Leading Change. Boston: Harvard Business School.

31 Leonard, D. Leonard, D. (1995). Wellsprings of knowledge. Harvard Business School.

32 LinkedIn LinkedIn is een virtueel sociaal netwerk, actief sinds 5 mei 2003, dat gericht is op vakmensen. Sinds 31 maart 2012 zijn er wereldwijd ongeveer 161 miljoen geregistreerden.[1] LinkedIn groeit de laatste jaren zeer sterk. In 2007 was het het snelst groeiende sociale netwerk in de VS met 189% groei. Nederland[2] staat met 3 miljoen deelnemers in de top tien. Hoofdstuk 3 - Verantwoording Hoofdstuk 3 - Verantwoording Hoofdstuk 3 - Verantwoording Hoofdstuk 3 - Verantwoording

33 Maas, K. E. Maas, K. E. (2009). Corporate Social Performance: From Output Measurement to Impact Measurement. Erasmus Universiteit Rotterdam.

34 Mouton, R. R. Mouton, R. R. (1994). The Key to Leadership Excellence. Houston: Gulf Publishing.

35 MVO-Nederland MVO Nederland is de nationale kennis- en netwerkorganisatie voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO); hét startpunt voor alle ondernemers die hun bedrijfsvoering willen verduurzamen. Samenvatting - Samenvatting

36 OV Openbaar vervoer is personenvervoer dat openbaar toegankelijk is, dat wil zeggen dat iedereen die dat wil van de vervoerdienst gebruik kan maken. Openbaarvervoersbedrijven hebben meestal een vervoersplicht die hen dwingt iedereen die daar om vraagt te vervoeren, mits de reiziger het geldende tarief betaalt en zich aan de gebruikelijke fatsoensregels houdt. Dit in tegenstelling tot particulier vervoer, waar de eigenaar van het vervoermiddel beslist wie wel en niet mee mag. Vervoerdiensten kunnen ook onderscheiden worden in collectief vervoer en individueel vervoer. Bij collectief vervoer wordt het vervoermiddel gedeeld met andere reizigers, die een andere herkomst of bestemming kunnen hebben. Bij individueel vervoer wordt het vervoermiddel ingezet voor de specifieke vervoerwens van één reiziger of groep van bijeenbehorende reizigers. Bij dat laatste denkt men vooral aan taxi's. Individueel openbaar vervoer wordt ook aangeduid als besloten vervoer. Ten slotte kan onderscheid gemaakt worden tussen lijndiensten en vraagafhankelijk vervoer. Lijndiensten rijden volgens een vaste dienstregeling, of er nu veel of weinig reizigers zijn. Het is echter zeer goed mogelijk dat een lijndienst op verzoek met twee of meer voertuigen wordt gereden, als er incidenteel veel reizigers worden verwacht. Vraagafhankelijke diensten passen zich aan aan de vraag die zich op dat moment voordoet. Vaak moet men vooraf opbellen om van een vraagafhankelijke dienst gebruik te maken. In Nederland is op zowel collectief openbaar vervoer als op individueel openbaar vervoer (besloten vervoer) de Wet personenvervoer 2000 van toepassing. Hoofdstuk 1 - Aanleiding

37 Praktische bezwaren Willem Elschot, Het Huwelijk, 1910, Samenvatting - Samenvatting

38 Priming Priming is het sneller herkennen van, of reageren op een bepaalde stimulus als men deze eerder heeft waargenomen. Het wordt beschouwd als een van de manifestaties van het impliciete, of niet-declaratieve geheugen. In een typisch priming-experiment krijgt een proefpersoon eerst in de studeerfase een lijst van woorden of voorwerpen te zien. Om te vermijden dat men de woorden probeert te onthouden, krijgt men daarbij de opdracht de woorden c.q. objecten te beoordelen op aantrekkelijkheid, kleur of grammaticale aspecten. In de daaropvolgende testfase krijgt men weer een lijst met woorden te zien waarvan de helft correspondeert met woorden in de lijst van de studeerfase. Men krijgt daarbij bijvoorbeeld opdracht de woorden zo snel mogelijk na te zeggen. De reacties zijn dan doorgaans sneller voor de herhaalde dan niet herhaalde woorden. Een andere variant is de lexicale decisietaak waarbij men moet beslissen of het aangeboden woord in de testfase een echt woord of een pseudowoord betreft. Er worden doorgaans twee vormen van priming onderscheiden, namelijk repetitie-priming en semantische-priming. Bij repetitie-priming berust de prestatieverbetering in de testfase louter op herhaling van hetzelfde (fysieke) woord. Bij semantische-priming daarentegen berust het priming-effect op een herhaling van conceptuele eigenschappen van het woord: men reageert bijvoorbeeld sneller bij het woord appel als in de studiefase het woord peer voorkwam. De verklaring hiervan is dat het woord peer in het brein de semantische categorie vrucht heeft gepre-activeerd, waardoor woorden die tot dezelfde categorie behoren sneller worden verwerkt. Klinische aspecten Amnesiepatiënten blijken in primingtaken doorgaans even goed te presteren als gezonde proefpersonen. Dit komt omdat amnesie meestal een gevolg is van beschadigingen van gebieden in de mediotemporale cortex, zoals de hippocampus of de direct aangrenzende gebieden. Priming berust echter op een directe activatie van representaties in netwerken van de cortex zelf, zonder tussenkomst van de hippocampus. Er zijn aanwijzingen dat dit vooral gebieden in de hersenen betreft waar perceptuele representaties zijn opgeslagen, zoals de visuele en auditieve gebieden van vooral de rechter hersenhelft. Dit werd o.a. bevestigd door patiënt M.S. van Gabrieli. Bij hem waren delen van de extrastriate visuele cortex in de rechter hersenhelft chirurgisch verwijderd i.v.m. behandeling van epilepsie. M.S. had een normaal expliciet geheugen maar scoorde zeer slecht in een test voor perceptuele priming. De Amerikaanse psycholoog Daniel Schacter spreekt hier van een perceptueel representatiesysteem (PRS). Het PRS blijkt zich in een vroege levensfase te ontwikkelen en ook goed bestand te zijn tegen de gevolgen van veroudering. De betrokkenheid van de rechterhersenhelft is met name voor repetitie-priming aangetoond. Bij semantische priming blijkt ook de linkerhersenhelf actief te zijn. Bron: Wikipedia