W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

Transcriptie

1 G e m e e n t e l i j k b e l e i d t e n a a n z i e n v a n b e s c h e r m i n g W A A R D E V O L L E B O M E N - G E M E E N T E - W O U D R I C H E M E N v a n B O O M S T R U C T U R E N

2 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 2

3 g e m e e n t e l i j k b e l e i d t e n a a n z i e n v a n b e s c h e r m i n g v a n W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N - G E M E E N T E W O U D R I C H E M - Versie: Vastgesteld Datum: april 2009 project: Waardevolle bomen gemeente Woudrichem projectnummer: / Opgesteld door: BTL Advies, voor: Gemeente Woudrichem Oisterwijk p: Postbus 385, 5060 JV Oisterwijk p: Postbus ZG Woudrichem t: t: f: f: e: advies@btl.nl e: gemeente@woudrichem.nl 3 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

4 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 4

5 0 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding 1.1 Aanleiding, doelstelling en status 1.2 Kaders vanuit relevante wet- en regelgeving 1.3 Bomenverordening Weigeringsgronden Herplant-/ instandhoudingsplicht eindconclusie 2 Verbetering beleid 2.1 Waardevolle boomstructuren landelijk gebied (buiten de bebouwde kom) Woudrichem Rijswijk Giessen Andel Almkerk Uitwijk Waardhuizen Uppel Oudendijk Bedrijventerrein Rietdijk 2.2 Waardevolle solitaire/ boomgroepen basisgegevens boomsoort stamdiameter levensverwachting groeivorm ruimtelijke betekenis bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Wegingsfactoren 2.3 Status waardevolle bomen 3 Procedures 3.1 Procedures invoering en actualisatie waardevolle bomenlijst 3.2 Procedure kapaanvraag Kappen van bomen op de A-lijst Kappen van bomen op de B-lijst en in groenstructuren of groenvlakken Herplantverplichting Bomenfonds 3.3 Bomen Effect Analyse 3.4 Mutaties en actualisatie Bijlagen Sortimentslijst en bijbehorende punten Voorbeeldbeoordeling bomen Literatuurlijst 5 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

6 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 6

7 1 INLEIDING 1. 1 Aanleiding, doelstelling en status Bomen zijn een belangrijk onderdeel van het groen. Het zijn vaak kenmerkende elementen in een snel veranderende omgeving. Door hun omvang en groeiwijze kunnen (oude) bomen een imposante en indrukwekkende verschijning vormen. Ook hebben bomen een positieve invloed op het milieu en de leefomgeving van mensen. Zo vormen ze een biotoop voor diverse soorten fauna, geven beschutting tegen zon en wind en filteren stof- en routdeeltjes uit de lucht. Het is daarom voor de gemeente Woudrichem belangrijk het bomenbestand op hun grondgebied te bewaken. Voor bewaking van het bomenbestand gebruikt de gemeente een bomenverordening. Om dit efficiënter en effectiever te laten verlopen zal de gemeente gaan werken aan de hand van een lijst waardevolle bomen waarop zowel gemeentelijke bomen als bomen van derden worden opgenomen. Naast deze solitaire bomen /boomgroepen is in dit rapport ook een beoordeling opgenomen van de boomstructuren die reeds in eerder opgesteld beleid zijn vastgelegd en net als de bomen op de waardevolle bomenlijst moeten worden beschermd met een kapvergunning. Voor de overige bomen is na invoering van dit beleidsstuk geen kapvergunning meer noodzakelijk. Dat wil niet zeggen dat deze bomen zondermeer gekapt kunnen worden. Andere wet- en regelgeving, zoals de boswet of flora- en fauna wet kunnen bepalen dat de bomen niet gekapt mogen worden. Met dit documten is een basis gelegd voor de bescherming van de waardevolle bomen in de gemeente Woudrichem. In de toekomst zal de gemeente de waardevolle bomenlijst bijwerken en aanvullen met nieuwe waardevolle bomen. Alleen op deze manier kan het waardevolle bomenbestand van Woudrichem op lange termijn behouden blijven. De waardevolle bomenlijst wordt hiermee een belangrijk document bij alle ontwikkelingen in de (openbare) ruimte Kaders vanuit relevante wet- en regelgeving Boswet Met de Boswet wil de overheid het areaal bos in Nederland instand houden. De Boswet is alleen van toepassing op bepaalde houtopstanden buiten de bebouwde komgrenzen van gemeentes. Criteria hiervoor zijn: percelen groter dan 10 are Niet onder de boswet vallen: boomsoorten linde, paardekastanje, Italiaanse populier en treurwilg, éénrijige beplantingen van populier en wilg langs landbouwgronden en boomgaarden/kwekerijen van kerstbomen of van bosplantsoen. De boswet heeft voor het beleidsplan Waardevolle bomen en boomstructuren geen consequenties. 7 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

8 Flora- en faunawet De Flora- en faunawet (Stb. 1998,402) richt zich op de bescherming van inheemse planten- en diersoorten binnen en buiten de beschermde natuurgebieden. Uitgangspunt is het nee, tenzij beginsel. De Flora- en faunawet heeft onder andere gevolgen voor het beheer van groenvoorzieningen en bomen. Een extra reden om (oude) bomen te beschermen is dat bomen een belangrijke verblijfplaats zijn voor bijvoorbeeld vogels en vleermuizen. Wanneer werkzaamheden plaatsvinden die de boom of de dieren kunnen schaden, zoals het snoeien van de kroon of het kappen van bomen, zal ruimschoots voor aanvang van de werkzaamheden een deskundige onderzoek moeten doen naar de gevolgen van de werkzaamheden. Als blijkt dat de werkzaamheden leiden tot verstoring of vernietiging van verblijfsplekken moet hiervoor een ontheffing aangevraagd worden. Omgevingsvergunning (WABO) In 2010 wordt de Omgevingsvergunning ingesteld waarin alle verschillende vergunningen, ontheffingen en toestemmingsstelsels van de gemeente samen worden gevoegd. Het doel hierbij is het aanvragen van deze vergunningen te vereenvoudigen en zo de service naar de burger te verbeteren. Het kapvergunningenbeleid is hiervan ook een onderdeel. Met het kapvergunningenbeleid wil de gemeente (waardevolle) bomen beschermen. Door middel van de op te stellen Waardevolle Bomenlijst van de gemeente Woudrichem wordt het aantal kapaanvragen verminderd en zijn de aanvragen objectiever te beoordelen. Dit maakt het voor zowel gemeente als burgers duidelijk om welke bomen het gaat en eenvoudiger om kapaanvragen te beoordelen. Countdown 2010 (Behoud Biodiversiteit) De gemeente Woudrichem heeft zich in 2006 als een van de eerste gemeentes aangesloten bij het Europese initiatief Countdown Doel hiervan is om de achteruitgang van de biodiversiteit tot stilstand te brengen en de biodiversiteit te ondersteunen. Het opstellen van een lijst waardevolle bomen maakt hiervan onderdeel uit. Door het beschermen van bomen die een grote betekenis hebben voor de gemeente (zowel natuurlijk als ook cultuurlijk) wordt een bijdrage geleverd aan het behoud van biodiversiteit. Landelijk Register van Monumentale Bomen De Bomenstichting beheert het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Hierin zijn alle bomen opgeomen die volgens de Bomenstichting van nationaal belang zijn. Het betreft zowel gemeentelijke bomen als bomen in eigendom van derden en het gaat dan in veel gevallen om bomen met een hoge leeftijd, een bijzondere waarde of beeldbepalende functie voor de omgeving. Het register van monumentale bomen heeft geen juridische status maar kan wel als basis dienen voor de gemeentelijke waardevolle bomenlijst. Bomen die in het landelijk register zijn opgenomen kunnen in aanmerking komen voor subsidie. Het gaat dan om een eenmalige tegemoetkoming in de groot onderhoudskosten. De belangrijkste voorwaarden voor een bijdrage uit het Bomenfonds zijn: de boom is opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen, de boom is particulier eigendom, de levensverwachting van de boom bedraagt na het onderhoud nog minimaal tien jaar. In de gemeente Woudrichem zijn de onderstaande bomen opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen. W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 8

9 Standplaats Soort ned. Soort latijns. Gesitueerd in Boomvorm Leeftijdcat. Conditie Eigendom opmerkingen Voorstraat 4, Almkerk Diverse Tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Groep van 2 tot 5 exemplaren Voorstraat 4, Almkerk Hollandse linde Tilia x europaea Tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Groep van 2 tot 5 exemplaren Voorstraat 4, Almkerk Gewone esdoorn Acer pseudoplatanus Tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Solitair, geënt op 1 meter Leopoldii Voorstraat 4, Almkerk Gewone plataan Platanus x hispanica Tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Groep van 2 tot 5 exemplaren Voorstraat 4, Almkerk Bruine beuk Fagus sylvatica Purpurea tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Solitair, wortel beschadiging Burg. H. Blokstraat, Treurwilg Salix sepulcralis Begraafplaats Treurvorm Matig Gemeente Groep van 2 tot 5 exemplaren Almkerk Chrysocoma Maasdijk 2 Canadese Populus canadensis Agrarisch Natuurlijke vorm Matig Publier rechterlijke Solitair (Hogelandsesteeg) Rijswijk populier Marilandica gebied organisatie Julianastraat, Andel Zomerlinde Tilia platyphyllos Weg of dijk Leivorm Redelijk Gemeente Laan 2 rijen, 6 tot 40 exemplaren Julianastraat 14, Andel Diverse Tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Groep van 2 tot 5 exemplaren Julianastraat 14 Bruine beuk Fagus sylvatica Purpurea Tuin, voor de woning Natuurlijke vorm Goed Particulier 2 bomen aan zuidzijde als leivorm Julianastraat 14, Andel Witte Aesculus hippocastanum Tuin, achter Natuurlijke vorm Goed Particulier solitair paardenkastanje bedrijfsruimte B. v/d Schansstraat, Andel Zomerlinde Tilia platyphyllos Weg of dijk Leivorm Redelijk Gemeente Ca. 100 st. in 2 rijen. Hoge maasdijk 2, Andel Gewone es Fraxinus excelsior tuin Natuurlijke vorm Goed Particulier Solitair De Hoofdgraaf, Andel Zomerlinde Tilia platyphyllos Weg of dijk Leivorm Goed Gemeente Laan 2 rijen 6 tot 40 exemplaren voor een deel verjonging 9 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

10 1. 3 Huidige bomenverordening De Bomenverordening is tot op dit moment het beleidsdocument om bomen te beschermen. Het beschrijft het bewaren van houtopstanden, onder andere door het verbod tot vellen van bomen met een minimale stamdoorsnede van 10 cm, de weigeringsgronden voor afwijzing van kapvergunningen, herplant/ instandhoudingsplicht en de strafbepalingen bij illegale kap van bomen. In het kader van de vereenvoudiging van het gemeentelijk beleid is hierna een evaluatie van de boomverordening opgenomen waarbij voor de onderdelen die dienen voor de bescherming van bomen de voor- en nadelen uiteengezet worden Weigeringsgronden Wanneer een kapaanvraag bij de gemeente binnen komt wordt deze beoordeeld aan de hand van onderstaande weigeringsgronden. Een vergunning wordt geweigerd wanner de boom van belang is voor onder meer: natuur- en milieuwaarden landschappelijke waarden cultuurhistorische waarden waarden van stads- en dorpsschoon waarden voor recreatie en leefbaarheid Naast deze weigeringsgronden kunnen burgemeester en wethouders de vergunning ook weigeren vanwege een hoge boomwaarde. Waarbij zij dan verwijzen naar gemeentelijke bestemmingsplannen, groenplannen, boomplannen of landschapsplannen. De beoordeling van de kapaanvragen volgens deze weigeringsgronden kan objectiever. Afhankelijk van de interpretatie van de beoordelaar wordt een kapvergunning wel of niet afgegeven. Daardoor is er veel ruimte voor discussie en bezwaar. Daarnaast is het niet altijd duidelijk wat de boomwaarde is. Voor het vaststellen van de boomwaarde is geen standaard procedure omschreven en deze is dus net als de weigeringsgronden afhankelijk van de persoon die de boom toetst Herplant-/ instandhoudingsplicht Voor alle bomen met een stamdiameter > 10 cm is het noodzakelijk een kapvergunning aan te vragen. Wanneer zo n boom zonder kapvergunning wordt gekapt kan de gemeente een herplantplicht opleggen. Daarbij zal de gemeente eisen stellen aan de instandhouding van deze nieuwe aanplant. Ook bij het ernstig beschadigen van bomen zal de gemeente zo n herplant- en instandhoudingsplicht opleggen. Voor het opleggen van een herplant- en instandhoudingsplicht zal de gemeente regelmatig moeten controleren op het kappen van bomen zonder kapvergunning Eindconclusie Omdat voor alle bomen met een stamdoorsnede van > 10 cm een kapvergunning moet worden aangevraagd wordt er veel tijd besteed aan bomen waarvoor een kapvergunning wordt afgegeven. De daadwerkelijke functie van de bomenverordening, namelijk de bescherming van de waardevolle bomen, wordt hierdoor naar de achtergrond verdrongen. Door het aanwijzen van de waardevolle bomen en boomstructuren wordt de bomenverordening vereenvoudigd en kan er meer tijd en geld besteed worden aan het daadwerkelijk beschermen van deze waardevolle bomen. W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 10

11 2 AANPASSING BELEID Om de waardevolle bomen in de gemeente Woudrichem duidelijker te beschermen en de beoordeling van de kapaanvraag te vereenvoudigen zullen aanpassingen gedaan worden aan de huidige boomverordening. Bij de bescherming van waardevolle bomen kan onderscheid gemaakt worden in verschillende toepassingen van bomen. Zo zijn solitaire bomen of boomgroepen te beoordelen op hun individuele waarde terwijl bomen in een structuur als geheel bijdragen aan het karakter van het dorp of wijk. In onderstaande paragrafen wordt de bescherming van waardevolle bomen bij deze verschillende toepassingen uitgewerkt Waardevolle boomstructuren en boomvlakken Boomstructuren zijn in veel dorpen bepalend voor het karakter. Een boomstructuur kan een doorgaande weg begeleiden of een belangrijk gebied markeren. Omdat de bomen in de boomstructuur afzonderlijk van minder waardevol zijn maar de structuur waarin zij staan wel van waarde is voor een dorp, is het belangrijk deze bomen als waardevolle structuur op te nemen. Op deze manier is het mogelijk de structuren te beschermen tegen kap. Ook parken en wijken met een bosrijke uitstraling kunnen op deze wijze opgenomen worden. Hiermee wordt voorkomen dat individuele bomen gekapt worden en zo de structuur of het uiterlijk wordt aangetast. De verschillende structuren en vlakken (parken, wijken met bosrijke uitstraling) zijn op hieronder per kern beschreven. Begraafplaatsen en sportparken worden standaard als te beschermen vlak opgenomen. Bij begraafplaatsen spelen vaak grote emoties en het is dan ook wenselijk als gemeente invloed te hebben op hetgeen daar plaatsvindt. Sportparken bezitten vaak singels of bossages die van groot belang zijn bij de beleving op sportpark of aanliggende straten. Alle voor de gemeente Woudrichem belangrijke boomstructuren en boomvlakken zijn opgenomen in de overzichtskaart waardevolle bomen (bijlage 1). Voor dit structuurbepalend groen moet bij ingrepen die invloed hebben op de ruimtelijke beleving, altijd een kapvergunning worden aangevraagd. (Ingrepen die vanuit ontwikkeling/onderhoud worden genomen vallen hier niet onder zoals het dunnen van bossen om de overige bomen te laten uitgroeien) Landelijk gebied (buiten de bebouwde kom) De provinciale wegen N267 en N322, die de verschillende dorpen binnen de gemeente met elkaar verbinden, worden geaccentueerd met opvallende boomstructuren. Het boombestand langs de wegen bestaat uit een afwisseling van oudere structuren, bijvoorbeeld bij Almkerk en voor een deel jonge aanplant nabij Andel en Waardhuizen. Daarnaast zijn op verschillende plaatsen doorzichten waardoor de relatie met het landschap wordt versterkt. De Woudrichemseweg/ Almkerkseweg heeft ook een bepalende boomstructuur die vooral aanwezig is bij de dorpen Woudrichem en Almkerk. Het tussenliggende deel wordt begeleid met een struweelbeplanting. 11 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

12 2.1.2 Woudrichem De belangrijke ontsluitingswegen (Veldweg, Almkerkseweg, Het rond, Benjaminslaan, Burg. van der Lelystraat, Acacialaan en Burg. van Rijswijkstraat) worden begeleid met een boombeplanting. In de Burg. van der Lelystraat is de boombeplanting van slechte kwaliteit en dient vervangen te worden om de waardevolle structuur te herstellen. De boomstructuren langs de Steurstraat en Wethouder de Joodestraat zijn belangrijke boombeplantingen in Woudrichem vanwege hun plantafstand en ouderdom. Naast de begeleiding van ontsluitingswegen zijn er ook waardevolle boomstructuren die de vesting van Woudrichem verbijzonderen. Karkakteristiek zijn de sierkersen langs de Koepoortstraat die samen met de aanwezige woningen een aparte sfeer uitstralen en de leibomen aan de Hoogstraat. Als accentuering zijn daarnaast de vestingwallen voorzien van een boomstructuur Rijswijk De belangrijkste doorgaande ontsluitingsstructuur (Almweg) is ingericht met een zware boombeplanting aan weerszijde van de straat. Dit geeft een massief geheel en is kenmerkend voor de straat. Aansluitend op de Almweg vormen de Kruisstraat en Dorpsstraat de ontsluitingswegen van het dorp. De Kruisstraat is net als de Almweg beplant met een zware boombeplanting. Hier met platanen. De Dorpsstraat heeft geen doorlopende boomstructuur maar beschikt over een gefragmenteerde boombeplanting. Vooral het deel tussen de Hoefselaan en de Mr. J.N. Scholtenplein beschikt over een aantrekkelijke boombeplanting. De 3 Zalmen wordt ook gebruikt als ontsluitingsstructuur. De eenduidige boombeplanting die hierbij aanwezig is benadrukt dit. Naast de boomstructuren bevinden zich ook enkele gebieden in Rijswijk die als een te beschermen vlak worden opgenomen. Allereerst is dit het park bij Slot Rijswijk. Een dicht bebost gebied met veel waardevolle bomen en andere beplanting. Daarnaast het wiel en de daarbij behorende bossages tussen de Veldweg en de Maasdijk. Het wiel is kenmerkend voor gebied en heeft een hoge recreatieve waarde. Andere gebieden met een hoge recreatieve waarde zijn de bosweides en bospercelen langs de Alm. Dit gebied is als overgang tussen het buitengebied en Rijswijk een belangrijke buffer en heeft ook grote ecologische waarde. (Het gebied strekt zich uit van Uitwijk langs Rijswijk en tot aan Giessen.) Giessen Aansluitend op de boomstructuur langs de Almweg in Rijswijk is voor Giessen de belangrijkse ontsluitingsweg ( Parallelweg) beplant met een zware boombeplanting. Doordat de bomen dicht opeen zijn geplant ontstaat duidelijke afkadering tussen de weg en de aanliggende woningen. In het dorp zelf heeft de de Brugstraat een belangrijke functie. Het is de verbinding tussen de Parallelweg als doorgaande weg en de Maasdijk. Een deel van de Brugstraat (tussen Reygersboslaan en Maasdijk en doorlopend richting de begraafplaats) heeft een karakteristieke boombeplanting van voornamelijk particuliere leibomen die de weg aan beide zijden begeleiden. Op enkele plaatsen zijn oude, karakteristieke leilinden bewaard gebleven. Samen met de jonge aanplant vormen zij een, kenmerkend voorbeeld van boomstructuren uit het verleden. Een andere opvallende structuur is aanwezig in de Reygerboslaan. Hier zijn verschillende boomsoorten aangeplant die samen de voor begeleiding van de weg zorgen. Opvallend zijn hier de Platanen en Haagbeuken aan het begin van de straat en de solitaire Plataan op de kruissing met de Guldenaerde. Deze solitaire boom functioneert als herkenningspunt net voordat de straat een bocht maakt. W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 12

13 In Giessen bevinden zich ook enkele boomvlakken. Het kleine park aan de Heerlijkheidstraat is met zijn centrale ligging een opvallend groenobject in het dorp. De bomen die er staan benadrukken het groene karakter van het dorp. Naast dit kleine park ligt er aan de rand van het dorp een uitloopgebied dat aansluit bij het groen aan de rand van Rijswijk. Het Slot ten zuidwesten van Giessen is daarbij een belangrijk cultuurhistorisch element Andel Opvallend aan Andel is de zichtbaarheid van de ontsluitingsweg ( Parallelweg/ Middenweg) aan de rand van het dorp. Net als de Rijswijk en Giessen ligt Andel tegen de Maasdijk aan. Vooral in dit dorp is de binding met de dijk nog duidelijk zichtbaar. De ontsluitingsweg ligt als een ringweg om het dorp heen. Omdat de Parallelweg/ Middenweg grotendeels beplant is met een boomstructuur wordt dit benadrukt. Vanaf de Parallelweg/Middenweg gaan verschillende straten het dorp in. (Neer-Andelseweg, Kammetweg en Duizendmorgen) Allemaal hebben ze een opvallende boomstructuur die zorgt voor een geleiding van de straat. Tussen de Neer- Andelseweg en de Kammetweg is een losse boomstructuur aanwezig die versterkt wordt door verschillende grotere groenvoorzieningen. Het geheel van boomstructuren, solitaire bomen in groen en andere beplantingen bepaalt de routing in dit deel van het dorp. In het oudere deel van het dorp zijn nog enkele kenmerkende structuren aanwezig. Zo wordt de Hoofdgraaf/ Burg. Van der Schansstraat begeleid met een structuur van leibomen. Ook de Julianastraat heeft een opvallende structuur van leibomen. De Koningin Emmastraat daarentegen wordt begeleid met een verspreidstaande boombeplanting. In het centrum van Andel bevindt zich ook een belangrijk groenobject in de omgeving Romboutstoren. Dit gebied wordt als boomvlak opgenomen Almkerk Almkerk kent twee belangrijke noord-zuid ontsluitingen. De Provinciale weg Noord en de Woudrichemseweg/ Brugstraat. De Provinciale weg Noord wordt op enkele plaatsen begeleid met een boomstructuur afgewisseld met doorzichten naar het landschap. De Woudrichemseweg/ Brugstraat is een smalle straat met weinig bomen. De bomen die aanwezig zijn vormen een verspreidstaande structuur en zijn belangrijk voor de groene aankleding van de weg. De Voorstraat/ Kerkstraat vormt de verbinding tussen beiden. De boombeplanting langst deze straat bestaat voornamelijk uit een afwisseling van verspreide bomen, boomgroepen en boomrijen. De structuur wordt gevormd door zowel gemeentelijke als particuliere bomen die in een brede zone langs deze straat staan. In Almkerk bevinden zich naast de begraafplaatsen en het sportveld geen boomvlakken Uitwijk De kleine kern Uitwijk ligt midden in het open landschap. De belangrijkste wegen (Heulstraat, Lageweg/Hoefpad en Uitwijksestraat) worden begeleid met een boombeplanting. Opvallend is de dichte boombeplanting van Paardenkastanjes aan de Lageweg/Hoefpad Waardhuizen Opvallend aan Waardhuizen is de bochtige ligging aan de Alm. Waardhuizen bestaat uit een doorgaande straat die begeleid wordt met een verspreidstaande boomstructuur. Op verschillende plaatsen zijn doorzichten naar het landschap. 13 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

14 2.1.9 Uppel Uppel is een kern met een geheel apart karakter. Het bestaat uit een drietal wegen. Het belangrijkste kenmerk van Uppel is de watertoren. De boomstructuur langs de Uppelse Hoek stopt net voor de watertoren, waardoor deze extra benadrukt wordt. Naast deze boomstructuur wordt de recreatieplas opgenomen als boomvlak omdat dit gebied grote waarde heeft voor zowel recreatie als ecologie Oudendijk In Oudendijk is geen duidelijke doorgaande boomstructuur aanwezig. De Oudendijk wordt begeleid met solitaire bomen waarvan de waardevolle bomen worden opgenomen in de waardevolle bomenlijst Bedrijventerrein Rietdijk Op heb bedrijventerrein zijn geen boomstructuren aanwezig. Wel worden de randen van het terrein als boomvlakken aangegeven. De randen zijn belangrijk voor inpassing van het bedrijventerrein in het landschap en door deze te beschermen is het mogelijk de nu nog jonge aanplant te beschermen. W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 14

15 2. 2 Waardevolle solitaire/ boomgroepen Solitaire bomen of boomgroepen worden apart beoordeeld. Door middel van een boomwaarderingssysteem kan voor elke boom de boomwaarde bepaald worden. De criteria voor het boomwaarderingssysteem zijn aangepast aan de voor de gemeente belangrijke kenmerken. Ook de puntenscore die aan een criteria is toegekend is specifiek naar de kenmerken van de gemeente bepaald. Onderstaand overzicht geeft aan welke criteria worden opgenomen van de waardevolle bomen. Tevens staat vermeld welke punten worden toegekend voor de verschillende criteria. Daarbij wordt gewerkt met een toekenning van 0 tot 5 punten per criterium. Door aan elk criterium een wegingsfactor toe te kennen (paragraaf 3.2 en 3.3) wordt een totaalscore per boom bereikt basisgegevens boomnummer Elke boom krijgt een objectnummer dat wordt opgebouwd uit twee cijfers van de kern en drie cijfers waarmee elke boom een uniek nummer krijgt. Nr. Kern 01 Woudrichem 02 Rijswijk 03 Giessen 04 Andel 05 Almkerk 06 Uitwijk 07 Waardhuizen 08 Uppel 09 Oudendijk 10 Buitengebied Een voorbeeld van een boomnummer is dus De laatste drie cijfers maken het objectnummer uniek. Deze nummering wordt per kern doorgenummerd vanaf 001. Deze cijfers worden eenmalig toegekend. Indien een boom niet wordt opgenomen op de lijst of nadien wordt verwijderd wordt dit nummer niet opnieuw gebruikt. kadastralegegevens Door middel van GPS worden de bomen vastgelegd in het systeem. Door kadastrale nummers aan deze GPS gegevens te koppelen wordt de exacte plaats van de boom bepaald. Tevens is het eenvoudiger de gegevens op een later moment om te zetten naar het gemeentelijke beheersysteem. groepen als object registreren Indien verschillende bomen deel uitmaken van een duidelijk samenhangende groep of rij wordt deze groep of rij als één object geregistreerd. Voorwaarde is dat de bomen van eenzelfde soort en waarde zijn. In de registratie wordt aangegeven dat het een groep of rij betreft en het aantal bomen dat tot deze groep of rij behoort. 15 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

16 2.2.2 boomsoort Geregistreerd wordt de wetenschappelijke naam van de betreffende boom. Daarbij worden in ieder geval de familienaam en de soortnaam opgenomen. Indien mogelijk wordt ook de cultivar geregistreerd. Door het toekennen van punten aan de verschillende boomsoorten kan verhoogde bescherming van deze soorten worden bereikt. De maximale score bedraagt 5 punten. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: duurzame soorten: Duurzame boomsoorten (als gewone beuk, paardenkastanje en linde) krijgen een hogere waardering dan niet duurzame boomsoorten (als populier en wilg). Een duurzame boomsoort is herkenbaar aan zijn lange levensduur. Het zijn soorten die traag groeien en daardoor pas over een lang termijn hun uiteindelijke, vaak kenmerkende vorm krijgen. Doordat de bomen zo n lange levensduur hebben zijn ze vaak bepalend voor het beeld omdat ze al generaties lang in het straatbeeld aanwezig zijn. Bomen als de Paardekastanje zijn traaggroeiend en daardoor duurzamer dan soorten zoals populier, els of berk. Duurzaamheid Snelgroeiend/niet duurzaam Normaal Traaggroeiend/duurzaam punten 0 punten 1 punt 2 punten boomgrootte: Bomen die vanwege hun grote afmetingen uit kunnen groeien tot monumentale bomen worden hoger beoordeeld dan kleinere bomen. Voor dit aspect worden 0 (3 e grootte), 1 (normaal groeiende soort 2 e grootte) of 2 punten (1 e grootte) toegekend. Boomgrootte punten 3 e grootte 0 punten 2 e grootte 1 punt 1 e grootte 2 punten Inheemse boomsoorten zoals gewone es, zomereik of linde hebben een meerwaarde voor ecologie en landschap. inheemse soorten: Toepassing van inheemse soorten (zoals gewone es en gewone esdoorn) verdient de voorkeur boven exoten (zoals Japanse kers en Amerikaanse eik) vanwege hun bijdrage aan de landschappelijke identiteit en aan de ecologische waarden. Herkomst Uitheems Inheems punten 0 punten 1 punt W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 16

17 dendrologische waarde: Soorten die in Nederland zeer beperkt aanwezig zijn hebben vanwege hun zeldzaamheid een extra betekenis. De aanduiding van zeldzaamheid in de Nederlandse Dendrologie is hiervoor in eerst instantie bepalend. Dendrologische waarde Zeer algemeen Algemeen Zeldzaam Zeer zeldzaam punten 0 punten 1 punt 2 punten 3 punten In bijlage 1 is een lijst met algemeen voorkomende boomsoorten en cultivars toegevoegd waarvoor is aangegeven welke punten worden toegekend aan de betreffende soort. Voor andere soorten dient een inschatting van de waardering van de soort gemaakt te worden stamdiameter De stamdiameter op 1,30 meter boven maaiveld geeft een indicatie van grootte van de boom. Het opnemen en registreren van de stamdiameter is objectiever en eenvoudiger dan het inschatten en registreren van de leeftijd van de boom. Bomen met een grote stamdiameter zijn vaak een imposante verschijning in het straatbeeld en zijn door hun leeftijd erg met een plaats verbonden. Stam diameter punten < 40 cm 0 punten cm 2 punten cm 3 punten cm 4 punten > 100 cm 5 punten levensverwachting Alleen bomen met een goede levensverwachting dienen beschermd te worden middels de gemeentelijke lijst. De levensverwachting van de boom is afhankelijk van de actuele conditie, de algehele vitaliteit en de standplaatsfactoren van een boom. De inschatting van de levensverwachting vereist vakmanschap en kennis. Om de beoordeling eenvoudig te houden wordt enkel aangegeven of de levensverwachting van een boom meer of minder dan 10 jaar betreft. Omdat de lijst periodiek gemuteerd wordt volstaat dit. Levensverwachting punten < 10 jaar 0 punten > 10 jaar 5 punten Bomen met een goede levensverwachting zijn het waard beschermd te worden. Bomen waarvan de levensverwachting beperkt is hebben in de toekomst geen meerwaarde voor het bomenbestand. De boom op de foto heeft door zijn standplaats en kroonvorm een beperkte levensverwachting. 17 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

18 2.2.5 groeivorm Bomen met een bijzondere of fraaie groei- of snoeivorm worden hoger gewaardeerd. Daarbij kan de extra waarde zijn gebaseerd op: slechte/ geen bijzondere groeivorm: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn in slechte staat, (bijvoorbeeld bij het ontbreken van een deel van de kroon) of de kroonvorm is zeer algemeen; een soorteigen habitus opgekroond: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn aanwezig maar door opkroning is geen goed beeld van de soorteigen habitus aanwezig; een soorteigen habitus: De natuurlijke vorm en bijbehorende kroonomvang van de boom zijn aanwezig en daardoor geeft de boom een goed beeld van de soorteigen habitus; bijzondere groeivorm:de boom valt op door zijn aparte groeivorm (bijvoorbeeld treurvorm); bijzondere snoeivorm: Bomen met een bijzondere snoeivorm (zoals de leilinde, etagebomen en leiperen) hebben door hun vorm een extra waarde;) Bomen met een soorteigen groeivorm, bijzondere groei- of snoeivorm zijn opvallende elementen. Groeivorm punten Slechte/geen bijzondere groeivorm 0 punten Soorteigen habitus opgekroond 3 punten Soorteigen habitus 5 punten Bijzondere groeivorm 5 punten Bijzondere snoeivorm 5 punten ruimtelijke betekenis Individuele bomen kunnen sterk bijdragen aan de structuur van de openbare ruimte. Doorslaggevende afwegingen hierbij zijn: niet zichtbaarheid vanaf openbare weg: Het behoud van waardevolle bomen is gericht op een instandhouding van de kwaliteit van de openbare ruimte; bomen die niet vanaf de openbare weg zichtbaar zijn dragen niet bij aan deze kwaliteit. gedeeltelijk zichtbaarheid vanaf openbare weg: Bomen die vanaf de openbare weg gedeeltelijk zichtbaar zijn dragen in beperkte mate bij aan de kwaliteit van de openbare ruimte en verdienen daarom bescherming. gedeeltelijk zichtbaarheid vanaf openbare weg en ondersteunend bij de gemeentelijke groenstructuur: Bomen die vanaf de openbare weg gedeeltelijk zichtbaar zijn en ook daarnaast ook bijdragen aan de gemeentelijke groenstructuur zijn van groot belangrijk voor de kwaliteit van de openbare ruimte en verdienen daarom extra bescherming. van alle zijden zichtbaar vanaf de openbare weg: Het behoud van waardevolle bomen is gericht op een instandhouding van de kwaliteit van de openbare ruimte; bomen die van alle zijden zichtbaar zijn vanaf de openbare weg dragen veel bij aan deze kwaliteit. Een boom die geheel zichtbaar is heeft een meerwaarde in de buitenruimte tegenover een boom die maar gedeeltelijk zichtbaar is. Ruimtelijke betekenis Niet zichtbaar vanaf openbare weg Gedeeltelijk zichtbaar vanaf openbare weg Gedeeltelijk zichtbaar vanaf openbare weg en ondersteunend bij de gemeentelijke groenstructuur Van alle zijden zichtbaar vanaf de openbare weg punten 0 punten 3 punten 4 punten 5 punten W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 18

19 2.2.7 bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Naast de toepassing van streekeigen soorten hebben sommige bomen extra betekenis vanwege het feit dat de vorm en soort boom van oudsher wordt toegepast in Woudrichem. geen bijzondere betekenis: De boom heeft geen bijzondere betekenis voor de omgeving. streekeigen beplanting: Boombeplanting die kenmerkend is voor de streek. Voor de gemeente Woudrichem zijn dit: knotbomen zoals geknotte wilgen/ essen en populieren, leilindes en hoogstamfruitbomen. bijzondere betekenis: Bomen kunnen vanwege hun geschiedenis, locatie of aanleiding een bijzondere betekenis hebben. Voorbeelden zijn grens- of markeringsbomen (op vroegere gemeentegrenzen), herdenkingsbomen (aangeplant bij een speciale gebeurtenis), geadopteerde bomen (door bijvoorbeeld een school of vereniging) en bomen waaronder recht werd gesproken. Cultuurhistorische betekenis Geen bijzondere (cultuurhistorische) betekenis Streekeigen beplanting (knotwilg, hoogstamfruit) Bijzondere (cultuurhistorische) betekenis punten 0 punten 2 punten 5 punten Wegingsfactoren Bij het toekennen van een status als waardevolle boom zijn de bovengenoemde criteria van verschillend belang. Daarom is voor elk criterium een wegingsfactor bepaald. Het aantal punten voor een criterium wordt vermenigvuldigd met de betreffende wegingsfactor. In totaal kunnen hiermee maximaal 76 punten worden bereikt. Criterium Boomsoort Stamdiameter Levensverwachting Groeivorm Ruimtelijke betekenis Bijzondere (cultuurhistorische) betekenis wegingsfactor x2 x3 x3 x1 x2 x3 Bomen kunnen met een bepaalde reden aangeplant zijn. Bijvoorbeeld als markeringsboom, herdenkingsboom of de boom is kenmerkend voor de streek zoals de knotbomen en hoogstamfruitbomen in Woudrichem. 19 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

20 2. 3 Status waardevolle bomen Bomen met een score van 45 en hoger worden opgenomen op de waardevolle bomenlijst de zogenaamde A-lijst. Voor deze bomen moet altijd een kapvergunning aangevraagd worden die alleen in uitzonderlijke situaties zal worden afgegeven (hierover in paragraaf meer.) Om niet alle andere bomen direct kapvergunningvrij te laten zijn en een basis te hebben voor eventuele toekomstige waardevolle bomen is het ook voor bomen met een score tussen de 40 en de 44 (B-lijst) noodzakelijk een kapvergunning aan te vragen. Een kapvergunning voor deze bomen wordt alleen afgegeven wanneer de aanvrager de kap van de boom goed kan motiveren en de weigeringsgronden uit de apv (artikel 4.11 lid 4) na herbeoordeling niet van toepassing zijn. Voor bomen die zijn opgenomen als boomvlakken of boomstructuren moet altijd een kapvergunning worden aangevraagd als het gaat om ruimtelijke ingrepen. Bijvoorbeeld het geheel of deels kappen van een boomstructuur. Het gaat hier om structuurbepalende bomen die voor een belangrijk deel het karakter van de kern bepalen. Bescherming van deze bomen (en het groen) staat daarbij voorop. Onderhoudswerkzaamheden voor de instandhouding van boomvlakken zoals dunningen behoeven geen kapvergunning, mits deze werkzaamheden zijn vastgelegd in een beheerplan. Bij toekenning van een kapvergunning voor een boomstructuur wordt altijd een herplantverplichting opgelegd voor herstel van de structuur. Bij een kapvergunning voor een boomvlak kan de herplantverplichting ook elders plaatsvinden. Eigen regeling voor de gemeente Voor bomen met minder dan 40 punten hoeft geen kapvergunning aangevraagd te worden. Bij bouw- of graafwerkzaamheden rond/nabij deze bomen dient zorgvuldig bekeken te worden of de bomen gehandhaafd kunnen worden. Indien de bomen niet gehandhaafd kunnen worden moet verplaatsing onderzocht worden. Als handhaving of verplaatsing niet mogelijk is dient elders binnen de gemeente een andere boom aangeplant te worden. De uitvoering van onderzoeken en de keuze van herplant dient in overleg met de groenbeheerder plaats te vinden. De gemeente zal de voorgenomen kap of verplaatsing van gemeentelijke bomen vermelden op de gemeentelijke informatiepagina en de website. In onderstaande tabel zijn de verschillen eoverzichtelijk naast elkaar gezet. Score Kapvergunning aanvragen Toekenning kapvergunning Herplant plicht Geinventariseerde bomen A lijst: > 45 punten Ja Alleen in uitzonderlijke situaties (zie paragraaf 3.2.1) Ja (solitair, boomgroepen en B lijst: Ja Eventueel, met een goed onderbouwde motivatie en her- beoordeling Ja boomrijen) punten op de in de APV (artikel 4.11 lid 4) genoemde gronden. Boomvlakken (kaart) Nvt Ja Eventueel, met een goed onderbouwde motivatie en herbeoordeling. Ja Voor onderhoudswerkzaamheden voor de instandhouding van de boomvlakken zoals dunning is geen kapvergunning nodig. Hoofdgroenstructuur (kaart) Nvt Ja Eventueel, met een goed onderbouwde motivatie en herbeoordeling. Ja Voor onderhoudswerkzaamheden voor de instandhouding van de structuren zoals dunning is geen kapvergunning nodig. Overige bomen < 40 punten Nee n.v.t n.v.t W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 20

21 3 PROCEDURES 3. 1 Procedures invoering en actualisatie waardevolle bomenlijst Vaststelling en reactiemogelijkheden Om daadwerkelijk met de waardevolle bomenlijst te kunnen werken moet in de Apv worden verwezen naar de waardevolle bomenlijst. De gemeenteraad zal de aangepaste Apv vaststellen. Het college stelt de waardevolle bomenlijst vast en bepaald waneer de artikelen terzake het bewaren van houtopstanden, zoals opgenomen in de aangepaste Apv in werking treden. Voorafgaand aan deze vaststelling is het noodzakelijk burgers te informeren over de veranderingen. Dit kan door een informatief artikel in het plaatselijke weekblad, het ter inzage leggen van de stukken op het gemeentehuis en/of plaatsing op de gemeentelijke website. Om burgers, en met name eigenaren van waardevolle bomen, de gelegenheid te geven te reageren op de waardevolle bomenlijst vind een reactieprocedure plaats voor de ontwerplijst. Hier kunnen burgers hun zienswijze kenbaar maken tegen opname van bomen op de lijst, of het juist niet opnemen van bomen op de lijst. Beoordeling van de zienswijze vindt plaats aan de hand van de opgestelde beoordelingscriteria. Na deze reactieperiode wordt de waardevolle bomenlijst ter vaststelling voorgelegd aan het college. Afdeling 3.4 van de Awb is hierbij van toepassing Procedure kapaanvraag Het inventariseren van waardevolle bomen aan de hand van de inventarisatiecriteria leidt tot een goed onderbouwde waardevolle bomenlijst waarbij kritisch en objectief bepaald is of een boom waardevol is. Voor het kappen van bomen op deze lijst moet dan ook altijd een kapvergunning aangevraagd worden Kappen van bomen op de A-lijst Bomen op de A-lijst worden goed beschermd. Een vergunning voor het kappen van een dergelijke boom zal alleen bij zeer zwaarwegende argumenten worden afgegeven. Argumenten zoals hieronder zijn in beginsel onvoldoende. schade door wortelopdruk; beperkte toetreding van (zon)licht; allergische reacties door stuifmeel; overlast door blad-/ vruchtval; ingroei in riolering; vochtproblemen; zaailingen. Alleen wanneer onveilige situaties of schades niet door uitvoering van ander maatregelen kunnen worden verbeterd wordt de afweging gemaakt toch een kapvergunning af te gegeven. Hiervoor zijn een viertal redenen (zie ook apv artikel 4.11 lid 3): 21 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

22 Zwaarwegend maatschappelijk belang Wanneer door de aanwezigheid van een waardevolle boom maatschappelijke ontwikkelingen worden geblokkeerd, kan de gemeenteraad besluiten een kapvergunning voor de boom af te geven. In de motivatie om de kapvergunning af te geven moet onderbouwd zijn dat andere opties met behoud van de boom niet tot de mogelijkheid behoren. Schade Wanneer een waardevolle boom ernstige schade aanricht aan bijvoorbeeld gebouwen kan dit in enkele gevallen een reden zijn voor verlening van een kapvergunning. Bij elke kapaanvraag die terug te herleiden is naar een schadegeval dient allereerst te worden onderzocht of de schade daadwerkelijk is veroorzaakt door de waarde volle boom. Voorbeelden van schadegevallen zijn: Ingroei van wortels in funderingen, waardoor scheuren of verzakkingen ontstaan. Wanneer maatregelen als wortelsnoei en wortelscherm geen oplossing zijn of wanneer meer schade wordt aangericht aan boom en/of gebouw is het verwijderen van de boom een laatste optie. Veiligheid Wanneer een waardevolle boom een onveilige situaties veroorzaakt, moet allereerst de volgende vraag worden gesteld: zorgt de boom voor een gevaarlijke situatie of is sprake van een calamiteit? Gevaarlijke situaties: situaties waarbij de veiligheid van omwonenden en passanten in het gedrang komt of kan gaan komen. In deze situaties houdt de gemeente zich het recht voor specialistische kennis in te huren of van de aanvrager te eisen dat specialistische kennis wordt ingehuurd bij het onderzoeken van de oorzaak van de onveilige situatie. Afhankelijk van de uitkomsten uit het onderzoek worden maatregelen getroffen. Allereerst wordt geprobeerd het gevaar op te heffen door uitvoering van extra (onderhoud)maatregelen zoals snoei of verbetering van ondergrondse ruimte. Wanneer andere maatregelen geen oplossing bieden is kap de laatste optie. Calamiteit: levensbedreigende situaties of situaties waarbij ongevallen kunnen ontstaan, waarbij directe kap noodzakelijk is om de veiligheid van omwonenden en/of passanten te waarborgen. Een voorbeeld van een calamiteit: Blikseminslag; Stormschade. Vitaliteit en ziekten Plantenziekten kunnen in enkele gevallen leiden tot afgifte van een kapvergunning. Vooral bij besmettelijke ziekten is het vaak verplicht een aangetaste boom te verwijderen om verdere besmetting te voorkomen. Bij elke kapaanvraag die te herleiden is naar een plantenziekte houdt de gemeente zich het recht voor specialistische kennis in te huren of van de aanvrager te eisen dat specialistische kennis wordt ingehuurd bij om vast stelt of er sprake is van een ziekte die het noodzakelijk maakt een kapvergunning te verlenen. Voorbeelden van ziekten kunnen zijn: Iepziekte Watermerkziekte (in wilgen) W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 22

23 3.2.2 Kappen van bomen op de B-lijst en in groenstructuren of groenvlakken Voor bomen die zijn opgenomen op de B-lijst of als structuur/vlak geldt dat bij het indienen van een kapaanvraag een (her)beoordeling plaatsvindt van de motivatie op basis van onderstaande weigeringsgronden. Wanneer geen van deze weigeringsgronden voor de boom van toepassing zijn kan de kapaanvraag worden toegewezen (zie ook Apv artikel 4.11 lid 4). natuurwaarde landschappelijke waarde waarde voor stads- en dorpsschoon beeldbepalende waarde cultuurhistorische waarde waarde voor leefbaarheid Geen kapvergunning is vereist voor het dunnen van boomvlakken en boomstructuren. (zie Apv artikel 4.11 lid 2) Herplantverplichting Een kapvergunning zal niet zo vaak meer verleent worden, maar als het voorkomt gaat het in alle gevallen om waardevolle bomen. Een herplantverplichting wordt daarom standaard opgelegd bij het afgeven van een kapvergunning. De wijze waarop de herplantplicht wordt uitgevoerd is flexibel en wordt in overleg met de aanvrager bepaald door de desbetreffende medewerker van de gemeente. Hij/zij bepaalt de soortkeuze, locatie en maat van de terug te planten bomen en zorgt er daarbij voor dat de nieuwe aanplant past binnen de gemeentelijke (groen)visie. Minimaal wordt hierbij een herplant opgelegd van bomen met een minimale maat van cm (stamomtrek). Wanneer een herplanting niet kan worden uitgevoerd dient de eigenaar een de geschatte kosten voor herplant te storten in het bomenfonds. Dit geldt zowel bij illegale kap als vergunde kap. (Apv artikel 4.11 lid 7 en artikel 4.12.a) Bomenfonds Voor bomen op de waardevolle bomenlijst wordt in principe geen kapvergunning verleend. Als sprake is van illegale kap of het beschadigen van een boom die vermeld staat op de waardevolle bomenlijst zal de gemeente sancties opleggen. Een financiële compensatie voor beschadiging of illegaal gekapte bomen kan voor een eigenaar reden zijn de boom te behouden. Wanneer de boom wel gekapt of beschadigd wordt moet de geldelijke waarde van de boom berekend worden. De hoogte van de compensatie is hiervan afhankelijk. De geldelijke waarde, ook wel vervangingswaarde genoemd, wordt berekend volgens de rekenmethode NVTB* 1 (voorheen Methode Raad). Het opleggen van een financiële compensatie geschiedt alleen wanneer een herplantplicht niet mogelijk is. *1 Rekenmethode NVTB (Nederlandse Vereniging van Taxateurs van Bomen) is in beginsel bedoeld voor het berekenen van de waarde van bomen in een tuin, op een erf, in een park, in de straat of in een laan. De hoogte van de boomwaarde wordt berekend uit de kosten die gemaakt moeten worden om de betrokken boom op dezelfde locatie te vervangen 23 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M

24 (kosten die gepaard gaan met de heroprichting). Bij grote c.q. oudere bomen zal de waarde bestaan uit de kosten van het (her)planten van een boom, plus de kosten van beheer en onderhoud tot de betreffende boom op gelijkwaardige wijze de functie vervult van de oude boom. (bron: NVTB) Het opleggen van een financiële compensatie is echter alleen juridisch afgedekt wanneer het compensatiebedrag gestort worden in een bomenfonds. Dit bomenfonds mag alleen gebruikt worden voor aanplant van nieuwe (niet geplande) houtopstanden (dus geen extra onderhoud, inboet of aanplant vanuit beheer- of herinrichtingsplannen). (Bomen en Wet pag. 109 financiële herplant) Het bomenfonds wordt onderdeel van de APV afdeling Bomen Effect Analyse Bij waardevolle bomen en bouw- en graafwerkzaamheden draagt het opstellen van een Bomen Effect Analyse (BEA) bij aan de instandhouding en bescherming van de boom. Het is mogelijk een BEA op te nemen als voorwaarden bij een kapvergunning. Dit is bijvoorbeeld mogelijk als voor een bouwproject een waardevolle boom moet worden gekapt, maar andere bomen behouden moeten blijven. Door de graafwerkzaamheden zijn veel wortels beschadigd. Dit heeft grote gevolgen voor de stabiliteit van de boom. In een BEA zijn onderstaande beoordelingen opgenomen waaruit uiteindelijk een eindoordeel komt hoe de boom duurzaam behouden kan blijven. Kwaliteit van de houtopstand Fase waarin het project zich bevindt Gevolgen van het werk voor de boom Alternatieven in de uitvoering van het plan In een bestek kan worden opgenomen dat bestaande bomen beschermd dienen te worden Mutaties en actualisatie De waardevolle bomenlijst is onderhevig aan veranderingen (nieuwe aanplant van herdenkingsbomen, afsterven van oude bomen e.d.). Om te voorkomen dat bij elke wijziging de lijst opnieuw door het college moet worden vastgesteld is het beter om elke 5 jaar een herbeoordeling te doen. Hierbij worden de volgende stappen doorlopen: Alle bomen op de waardevolle bomenlijst worden beoordeeld. Alle nieuw aangeplante gemeentelijke bomen sinds de vorige vaststelling worden beoordeeld. Bomen die door burgers opgegeven zijn als waardevol worden beoordeeld. Na deze herbeoordeling worden eigenaren van nieuwe waardevolle bomen aangeschreven en worden deze gepubliceerd zodat burgers hun zienswijze kunnen geven. De uiteindelijke lijst wordt daarna opnieuw vastgesteld. W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M 24

25 BIJLAGEN 1 Sortimentslijst en bijbehorende punten Soort Wetenschappelijk Afkorting Soort NL Duurzaamheid Boomgrootte Herkomst Dendrologische waarde Waarde Abies ABI Spar Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 2 Acer campestre ACE CA Veldesdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Inheems Algemeen 3 Acer campestre cultivar ACE CA CV Veldesdoorn cultivar Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Inheems Algemeen 3 Acer capillipes ACE CL Slangenbastesdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 4 Acer cappadocicum ACE CP Kolchische Esdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 5 Acer cappadocicum cultivar ACE CP CV Kolchische Esdoorn cultivar Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 5 Acer davidii ACE DA Chinese Esdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 4 Acer x freemanii ACE FR Acer x freemanii Normaal 1e grootte Uitheems Zeldzaam 5 Acer griseum ACE GR Papieresdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 4 Acer negundo ACE NE Vederesdoorn Normaal 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 3 Acer negundo cultivar ACE NE CV Vederesdoorn cultivar Normaal 2e grootte Uitheems Zeer algemeen 2 Acer platanoides ACE PL Noorse Esdoorn Normaal 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 3 Acer platanoides cultivar ACE PL CV Noorse Esdoorn cultivar Normaal 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 3 Acer pseudoplatanus ACE PS Gewone Esdoorn Normaal 1e grootte Inheems Zeer algemeen 4 Acer pseudoplatanus cultivar ACE PS CV Gewone Esdoorn cultivar Normaal 1e grootte Inheems Zeer algemeen 4 Acer rubrum ACE RB Rode Esdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Algemeen 3 Acer rufinerve ACE RU Grijze Slangenbast Esdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 4 Acer rufinerve cultivar ACE RU CV Grijze Slangenbast Esdoorn cultivar Snelgroeiend/ niet duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 4 Acer saccharinum ACE SA Zilveresdoorn Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 2 Acer saccharinum cultivar ACE SA CV Zilveresdoorn cultivar Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 2 Acer saccharum ACE SC Suikeresdoorn Normaal 1e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 6 Acer saccharum cultivar ACE SC CV Suikeresdoorn cultivar Normaal 1e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 6 Aesculus x carnea Briotii AES CA BR Rode Paardekastanje Traaggroeiend/ duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 4 Aesculus x carnea Plantierensis AES CA PL Rode Paardekastanje cultivar Traaggroeiend/ duurzaam 1e grootte Uitheems Algemeen 5 Aesculus flava AES FL Gele Pavia Traaggroeiend/ duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 6 Aesculus hippocastanum AES HI Witte Paardekastanje Traaggroeiend/ duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 4 Aesculus hippocastanum cultivar AES HI CV Witte Paardekastanje cultivar Traaggroeiend/ duurzaam 1e grootte Uitheems Zeer algemeen 4 Aesculus pavia AES PA Rode Pavia Traaggroeiend/ duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 6 Aesculus pavia cultivar AES PA CV Rode Pavia cultivar Traaggroeiend/ duurzaam 2e grootte Uitheems Zeer zeldzaam 6 Ailanthus altissima AIL AL Hemelboom Normaal 1e grootte Uitheems Algemeen 4 Alnus cordata ALN CO Hartbladige Els Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Uitheems Algemeen 3 Alnus glutinosa ALN GL Gewone Els Snelgroeiend/ niet duurzaam 1e grootte Inheems Zeer algemeen 3 25 W A A R D E V O L L E B O M E N E N B O O M S T R U C T U R E N G E M E E N T E W O U D R I C H E M