compileren & interpreteren - compileren: vertalen (omzetten) - interpreteren: vertolken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "compileren & interpreteren - compileren: vertalen (omzetten) - interpreteren: vertolken"

Transcriptie

1 compileren & interpreteren - compileren: vertalen (omzetten) - interpreteren: vertolken - belangrijkste punten: - ontleden van de programmatekst - bijhouden van de datastructuren Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

2 voorbeeldprogramma in Java void main (String [] args) { int k = 1, kw = 1; while (k < 10) /* invariant: kw = k 2 */ { kw += k ++; kw += k; Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

3 ontleedboom Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

4 vertalen naar assembly registergebruik: d1 = k d2 = kw move.w #1, d1 ; k = 1 move.w #1, d2 ; kw = 1 while: cmp.w #10, d1 ; if (k < 10) bge endwhile ; add.w d1, d2 ; kw = kw + k add.w #1, d1 ; k = k + 1 add.w d1, d2 ; kw = kw + k bra while endwhile: vertaling komt tot stand door ontleedboom te doorlopen while-lus nagebootst met sprongen naar labels Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

5 interpretatie in een opzoektabel staan de namen van de variabelen met hun waarde Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

6 interpretatie interpreteren is dus (recursief) ontleedboom doorlopen en opdrachten nabootsen Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

7 ontleden Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

8 ontleden void main (String []) { int k = 1, kw = 1; while (k < 10) { kw += k ++; kw += k; Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

9 lexicon - woordenboek - token woord uit tekst + tokentype - beschrijvingsmiddel reguliere expressies - ebnf-notatie ::= definitie keuze [ ] optioneel (0 of 1 keer) { herhaling ( 0) - voorbeelden letter ::= 'A'... 'Z' 'a'... 'z' cijfer ::= '0'... '9' identifier ::= ( '_' letter ) { '_' letter cijfer getal ::= [ ' ' '+' ] cijfer { cijfer Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

10 lexicale analysator enum Token {Ident, Number, LPar, RPar, Plus, Times, Minus, Divide, Eof, Invalid; class Tokenizer { public Tokenizer(String ins) ; // initialize with string public Tokenizer(File ins); // initialize with file public void close(); // close tokenizer public Token gettokentype(); // return type of token public String gettokenstring(); // return string of token public int gettokenvalue(); // return value of integer token public void getnexttoken(); // shift to next token Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

11 lexicale analysator (vervolg) - een lexicale analysator wordt in het algemeen gemaakt vanuit een reguliere expressie - dit proces kan worden geautomatiseerd - de reguliere expressie wordt daartoe eerst omgezet in een eindige automaat - van de eindige automaat wordt een programma afgeleid - gereserveerde woorden worden meestal opgezocht in een tabel Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

12 grammatica - een grammatica beschrijft de structuur van de zinnen van een taal via produktieregels - (vgl. redekundig ontleden) voorbeeld: statements van C startsymbool: statement eindsymbolen: de tokens van de lexicale analyse produkties: statement ::= if_statement assignment... if_statement ::= if ( expressie ) rest_if rest_if ::= statement [ else statement ] etc. Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

13 probleem schrijf een programma dat een rekensom inleest en het antwoord afdrukt voorbeelden van rekensommen (9 3) / (3 1) een rekensom bestaat uit: - getallen (zonder teken) - haken (netjes in paren) - operatoren '+', ' ', ' ', '/' '+' en ' ' hebben dezelfde prioriteit ' ' en '/' hebben dezelfde prioriteit ' ' en '/' gaan voor '+' en ' ' Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

14 lexicale analyse getal ::= ('1'... '9') { '0'... '9' lhaak rhaak plus min maal deel ::= '(' ::= ')' ::= '+' ::= ' ' ::= ' ' ::= '/' scheidingsteken ::= '\n ' semantiek (= betekenis) waarde (getal) wordt bepaald door - waarde (c 0 ) = c 0 - '0' - waarde (c n-1... c 0 ) = 10 waarde (c n-1... c 1 ) + waarde (c 0 ) Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

15 grammatica: eerste poging startsymbool : expressie expressie ::= getal expressie plus expressie expressie min expressie expressie maal expressie expressie deel expressie lhaak expressie rhaak Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

16 semantiek semantische regels voor waarde (expressie): waarde (getal) = getal waarde (expressie 1 plus expressie 2 ) = waarde (expressie 1 ) + waarde (expressie 2 ) waarde (expressie 1 min expressie 2 ) = waarde (expressie 1 ) waarde (expressie 2 ) waarde (expressie 1 maal expressie 2 ) = waarde (expressie 1 ) waarde (expressie 2 ) waarde (expressie 1 deel expressie 2 ) = waarde (expressie 1 ) / waarde (expressie 2 ) waarde (lhaak expressie rhaak) = waarde (expressie) Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

17 voorbeelden grammatica is ambigu (= dubbelzinnig) Geef een andere parsetree die ook bij deze expressie mogelijk is. Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

18 grammatica: tweede poging startsymbool : expressie expressie ::= term { ( plus min ) term term ::= factor { ( maal deel ) factor factor ::= getal lhaak expressie rhaak de keuze van de produkties hangt samen met de prioriteiten van de operatoren voorbeeld semantische regel: waarde (term 1 - term 2 + term 3 ) = waarde (term 1 ) - waarde (term 2 ) + waarde (term 3 ) Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

19 voorbeelden deze afleiding kan worden gevonden door boven in de boom te beginnen met het startsymbool expressie een expressie begint altijd met een term een term begin altijd met een factor het token is getal, dus factor gevonden het volgende token is plus, dus term gevonden nu op zoek naar de volgende term van expressie Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

20 recursieve ontleedfuncties voor lexicale analyse: enum Token{ Ident,, Eof, Invalid ; Token gettokentype; int gettokenvalue;/* waarde getal */ String gettokenstring(); void getnexttoken (); /* shift next*/ voor ontleding: int expressie (); int term (); int factor (); invariant: gettokentype() geeft eerstvolgende tokentype elke functie leest / berekent een zo groot mogelijke expressie, term of factor Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

21 recursieve ontleedfuncties int expressie() throws Exception { int waarde = term(); while (tkn.gettokentype() == Token.Plus tkn.gettokentype() == Token.Minus) { if (tkn.gettokentype() == Token.Plus) { tkn.getnexttoken(); waarde += term(); else { tkn.getnexttoken(); waarde -= term(); return waarde; int term() throws Exception { int waarde = factor(); while (tkn.gettokentype() == Token.Times tkn.gettokentype() == Token.Divide) { if (tkn.gettokentype() == Token.Times) { tkn.getnexttoken(); waarde *= factor(); else { tkn.getnexttoken(); waarde /= factor(); return waarde; Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

22 recursieve ontleedfuncties int factor() throws Exception { int waarde = 0; if (tkn.gettokentype() == Token.Number) { waarde = tkn.gettokenvalue(); tkn.getnexttoken(); // voor invariant else if (tkn.gettokentype() == Token.LPar) { tkn.getnexttoken(); waarde = expressie(); if (tkn.gettokentype()!= Token.RPar) { throw new Exception(") expected"); tkn.getnexttoken(); // voor invariant else { throw new Exception("Unexpected token " + tkn.gettokentype()); return waarde; Factor leest getallen en haakjes. Expressie en term lezen de operatoren! Bij foute invoer wordt er een exceptie gegenereerd. Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

23 recursieve ontleedfuncties het ontleden wordt gestart met: tkn = new Tokenizer(input); tkn.getnexttoken(); // invariant int result = expressie(); dezelfde structuur kan worden gebruikt om een ontleedboom op te bouwen als je eenmaal een geschikte grammatica hebt, is het tamelijk eenvoudig de recursieve ontleedfuncties te schrijven helaas is niet elke grammatica geschikt voor deze ontleedmethode valkuilen: oneindige recursie meer dan één keuzemogelijkheid (tokentype geeft geen uitsluitsel) het is wel altijd mogelijk een grammatica om te werken zodat deze wel geschikt wordt! Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

24 waarom hier geen oneindige recursie dus elke functie consumeert een stuk van de invoer (en aan het eind van de invoer stopt factor) waarom hier geen keuzeproblemen expressie ::= term { ( plus min ) term term ::= factor { ( maal deel ) factor factor ::= getal lhaak expressie rhaak aan tokentype kan direct worden afgelezen welke keuze gemaakt moet worden Data Structuren en Algoritmen - Sorteren september

Deeltentamen Grammatica s en ontleden 22 december 2005

Deeltentamen Grammatica s en ontleden 22 december 2005 Tentamen Grammatica s en ontleden 22 december 2005 1 Deeltentamen Grammatica s en ontleden 22 december 2005 Let op: opgave 1 t/m 4 tellen voor (slechts) 5 punten mee, opgave 5 voor maar liefst 50 punten,

Nadere informatie

Als een PSD selecties bevat, deelt de lijn van het programma zich op met de verschillende antwoorden op het vraagstuk.

Als een PSD selecties bevat, deelt de lijn van het programma zich op met de verschillende antwoorden op het vraagstuk. HOOFDSTUK 3 3.1 Stapsgewijs programmeren In de vorige hoofdstukken zijn programmeertalen beschreven die imperatief zijn. is het stapsgewijs in code omschrijven wat een programma moet doen, net als een

Nadere informatie

Het omzetten van reguliere expressies naar eindige automaten, zie de vakken Fundamentele Informatica 1 en 2.

Het omzetten van reguliere expressies naar eindige automaten, zie de vakken Fundamentele Informatica 1 en 2. Datastructuren 2016 Programmeeropdracht 3: Patroonherkenning Deadlines. Woensdag 23 november 23:59, resp. vrijdag 9 december 23:59. Inleiding. Deze opdracht is gebaseerd op Hoofdstuk 13.1.7 in het boek

Nadere informatie

Tentamen Imperatief en Object-georiënteerd programmeren in Java voor CKI

Tentamen Imperatief en Object-georiënteerd programmeren in Java voor CKI Tentamen Imperatief en Object-georiënteerd programmeren in Java voor CKI Vrijdag 22 januari 2010 Toelichting Dit is een open boek tentamen. Communicatie en het gebruik van hulpmiddelen zijn niet toegestaan.

Nadere informatie

colleges recursieve datastructuren college 9 prioriteit van operatoren prioriteit in recursive descent parser

colleges recursieve datastructuren college 9 prioriteit van operatoren prioriteit in recursive descent parser colleges recursieve datastructuren college 9 interpreteren: waarde van bomen bepalen transformeren: vorm van bomen veranderen parseren herkennen van expressie in de tekst herkennen van functies onderwerp

Nadere informatie

Universiteit van Amsterdam FNWI. Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren

Universiteit van Amsterdam FNWI. Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren Universiteit van Amsterdam FNWI Voorbeeld van tussentoets Inleiding programmeren Opgave 1: Wat is de uitvoer van dit programma? public class Opgave { static int i = 0 ; static int j = 1 ; int i = 1 ; int

Nadere informatie

Zelftest Inleiding Programmeren

Zelftest Inleiding Programmeren Zelftest Inleiding Programmeren Document: n0824test.fm 22/01/2013 ABIS Training & Consulting P.O. Box 220 B-3000 Leuven Belgium TRAINING & CONSULTING INLEIDING BIJ DE ZELFTEST INLEIDING PROGRAMMEREN Deze

Nadere informatie

10 Meer over functies

10 Meer over functies 10 Meer over functies In hoofdstuk 5 hebben we functies uitgebreid bestudeerd. In dit hoofdstuk bekijken we drie andere aspecten van functies: recursieve functies dat wil zeggen, functies die zichzelf

Nadere informatie

Compilers.

Compilers. Compilers joost.vennekens@denayer.wenk.be Job van een compiler Job van een compiler 68: newarray int int grens = min + (max - min) / 2; int[] kleiner = new int[n]; int[] groter = new int[n]; int k = 0;

Nadere informatie

Programmeermethoden. Recursie. week 11: november kosterswa/pm/

Programmeermethoden. Recursie. week 11: november kosterswa/pm/ Programmeermethoden Recursie week 11: 21 25 november 2016 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Pointers Derde programmeeropgave 1 Het spel Gomoku programmeren we als volgt: week 1: pointerpracticum,

Nadere informatie

http://www.liacs.nl/home/kosters/java/

http://www.liacs.nl/home/kosters/java/ sheets Programmeren 1 Java college 2, Walter Kosters De sheets zijn gebaseerd op de hoofdstukken 2 tot en met 6 van: D. Bell en M. Parr, Java voor studenten, Prentice Hall, 2002 http://www.liacs.nl/home/kosters/java/

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3. Imperatief programmeren. 3.1 Stapsgewijs programmeren. 3.2 If Then Else. Module 4 Programmeren

HOOFDSTUK 3. Imperatief programmeren. 3.1 Stapsgewijs programmeren. 3.2 If Then Else. Module 4 Programmeren HOOFDSTUK 3 3.1 Stapsgewijs programmeren De programmeertalen die tot nu toe genoemd zijn, zijn imperatieve of procedurele programmeertalen. is het stapsgewijs in code omschrijven wat een programma moet

Nadere informatie

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1200 30 januari 2013, 9.00-12.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Bij dit tentamen mag je geen gebruik maken van hulpmiddelen zoals boek of slides. Dit

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 13 november 2015 Expressies Functies Ingebouwde functies Variabelenbereik Inleveropgave 1 Terugblik Programma is een lijst van opdrachten Terugblik Programma is

Nadere informatie

REEKS I. Zaterdag 6 november 2010, 9u

REEKS I. Zaterdag 6 november 2010, 9u TEST INFORMATICA 1STE BACHELOR IN DE INGENIEURSWETENSCHAPPEN - ACADEMIEJAAR 2010-2011 REEKS I Zaterdag 6 november 2010, 9u NAAM :... VRAAG 1: MINSTENS [5 PUNTEN] Schrijf een methode minstens(), met twee

Nadere informatie

9 Meer over datatypen

9 Meer over datatypen 9 Meer over datatypen We hebben al gezien dat het gebruik van symbolische constanten de leesbaarheid van een programma kan verbeteren. Door een geschikte naam (identifier) voor een constante te definiëren,

Nadere informatie

Opdrachten herhalen. public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; zolang de voorwaarde geldig is

Opdrachten herhalen. public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; zolang de voorwaarde geldig is Opdrachten herhalen public void tekenscherm (object o, PEA pea) { int x; x = 1; while ( x

Nadere informatie

Kwis (3) class X { public void a() { System.out.println("x"); public static void main(string[] args) { X x = new X();

Kwis (3) class X { public void a() { System.out.println(x); public static void main(string[] args) { X x = new X(); Kwis (3) class X { public void a() { System.out.println("x"); class Y extends X { public void a() { System.out.println("y"); class Z extends Y { public void a() { System.out.println("z"); public static

Nadere informatie

Programmeermethoden. Recursie. Walter Kosters. week 11: november kosterswa/pm/

Programmeermethoden. Recursie. Walter Kosters. week 11: november kosterswa/pm/ Programmeermethoden Recursie Walter Kosters week 11: 20 24 november 2017 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Vierde programmeeropgave 1 De Grote getallen programmeren we als volgt: week 1: pointerpracticum,

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 6 december 2013 Terugblik Programma en geheugen Opdrachten Variabelen Methoden Objecten Klasse Programma en geheugen Opdrachten Variabelen zijn gegroepeerd in

Nadere informatie

Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven

Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven Vakgroep CW KAHO Sint-Lieven Objecten Programmeren voor de Sport: Een inleiding tot JAVA objecten Wetenschapsweek 20 November 2012 Tony Wauters en Tim Vermeulen tony.wauters@kahosl.be en tim.vermeulen@kahosl.be

Nadere informatie

Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, uur

Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, uur Aanvullende toets Gameprogrammeren (INFOB1GP) Woensdag 24 december 2014, 13.30-15.30 uur Naam: Studentnummer: Het tentamen bestaat uit 4 opgaven. Opgaven 1 levert 8 punten op, opgave 2 levert 12 punten

Nadere informatie

Programmeren in Java les 3

Programmeren in Java les 3 4 september 2015 Deze les korte herhaling vorige week loops methodes Variabelen Soorten variabelen in Java: integer: een geheel getal, bijv. 1,2,3,4 float: een gebroken getal, bijv. 3.1415 double: een

Nadere informatie

Voortgezet Prog. voor KI

Voortgezet Prog. voor KI Voortgezet Prog. voor KI Docent: Michael Wilkinson IWI 142 tel. 050-3638140 (secr. 3633939) Frank Brokken RC 352 tel. 050-3633688 Voorkennis: Inleiding Programmeren voor KI (nieuwe stijl) Stof: Practicum

Nadere informatie

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2.

Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, , Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Voorbeeldtentamen Inleiding programmeren (IN1608WI), Oktober 2003, 14.00-15.30, Technische Universiteit Delft, Faculteit EWI, Afdeling 2. Dit tentamen bestaat uit twee delen. Deel 1 (14.00-14.45, gesloten

Nadere informatie

Inleiding Programmeren 2

Inleiding Programmeren 2 Inleiding Programmeren 2 Gertjan van Noord November 26, 2018 Stof week 3 nogmaals Zelle hoofdstuk 8 en recursie Brookshear hoofdstuk 5: Algoritmes Datastructuren: tuples Een geheel andere manier om te

Nadere informatie

17 Operaties op bits. 17.1 Bitoperatoren en bitexpressies

17 Operaties op bits. 17.1 Bitoperatoren en bitexpressies 17 Operaties op bits In hoofdstuk 1 is gezegd dat C oorspronkelijk bedoeld was als systeemprogrammeertaal om het besturingssysteem UNIX te implementeren. Bij dit soort toepassingen komt het voor dat afzonderlijke

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 9 december 2015 Foreach String arrays Boomstructuren Interfaces Ingebouwde datastructuren Quiz Foreach Foreach Speciale versie van for om iets voor alle elementen

Nadere informatie

Inleiding Programmeren 2

Inleiding Programmeren 2 Inleiding Programmeren 2 Gertjan van Noord November 28, 2016 Stof week 3 nogmaals Zelle hoofdstuk 8 en recursie Brookshear hoofdstuk 5: Algoritmes Datastructuren: tuples Een geheel andere manier om te

Nadere informatie

Tentamen Informatica (8C010), 16 augustus 2002, u. Het tentamen bestaat uit 6 opgaven verdeeld over 4 pagina s.

Tentamen Informatica (8C010), 16 augustus 2002, u. Het tentamen bestaat uit 6 opgaven verdeeld over 4 pagina s. Tentamen Informatica (8C010), 16 augustus 2002, 09.00-12.00u. Twee algemene opmerkingen Het tentamen bestaat uit 6 opgaven verdeeld over 4 pagina s. Het gebruik van een notebook bij dit tentamen is toegestaan.

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 27 november 2015 Recursie Objecten Constructors Aanpassen variabelen this keyword Recursie Recursie Recursieve functie roept zichzelf (direct of indirect) aan

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 13 december 2013 Terugblik Fibonacci public class Fibonacci { public static void main(string[] args) { // Print het vijfde Fibonaccigetal System.out.println(fib(5));

Nadere informatie

Datastructuren Programmeeropdracht 3: Expressies. 1 Expressies. Deadline. Dinsdag 8 december 23:59.

Datastructuren Programmeeropdracht 3: Expressies. 1 Expressies. Deadline. Dinsdag 8 december 23:59. Datastructuren 2015 Programmeeropdracht 3: Expressies Deadline. Dinsdag 8 december 23:59. Inleiding. Deze opdracht is losjes gebaseerd op Opdracht 5.13.2 in het boek van Drozdek. U wordt gevraagd expressies

Nadere informatie

Tentamen Imperatief Programmeren

Tentamen Imperatief Programmeren Tentamen Imperatief Programmeren Maandag 22 oktober 2001 Toelichting Dit is een open boek tentamen, d.w.z. het cursusboek mag gebruikt worden. N.B.: Het tentamen is individueel: voor het maken van de opgaven

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 25 november 2015 Herhaling Meer herhaling Recursie Mutuele recursie Objecten Herhaling Fibonacci class Fibonacci { public static void fibonaccitot(int bovengrens)

Nadere informatie

Modelleren en Programmeren

Modelleren en Programmeren Modelleren en Programmeren Jeroen Bransen 11 december 2015 Ingebouwde datastructuren Meer boomstructuren Access specifiers Gebruikersinvoer Codestijl Packages SAT-solver Ingebouwde datastructuren Ingebouwde

Nadere informatie

import java.io.*; één klasse public class Hallo { public static void main (String[] a) ...met één functie System.out.println("Hallo!

import java.io.*; één klasse public class Hallo { public static void main (String[] a) ...met één functie System.out.println(Hallo! Voorbeeld Java-programma import java.io.*; één klasse...met één functie...met één opdracht public class Hallo { public static void main (String[] a) { System.out.println("Hallo!"); accolades begrenzen

Nadere informatie

Python. Vraag 1: Expressies en types. Vraag 1 b: Types -Ingebouwde functies- Vraag 1 a 3/10/14

Python. Vraag 1: Expressies en types. Vraag 1 b: Types -Ingebouwde functies- Vraag 1 a 3/10/14 Python Vraag 1: Expressies en types Integrated Development Environment (IDE): Ø Wing 101 (gratis te downloaden op www.wingware.com) Oefeningen in de shell >> noemen we de prompt Python commando s = expressies

Nadere informatie

Elementary Data Structures 3

Elementary Data Structures 3 Elementary Data Structures 3 Ferd van Odenhoven Fontys Hogeschool voor Techniek en Logistiek Venlo Software Engineering 29 september 2014 ODE/FHTBM Elementary Data Structures 3 29 september 2014 1/14 Meer

Nadere informatie

Datastructuren: stapels, rijen en binaire bomen

Datastructuren: stapels, rijen en binaire bomen Programmeermethoden Datastructuren: stapels, rijen en binaire bomen week 12: 23 27 november 2015 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Inleiding In de informatica worden Abstracte DataTypen (ADT s)

Nadere informatie

Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren

Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren Inhoud Syntax- (compile), runtime- en logische fouten Binaire operatoren Operaties op numerieke datatypen Evaluatie van expressies, bindingssterkte Assignment operaties en short-cut operatoren Controle

Nadere informatie

Hoofdstuk 0. Van Python tot Java.

Hoofdstuk 0. Van Python tot Java. Hoofdstuk 0. Van Python tot Java. In dit eerste hoofdstuk maken we de overstap van Python naar Java. We bespreken de verschillen en geven wat achtergrondinformatie. In het volgende hoofdstuk gaan we dieper

Nadere informatie

Niet-numerieke data-types

Niet-numerieke data-types Intern wordt een karakter voorgesteld als een rij van acht bits, Niet-numerieke data-types string de letter a 01100001 0110 0001 0x61 97 Bij interpretatie van de inhoud van een byte als een geheel getal,

Nadere informatie

Informatica: C# WPO 11

Informatica: C# WPO 11 Informatica: C# WPO 11 1. Inhoud Pass by reference (ref, out), recursie, code opdelen in verschillende codebestanden 2. Oefeningen Demo 1: Swapfunctie Demo 2: TryParse(int) Demo 3: Recursion Tree Demo

Nadere informatie

Recursie. public static int faculteit( int n ){ // Deze functie berekent n! // pre: n = N en n >= 0 // post: faculteit = N!

Recursie. public static int faculteit( int n ){ // Deze functie berekent n! // pre: n = N en n >= 0 // post: faculteit = N! Recursie Faculteit: in de wiskunde: n! is gedefiniëerd als: 0! = 1 n! = n (n 1)! in Java: public static int faculteit( int n ) // Deze functie berekent n! // pre: n = N en n >= 0 // post: faculteit = N!

Nadere informatie

Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur

Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur Uitwerking Aanvullend tentamen Imperatief programmeren Woensdag 24 december 2014, 13.30 15.30 uur 1. deze opgave telt voor 30% van het totaal. Schrijf een compleet programma, dat door de gebruiker vanaf

Nadere informatie

Ingebouwde klassen & methodes

Ingebouwde klassen & methodes Ingebouwde klassen & methodes Statische methodes Methodes die bij een klasse horen ipv. bij een object public class Docent { public static Docent departementshoofd() { return new Docent("Jan Ivens"); private

Nadere informatie

Variabelen en statements in ActionScript

Variabelen en statements in ActionScript Ontwikkelen van Apps voor ios en Android Variabelen en statements in ActionScript 6.1 Inleiding Als we het in de informatica over variabelen hebben, bedoelen we een stukje in het geheugen van de computer

Nadere informatie

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2015. Parallel Systems: Introduction

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2015. Parallel Systems: Introduction Informatica Deel II: les 1 Java versus Python Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2015 Parallel Systems: Introduction Arabidopsis (zandraket) Arabidopsis (zandraket) MMIQQA Multimodal Microscopic

Nadere informatie

Een topprogrammeur in het OO programmeren is Graig Larman. Hij bedacht de volgende zin:

Een topprogrammeur in het OO programmeren is Graig Larman. Hij bedacht de volgende zin: Java Les 2 Theorie Beslissingen Algemeen Net als in het dagelijks leven worden in software programma s beslissingen genomen, naast het toekennen van waarden aan variabelen zijn beslissingen één van de

Nadere informatie

Informatica: C# WPO 2

Informatica: C# WPO 2 Informatica: C# WPO 2 1. Inhoud If, globale variabelen, debuggen, randomgetallen, strings vergelijken 2. Oefeningen Demo 1: Deelbaar door 0 Demo 2: Kassa Demo 3: Debug oplossingen demo s 1 en 2 A: Verschillend

Nadere informatie

Recursive-Descent Parsing

Recursive-Descent Parsing Week 2 Recursive-Descent Parsing PRACTICUM Tijdens dit practicum wordt een eenvoudige one-pass recursive-descent vertaler ontwikkeld in Java. We volgen daarbij hoofdstuk 4 van Watt & Brown. De te ontwikkelen

Nadere informatie

Controle structuren. Keuze. Herhaling. Het if statement. even1.c : testen of getal even of oneven is. statement1 statement2

Controle structuren. Keuze. Herhaling. Het if statement. even1.c : testen of getal even of oneven is. statement1 statement2 Controle structuren De algemene vorm: 1 bloks door middel van indentatie Keuze Herhaling if expressie :...... In de volgende vorm is het else gedeelte weggelaten: if expressie :... Het if keuze- of conditioneel

Nadere informatie

inleiding theoretische informatica practicum 1 deadline woensdag 20 februari 2008 om uur

inleiding theoretische informatica practicum 1 deadline woensdag 20 februari 2008 om uur 1 Inleiding inleiding theoretische informatica 2007-2008 practicum 1 deadline woensdag 20 februari 2008 om 14.00 uur Dit practicum is een kennismaking met functioneel programmeren. Twee belangrijke functionele

Nadere informatie

Game of Life in Java

Game of Life in Java Game of Life in Java Auteur: drs. M.S.L.F. Manssen http://www.manssen.eu Game of Life is een spel van een rooster van cellen, waarbij telkens een ronde gebeurt waarbij de nieuwe waardes van cellen gebeurt.

Nadere informatie

Datastructuren en algoritmen

Datastructuren en algoritmen Datastructuren en algoritmen Doelstelling Datastructures + algorithms = programs Boek van Niklaus Wirth: bedenker Pascal en Modula Datastructuur: structuur om informatie op te slaan Algoritme: voorschrift

Nadere informatie

Recursie: definitie. De som van de kwadraten van de getallen tussen m en n kan als volgt gedefinieerd worden:

Recursie: definitie. De som van de kwadraten van de getallen tussen m en n kan als volgt gedefinieerd worden: Recursie: definitie Een object wordt recursief genoemd wanneer het partieel bestaat uit of partieel gedefinieerd is in termen van zichzelf. Recursie wordt gebruikt bij wiskundige definities, bijvoorbeeld:

Nadere informatie

public boolean equaldates() post: returns true iff there if the list contains at least two BirthDay objects with the same daynumber

public boolean equaldates() post: returns true iff there if the list contains at least two BirthDay objects with the same daynumber Tentamen TI1310 Datastructuren en Algoritmen, 15 april 2011, 9.00-12.00 TU Delft, Faculteit EWI, Basiseenheid Software Engineering Bij het tentamen mag alleen de boeken van Goodrich en Tamassia worden

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3. Imperatief programmeren. 3.1 Stapsgewijs programmeren. 3.2 If Then Else. Informatie. Voorbeeld. Voorbeeld: toegangsprijs

HOOFDSTUK 3. Imperatief programmeren. 3.1 Stapsgewijs programmeren. 3.2 If Then Else. Informatie. Voorbeeld. Voorbeeld: toegangsprijs HOOFDSTUK 3 3.1 Stapsgewijs programmeren De programmeertalen die tot nu toe genoemd zijn, zijn imperatieve of procedurele programmeertalen. is het stapsgewijs in code omschrijven wat een programma moet

Nadere informatie

Programmeren 1 23 januari 2013 Prof. T. Schrijvers

Programmeren 1 23 januari 2013 Prof. T. Schrijvers Programmeren 1 23 januari 2013 Prof. T. Schrijvers Instructies Schrijf al je antwoorden op deze vragenbladen (op de plaats die daarvoor is voorzien). Geef ook je kladbladen af. Bij heel wat vragen moet

Nadere informatie

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014. Parallel Systems: Introduction

Informatica. Deel II: les 1. Java versus Python. Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014. Parallel Systems: Introduction Informatica Deel II: les 1 Java versus Python Jan Lemeire Informatica deel II februari mei 2014 Parallel Systems: Introduction Arabidopsis (zandraket) Arabidopsis (zandraket) MMIQQA Multimodal Microscopic

Nadere informatie

Overerving & Polymorfisme

Overerving & Polymorfisme Overerving & Polymorfisme Overerving Sommige klassen zijn speciaal geval van andere klasse Docent is een speciaal geval van werknemer, dwz. elke docent is ook werknemer Functionaliteit van docent = functionaliteit

Nadere informatie

1 Inleiding in Functioneel Programmeren

1 Inleiding in Functioneel Programmeren 1 Inleiding in Functioneel Programmeren door Elroy Jumpertz 1.1 Inleiding Aangezien Informatica een populaire minor is voor wiskundestudenten, leek het mij nuttig om een stukje te schrijven over een onderwerp

Nadere informatie

Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren TI februari Afdeling ST Faculteit EWI TU Delft

Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren TI februari Afdeling ST Faculteit EWI TU Delft I ' Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren TI 1200 1 februari 2012 9.00-12.00 Afdeling ST Faculteit EWI TU Delft Bij dit tentamen mag je geen gebruik maken van hulpmiddelen zoals boek of slides. Dit

Nadere informatie

vandaag èn vrijdag deadline maandag 12 dec.

vandaag èn vrijdag deadline maandag 12 dec. vandaag èn vrijdag deadline maandag 12 dec. Herhaling met een teller int t ; t = 0; for while ( ( t=0 t

Nadere informatie

MMI. The Digital World 4. Peter van Kranenburg

MMI. The Digital World 4. Peter van Kranenburg MMI The Digital World 4 Peter van Kranenburg Intro Vandaag: Terugblik vorige week Leren programmeren Algoritmes Terugblik Hogere-orde programmeertalen maken het schrijven van code eenvoudiger. Je hoeft

Nadere informatie

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde.

Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde. Jörg R. Hörandel Afdeling Sterrenkunde http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1213 1 Alle mensen moeten op blackboard ingeschreven zijn! 2 http://particle.astro.ru.nl/goto.html?prog1213 3 eindcijfer:

Nadere informatie

Recursion. Introductie 37. Leerkern 37. Terugkoppeling 40. Uitwerking van de opgaven 40

Recursion. Introductie 37. Leerkern 37. Terugkoppeling 40. Uitwerking van de opgaven 40 Recursion Introductie 37 Leerkern 37 5.1 Foundations of recursion 37 5.2 Recursive analysis 37 5.3 Applications of recursion 38 Terugkoppeling 40 Uitwerking van de opgaven 40 Hoofdstuk 5 Recursion I N

Nadere informatie

Inleiding programmeren

Inleiding programmeren Inleiding programmeren Docent: José Lagerberg Assistenten: Robin de Vries, Jordy Perlee, Dimitri Belfor, Stephen Swatman, Erik Kooistra, Daan Kruis, Daniel Louwrink Cursusinformatie: https://staff.fnwi.uva.nl/j.m.lagerberg

Nadere informatie

recursie Hoofdstuk 5 Studeeraanwijzingen De studielast van deze leereenheid bedraagt circa 6 uur. Terminologie

recursie Hoofdstuk 5 Studeeraanwijzingen De studielast van deze leereenheid bedraagt circa 6 uur. Terminologie Hoofdstuk 5 Recursion I N T R O D U C T I E Veel methoden die we op een datastructuur aan kunnen roepen, zullen op een recursieve wijze geïmplementeerd worden. Recursie is een techniek waarbij een vraagstuk

Nadere informatie

Scala. Korte introductie. Sylvia Stuurman

Scala. Korte introductie. Sylvia Stuurman Korte introductie Sylvia Stuurman Wat is er zo bijzonder aan? Schaalbaar Objectgeoriënteerd (handiger dan Java!) Functioneel Scripts schrijven Gecompileerd: Java bytecode Pagina 2 voor scripts Pagina 3

Nadere informatie

Datastructuren Programmeeropdracht 2: Expressies. 1 Expressies. Deadlines. Woensdag 12 oktober 23:59, resp. woensdag 2 november 23:59.

Datastructuren Programmeeropdracht 2: Expressies. 1 Expressies. Deadlines. Woensdag 12 oktober 23:59, resp. woensdag 2 november 23:59. Datastructuren 2016 Programmeeropdracht 2: Expressies Deadlines. Woensdag 12 oktober 23:59, resp. woensdag 2 november 23:59. Inleiding. Deze opdracht is losjes gebaseerd op Opdracht 5.13.2 in het boek

Nadere informatie

Java Les 3 Theorie Herhaal structuren

Java Les 3 Theorie Herhaal structuren Java Les 3 Theorie Herhaal structuren Algemeen Een herhaal structuur een is programmeertechniek waarbij bepaalde Java instructies worden herhaald net zo lang tot een bepaalde voorwaarde is bereikt. Een

Nadere informatie

Uitwerkingen derde deeltentamen Gameprogrammeren Vrijdag 6 november 2015, uur

Uitwerkingen derde deeltentamen Gameprogrammeren Vrijdag 6 november 2015, uur Uitwerkingen derde deeltentamen Gameprogrammeren Vrijdag 6 november 2015, 11.00-13.00 uur 1. Deze opgave bestaat uit een aantal deelvragen. Houd het antwoord kort: één of twee zinnen per onderdeel kan

Nadere informatie

eerste voorbeelden in Java

eerste voorbeelden in Java Beginselen van programmeren 2 eerste voorbeelden in Java vereisten: een editor: om programma in te tikken en te bewaren een Java compiler: zet ingetikte (bron-) programma om naar byte-code een Java Virtuele

Nadere informatie

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft

Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Tentamen Object Georiënteerd Programmeren TI1206 29 oktober 2014, 9.00-11.00 Afdeling SCT, Faculteit EWI, TU Delft Bij dit tentamen mag je geen gebruik maken van hulpmiddelen zoals boek of slides. Digitale

Nadere informatie

Tentamen Bionformatica deel A(8C074), 18 januari 2007, u.

Tentamen Bionformatica deel A(8C074), 18 januari 2007, u. Tentamen Bionformatica deel A(8C074), 18 januari 2007, 10.30-12.00u. Twee algemene opmerkingen Het tentamen bestaat uit 5 opgaven verdeeld over 2 pagina s. Op pagina 2 staat voor iedere opgave het maximale

Nadere informatie

Samenvatting hst. 3 sec. 1-3

Samenvatting hst. 3 sec. 1-3 Samenvatting hst. 3 sec. 1-3 infixr 4 (< >) :: Parser a b! Parser a b! Parser a b (p < > q) xs = p xs ++ q xs infixl 6 () :: Parser a (b!c)! Parser a b! Parser a c (p q) xs = [(f b,zs) (f,ys)"p

Nadere informatie

Uitbreiding van de Model Specification Language (MSL) compiler. Thierry Cornelis

Uitbreiding van de Model Specification Language (MSL) compiler. Thierry Cornelis Uitbreiding van de Model Specification Language (MSL) compiler Thierry Cornelis 29 november 2002 Inhoudsopgave 1 Prototype 1 3 1.1 AToM 3............................... 3 1.2 Compileren............................

Nadere informatie

College Introductie

College Introductie College 2016-2017 Introductie Doaitse Swierstra (Jeroen Bransen) Utrecht University September 13, 2016 Waarom is FP anders? in plaats van opdrachten die na elkaar moeten worden uitgevoerd, definiëren we

Nadere informatie

dr. Walter Kosters, Universiteit Leiden Capelle vrijdag 17 april 2009 www.liacs.nl/home/kosters/gastlessen/ 1 Introductie is een techniek die je helpt om uit doolhoven te komen en soortgelijke problemen

Nadere informatie

In de tweede regel plaatsen we in het gereserveerde stukje geheugen een getal.

In de tweede regel plaatsen we in het gereserveerde stukje geheugen een getal. 4. Array s Een array is een geïndexeerde variabele. Deze zin zal de nodig vragen oproepen, waarop enige uitleg van toepassing is. Met variabelen hebben we al kennis gemaakt. In een variabele kun je iets

Nadere informatie

Voorbeelden. Sorteren. Voorbeeld: n = 5. # intsort.py: sorteren van een rij getallen

Voorbeelden. Sorteren. Voorbeeld: n = 5. # intsort.py: sorteren van een rij getallen Voorbeelden Sorteren Schrijf een programma dat een rij gehele getallen sorteert een eerste functie leest de rij gehele getallen; een tweede functie sorteert deze getallenrij van klein naar groot; een derde

Nadere informatie

Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren IN1205 Voorbeeld

Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren IN1205 Voorbeeld Tentamen Objectgeorienteerd Programmeren IN1205 Voorbeeld Afdeling ST Faculteit EWI TU Delft Bij dit tentamen mag u gebruik maken van: Barnes, Object-Oriented Programming with Java en de Notitie Algoritmiek

Nadere informatie

TEST INFORMATICA 1STE BACHELOR IN DE INGENIEURSWETENSCHAPPEN - ACADEMIEJAAR

TEST INFORMATICA 1STE BACHELOR IN DE INGENIEURSWETENSCHAPPEN - ACADEMIEJAAR TEST INFORMATICA 1STE BACHELOR IN DE INGENIEURSWETENSCHAPPEN - ACADEMIEJAAR 2011-2012 Zaterdag 5 november 2011, 9u30 NAAM :... VRAAG 1: EVEN VEEL [5 PUNTEN] Schrijf een methode evenveel(), met twee argumenten,

Nadere informatie

REEKS II. Zaterdag 6 november 2010, 11u

REEKS II. Zaterdag 6 november 2010, 11u TEST INFORMATICA 1STE BACHELOR IN DE INGENIEURSWETENSCHAPPEN - ACADEMIEJAAR 2010-2011 REEKS II Zaterdag 6 november 2010, 11u NAAM :... VRAAG 1: AFSTAND [5 PUNTEN] In deze oefening gaan we opzoek naar identieke

Nadere informatie

sheets Programmeren 1 Java college 6, Walter Kosters De sheets zijn gebaseerd op met name hoofdstuk 13 en 14 van: D. Bell en M. Parr, Java voor studenten, Prentice Hall, 2002 http://www.liacs.nl/home/kosters/java/

Nadere informatie

Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur

Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur Uitwerkingen Tweede deeltentamen Imperatief programmeren Vrijdag 15 oktober 2010, 11.00-13.00 uur 1. (2 punten per deelvraag) Deze opgave bestaat uit een aantal tekstvragen. Houd het antwoord kort: een

Nadere informatie

Programmeermethoden. Functies vervolg. Walter Kosters. week 5: 1 5 oktober kosterswa/pm/

Programmeermethoden. Functies vervolg. Walter Kosters. week 5: 1 5 oktober kosterswa/pm/ Programmeermethoden Functies vervolg Walter Kosters week 5: 1 5 oktober 2018 www.liacs.leidenuniv.nl/ kosterswa/pm/ 1 Files manipuleren 1 Deze void-functie telt niet-lege regels in een file invoer: void

Nadere informatie

Oefeningen Java Oplossingen

Oefeningen Java Oplossingen Oefeningen Java en Opgave 1 Is de uitvoer van het volgende code-fragment (a), (b) of (c)? System.out.print("A"); System.out.println("B"); System.out.print("C\n"); System.out.print("D" + "E"); System.out.print("F");

Nadere informatie

Algoritmiek. 15 februari Grafen en bomen

Algoritmiek. 15 februari Grafen en bomen Algoritmiek 15 februari 2019 Grafen en bomen 1 Grafen (herhaling) Een graaf G wordt gedefinieerd als een paar (V,E), waarbij V een eindige verzameling is van knopen (vertices) en E een verzameling van

Nadere informatie

SPOJ oplossingen Gilles Callebaut 7 augustus 2015

SPOJ oplossingen Gilles Callebaut 7 augustus 2015 SPOJ oplossingen 2012-2013 Gilles Callebaut 7 augustus 2015 DISCLAIMER Oefeningen zijn niet altijd correct of optimaal. Gelieve de oefeningen enkel te gebruiken ter ondersteuning. Van kopiëren leer je

Nadere informatie

Lab Webdesign: Javascript 3 maart 2008

Lab Webdesign: Javascript 3 maart 2008 H5: OPERATORS In dit hoofdstuk zullen we het hebben over de operators (of ook wel: operatoren) in JavaScript waarmee allerlei rekenkundige en logische bewerkingen kunnen worden uitgevoerd. Daarbij zullen

Nadere informatie

Practicum Programmeerprincipes

Practicum Programmeerprincipes REEKS 3 Practicum Programmeerprincipes 2009-2010 fvdbergh@vub.ac.be WERKEN MET FUNCTIES IN PICO Functies, controlestructuren, recursie, iteratie, blokstructuren en functionele parameters in Pico. Het woordenboek

Nadere informatie

NAAM: Programmeren 1 Examen 29/08/2012

NAAM: Programmeren 1 Examen 29/08/2012 Programmeren 29 augustus 202 Prof. T. Schrijvers Instructies Schrijf al je antwoorden op deze vragenbladen (op de plaats die daarvoor is voorzien). Geef ook je kladbladen af. Bij heel wat vragen moet je

Nadere informatie

Opgaven. Python Assessment

Opgaven. Python Assessment Opgaven Python Assessment Nijmegen - Utrecht www.atcomputing.nl Copyright 2015,2016 Versie: 1a Inleiding Met dit assessment kun je controleren of je voldoende parate kennis over Python hebt om te beginnen

Nadere informatie

Tweede college algoritmiek. 12 februari Grafen en bomen

Tweede college algoritmiek. 12 februari Grafen en bomen College 2 Tweede college algoritmiek 12 februari 2016 Grafen en bomen 1 Grafen (herhaling) Een graaf G wordt gedefinieerd als een paar (V,E), waarbij V een eindige verzameling is van knopen (vertices)

Nadere informatie

DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen UITWERKING

DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen UITWERKING DIAGNOSTISCHE TOETS Softwaresystemen datum: Donderdag van Week 7 UITWERKING Deze diagnostische toets bevat vragen over excepties en concurrency. Beantwoord de vragen zo goed mogelijk in 30 minuten Bespreek

Nadere informatie