Sabotage, terreur NUCLEAIRE ONGEVALLEN. Nucleaire en radiologische risico s Gebruik jodiumtabletten. Ernstig nucleair ongeval

Transcriptie

1 Nucleaire en radiologische risico s Gebruik jodiumtabletten Informatie-avondKoninklijk Limburgs Apothekers Verbond Hasselt, 9 november 2016 Lodewijk Van Bladel Kerncentrale Doel Borsele Sabotage, terreur Doel Mol Gravelines Fleurus Tihange Chooz Dirty bomb alias radiological dispersion device, RDD Cattenom NUCLEAIRE ONGEVALLEN Dreiging Ernstig nucleair ongeval U* H* Pu* I* Mo* Sr* Cs* Co* Xe* Dè risicostoffen Op de site: U, Pu, Sr, - Off-site: I, Cs 1

2 risico s verminderen sterk wind met toenemende afstand BLOOTSTELLINGSWEGEN KERNCENTRALE BORSELE. KERNCENTRALE DOEL uitwassen wolkstraling fallout Inademing Innamel HOE WORDT DE MENS BEDREIGD? UITWENDIGE BESTRALING. INWENDIGE BESMETTING. INADEMEN INNAME met VOEDING UITWENDIGE BESMETTING Gezondheidsrisico s Enkelbijhogedosis: «verbrandingen», stralingsziekte Kunnenoptredenbijelkedosis, des te waarschijnlijker naarmate hogere dosis versnelde veroudering Blootstelling aan hoge dosis straling huidverbrandingen, maar ook diepere lagen verbranden verhogingkankerrisico!!! risico over-erfbare aandoeningen: quasi 0 Effecten op ongeboren vrucht: misvormingen enkel bij hoge dosissen in eerste maanden zwangerschap, kankerrisico bestaat altijd 2

3 Naarmate meer blootstelling aan IS, zelfs bij lage dosissen huidveroudering, maar ook diepere weefsels en organen Naarmate meer blootstelling aan IS, zelfs bij lage dosissen kans op kanker(kan overal optreden waar stralen kwamen) Activering Nucleair Noodplan 1. Meldingsplicht exploitant 2. Detectie en meting exploitant overheid Teleradmeetpost 3

4 Telerad-meteostation Mobiele metingen Instrumentarium Meting op monster Aero-gammaspectrometrie Nucleair Noodplan Ongeval in België Buitenlands Ongeval Emergency Director van de uitbater TELERAD Provincie Buienlandse betrekkingen Int. organismen CGCCR Emergency Director van de Overheid Meetcel Evaluatiecel Coordinatie en Crisis Comité beperkt/algemeen Informatiecel MEDIA reflexfaze Provinciaal Noodplan Provincie 1 Provinciaal Noodplan Provincie 3 IAEA ECURIE verplicht Volgens noodzaak Provinciaal Noodplan Provincie 2 Buurlanden 4

5 Beschermmaatregelen 6. Algemene beschermmaatregelen EVACUATIE SCHUILEN Worden er beschermingsmaatregels toegepast? Welke beschermingsmaatregel? Voor- en nadelen van de interventie afwegen VOEDSELKETEN TRIAGE/ DECONTAMIATIE JODIUMTABLETTEN Vermijden stralingsrisico s kost van de interventie (socioeconomisch, welzijn) Interventierichtwaarden Emergency reference levels ERL s EVACUATIE Type maatregel Totale lichaamsdosis Schuilen max. 24 h Innemen jodium Evacuatie 5 15 msv msv geïnt 7d Orgaandosis schildklier msv(<18j, zw.) msv(volw.) SCHUILEN. 5

6 Sheltering VOEDSELKETEN TRIAGE en ONTSMETTEN CONTROLE op BESMETTING Materiaal Mensen, dieren CONTROLE op BESMETTING 6

7 Huis-, tuin-en keukenontsmetting: water en zeep 7

8 INWENDIGE of DECORPORATIE Opzet: radioactieve stoffen zo snel mogelijk uit het lichaam verwijderen huis-,tuin-en keukenmiddel: veel drinken INWENDIGE of DECORPORATIE: gespecaliseerde middelen JODIUMTABLETTEN Ter herinnering iodium = oligo-element: zeldzaam! komt voor in producten uit de zee: vis, schaal- en schelpdieren België: voeding bordeline iodium-deficiënt, met gradiënt van kust richting Ardennen dagelijkse behoefte volw.: µg (microgram!) iodum prophylaxie voor zwangere, bij borstvoeding blijft zeer aangewezen! lichaam constant «op zoek» naar jodium 8

9 Fysiologisch bestaat er geen onderscheidtussenisotopen: alleen op grond van chemie Gevolgen van blootstelling aan radio-jodia? Iodium(al dan niet radioactief) wordt gemakkelijkopgenomen: GI stelsel, via ademhaling, transcutane absorptie Concentreert in de schildklieren minder- in de speekselklieren en de lacterende borstklier Wordt gestockeerd in de schildklierfollikels Bestraalt daarbij de schildklier van binnen uit Inductievan schildklieraandoeningen, kanker in het bijzonder. Bij hogere dosissen: inductie hypothyreoidie Schildklierkanker-inductiedoor stralenin Wit-Ruslandpost Tsjernobyl: leeftijdseffect POLEN POST-CHERNOBYL Stabiel jodium werd gegeven aan 10 M kinderen, maar 7 M volwassenen namen het ook (ongevraagd!), bijna altijd éénmalige inname Nadien géén toename van schildklierca in Polen Heel wat mineure neveneffecten, zeer weinig ernstige 0,4% transitoire schildklier hypofunctie (neonaten vooral) géén gevallen van hyperthyroidie bij oudere volwassenen 2 oudere volwassennen werden opgenomen wegens dyspnoe; zij hadden echter vooraf gekende overgevoeligheid aan jodium Efficient en zeer veilig product indien tijdig toegediend JODIUMTABLETTEN Let op: Experiment! In echt noodgeval: Blootstelling gespreid i/d tijd Door (preventieve) inname van stabiel/natuurlijk jodium wordt de schildklier met stabiel/natuurlijk jodium verzadigd. Radioactief jodium kan niet (meer) opgenomen en opgestapeld worden in de schildklier waardoor deze beschermd wordt. Schuilen=extra tijd 9

10 Jodiumtabletten Predistributiezones Dosis in functie leeftijd (gewicht) Dosis dagbehoeftex 1000(milligrammen!) Eén keer innemen is regel Prioriteit: jonge kind, zwangere, borstvoeding >40j: zelden aan te bevelen Door voorafgaande verdeling kan men de binnenblijfmaatregel combineren met jodium-inname, indien nodig KC Electrabel - Doel Restvan het land, huidige toestand Nationalestock KI tablettenin Bornem Regionale stocks tabletten bij kazernes civiele bescherming KI tablet stocks bij farmaceutiche groothandelaars KI poeder stocks in alle apotheken(?) Uitbreiding van de huidige predistributie zones? Uitbreiding van de huidige predistributie zones? Idee vloeit NIET voort uit groter risico, maar uit grotere voorzorg, ten gevolge van lessen getrokken uit ongevallen Tsjernobyl en Fukushima HERCA-WENRA Hoge Gezondheidsraad Wetenschappelijke Raad FANC 10

11 Uitbreiding van de huidige predistributie zones? Mogelijke aanpak: Nog onder voorbehoud!!! Scholen, kinderopvang, crèches..: pre-distributie Zwanger: pre-distributie (HA, gynaecoloog) Progressief beschikbaar voor iedereen in B, te beginnen dichtst bij grote risicoverwekkers Strategische stock bij Civele Protectie blijft Stocks in alle apotheken; tabletten in plaats van de huidige verplichte KI poeder-voorraad Jodiumtabletten wondermiddel tabletten bieden zeer goede bescherming zo op juiste moment genomem zeer veilig product MAAR werkenalleentegeninterne besmetting met radioactief jodium: altijd te combineren met andere beschermingsmaatregelen(schuilen!) Verdere informatie Hartelijk dank Dank u voor voor uw aandacht uw! aaandacht 11