Voorzorgsmaatregelen. bij een kernongeval

Transcriptie

1 Voorzorgsmaatregelen bij een kernongeval In deze folder vind je antwoord op de volgende vragen: > Hoe kan ik mij beschermen bij een kernongeval? > Waarom krijg ik uit voorzorg jodiumtabletten thuis bezorgd? > Welke andere voorbereidingen kan ik treffen? Bewaar deze folder bij de jodiumtabletten.

2 Waarom voorbereiden op een ramp of crisis? In Twente leven en werken we samen. De overheid en hulpdiensten doen veel om de veiligheid in Twente te vergroten. Maar we kunnen niet alle risico s uitsluiten. Daarom bereiden we ons ook voor op een mogelijke noodsituatie. Voor als er onverhoopt toch iets mis gaat. Daarom vinden wij het belangrijk dat inwoners weten welke noodsituaties in Twente kunnen ontstaan, wat je dan van de hulpdiensten kunt verwachten en wat je zelf kunt doen om je voor te bereiden of de schade te beperken. Eén van de risico s is de kerncentrale Emsland in Lingen (Duitsland). Deze centrale staat op zo n twintig kilometer afstand van de grens bij Denekamp. De kans dat er iets met een kerncentrale gebeurt, is uiterst klein. Dit vanwege de uitgebreide veiligheidsmaatregelen, trainingen en strenge controles. Mocht er ondanks de voorzorgsmaatregelen tóch wat mis gaan, dan bestaat de kans dat er radioactieve straling vrijkomt. Een wolk met radioactieve straling kan ook over Twente komen. Daarom is het belangrijk dat niet alleen de overheid, maar ook jij de juiste voorbereidingen treft. Jodiumtabletten in huis In een zone van 25 kilometer rondom de kerncentrale kan bij een incident worden geadviseerd om jodiumtabletten in te nemen om de bevolking te beschermen. Dit geldt voor personen tot 40 jaar en zwangere vrouwen. Voor Twente betekent dat, dat de gemeenten Dinkelland en Losser deels binnen deze cirkel vallen. Om er zeker van te zijn dat bij een onverhoopt ongeval in de kerncentrale in Lingen, deze personen op tijd jodiumtabletten kunnen slikken, voorziet Veiligheidsregio Twente iedereen die binnen deze cirkel woont én jonger is dan 40 jaar of zwanger, nu alvast van jodiumtabletten. Zo weten we zeker dat iedereen op tijd de jodiumtabletten in huis heeft en niet zelf meer de straat op hoeft om deze op te halen. Deze folder beschrijft welke voorbereidingen je zelf kunt treffen, wat je moet doen in geval van een kernongeval en waarom je de jodiumtabletten goed dient te bewaren.

3 Informatie over jodiumtabletten Hoe werken jodiumtabletten? Bij een kernongeval kunnen radioactieve stoffen vrijkomen. Een voorbeeld van zo n radioactieve stof is radioactief jodium. Radioactief jodium kan via de luchtwegen of het eten van besmet voedsel in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken. De schildklier heeft een beperkte opnamecapaciteit voor jodium. De opname van radioactief jodium in de schildklier kan daarom worden voorkomen door kort voor of tijdens de blootstelling een hoeveelheid niet-radioactief jodium in te nemen, in de vorm van jodiumtabletten (kaliumjodide). Jodiumtabletten bevatten zoveel jodium dat zij de schildklier verzadigen. Jodiumtabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen die door het lichaam worden opgenomen. Daarom zal de overheid ook andere beschermende maatregelen afkondigen zoals schuilen (binnenblijven en ramen, deuren en ventilatie afsluiten) en maatregelen ter bescherming van voedsel. Een jodiumtablet heeft uitsluitend een beschermende werking wanneer deze op het juiste moment wordt ingenomen. Neem de tablet daarom nooit in op eigen initiatief, maar alleen na instructie vanuit de overheid. Voor wie zijn jodiumtabletten nuttig? In een zone van 25 kilometer rondom de kerncentrale kan bij een ongeval worden geadviseerd om jodiumtabletten in te nemen. Jodiumtabletten worden in deze zone aanbevolen voor mensen tot en met 40 jaar. Hoe jonger je bent, hoe belangrijker het is om je te beschermen tegen radioactief jodium. Vooral baby s en jonge kinderen lopen een verhoogd risico. Ook voor zwangere vrouwen van alle leeftijden in de 25 kilometer zone is het advies een jodiumtablet in te nemen ter bescherming van hun ongeboren kind. Bij mensen boven de 40 jaar is de kans op het krijgen van schildklierkanker door straling heel klein en wegen de positieve gevolgen van het innemen van een jodiumtablet niet op tegen de mogelijke bijwerkingen. Volwassenen boven de 40 jaar wordt dan ook afgeraden om jodiumtabletten in te nemen. Wanneer moet ik een jodiumtablet innemen? Een jodiumtablet heeft uitsluitend een beschermende werking wanneer deze op het juiste moment wordt ingenomen. Neem de tablet daarom nooit in op eigen initiatief, maar alleen na instructie vanuit de overheid. Luister daarom bij een kernongeval naar de overheidsberichten op de regionale rampenzender RTV Oost (89,4 FM) of kijk op voor meer informatie.

4 Kan ik mijn huisdier een jodiumtablet geven? Een jodiumtablet is een middel, bestemd voor mensen. Het advies is om je huisdier geen jodiumtablet te geven.je beschermt je (huis)dieren het beste door hen binnen te houden tijdens het vrijkomen van radioactieve stoffen. Lees de bijsluiter Bij het doosje jodiumtabletten zit een bijsluiter. Lees deze goed door voor gebruik. De bijsluiter geeft meer informatie over: > de dosering die afhankelijk is van de leeftijd; > de wijze van innemen; > het gebruik bij zwangerschap en borstvoeding; > het gebruik in combinatie met medicijnen. Heb je hier vragen over? Neem dan nu al contact op met je huisarts of specialist, zodat je weet wat je moet doen als het nodig is. Staat jouw vraag niet in de bijsluiter? Kijk dan eerst op De kans is groot dat jouw vraag met antwoord daar terug te vinden is. Hoe bewaar ik de tabletten? Bewaar de tabletten samen met deze folder op een veilige plaats (tussen 15 en 25 C), bijvoorbeeld in de meterkast. Voorkom dat kinderen ongemerkt de tabletten kunnen innemen. Verspreiding jodiumtabletten Waar worden jodiumtabletten verspreid? De jodiumtabletten worden verspreid in Nederland in een cirkel van 25 kilometer rondom de kerncentrale Emsland in Lingen. Dit betekent in delen van de gemeenten Dinkelland en Losser. Wil je precies weten in welke postcodegebieden de tabletten worden verspreid, kijk dan op Waarom is de verspreiding van jodiumtabletten in Duitsland anders dan in Nederland? Nederland en Duitsland zetten maatregelen uit op basis van de eigen landelijke richtlijnen, daardoor kunnen deze verschillen. In Duitsland houdt de overheid beleidsmatig grotere afstanden aan voor jodiumtabletten dan in Nederland. Ook is in Duitsland de leeftijdsgrens voor het innemen van jodiumtabletten hoger dan in Nederland. In Nederland is het advies - op basis van onderzoeken - om boven de 40 jaar de tabletten niet te slikken, omdat vanaf deze leeftijd er geen verhoogd risico op schildklierkanker is aangetoond. Het innemen van jodiumtabletten heeft boven de 40 jaar wel beperkte risico s op allergie en schildklierfunctiestoornissen. Bij een incident wordt echter altijd aan de hand van metingen beoordeeld welke maatregelen van toepassing zijn voor welk gebied.

5 Kan ik extra tabletten krijgen? Iedereen die in het verspreidingsgebied woont en 40 jaar of jonger is of zwanger ontvangt persoonlijk een doosje jodiumtabletten. Dit doosje bevat tien tabletten. De benodigde dosering is echter afhankelijk van leeftijd en situatie. Op het doosje en in de bijsluiter staat hoeveel tabletten ingenomen dienen te worden per leeftijdscategorie. Mocht je nieuwe tabletten nodig hebben, dan kun je extra tabletten krijgen op het gemeentehuis. Wanneer je buiten het verspreidingsgebied woont en toch graag tabletten in huis wilt hebben, dan kun je deze ophalen bij het gemeentehuis. Ook wanneer je om andere redenen tabletten in huis wilt hebben, bijvoorbeeld voor kleinkinderen, dan kun je deze ophalen bij de gemeente. De kans op een kernongeval is uiterst klein. Na een ongeval met een kerncentrale is er in het algemeen voldoende tijd - minimaal enkele uren - om maatregelen te nemen, zowel voor de overheid als inwoners. Kernongevallen en radioactiviteit Wat is een kernongeval? Met een kernongeval bedoelen we een ongeval met een kerncentrale waardoor mogelijk radioactieve stoffen in de omgeving terechtkomen. De kans op zo n ongeval is uiterst klein. Na een ongeval met een kerncentrale is er in het algemeen voldoende tijd - minimaal enkele uren - om maatregelen te nemen, zowel voor de overheid als inwoners. De weersomstandigheden spelen een belangrijke rol bij een kernongeval. Afhankelijk van de windrichting kunnen er specifieke maatregelen voor één of meerdere gebieden worden afgekondigd. Volg daarom bij een ongeval altijd de berichtgeving op de calamiteitenzender RTV Oost (89,4 FM) en RTV Oost teletekstpagina 123 voor de exacte gebiedsaanduiding. Waarom is radioactieve straling gevaarlijk? Een dosis straling kan schade veroorzaken aan DNA in cellen. Het menselijk lichaam herstelt deze schade in de meeste gevallen zelf. Wanneer veranderingen in het DNA niet of niet goed worden hersteld, kan zich in een later stadium soms kanker ontwikkelen (zoals leukemie en schildklierkanker). Hoe hoger de stralingsdosis, hoe groter de kans op kanker, de aard en de ernst blijft echter gelijk. Door maatregelen te treffen als schuilen en het slikken van jodiumtabletten wordt de dosis lager en wordt de kans op blijvende negatieve gevolgen aanzienlijk verkleind.

6 Hoe word je gewaarschuwd bij een kernongeval? Bij een (dreigend) kernongeval waarbij radioactiviteit mogelijk in jouw omgeving terechtkomt, word je gewaarschuwd door de sirene of krijg je een NL Alert op je mobiele telefoon. Via NL Alert, de calamiteitenzender Radio Oost (89,4 FM) en/of RTV Oost Teletekstpagina 123 krijg je meer informatie over wat er aan de hand is en wat je moet doen. Sirenes In heel Nederland staan sirenes. Iedere eerste maandag van de maand, om uur, worden deze getest en kun je ze horen. Als die sirenes langer aanhouden of op een ander tijdstip loeien, gaat het niet om het testen van de toestellen, maar dreigt er gevaar. Dit is het signaal om naar binnen te gaan en ramen, deuren en ventilatie af te sluiten en de calamiteitenzender aan te zetten. NL Alert NL Alert is het alarmmiddel van de overheid voor op je mobiele telefoon. Met NL Alert kan de overheid mensen in de directe omgeving van een noodsituatie met een tekstbericht informeren. In het bericht staat specifiek wat er aan de hand is en wat je op dat moment het beste kunt doen. NL Alert is gratis en anoniem. Je hoeft je niet aan te melden, maar moet wel je telefoon instellen op ontvangst van NL Alert berichten. Voor meer informatie, kijk op Bij een (dreigend) kernongeval wordt je gewaarschuwd door de sirene en krijg je meer info via NL Alert, de calamiteitenzender Radio Oost (89,4 FM) en RTV Oost Teletekstpagina 123.

7 Wat kan ik doen bij een kernongeval? Is een radioactieve wolk op komst, maar nog niet gepasseerd? > Bereid je erop voor dat je een periode van maximaal 24 uur moet schuilen. Ga naar huis, haal kinderen van school of de dagopvang en zorg voor een noodpakket. > Zorg voor voldoende levensmiddelen en leg een voorraad (drink)water aan. Is een radioactieve wolk (bijna) in de buurt? > Je hoort de sirene of krijgt een NL-Alert. Dit is het signaal om naar binnen te gaan. > Zit je in de auto? Zet de regionale calamiteitenzender Radio Oost (89.4 FM) aan, schakel alle ventilatie uit en rijd naar huis. > Volg de berichtgeving via Radio Oost en/of RTV Oost Teletekstpagina 123. Zo word je geïnformeerd over welke maatregelen de overheid adviseert om jezelf en anderen in jouw omgeving in veiligheid te brengen. > Blijf binnen of ga naar binnen en sluit deuren en ramen en alles wat voor ventilatie dient, zoals afzuigkap, ontluchtingskokers, muur- en toiletroosters. > Gebruik en drink geen kraanwater, geen regenwater, geen bladgroenten of moeilijk schoon te maken etenswaren. Gebruik alleen voorverpakte voedingsmiddelen. > Houd huisdieren binnen. > Raak mensen of dieren die buiten zijn geweest niet met blote handen aan; ze kunnen besmet zijn. Is aanraken nodig, gebruik dan bij voorkeur handschoenen. Spoel mensen en dieren die buiten zijn geweest af met water. Hoe sneller je dat doet, des te minder blootstelling aan straling. > Zijn er mensen in je omgeving die extra hulp kunnen gebruiken? Vraag wat je voor hen kunt doen. Wat kan ik doen om mij voor te bereiden? > Bewaar de jodiumtabletten samen met deze folder op een veilige plaats (tussen 15 en 25 C), bijvoorbeeld in je meterkast. > Ken de frequentie van de calamiteitenzender Radio Oost (89,4 FM) en RTV Oost Teletekstpagina 123; > Stel je mobiele telefoon in op ontvangst van NL Alert berichten via > Weet hoe je ventilatieroosters en -gaten kunt afsluiten. Denk ook aan mechanische ventilatie. > Zorg dat je altijd genoeg spullen en een noodpakket in huis hebt als je enige tijd (maximaal 24 uur) binnen moet blijven. > Zijn er mensen in je omgeving die extra hulp nodig hebben tijdens een noodsituatie? Bespreek met hen wat je voor hun kunt doen. > Ben je hulpbehoevend? Bespreek dit dan met familie, vrienden en/of buren.

8 Meer informatie Wil je meer informatie of heb je vragen naar aanleiding van deze folder? Kijk dan eerst op www. twenteveilig.nl/jodium of neem contact op met je gemeente. Colofon Deze folder is een uitgave van Veiligheidsregio Twente, gemeente Dinkelland en gemeente Losser. Juni 2015