Geld(t) vertrouwen? ASN Bank Jaarverslag Financiële resultaten en prestaties op het gebied van maatschappij en milieu

Transcriptie

1 Geld(t) vertrouwen? ASN Bank Jaarverslag Financiële resultaten en prestaties op het gebied van maatschappij en milieu

2 ASN Bank Jaarverslag 2011

3 Jaarverslag 2011 Inhoudsopgave Voorwoord van de directie 3 1 Kerncijfers en samenvatting resultaten Samenvatting van de economische prestaties Samenvatting van de financiële resultaten Samenvatting van de sociale en milieuprestaties 8 2 Toezicht op de ASN Bank 11 Bericht van de raad van commissarissen 12 Bericht van de raad van advies 14 3 Missie, strategie en beleid Duurzame missie Strategie Duurzaamheidsbeleid Dialoog met belanghebbenden Samenwerking met maatschappelijke partners 21 4 Transparantie en dialoog Dialoog via nieuwe en oude media Stimulansen voor duurzaamheid Erkenning van onze inzet Verder werken aan duurzaamheid in Producten en diensten Sparen Betalen Beleggen Vermogensbeheer 36 6 Investeringen en financieringen Duurzame kredietverlening Staatsobligaties Andere vastrentende waarden Hypotheken 44 7 Duurzaam beleggen in de praktijk Duurzaamheidscriteria Selectie Engagement Stemmen Duurzame dilemma s 50 8 Bedrijfsvoering Milieu Huisvesting Personeel 53

4 9 Financiële resultaten Balans Winst- en verliesrekening Kasstroomoverzicht Toelichting op de jaarcijfers Toelichting op de balans Toelichting op de winst- en verliesrekening Risicobeleid Organisatie van het risicobeheer Risicobeheer bij de ASN Bank Hedging en hedge accounting Corporate governance Kapitaalstructuur Corporate governance Remuneratierapport 81 2 Onafhankelijk Assurancerapport 85 Bijlage 1 Investeringen door de ASN Bank 88 Bijlage 2 Organisatie en historie 93 Bijlage 3 Raad van commissarissen, raad van advies en directie 95 Bij de foto s in dit jaarverslag De Verenigde Naties hebben 2012 uitgeroepen tot het jaar van de coöperaties - ofwel samenwerkingsverbanden. De ASN Bank maakt deel uit van vele samenwerkingsverbanden. Samen met klanten werken we aan een betere wereld. Samen met andere banken financieren we duurzame-energieprojecten. Samen met onze maatschappelijke partners steunen we projecten in het kader van onze duurzame thema s: eerlijke handel, tegen kinderarbeid, duurzame energie en tegen wapenindustrie. Dankzij samenwerking met microfinancieringsinstellingen voorzien we kleine ondernemers in ontwikkelingslanden van krediet. De foto s in dit jaarverslag tonen voorbeelden van al deze vormen van samenwerking. ASN Bank Jaarverslag 2011

5 Samen naar een duurzame wereld Foto: Lennaert Ruinen In 2011 deden zich grote maatschappelijke en economische veranderingen voor. Zekerheden waarop we bouwden, zoals de veiligheid van staatsobligaties en stabiele landen, vielen deels weg. Bij de voedsel-, klimaat- en energiecrises kwam een verheviging van de financiële crisis, veroorzaakt door de problemen met de euro. Dit alles leidt tot grote onevenwichtigheid in de wereld. Zo is er bijvoorbeeld voor alle zeven miljard aardbewoners een wapen beschikbaar, terwijl we niet in staat zijn iedereen voldoende te voeden, en 215 miljoen kinderen moeten werken. Er zijn zowel een enorme inspanning als politieke wil nodig om te komen tot een structureel humanere verdeling van welvaart en tot rechtvaardigheid. Dat zijn wrange cijfers en het is gemakkelijk er cynisch van te worden. Maar gelukkig is er ook een kentering gaande bij veel mensen en bedrijven. Steeds meer mensen zetten zich in om oceanen en bossen te redden, de CO 2 -uitstoot te verminderen en hun eigen rechten en die van hun medemensen te verdedigen. Van de betogers op het Tahrirplein tot de Occupy-beweging: overal verzetten mensen zich tegen de gevestigde orde van ondemocratische overheden, grote banken, oliemaatschappijen en mediagiganten. Zij koppelen de macht van hun ideeën aan de mogelijkheden van de nieuwe media. Dat geeft hoop. Hoop die nodig is om de rechtvaardige, duurzame wereld van morgen te realiseren. Op langere termijn lossen we de duurzaamheidsvraagstukken op als we hoop koppelen aan daadkracht. Omdat we weten wat de problemen zijn, kunnen we werken aan de oplossingen. Met behulp van nieuwe technologieën en de inzet van onszelf én toekomstige generaties. Want zeker is dat onze generatie alleen de problemen niet gaat oplossen, hoezeer we ons er ook voor inzetten. Voor de toekomst van de mensheid is het cruciaal dat we onze kinderen ervan kunnen overtuigen dat hun inzet onmisbaar is. Dat is zowel een kwestie van opvoeding als van het goede voorbeeld

6 geven. Daar probeert de ASN Bank een bijdrage aan te leveren. Via onze online community Voor de Wereld van Morgen stimuleren wij jonge ondernemers met duurzame initiatieven. Wat ons daarbij opvalt is dat de nieuwe generatie gericht is op delen van kennis, op netwerken en aanpakken. Het stemt hoopvol dat zij niet zozeer uit is op eigen gewin, maar individualisme ondergeschikt maakt aan nieuwe gemeenschapszin. De ASN Bank wil een inspiratiebron zijn voor mensen die zich samen inzetten voor een rechtvaardige wereld. De slogan van onze allereerste tv-spot was niet voor niets: Geld wordt pas fout of goed door wat je er samen mee doet. Dat betekent voor ons: samen met onze klanten, maatschappelijke partners en iedereen die onze idealen deelt. Samen zijn wij in staat om veranderingen te bewerkstelligen en de rechtvaardige, duurzame wereld te realiseren. Uit die wetenschap putten wij hoop voor de toekomst. Ewoud Goudswaard Jeroen Jansen Joyce van der Est 4 ASN Bank Jaarverslag 2011

7 ASN Bank Jaarverslag Kerncijfers en samenvatting resultaten Hoewel 2011 in een redelijk positieve stemming begon, hield de eurocrisis Europa een groot deel van het jaar in haar greep. Het imago van de financiële sector, dat al verslechterd was door de bankencrisis, werd er niet beter op. De ASN Bank koos ervoor om in 2011 te benadrukken dat we samen verantwoordelijk zijn voor wat er met ons geld gebeurt. Gemeten aan de mooie stijging van het aantal klanten en het vermogen onder beheer sprak die boodschap aan. In dit hoofdstuk vatten wij onze prestaties in 2011 samen. Meer informatie vindt u in de desbetreffende hoofdstukken. 5 Foto: Van Beek Images

8 1.1 Samenvatting van de economische prestaties Aantal klanten * Beheerd vermogen (in miljoenen euro s) ASN Bank ASN Beleggingsfondsen Totaal beheerd vermogen Marktaandeel duurzaam sparen en beleggen** n.t.b. 53% 48% 44% 36% Marktaandeel sparen*** 2,7% 2,5% 2,2% 1,9% 1,5% 6 Renteschenkingen van klanten aan maatschappelijke partners (in euro s) Bijdrage ASN Bank aan maatschappelijke partners (in euro s) Totale bijdrage aan maatschappelijke partners * Eind 2009 is de definitie van wat een klant is, aangescherpt. Hierdoor is het cijfer voor 2009 aangepast. ** Bron: VBDO *** Bron: CBS Ontwikkeling van het aantal klanten In 2011 nam het aantal klanten duidelijk toe met ruim 11%. De spaarcampagnes en groeiende naamsbekendheid van de ASN Bank leidden tot een mooie stijging van het aantal spaarklanten. Ook steeg het aantal klanten met een betaalrekening. De succesvolle campagne Geld verhuist maakte duidelijk dat de ASN Bank het klanten gemakkelijk maakt om naar een duurzame bank over te stappen. Onze klanten zijn bovendien van harte bereid de ASN Bank aan te bevelen bij bekenden: we behaalden in 2011 een net promotor score (NPS) van maar liefst +34%, tegen gemiddeld -22% voor de drie Nederlandse grootbanken. Dit cijfer komt tot stand door het percentage klanten uit een steekproef dat een bedrijf niet wil aanbevelen, af te trekken van het percentage klanten dat het wel aanbeveelt. Ontwikkeling van de toevertrouwde middelen Doordat het aantal klanten toenam, groeide ook het spaar- en betaaltegoed duidelijk in De toevertrouwde middelen stegen met 977 miljoen (12%). Mede als gevolg van de onrust op de financiële markten nam de concurrentie op de Nederlandse spaarmarkt in het derde en vierde kwartaal fors toe. De ASN Bank was desondanks in staat om het marktaandeel in 2011 te laten groeien. Eind 2011 bedroegen de toevertrouwde middelen (tegoeden op spaar- en betaalrekeningen) bijna 9 miljard. Ontwikkeling van de beleggingsfondsen 2011 werd gedomineerd door de eurocrisis. Bovendien vertraagde de economische groei en heersten er grote zorgen over de staatsschuld van de Verenigde Staten. Veel beleggers verloren het vertrouwen in de financiële markten. Per saldo presteerden de Amerikaanse beurzen het beste, terwijl de aandelenkoersen op de Europese beurzen en de beurzen van de opkomende economieën sterk daalden. De drie aandelenfondsen onder beheer van ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. behaalden een negatief rendement. De rendementen van het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds waren respectievelijk -6,94%, -10,39% en -30,13%. Het aantal participaties in het laatste fonds nam in 2011 licht toe. Op de obligatiemarkten heerste grote onzekerheid over de betrouwbaarheid van de staatsschuld van de perifere eurolanden, Griekenland, Italië, Spanje, Portugal en Ierland. Beleggers vluchtten in de staatsobligaties van veilige landen als Duitsland en Nederland, waardoor de effectieve rendementen ASN Bank Jaarverslag 2011

9 op dit papier daalden. Het rendement van het ASN Duurzaam Obligatiefonds kwam uit op 2,81%. Het belang in aandelen veroorzaakte voor het ASN Duurzaam Mixfonds een rendement van -1,72%. De resultaten van de fiscaal gefacilieerde fondsen, het ASN Groenprojectenfonds en het ASN-Novib Microkredietfonds, liepen uiteen. Het ASN-Novib Microkredietfonds realiseerde een prima rendement van 4,92%. Hoewel de overheid de heffingskorting op fiscale beleggingen afbouwt, trok dit fonds toch nieuw geld aan. Daaruit blijkt dat beleggers geïnteresseerd blijven in een fonds dat mensen in ontwikkelingslanden via kleine kredieten kans biedt op een toekomst. Veel beleggers keerden daarentegen het ASN Groenprojectenfonds de rug toe. Het fonds eindigde het jaar met een rendement van 0,60%. Het totale vermogen in de ASN Beleggingsfondsen nam in 2011 af met 79 miljoen (-5,8%). Dit werd veroorzaakt door zowel uitstroom van contanten uit bijna alle fondsen, als negatieve koersresultaten. Marktaandeel sparen Hoewel de marktomstandigheden in het tweede halfjaar lastig waren, nam het marktaandeel toe met 0,2% tot 2,7%. Bij het schrijven van dit jaarverslag waren de cijfers over de duurzame spaarmarkt in Nederland nog niet bekend. In 2010 steeg ons aandeel in deze markt van 48% (2009) tot 53%. Bijdragen aan maatschappelijke partners De economische malaise had geen invloed op de vrijgevigheid van de ASN-klanten. Ruim 5% meer klanten dan in 2010 schonken de rente van hun spaarrekening (deels) aan de goede doelen waarmee wij samenwerken. Daardoor kwam het totaal aan schenkingen uit op Cordaid Microkrediet ontving het hoogste bedrag; dit was afkomstig van de rente van klanten met een ASN Vrouwenspaardeposito. De rente op deze rekening is, 0,25% hoger dan bij een vergelijkbaar deposito van vijf jaar. ASN Jeugdsparen was ook in 2011 een succes. Doordat de totale inleg steeg, nam ook de bijdrage aan de kinderprojecten van Cordaid Kinderstem en Cordaid Memisa toe. In totaal ontving Cordaid over ( ). Ella Verver (16 jaar) bezoekt als ambassadeur ASN Jeugdsparen 2011 een project van Cordaid Memisa in Tanzania. Foto Marieke van der Heijden. Vanaf juli 2010 doneren wij de vergoeding die wij van Interchange ontvangen voor betalingen met de ASN Creditcard, aan onze themapartners (zie paragraaf 3.3). Van de vergoeding van ,06 over 2011 is overgemaakt aan de themapartners. Het verschil tussen deze bedragen wordt veroorzaakt doordat de achtste themapartner nog niet gekozen was. Sinds januari 2011 doneren we namens onze klanten tevens een percentage op ASN Ideaalsparen aan de themapartners. De vergoeding aan de zeven themapartners die we in 2011 hadden, bedroeg In totaal ontvingen de themapartners derhalve 2,4 miljoen. Tevens keerden we uit aan de vijf winnaars van de ASN Bank Wereldprijs en stelden we beschikbaar voor de organisatie van de prijs. De winnaars werken met hun prijs vijf duurzame projecten uit, waarvan vier in het kader van onze duurzame thema s. In totaal schonken we aan maatschappelijke projecten van onze marketingpartners: Fair Trade Orginal ( ), FNV Mondiaal ( 6.000), Duurzame Waardekaart ( ) en 10:10 ( ). Net als in 2010 ontving de ASN Foundation in 2011 een bijdrage van van de ASN Bank, waarmee zij duurzame projecten ondersteunde. 7

10 1.2 Samenvatting van de financiële resultaten In miljoenen euro s Uitzettingen Toevertrouwde middelen* Eigen vermogen Balanstotaal Rentemarge 88,3 83,0 44,5 40,8 32,4 Overige baten 13,4 1,5 4,0 6,2 8,1 Totale kosten 33,7 26,7 35,2 24,3 17,5 Bedrijfsresultaat 68,0 57,8 13,3 22,7 23,0 Bedrijfsresultaat voor eenmalige kosten 67,4 57,8 24,3 22,7 23,0 8 Resultaat na belastingen 51,1 43,1 9,9 16,9 17,1 Resultaat na belastingen, voor eenmalige kosten 51,1 43,1 18,1 16,9 17,1 * De toevertrouwde middelen bestaan uit spaargelden en overige schulden aan klanten in de vorm van spaargelden van niet-natuurlijke personen (verenigingen en stichtingen). Het resultaat na belastingen kwam in 2011 uit op 51 miljoen, een toename van 19% ten opzichte van Dit was voornamelijk te danken aan de groei van de toevertrouwde middelen. Deze nettowinstgroei versterkt ons eigen vermogen verder. Dat is noodzakelijk om verder te kunnen investeren in bijvoorbeeld wind- en zonne-energieprojecten, en te kunnen voldoen aan de hogere kapitaaleisen als gevolg van het Basel III-akkoord. De baten stegen met 17 miljoen tot 102 miljoen. Deze stijging had verschillende oorzaken. De toevertrouwde middelen namen toe, maar de relatieve rentemarge daalde licht. De provisies stegen doordat het aantal betaalrekeningen toenam en wij meer beheerfee uit de ASN Beleggingsfondsen ontvingen. Dit laatste was vooral het gevolg van de groei van het ASN-Novib Microkredietfonds. We betaalden minder beheervergoedingen, vooral doordat de afspraken over de vergoeding van onze hypothekenportefeuille wijzigden. De opbrengsten uit effecten waren in 2011 positief dankzij de verkoopresultaten op onze beleggingsportefeuille en de resultaten op termijncontracten. Tegenover de toename van de baten stond een stijging van de kosten met 21%. Deze werd veroorzaakt doordat de personeelskosten toenamen als gevolg van de uitbreiding van het aantal personeelsleden. Onze groei veroorzaakte ook een toename van de kosten van het betalingsverkeer en van porti en drukwerk. Ten slotte stegen de marketingkosten, onder ander door de succesvolle televisiecampagne die in 2011 van start ging. 1.3 Samenvatting van de sociale en milieuprestaties Indirecte sociale en milieuprestaties De doelstellingen voor de duurzaamheidsprestaties van de ASN Bank zijn afgeleid van de missie. Deze luidt: de ASN Bank is een onderneming die de duurzaamheid van de samenleving wil bevorderen en zich in haar economisch handelen daardoor laat leiden. Wij werken deze doelstellingen op drie niveaus uit: kwantitatief, kwalitatief en voor de lange termijn. Wij willen immers op al deze niveaus bijdragen aan het bevorderen van de duurzame samenleving. Om hieraan recht te doen hebben wij doelstellingen geformuleerd op deze drie niveaus. De kwantitatieve doelen drukken we uit in een getal; van de kwalitatieve doelen geven we aan of ze zijn gerealiseerd. Met de langetermijndoelen willen we processen op gang brengen die duurzaamheid op langere termijn bevorderen. Deze doelen kunnen we kwantitatief en kwalitatief invullen. ASN Bank Jaarverslag 2011

11 Kwantitatieve doelen Wij haalden in 2011 alle kwantitatieve doelstellingen voor onze indirecte sociale en milieuprestaties. We oefenden ons stemrecht uit op ruim 207 aandeelhoudersvergaderingen waar de ASN Beleggingsfondsen konden stemmen. Dat is 98% van alle aandeelhoudersvergaderingen van ondernemingen in het ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds. Dit is ruim boven de doelstelling van 90%. Er zijn maar vier gevallen waar we niet konden stemmen doordat de volmacht niet tijdig geregeld kon worden. De herscreening van debiteuren van de bank (zie bijlage 3) is voor 98% voltooid. Dat is boven de doelstelling van 90%. We concluderen dat de uitvoering van het stembeleid en de herscreening van debiteuren inmiddels een vanzelfsprekend onderdeel uitmaken van onze activiteiten. Daarom koppelen we er in de komende jaren geen doelstellingen meer aan; wij consolideren het huidige niveau. Doelstelling 2011 Gerealiseerd in 2011 Doelstelling 2012 Klanttevredenheid 8 8,3 8 of meer Uitoefenen stemrecht voor ASN Duurzaam Aandelenfonds, ASN Duurzaam Mixfonds, ASN Milieu & Waterfonds en ASN Duurzaam Small & Midcapfonds Driejaarlijkse herscreening op duurzaamheid van debiteuren bank op sectorniveau 90% 98% 90% 98% Handhaven huidige niveau Handhaven huidige niveau 9 Kwalitatieve doelen Onze kwalitatieve doelen hebben betrekking op de ontwikkeling van het duurzaamheidsbeleid. Doelstelling 2011 Gerealiseerd 2011 Opnieuw formuleren van het mensenrechtenbeleid Opnieuw formuleren van het klimaatbeleid Issuepapers over de vier duurzame thema s van de ASN Bank Opzetten duurzaamheidsonderzoek bij de ASN Bank ASN Bank Issuepaper Mensenrechten is geactualiseerd Aanvang gemaakt De issuepapers over eerlijke handel, (tegen) kinderarbeid, duurzame energie, (tegen) wapenindustrie zijn gerealiseerd De afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek voert nu ook alle duurzaamheidsonderzoek uit Voor 2012 hebben we de volgende kwalitieve doelstellingen vastgesteld: afronding ASN Bank Issuepaper Klimaat: actaliseren beleid staatsobligaties. Doelen op lange termijn De ASN Bank wil als duurzame bank actief bijdragen aan maatschappelijke processen die de verduurzaming van de samenleving op de lange termijn bevorderen. Voor 2011 hadden we één langetermijndoel geformuleerd, namelijk voor de CO 2 -uitstoot van de aandelenfondsen. Doel was tevens om de methodiek waarmee deze uitstoot wordt gemeten, te verbeteren. We ontwikkelden een methodiek die uitgaat van absolute vermindering van de CO 2 -uitstoot in plaats van relatieve vermindering. In deze methodiek heeft de inflatie geen invloed op de prestaties. Deze wijzigingen worden in 2012 doorgevoerd. In 2011 startten we met de formulering van meerdere langetermijndoelen op strategisch niveau. Daarbij gaat het om doelen die de missie van de ASN Bank vertalen naar al haar activiteiten. Daarmee maken zij de missie operationeel voor alle medewerkers. Wij willen dit proces in 2012 afronden.

12 Voortgang 2011 Verlaging van de geconsolideerde CO 2 -uitstoot van de ASN-aandelenfondsen ten opzichte van % 50% 48% Directe sociale en milieuprestaties CO 2 -uitstoot in ton per fte Papierverbruik (kilo per rekening) Medewerkerstevredenheid Huisvesting nieuw kantoor Doelstelling 2011 Gerealiseerd in 2011 Doelstelling 2012 Kleiner dan of gelijk 1,62 Kleiner dan of gelijk aan 2,17 (2006) aan 2,00* Kleiner dan of gelijk 0,33 Consolideren aan 0,35 (2009) Groter dan of gelijk 8,2 Groter dan of gelijk aan 8,0 aan 8,0 Energielabel A en Loopt nog Energielabel A** Groenverklaring 10 * Per 19 maart 2012 is de ASN Bank gehuisvest in haar nieuwe kantoor. Wij verwachten dat dit sterk zal bijdragen aan verlaging van de CO 2 -uitstoot per fte. Er zijn echter meer factoren die de totale CO 2 -uitstoot bepalen. We passen de doelstellingen aan als we het energieverbruik van het nieuwe kantoor weten. ** De doelstelling om een groenverklaring te behalen is vervallen doordat de overheid de groenregeling afbouwt. Bij ons streven naar energielabel A zijn we afhankelijk van andere partijen en de technische mogelijkheden. Zo hebben we een vergunning nodig van de gemeente. Bij het verbouwen van een bestaand pand in het centrum van een stad zijn dit extra beperkingen. Meer informatie over onze resultaten op het gebied van milieu en maatschappij vindt u in de hoofdstukken 4, 6, 7 en 8. Global Reporting Initiative Transparantie en communicatie over onze werkwijze en prestaties vinden wij vanzelfsprekend. Daarom rapporteren wij in dit jaarverslag over de manier waarop wij ons duurzaamheidsbeleid uitwerken in onze producten en onze bedrijfsvoering. Ook rapporteren we over onze sociale en milieudoelstellingen over 2011, en over de resultaten die wij in 2011 op dit vlak hebben behaald. Omdat communicatie volgens ons tweerichtingsverkeer is, doen we ook verslag van onze dialoog met belanghebbenden bij de ASN Bank. Tevens leggen wij in dit jaarverslag verantwoording af over de financiële resultaten van de ASN Bank. Dit verslag is voornamelijk bedoeld voor onze klanten, maar ook voor onze (maatschappelijke) partners, medewerkers, toezichthouders en alle andere mensen die belangstelling hebben voor de prestaties van de ASN Bank in 2011 en haar plannen voor de toekomst. De ASN Bank rapporteert conform application level A+ van de G3 Richtlijnen voor duurzaamheidsverslaglegging van het Global Reporting Initiative (GRI). De geactualiseerde 3.1-richtlijnen zijn niet uitgewerkt voor financiële instellingen. Daarom hanteren we G3 als verslagleggingscriteria. U vindt onze GRI-tabel op In 2010 was de ASN Bank een van de dertien Nederlandse ondernemingen die op A+-niveau rapporteerden (GRI Sustainability Disclosure Database). Wij hebben KPMG Sustainability gevraagd geselecteerde informatie in dit verslag te beoordelen. De reikwijdte van de opdracht en hun conclusies vindt u in het onafhankelijke Assurancerapport op pagina 85. ASN Bank Jaarverslag 2011

13 ASN Bank Jaarverslag Toezicht op de ASN Bank 11 Foto: Getty Images

14 Bericht van de raad van commissarissen Aan de algemene vergadering van aandeelhouders ASN Bank N.V. Preadvies van de raad van commissarissen Hierbij bieden wij u de door de directie opgemaakte jaarrekening van de vennootschap over het boekjaar 2011 aan, alsmede het verslag van de directie. Wij stellen u voor deze jaarrekening conform vast te stellen, wat inhoudt dat: - de totale winst over 2011 van 51,1 miljoen wordt toegevoegd aan het eigen vermogen; - de directie wordt gedechargeerd voor het bestuur dat zij heeft gevoerd en de commissarissen voor het toezicht dat zij over het afgelopen boekjaar hebben gehouden. 12 Gedurende het verslagjaar 2011 was de raad als volgt samengesteld: De heer E.J.G.V. Boers De heer H.K. Kroeze (tot 9 mei 2011) De heer R.G.J. Langezaal, voorzitter De heer B. de Ruigh (vanaf 9 mei 2011) Wij volgen de commerciële, financiële en duurzame ontwikkeling van de ASN Bank met belangstelling. Gedurende het jaar kregen wij tijdens onze besprekingen met de directie een goed inzicht in de wijze waarop de ASN Bank haar resultaten bereikt en de middelen die zij hiervoor inzet. Aandachtspunten De raad van commissarissen en de directie van de ASN Bank kwamen in 2011 driemaal bijeen. Tijdens de eerste twee vergaderingen behandelden wij achtereenvolgens de cijfers en het jaarverslag over 2010, dat wij goedkeurden. In het najaar bespraken wij het operationeel plan 2012 met de directie van de ASN Bank. De gang van zaken gedurende 2011 was een regelmatig terugkerend gespreksonderwerp, ook tijdens het maandelijkse overleg van de voorzitter met de directie van de ASN Bank. Daarbij kwamen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde: de financiële situatie van de bank, de maandrapportages, de NPS-score (zie de Samenvatting op pagina 5), de prijzen die de ASN Bank won, de verhuizing naar het nieuwe kantoorpand, nieuwe financieringen van de afdeling Duurzame Financieringen en de werkdruk op de operationele afdelingen. Ook spraken wij over de ontwikkeling van het spaargeld en de beleggingsfondsen en heel specifiek over de gang van zaken bij de relatief nieuwe activiteit ASN Vermogensbeheer. Wij lichten er hier enkele onderwerpen extra uit. Kredietrisicobeleid We stelden de kaders vast waaraan financieringen door de ASN Bank moeten voldoen. De bank hanteert vier kaders, namelijk voor windenergieprojecten, zonne-energieprojecten, projecten voor warmte-koudeopslag en overige projecten. Deze kaders bevatten onder meer richtlijnen om concentratierisico te voorkomen. Zij geven de maximale omvang van de financieringen die de bank op verantwoorde wijze kan verstrekken in elke sector en in elk land. Daarbij maken de kaders onderscheid in landen van verschillende omvang. Tevens gaven wij aandacht aan de risicoacceptatie en het customer due diligence-beleid. Dit laatste houdt in dat de bank de ondernemingen waaraan zij financieringen verstrekt, identificeert en toetst. De bank onderzoekt daarbij onder meer welke activiteiten de onderneming uitvoert, wie de eigenaren zijn, en of de onderneming of haar eigenaren een reputatierisico voor de bank zouden kunnen vormen. Tevens toetst de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek van de ASN Bank ondernemingen op de duurzaamheidscriteria van de bank. Ook namen wij de openstaande punten van het onderzoek dat de afdeling Group Audit regulier uitvoert, door met de directie. Deze afdeling doet onderzoeken op verzoek van de directie en op eigen initiatief op basis van een van tevoren vastgestelde risicoanalyse (zie hoofdstuk 10). ASN Bank Jaarverslag 2011

15 Commerciële ontwikkelingen Regelmatig bespraken we de ontwikkeling van de verschillende productcategorieën sparen, betalen, beleggen, vermogensbeheer en financieringen met de directie. Daarbij gingen we in op de effectiviteit van de marketingcampagnes en de ontwikkeling van de spaarmarkt. Ook volgden we de strategische projecten van de bank. In 2011 ging het daarbij vooral om het project waarbij de particuliere en zakelijke klanten administratief van elkaar werden gescheiden. Dat maakt het mogelijk deze laatste groep apart te bedienen. Ook spraken we over de strategische heroriëntatie van het beleggingsbedrijf en de mogelijkheid om nieuwe beleggingsfondsen te introduceren. Wij spreken onze waardering uit voor de inzet van de medewerkers en directie van de bank. Ten slotte benadrukken wij dat wij de duurzame missie en het beleid van de ASN Bank dat daaruit volgt, volledig onderschrijven. Den Haag, 10 april 2012 Namens de raad van commissarissen: Rob Langezaal, voorzitter 13

16 Bericht van de raad van advies De raad van advies van de ASN Bank is in 1993 opgericht toen de ASN Bank haar eerste beleggingsfonds introduceerde. Oorspronkelijk gaf de raad advies over de beleggingen. In de loop van de jaren is die taak veranderd. Heden ten dage toetst de raad of de ASN Bank haar duurzame missie waarmaakt. De directie en de raad overleggen regelmatig over de activiteiten en resultaten en over de duurzame koers van de bank. In 2011 vergaderden de raad en de directie drie maal. Daarbij kwamen onder meer de volgende punten aan de orde. De samenstelling en verantwoordelijkheden van de raad De verantwoordelijkheden van de raad zijn in de loop van de jaren groter geworden. Daarom lijkt het ons goed het aantal leden uit te breiden van drie tot vijf. Daar komt bij dat mevrouw Saskia Noorman-Den Uyl al vele jaren voorzitter van de raad is. Wij overlegden daarom over kandidaten voor haar opvolging en over mogelijke uitbreiding van de raad. 14 Gedurende het verslagjaar was de raad als volgt samengesteld: Mevrouw Saskia Noorman-den Uyl (voorzitter) De heer Hans Kamps De heer Jan van der Kolk Gang van zaken De directie rapporteerde aan de raad over de ontwikkelingen bij de ASN Bank, en stelde ons op de hoogte van de prijzen en eervolle vermeldingen die de bank ontving. Ook meldde zij personele veranderingen in het managementteam en de raden van commissarissen van de ASN Beleggingsfondsen. Jaarverslag 2010 De raad besprak uitgebreid het jaarverslag over 2010, met speciale aandacht voor de duurzaamheidsaspecten daarvan. De aanbevelingen van de raad zijn in het jaarverslag over 2011 meegenomen. Producten en diensten Wij bespraken de situatie op de beleggingsmarkt, die te lijden had van dalende koersen. De uitbouw van het beleggingsbedrijf van de bank was meerdere malen onderwerp van gesprek. Op de spaarmarkt werd de ASN Bank geconfronteerd met grote concurrentie. We bespraken de mogelijkheden om extra spaargeld aan te trekken. Ook overlegden we met de directie over de mogelijkheden om duurzame hypotheken aan te bieden. De conclusie was dat de ASN Bank dit laatste vooralsnog niet gaat doen. De hypothekenmarkt staat enorm onder druk. Daar staat tegenover dat er een grote investering nodig is om het de ASN Bank mogelijk te maken hypotheken aan te bieden. Het is beter de schaarse middelen van de bank anders in te zetten. Voor de werving van klanten met een betaalrekening is nummerportabiliteit de klant kan van bank wisselen zonder dat zijn rekeningnummer verandert van groot belang. Net als de directie van de ASN Bank zijn wij daar groot voorstander van. We realiseren ons wel dat dit technisch ingewikkeld is en dus een grote investering van de gezamenlijke banken vraagt. Lidmaatschappen en steunbetuigingen We behandelden een notitie van de afdeling Duurzaamheidsbeleid & -Onderzoek over alle nationale en internationale organisaties op het gebied van duurzaamheid waarmee de ASN Bank op de een of andere manier is verbonden. Dit is mogelijk op drie manieren: - De ASN Bank betuigt steun aan organisaties die aansluiten bij de kernthema s van haar duurzaamheidsbeleid. - De bank ondertekent een verklaring en gaat daarmee een inspanningsverplichting aan, bijvoorbeeld in het geval van het Arms Trade Treaty Statement en de Access to Medicine Index. De bank besluit hiertoe als dit van belang is voor de selectie van haar beleggingen en haar rol in het maatschappelijke debat. - De bank verbindt zich om zich te houden aan bepaalde standaarden en richtlijnen, zoals het Global Compact van de Verenigde Naties, de GRI-richtlijnen voor verslaglegging en de Equator Principles voor financieringen. ASN Bank Jaarverslag 2011

17 Beleggingen in staatsobligaties De raad besprak de uitzettingen van het spaargeld met de directie. Het past in het duurzaamheidsbeleid van de bank om te investeren in zaken die passen in de duurzame wereld van de toekomst. Daarbij is het de uitdaging om een goede balans te vinden tussen de duurzame uitgangspunten en overwegingen van risico en rendement. Zo belegt de bank voor een belangrijk deel in staatsobligaties, obligaties van lagere overheden en hypotheken. Daarnaast belegt zij in onder meer gezondheidszorg en ouderenzorg, waterschappen en waterleidingbedrijven, sociale woningbouw en duurzame financieringen. De raad hecht aan een brede spreiding, zonder dat de bank daarbij onverantwoorde risico s loopt. Duurzaamheidsbeleid We bespraken de wenselijkheid om doelstellingen voor de duurzaamheid van de ASN Bank op de langere termijn vast te stellen. De bank gaat hier in 2012 verder aan werken. Zakelijke spaarders De raad en directie bespraken de vraag of de ASN Bank zich al dan niet op zakelijke klanten moet richten. Daarbij was vooral aandacht voor het duurzaamheidsaspect daarvan. Het accepteren van zakelijke klanten zou niet moeten betekenen dat de ASN Bank kiest voor een verwatering van haar duurzame uitgangspunten, vond de raad. Omdat de bank zo duidelijk duurzaam is gepositioneerd, achtten de raad en directie de kans op verwatering echter niet groot. Zij concludeerden dat extra screening van klanten, naast de screening die is voorgeschreven door de wet- en regelgeving, niet wenselijk is. 15 Interne ontwikkelingen Bij het bespreken van de interne situatie bij de ASN Bank hadden wij onder meer aandacht voor het beleid ten aanzien van medewerkers met een fysieke beperking. De huidige huisvesting van de bank maakt het moeilijk om een oplossing te vinden voor zulke medewerkers. Het nieuwe pand is veel gemakkelijker toegankelijk, wat mogelijkheden biedt om hen aan te nemen. Functioneren van de raad Ten slotte evalueerden wij het functioneren van de raad zelf. Wij hechten eraan dat wij toegevoegde waarde aan de ASN Bank kunnen blijven leveren. Deze waarde willen wij in de toekomst verder vergroten. De Raad concludeert dat de ASN Bank in 2011 conform haar duurzame missie heeft gehandeld. Wij spreken onze grote waardering uit voor de wijze waarop de directie en medewerkers van de bank in 2011 hun werkzaamheden hebben verricht. Den Haag, 4 april 2012 Namens de raad van advies: Saskia Noorman-den Uyl, voorzitter

18 16 ASN Bank Jaarverslag 2011

19 ASN Bank Jaarverslag Missie, strategie en beleid Al ruim een halve eeuw streeft de ASN Bank ernaar om het geld van klanten zo te beleggen en investeren, dat het bijdraagt aan een rechtvaardige verdeling van de welvaart in de wereld. Niet alleen in het heden, tussen de verschillende regio s in de wereld. Maar ook tussen onze generaties en de toekomstige wereldbewoners. 17 Foto: Sonu van FairMail. Deze organisatie biedt kansarme Indiase en Peruaanse tieners begeleiding bij het werken aan een beter toekomstperspectief.

20 18 De ASN Bank is een zelfstandig opererende, duurzame bank met een eigen bankvergunning, eigen beleid en een eigen statutaire directie. De ASN Bank staat onder toezicht van de Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. SNS Bank N.V., onderdeel van SNS REAAL N.V., is de enige aandeelhouder van de ASN Bank. Aangezien de ASN Bank onderdeel is van SNS Bank N.V., worden de financiële gegevens opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van SNS Bank N.V. KPMG Accountants heeft een goedkeurende verklaring afgegeven voor de jaarrekening van SNS Bank N.V. Meer informatie over onze organisatie leest u in bijlage Missie Ons economische handelen is erop gericht de duurzaamheid van de samenleving te bevorderen. We werken mee aan veranderingen die zijn bedoeld om een einde te maken aan processen waarvan de nadelige gevolgen worden verschoven naar toekomstige generaties of worden afgewenteld op het milieu, de natuur en kwetsbare bevolkingsgroepen. Daarbij verliezen we niet de noodzaak uit het oog om op lange termijn een rendement te behalen dat het gezonde voortbestaan van onze bank waarborgt. Wij beheren de middelen die onze klanten ons toevertrouwen, op een wijze die recht doet aan hun verwachtingen. 3.2 Strategie De ASN Bank wil als financieel dienstverlener bijdragen aan de realisatie van een duurzame samenleving. Hiertoe stellen wij eisen aan onszelf, zodat we onze beloften tegenover externe belanghebbenden vooral onze klanten nakomen. Hoe doen wij dat onder meer? Wij leggen de lat steeds hoger bij het uitvoeren van ons werk, volgens strikte criteria op het gebied van duurzaamheid, eerlijkheid, transparantie, deskundigheid en betrouwbaarheid. Om onze missie te realiseren werken wij waar mogelijk samen met maatschappelijke partners, zowel organisaties als duurzaam opererende bedrijven, die positief bijdragen aan onze doelstellingen. Wij initiëren duurzame ontwikkelingen en steunen belangrijke initiatieven van anderen op dit gebied. Als grootste duurzame bank van Nederland willen wij specialist zijn in duurzame vermogensopbouw, en dé autoriteit in Nederland als het gaat om de combinatie van duurzaamheid en financieel rendement. De ASN Bank is een direct writer, dat wil zeggen dat wij rechtstreeks via internet, telefoon en post met onze klanten communiceren. 3.3 Duurzaamheidsbeleid Duurzaamheid is het leidende principe bij alle werkzaamheden van de ASN Bank. Daarbij scharen wij ons achter de algemeen erkende definitie uit het rapport Our Common Future van de Verenigde Naties uit 1987: Duurzaamheid betekent voorzien in de behoeften van nu, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien in gevaar te brengen. Vaak worden duurzaamheid en duurzame ontwikkeling uitsluitend als een milieudoelstelling gezien. Dat is niet terecht. Het streven naar duurzame ontwikkeling is in de eerste plaats ingegeven door rechtvaardigheid. Duurzaam handelen heeft tot doel een rechtvaardige verdeling van de welvaart te realiseren, nu en in de toekomst. Duurzaamheid heeft dus ook een sociale component. Wij bouwen daarom ons duurzaamheidsbeleid op drie pijlers: mensenrechten, klimaat en biodiversiteit. Deze pijlers sluiten aan op wat internationaal gebruikelijk is bij het onderscheiden van de verschillende aspecten van duurzaamheid, bijvoorbeeld bij de Verenigde Naties. Onder mensenrechten, klimaat en biodiversiteit vallen alle thema s die voor de ASN Bank en haar klanten belangrijk zijn. Het beleid voor elke pijler is uitgewerkt in een issuepaper. Hoe we dit beleid toepassen op de verschillende sectoren, werken we uit in issuepapers per sector. Mensenrechten Onder mensenrechten verstaan wij zowel burgerrechten en politieke rechten, als economische en sociale rechten, bijvoorbeeld werknemersrechten. De grondslag van ons mensenrechtenbeleid is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948, en de internationale standaarden die daarop zijn gebaseerd. Hiermee doelen we ook op de Guiding principles on business & human rights die de VN Mensenrechtenraad in juni 2011 heeft aangenomen. Deze zijn gebaseerd op het werk van de Amerikaanse hoogleraar John Ruggie als Speciaal Vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN. Het werk van Ruggie en de internationale ontwikkelingen rond zijn werk waren belangrijke aanleidingen om ons mensenrechtenbeleid te herzien. In november 2011 verscheen de nieuwe ASN Bank Issuepaper Mensenrechten, die Ruggie persoonlijk in ontvangst nam. Daarin stellen wij scherpere crite- ASN Bank Jaarverslag 2011

21 ria dan voorheen voor de beoordeling van de bedrijven waarin de ASN Bank, de ASN Beleggingsfondsen en ASN Vermogensbeheer investeren. Deze moeten zich meer inspannen om mensenrechtenschendingen uit te sluiten. Dit heeft vooral tot gevolg dat we nog kritischer zijn bij het goed- of afkeuren van een bedrijf. Ook is nu expliciet opgenomen dat we bedrijven toetsen op vrijheid van meningsuiting en privacy. Daarnaast gaat vakbondsvrijheid een belangrijkere rol spelen, vooral in de beoordeling van Amerikaanse bedrijven. Global Compact Het Global Compact is een initiatief van de Verenigde Naties om ondernemingen te stimuleren tien principes op het gebied van mensenrechten, arbeid, milieu en corruptie in hun beleid op te nemen en uit te laten voeren. De ASN Bank heeft in 2007 het Global Compact ondertekend als uitdrukking van haar decennialange betrokkenheid bij de tien doelstellingen van dit internationale VN-initiatief. Dit verslag laat zien hoe we daar in 2011 invulling aan hebben gegeven. Klimaat Fossiele energie is al een paar eeuwen de motor van onze economie. Dat veroorzaakt een toenemende uitstoot van broeikasgassen, vooral CO 2 (kooldioxide). Volgens wetenschappers warmt de aarde daardoor in snel tempo op. Om te voorkomen dat de opwarming catastrofale proporties aanneemt, is het noodzakelijk de uitstoot te beperken. Bovendien zijn aanpassingen nodig om de inmiddels onvermijdelijke gevolgen van de opwarming op te vangen. Wij dragen bij aan vermindering van broeikasgassen en het opvangen van de klimaatverandering door te beleggen en investeren in: energieopwekking zonder CO 2 -uitstoot en activiteiten met een zo laag mogelijke uitstoot van broeikasgassen; zo investeren wij bijvoorbeeld in energiebesparing, duurzame energiebronnen, energiezuinige gebouwen en energie-efficiency; activiteiten die het aanpassingsvermogen vergroten, zoals aan water gerelateerde activiteiten, microkredieten en armoedebestrijding. Wij beleggen niet in fossiele energie en, vanwege de vele negatieve effecten, evenmin in kernenergie. Deze uitgangspunten gelden voor alle investeringen in bedrijven of instellingen. Bij de selectie van staatsobligaties houden wij ook rekening met de bijdragen die landen leveren aan vermindering van de CO 2 -uitstoot, en met het aandeel van kernenergie in hun totale energieverbruik. Ook met onze eigen bedrijfsvoering dragen wij bij door de CO 2 -uitstoot zoveel mogelijk te beperken en de rest te compenseren (zie hoofdstuk 8). Biodiversiteit Als duurzame bank willen wij bijdragen aan het behoud en de versterking van de biodiversiteit en van ecosystemen. Biodiversiteit is de variatie aan levende organismen en de verscheidenheid aan relaties die zij met elkaar hebben in ecosystemen. Biodiversiteit draagt bij aan onze welvaart. Dat is slechts gedeeltelijk in geld uit te drukken. Veel mensen genieten immers van de natuur. Bovendien levert biodiversiteit via ecosystemen waardevolle diensten als de productie van zuurstof, waterzuivering, voeding, brandstoffen, grondstoffen, medicijnen, bescherming en recreatie. Zonder deze diensten zou onze economie niet kunnen functioneren. In de ecosystemen die deze diensten leveren, bestaat een fragiele balans tussen de verschillende dier-, planten micro-organismen. Daarom is het belangrijk om de biodiversiteit te behouden. Dat is dus niet alleen moreel en ethisch wenselijk, maar vanuit economisch oogpunt zelfs noodzakelijk. Communicatie over duurzaamheid in vier thema s Duurzaamheid is een breed begrip. Ruim de helft van de Nederlanders heeft geen concreet beeld bij duurzaam en maatschappelijk investeren. Bij duurzaamheid denken zij vooral aan milieu. Andere aspecten, zoals mensenrechten, volgen op grote afstand, hoewel Nederlanders dit desgevraagd een belangrijk thema vinden. In 2010 besloten wij daarom het begrip duurzaamheid tastbaarder te maken voor onze (potentiële) klanten. Dat deden wij door te focussen op vier duurzame thema s: eerlijke handel, tegen kinderarbeid, duurzame energie en tegen wapenindustrie. We hebben deze thema s gekozen omdat uit onderzoek bleek dat onze klanten deze het belangrijkst vinden in relatie tot hun spaargeld. De thema s werden in juli 2010 geïntroduceerd. Sindsdien staan zij centraal in onze communicatie over duurzaamheid. Bovendien willen wij via deze thema s aansluiten op de persoonlijke interesse van klanten. Zij kunnen aangeven naar welk(e) thema( s) 19

22 hun persoonlijke voorkeur uitgaat. Dit is als volgt georganiseerd. De thema s zijn gekoppeld aan de ASN Creditcard en ASN Ideaalsparen. De klant die deze producten afneemt, steunt automatisch alle vier de thema s. Hij of zij kan desgewenst een persoonlijke keuze voor een of meer van de vier thema s maken. Samen met onze maatschappelijke partners vullen wij elk thema in met projecten. Voor elke uitgave die de klant met de ASN Creditcard doet, gaat een bijdrage van de ASN Bank naar de projecten. Voor ASN Ideaalsparen geldt dat hoe meer spaarsaldo de klanten hebben die voor een bepaald thema hebben gekozen, des te hoger de bijdrage aan de bijbehorende projecten is. Eind 2011 steunden wij namens onze klanten de volgende projecten: 20 Thema Organisatie Project Eerlijke handel Solidaridad Textielindustrie in Azië Oxfam Novib Eerlijke cacao uit Ivoorkust Tegen kinderarbeid Plan Nederland en Plan Bangladesh Toekomst voor huisslavinnen in Bangladesh Cordaid Kinderstem Hulp aan straatkinderen in India Duurzame energie Natuur & Milieu Zon zoekt dak Tegen wapenindustrie Amnesty International Nederland Special Programme on Africa War Child Hulp aan oorlogskinderen in Congo 3.4 Dialoog met belanghebbenden De mening van belanghebbenden bij de ASN Bank bepaalt mede de koers van onze bank. Hun inbreng speelt een belangrijke rol in onze afweging welke onderwerpen voor ons van wezenlijk belang zijn. Deze informatie gebruiken wij om onze werkwijze en koers bij te stellen. Dat wil niet zeggen dat onze aanpak voortdurend verandert, want ook stabiliteit en continuïteit zijn belangrijke waarden van ons beleid. Onze communicatie spitst zich toe op vijf doelgroepen. Klanten Onze klanten zijn onze reden van bestaan. Daarom besteden wij veel aandacht aan de communicatie met klanten. Eenvoud en transparantie zijn onze uitgangspunten daarbij. Wij houden contact met klanten via onze website, social media, ons klantenmagazine, brieven en bijeenkomsten. Ook peilen wij hun mening in onderzoeken. In het volgende hoofdstuk leest u meer over onze communicatie met klanten in Voor klanten met vragen zijn de medewerkers van de ASN Klantenservice van maandag tot en met vrijdag telefonisch te bereiken via het gratis nummer Wij verruimden in 2011 de tijden dat de ASN Klantenservice bereikbaar is, zodat klanten ons nu van 8.00 tot uur rechtstreeks kunnen bereiken. Klanten kunnen ook via en schriftelijk vragen stellen. Maatschappelijke organisaties Wij hebben zeer regelmatig overleg met maatschappelijke organisaties in uiteenlopende forums en zijn aanwezig bij evenementen en seminars. Meer over de maatschappelijke organisaties waarmee wij samenwerken leest u in de volgende paragraaf. Duurzame ondernemers We constateren met genoegen dat steeds meer ondernemers actief bijdragen aan duurzame ontwikkeling. Wij ervaren hen als bevlogen, praktische mensen, die duurzame ideeën uitwerken tot een levensvatbare business case. Daarin definiëren zij winst niet alleen in financiële termen, maar ook als winst voor de samenleving, de planeet of een bepaalde doelgroep. MVO Nederland helpt hen verder. Ondernemers kunnen zich aansluiten bij MVO Nederland voor advies, toegang tot een breed netwerk en kennis van de MVO Nederland Academie. Een aantal duurzame ondernemers stond aan de wieg van De Groene Zaak, waarvan de ASN Bank een van de founding partners is. Wij sponsoren CleanDrinks, dat in 2009 is opgericht door twee jonge ondernemers. Zij willen de duurzame economie bevorderen door duurzame, innovatieve mensen samen te brengen, te informeren en te inspireren. Dat doen zij tijdens online en offline evenementen. De ASN Bank werkt tijdens allerlei evenementen met Cleandrinks samen. ASN Bank Jaarverslag 2011

23 Met onze internetcommunity Voor de Wereld van Morgen richten wij ons steeds meer op startende duurzame ondernemers. Dit platform helpt duurzame doeners initiatieven te ontwikkelen en ideeën te realiseren, en biedt hun gelegenheid met elkaar te discussiëren, informatie te delen en contacten te leggen. Medewerkers Natuurlijk zijn de medewerkers belangrijke belanghebbenden van de ASN Bank. Vier maal per jaar komen we bij elkaar tijdens een medewerkersbijeenkomst na kantoortijd om bij te praten over lopende zaken en resultaten, en successen te vieren. Daarnaast communiceren we met elkaar via onder meer afdelingsoverleggen en het intranet. Nieuwe medewerkers maken we wegwijs in de organisatie met behulp van het ASN Handboek. Het jaarlijkse onderzoek van SNS REAAL peilt de tevredenheid van de medewerkers. De uitkomsten daarvan bespreken we met elkaar. Het personeelsbeleid vindt u in hoofdstuk 8. Raad van advies Het overleg met belanghebbenden krijgt structureel vorm in de raad van advies van de ASN Bank. Deze is samengesteld uit vertegenwoordigers met uiteenlopende maatschappelijke achtergronden. De raad toetst of de ASN Bank haar duurzame missie waarmaakt en adviseert de directie gevraagd en ongevraagd. De directie en de raad overleggen regelmatig over de activiteiten en resultaten en over de duurzame koers van de bank. Een kort verslag van de activiteiten van de raad vindt u voorin dit jaarverslag. 3.5 Samenwerking met maatschappelijke partners Om onze missie te kunnen realiseren, werken wij waar mogelijk samen met maatschappelijke partners. Zij dragen positief bij aan onze doelstellingen en vergroten onze daadkracht. Onze partners zijn voornamelijk maatschappelijke organisaties, maar ook duurzaam opererende bedrijven. Wij onderscheiden vier soorten partners: Themapartners Zie paragraaf 3.3. Strategische partners Met onze strategische partners onderhouden wij een langdurig, inhoudelijk samenwerkingsverband, om invulling te geven aan onze missie. Daarnaast werken we met deze partners samen voor communicatie- en wervingsdoelstellingen. Sommige strategische partners zijn ook productpartners. Productpartners Wij ondersteunen deze partners via bepaalde producten, bijvoorbeeld de Waddenvereniging via het ASN Waddendeposito. Marketingpartners Incidenteel maken wij gebruik van de communicatiekanalen van onze marketingpartners om onze wervings- en communicatiedoelstelling te realiseren. Andersom bieden wij onze marketingpartners ook toegang tot onze communicatiekanalen. 21 Maatschappelijke partners in 2011 Amnesty International Nederland Cordaid Kinderstem Cordaid Memisa Cordaid Microkrediet Fair Trade Original FNV Mondiaal / FNV Voordeel Natuur & Milieu Oxfam Novib Plan Solidaridad Stichting Duurzame Waardekaart Waddenvereniging War Child Strategische partner Productpartner Themapartner Marketingpartner

24 tactie op de achterkant van de pakken Fair Trade Original-hagelslag. Iedereen die via de actiewebsite een ASN-rekening opende, ontving een mandje met producten uit de nieuwe Aziatische kooklijn van Fair Trade Original. Bovendien stortten wij 10 per nieuwe rekening in het project voor Thaise boeren. 22 Voor u: 20,- bij het openen van een rekening bij de ASN Bank Voor FNV-Mondiaal: doneert de ASN Bank 5,- per rekening om de Zimbabwaanse vakcentrale te versterken De ASN Bank biedt u een concurrerende rente, maar niet over de rug van anderen. De bank zet zich in voor duurzaamheid, mensenrechten en een beter milieu. Benieuwd wat de rest van de wereld ermee wint als u kiest voor de ASN Bank? Vergelijk de ASN Bank dan eens met uw eigen bank op eerlijkebankwijzer.nl, een initiatief van de FNV, Oxfam Novib, Amnesty International en Milieudefensie. Ga voor het openen van een rekening en meer informatie naar FNV en ASN Bank De samenwerking met de ASN Bank is heel bijzonder, want de bank is in 1960 door onder andere de FNV opgericht. Inmiddels is de ASN Bank uitgegroeid tot de grootste duurzame bank van Nederland, met meer dan een half miljoen klanten. Bij ons streven naar duurzaamheid speelt CO 2 - reductie een belangrijke rol. Vanuit die visie steunden we 10:10. Dit van oorsprong Britse initiatief spoort iedereen aan om jaarlijks 10% te besparen op zijn CO 2 -uitstoot, te beginnen in De mogelijkheden tot samenwerking bleken echter beperkt. Daarom hebben wij dit partnerschap beëindigd. Met de FNV heeft de ASN Bank vanouds nauwe banden. In 2011 zetten we een actie op met FNV Voordeel, ten behoeve van FNV Mondiaal. Elk FNV-lid dat een rekening opende bij de ASN Bank, ontving een welkomstpremie van 20. voor iedere nieuwe klant ontving FNV Mondiaal 5 voor het Zimbabwe Congress of Trade Unions. Doel van deze bijdrage was versterking van de aangesloten vakbonden en steun aan de vakbondsleiders in hun strijd voor betere werknemersrechten. Ter gelegenheid van ons vijftigjarige bestaan gaven wij onze klanten in 2010 een Duurzame Waardekaart cadeau. Daarmee steunen wij de Stichting Duurzame Waardekaart. Deze kaart biedt duurzame consumenten een aantrekkelijke marktplaats en stimuleert zo duurzame consumptie. Maar liefst 37 duizend klanten activeerden hun kaart. Deze samenwerking liep door in Wijzigingen in de partnerschappen Om de projecten van onze duurzame thema s in te vullen, startten we nieuwe samenwerkingsverbanden. Zo voegden we Natuur & Milieu en War Child aan onze partners toe. Een andere nieuwe partner was Fair Trade Original. Met een donatie van hielpen we deze organisatie Thaise boeren te ondersteunen bij het verkrijgen van hun fairtradecertificering. In dat kader voerden we vanaf september een produc- ASN Bank Jaarverslag 2011