Biologie. Bachelorgids 2007/2008

Transcriptie

1 Biologie Bachelorgids 2007/2008

2 Inhoudsopgave

3 Inhoudsopgave Biologie (BSc) Inleiding Toelatingsvoorwaarden Vooropleidingseisen en colloquium doctum Doelstelling, eindtermen en examen Doelstelling Eindtermen Examen van de opleiding Programmabeschrijving, algemeen Opbouw van de opleiding en studielast Jaarindeling onderwijs en herkansingen Onderwijsvormen, zelfstudie en toetsing Brede academische vorming Eerste jaar Eindtermen eerste jaar Functies eerste jaar Programmabeschrijving eerste jaar Tweede jaar Functie van het tweede jaar Toelating tot het tweede jaar Programmabeschrijving tweede jaar Derde jaar Functie van het derde jaar Toelating tot het derde jaar Programma beschrijving derde jaar Bachelorstage Vrije keuze Honours Programme Begeleiding Toelating tot honoursprogramma Rooster Roosters Roosterwijzigingen Vakanties en herkansingen Verplichte aanmelding studieonderdelen en tentamens Praktische regels ten aanzien van aanmelding Regelingen met betrekking tot onderwijs en tentamens Onderwijs- en examenregeling (OER) Aan- en afmelding Mondeling tentamen Maximaal aantal pogingen Aanpassing gehandicapte studenten Orde tijdens tentamen Deeltoetsen Fraude Uitslagen Vrijstellingen Stage- en Scriptieregeling 26 Biologie 5

4 Bachelorstagehandleiding (coördinator drs. S. Dudink) Veiligheids- en milieuvoorschriften Studiebegeleiding en studievoortgang Studieadviseur Studentendecanen en studentenpsychologen Studievoortgang Studentenvoorzieningen Studiesecretariaat Levenswetenschappen Onderwijsruimten en studiezalen Computerfaciliteiten Blackboard Boek- en syllabusverkoop Bibliotheek Studiekosten Uitwisseling en internationalisering Informatievoorziening en voorlichting Studentenorganisaties Onderwijsinstituut, opleidingscommissie en examencommissie Onderwijsinstituut Examencommissie Recht van beroep Opleidingscommissies Kwaliteitsbewaking en onderwijsevaluatie Praktische regelingen ten aanzien van het bachelorexamen Bachelorexamen Goedkeuring vakkenpakket Aanvragen van het examen en afgifte getuigschrift Diploma uitreiking Examendatum Dossierverklaring Inschrijving in een masteropleiding Studie en loopbaanperspectief Studie en loopbaan Arbeidsmarkt en werkgelegenheid Masteropleidingen 43 2 Examenonderdelen 45 3 Literatuur 94 4 Adressen en gebouwen Adressen 98 Inhoudsopgave

5 Biologie 7

6 Biologie (BSc) 1.1 Inleiding De bacheloropleiding Biologie is een van de opleidingen op het terrein der Levenswetenschappen die is ondergebracht in een aparte School of Life Sciences binnen de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen. Het onderwijs binnen de opleidingen wordt georganiseerd en verzorgd door afdelingen van de Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen. 1.2 Toelatingsvoorwaarden Vooropleidingseisen en colloquium doctum Vooropleidingseis De vooropleidingseis voor de bacheloropleiding Biologie is een vwo-diploma met een van de volgende profielen: Natuur en Techniek (N+T) aangevuld met biologie 1 en 2 Natuur en Gezondheid (N+G) zonder aanvullende eisen Studenten met een vwo-diploma Economie en Maatschappij (E+M) en Cultuur en Maatschappij (C+M) hebben uitsluitend instroomrechten tot de opleiding als zij beschikken over voldoende eindexamen in de vakken: biologie 1 en 2, wiskunde B1 of A1 en A2 en scheikunde 1. Dit betekent dat het E+M profiel moet zijn aangevuld met biologie 1 en 2 en scheikunde 1, en het C+M profiel moet zijn aangevuld met biologie 1 en 2, scheikunde 1 en wiskunde B1 of A1 en 2. Vrijstelling van de vooropleidingseis op grond van andere diploma s Onder, in de Onderwijs- en examenregeling, bepaalde voorwaarden kan de examencommissie besluiten om houders van andere diploma's toe te laten tot de opleiding. Het betreft de volgende diploma's: vwo-getuigschrift oude stijl wo-getuigschrift propedeutisch examen wo-getuigschrift doctoraalexamen hbo-getuigschrift propedeutisch examen hbo-getuigschrift afsluitend examen Open Universiteit -getuigschrift propedeutisch examen Open Universiteit -getuigschrift doctoraalexamen Voor bezitters van genoemde diploma s geldt dat zij over voldoende kennis van biologie, scheikunde, wiskunde, Engels en algemene natuurwetenschappen dienen te beschikken (zie OER). Wanneer iemand een diploma bezit zonder de juiste vakkencombinatie, is er formeel sprake van een deficiëntie. Bij andere toelatende diploma s dan een vwo-diploma zal de examencommissie beoordelen of de genoten vooropleiding tot voldoende voorkennis heeft geleid. Een deficiëntie moet zijn opgeheven voordat aan de opleiding kan worden begonnen. 8 Biologie

7 Toelatingsonderzoek Voor hen die niet voldoen aan één van de hierboven gestelde eisen én 21 jaar of ouder zijn, bestaat de mogelijkheid een universitair toelatingsonderzoek, het zogeheten colloquium doctum, te doen. Informatie hierover is te verkrijgen bij de afdeling Studentendecanen of via de website > Bacheloropleidingen > aanmelding en toelating > Colloquium doctum. 1.3 Doelstelling, eindtermen en examen Doelstelling De opleiding Biologie richt zich op de bestudering van alle verschijningsvormen van leven en natuur en de processen die zich daarbinnen afspelen, op het doen van wetenschappelijk onderzoek hiernaar en op de toepassing van de zo verworven kennis. De opleiding wordt gekenmerkt door het aanbieden van algemene kennis op alle in de biologie te onderscheiden organisatieniveaus (van molecuul tot ecosysteem) en daaropvolgend een specialisatie in één der subdisciplines van de biologie: moleculaire biologie, ontwikkelingsbiologie, neurobiologie, ecologie, bioinformatica, wetenschapscommunicatie, en beleid, management en ondernemen. Studenten volgen eerst een brede bacheloropleiding van drie jaar, daarna stromen ze door naar een meer gespecialiseerde masteropleiding. Met de opleiding wordt beoogd zodanige kennis, vaardigheid en inzicht bij te brengen op het gebied van de Biologie dat de afgestudeerde in aanmerking kan komen voor een algemene, brede of specialistische masteropleiding in de Biologie. Dit kan een onderzoeksrichting zijn, maar ook een opleiding op het gebied van Communicatie en Educatie of een meer maatschappijgerichte opleiding. Belangrijke aspecten hierbij zijn het leren samenwerken en communiceren met collega s van diverse disciplines en vakgebieden. Eveneens is het essentieel dat de afgestudeerde zich bekwaamd heeft in het verantwoord kiezen in wetenschappelijke problematieken. Om deze doelstellingen te bereiken is in de eerste plaats een brede biologische basisopleiding nodig met daarin ook aandacht voor algemene academische vorming. Daarnaast is het noodzakelijk dat de student gedurende enige tijd actief deelneemt aan het biologisch onderzoek Eindtermen De bachelor heeft biologische basiskennis op de terreinen biochemie en celbiologie (inzicht in moleculaire en cellulaire processen in planten- en dierenrijk), genetica (inclusief de ontwikkeling van organismen), evolutiebiologie (ontstaan en ontwikkeling van leven, processen van soortvorming, verwantschap tussen en binnen taxa, bouwplannen van de belangrijkste groepen), microbiologie, ecologie (inzicht de ecosystemen, de ecologische processen die daar binnen een rol spelen en de onderlinge samenhang van die processen) en dier- en plantenfysiologie (het functioneren op supracellulair niveau, inzicht in de bouw en functie van de belangrijkste weefsels, organen en orgaansystemen en de regulatie van hun werking). De bachelor beheerst het desbetreffende vocabulair en heeft kennis van de belangrijkste theorieën op deze gebieden. De bachelor beschikt over een academische attitude en academische vaardigheden, dat wil zeggen dat de bachelor in staat is tot: zelfstandig verwerven van informatie op biologisch terrein, het analyseren en kritisch evalueren van deze informatie; Biologie (BSc) 9

8 zelfstandig en efficiënt verwerven van kennis en inzicht aangaande voor hem of haar nieuwe biologische vraagstukken; het selecteren en ordenen van informatie, het onderscheiden van hoofd- en bijzaken, en het leggen van verbanden; multidisciplinair denken, en inzicht hebben in disciplines die van belang zijn voor het eigen specialisme; het op hoofdlijnen analyseren van onderzoek, zowel met betrekking tot de opzet en uitvoering van het onderzoek als de resultaten daarvan; het onder begeleiding opstellen van een onderzoeksplan, waarin opzet, uitvoering en analyse van het onderzoek beschreven worden; schriftelijke verslaggeving in het Nederlands en mondelinge presentatie van onderzoek in het Nederlands; inhoudelijk bijdragen aan wetenschappelijke discussies met betrekking tot de plannen van onderzoek of het bespreken van onderzoeksresultaten; evaluatie van het eigen functioneren, zowel door zelfreflectie als in gesprek met anderen; nadenken over ethische aspecten van onderzoek of de toepassing daarvan en het betrekken van deze overwegingen in besluitvorming. De bachelor beheerst laboratoriumvaardigheden die nodig zijn voor moleculair, cellulair, fysiologisch en ecologisch onderzoek. De bachelor heeft kennis van en inzicht in de wijze waarop biologische vraagstukken van belang zijn voor de maatschappij, welke instanties daarbij een rol spelen, hoe de informatiestromen hierover lopen en wat de maatschappelijke en ethische implicaties van deze vraagstukken zijn. Anderzijds is de bachelor in staat om maatschappelijke problemen te vertalen naar biologisch onderzoek Examen van de opleiding In de bacheloropleiding Biologie kan het examen Bachelor of Science (BSc) in Biologie worden afgelegd. Aan de eisen van het bachelorexamen wordt voldaan wanneer alle examenonderdelen zijn afgelegd met voldoende resultaat. De examenonderdelen staan vermeld in de Onderwijs- en Examenregeling (OER), maar ook in de paragrafen betreffende de programmabeschrijving van elk studiejaar (par. 5, 6 en 7 van dit hoofdstuk). Meer informatie over de OER is te vinden in paragraaf 11, meer informatie over het aanvragen van het getuigschrift is te vinden in paragraaf Programmabeschrijving, algemeen Opbouw van de opleiding en studielast De omvang van de bacheloropleiding bedraagt 180 studiepunten verdeeld over drie studiejaren (60 studiepunten per jaar). Eén studiepunt (conform ECTS, European Credit Transfer System) staat voor 28 uur studiebelasting en bestaat uit het volgen van colleges en practica, het voorbereiden en uitwerken van de collegestof (zelfstudie), het studeren voor tentamens, het maken van werkstukken en het verrichten van veldwerk. Een voltijds cursus van vier weken heeft een studielast van 6 studiepunten. Bij de beschrijvingen van de studieonderdelen zijn de studiepunten per onderdeel vermeld. 10 Biologie

9 1.4.2 Jaarindeling onderwijs en herkansingen Het reguliere onderwijs start op maandag 3 september 2007, week 36. In de tabel staan de onderwijsperioden, vakanties, perioden van herkansingen en de data van de sluiting van de gebouwen. Jaaroverzicht planning onderwijs, vakanties en herkansingen Weeknr. Periode VU-gebouw sluiting (2007) Onderwijsperiode (2007) Onderwijsperiode 2 52 (2007)-1 (2008) Kerstvakantie en herkansingen in week 1 van vakken gegeven in week (2008) Onderwijsperiode (2008) Onderwijsperiode 4 In week 10 voorjaarsvakantie en herkansingen van vakken gegeven in week december t/m 4 januari (Kerst en Nieuwjaar) 21 maart (Goede vrijdag) (2008) Onderwijsperiode 5 24 maart (2de paasdag), 30 april (Koninginnedag), 5 mei (bevrijdingsdag), 1 mei (hemelvaartsdag) en 12 mei (2e Pinksterdag) (2008) Onderwijsperiode (2008) Zomervakantie en herkansingen van vakken gegeven in week 2-26 Het reguliere onderwijs bestaat uit cursussen die in verschillende onderwijsperioden zijn gepland. In de meeste gevallen worden de cursussen in blokvorm gegeven. Dit betekent dat gedurende een bepaalde periode maar één cursus tegelijkertijd wordt gegeven. Er zijn echter ook enkele perioden waar meerdere cursussen tegelijkertijd gegeven worden, waarbij colleges en/of practica en werkgroepen van de verschillende cursussen door elkaar heen lopen. Als dit meerdere verplichte cursussen binnen één studiejaar betreft, zal de roostering van de cursussen uiteraard onderling worden afgestemd. Cursussen beginnen meestal op maandag, maar er zijn uitzonderingen. Het is dus verstandig tijdig het cursusrooster te raadplegen. De eind- en deeltentamens zijn op verschillende momenten gepland; ook hiervoor is het raadzaam tijdig het cursus- of tentamenrooster te raadplegen Onderwijsvormen, zelfstudie en toetsing Het bachelorprogramma bestaat uit een reeks van vakken die er vooral op gericht zijn kennis, inzicht en vaardigheden bij te brengen en deze te leren toepassen. Vaardigheden zijn vooral academisch vaardigheden, zoals het verwerken van wetenschappelijke kennis, het kunnen overdragen (schriftelijk en mondeling) van resultaten van onderzoek e.d. Daarom bestaat de opleiding uit een mix van activiteiten waaronder individuele studie, het bijwonen van hoor- en responsiecolleges, het maken van werkstukken en deelnemen aan groepsprojecten zoals practica, Computer Ondersteund Onderwijs (COO), of Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO) en een stage. Naast de verplichte onderwijsactiviteiten is er voldoende tijd over voor zelfstudie en voor het maken van opgaven en werkstukken. In veel gevallen wordt samenwerken met medestudenten uitdrukkelijk aanbevolen. De toetsing volgt doorgaans direct na Biologie (BSc) 11

10 afloop van de lesperiode van het betreffende vak en soms is er tussentijds een deeltoets. Vaak bestaat het laatste deel van de cursus uit tentamenstudie (thuis of op de studiezaal), maar deze tijd op zich is vaak niet voldoende om voor het hele eindtentamen te studeren. Daarom zijn er gedurende de cursus vaak tussentijdse zelfstudiedagen. Het bijhouden van de stof tijdens de cursusperiode is van groot belang voor een succesvolle studievoortgang Brede academische vorming Door het basisprogramma heen is er aandacht voor brede academische vorming, zoals inzicht in de samenhang der wetenschappen, de maatschappelijke betekenis van de eigen discipline en de geschiedenis daarvan, en voor het verwerven van academische vaardigheden zoals het op niveau presenteren van eigen of groepswerk, zowel mondeling als schriftelijk. Deze aspecten zijn met name gelokaliseerd in de onderdelen Evolutie en diversiteit van leven, Genen, hersenen & gedrag, Methodologie & onderzoek in de biologie, Levensgemeenschapsbiologie (onderzoeksproject), Levensvragen en wetenschap, Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij en de Bachelorstage. 1.5 Eerste jaar Eindtermen eerste jaar De student heeft na voltooiing van het eerste BSc-jaar: Een breed overzicht van het vakgebied der biologie; Basiskennis op de terreinen: biochemie en celbiologie (inzicht in moleculaire en cellulaire processen in planten- en dierenrijk), wiskunde (modelbouw en statistiek), genetica (inclusief de ontwikkeling van organismen), evolutiebiologie en biodiversiteit (ontstaan en ontwikkeling van leven, processen van soortvorming, verwantschap tussen en binnen taxa, bouwplannen van de belangrijkste groepen, basale kennis van flora en fauna), microbiologie, ecologie (inzicht in de ecosystemen, de ecologische processen die daarbinnen een rol spelen en de onderlinge samenhang van die processen), dier- en plantenfysiologie (het functioneren op supracellulair niveau, inzicht in de bouw en functie van de belangrijkste weefsels en organen en orgaansystemen en de regulatie van hun werking). De bachelor beheerst het desbetreffende vocabulair en heeft kennis van de belangrijkste theorieën op deze gebieden; Beheersing van de elementaire laboratoriumvaardigheden; Beheersing van algemene computerprogramma s zoals Word en Excel; Beheersing van algemene informatievaardigheden, i.c. het vinden van literatuur in een wetenschappelijke bibliotheek en van (wetenschappelijke) informatie op het internet; Beheersing van sociale vaardigheden om in een groep te kunnen samenwerken, discussiëren en overleggen; Zicht op de wetenschappelijke methodiek en de plaats van de wetenschapper in de samenleving Functies eerste jaar Het eerste jaar van de bachelor heeft een oriënterende en selecterende functie. De student kan zich tijdens het eerste studiejaar oriënteren op de gekozen opleiding, dat wil zeggen: voldoet de opleiding aan de verwachting en is men er geschikt voor. Het 12 Biologie

11 programma van het eerste jaar geeft een eerste overzicht van de opleiding en geeft een verbreding van de biologische kennis. De selecterende functie komt vooral tot uiting in de studieresultaten. De studieresultaten worden gevolgd door de studieadviseur. Als het nodig is worden studenten opgeroepen voor een gesprek. Op grond van de cijfers wordt aan het eind van het eerste jaar aan elke eerstejaars een (niet-bindend) schriftelijk studieadvies gestuurd Programmabeschrijving eerste jaar In het eerste jaar zijn alle vakken verplicht, er zijn geen keuzevakken. Het programma in het eerste jaar vormt een basis; het geeft een eerste overzicht van de Biologie en is bedoeld als een verbreding van de kennis op diverse terreinen en bevat een aantal ondersteunende vakken. Later in het programma zal de kennis uit deze vakken worden gebruikt. De onderstaande tabel geeft een overzicht van de cursusprogrammering voor het studiejaar , met daarbij per cursus de studiebelasting uitgedrukt in studiepunten (stp). Programma eerste jaar bachelor Biologie weeknr. cursus vakcode stp Cyclus van het leven Evolutie en diversiteit van het leven vakantie en herkansingen 2-9 Genen, hersenen en gedrag onderwijsvrij en herkansingen Methodologie en onderzoek in de biologie Ecologie, mens en natuur vakantie en herkansingen totaal 60 Alle vakken worden als enkel blok aangeboden, zonder dat er nog ander onderwijs doorheen is geprogrammeerd. In die periode volg je dus maar één vak. Studenten dienen er rekening mee te houden dat bij een aantal cursussen een of meer verplichte excursies en/of veldwerk zijn opgenomen in het programma. Zoals in de cursussen 'Evolutie en diversiteit van het leven' en 'Ecologie, mens en natuur'. De meeste cursussen worden afgesloten met een schriftelijk tentamen, een enkele met een verslag, soms beide. Meer informatie over de inhoud van de cursussen is te vinden bij de cursusbeschrijvingen achterin deze studiegids (hoofdstuk Examenonderdelen ). Studenten moeten zich voor de cursussen en de bijbehorende tentamens, opgeven via TIS. Meer over TIS en de termijn voor aanmelding staat verderop in dit hoofdstuk en op de facultaire website onder de link studenten > reglementen en kwaliteit > regels inschrijven TIS. Studenten moeten er rekening mee houden dat de behaalde examenonderdelen uit het eerste jaar van het bachelorprogramma niet meer geldig zijn, als na verloop van twee studiejaren niet alle onderdelen uit het eerste studiejaar met goed gevolg zijn Biologie (BSc) 13

12 afgelegd. Je loopt dan de kans dat je het eerste jaar dan moet over doen (zie paragraag deel 2). 1.6 Tweede jaar Functie van het tweede jaar Het tweede jaar van de bacheloropleiding is een verdere oriëntatie binnen de biologie. Daarnaast wordt beoogd een verdieping van kennis, inzicht en vaardigheden op deelgebieden van de biologie tot stand te brengen. Dit vormt de basis voor de differentiatie in het derde jaar Toelating tot het tweede jaar Studenten die in 2006 zijn begonnen met de studie krijgen in september 2007 toegang tot het tweedejaars onderwijs als er aan bepaalde voorwaarden is voldaan: Studenten worden toegelaten tot het tweede studiejaar wanneer zij voor alle examenonderdelen uit het eerste studiejaar zijn geslaagd. Hierbij geldt het examenprogramma volgens de OER uit het jaar van aanvang van de studie. De examencommissie laat de tweedejaars student voorlopig toe tot het volgen van onderdelen in het tweede studiejaar wanneer hij/zij minimaal 48 studiepunten uit het eerste jaar heeft behaald. Wanneer minder dan 48, maar meer dan 24 studiepunten uit het eerste jaar zijn behaald geldt een beperkte toelating: toelating geldt alleen voor die tweedejaarsonderdelen die niet samenvallen met nog af te leggen onderdelen uit het eerste jaar. Deze studenten wordt aangeraden samen met de studieadviseur een studieplan voor het tweede jaar op te stellen. Tweedejaarsstudenten die 24 studiepunten of minder hebben behaald uit het eerste studiejaar worden niet toegelaten tot tweedejaars onderdelen. De voorlopige toelating tot het onderwijs in het tweede studiejaar geldt voor maximaal één jaar. Daarna mag een student alleen nog van eerstejaars vakken onderwijs volgen en tentamens doen. Wanneer een student na twee jaar inschrijving, of meer, de onderdelen van het eerste en/of tweede studiejaar niet heeft behaald, dient hij/zij aan de dan geldende eisen voor het eerste en/of tweede jaar te voldoen. Dit kan betekenen dat de student verplicht wordt andere vakken te doen in plaats van eerder gevolgde vakken die niet meer worden aangeboden. Studenten die starten met het eerste jaar in dienen rekening te houden met het volgende. Met ingang van studiejaar gelden strengere toelatingseisen voor het tweede studiejaar. Studenten die het eerste jaar niet hebben afgerond, maar wel tweedejaars vakken willen volgen, moeten vóóraf schriftelijk toestemming vragen aan de examencommissie De examencommissie kan in studiejaar de tweedejaarsstudent voorlopig toe tot laten het volgen van onderdelen in het tweede studiejaar wanneer hij/zij minimaal 48 studiepunten uit het eerste jaar heeft behaald. Wanneer minder dan 48, maar meer dan 36 studiepunten uit het eerste jaar zijn behaald geldt een beperkte toelating: toelating geldt alleen voor die tweedejaarsonderdelen die niet samenvallen met nog af te leggen onderdelen uit het eerste jaar. Tweedejaarsstudenten die 36 studiepunten of minder hebben behaald uit het eerste studiejaar worden niet toegelaten tot tweedejaars onderdelen. 14 Biologie

13 1.6.3 Programmabeschrijving tweede jaar In het tweede jaar zijn alle vakken tot en met week 18 (2008) verplicht. Daarna, in de blokken van week en 23-26, kunnen studenten twee maal kiezen uit steeds drie cursussen. De tabel geeft een overzicht van de cursusprogrammering voor het studiejaar , met daarbij per cursus de studiebelasting uitgedrukt in studiepunten (stp). Het programma geldt voor studenten die gestart zijn met de bacheloropleiding in Programma tweede jaar bachelor Biologie weeknr. verplichte cursus vakcode stp Methodologie en statistiek Biologie, beleid en (kennis)management Biochemie Neurobiologie vakantie en herkansingen 2-5 Microbiologie Levensgemeenschapsbiologie (week 10 onderwijsvrij en herkansingen) Veldwerk: flora en fauna van vulkaaneilanden Voortplantingsbiologie keuze cursussen (steeds keuze uit 3): Moleculaire ontwikkelingsbiologie of Gedragsbiologie of Trends in Plantenbiologie Evolutionaire ecologie en gedrag of Neurofysiologie of Infectieziekten Bijeenkomstem Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij vakantie en herkansingen totaal 60 Alle vakken worden als enkel blok aangeboden, zonder dat er nog ander onderwijs doorheen is geprogrammeerd. In die periode volg je dus maar één vak. Een aantal cursussen wordt samen met studenten uit de opleiding Biomedische wetenschappen gevolgd. Daarnaast zijn er een aantal bijeenkomsten gepland voor het verplichte onderdeel 'Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij'. Dit onderdeel wordt in het derde jaar afgerond. Bij een aantal cursussen zijn een of meer verplichte excursies opgenomen in het programma. Het onderdeel 'Veldwerk: Flora en Fauna van Vulkaaneilanden' wordt deels gegeven op Madeira. Studenten dienen er rekening mee te houden dat zij zich voor deze cursus op tijd (minimaal acht weken van tevoren) opgeven in verband met de planning van de reis en het verblijf. De meeste cursussen worden afgesloten met een schriftelijk tentamen een enkele met een verslag, soms beide. Meer informatie over de inhoud van de cursussen is te vinden bij de cursusbeschrijvingen achterin deze studiegids (hoofdstuk Examenonderdelen ) Biologie (BSc) 15

14 Studenten moeten zich voor de cursussen en de bijbehorende tentamens, opgeven via TIS. Meer over TIS en de termijn voor aanmelding staat verderop in dit hoofdstuk. 1.7 Derde jaar Functie van het derde jaar Het derde jaar vormt samen met het tweede jaar de tweede fase van de bacheloropleiding. In deze tweede fase is er ruimte voor een verdieping van kennis, inzicht en vaardigheden op deelgebieden. In het derde jaar kiezen studenten voor een groot deel hun eigen programma. Daarbij wordt ook tijd besteed aan oriëntatie op de verschillende richtingen die de masteropleiding biedt, zodat studenten aan het eind van het derde jaar een verantwoorde keuze maken uit verschillende differentiaties in de vervolg masteropleiding. Belangrijk onderdeel van het derde jaar is de bachelorstage Toelating tot het derde jaar Studenten die vóór 2005 met hun studie zijn begonnen en alle eerstejaars en tweedejaars vakken hebben gehaald worden toegelaten tot derdejaars onderwijs en tentamens. Studenten die vóór 2005 zijn begonnen, maar nog niet alle eerstejaars vakken hebben gehaald, mogen alleen nog deelnemen aan onderwijs en tentamens van eerstejaars vakken. Studenten die vóór 2005 zijn begonnen en wel alle eerstejaars vakken, maar nog niet alle tweedejaars vakken hebben gehaald, mogen alleen nog deelnemen aan onderwijs en tentamens van tweedejaars vakken. Studenten die in 2005 zijn begonnen met de studie, het eerst jaar succesvol hebben afgerond en in 2006 het tweede jaar hebben gevolgd, krijgen in september 2007 toegang tot het derdejaars onderwijs als er aan bepaalde voorwaarden is voldaan: Studenten worden toegelaten tot het derde studiejaar wanneer zij voor alle examenonderdelen uit het eerste en tweede studiejaar zijn geslaagd. Hierbij geldt het examenprogramma volgens de OER uit tweede jaar van de studie. De examencommissie laat de derdejaarsstudent voorlopig toe tot het volgen van onderdelen in het derde studiejaar wanneer hij/zij: 1) voor alle examenonderdelen uit het eerste jaar geslaagd is en 2) minimaal 48 studiepunten uit het tweede jaar heeft behaald. Wanneer minder dan 48, maar meer dan 24 studiepunten uit het tweede jaar zijn behaald geldt een beperkte toelating: toelating geldt alleen voor die derdejaarsonderdelen die niet samenvallen met nog af te leggen onderdelen uit het tweede jaar. Derdejaarsstudenten die 24 studiepunten of minder hebben behaald uit het tweede studiejaar worden niet toegelaten tot derdejaars onderdelen. Er is geen toelating tot derdejaars onderwijs als er nog eerstejaars onderdelen niet zijn gehaald. De voorlopige toelating tot het onderwijs in het derde studiejaar geldt voor maximaal één jaar Programma beschrijving derde jaar Het derde studiejaar is opgebouwd uit een aantal verplichte vakken, daarnaast zijn er voornamelijk keuzecursussen. De tabel geeft een overzicht van de cursusprogrammering voor het studiejaar , met daarbij per cursus de 16 Biologie

15 studiebelasting uitgedrukt in studiepunten (stp). Het programma geldt voor studenten die gestart zijn met de bacheloropleiding in Programma derde jaar bachelor Biologie weeknr. cursus v/k vakcode stp Oriëntatie op studie, loopbaan en v maatschappij Genomics of Systeemecologie k k Bachelorstage v (week 52 en 1 onderwijsvrij en herkansingen) 2-9 Methodologie en statistiek 2 v Science educatie & oriëntatie op het beroep k van leraar 10 onderwijsvrij en herkansingen Moleculaire neurobiologie of Toegepaste ecologie of Bioinformatica k k k Evolutie van de mens of Moleculaire microbiologie of Ecotoxicologie of Levensvragen en wetenschap of Wetenschapscommunicatie voor bètaonderzoekers Gedragsbiologie of Moleculaire ontwikkelingsbiologie of Structuurbiologie of Trends in plantenbiologie Moleculaire celbiologie of Evolutionaire genetica of Evolutionaire ecologie en gedrag of Neurofysiologie of Infectieziekten k k k k k k k k k k k k k k vakantie en herkansingen totaal 60 afkortingen: v=verplicht; k=keuze; vk=verplichte keuze uit 2 mogelijkheden (zie tekst) Een paar onderdelen zijn verplicht, namelijk Methodologie en statistiek 2, Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij en de Bachelorstage. Tijdens de bachelorstage wordt naast het doen van onderzoek veel aandacht gegeven aan de algemene vaardigheden van de student. Hieraan gekoppeld is het schrijven van een thesis. Het onderdeel Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij bestaat uit een aantal bijeenkomsten gedurende het gehele jaar. Het onderdeel Methodologie en statistiek 2 loopt parallel aan het laatste onderdeel van de Bachelorstage. In de periode van week (2008) kan slechts 1 keuzevak per 4 weken gevolgd worden, omdat de keuzevakken voltijds zijn ingeroosterd en de roostering van de keuzevakken niet op elkaar is afgestemd. Een student kan kiezen voor een brede oriëntatie binnen de Biologie (BSc) 17

16 verschillende vakgebieden of voor een specialisatie door te kiezen voor cursussen binnen een zelfde richting. Bijvoorbeeld in de richting van de neurobiologie, genetica, gedrag of de moleculaire biologie. Raadpleeg voordat de keuze wordt gemaakt de vakbeschrijvingen achter in de gids. Sommige cursussen worden sterk aangeraden om in te mogen stromen in een vervolg masteropleiding en/of specialisatie. Studenten die een bachelorstage in de richting ecologie doen, gaan tijdens hun stage mee op de veldwerk week van de cursus 'Veldexcursie ecosystemen Ardennen'. Omdat de werkweek een geïntegreerd onderdeel is van hun stage; wordt er geen eindcijfer voor dit onderdeel gegeven; de beoordeling hiervoor is onderdeel van het eindcijfer voor de bachelorstage. De bachelorstage is verplicht, maar studenten kiezen zelf in welke richting en op welke afdeling zij de stage volgen. De meeste cursussen worden afgesloten met een schriftelijk tentamen een enkele met een verslag, soms beide. Meer informatie over de inhoud van de cursussen is te vinden bij de cursusbeschrijvingen achterin deze studiegids (hoofdstuk Examenonderdelen ). Studenten moeten zich voor de cursussen en de bijbehorende tentamens, opgeven via TIS. Meer over TIS en de termijn voor aanmelding staat verderop in dit hoofdstuk Bachelorstage Tijdens de cursus Oriëntatie op studie, loopbaan en maatschappij krijgen de studenten voorlichting over de bachelorstage. Het doel van de stage is verdieping van de onderzoeksvaardigheden met als product een onderzoeksverslag. Tijdens de stage bewijst de student dat hij een probleem op wetenschappelijke wijze kan aanpakken, oplossen en beschrijven en het is tevens een eerste oriëntatie op een toekomstig beroep. Onderzoeksstages vinden bij voorkeur plaats binnen de participerende afdelingen van de eigen faculteit (FALW), maar kunnen bijvoorbeeld ook bij het VUmc of de faculteiten Psychologie en Pedagogiek, Exacte Wetenschappen of Bewegingswetenschappen gedaan worden. De studenten worden door de coördinator van de bachelorstages geholpen bij het zoeken naar onderwerpen en plaatsen voor een stage, studenten mogen zelf ook onderwerpen ter goedkeuring aanbrengen. Uitgebreide informatie over het onderzoek van de verschillende afdelingen is te vinden op de facultaire website > Onderzoeksinstituten of Onderzoekscentra. Tevens is een aparte site ingericht waar afdelingen stageplaatsen en stageonderwerpen kunnen plaatsen, te vinden onder Studenten> Bachelor (of master)opleidingen >Info alle opleidingen. Meer informatie over de gang van zaken bij een bachelorstage is te vinden in de paragraaf 'Bachelorstagehandleiding' Vrije keuze De mogelijkheid bestaat om in plaats van 2 aangeboden keuzecursussen, in totaal dus voor maximaal 12 studiepunten, een alternatief programma te kiezen. Dit alternatief kan bestaan uit onderwijs uit een andere universitaire opleiding of keuzevakken die door een andere faculteit worden aangeboden (zoals bv. het interfacultair keuzevak Ontwikkelingsvraagstukken). De cursussen moeten dus wel op academisch niveau zijn en moeten worden gegeven aan een erkende universiteit. De studenten moet vóóraf toestemming aanvragen bij de examencommissie. Hiervoor dienen studenten 18 Biologie

17 een schriftelijk verzoek in te dienen bij de examencommissie. Het verzoek kan worden gericht aan de ambtelijk secretaris van de examencommissie Biologie, mw. dr. P.A.C.M. de Boer, Onderwijsbureau, Faculteit der Aard- en Levenswetenschappen, De Boelelaan 1087, 1081 HV Amsterdam ( In het verzoek dient vermeld te worden: gegevens student (zoals studentnummer en hoe ver de studie inmiddels is gevorderd) de naam en aantal studiepunten van het vak dat de student wil volgen de instelling waar het vak gegeven wordt de reden waarom de student dat vak in het examenprogramma wil opnemen een beschrijving van het vak Geadviseerd wordt om eerst bij de studieadviseur informatie in te winnen over de eventuele haalbaarheid van het verzoek. Als het verzoek is toegekend zal het cijfer voor dat vak bij het studiesecretariaat ALW worden geregistreerd wanneer hiervoor een getekend bewijs (cijferbriefje) wordt ingeleverd van de instelling waar het vak is gevolgd. 1.8 Honours Programme Het VU Honourstraject beslaat 30 studiepunten verdeeld over 2 jaar. Het bestaat uit een faculteitsdeel van 10 tot 20 studiepunten en een faculteitsoverstijgend deel van 10 tot 20 studiepunten. De student maakt zelf de keuze voor de verdeling van de studiepunten over faculteit faculteitoverstijgend. Informatie over de cursussen in het facultaire deel en het faculteitsoverstijgende deel staat op de website van de VU, onder Honoursprogram. Het facultaire deel van het BSc Honoursprogramma Levenswetenschappen kan worden ingevuld met: Twee stervarianten van bestaande cursussen binnen de verplichte cursussen van je bacheloropleiding. De stervariant van de cursus is gericht op verdieping en heeft een omvang van 2,5 studiepunten boven de normale studielast van de cursus. Binnen de stervariant wordt een individueel begeleid literatuuronderzoek uitgevoerd naar een specifiek onderwerp dat binnen de cursus aan de orde komt. Dit literatuuronderzoek wordt afgesloten met een schriftelijk verslag. Keuze uit twee Facultaire Honourscursussen die geen deel uitmaken van het verplichte studieprogramma van de student. De omvang van deze modules is 5 studiepunten per module en is gericht op verbreding. De cursussen worden afgesloten met een proeve van bekwaamheid bijvoorbeeld een verslag, een presentatie. Een uitbreiding van de reguliere bachelorthesis met maximaal 5 studiepunten bovenop de bestaande studiepunten voor de bachelorthesis. Doelstelling van deze uitbreiding van de bestaande onderzoeksmodule (bachelorthesis) is verdieping en de verdere ontwikkeling van academische vaardigheden en onderzoeksvaardigheden. Dit onderzoek wordt afgesloten met een schriftelijk verslag en een mondelinge presentatie Begeleiding Het facultaire deel van het BSc Honoursprogramma wordt gekenmerkt door een sterk individuele invulling en begeleiding van de student. Elke BSc honoursstudent krijgt een individuele tutor toegewezen. Deze tutor: stelt in overleg met de student een persoonlijk BSc-honoursprogramma op. Dit programma wordt schriftelijk vastgelegd. Biologie (BSc) 19

18 stelt in overleg met de student en de betreffende docent(en) de inhoud van de individuele onderwijsmodule (verbreding) op. De inhoud van deze onderwijsmodule wordt schriftelijk vastgelegd. fungeert als contactpersoon met docenten die bij individuele onderwijsmodules en de begeleiding van onderzoeksprojecten betrokken zijn. bewaakt het honourstraject van de student Toelating tot honoursprogramma Studenten kunnen tot uiterlijk half mei solliciteren voor toelating tot het Honoursprogramma bij de FALW Honourscommissie. Studenten moeten solliciteren met een Engelstalige sollicitatiebrief voorzien van een CV, een motivatiebrief en een uitdraai van de in TIS geregistreerde studieresultaten per 1 mei De FALW Honourscommissie voert met de geselecteerde studenten een gesprek op basis van een bij de sollicitatie ingediende motivatiebrief. Voorwaarden voor deelname zijn: de student heeft alle studieonderdelen in het eerste studiejaar gehaald. de student heeft over deze vakken een gewogen gemiddeld cijfer van 7.5 of hoger De Facultaire Honourscommissie stelt op basis van de sollicitaties en de resultaten toelating tot het traject vast. 1.9 Rooster Roosters Jaarrooster Een onderwijsrooster met daarin alle cursusonderdelen voor het hele studiejaar (jaarrooster) is te downloaden via de studentenpagina van de facultaire website ( > Studenten > Roosters). Cursusrooster De roosters van de cursussen zijn vanaf begin augustus te vinden op de website >Studenten. Dit betreft alleen de roosters van cursussen in de komende maanden. Er wordt in eerste instantie vaak een voorlopig rooster geplaatst (er staat dan 'voorlopig' in de link). Er kunnen echter in deze roosters nog wijzigingen optreden i.v.m. het niet beschikbaar zijn van de juiste zalen op het juiste moment. Vooral voor tentamens en herkansingen geldt dat de planning daarvan op centraal niveau gedaan wordt en het dus niet mogelijk is in een zeer vroeg stadium aan te geven wanneer het precieze tijdstip is. Definitieve roosters zijn uiterlijk 14 dagen voor de aanvang van de desbetreffende cursus in zodanige vorm beschikbaar dat de deelnemers daarin kunnen lezen op welke tijden en locaties zij aanwezig moeten zijn. Studenten moeten bij voorbaat uitgaan van een 40-urige cursusweek, met onderwijs tussen 8:30 en 17:30 uur. De definitieve cursusroosters kunnen worden gedownload vanaf de website en/of Blackboard (het elektronische cursusinformatiesysteem). Tentamenrooster Tweemaal per jaar, in januari en augustus, wordt een rooster voor het komende half jaar van de schriftelijke tentamens en de herkansingen met tijd en plaats gepubliceerd op de facultaire website ( falw.vu.nl > Studenten). De data zijn tevens beschikbaar via TIS. TIS is het elektronische informatiesysteem waarmee studenten hun studieresultaten kunnen raadplegen en zich kunnen aanmelden voor tentamens en 20 Biologie

19 cursussen. Aanmelding voor cursussen, tentamens en herkansingen kan uitsluitend via TIS. Meer informatie over TIS en de procedures voor het opgeven via TIS zijn te vinden in de paragraaf 'Verplichte aanmelding studieonderdelen en tentamens '. Studenten moeten de roosters zelf ophalen of downloaden. Andere examenonderdelen, zoals stages en scripties, hebben geen rooster Roosterwijzigingen Door omstandigheden is het soms onvermijdelijk dat er, nadat een rooster in alle details is vastgelegd en bekend gemaakt, roosterwijzigingen worden doorgevoerd. Roosterwijzigingen worden doorgaans meegedeeld via een mededeling op het eerste college, op Blackboard of via de facultaire Vakanties en herkansingen De studenten dienen er rekening mee te houden dat ze in principe de volle werktijd ( uur) reserveren voor het volgen van de onderdelen. Er zullen problemen ontstaan wanneer een deel van een cursus wordt gemist, bijvoorbeeld wegens ziekte of een extra vakantie. Teveel tijd missen leidt er gemakkelijk toe dat een cursus een volgend jaar moet worden over gedaan. Er zijn per studiejaar twee mogelijkheden voor schriftelijke tentamens per jaar: een maal volgend op het onderwijs en een maal in de herkansingsperiode. Gedurende het jaar zijn er in principe drie onderwijsvrije perioden waarin herkansingen zijn gepland: de eerste week van januari, in het voorjaar (week 10), en in de zomer. Studenten die niet aan herkansingen hoeven deel te nemen kunnen in deze periode vakantie opnemen. Studenten die een tentamen moeten herkansen kunnen dit niet, want er is binnen 1 studiejaar geen extra herkansingsmogelijkheid Verplichte aanmelding studieonderdelen en tentamens Praktische regels ten aanzien van aanmelding Voor het aan- en afmelden van cursussen en tentamens binnen de opleidingen Levenswetenschappen wordt gebruik gemaakt van TIS. Hierbij gelden de volgende regels. Vanaf februari 2008 zijn deze regels aangepast. De studenten worden hier tijdig over geïnformeerd. Bachelorfase Alle studenten dienen zich voor alle cursussen en tentamens in te schrijven via TIS. Uitzonderingen hierop zijn de reguliere eerstejaars studenten. Zij zijn van september t/m oktober automatisch ingeschreven bij de betreffende studieonderdelen van het eerste jaar. Tijdens het eerste studieonderdeel zullen deze studenten instructie krijgen in het gebruik van TIS. Vanaf november gelden voor de reguliere eerstejaars dezelfde regels als voor alle andere studenten. Premasterfase Studenten die voorafgaande aan hun masteropleiding een premasterfase volgen dienen zich voor alle cursussen en tentamens in te schrijven via TIS. Zij zijn van september t/m oktober automatisch ingeschreven voor de betreffende, met hen afgesproken, studieonderdelen. Tijdens de eerste cursus zullen deze studenten instructie krijgen in het gebruik van TIS. Daarna gelden voor hen dezelfde regels als voor alle andere studenten. Biologie (BSc) 21

20 Inschrijftermijnen Voor alle studenten geldt dat inschrijving via TIS plaats kan vinden vanaf de maand juli voorafgaande aan het studiejaar voor de cursussen tot en met de Kerst en vanaf de maand oktober in een lopend studiejaar voor de cursussen na de Kerst. Inschrijven kan tot uiterlijk 4 weken voor de aanvang van een cursus en tot uiterlijk 1 week voor een tentamen. Een uitzondering hierop zijn een aantal onderdelen met veldwerken en excursies. Bij deze onderdelen moeten studenten zich eerder opgeven. Dit geldt ook voor een (zeer beperkt) aantal cursussen waarvoor een maximum aantal deelnemers geldt. Bij de cursusbeschrijvingen achter in de studiegids staat aangegeven of er een afwijkende aanmeldtermijn geldt voor het onderdeel. Wanneer, bijvoorbeeld door technische problemen, inschrijving of afmelding via TIS niet mogelijk is dient de student dit kenbaar te maken bij het studiesecretariaat. Hiervoor gelden echter dezelfde termijnen als bij elektronische opgave. Herkansers die niet aan een cursus deelnemen maar wel aan het bijbehorende tentamen geven zich alleen via TIS voor dat tentamen op, ook tot 1 week voor de tentamendatum. Gecombineerde aanmelding cursus en bijbehorend tentamen Aanmelding van een cursus is gekoppeld aan aanmelding voor het bijbehorende tentamen aan het einde van de cursus. Omgekeerd is die koppeling er niet. Dus wanneer een student zich opgeeft voor een cursus is er tegelijkertijd een aanmelding gedaan voor het bijbehorende tentamen aan het einde van de cursus. Wanneer een student alleen de cursus willen doen, moet hij/zij zich apart afmelden voor het tentamen aan het einde van de cursus. Wanneer een student alleen het tentamen wil doen (bijvoorbeeld in geval van recidivisten) dan moet de student zich alleen apart aanmelden voor het tentamen. Afmelden Afmelden voor een cursus kan uitsluitend via TIS tot 4 weken voor aanvang van de cursus, dan wel tot 1 week voor aanvang van een tentamen. Uitzondering hierop zijn de nieuw ingeschreven eerstejaars en (pre)master studenten die zich in de periode september t/m oktober uitsluitend via het studiesecretariaat kunnen afmelden. Vanaf november gelden voor hen dezelfde regels als voor de andere studenten. Sancties Wanneer een student niet is ingeschreven via TIS wordt hij of zij alleen toegelaten tot de betreffende cursus of tentamen wanneer de faciliteiten dat toestaan. Bij een cursus met practicum of werkgroepen zal dat veelal niet mogelijk zijn omdat op basis van opgegeven aantallen groepsindelingen zijn gemaakt, student-assistenten zijn aangesteld en practicum materiaal is besteld. Toelating tot een cursus of tentamen nadat de inschrijftermijn is verlopen is ter beoordeling van het hoofd Onderwijsbureau, mevr. drs. K. Raaijmakers. Wanneer deelname in principe nog wel mogelijk is wordt 15 euro administratiekosten bij de student in rekening gebracht. Wanneer een student inmiddels al aan een tentamen heeft deelgenomen wordt het cijfer pas bekend gemaakt en geadministreerd als de administratiekosten zijn betaald. Wanneer een student zich wel voor een cursus heeft opgegeven, maar niet op die cursus verschijnt, kan de faculteit administratiekosten en de kosten voor een syllabus in rekening brengen. Als een student die staat 22 Biologie

21 ingeschreven voor een tentamen niet deelneemt aan dit tentamen zonder zich te hebben afgemeld wordt het eindcijfer 1 ingevoerd. Uitgebreide informatie over de TIS-procedure en de sancties bij niet naleven van de regels zijn te vinden op de facultaire website > Studenten > Reglementen en kwaliteit. Overtekening en loting Bij een beperkt aantal keuzecursussen is een maximaal aantal deelnemers vermeld (zie de beschrijvingen van de examenonderdelen achter in de studiegids). Bij overtekening wordt geloot. Deze loting vindt plaats tot 8 weken voor aanvang van de cursus. Het is van belang om op tijd in te schrijven voor een cursus waarbij geloot zal worden. De termijn van lotingscursussen is anders dan die van niet-lotingscursussen om studenten die niet zijn ingeloot de kans te geven zich voor een andere cursus op te geven. Om aan de loting te kunnen meedoen, moet uiteraard aan de ingangseisen van de betreffende cursus zijn voldaan. Minimaal aantal deelnemers Bij een beperkt aantal keuzecursussen is een minimaal aantal deelnemers vermeld (zie de beschrijvingen van de examenonderdelen achter in de studiegids). Wanneer het minimum aantal deelnemers niet wordt gehaald zal de cursus geen doorgang vinden Regelingen met betrekking tot onderwijs en tentamens Onderwijs- en examenregeling (OER) Voor elke opleiding binnen de faculteit bestaat een Onderwijs- en Examenregeling (OER) waarin formeel het onderwijsprogramma en de regelingen over het onderwijs en de examens zijn vastgelegd. Via het internet ( > studenten > Reglementen > Onderwijs- en examenregelingen) de OER van elke opleiding te raadplegen en te downloaden. Indien er verschillen zouden bestaan tussen de OER en deze studiegids, geldt de regelgeving zoals beschreven in de OER Aan- en afmelding Voor het aan- en afmelden van tentamens binnen de opleidingen Levenswetenschappen wordt gebruik gemaakt van TIS. Zie de richtlijnen onder paragraaf 10 'Verplichte aanmelding studieonderdelen en tentamens' Mondeling tentamen Het tentamen kan in sommige gevallen ook mondeling worden afgenomen, bijvoorbeeld wanneer er maar een beperkt aantal studenten aan een onderdeel deelneemt. De student en docent maken samen een afspraak over tijd en plaats, de datum ligt altijd rond de datum van het geplande schriftelijke tentamen Maximaal aantal pogingen Elk tentamen mag zonder voorafgaande toestemming van de examencommissie ten hoogste vier maal worden afgelegd. Wanneer het maximum van vier tentamens is bereikt, zonder dat het examenonderdeel met succes is afgerond, beoordeelt de examencommissie of en onder welke voorwaarden de kandidaat toelating krijgt tot een toekomstig tentamen. Een gemotiveerd verzoek tot toelating moet schriftelijk worden ingediend bij de examencommissie. Wanneer persoonlijke redenen ten grondslag liggen aan het verzoek wordt geadviseerd eerst langs de studieadviseur te Biologie (BSc) 23

22 gaan. De studieadviseur kan de situatie beoordelen en het verzoek eventueel laten vergezellen van een advies Aanpassing gehandicapte studenten Voor gehandicapte studenten wordt, op hun verzoek, gezocht naar mogelijkheden om de tentamens op een zoveel mogelijk aan hun handicap aangepaste wijze af te leggen. Contactpersonen hiervoor is de studieadviseur Orde tijdens tentamen De docent laat bij het tentamen de deelnemerslijst door de student paraferen; De surveillant is gerechtigd de collegekaart te controleren; Het is verplicht vóór de aanvang van het tentamen tassen, boeken, dictaten, elektronische communicatieapparatuur (zoals zaktelefoons) en dergelijke in een afgesloten tas te plaatsen in de gangpaden van de ruimte waar het tentamen wordt afgenomen, met uitzondering van die onderwijsmaterialen waarvan expliciet gemeld staat dat ze gebruikt mogen worden bij dat betreffende tentamen; Het is niet toegestaan na aanvang van het officieel vastgelegde tijdstip de ruimte waar het tentamen wordt afgenomen te betreden. Kandidaten die te laat komen kunnen door de examinator of surveillant worden uitgesloten van deelname; Tijdens het tentamen is het dragen van kleding welke het gehele of het grootste deel van het gezicht bedekt niet toegestaan; Tijdens het tentamen is het nuttigen van drank en etenswaren in de regel niet toegestaan; Aanwijzingen van de examencommissie of examinator, die voor het begin van het examen of tentamen zijn gepubliceerd, en ook aanwijzingen die tijdens het tentamen en onmiddellijk na afloop daarvan gegeven worden, dienen door de examinandus te worden opgevolgd; Na afloop dienen zowel het tentamen als alle andere verstrekte papieren te worden ingeleverd Deeltoetsen Tentamengelegenheden staan aangegeven in het lesrooster. De examinator kan een tentamen splitsen in deeltoetsen. Deeltoetsen hebben geen formele status. Een docent kan m.b.t. deeltoetsen dus specifieke regels hanteren, maar dient deze tevoren duidelijk aan de studenten te hebben gecommuniceerd. Tijdens een herkansing wordt altijd de gelegenheid gegeven om het hele tentamen te doen. Dit betekent dat er voor deeltoetsen geen aparte tentamenmogelijkheid wordt gegeven en dat deeltoetsen van één vak altijd op hetzelfde toetsmoment samenvallen. Wel is het zo dat een docent kan bepalen dat er maar een van beide deeltoetsen herkanst hoeft te worden Fraude Fraude is een serieuze zaak. Er zijn verschillende vormen van fraude. Bij een tentamen spreken we van fraude bijvoorbeeld bij: spieken, overleg tussen deelnemers tijdens het tentamen, ongeoorloofd opzoeken van antwoorden (bijvoorbeeld via telefoon, spiekbriefjes, boek, etc.). Daarnaast is plagiaat is ook een vorm van fraude. Onder plagiaat valt bijvoorbeeld het overnemen van andermans schriftelijke teksten zonder bronvermelding of zonder duidelijk aan te geven welk deel zelf is geschreven en welk deel is gekopieerd. Een laatste voorbeeld van fraude is het vervalsen van documenten (diploma, getuigschrift, beoordelingformulier, etc.). 24 Biologie