Lijst Waardevolle Bomen. Gemeente Waalre

Transcriptie

1 Lijst Waardevolle Bomen Gemeente Waalre

2 2 Lijst waardevolle bomen

3 versie: 4, eindconcept datum: 5 december 2008 project: Lijst waardevolle bomen gemeente Waalre projectnummer: Opgesteld door: BTL Advies,Oisterwijk voor: Gemeente Waalre p: Postbus 385, p: Postbus JV Oisterwijk 5580 GA Waalre t: t: f: f: e: advies@btl.nl e: gemeente@waalre.nl w: w: Gemeente Waalre 3

4 4 Lijst waardevolle bomen

5 0 INHOUDSOPGAVE 0 Inhoudsopgave 5 1 Inleiding Aanleiding, doelstelling en status Kaders vanuit relevante wet- en regelgeving Huidige kapbeleid Weigeringsgronden Herplant-/ instandhoudingsplicht Bestemmingsplan Eindconclusie 10 2 Bomenstructuren Beleidsuitgangspunten boomstructuren Waardevolle boomstructuren Waalre Aalst Bosvilla gebieden Buitengebied Status bomenstructuren 14 3 Waardevolle bomen Beleidsuitgangspunten waardevolle solitairen / boomgroepen Waardevolle solitairen / boomgroepen basisgegevens boomsoort stamdiameter levensverwachting groeivorm ruimtelijke betekenis bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Wegingsfactoren Status waardevolle bomen 20 4 Procedures Procedures invoering en actualisatie waardevolle bomenlijst Procedure kapaanvraag Kapvergunning Herplantverplichting Bomenfonds Procedure tegemoetkoming boomeigenaren Handhaving 27 Bijlagen Uittreksel bestand Monumentale Bomen van de Bomenstichting Tekst bestemmingsplan artikel Sortimentslijst en bijbehorende punten Tekst APV Boombescherming op bouwlocaties Voorbeeldbeoordeling bomen 45 Gemeente Waalre 5

6 6 Lijst waardevolle bomen

7 1 INLEIDING 1. 1 Aanleiding, doelstelling en status Bomen leveren een belangrijke bijdrage aan het groene karakter van de buitenruimte. Het zijn vaak kenmerkende elementen in een snel veranderende omgeving. Door hun omvang en groeiwijze kunnen (oude) bomen een imposante en indrukwekkende verschijning vormen. Ook hebben bomen een positieve invloed op het milieu en de leefomgeving van mensen. Zo vormen ze een biotoop voor diverse soorten fauna, geven beschutting tegen zon en wind en filteren stof- en roetdeeltjes uit de lucht. In Waalre verbinden boomstructuren het omringende agrarische landschap met de kernen en worden de belangrijkste ontsluitingswegen van de kernen grotendeels begeleid door laanbeplantingen. Op specifieke locaties dragen bomen bij aan het historische karakter (Loon, Markt Waalre) of zijn bomen in de loop der jaren als herkenningspunt gaan fungeren (eik Diepenvoorde). Het is daarom voor de gemeente Waalre belangrijk haar waardevolle bomen in het bomenbestand te beschermen. Voor het beschermen van het bomenbestand gebruikt de gemeente momenteel het kapbeleid zoals dat in 2003 is vastgelegd. In veel gevallen wordt aan de hand van dit beleid een vergunning verleend (> 95 %). Om dit efficiënter en effectiever te laten verlopen gaat de gemeente werken aan de hand van een lijst waardevolle bomen. Door alleen de waardevolle bomen te beschermen neemt enerzijds het aantal aanvragen en hiermee de noodzakelijke inzet van gemeentepersoneel af. Anderzijds neemt het gemak voor bewoners toe. Zij kunnen via de website van de gemeente Waalre bekijken of zich op hun perceel waardevolle bomen bevinden en of een vergunningaanvraag derhalve noodzakelijk is. Op deze manier is het voor bewoners, mede in het kader van deregulatie, duidelijker wanneer zij een vergunning aan moeten vragen. Op de waardevolle bomenlijst zijn zowel gemeentelijke als particuliere bomen opgenomen. De waardevolle gemeentelijke bomen genieten zo bij initiatieven van de gemeente of particulieren extra bescherming. De gemeente zal voor al haar bomen overigens een melding van een voorgenomen kap doen. De waardevolle particuliere bomen die zijn opgenomen, zijn van belang voor de uitstraling van de gehele gemeente. Het betreft bomen met specifieke waarde zoals cultuurhistorische betekenis en/of ruimtelijke betekenis. Het zijn kortom bomen die een meerwaarde hebben en hierdoor beeldbepalend zijn in de gemeente Waalre. Deze bomen verdienen dan ook bescherming. Naast de solitaire bomen / boomgroepen op deze lijst is in dit rapport ook een beoordeling opgenomen van de boomstructuren die al in eerder opgesteld beleid zijn vastgelegd. Voor zowel het rooien van de bomen op de waardevolle bomenlijst als de waardevolle boomstructuren is een kapvergunning vereist. Uiteraard dragen ook alle overige gemeentelijke (ca stuks) en particuliere bomen die niet op de lijst zijn opgenomen bij aan het groene beeld van de gemeente Waalre. Dit beeld wordt door gemeente en bewoners ondersteund. Het is dan ook niet te verwachten dat direct extra bomen gekapt worden wanneer een vergunning voor een deel van dit bomenbestand niet meer noodzakelijk is. De bomen waarvoor nu een kapvergunning geweigerd wordt omwille van bepaalde waarden, worden op de waardevolle bomenlijst geplaatst. Deze bomen blijven derhalve beschermd. Overigens wil de invoering van dit kapbeleid niet zeggen dat de overige bomen zondermeer gekapt kunnen worden. Andere wet- en regelgeving, zoals de boswet en flora- en faunawet, kunnen bepalen dat de bomen niet gekapt mogen worden. Gemeente Waalre 7

8 Dit document legt de basis voor de bescherming van de waardevolle bomen in de gemeente Waalre. In de toekomst zal de gemeente de waardevolle bomenlijst bijwerken en aanvullen met nieuwe waardevolle bomen. Alleen op deze manier kan het waardevolle bomenbestand van Waalre op lange termijn behouden blijven. De waardevolle bomenlijst wordt hiermee een belangrijk document bij alle ontwikkelingen in de (openbare) buitenruimte. 2 Kaders vanuit relevante wet- en regelgeving Boswet Met de Boswet wil de overheid het areaal aan bos in Nederland in stand houden. De Boswet is alleen van toepassing op houtopstanden buiten de bebouwde komgrenzen van gemeentes. Deze grenzen worden door de gemeente bepaald. De gemeente Waalre stelt de komgrenzen ten behoeve van de Boswet gelijk aan de komgrenzen uit de wegenverkeerswet. Eigenaren van houtopstanden buiten de komgrenzen zijn, buitens enkele specifieke houtopstanden die in de boswet worden omschreven, verplicht hun voornemen tot kap te melden bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Tevens is de eigenaar verplicht volgens vastgestelde regels de houtopstanden te herplanten. Flora- en faunawet De Flora- en faunawet (Stb. 1998,402) richt zich op de bescherming van inheemse planten- en diersoorten binnen en buiten de beschermde natuurgebieden. Uitgangspunt is het nee, tenzij beginsel. De Flora- en faunawet heeft onder andere gevolgen voor het beheer en rooien van bomen. Bij ontwikkelingen en groenbeheer rond bomen in de gemeente moet gekeken worden naar de huidige natuurwaarden (onder andere de aanwezigheid van beschermde soorten en vaste rust- of verblijfplaatsen) en de schadelijke gevolgen die soorten ondervinden bij de uitvoering van werkzaamheden. Voor werkzaamheden zoals het snoeien en rooien van bomen houdt dit veelal in dat deze niet in het broedseizoen van vogels (ongeveer half maart tot en met half juli) mogen worden uitgevoerd. Daarnaast kan dit betekenen dat bomen die als rust- of verblijfplaats dienen van vogels of vleermuizen niet gekapt mogen worden. Voor uitvoering van werkzaamheden die strijdig zijn met de Flora- en faunawet kan ontheffing worden aangevraagd. Omgevingsvergunning (WABO) In 2009 wordt de Omgevingsvergunning ingesteld waarin alle verschillende vergunningen, ontheffingen en toestemmingsstelsels van de gemeente samen worden gevoegd. Het doel hierbij is het aanvragen van deze vergunningen te vereenvoudigen en zo de service naar de burger te verbeteren. Het kapvergunningenbeleid is hiervan ook een onderdeel. Met het kapvergunningenbeleid wil de gemeente (waardevolle) bomen beschermen. Door middel van de op te stellen Lijst Waardevolle bomen van de gemeente Waalre wordt het aantal kapaanvragen verminderd en zijn de aanvragen objectiever te beoordelen. Dit maakt het voor zowel gemeente als burgers duidelijk om welke bomen het gaat en eenvoudiger om kapaanvragen te behandelen. De Omgevingsvergunning maakt het tevens mogelijk tijdig bomen in de beoordeling mee te nemen. Dit voorkomt dat al een bouwvergunning is verleend voor een locatie waar een waardevolle boom staat die in principe niet voor een kapvergunning in aanmerking komt. 8 Lijst waardevolle bomen

9 Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijk Beperkingen De Wet Kenbaarheid Publiekrechtelijke Beperkingen, ook wel de Wet PUBER genoemd, zal in de nabije toekomst in werking treden. Met de wet wordt de registratie van beperkingen die door de overheden zijn opgelegd verbeterd. Gemeenten zullen inzichtelijk moeten maken welke beperkingen voor een bepaald perceel gelden. Bomen waarvoor een kapvergunning moet worden aangevraagd kunnen als zo n beperking worden opgenomen in het registratiesysteem. Landelijk Register van Monumentale Bomen De Bomenstichting beheert het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Hierin zijn alle bomen opgenomen die volgens de Bomenstichting van nationaal belang zijn. Het betreft zowel gemeentelijke bomen als bomen in eigendom van derden. Het gaat in veel gevallen om bomen met een hoge leeftijd, een bijzondere waarde of beeldbepalende functie voor de omgeving. Het register van monumentale bomen heeft geen juridische status maar kan wel als basis dienen voor de gemeentelijke waardevolle bomenlijst. Bomen die in het landelijk register zijn opgenomen kunnen in aanmerking komen voor subsidie. Het gaat dan om een eenmalige tegemoetkoming in de onderhoudskosten. De belangrijkste voorwaarden voor een bijdrage uit het Bomenfonds zijn: de boom is opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen, de boom is particulier eigendom, de levensverwachting van de boom bedraagt na het onderhoud nog minimaal tien jaar. In de gemeente Waalre zijn 10 bomen opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen. In bijlage 1 is een overzicht van deze bomen opgenomen Huidige kapbeleid Het in 2003 vastgestelde kapbeleid is tot op dit moment het beleidsdocument om bomen te beschermen. Het beschrijft het bewaren van houtopstanden, onder andere door het verbod tot vellen van bomen met een minimale stamdoorsnede van 15 cm, de weigeringsgronden voor afwijzing van kapvergunningen en de herplantplicht. Om te beoordelen hoe het gemeentelijk kapbeleid vereenvoudigd kan worden is hierna een evaluatie van de boomverordening opgenomen. Hierin zijn van de onderdelen die dienen voor de bescherming van bomen de voor- en nadelen uiteengezet Weigeringsgronden Wanneer een kapaanvraag bij de gemeente binnen komt wordt deze beoordeeld aan de hand van de checklist ten behoeve van de beoordeling aanvraag kapvergunning. Een vergunning kan om de volgende redenen worden geweigerd: de natuurwaarde van de houtopstand de landschappelijke waarde van de houtopstand de waarde van de boom voor stads- en dorpsschoon de beeldbepalende waarde van de houtopstand de cultuurhistorische waarde van de houtopstand de waarde voor de leefbaarheid van de houtopstand De beoordeling van de kapaanvragen volgens deze weigeringsgronden kan objectiever. Afhankelijk van de interpretatie van de beoordelaar wordt een kapvergunning wel of niet afgegeven. Daardoor is er veel ruimte voor discussie en bezwaar. Daarnaast is het niet altijd duidelijk wat de boomwaarde is. Voor het vaststellen van de boomwaarde is Gemeente Waalre 9

10 geen standaard procedure omschreven en deze is dus net als de weigeringsgronden afhankelijk van de persoon die de boom toetst Herplant-/ instandhoudingsplicht Voor alle bomen met een stamdiameter > 15 cm is het noodzakelijk een kapvergunning aan te vragen. In gevallen waar grote of meerdere bomen gekapt gaan worden zal de behandeld ambtenaar de eigenaar mededelen dat er door burgemeester en wethouders een herplantplicht kan worden opgelegd. In geval van een herplantplicht zal geprobeerd worden met de aanvrager overeen te komen wat herplant moet worden en binnen welke termijn. In het beleid is niet specifiek vastgelegd voor welke bomen een herplantplicht wordt opgelegd. Ook hier speelt de interpretatie van de behandelend ambtenaar dus een voorname rol Bestemmingsplan In het bestemmingsplan kan de groeiplaats van de boom worden beschermd (bijvoorbeeld tot 2 m buiten (toekomstige) kroonprojectie). Hierdoor wordt de conditie van de boom niet aangetast door ongewenste werkzaamheden in de directe omgeving van de boom en worden eventuele ontwikkelingen tijdig gesignaleerd. Nieuwe plannen worden namelijk in een vroeg stadium getoetst aan het bestemmingsplan. In de voorschriften worden beschermende bepalingen opgenomen, zoals het verbod tot bouwen of het leggen van kabels en leidingen. Mogelijk kunnen in de toekomst bomen met een bepaalde score in het bestemmingsplan bescherming krijgen Eindconclusie Omdat voor alle bomen met een stamdoorsnede van > 15 cm een kapvergunning moet worden aangevraagd besteedt de gemeentelijke organisatie veel tijd aan bomen waarvoor zij een kapvergunning afgeeft. De daadwerkelijke functie van het gemeentelijk beleid, namelijk de bescherming van de waardevolle bomen, wordt hierdoor naar de achtergrond verdrongen. Het aanwijzen van de waardevolle bomen en boomstructuren betekent een vereenvoudiging van het beleid zodat de gemeente meer tijd en geld kan besteden aan het daadwerkelijk beschermen van deze waardevolle bomen. 10 Lijst waardevolle bomen

11 2 BOMENSTRUCTUREN Om de waardevolle bomen in de gemeente Waalre duidelijker te beschermen en de beoordeling van de kapaanvraag te vereenvoudigen wordt het kapbeleid aangepast. Hiermee wordt enerzijds de efficiëntie verhoogd en anderzijds de procedure voor de burgers verkort. Met de voorgestelde wijzigingen behoudt de gemeente juridische instrumenten om het bomenbestand, het groene aanzien van de kernen en haar landschap te behouden Bij de bescherming van waardevolle bomen kan onderscheid gemaakt worden in verschillende toepassingen van bomen. In hoofdstuk 3 zijn criteria opgenomen om solitaire bomen of boomgroepen te beoordelen op hun individuele waarde. Dit hoofdstuk gaat in op de bijdrage van bomen in een structuur aan het karakter van een wijk of dorp. In onderstaande paragrafen wordt de bescherming van waardevolle bomenstructuren in de gemeente Waalre uitgewerkt Beleidsuitgangspunten boomstructuren Boomstructuren zijn in veel dorpen bepalend voor het karakter. Een boomstructuur kan een doorgaande weg begeleiden of een belangrijk gebied markeren. Omdat de bomen in de boomstructuur afzonderlijk minder waardevol zijn, maar de structuur waarin zij staan wel van waarde is voor een dorp, is het belangrijk deze bomen als waardevolle structuur op te nemen. Op deze manier is het mogelijk de structuren te beschermen tegen kap. In het bomenbeleidsplan, dat in 2007 door de gemeenteraad is vastgesteld, zijn de belangrijkste laanstructuren in de gemeente Waalre vastgelegd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in een dorps- en wijkstructuur. De dorpsstructuur wordt gevormd door bomen die in grote mate bepalend zijn voor het aanzien van het dorp of de karakteristieke structuren ondersteunen. Tot de wijkstructuur behoren bomen die structuur- of beeldbepalend zijn voor een wijk. In de volgende paragraaf is toegelicht welke structuren het betreft. Naast laanstructuren zijn ook diverse vlakken waardevol. De bomen in centra, brinken, begraafplaatsen en wijken met een bosrijke uitstraling kunnen op deze wijze opgenomen worden. Hiermee wordt voorkomen dat individuele bomen gekapt worden en zo de structuur en het karakter van deze gebieden wordt aangetast Waardevolle boomstructuren De verschillende structuren en vlakken (brinken, begraafplaatsen) zijn hieronder per kern beschreven. Wijken met bosrijke uitstraling zijn afzonderlijk vastgelegd Waalre De dorpsstructuur bestaat in Waalre op de eerste plaats uit de belangrijkste ontsluitingswegen. De structuren O.L. Vrouwedijk, Bergstraat, Wollenbergstraat, Heikanstraat en Molenstraat, Markt en Willibrorduslaan zijn beeldbepalend voor de kern Waalre. Op wijkniveau zijn de wegen opgenomen die de wijk ontsluiten en van belang zijn voor de uitstraling van de gehele wijk. Het betreft de Burgemeester Uijenstraat, Hoogstraat, Werenfriedstraat / De Kranssen, Dreeflaan, Monseigneur Bannenberglaan / Elshouter / Stephan Zoetmulderdreef, Daslaan en Eekhoornlaan. Gemeente Waalre 11

12 12 Lijst waardevolle bomen

13 Naast bovenstaand boomstructuren worden ook bomen in enkele vlakken beschermd. Het betreft de markt, Loon en de begraafplaats. Tevens betreft het enkele groenstroken aan de Eekhoornlaan en De Kranssen / De Kerkakkers, waaronder de groenstrook voor de Oude Willibrorduskerk. Het betreft karakteristieke elementen in de structuur van Waalre. Voor alle bomen in deze gebieden is een kapvergunning noodzakelijk Aalst Ook in Aalst zijn de belangrijkste ontsluitingswegen in de dorpsstructuur opgenomen. Het betreft de Koningin Julianalaan, Raadhuisstraat / Juliana de Lannoylaan, Burgemeester Mollaan / Voorbeeklaan / Gorlooplaan / Sophiastraat, Brabantialaan en de Eindhovenseweg. In de wijkstructuur zijn de wegen opgenomen die het groene beeld in de wijken sterk bepalen. Ten westen van de Eindhovenseweg betreft het de straten Lissevenlaan, Hoge Duinlaan, Parklaan, Prinses Margrietlaan, Raadhuisstraat, Gestelsestraat, Laarstraat / Resedalaan / Ericalaan / Leeuwenbeklaan en Spirealaan. Ten oosten van de Eindhovenseweg zijn de Arembergstraat, Prins Mauritsweg, Frederik Hendrikstraat / Ekenrooisestraat / Koningin Wilhelminalaan, Johan Strausslaan / Maximiliaanlaan en Hutdijk. Het centrum, het winkelcentrum aan de Primulalaan en de begraafplaats worden als vlak vastgelegd. Tevens zijn enkele groenzones in de Voldijn en Ekenrooi als vlak opgenomen. De bosgebieden worden in de volgende pararaaf apart vastgelegd Bosvilla gebieden De Bosvilla gebieden hebben een eigen uitstraling en karakteristiek. Het in stand houden van deze karakteristiek is mogelijk door de bomen in dit gebied (in het bestemmingsplan aangemerkt als bosvilla s ) te beschermen. De boswoongebieden zijn volledig gelegen binnen de komgrens boswet. In het bestemmingsplan is opgenomen hoeveel m2 van een perceel bebouwd mag worden (Artikel 10 Bosvilla van het bestemmingsplan is in bijlage 2 opgenomen). Ter bescherming van de bosgebieden waar gebouwd mag worden is in het kapbeleid opgenomen wat het maximum is dat gekapt mag worden op het perceel. Het betreft kap ten behoeve van bouwactiviteiten en het woongenot in de woningen. Voor de bosopstanden wordt een kapvergunning verleend voor bomen tot 6 meter uit de vooren zijgevel en tot 15 meter uit de achtergevel. Individuele waardevolle bomen die zijn opgenomen op de lijst waardevolle bomen vormen hierop een uitzondering. Een kapaanvraag voor deze bomen wordt behandeld op basis van dit beleidsdocument, gelijkwaardig aan aanvragen voor de overige waardevolle bomen. Daarnaast dient te allen tijde 50% van de kavel als bos in stand gehouden te worden (reeds in bestemmingsplan Aalst/Voldijn vastgelegd). Een en ander dient te worden onderbouwd door bij de aanvraag van de kapvergunning een inrichtings- en beplantingsplan te overleggen. De bosgebieden zijn op de waardevolle bomenkaart als vlak opgenomen. Het betreft de bosvilla s aan de oost- en westzijde van de Eindhovenseweg. Onderhoudswerkzaamheden zijn in deze vlakken toegestaan. Een dunning van de beplanting dient de eigenaar van het perceel te melden bij de gemeente. Bij voorkeur worden bij dunning inheemse soorten behouden. Wanneer bij de dunning bomen met een diameter > 60 cm gekapt worden, dient de eigenaar dit specifiek bij de melding Gemeente Waalre 13

14 aan te geven. Een medewerker van de gemeente beoordeelt vervolgens of de boom waardevol is en of kappen (in het kader van de dunning) is toegestaan Buiten bebouwde kom boswet De laanstructuren behorende tot de dorpstructuur lopen vanuit de kern door in het buitengebied. Op deze manier worden de dorpen verbonden met het buitengebied. Deze laanstructuren zijn daarom waardevol en worden als te beschermen opgenomen. De bosgebieden in het buitengebied zijn beschermd middels de boswet. De vergunningverlening en handhaving ten aanzien van de boswet is geen gemeentelijke taak. Individuele bomen en boomgroepen in het buitengebeid worden door de Boswet nauwelijks beschermd. De gemeente vindt deze bomen echter wel beschermenswaardig, omdat zij als oriëntatiepunt dienst doen of cultuurhistorische en recreatieve waarden hebben. Middels de waarderingssystematiek in hoofdstuk 3 wordt bekeken of deze bomen voldoende waardevol zijn om te beschermen Status bomenstructuren De opgenomen bomenstructuren zijn beeldbepalend voor de gemeente Waalre. Het kappen van deze bomen is alleen in uitzonderlijke situaties mogelijk. Bij de beoordeling van de situatie wordt gebruik gemaakt van de criteria zoals deze in paragraaf 4.2 zijn opgenomen. 14 Lijst waardevolle bomen

15 3 WAARDEVOLLE BOMEN Solitaire bomen of boomgroepen worden apart beoordeeld. Door middel van een boomwaarderingssysteem kan voor elke boom de boomwaarde bepaald worden. De criteria voor het boomwaarderingssysteem zijn aangepast aan de voor de gemeente belangrijke kenmerken. Ook de puntenscore die aan een criteria is toegekend is specifiek naar de kenmerken van de gemeente bepaald Beleidsuitgangspunten waardevolle solitairen / boomgroepen Naast boomstructuren hebben ook solitaire bomen en boomgroepen een grote waarde voor de groene uitstraling van de gemeente Waalre. Gemeentelijke solitaire bomen staan met name op pleinen (Markt) en in parkzones. Bomen hebben op deze locaties de mogelijkheid volledig uit te groeien. Naast de gemeentelijke bomen zijn met name op particuliere terreinen veel waardevolle solitaire bomen aanwezig. Deze bomen, wanneer zichtbaar vanaf de openbare weg, dragen in sterke mate bij aan het beeld van de openbare ruimte. In Aalst springt de solitaire eik in Diepenvoorde bijvoorbeeld direct in het oog. De gemeente beschermt de waardevolle exemplaren, beoordeelt op basis van criteria par. 3.2, op particulier terrein om de groene uitstraling van de gemeente te behouden Waardevolle solitairen / boomgroepen Onderstaand overzicht geeft aan welke criteria worden opgenomen van de waardevolle bomen. Tevens staat vermeld welke punten worden toegekend voor de verschillende criteria. Daarbij wordt gewerkt met een toekenning van 0 tot 5 punten per criterium. Door aan elk criterium een wegingsfactor toe te kennen (paragraaf 3.2 en 3.3) wordt een totaalscore per boom bereikt basisgegevens boomnummer Elke boom krijgt een uniek objectnummer dat wordt opgebouwd uit twee cijfers voor aanduiding van kern of buitengebied en drie cijfers waarmee elke boom een uniek nummer krijgt. Nr. Kern 01 Kernen 02 Buitengebied Een voorbeeld van een boomnummer is dus De laatste drie cijfers maken het objectnummer uniek. Deze nummering wordt per kern doorgenummerd vanaf 001. Deze cijfers worden eenmalig toegekend. Indien een boom niet wordt opgenomen op de lijst of nadien wordt verwijderd wordt dit nummer niet opnieuw gebruikt. groepen als object registreren Indien verschillende bomen deel uitmaken van een duidelijk samenhangende groep of rij wordt deze groep of rij als één object geregistreerd. Voorwaarde is dat de bomen van eenzelfde soort en waarde zijn. In de registratie wordt aangegeven dat het een groep of rij betreft en het aantal bomen dat tot deze groep of rij behoort. Gemeente Waalre 15

16 kadastralegegevens Door middel van GPS wordt de standplaats van de bomen vastgelegd. Door bomen op deze wijze vast te leggen is het eenvoudiger de gegevens die momenteel in het gemeentelijk beheersysteem zitten te benutten en de inventarisatiegegevens op een later moment om te zetten naar het gemeentelijke beheersysteem. In dit systeem kunnen de kadastrale gegevens worden afgelezen en gekoppeld aan de boom. adresgegevens De straatnaam en het huisnummer van de standplaats van de boom worden geregistreerd. Vaak zal dit overeenkomen met het adres van de eigenaar of beheerder van de boom. Indien dit niet het geval is worden de adresgegevens van eigenaar of beheerder afzonderlijk geregistreerd, voor zover bekend boomsoort Geregistreerd wordt de wetenschappelijke naam van de betreffende boom. Daarbij worden in ieder geval de familienaam en de soortnaam opgenomen. Indien mogelijk wordt ook de cultivar geregistreerd. Door het toekennen van punten aan de verschillende boomsoorten kan verhoogde bescherming van deze soorten worden bereikt. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: duurzame soorten: Duurzame boomsoorten (als gewone beuk, eik, paardenkastanje en linde) krijgen een hogere waardering dan niet duurzame boomsoorten (als populier, wilg, berk, sierkers). Een duurzame boomsoort is herkenbaar aan zijn lange levensduur. Het zijn soorten die traag groeien en daardoor pas over een lang termijn hun uiteindelijke, vaak kenmerkende vorm krijgen. Doordat de bomen zo n lange levensduur hebben zijn ze vaak bepalend voor het beeld omdat ze al generaties lang in het straatbeeld aanwezig zijn. Duurzaamheid Snelgroeiend/niet duurzaam Normaal Traaggroeiend/duurzaam punten 0 punten 1 punt 2 punten boomgrootte: Bomen die vanwege hun grote afmetingen uit kunnen groeien tot monumentale bomen worden hoger beoordeeld dan kleinere bomen. Voor dit aspect worden 0 (3 e grootte), 1 (normaal groeiende soort 2 e grootte) of 2 punten (1 e grootte) toegekend. Boomgrootte punten 3 e grootte 0 punten 2 e grootte 1 punt 1 e grootte 2 punten inheemse soorten: Toepassing van in Nederland inheemse soorten (zoals gewone es en gewone esdoorn) verdient de voorkeur boven exoten (zoals Japanse kers en 16 Lijst waardevolle bomen

17 Amerikaanse eik) vanwege hun bijdrage aan de landschappelijke identiteit en aan de ecologische waarden. Herkomst Uitheems Inheems punten 0 punten 1 punt dendrologische waarde: Soorten die in Nederland zeer beperkt aanwezig zijn hebben vanwege hun zeldzaamheid een extra betekenis. De aanduiding van zeldzaamheid in de Nederlandse Dendrologie is hiervoor in eerst instantie bepalend. Daarnaast hebben soorten die voor de gemeente zeldzaam zijn ook een belangrijke waarde en worden hierbij ook opgenomen. Dendrologische waarde Zeer algemeen Algemeen Zeldzaam Zeer zeldzaam punten 0 punten 1 punt 2 punten 3 punten In bijlage 3 is een lijst met algemeen voorkomende boomsoorten en cultivars toegevoegd waarvoor is aangegeven welke punten worden toegekend aan de betreffende soort. Voor andere soorten dient een inschatting van de waardering van de soort gemaakt te worden stamdiameter De stamdiameter op 1,30 meter boven maaiveld geeft een indicatie van grootte van de boom. Het opnemen en registreren van de stamdiameter is objectiever en eenvoudiger dan het inschatten en registreren van de leeftijd van de boom. Stam diameter punten < 40 cm 0 punten cm 1 punten cm 3 punten > 80 cm 5 punten levensverwachting Alleen bomen met een goede levensverwachting dienen beschermd te worden middels de gemeentelijke lijst. De levensverwachting van de boom is afhankelijk van de actuele conditie, de algehele vitaliteit en de standplaatsfactoren van een boom. De inschatting van de levensverwachting vereist vakmanschap en kennis. Om de beoordeling eenvoudig te houden wordt enkel aangegeven of de levensverwachting van een boom meer of minder dan 10 jaar betreft. Omdat de lijst periodiek gemuteerd wordt volstaat dit. Levensverwachting punten < 10 jaar 0 punten > 10 jaar 5 punten Gemeente Waalre 17

18 3.2.5 groeivorm Bomen met een bijzondere of fraaie groei- of snoeivorm worden hoger gewaardeerd. Daarbij kan de extra waarde zijn gebaseerd op: slechte/ geen bijzondere groeivorm: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn in slechte staat, (bijvoorbeeld bij het ontbreken van een deel van de kroon) of de kroonvorm is zeer algemeen; een soorteigen habitus opgekroond: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn aanwezig maar door opkroning is geen goed beeld van de soorteigen habitus aanwezig; een soorteigen habitus: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn aanwezig en daardoor geeft de boom een goed beeld van de soorteigen habitus; bijzondere groeivorm:de boom valt op door zijn aparte groeivorm (bijvoorbeeld treurvorm); bijzondere snoeivorm: Bomen met een bijzondere snoeivorm (zoals de alom bekende leilinde, etagebomen en leiperen) hebben door hun vorm een extra waarde; Groeivorm Slechte/geen bijzondere groeivorm Soorteigen habitus opgekroond Soorteigen habitus Bijzondere groeivorm Bijzondere snoeivorm punten 0 punten 3 punten 5 punten 5 punten 5 punten ruimtelijke betekenis Individuele bomen kunnen sterk bijdragen aan de structuur van de openbare ruimte. Doorslaggevende afwegingen hierbij zijn: niet zichtbaarheid vanaf openbare weg: Het behoud van waardevolle bomen is gericht op een instandhouding van de kwaliteit van de openbare ruimte; bomen die niet vanaf de openbare weg zichtbaar zijn dragen niet bij aan deze kwaliteit. gedeeltelijk zichtbaarheid vanaf openbare weg: Bomen die vanaf de openbare weg gedeeltelijk zichtbaar zijn dragen in beperkte mate bij aan de kwaliteit van de openbare ruimte en verdienen daarom bescherming. gedeeltelijk zichtbaarheid vanaf openbare weg en ondersteunend bij de gemeentelijke groenstructuur: Bomen die vanaf de openbare weg gedeeltelijk zichtbaar zijn en ook daarnaast ook bijdragen aan de gemeentelijke groenstructuur zijn van groot belangrijk voor de kwaliteit van de openbare ruimte en verdienen daarom extra bescherming. van alle zijden zichtbaar vanaf de openbare weg: Het behoud van waardevolle bomen is gericht op een instandhouding van de kwaliteit van de openbare ruimte; bomen die van alle zijden zichtbaar zijn vanaf de openbare weg dragen veel bij aan deze kwaliteit. 18 Lijst waardevolle bomen

19 Ruimtelijke betekenis Niet zichtbaar vanaf openbare weg Gedeeltelijk zichtbaar vanaf openbare weg Gedeeltelijk zichtbaar vanaf openbare weg en ondersteunend bij de gemeentelijke groenstructuur Van alle zijden zichtbaar vanaf de openbare weg punten 0 punten 3 punten 4 punten 5 punten bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Naast de toepassing van streekeigen soorten hebben sommige bomen extra betekenis vanwege het feit dat de vorm en soort boom van oudsher wordt toegepast in Waalre. geen bijzondere betekenis: De boom heeft geen bijzondere betekenis voor de omgeving. streekeigen beplanting: Boombeplanting die kenmerkend is voor de streek. Voor de gemeente Waalre zijn dit in de gehele gemeente: knotbomen zoals geknotte wilgen/ essen en leilindes. landschappelijke beplanting: Inheemse bomen, solitairen en boomgroepen, van 1ste grootte* 1 buiten de komgrenzen boswet hebben een belangrijke landschappelijke en recreatieve waarde. Ook bomen in houtwallen/houtsingels* 2 hebben op basis van deze waarden een bijzondere betekenis. bijzondere (cultuurhistorische) betekenis: Bomen kunnen vanwege hun geschiedenis, locatie of aanleiding een bijzondere betekenis hebben. Voorbeelden zijn grens- of markeringsbomen (op vroegere gemeentegrenzen), herdenkingsbomen (aangeplant bij een speciale gebeurtenis), geadopteerde bomen (door bijvoorbeeld een school of vereniging) en bomen waaronder recht werd gesproken. Ook historische structuren (> 80 jaar) op landgoederen en buitenplaatsen hebben een bijzondere betekenis. Cultuurhistorische betekenis Geen bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Streekeigen beplanting (knotwilg, hoogstamfruit) Landschappelijke beplanting (bijlage 3) Bijzondere (cultuurhistorische) betekenis punten 0 punten 3 punten 3 punten 5 punten * 1 Inheems en 1ste grootte: volgens bijlage 2 sortimentslijst. Bomen met toevoeging cultivar worden niet als landschappelijk en recreatief waardevol gezien en hebben op dat vlak dus geen bijzondere betekenis. * 2 Houtwal / houtsingel : Lijnvormige begroeiing van met name inheemse bomen en struiken langs akker ter begrenzing of afscherming. Houtwal is gelegen op aarden wal, houtsingel op niveau omringende landschap. Gemeente Waalre 19

20 3. 3 Wegingsfactoren Bij het toekennen van een status als waardevolle boom zijn de bovengenoemde criteria van verschillend belang. Daarom is voor elk criterium een wegingsfactor bepaald. Het aantal punten voor een criterium wordt vermenigvuldigd met de betreffende wegingsfactor. Criterium Boomsoort Stamdiameter Levensverwachting Groeivorm Ruimtelijke betekenis Bijzondere (cultuurhistorische) betekenis wegingsfactor x2 x3 x3 x1 x2 x3 In totaal kan een boom hiermee een maximale score van 76 punten bereiken Status waardevolle bomen Bomen met een score hoger dan 45 worden opgenomen op de waardevolle bomenlijst. Deze ondergrens is gekozen omdat hiermee een juiste balans aanwezig is tussen beschermingsgraad en aantal bomen. Binnen deze grens zijn enerzijds de bomen opgenomen die de gemeente minimaal wil beschermen. Anderzijds ontstaat op deze wijze een overzichtelijke lijst waarmee de doelstelling tot deregulatie en een voor de gemeentelijke organisatie werkbare lijst gerealiseerd wordt. Voor deze bomen moet altijd een kapvergunning aangevraagd worden die alleen in uitzonderlijke situaties zal worden afgegeven (zie paragraaf 4.2.1). Om het groene karakter van Waalre in de toekomst niet te verminderen is het van belang ook eventuele toekomstige waardevolle bomen te beschermen. Hiervoor wordt een B-lijst opgesteld waarop bomen staan met een score tussen de 40 en de 45. Ook voor deze bomen is het noodzakelijk een kapvergunning aan te vragen. Afhankelijk van de motivatie en een eventuele herbeoordeling bepaalt de gemeente of zij een kapvergunning verleend. Bescherming van bomen op de lijst waardevolle bomen vindt uiteindelijk plaats via de APV (algemene plaatselijke verordening). In bijlage 4 is een voorsteltekst opgenomen om de APV aan te passen aan het nieuwe beschermingsbeleid. Deze voorsteltekst verwijst naar de lijst en de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan deze lijst in dit document. In de APV wordt onder andere toegelicht welke werkzaamheden aan de bomen op de lijst niet uitgevoerd mogen worden. Kappen van de boom is alleen toegestaan met een vergunning. Onderhoudssnoei mag de eigenaar van de boom op eigen initiatief uitvoeren. Ingrijpende snoei (o.a. kandelaberen ten behoeve van behoud) is alleen toegestaan na aanvraag bij en goedkeuring van de gemeente Waalre. Alle overige werkzaamheden die boom ernstig beschadigen en het beeld van de boom onherstelbaar aantasten zijn niet toegestaan. Het beeld van de boom mag derhalve niet worden aangetast. 20 Lijst waardevolle bomen

21 4 PROCEDURES 4. 1 Procedures invoering en actualisatie waardevolle bomenlijst Bezwaar en vaststelling Om daadwerkelijk met de waardevolle bomenlijst te kunnen werken moet in de APV worden verwezen naar de waardevolle bomenlijst (voorstetekst in bijlage 4). Het college zal het aanvullende beleid met daarin de criteria voor het opstellen van de waardevolle bomenlijst als uitwerking van bestaand beleid moeten vaststellen. Voorafgaand aan deze vaststelling is het noodzakelijk burgers te informeren over de veranderingen. Dit kan door een informatief artikel in het plaatselijke weekblad, het ter inzage leggen van de stukken op het gemeentehuis en/of plaatsing op de gemeentelijke website. Om eigenaren van waardevolle bomen op de hoogte te brengen van de wijzigingen worden zij aangeschreven met de mededeling dat de gemeente boom/bomen op hun perceel opneemt op de waardevolle bomenlijst van de gemeente Waalre. De overzichtskaart en de boompaspoorten worden op de gemeentelijke website geplaatst, zodat bewoners detailinformatie over hun perceel kunnen bekijken. Om burgers, en met name eigenaren van waardevolle bomen, de gelegenheid te geven te reageren op de waardevolle bomenlijst vindt een inspraakprocedure plaats voor de ontwerplijst. Hier kan bezwaar gemaakt worden tegen opname van bomen op de lijst, of het juist niet opnemen van bomen op de lijst. Beoordeling van de bezwaren vindt plaats aan de hand van de opgestelde beoordelingscriteria. De wijze van beoordeling wordt toegelicht, waarbij de bezwaarmaker kan aangeven met welke beoordeling hij het eventueel niet eens is. De gemeente bepaalt of dit gegrond is en past eventueel de score aan. Mutaties en actualisatie De waardevolle bomenlijst is onderhevig aan veranderingen (nieuwe aanplant herdenkingsbomen, afsterven van oude bomen e.d.). Om te voorkomen dat bij iedere wijziging de lijst opnieuw vastgesteld dient te worden, vindt iedere 5 jaar een actualisatie en iedere 10 jaar een herbeoordeling plaats. Bij een actualisatie worden de volgende stappen doorlopen: - Van alle bomen op de waardevolle bomenlijst wordt bekeken of de bomen nog aanwezig zijn; - Alle nieuw aangeplante gemeentelijke bomen sinds de vorige vaststelling worden beoordeeld; - Bomen die door burgers zijn opgegeven als waardevol worden beoordeeld; - Na deze beoordeling worden eigenaren van nieuwe waardevolle bomen aangeschreven en worden deze gepubliceerd zodat burgers bezwaar kunnen maken. De uiteindelijke lijst wordt daarna opnieuw vastgesteld. Bij een herbeoordeling worden de volgende stappen doorlopen - Alle bomen op de waardevolle bomenlijst worden herbeoordeeld; - Alle nieuw aangeplante gemeentelijke bomen sinds de vorige vaststelling worden beoordeeld; - Bomen die door burgers zijn opgegeven als waardevol worden beoordeeld; - Bomen waarvan bij vorige beoordeling de score binnen een bepaalde marge van de grensscore lag worden herbeoordeeld; - Bij rondgang worden bomen die mogelijk in aanmerking komen, maar nog niet Gemeente Waalre 21

22 eerder zijn beoordeeld, opgenomen; - Na deze beoordeling worden eigenaren van nieuwe waardevolle bomen aangeschreven en worden deze gepubliceerd zodat burgers bezwaar kunnen maken. De uiteindelijke lijst wordt daarna opnieuw vastgesteld. 22 Lijst waardevolle bomen

23 4. 2 Procedure kapaanvraag Het inventariseren van waardevolle bomen aan de hand van de inventarisatiecriteria leidt tot een goed onderbouwde waardevolle bomenlijst waarbij kritisch en objectief bepaald is of een boom waardevol is. Voor het kappen van bomen op deze lijst moet dan ook altijd een kapvergunning aangevraagd worden. Deze vergunning zal alleen bij zeer zwaarwegende argumenten worden afgegeven. Argumenten zoals hieronder zijn in beginsel onvoldoende. schade door wortelopdruk; beperkte toetreding van (zon)licht; allergische reacties door stuifmeel; overlast door blad-/ vruchtval; ingroei in riolering; vochtproblemen; zaailingen. In onderstaand stroomschema is aangegeven welke stappen een bewoner dient te doorlopen als hij een boom op zijn perceel wenst te kappen. Voornemen tot kappen boom Bomen binnen bebouwde kom Boswet ja Bekijken of boom is opgenomen in lijst waardevolle bomen Nee Kappen toegestaan Ja nee Aanvragen kapvergunning bij gemeente Positief Kappen toegestaan Negatief Kappen niet toegestaan Gemeente Waalre 23

24 4.2.1 Kapvergunning Bij de beoordeling van de aanvraag wordt beoordeeld of de reden van de aanvraag gegrond is. Alleen wanneer de onveilige situaties of schades niet door uitvoering van ander maatregelen kunnen worden verbeterd wordt de afweging gemaakt toch een kapvergunning af te gegeven. Hiervoor zijn een viertal redenen: Veiligheid Wanneer een waardevolle boom een onveilige situatie veroorzaakt, moet allereerst de volgende vraag worden gesteld: zorgt de boom voor een gevaarlijke situatie of is sprake van een calamiteit? Gevaarlijke situaties: situaties waarbij de veiligheid van omwonenden en passanten in het gedrang komt of kan gaan komen. In deze situaties is het altijd noodzakelijk een bomendeskundige nader onderzoek te laten doen of de onveilige situatie wel door de boom wordt veroorzaakt. Afhankelijk van de uitkomsten uit het onderzoek worden maatregelen getroffen. Allereerst wordt geprobeerd het gevaar op te heffen door uitvoering van extra (onderhoud)maatregelen zoals snoei of verbetering van ondergrondse ruimte. Wanneer andere maatregelen geen oplossing bieden is kap de laatste optie. Calamiteit: levensbedreigende situaties of situaties waarbij ongevallen kunnen ontstaan, waarbij directe kap noodzakelijk is om de veiligheid van omwonenden en/of passanten te waarborgen. In deze gevallen kan gemeente ook noodkap uitvoeren. Een voorbeeld van een calamiteit: Blikseminslag; Stormschade; Instabiliteit door bouwwerkzaamheden e.d. Schade Wanneer een waardevolle boom ernstige schade aanricht aan bijvoorbeeld gebouwen kan dit in enkele gevallen een reden zijn voor verlening van een kapvergunning. Bij elke kapaanvraag die terug te herleiden is naar een schadegeval dient allereerst te worden onderzocht of de schade daadwerkelijk is veroorzaakt door de waardevolle boom. Voorbeelden van schadegevallen zijn: Ingroei van wortels in funderingen, waardoor scheuren of verzakkingen ontstaan. Wanneer maatregelen als wortelsnoei en wortelscherm geen oplossing zijn of wanneer meer schade wordt aangericht aan boom en/of gebouw is het verwijderen van de boom een laatste optie. Vitaliteit en ziekten Plantenziekten kunnen in enkele gevallen leiden tot afgifte van een kapvergunning. Vooral bij besmettelijke ziekten is het vaak verplicht een aangetaste boom te verwijderen om verdere besmetting te voorkomen. Bij elke kapaanvraag die te herleiden is naar een plantenziekte is het noodzakelijk dat een bomendeskundige vast stelt of er sprake is van een ziekte die het noodzakelijk maakt een kapvergunning te verlenen. Voorbeelden van ziekten kunnen zijn: Iepziekte Watermerkziekte (in wilgen) 24 Lijst waardevolle bomen

25 Herinrichting In het bomenbeleidsplan is een stroomschema opgenomen om te beoordelen of bomen bij herinrichtingsplannen gehandhaafd moeten worden. Dit schema is gericht op de waardevolle bomen en structuren zoals deze in de Waardevolle bomenlijst zijn opgenomen. Op basis van dit schema wordt beoordeeld of de bomen verwijderd mogen worden. Het behoud van de boom, al dan niet door de plannen aan te passen, is het uitgangspunt. Wanneer uit een beoordeling door een deskundige blijkt dat om boom- of verkeerstechnische redenen gekapt moet worden, vindt verstrekking van de kapvergunning plaats Herplantverplichting Een kapvergunning zal niet zo vaak meer verleend worden. Als een vergunning verleend dient te worden gaat het in alle gevallen om waardevolle bomen. Een herplantverplichting is nodig om de karakteristiek van de betreffende locatie te behouden en wordt daarom standaard opgelegd bij het afgeven van een kapvergunning. De wijze waarop de herplantplicht wordt uitgevoerd is flexibel en wordt bepaald door de desbetreffende medewerker van de gemeente. Hij/zij bepaalt de soortkeuze, locatie en maat van de terug te planten bomen en zorgt er daarbij voor dat de nieuwe aanplant past binnen de gemeentelijke (groen)visie. Hierbij wordt een herplant opgelegd van bomen met een minimale maat van cm (stamomtrek). Een en ander vindt plaats in overleg met de aanvrager van de kapvergunning. Bomen die in het kader van een herplantverplichting worden aangeplant worden op de Lijst waardevolle bomen geplaatst Bomenfonds Voor bomen op de waardevolle bomenlijst wordt in principe geen kapvergunning verleend. Wanneer een waardevolle boom zonder kapvergunning wordt gekapt is dit illegale kap. De gemeente zal bij illegale kap sancties opleggen. Een financiële compensatie na illegale kap kan voor een eigenaar reden zijn de boom toch niet te kappen. Wanneer de eigenaar de boom toch kapt zonder vergunning moet de geldelijke waarde van de boom bepaald worden. De hoogte van de compensatie is hiervan afhankelijk. De geldelijke waarde, ook wel vervangingswaarde genoemd, wordt berekend volgens de rekenmethode NVTB* 1 (voorheen Methode Raad). Het opleggen van een financiële compensatie is echter alleen juridisch afgedekt wanneer het compensatiebedrag gestort worden in een bomenfonds. Dit bomenfonds mag alleen gebruikt worden voor aanplant van nieuwe (niet geplande) houtopstanden (dus geen extra onderhoud, inboet of aanplant vanuit beheer- of herinrichtingsplannen). (Bomen en Wet pag. 109 financiële herplant) Bij illegale kap geldt tevens dat naast de financiële compensatie ook een herplantplicht wordt opgelegd voor de gekapte boom van de waardevolle bomenlijst. *1 Rekenmethode NVTB (Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen) is in beginsel bedoeld voor het berekenen van de waarde van bomen in een tuin, op een erf, in een park, in de straat of in een laan. De hoogte van de boomwaarde wordt berekend uit de kosten die gemaakt moeten worden om de betrokken boom op dezelfde locatie te vervangen (kosten die gepaard gaan met de heroprichting). Bij grote c.q. oudere bomen zal de waarde bestaan uit de kosten van het (her)planten van een boom, plus de kosten van beheer en onderhoud tot de betreffende boom op gelijkwaardige wijze de functie vervult van de oude boom. (bron: NVTB) Gemeente Waalre 25

26 4. 3 Procedure tegemoetkoming boomeigenaren Door bomen op de waardevolle bomenlijst op te nemen wordt duurzaam bescherming geboden. Voor de eigenaren van het perceel waarop de boom staat betekent dit tot op zekere hoogte echter een belemmering. Zij mogen de boom niet kappen. Hierdoor zijn door de eigenaar gewenste ontwikkelingen op de betreffende locatie mogelijk niet uitvoerbaar. Om de eigenaar tegemoet te komen biedt de gemeente de bewoners ondersteuning aan bij het behoud van de bomen. Op de eerste plaats worden de bomen opgenomen in de reguliere VTA controles die de gemeente periodiek uitvoert voor haar eigen bomen. Hierbij wordt de conditie van de boom beoordeeld. De bewoner wordt bij een verminderde conditie of de noodzaak tot maatregelen op de hoogte gebracht, zodat hij de noodzakelijke maatregelen kan nemen. Tevens stelt de gemeente jaarlijks een bedrag van ,- beschikbaar om particuliere waardevolle bomen in stand te houden. Op basis van de resultaten van de VTA controle hebben eigenaren van waardevolle bomen de mogelijkheid een bijdrage uit dit budget te vragen. De gemeente vergoedt hierbij maximaal 50% van de onderhoudskosten. De exacte bijdrage wordt bepaald op basis van de prioriteit van de maatregelen en het beschikbare budget in relatie tot de omvang van de aangevraagde bijdragen voor alle waardevolle bomen in de gemeente Waalre. De maatregelen waarvoor subsidie aangevraagd kan worden zijn: het onderzoek van de kwaliteit van de beschermde houtopstand en de groeiplaats; structurele groeiplaatsverbetering; bescherming van de groeiplaats; kroonsnoei; kroonverankering. De aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van de offerte die de boomeigenaar voor de betreffende werkzaamheden aanvraagt. Aan de hand van deze offerte toets de gemeente op basis van de VTA-controle of de noodzakelijke werkzaamheden worden uitgevoerd. Daarnaast bekijkt de gemeente of de werkzaamheden worden uitgevoerd door een vakbekwaam bedrijf. Het is namelijk van belang dat de werkzaamheden worden uitgevoerd door een boomverzorger met verstand van zaken. De gemeente stelt dan ook als eis dat de werkzaamheden worden uitgevoerd door een ETW-er (European Tree Worker). Het toetsen van de aanvragen vindt 1 keer per jaar plaats. Aanvragen ingediend voor 31 november komen in aanmerking voor een subsidie in het volgend jaar. De gemeente vergoedt de werkzaamheden op basis van een factuur van een erkende boomverzorger en een visuele controle. De factuur van de boomverzorger dient binnen 15 maanden na toekenning door de eigenaar te worden ingediend. Vergoeding van werkzaamheden vindt maximaal 1x per 5 jaar plaats. Wanneer het onderhoud van een boom geen achterstanden kent, volstaat deze termijn. Ook gemeentelijke bomen worden met dergelijke tussenpozen onderhouden. 26 Lijst waardevolle bomen

27 4. 4 Handhaving Bomen Effect Analyse Het opstellen van een Bomen Effect Analyse (BEA) voorafgaand aan bouw- / graafwerkzaamheden draagt bij aan de instandhouding en bescherming van de waardevolle boom. Hierin wordt de groeiplaats van de boom, en de gevolgen van de werkzaamheden op de groeiplaats, onderzocht. Voor te handhaven waardevolle bomen nabij een bouwproject of andere mogelijke werkzaamheden wordt een dergelijke BEA verplicht opgesteld door de aanvrager van de (bouw)vergunning. De afdeling bouw- en woningtoezicht informeert aanvragers van een bouwvergunning over de noodzaak van een BEA en toets binnengekomen aanvragen aan de lijst waardevolle bomen. In een BEA zijn onderstaande beoordelingen opgenomen. Hieruit komt uiteindelijk een eindoordeel hoe de boom duurzaam behouden kan blijven. Kwaliteit van de houtopstand Fase waarin het project zich bevindt Gevolgen van het werk voor de boom Alternatieven in de uitvoering van het plan Bomenwacht Binnen de gemeente Waalre wordt bij diverse projecten een bomenwacht ingezet. De bomenwacht wordt ingezet tijdens de uitvoering van werkzaamheden in de omgeving van de boom. Met name voor de waardevolle bomen is het belangrijk dat in specifieke situaties, bijvoorbeeld bij (her)inrichting, renovatie en nieuwe ontwikkelingen, een bomenwacht kan worden ingezet om de waardevolle bomen te beschermen. De gemeente heeft de mogelijkheid om bij projecten waarbij waardevolle bomen betrokken zijn, een (externe) toezichthouder aan te stellen die toeziet op de naleving van de besteksvoorwaarden. Door in te grijpen als voor de boom gevaarlijke handelingen worden verricht en aanwijzingen te geven hoe problemen opgelost kunnen worden voorkomt een bomenwacht dat het werk steeds stil gelegd dient te worden voor overleg met de gemeente. In bijlage 5 zijn de richtlijnen Boombescherming op bouwlocaties van de vereniging stadswerk opgenomen. Wanneer volgens deze richtlijnen wordt gewerkt (de bomenwacht kan hierop toezien) kan veel schade aan bomen worden voorkomen. Gemeente Waalre 27