De Molenaar. De kip en het ei. Dierwelzijnsindicatoren Vietnam grote markt. vakblad voor de graanverwerkende en diervoederindustrie

Transcriptie

1 111 de jaargang, 28 maart nummer 7 De Molenaar vakblad voor de graanverwerkende en diervoederindustrie De kip en het ei Dierwelzijnsindicatoren Vietnam grote markt

2 Er is niets mooiers dan gezond jongvee! In de veehouderij worden de beste resultaten behaald als het welzijn en de gezondheid van de dieren vanaf het prilste begin centraal staan. Denkavit, internationaal toonaangevend producent van kwaliteitsvoeders voor kalveren, biggen en andere jonge dieren, wil daar een bijdrage aan leveren. Innovatie staat daarbij in ons denken en doen bewust centraal. Aan de hand van onderzoek in onze laboratoria en op onze proefbedrijven ontwikkelen we inzichten die aansluiten op de eisen van deze tijd. En die inzichten delen we met de mengvoederindustrie, de distributeurs en de veehouders zelf. Zo maken we ons als collectief sterk voor het jonge dier. Logisch, want groeien doe je samen. G R O E I E N D O E J E S A M E N

3 De Molenaar 28 maart 2008 In dit nummer Nummer één 6 Algemeen 28 Dierenwelzijnindicatoren nodig voor classificatie Diervoeding Groei De kip en het ei 22 Ontwikkeling darmflora jonge biggen Reportage 6 Aantrekkelijke oude dame blijft adopteren Wereldwijd 14 Grote markt voor machinefabrikanten in Vietnam Dierenwelzijn 18 Vaste rubrieken 2, 3 Actueel 4 In kort bestek 19 Van de werkvloer 20 Zaken en mensen 24 Uit het bedrijfsleven 26 Heden en verleden 34 Markt en trends 36 Agenda Coverafbeelding Kip en ei 10

4 Actueel Resultaat Agrifirm stijgt sterk Actu Agrifirm behaalde in 2007 een resultaat van 22 miljoen euro. Het goede resultaat wordt verklaard door groeiende voeromzetten en een positieve bijdrage van de dochterondernemingen. De sterke groei van het resultaat van coöperatie Agrifirm kent twee oorzaken. Als eerste zijn de kernactiviteiten van Agrifirm in 2007 sterk gegroeid. Een groei die zich voortzette in de eerste maanden van 2008, waarin de voer - omzetten circa tien procent hoger liggen dan in de vergelijkbare periode in Daarnaast hebben in 2007 alle dochterondernemingen positief bijgedragen aan het resultaat. Holland Malt heeft de aanloopproblemen achter de rug en heeft 2007 met een positief resultaat afgesloten. Ook de Duitse dochteronderneming Strahmann heeft in het integratiejaar positief bijgedragen aan het resultaat. In de veehouderij steeg de mengvoerafzet met ton tot ton. De extra vraag ontstond door een groei in klanten, duurdere enkelvoudige droge voeders en door minder beschik- Aangiftedatum Belgische diervoedersector verschoven bare vochtige voeders. De graanverwerking liep in 2007 terug door de fors tegenvallende oogst. Vanwege de marktontwikkelingen in granen heeft Agrifirm een aantal extra afzetmogelijkheden gecreëerd. De meststoffenafzet bleef nagenoeg op het niveau van 2007, de omzet in organische mest steeg fors van naar ton. Leden van de coöperatie Agrifirm krijgen ruim 11 miljoen euro terug van het resultaat over Een deel daarvan wordt uitgekeerd in april als ledenkorting. Een groter deel komt via de Ledenvoordeelregeling terug bij afnemers. Deze regeling is na goedkeuring van de Ledenraad in december 2007 ingesteld. KORT In het Belgisch Staatsblad is onlangs het besluit aangaande de aangifteplicht voor de diervoedersector beschreven. In de besluittekst is voorzien dat de Mestbank officiële aangifteformulieren verstuurt naar de aangifteplichtigen. Deze formulieren zijn echter nog in ontwerpfase bij de Mestbank. In de wetgeving zijn echter clausules opgenomen die voorzien in de situatie van eventuele late verzending. De Belgische mengvoederfederatie verwacht dat de deadline indiening van de aangifte diervoedersector opnieuw verschuift.,,de voorlopige indiendatum van 15 mei 2008 werd ons door de Mestbank bevestigd, aldus de brancheorganisatie. De wetgeving vermeldt dat wanneer de formulieren na 15 februari worden verstuurd, de deadline 15 april wordt; worden de formulieren niet voor 15 maart verstuurd, wordt de deadline 15 mei. Voor het laatste nieuws, zie: Om de Europese zuivelsector de gelegenheid te geven in te springen op de groeiende mondiale vraag naar zuivelproducten, is het Europees Parlement akkoord gegaan met een extra uitbreiding van de melkquota met 2 procent bovenop de 0,5 procent waartoe al eerder was besloten. De inschrijving voor de Food Valley Award is geopend. De stichting Food Valley bekroont met de award het meest innovatieve initiatief binnen de voedings(gerelateerde)industrie. De uitreiking vindt plaats op 7 oktober. Het Centraal Veterinair Instituut van Wageningen UR heeft kaarten gemaakt die snel en duidelijk een overzicht geven van de gebieden met de grootste risico s op verspreiding van klassieke varkenspest. Op basis hiervan kan de overheid veel effectiever en gerichter de uitbraak bestrijden. EU-voorraad tarwe op De Europese Unie is door zijn interventievoorraad tarwe heen. De Europese Commissie (EC) verkocht de laatste 5773 ton tarwe afgelopen week. Mais ligt nog wel op voorraad, maar die zal op 1 juli ook op zijn. De EC kan de tarwemarkt niet meer beïnvloeden door te verkopen uit de interventievoor - raden. Het gevolg kan een verdere prijsstijging zijn van het graan.,,er is weinig tarwe meer te koop op de wereldmarkt. Daarom kopen veel landen in de EU, zegt een woordvoerder van het Productschap Akkerbouw. De woordvoerder schat dat de verkoop van de interventievoorraden tarwe de EU ongeveer 800 miljoen heeft opgebracht.

5 Recordjaar voor Cefetra eel Nieuwe voorzitter Dufagro Cefetra beleefde in 2007 een recordjaar, zowel in omzet als in financieel resultaat. De onderneming, die grondstoffen levert aan feed-, food- en fuelindustrie, realiseerde een winst na belastingen van 13,6 miljoen euro. De gefactureerde omzet in tonnen nam toe met 22 procent tot 15,4 miljoen ton. De aanvoer van grondstoffen voor diervoeders vormt ruimt 90 procent van Cefetra s activiteiten.,,maar onze omzet richting de food- en fuelindustrie breidt uit, aldus de onderneming. De netto-omzet steeg van 1,8 miljard euro in 2006 naar 2,5 miljard euro in In het afgelopen jaar werd een totaal volume verkocht van 17,6 miljoen ton. De sterke omzetstijging werd gerealiseerd door meerdere grondstoffen en kende een brede geografische spreiding. De dochterondernemingen in Glasgow, Rotterdam, Polen en Boedapest droegen ook bij aan de goede resultaten. Ook voor de komende periode zijn de verwachtingen van Cefetra positief.,,verbeterde logistieke coördinatie, benutting van schaalvoordelen en goed risicomanagement werpen hun vruchten af. Bovendien hebben we goed geanticipeerd op prijsontwikkelingen, aldus Cefetra. Voortgaande consolidatie en een globaliserende agrarische markt bieden Cefetra goede mogelijkheden de groeistrategie vorm en inhoud te geven. Jan Speerstra is door de Algemene en eigenaar van Speerstra Feed Ledenvergadering van Dufagro Ingredients in Lemmer. benoemd tot voorzitter van de vereniging. Speerstra volgt daarmee Cees ciers van diervoederadditieven en Dufagro is een vereniging van leveran- Twint op, die sinds de start voorzitter specialiteiten en werd in 2003 opgericht. was van Dufagro. Speerstra is directeur Gerichte controle grondstoffen voor diervoeders De controles van de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) naar de kwaliteit van de grondstoffen voor diervoeders blijven in 2008 op het niveau van voorgaande jaren. Wel worden de accenten verlegd. In vergelijking met voorgaande jaren wordt in 2008 meer aandacht besteed aan het gebruik van dierlijke eiwitten in voeders voor herkauwers, antibiotica, mycotoxinen en niet-toegelaten genetisch gemodificeerde rijst en mais. De VWA heeft de geplande controles naar ongewenste stoffen en verboden materialen in diervoeders gepubliceerd in het 'Nationaal Plan diervoeders 2008'. Het controleprogramma is gebaseerd op de ervaringen van voorgaande jaren en is tot stand gekomen in overleg met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Na de toelating van vismeel (2005) in diervoeders voor varkens en pluimvee worden meer afwijkingen geconstateerd van het algemene diermeelverbod. De VWA zal zich met name richten op het gebruik van dierlijke eiwitten in voer voor herkauwers. Verdriet Vreugde en verdriet liggen dicht bij elkaar. Dat bleek ook vorige week in België. De vreugde over het feit dat er nu eindelijk, zo n negen maanden na de verkiezingen, een regering is gevormd, werd overschaduwd door het bericht dat schrijver Hugo Claus was overleden. Claus is volgens velen een ongeëvenaard schrijver die een Nobelprijs voor Literatuur had verdiend, maar nooit heeft gekregen. Een bekend boek van zijn hand draagt de titel Het verdriet van België. In dit boek wordt onder andere het uiteenvallen van een gezin beschreven en de gevolgen daarvan voor de gezinsleden. De parallellen met het gezin België liggen voor de hand. Na de verkiezingen in de zomer van vorig jaar werden verschillende pogingen ondernomen om een huwelijk tussen diverse partijen te bewerkstelligen. De relatie strandde voordat het tot een verloving kwam. Na diverse bemiddelingspogingen is het Yves Leterme gelukt een coalitie te vormen. Volgens velen een onevenwichtige coalitie. Want normaal doen zowel de Waalse als de Vlaamse vertegenwoordigers van een partij mee, in dit geval is een van de partijen slechts aanwezig met één deel. Vijf partijen vormen gezamenlijk de regering en niet zes. Sceptici zijn er van overtuigd dat deze coalitie geen lang leven is beschoren. Als dit kabinet niet valt over de begroting deze zomer, dan toch zeker dit najaar bij het invullen van het grootste struikelblok: de staatshervorming. Met name Vlaanderen wil meer autonomie en het zal van Leterme veel stuurmanskunst vragen om dat in goede banen te leiden. In de journalistiek geldt de ongeschreven regel dat twee belangrijke gebeurtenissen nooit op een en dezelfde dag plaatsvinden. België was de uitzondering die de regel bevestigt. Tekenend is dat het overlijden van Claus meer aandacht kreeg dan de nieuwe regering. Als we Brussel niet hadden, was er al lang een nieuwe lidstaat toegevoegd aan de Europese Unie, zo verzuchtte een Belgische journalist. Verdriet verdrong vreugde in de Belgische media. Het lijkt alsof de Belgen niet blij kunnen zijn met het verstandshuwelijk dat partijen zijn aangegaan, wetende dat dit als regel een wankele basis is voor een duurzame verhouding. Jacqueline Wijbenga 2 3 De Molenaar nr.7 28 maart 2008

6 In kort bestek Vergoeding vaccinatie blauwtong fors omhoog Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft in Brussel met succes gepleit voor een goede vergoeding voor de vaccinatiekosten tegen blauwtong. In de aangenomen beschikking over cofinanciering zijn de uiteindelijke bedragen nu fors hoger dan aanvankelijk voorgesteld. Het toegezegde plafondbedrag per rund is verdubbeld van één euro naar twee. Het plafondbedrag per schaap is vervijfvoudigd van 15 eurocent naar 75. Voor het vaccin is het plafondbedrag opgetrokken van 50 eurocent naar 60 per dosis. Voor de vaccinatie zelf heeft Nederland een vaccinatieplan ingeleverd in Brussel. Dat plan is goedgekeurd. Nederland streeft ernaar dat tachtig procent van de voor blauwtong gevoelige dieren tegen de ziekte beschermd is. FAVV houdt oefening in traceerbaarheid Het Belgische Voedselagentschap (FAVV) heeft in samenwerking met de sectorfederaties Febev en Fenavian een traceerbaarheidsoefening georganiseerd waarbij een besmetting werd gesimuleerd van 4164 geslachte en in de voedselketen binnengebrachte varkens, verdeeld over 52 partijen. Bij deze oefening waren 3000 Belgische operatoren betrokken, waaronder 44 varkensbedrijven, 14 slachthuizen, verschillende uitsnijderijen en verwerkende inrichtingen en 1350 verkooppunten. De verslaggeving was niet volledig bevredigend inzake de reactietijden (die moeten minder zijn dan vier uren). De kwaliteit van de ontvangen informatie was aanvaardbaar. Het FAVV wijst er wel op dat bij een echte crisis de factor tijd absoluut belangrijk is om de consumenten een optimale voedselveiligheid te garanderen en dat 100 procent van de partijen moet kunnen worden opgespoord. De doelstellingen van de oefening werden bereikt al moet de reactiviteit van de operatoren beter. De oefening was belangrijk gezien sinds 1 januari 2005 traceerbaarheid verplicht is in elke schakel van de voedselketen. Maisgenoom in kaart gebracht Amerikaanse onderzoekers hebben een ruwe versie van het maisgenoom ontrafeld. Dit moet leiden tot variëteiten die beter kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar voeding, diervoeder en biobrandstof. Na rijst is mais het tweede gewas waarvan de genoomsequentie zo goed als helemaal in kaart is gebracht. De genetische code van mais bevat twee miljard basen, waarmee de DNA-structuur van de plant in de buurt komt van de menselijke versie die 2,9 miljard basen telt. Ter vergelijking: het genoom van rijst telt 430 miljoen basen. De blauwdruk van de maisplant is wereldwijd beschikbaar voor wetenschappers via de DNA-databank GenBank. De onderzoekers verwachten dat ze nu sneller rassen kunnen ontwikkelen die bijvoorbeeld beter bestand zijn tegen droogte of een hogere voedingswaarde hebben of maissoorten die efficiënter om te zetten zijn in biobrandstoffen. De Amerikaanse ministeries van Landbouw en Energie ondersteunden het onderzoek. Acht miljoen euro voor groen onderwijs Minister Gerda Verburg van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) stelt dit jaar acht miljoen euro beschikbaar voor meer aandacht voor voeding, natuur en landbouw in het groen onderwijs. Centraal staat de uitwisseling van kennis tussen groen onderwijs, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, onderzoek en overheid en innovatie in het onderwijs. Deze tweede openstelling biedt scholen de mogelijkheid om programma's die in 2007 zijn gestart verder uit te bouwen. De programma's en projecten bieden studenten en docenten van het groene onderwijs (VMBO, MBO, HBO en WO) toegang tot bestaande en nieuwe netwerken van onderzoek en praktijk. Zo kunnen ze projecten bij bedrijven doen en praktijkproblemen van bedrijven in de klas aan de orde stellen door bijvoorbeeld gastdocenten uit het bedrijfsleven uit te nodigen. Voor de aanvragen van dit jaar wordt gekeken naar de verbindingen met de praktijk en de onderlinge samenhang van de programma's en projecten. De minister laat zich over de aanvragen adviseren door een commissie bestaande uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, de wetenschap en de overheid. Omzetgroei technologiebranches door industriële automatisering De sector industriële automatisering zorgde voor omzetgroei in de technologiebranche. Dit blijkt uit het halfjaarlijkse trendonderzoek van de Federatie voor technologiebranches (FHI). De industriële automatisering kende met bijna 13 procent de hoogste groei. Dit komt volgens de FHI door de belangrijke rol die Nederland speelt in de procesindustrie. De hoge grondstofprijzen zorgen voor meer investeringen in hoogwaardige technologische, meet-, regel- en analysetechniek. Deze trend zal zich doorzetten, meent de FHI. De gezamenlijke omzet van de Nederlandse technologiebedrijven is het afgelopen jaar gegroeid met bijna 8 procent. Hoewel dit een lager groeipercentage is dan in 2006 (ruim 10 procent) is de FHI toch tevreden.,,we hadden er rekening mee gehouden dat het groeitempo over 2006 in het afgelopen jaar sterker zou terugvallen, gezien de internationale onzekerheid, zegt FHI-directeur Kees Groeneveld, doelend op de onzekere situatie op de financiële markten. Consumentenbond stuurt alarmbrief over VWA Door bezuinigingen dreigt de VWA haar taken niet goed uit te kunnen voeren. De Consumentenbond maakt zich zorgen en schreef een open brief aan de ministers Gerda Verburg (LNV) en Ab Klink (VWS). De bond roept de overheid op voldoende budget vrij te maken om de VWA in staat te stellen al haar wettelijke taken uit te oefenen. Verder is de consumentenorganisatie van mening dat de kosten van vooral hercontroles betaald moeten worden door het bedrijfsleven. 4 5 De Molenaar nr.7 28 maart 2008

7 GOLDFLEX GETOASTE SOJABONEN ENERGYFLEX DEHULLED GETOASTE SOJABONEN VOOR ONDERNEMERS MET AMBITIE VEEVOEDERGRONDSTOFFEN MINERALEN Voorheen De Jonge Peters Remmelink Advocaten. Ondernemingsrecht Vastgoed Verzekeringsrecht Arbeidsrecht Private Clients DE BRON BV HARDERWIJK Ir. Lelykade 7a 3846 AE HARDERWIJK TEL: FAX:

8 Aantrekkelijke oude Marketing [Jef Verhaeren] De nummer één van de diervoedermarkt in België, Aveve Veevoeding, kent een lange geschiedenis. Een van de meest recente gebeurtenissen is de overname van de Groep Dumoulin, dat een belangrijke zet is geweest. Gedelegeerd bestuurder Etienne Cosyns van de Groep Aveve sluit niet uit dat Aveve nog meer Belgische mengvoederbedrijven zal overnemen. De Molenaar 110 jaar De Groep Aan- en Verkoopvennootschap (Aveve) ontstond in het kielzog van de oprichting van de Belgische Boerenbond in 1890, na het uitbreken van de grote landbouwcrisis eind 19e eeuw. De roeping was de noodlijdende boeren coöperatief overeind te houden en de voedselvoorziening veilig te stellen. Nu een eeuw later is het laatste wapenfeit van Aveve de overname van de Groep Dumoulin in december Aveve werd zelf opgericht in 1901 en is dus twee jaar Ter gelegenheid van het 110-jarige bestaan van De Molenaar blikken we deze jaargang een aantal keer terug op de ontwikkelingen in de molenaarswereld. Het tweede bedrijf dat in dit kader wordt belicht, is Aveve Veevoeding. Dit bedrijf werd opgericht in jonger dan De Molenaar. In zekere zin is Aveve zelfs ouder want in 1897 werd in het kader van de Boerenbond al een aankoopcoöperatie opgericht, de voorloper van Aveve. Intussen is Aveve als koningin van de Belgische mengvoedersector een aantrekkelijke oude dame geworden die doorgaat met het adopteren van dochters. Overname Voor Aveve is de overname van de Groep Dumoulin de belangrijkste overname ooit. Dominiek Dumoulin behoudt een substantiële minderheidsparticipatie in het bedrijf. Hij blijft het bedrijf ook leiden. Aveve was al nummer één op de diervoedermarkt in België en goed voor een productie van bijna ton. Dumoulin is de nummer vier en goed voor ton. De Groep Veevoeding van Aveve realiseert een omzet van 282 miljoen euro, waarvan 196 miljoen door Aveve Veevoeding, 55 miljoen door de Groep Spoormans, 19 miljoen door het Noord- Franse diervoederbedrijf Sabé, 6 miljoen door Voeders Lannoo-Martens, gespecialiseerd in paardenvoeder en 7 miljoen uit een participatie van 50 procent in Compofert/Op de Beeck, de mestverwerkingseenheid via tunnelcompostering in Kallo. De Groep Dumoulin is goed voor een omzet van 90 miljoen euro. Met onder meer Interagri en Carnipor is Dumoulin overigens marktleider in Wallonië. Aveve versterkte dus aanzienlijk zijn marktleiderschap met deze overname. Core business Omdat de Belgische diervoedermarkt versnipperd is, blijft de groep ook nu nog onder de 20 procent. Maar volgens eigen zeggen sluit de oude dame nieuwe overnamen niet uit. Dit past overigens in haar strategie zich meer te concentreren op haar core business, de belangrijkste toeleveraar van de Belgische landbouw zijn. Consolidatie in de Belgische mengvoedersector achten zowel Aveve als Dumoulin noodzakelijk om efficiënt en professioneel te werken. Dat ziet men ook in Nederland en Frankrijk gebeuren, zo luidt het. Gedelegeerd bestuurder Etienne Cosyns van de Groep Aveve bevestigt dit:,,wij sluiten niet uit dat in dat licht nog meer Belgische mengvoederbedrijven worden overgenomen. Consolidatie is vaak een voorwaarde en een garantie voor duurzaam ondernemen en om de landbouwsector doeltreffend te ondersteunen. Dumoulin en Aveve hebben elk hun specialiteiten en vullen elkaar goed aan. Belangrijk is ook het innovatieve karakter van beide bedrijven. Het jaarlijks budget voor innovaties bedraagt 3 miljoen euro. Belangrijke onderzoeksdomeinen zijn vetzuren als groeibevorderaars in de veehouderij, ontwikkeling van nieuwe graszaden en graanvariëteiten die beter geschikt zijn voor de bioethanolproductie, de valorisatie van bepaalde graanfracties, ontwikkeling van nieuwe plantenbeschermingsmiddelen en baanbrekende plantengroeistimulerende systemen. Dit sluit perfect aan bij de doelstellingen van Dumoulin.,,Samenwerking vergroot de mogelijkheden op het gebied van knowhow, technologische kennis en onderzoek, aldus Dumoulin. Missie en strategie Ontstaan en gegroeid op basis van boerensolidariteit (zie kader) heeft Aveve haar duurzaamheid bewezen. De Groep wil op een rendabele wijze de leidende toeleveraar aan de land- en tuinbouw in

9 dame blijft adopteren Aveve van dezelfde generatie als De Molenaar Voorgeschiedenis Aveve aan het Albertkanaal te Merksem België blijven. Het beleid van afstoten en overnemen van bedrijven moet in het licht hiervan worden gezien. Voor Aveve vereist een duurzame toekomst in een krimpende agrarische markt dat de groep focust op haar kernactiviteiten. Daarom desinvesteert Aveve in alle activiteiten die geen toegevoegde waarde betekenen voor de toelevering aan boeren en tuinders. Acquisities worden alleen dan overwogen als die toegevoegde waarde evident is. Zo verwierf de organisatie in 2005 Sanac, waardoor het een grotere toegang kreeg tot de markt van plantenbescherming in Oosten West-Vlaanderen. Met de overname van Spoormans Vleeskippen werd Aveve de belangrijkste toeleveraar in de braadkippenhouderij. Daarmee stapte Aveve verplicht in de braadkippensector is er De grote landbouwcrisis in Europa in de tweede helft van de 19e eeuw, door de massale invoer van goedkoop graan vooral uit Amerika, is een historisch keerpunt in de Europese landbouw- en voedingsgeschiedenis. De Duitser Wilhelm Raiffeisen lanceerde als antwoord zelfhulp op basis van onderlinge solidariteit. Daardoor lieten de stichters van de Boerenbond, pastoor Mellaerts en Joris Helleputte, zich inspireren en in 1880 richtten ze in Leuven de Boerenbond op. In 1897 volgde de oprichting van de aankoopcoöperatie van de Boerenbond (om samen voordeliger meststoffen en oliekoeken aan te kopen en daarbij de kwaliteit te verzekeren en fraude te voorkomen). Op 19 januari 1901 werd de Aan- en Verkoopvennootschap (Aveve) van de Belgische Boerenbond opgericht. Mettertijd was de coöperatie zelf gaan produceren en de Aan- en Verkoopvennootschap nam ook graan af van de boeren om hen een rechtvaardige prijs te garanderen. De zakenwereld was niet gelukkig met die 'zakelijke' activiteiten van een sociale organisatie. Om conflicten te voorkomen, besloot de Boerenbond die activiteiten onder te brengen in een naamloze vennootschap. Zo konden de productie- en handelsactiviteiten verder worden uitgebouwd en de lokale aankoopafdelingen van de gilden worden overkoepeld. Aveve was dus een kapitalistisch lichaam met een coöperatieve ziel. Het systeem heeft gewerkt en doet dat nog steeds. Groei In 1922 begon Aveve aan de dokken, nog voor het Albertkanaal was gegraven (1939), met de bouw van een olieslagerij, in feite de basis van de huidige diervoederfabriek. Het Albertkanaal werd een belangrijke groeifactor voor Aveve Veevoeding. In 1969 werd een tweede fabriek gestart in Aalter, aan het kanaal tussen Gent en Brugge. In de jaren 60, 70 en 80 van de vorige eeuw groeide Aveve verder en in 1990 werd de band met de Boerenbond formeel doorgeknipt. Via de coöperatieve holding MRBB, de moedermaatschappij van Aveve, blijft de Boerenbond echter aan boord. 6 7 De Molenaar nr.7 28 maart 2008

10 >> Aantrekkelijke oude dame blijft adopteren Aveve (met Dumoulin) is goed voor 1,3 miljoen ton mengvoeders of 20% van de Belgische markt. Dominiek Dumoulin blijft Dumoulin leiden. geen vrij diervoeder meer in de integratie. Ze heeft echter geen looncontracten, ook niet in de varkenshouderij. De deelname met 20 procent in Alco Bio Fuel en in de bouw van een bio-ethanolfabriek in Gent passen volledig in de strategie. Bedoeling is daardoor de prijs van graan op te krikken en de verkoop van zaaigranen te ondersteunen. Diervoederactiviteiten In totaal werken 1400 mensen voor Aveve, waarvan 430 in de diervoederactiviteiten. Jaarlijks produceert en verkoopt Aveve Veevoeding ongeveer ton veevoeders, waarvan ongeveer 5 procent enkelvoudige voeders (bietenpulp en sojaschroot). Voor het grootste deel produceert het mengvoeders, zowel voor rundvee (22 procent), varkens (54 procent) en professioneel pluimvee (17 procent) als voor hobbydieren, zoals hoenders, konijnen, schapen, paarden, enzovoort (7 procent). In Merksem wordt geproduceerd in zakgoed en in bulk, in Aalter enkel in bulk. In de productie-eenheid van Merksem zijn vijf doseerlijnen: één voor graanmengelingen voor hoenders, één voor rundvee-, schapen- en paardenmengelingen, één voor rundveevoeders in korrel en twee doseerlijnen voor varkensen pluimveevoeders in korrel en meel. In de productie-eenheid van Aalter zijn twee doseerlijnen voor de productie van zowel rundvee-, varkens- en pluimveevoeders in korrel en meel. Gepersonaliseerd De productie van Dumoulin is gespreid over zes locaties. In Kortrijk worden vooral voeders voor rundvee en paarden geproduceerd, bij Interagri in Andenne vooral voor rundvee, in Nandrin worden rundveemengelingen geproduceerd en bij Carnipor in Hombourg ongeveer evenveel rundvee- als varkensvoeder. In Kerkhove produceert Dumoulin bulkvoeder voor varkens en pluimvee en in Moorslede konijnenkorrels. Van de totale productie is 50 procent rundveevoeder en 30 procent varkensvoer. Paarden-, konijnen- en pluimveevoeder zijn elk goed voor 5 procent van de productie, evenals het hobbyvoeder. Dumoulin produceert naast verschillende meelsoorten voor pluimvee en varkens, klassieke korrels voor runderen en varkens, vlokken (uitsluitend op basis van granen) voor kalveren en paarden en geëxtrudeerde producten, uitsluitend op basis van oliehoudende zaden, hoofdzakelijk lijnzaad. Tenslotte is er de mix. Het gaat om formules en doseringen à la carte, bijvoorbeeld als aanvulling op de ruwvoeders. Dumoulin ontwikkelt tot 700 gepersonaliseerde formules per jaar. Mest Zowel Aveve als Dumoulin zijn actief op het vlak van de mestverwerking. Aveve participeert zoals gezegd voor 50 procent in Compofert/Op de Beeck, de mestverwerkingseenheid via tunnelcompostering in Kallo maar de laatste twee jaar heeft Aveve Veevoeding ook zelf geïnvesteerd in mestverwerking. In Passendale is begin 2007 een eenheid opgestart met het TREVI-systeem en dit voorjaar wordt er één opgestart in Poppel. Beide zijn elk goed voor m 3. Dumoulin heeft enkele jaren geleden ook een eigen mestverwerkingsysteem uitgewerkt voor de varkenskwekers. Het staat bekend onder de naam Farmers Freedom. - Geschiedenis Dumoulin De groeigeschiedenis van de Groep Dumoulin begon in Moorslede in Gaandeweg nam Dumoulin bedrijven in Oost- en West-Vlaanderen over. De meest besproken uitbreiding gebeurde in 1993 door Georges Dumoulin, vader van Dominiek, met de overname van het Waalse Interagri aan de Maas te Andenne. In 1999 werden alle bedrijven in één synergie samengevoegd in de N.V. Dumoulin. In 2003 werd de fabriek in Kortrijk volledig geautomatiseerd. Dat jaar nam Dumoulin ook het handelsfonds van Hanekop over. Van de groep Detry in het Waalse Hombourg werd in 2004 het bedrijf Carnipor overgenomen en het cliënteel van Ottevaere. In 2007 kwam daar nog eens het cliënteel van Valora in Ingelmunster bij. In 2004 werd de fabriek in het Gentse havengebied omgebouwd tot een petfoodfabriek, onder de naam United Petfood. Deze activiteit blijft buiten de overname door Aveve. 8 9 De Molenaar nr.7 28 maart 2008

11 FAN van Tryptofaan! Voor een perfecte start hebben biggen behoefte aan voeders met een uitgebalanceerd aminozuurpatroon. Recente proefresultaten (nutritionele studies) tonen aan dat het aminozuur tryptofaan een positief effect heeft op de voederopname en de prestaties van onze biggen. De optimale verhouding van tryptofaan ten opzichte van lysine in biggenvoeders is 22%. Het uitbalanceren van het voeder door middel van toevoegen van de juiste hoeveelheid zuiver L-Tryptofaan verzekert uw biggen van een succesvolle start. Daarom zijn zij al fan van tryptofaan! Meer informatie is ook digitaal beschikbaar: L-Tryptophan als zuiver aminozuur valt onder de wetgeving EC 1831/2003 van 22/09/2003 die de toevoegingsmiddelen regelt voor de diervoeding, en staat vermeld onder de categorie van de nutritionele additieven, functionele groep aminozuren, de zouten en de analogen daarvan en is toegelaten voor gebruik in alle diersoorten. Contact in de Benelux: ORFFA België: Weversstraat 38, 1840 Londerzeel Tel: Fax: Nederland: Vierlinghstraat LC Werkendam Tel: Fax: info@orffa.com - Privilège : AJINOMOTO ANIMAL NUTRITION AJINOMOTO EUROLYSINE S.A.S. 153, rue de Courcelles Paris cedex 17 - France Tel : Fax : AJINOMOTO EUROLYSINE S.A.S. is gecertificeerd volgens de standaarden ISO 9001, FAMI-QS, ISO en OHSAS

12 Diervoeding [Pascal Philipsen] De kip Vitale kuikens door de toepassing van genetica en juiste voeding was de rode draad van het Benelux Poultry Symposium. Het bekende ei van Columbus werd niet gepresenteerd. Immers, het is de kunst alle disciplines en specialismen te laten samensmelten om te komen tot sublieme resultaten. De combinatie van onderontwikkelde darmen en grote stress is funest voor de verdere ontwikkeling van een kuiken. Gedurende de eiproductie wordt er veel gevergd van moederdieren en legkippen. Calcium wordt aan het botweefsel onttrokken om gebruikt te worden voor de vorming van de eischaal. Ook vleeskuikens worden hedendaags razendsnel grootgebracht tot slachtrijpe kippen. De selectie is onder andere op snelle groei en is in 30 jaar tijd verdubbeld. De aanmaak en het onderhoud van botweefsel staat dus sterk onder druk tijdens productie, wat kan leiden tot po - reuze en zwakke weefsels. Pootproblemen, gewrichtsaandoeningen zijn meer regel geworden dan uitzondering. Tevens komt bloed sneller uit een poreus bot tijdens verwerking van kippenvlees. Dit kan leiden tot ongewenste visuele taferelen en verkorting van be - waartijd door microbiële besmetting. Aandoeningen aan het skelet zijn in hoofdzaak te wijten aan genetische selectie, management in de stal, huisvesting en goede voeding. Gerard Huygebaert van het ILVO, Insti - tuut voor Landbouw- en Visserij Onder - zoek, Belgie, bracht middels vele studies

13 DSM Nutritional Products Benelux Pluimveesymposium en het ei Vooruitgang door Genetica en experimenten de driehoeksverhouding tussen vitamine D3, calcium en fosfor aan het licht. Ook in relatie tot het enzym phytase. Het effectief gebruik van vitamine D3 om te komen tot mineralisatie van het skelet, hogere weerstand en hogere productie werd op het DSM NUtritional Products Pluimveesymposium onderstreept door dr. Elisa Folegatti en Ann Vandeweghe, beiden werkzaam voor DSM Nutritional Products. Nieuwe inzichten van het product Rovimix Hy.D inclusief matrix waarden werden gepresenteerd. Stimuleren voeropname Paul Welten, technisch manager bij Cobb Europe gaf een presentatie over de uitval bij moederdieren managen. Normale mortaliteit bij moederdieren van 1 tot 21 weken zijn 3 tot 5 procent. Vette lever, gewrichtsaandoeningen, pootproblemen, kannibalisme, stikken door een volle krop, zuurstoftekort door stapelen en selectie zijn de voornaamste oorzaken van die uitval. Vaak zijn er nog ongelukken bij de voertijden wanneer letterlijk gevochten wordt om eten. Deze ongelukken kunnen worden voorkomen door de reflextheorie van Pavlov toe te passen.,,ivan Pavlov was een Russische geleerde die ontdekte dat een hond reeds speeksel afscheidt wanneer het geluid van een belletje gaat en deze klaarblijkelijk geassocieerd wordt met voedsel. Op deze wij - ze ontstond eigenlijk een geconditioneerde reflex. Signal Light Feeding Methodo - logy leert de hennen een lichtsignaal in de stal te herkennen als voorbereiding op het eten in de stal. Dit leerproces start in week drie. Het licht gaat 30 minuten aan en de pluimveehouder maakt zijn ronde om diverse zaken te controleren, vervolgens gaat het licht voor 1 minuut uit. Daarna gaat het licht voor 1 minuut aan (het signaal/ de prikkel) en vervolgens weer uit.,,in deze donkere tijd start de voerverplaatsing en na uitdoseren wordt het licht weer aangezet. De dieren hebben alle tijd gehad om aan de voerpannen te staan zonder gevecht en dus minder uitval door ongevallen. De voeropname wordt op deze wijze gestimuleerd bij alle dieren resulterend in uniformere koppels, aldus Welten. Signal Light Feeding Methodology is één van de manieren om uniformiteit te bevorderen en uitval in te perken. Welten gaf het publiek inzicht in de vele oorzaken van uitval. Eén van de belangrijkste fenomenen is overstimuleren van de moederdieren door onder andere verkeerde voerschema s en een overmatige lichtstimulans. Moederdieren kun je niet forceren, ze moeten er echt klaar voor zijn. Volgens Welten moeten trauma s voorkomen worden, variërend van een hoge microbiële infectiedruk tot echte agressiviteit van de haan. Uitkipperiode The importance of nutrient transfer from breeder to chicks is de titel van de lezing van Zehava Uni, professor pluimvee nutritie en darmfysiologie aan de Hebrew Universiteit van Jeruzalem.,,We hebben de neiging om dag 1 tot en met dag 42 te bekijken als relevante periode om vleeskuiken presentaties te beïnvloeden. Niets is minder waar; het productieproces van kippenvlees begint wanneer een ei wordt gevormd en eindigt in het slachthuis, analyseert professor Uni. Er zijn vele factoren die de productiviteit van vleeskuikens bepalen: ei - en eischaalvorming in het moederdier, opslagduur en opslagcondities van de eieren, incubatieperiode, handling en transport, periode tot opleg in de stal en periode rondom uitkippen. Met name de pre - en post uitkip periode is cruciaal omdat dan de voornaamste ontwikkeling van de darmvlokken plaatsvindt. De start van de ontwikkeling van het embryo is in hoofdzaak afhankelijk van de voeding in het ei. De wetenschappelijke vraag: bevat het moederdierei alle nutriëntbehoeften van het huidige embryo/kuiken, blijft De wereld is één grote markt, aldus Gerard Albers, directeur R&D bij Hendrix Genetics. Om voorsprong te behouden is het noodzakelijk om te investeren in ontwikkeling van nieuwe technologieën. Omdat het gaat over dure analysetechnieken en unieke software voor enorme databanken hebben fokorganisaties de handen ineen geslagen. Het aantal fokorganisaties is in de afgelopen decennia dan ook enorm afgenomen door fusies en overnames. Hendrix Genetics is een van de overgebleven internationale spelers in de pluimvee sector (en ook varkenssector) met ISA, de legfokkerij divisie, Hybro, de vleeskuikenfokkerij divisie en Hybrid, de kalkoenfokkerij divisie. Hendrix Genetics is bezig met de veredeling van rassen. In een enthousiast en ontspannen betoog licht Albers een genetisch tipje van de sluier op. Een kip heeft 39 chromosoom paren, genen en 1500 miljoen DNA structuren. Tegenwoordig maken we gebruik van zogenaamde DNA-markers bij de selectie van kippen DNAmarkers van 1000 kippen zijn onderzocht en krijgen uiteindelijk een performance value toegekend. Dit levert een enorme databank aan belangrijke gegevens op. Voordeel van genetische selectie is dat je 25% meer vooruitgang kunt boeken richting de gewenste evolutie van het productiedier. Daarnaast is er minder kans op inteelt en kan gericht gestuurd worden op een kenmerk, verklaart Albers. Zo n gewenst kenmerk komt vaak voort uit een consumenten-gedreven-markt waarbij vervolgens de retail de dienst uitmaakt in de bedrijfskolom. Specifieke en algemene afweer tegen schadelijke microben en virussen, prestaties op vloersystemen bij leghennen zijn voorbeelden van kenmerken die gewenst zijn als het gaat om verhoging van dierwelzijn. Dit is nou eenmaal wat de consument wil en gelukkig kunnen fokorganisaties hier versneld op in spelen. Ten gunste van de consument, maar ook van de pluimveehouder. onbeantwoord voor het moment. Wel kan met zekerheid worden gesteld dat de fysiologische gesteldheid en immuniteit van het kuiken direct na uitkippen veroorzaakt is door de voeding van het moederdier. In-ovo-feeding,,De periode rondom eivorming en incubatie is qua kennis een black box te 1o 11 De Molenaar nr.7 28 maart 2008

14 >> De kip en het ei Gedurende de eiproductie wordt er veel gevergd van moederdieren en legkippen. noemen in vergelijking met de aanwezige kennis over de groeiperiode in de stal, stelt Uni vast.,,het is daarom zaak alle aanwezige kennis te integreren, dat tot nu toe gefragmenteerd wordt toegepast, en te kijken naar de ontwikkeling en behoeften van een dier in plaats van te acteren op basis van de principes van een bedrijfskolom. Handelen van ouderdierkoppel tot het vermarkten van kippenvlees, verklaart Uni. De Hebrew Universiteit is verantwoordelijk voor jarenlang onderzoek op dit gebied. De ontwikkeling van het embryo in het ei is voor Zehava Uni bijna geen geheim meer. Van eidooieropname in tijd tot aan de ontwikkeling van een volledige dunne darmfunctionaliteit van het kuiken in het ei wordt belicht. Volgens Uni is de darm een primaire aanvoerorgaan van nutriënten.,,hoe eerder volledig ontwikkeld, des te eerder kunnen alle voedingsstoffen worden opgenomen met als resultaat efficiënte groei tot het genetisch potentieel inclusief optimale afweer tegen infecties en metabole verstoringen. De praktijk laat zien dat in vleeskuikens en kalkoenen de darmen pas uit het ei beginnen te ontwikkelen. Tegelijkertijd ondergaat zo n eendagskuiken een enorme fysiologische - en microbiële stress. De combinatie van onderontwikkelde darmen en zo n grote stress is funest voor de verdere ontwikkeling van een kuiken. Daarbij komt nog dat een kuiken voor uitkippen veel energie nodig heeft om uit het ei te breken. Dit gaat via gluconeogenesis waarbij spiereiwitreserves worden aangesproken.,,hoe kunnen we zorgen voor een vroegere ontwikkeling van de darm, de energievoorziening verbeteren die nodig is voor uitkippen en voor optimale voeding dat nodig is voor de ontwikkeling van het embryo?, vraagt Uni. Het antwoord is In ovo feeding. Op dag 18 wanneer de eieren in de broederij verplaatst worden, injecteren met een nutriëntenoplossing. Dit wordt in het amnion (=vruchtwaterzak) gebracht via de in-ovo-vaccinatie-injectie-technologie.,,diverse experimenten laten duidelijk zien dat in-ovo-voeren resulteert in een eendagskuiken met de darmfysiologie die gelijk is aan een twee dagen oud kuiken. Het verhoogt tevens het uitkippercentage en uniformiteit van het koppel, constateert professor Uni. Hanenmanagement Er wordt steeds meer aandacht besteed aan hanenopfok en -selectie. De mannelijke ouderdieren worden apart opgefokt tot een leeftijd van circa 18 tot 20 weken waarna ze gemengd worden met de moederdieren. Het bijzetten van de juiste hanen is cruciaal voor de productie van bevruchte eieren. Otto van Tuijl, technisch directeur van Aviagen, fokorganisatie van onder andere het ras Ross, reikt tijdens zijn presentatie een aantal handvatten aan die leiden tot betere resultaten.,,hanenmanagement is bedoeld om goede kwaliteit hanen te produceren. Goede kwaliteit betekent hanen met het potentieel om een hoog niveau van vruchtbaarheid te handhaven gedurende de hele productieperiode, aldus Van Tuijl. Uniformiteit en een correcte groeiprofiel tijdens de eerste groei zijn relevant. Van Tuijl benadrukt de skeletontwikkeling en pootlengte tijdens de opfokperiode als belangrijke factoren die de vruchtbaarheid beïnvloeden. Kleinere dieren in week tien blijven een achterstand houden. Daarnaast is het fysiek moeilijk met korte pootjes een hen te insemineren.,,de haan is dan wel traprijp, maar door zijn gebrekkige postuur niet in staat tot trappen, verklaart Van Tuijl. Overbevolking in de stal zal ook de uniformiteit en vruchtbaarheid nadelig beïnvloeden: 5 tot 5,5 hanen per vierkante meter is ideaal. En niet meer dan 8 hanen aan een voerschaal. De bezetting van traprijpe hanen bij 22 weken dient tussen de 8 en 10 procent te liggen tot aan 6 tot 7 procent bij 55 weken.,,de kwaliteit hanen is veel belangrijker dan de hoeveelheid hanen in de stal, oordeelt Van Tuijl. Er wordt in een dia een voerschema voorgesteld met daarbij de opmerking van Van Tuijl dat boerenverstand boven een voerschema gaat omdat elk koppel anders is. Een ander invloedrijke factor dat vruchtbaarheid schaadt, is voetzoolbeschadiging. Strooiselkwaliteit is vaak de boosdoener voor aandoeningen aan poten. Een juiste stalklimaat door goede ventilatie en aanpassen van waterdruk en nippels voorkomt al veel ellende.,,wat we ook voor ogen hebben met hanenmanagement maakt niet uit zolang we maar niet vergeten dat een moederdier circa 140 kuikens produceert, terwijl een haan wel meer dan 2000 kuikens voor zijn rekening neemt, besluit Van Tuijl De Molenaar nr.7 28 maart 2008

15 Paneelbouw PLC- en Scada besturingen Batch proces automatisering Inname Doseren / Malen / Mengen Pelleteren / Extruderen Bulkbelading Contaminatiebeheer Tracking en Tracing Diverse softwarekoppelingen info@inteqnion.com De partner in industriële automatisering Inteqnion B.V. Industriestraat AP Aalten Tel. +31 (0) Fax +31 (0)

16 Grote markt voor machine Wereldwijd [Ben Kloosterman] De industriële productie van diervoeders en vis- en garnalenvoeders in Vietnam is sinds 1993 enorm toegenomen, vooral dankzij de vestiging van buitenlandse ondernemingen en joint-ventures. Het ging van rond ton in 1992 naar 9 miljoen ton in 2007, waarvan bijna 7,2 miljoen ton mengvoeder en 1,9 miljoen ton aquafeed. Met wat pluimvee aan het stuur naar de markt. De ommekeer van de industriële productie van diervoeders en vis- en garnalenvoeders in Vietnam begon in 1990 nadat het particuliere initiatief meer vrijheid kreeg. In dat jaar bedroeg de voederproductie amper ton, afkomstig van 65 fabrieken. Na de vestiging van buitenlandse ondernemingen Op reis in Vietnam Oud-hoofdredacteur van De Molenaar, Ben Kloosterman, maakte recent met zijn vrouw Annie een fietstocht door Vietnam. Ze legden daarbij in totaal zo n 1500 km af. In een serie artikelen geeft Kloosterman een beeld van het land en de (snelle) ontwikkeling van de veehouderij en visserij, met in het verlengde daarvan de diervoederen visvoederindustrie. vanaf 1993 ging het met een sneltreinvaart. In 1995 was de productie al gestegen tot ton, in 1998 bijna 1,5 miljoen ton, in 2001 ruim 2,7 miljoen ton en vervolgens ging het jaarlijks met ongeveer één miljoen ton omhoog tot 9 miljoen ton in Het streven is 12 tot 15 miljoen ton dier- en visvoeder in Volgens gegevens van het Vietnamese Ministry of Agriculture and Rural Development (MARD) waren er 241 diervoederfabrieken in 2006, waarvan 122 met een capaciteit van minder dan 5000 ton per jaar. Het aantal grote productie-units steeg in dat jaar met 15 waaronder zeven van buitenlandse investeerders die thans samen, met ruim 40 fabrieken, ongeveer de helft van de totale dier- en visvoederproductie voor hun rekening nemen. De voederproducenten werken over het algemeen met wederverkopers op provinciaal, regionaal en plaatselijk niveau. Zodoende wordt ongeveer 90 procent van de productie door dealers gedistribueerd. De grote en middelgrote boeren en viskwekerijen, hoofdzakelijk in de Mekong Delta, kopen doorgaans rechtstreeks van de fabriek. De kleine boerenbedrijfjes zijn aangewezen op de plaatselijke wederverkoper en betalen daardoor duidelijk meer voor hun voer omdat de wederverkopers ook hun winsten moeten maken. Van bulktransport is hoegenaamd nog geen sprake, dus vrijwel alles is zakgoed met een inhoud van 25, 40 en zelfs 50 kg. Vervoer geschiedt hoofdzakelijk per truck of boot, maar ook op bakfietsen en zelfs op brommers en fietsen. Verouderde machines Voor de fabrikanten van machines en installaties voor de dier- en visvoederindustrie (als ook voor de rijstbe-/verwerking) ligt in Vietnam nog een grote markt open, zoals overigens ook in de omringende landen. Er is daar duidelijk werk aan de winkel want amper 10 procent van de middelgrote- en kleinere bedrijven werkt met moderne (Europese) machines/installaties en technologieën. Vooral de lokale diervoederbedrijven gebruiken nog verouderde machines van doorgaans plaatselijke of regionale fabrikanten of van Chinese makelij met geringere capaciteit. Door de bouw van nieuwe fabrieken door buitenlandse ondernemingen is er sprake van een grote vooruitgang, vooral ook kwalitatief doordat al veel fabrieken ISO-gecertificeerd zijn, waaronder de nieuwe norm ISO Investeren in verbetering van het productieproces en de technologie is voor Vietnam van het grootste belang om de kwaliteit, kwantiteit en onderlinge concurrentie te verbeteren en te vergroten en daarmee de waarde van de dierlijke eindproducten. Het wordt door de regering sterk gestimuleerd, zo ook het creëren

17 fabrikanten in Vietnam Fietsen door de Mekong Delta in Vietnam (2) Kleinschalige veehouderij. Een boerderij met koeien bij een mijt ge - dorst rijststro. Alle mogelijke transportmiddelen worden ingezet. Een kar achter een bromfiets met daarin vier zware mestvarkens. van opslagruimte (silo s) voor grondstoffen want daaraan bestaat een enorme behoefte. De grondstoffenproblematiek is overigens ook heel groot vanwege een enorm tekort. Jaarlijks moeten grote hoeveelheden diervoedergrondstoffen worden ingevoerd. In 2006 was dat nog ruim ton granen (in hoofdzaak mais), bijna ton sojabonenmeel, ton vismeel en ruim ton sojabonen. Daar komt nog bij dat er sprake is van een enorme stijging van de grondstoffenprijzen. In december 2007 lag dat, ten opzichte van begin 2007, op 80 procent voor gedroogde sojabonen en 23 procent voor granen. Kleinschalig Vooral bij de kleine, lokaal opererende bedrijfjes is het nog kommer en kwel, mede veroorzaakt door de geringe afzet want het zijn doorgaans heel kleine boerenbedrijfjes in afgelegen gebieden. Ze hebben meestal niet meer dan een paar koeien, varkens of wat kippen. De gemiddelde grootte van de veehouderijbedrijven is drie tot vijf melkkoeien in het zuiden en vijf tot zeven in het noorden van het land. Varkenshouderij vindt nog voor ruim 60 procent kleinschalig (1 tot 10 zeugen) plaats. Er zijn inmiddels bedrijven met meer dan 1500 zeugen. Er is echter een gestadige groei van de veestapel, hoewel verschillend per sector. Het aantal varkens steeg van 20,2 miljoen stuks in 2000 tot 28,3 miljoen in 2006, waarvan 33 procent op industriële basis (120 tot 1500 zeugen). De rundveestapel groeide van 7,03 miljoen stuks in 2000 tot 8,95 miljoen in De pluimveehouderij heeft het de afgelopen jaren moeilijk gehad vanwege de De Molenaar nr.7 28 maart 2008

18 >> Grote markt voor machinefabrikanten in Vietnam Viet Kieu Vietnam kent sinds enige tijd een nieuw type investeerder : de Viet Kieu. Dat zijn Vietnamezen die jaren geleden, met name na de hereniging van Noord- en Zuid-Vietnam in 1975, massaal het land ontvluchtten. Zij vestigden zich voornamelijk in Amerika (onder andere Californië) en Australië en ook in Europa. Velen daarvan hebben het in die landen gemaakt en keren nu in groten getale naar hun vaderland terug. Ze kopen er een woning om er zich weer definitief te vestigen of als tweede woning, of ze kopen grond en beginnen een veehouderijbedrijf, een viskwekerij, een rijst- of rubberplantage of een boomgaard. Er zijn er ook die hun kapitaal investeren in ondernemingen of onroerend goed kopen in steden als Saigon. pluimveeziekte die in 1993 uitbrak en het land ernstig trof. De pluimveestapel kromp daardoor in van 325 miljoen stuks in 2003 tot 229 miljoen in 2006 op rond 8 miljoen bedrijven. Voor voederproducenten als CP en Proconco was dit aanleiding pluimveevoederfabrieken tijdelijk te sluiten. Cargill echter ging nadien juist investeren in de pluimveesector, vooral in de schakels als broederijen, slachterijen en winkels. In 2005 produceerde de veehouderij ton rundvlees, 2 miljoen ton varkensvlees en ton pluimveevlees. Het is nog niet veel en derhalve kan nog bij lange na niet aan de vraag naar vlees en vleesproducten worden voldaan. De verkoop van vlees vindt overigens hoofdzakelijk plaats op de kleurrijke markten en langs straten en wegen, iets wat in ons land met allerhande voorschriften op het gebied van hygiëne en dergelijke, ondenkbaar zou zijn. Dat geldt overigens ook voor de wijze waarop het vee wordt gehouden, vervoerd en verhandeld. Zuivel Met de zuivelindustrie is het overigens nog maar zeer matig gesteld. Zo werd in 2005 nog maar ton melk geproduceerd, slechts 20 procent van de landelijke consumptie. De invoer van zuivelproducten is daardoor zeer groot, onder andere vanuit Nederland. De zuivelproducten van de concerns Friesland Foods en Campina zijn dan ook goed vertegenwoordigd in de Vietnamese Op de markten, langs de straten en ook langs de wegen in het buitengebied is in stalletjes vlees te koop, zelfs koeienkoppen en poten! winkels en supermarkten. De producten ring van de productie. De president van van Friesland Foods worden hier op de Vietnam onderstreepte dat nog eens markt gebracht onder de merknaam heel nadrukkelijk in het Engelstalige Dutch Lady. Het gaat om baby-poedermelk, volle melk, yoghurt en yoghurt- jl. Hij riep de er bij betrokken ministe- dagblad The Saigon Times van 8 januari drinks in diverse smaken. ries, organisaties, voorlichtingsinstituten enzovoort, op zich hiervoor met grote Investeren kracht in te zetten. Er zal onder andere Door de enorme groei van de fors geïnvesteerd moeten worden in Vietnamese bevolking en verbetering havens, transport, opslag en opslagsystemen, in de infrastructuur, in kwali- van de levensstandaard, zal de vraag naar dierlijke producten en vooral ook teitscontrole, voorlichting en research zuivelproducten steeds groter worden en vooral ook in het terugdringen van en versneld toenemen. Het beleid van de import van diervoedergrondstoffen. de Vietnamese regering is dan ook duidelijk gericht op schaalvergroting, naar alles overigens een ander (groot) De kredietverlening vormt bij dit een intensieve veehouderij en opvoe- probleem De Molenaar nr.7 28 maart 2008

19 Meet us at: Expander voor een optimale produktielijn Mecha nische/ thermische conditionering van uw meng- voeders Andritz Sprout bv, Spaarpot KZ GELDROP Tel n PALLETISEERLIJNEN DE leverancier voor na de afzakmachine. GLOBAL PRESENCE Denmark Netherlands Germany France UK USA Venezuela Brazil Chile Mexico Australia R.P.. China Palletiseermachines, palletmagazijnen, palletrollenbanen en transportbanden. Door het uitgekiende ontwerp van onze machines bieden wij vele mogelijkheden en oplossingen voor het stapelen van uw product. Postbus AA Moerkapelle Tel. (079) Fax (079)

20 I.V.S. Dielissen B.V. Met 40 jaar ervaring een begrip in de mengvoeder wereld! Bekend met alle soorten persen en mengers. Wij leveren en monteren: Stoom- en vetspray-installaties Vloeistofdoseersystemen Buisisolatie en beplating Leidingsystemen in staal en roestvrijstaal I.V.S. DIELISSEN B.V. De Morgenstond 17, 5473 HE DINTHER (NBR) TEL FAX gespecialiseerd in stapelen van zakgoed - overlappend stapelen - modulaire opbouw van machines - capaciteit tot 2000 eenheden per uur - minimale omsteltijden - lage onderhoudskosten - 24 uurs servicedienst met uitzondering van zondag SYMACH Palletizers B.V. Deltahoek PA Breskens T +31(0) F +31(0) E info@symach.nl Komplete sluitlijnen voor jute, papieren en plastic zakken & sealmachines Div. draagbare zakkennaaimachines ZAKKENNAAIMACHINES INKOOP - VERKOOP - REPARATIE - NAAIGARENS Werkplaats en Showroom: Elgarhof 21, 3055 CB Rotterdam Tel.: Fax: info@ganapac.nl