Inleiding. Als u na het lezen nog vragen heeft, stel die dan gerust aan de anesthesioloog of de verpleegkundige.

Transcriptie

1 Anesthesie

2 2

3 Inleiding Binnenkrt ndergaat u een peratie in de OZG. Uw behandelend arts heeft u daarver geïnfrmeerd. Bij die peratie is een vrm van anesthesie (narcse f verdving) ndig. In deze flder kunt u lezen ver zaken die met uw anesthesie te maken hebben. Als u na het lezen ng vragen heeft, stel die dan gerust aan de anesthesilg f de verpleegkundige. 3

4 Anesthesie Er bestaan verschillende srten anesthesie f verdving. Algehele anesthesie f narcse, waarbij het hele lichaam wrdt verdfd en u tijdelijk buiten bewustzijn bent. Reginale anesthesie, hierbij wrdt een grter gedeelte van het lichaam, zals een arm (plexus anesthesie van een arm/ biers blk) f het hele nderlichaam (ruggenprik), tijdelijk gevells gemaakt. U blijft dan tijdens de peratie wakker, maar als u dat liever hebt kunt u een slaapmiddel krijgen. Perifere zenuwblkkades (lkale verdving), waarbij een klein stukje huid 'plaatselijk' wrdt verdfd, bijvrbeeld m een wnd te hechten en bepaalde gebieden te verdven. Gecmbineerde anesthesie. Hierbij krijgt u naast de reginale anesthesie, algehele anesthesie. Het vrdeel daarvan is de mgelijkheid tijdens en na de peratie een betere pijnstilling te geven. Dit is afhankelijk van de peratie. Overigens ziet u niets van de peratie: alles wrdt met deken afgedekt. Welke anesthesie vr u het meest geschikt is, hangt af van verschillende factren, zals leeftijd, lichamelijke cnditie en het srt peratie. Uw eigen wensen kunt u drgeven aan de anesthesilg, die daarmee rekening zal huden bij de beslissing ver het srt anesthesie. Anesthesilg en de anesthesiemedewerker Vrdat u wrdt gepereerd maakt u kennis met de anesthesilg. Dit is een arts die de anesthesie tijdens de peratie verzrgt. Ok zrgt hij vr de pijnbestrijding en andere zrg rndm de peratie. Hij f zij zal u mgelijk vragen stellen ver uw gezndheid, welke medicijnen u gebruikt en f u allergisch bent vr bepaalde medicijnen. U kunt k vragen verwachten ver eerdere peraties en he u ten p de anesthesie reageerde. Z krijgt de anesthesilg een indruk van uw gezndheidstestand. Tijdens de peratie is de anesthesilg f diens assistent (de anesthesiemedewerker) vrtdurend bij u. De anesthesilg kan p ieder mment de anesthesie bijstellen. 4

5 Vrbereiding p anesthesie en de peratie Vr de peratie met u nuchter zijn. Dit m braken tijdens en na de peratie te vrkmen. Deze maatregelen gelden vr zwel peraties nder algehele anesthesie als nder plaatselijke verdving. Op de peratiedag dient u a.u.b. het nuchterbeleid te vlgen; geen make-up, nagellak en kunstnagels te gebruiken (in ieder geval 2 vingernagels vrij te laten); geen dagcrème f bdyltin te gebruiken; sieraden en piercings te verwijderen (ringen die niet afkunnen wrden drgezaagd); het te pereren gebied niet scheren, dit gebeurt indien ndig p de peratiekamer; indien met uw anesthesilg afgesprken: bestaande medicatie drgebruiken f stppen; indien dr uw anesthesilg vrgeschreven, krijgt u ngeveer 1 uur vr vertrek naar de peratiekamer, kalmerende en/f pijnstillende medicatie van de verpleegkundige. Deze medicatie met u met z weinig mgelijk water innemen; tussen vaccinaties en peratiedatum meten bij vlwassenen en kinderen 2 dagen zitten. Nuchter-beleid bij vlwassenen en kinderen vanaf 1 jaar: 6 uur vr de pnametijd dient u te stppen met eten/sndeveding; tt 2 uur vr de pnametijd mag u alleen water, ranja f thee (met suiker) drinken, maar géén melk f melkprducten (k geen kffiemelk) Nuchter-beleid bij kinderen in het eerste levensjaar: 6 uur vr de pnametijd dient men te stppen met flesveding; 4 uur vr de pnametijd dient men te stppen met brstveding; tt 2 uur vr de pnametijd alleen water drinken (f ranja/ appelsap). Als u geen algehele narcse krijgt tijdens de peratie mag u: uw eigen muziek meenemen (mp3 speler.i.d.); uw gebitsprthese dragen; uw bril/cntactlenzen dragen; uw gehrapparaat dragen. 5

6 Een slkje water m medicijnen in te nemen f bij het tanden petsen is wel tegestaan. In plaats van een pyjama krijgt u een peratiehemd aan. U wrdt vriendelijk verzcht eventuele kstbaarheden thuis te laten. De verpleegkundige brengt u in uw bed naar de hlding (peratieafdeling). Daar ziet u de hlding verpleegkundige, anesthesilg en diens assistent. Narcse f algehele anesthesie Vrdat u de narcse krijgt, wrdt bewakingsapparatuur aangeslten. U krijgt plakkers p de brst m de hartslag te meten en een klemmetje p uw vinger m het zuurstfgehalte in uw bled te cntrleren. De bleddruk wrdt aan de arm gemeten. U krijgt een naald in uw arm, waarp een infuus wrdt aangeslten. Via deze naald spuit de anesthesilg de narcsemiddelen in. U valt binnen een halve minuut in een diepe slaap. Kleine kinderen zijn vaak bang vr een prik. Zij wrden daarm meestal in slaap gebracht met een kapje. Het is k mgelijk de huid te verdven met een pleister, waardr het kind het prikje nauwelijks velt. Om de ademhaling tijdens de anesthesie te kunnen cntrleren wrdt vaak, vrdat de peratie begint, een plastic buisje in de keel gebracht. U merkt daar niets van, want u bent dan nder narcse. Tijdens de peratie blijft de anesthesilg f diens assistent vrtdurend bij u. De anesthesilg bewaakt en bestuurt tijdens de peratie de functies van uw lichaam. Dankzij de bewakingsapparatuur kan precies wrden vastgesteld he uw lichaam p de peratie reageert. De ademhaling en de bledsmlp kunnen z ndig wrden bijgestuurd en er wrden medicijnen tegediend m de narcse te nderhuden. 6

7 Bijwerkingen van narcse Nadat u bent bijgekmen uit een narcse kunt u zich ng wat slaperig velen. Met het uitwerken van de narcse kan er pijn ptreden in het peratiegebied. Ok kunt u misselijk zijn na de peratie, hiervr kunt u medicatie krijgen. Heeft u een zwaar f kriebelig gevel achterin de keel, dan kmt dat van het buisje dat tijdens de peratie in uw keel zat m de ademhaling te regelen. Die irritatie verdwijnt vanzelf binnen een aantal dagen. Veel mensen hebben drst na een peratie. Als u wat mag drinken, de dan vrzichtig aan. Mag u niet drinken, dan kan de verpleegkundige uw lippen nat maken m de ergste drst weg te nemen. Cmplicaties bij narcse Een algehele anesthesie is tegenwrdig bijznder veilig dr verbetering van de bewakingsapparatuur, betere geneesmiddelen en een gede pleiding van de anesthesilg en diens medewerkers. Tch zijn cmplicaties niet altijd te vrkmen. Cmplicaties kunnen zijn: beschadiging van het gebit dr het inbrengen van het beademingsbuisje; beklemming van een zenuw in uw arm f been dr een ngelukkige huding tijdens de peratie. Hier kunt u tintelingen en krachtverlies aan verhuden. Ernstige cmplicaties dr de anesthesie hangen vaak samen met uw gezndheidstestand van vr de peratie. Vraag uw anesthesilg gerust f de anesthesie vr u bijzndere risic's met zich meebrengt. Reginale anesthesie Over de ruggenprik bestaan ngal wat misverstanden. Veel mensen denken dat het erg pijnlijk is. De meeste patiënten die p deze manier zijn verdfd, vinden het erg meevallen. Alleen de prik dr de huid (vr de huidverdving) wrdt als pijnlijk ervaren, het inspuiten van de huidverdving geeft krtdurend een drukkend en branderig gevel. Vrdat u verdfd wrdt, wrdt u p de bewakingsapparatuur aangeslten en krijgt u een infuus in een arm. Er bestaan twee srten ruggenprikken: spinale ruggenprik; epidurale ruggenprik. 7

8 Er is k een cmbinatie van beide mgelijk, dit zal de anesthesilg met u bespreken. Spinale ruggenprik De meest bekende ruggenprik is de spinaal f spinale anesthesie. Deze techniek wrdt gebruikt bij peraties die vanaf het navelgebied plaatsvinden. Tijdens de ruggenprik kan het gebeuren dat er een zenuw geraakt wrdt en u een schkje dr een been f bil velt gaan, dit kan verder geen kwaad. Als de verdving is ingespten, merkt u eerst dat uw benen warm wrden en gaan tintelen. Later wrden ze gevells en slap. Wel blijft u bij bewustzijn. Als u dat wilt, kunt u wel een slaapmiddel (sedatie) krijgen zdat u niet alles meemaakt. Afhankelijk van het gebruikte medicijn kan het 2 tt 6 uur duren vrdat de verdving uitgewerkt is. Bijwerkingen spinale ruggenprik Het kan vrkmen dat een spinale ruggenprik bij u nvldende werkt. Sms kan de anesthesilg ng wat extra verdving via een tweede ruggenprik bijgeven. Mcht het niet vldende zijn, dan krijgt u er eventueel plaatselijke huidverdving, extra pijnstillers via het infuus f narcse bij. De anesthesilg zal dat met u verleggen. 8

9 De spinale ruggenprik kan enkele bijwerkingen geven: lage bleddruk: de anesthesilg is hierp vrbereid en zal maatregelen nemen tegen een lage bleddruk; verdving breidt zich verder uit dan bedeld. U merkt dat drdat uw handen gaan tintelen. Misschien kunt u wat meilijker ademhalen, u krijgt dan extra zuurstf. Meestal zijn de klachten daarmee pgelst; niet spntaan kunnen plassen; dit wrdt in de gaten gehuden met een echapparaat en eventueel is eenmalige catheterisatie ndig. Cmplicaties spinale ruggenprik Ondanks de grte zrgvuldigheid waarmee een ruggenprik wrdt gegeven zijn cmplicaties niet altijd te vrkmen: rugpijn p de plaats waar de prik is gegeven. De klachten verdwijnen meestal binnen enkele dagen; hfdpijn. Deze nderscheidt zich van gewne hfdpijn drdat de pijn minder wrdt bij platliggen, en juist erger wrdt bij vereind kmen. Meestal werkt paracetaml nvldende. Zijn de klachten z erg dat u in bed met blijven, dan met u z.s.m. cntact pnemen met de anesthesilg. U krijgt dan weer een ruggenprik en hiermee verdwijnt de hfdpijn binnen een kwartier. Epidurale ruggenprik Bij epidurale anesthesie wrdt er een dun flexibel slangetje in de rug ingebracht en hierdr wrdt cntinue een pijnstillend middel tegediend. Deze methde kan p 2 manieren gebruikt wrden: pijnbestrijding bij een bevalling en pijnbestrijding rnd het middel bij ndraaglijke pijn; pijnbestrijding bij grtere peraties wat meestal gecmbineerd wrdt met algehele narcse. Tijdens de ruggenprik kan het gebeuren dat er een zenuw geraakt wrdt en u een schkje dr een been f bil velt gaan, dit kan verder geen kwaad. De epiduraal catheter kan tt 72 uur blijven zitten. Met deze methde kunt u uw benen gewn bewegen maar het kan ndig zijn dat u nder begeleiding uit bed kmt. 9

10 Bijwerkingen epidurale ruggenprik Lage bleddruk, de anesthesilg is hierp vrbereid en zal maatregelen treffen m de bleddruk p peil te huden. Slaperigheid, jeuk en/f misselijkheid dr tegevegde pijnstiller in epidurale tedieningspuit. Verminderde kracht in de benen en tintelingen. Niet spntaan kunnen plassen, dit wrdt in de gaten gehuden met een echapparaat en eventueel is catheterisatie ndig. Cmplicaties epidurale ruggenprik De kans p infectie bij de huid waar de katheter de rug ingaat is klein. Als dit tch ptreedt, zal de epidurale katheter wrden verwijderd en uw pijnbestrijding zal dan p een andere wijze wrden vrtgezet. Sms blijkt na de peratie dat de epidurale katheter niet p precies de gede plaats zit. Dit merkt u bijvrbeeld drdat u na de peratie tch pijn blijft huden. Sms is het mgelijk dit te veranderen, als dit niet kan, zal de catheter wrden verwijderd In zeldzame gevallen kan er een bleding ptreden in de epidurale ruimte dr het gebruik van bledverdunners. Rugpijn p de plaats waar de prik is gegeven. De klachten verdwijnen meestal binnen enkele dagen. 10

11 Biers blk Deze verdving kan gebruikt wrden bij ingrepen aan de arm f hand die dertig tt zestig minuten duren. De verdving gaat als vlgt. U krijgt een infuusnaald ingebracht in de hand f arm die gepereerd met wrden. In uw andere hand krijgt u k een infuusnaald vr het geval er medicijnen ingespten meten wrden. Om de te pereren arm wrdt een srt bleddrukband aangebracht. Met een speciale zwachtel wrdt uw arm bledleeg gemaakt. De band wrdt pgepmpt en via het infuus krijgt u een verdvingsmiddel ingespten, dit kan een brandend en prikkend gevel geven. De verdving verspreidt zich via de bledbaan naar de zenuwen en verdven p die manier de arm. Na tien minuten werkt de verdving. Uw hele arm en hand zijn gevells. U kunt ze niet bewegen. De strakke band met minimaal een halfuur m de arm blijven zitten. Na aflp van de peratie wrdt de druk in de manchet lsgelaten. Het bled strmt weer terug in uw arm en hand. Binnen twee minuten is de verdving uitgewerkt. Krijgt u pijn nadat de verdving is uitgewerkt, dan kunt u de verpleegkundige m een pijnstiller vragen. Cmplicaties biers blk Dr het te snel lslaten van de bledleegte manchet, kan het verdvingsmiddel verder in het lichaam in de bledbaan kmen. Hierdr kunt u klachten krijgen als rsuizen, metaalsmaak in de mnd, jeuk, stijf wrdende lippen en mnd. Ok kunnen uw lippen blauw zien. Dit kan ged behandeld wrden met medicatie. Plexus anesthesie van de arm Een arm f hand kan wrden verdfd dr de zenuwknp (plexus) die naar de arm lpt tijdelijk uit te schakelen. Dit gebeurt dr rnd de zenuwen een verdvingsmiddel te spuiten, bijvrbeeld in de ksel, hals f nder het sleutelbeen (afhankelijk van de plaats waar u gepereerd wrdt). Deze vrm van anesthesie nemt men plexus anesthesie van de arm. Om u tijdens de peratie z ndig andere medicijnen te kunnen tedienen krijgt u een infuusnaald in de andere arm. De huid wrdt eerst schngemaakt met een ntsmettingsmiddel. Daarna prikt de anesthesilg met een naald p de plaats waar de zenuwen lpen die naar de arm gaan. 11

12 Dit det de anesthesist nder begeleiding van een echapparaat en/f een zenuwstimulatr. Met het echapparaat wrden de zenuwen en bledvaten zichtbaar en weet de anesthesilg waar hij met prikken. Met de zenuwstimulatr wrdt met een klein strmpje de zenuw gestimuleerd, u merkt dat uw arm f hand nwillekeurig beweegt. Als u tintelingen in de arm f de hand velt dan met u zich niet bewegen en dit direct melden. De anesthesilg weet dan dat de naald p de gede plaats zit en kan de verdving ingespten wrden (dit kan k een tintelend f drukkend gevel geven). Krte tijd later merkt u dat de arm f hand gaat tintelen en warm wrdt. Later verdwijnt dit gevel en kunt u de arm en hand niet meer bewegen. Als de verdving is uitgewerkt kunt u weer bewegen en keert het gevel weer terug. De verdving met een halfuur inwerken vrdat het effect ptimaal is. Tijdens de peratie blijft u wakker, maar u kunt k een slaapmiddel krijgen als u dat liever heeft. Van de peratie ziet u niets, alles wrdt afgedekt met deken. Afhankelijk van het gebruikte medicijn kan het 3 tt 12 uur duren vrdat de verdving uitgewerkt is. Daarbij kan pijn ptreden, wacht niet te lang m een pijnstiller te vragen. Na een plexus- anesthesie van een arm f hand is het niet altijd ndig in het ziekenhuis te blijven ttdat de verdving uitgewerkt is. Dat hangt af van de peratie die bij u is verricht. Zlang de arm f hand verdfd is, met u hem in een draagdek (mitella) huden. 12

13 Bijwerkingen plexus anesthesie Afhankelijk van de plaats waar de zenuwknp verdfd is kunnen er bijwerkingen ptreden. Hierdr kunnen de vlgende verschijnselen ptreden: het glid gaat hangen; het g kan tranen en u hebt wazig zicht; de mndhek kan gaan hangen; kriebelhest; schrre stem; bledstlsel p de plaats van het prikken. Deze verschijnselen verdwijnen weer als de verdving uitwerkt. Cmplicaties plexus anesthesie Onvldende pijnstilling Het kan vrkmen dat de verdving bij u nvldende werkt. Sms kan de anesthesilg ng wat extra verdving bijgeven. In andere gevallen is het beter m vr een andere anesthesievrm te kiezen, bijvrbeeld narcse. De anesthesilg zal dat met u verleggen. Pstperatieve tintelingen Dr irritatie van de zenuwen dr de prik f dr de gebruikte medicijnen, kunt u nadat de verdving is uitgewerkt ng enige tijd last huden van tintelingen in de arm en de hand. Deze tintelingen verdwijnen meestal in de lp van weken f maanden vanzelf. Overgeveligheidsreacties U kunt vergevelig zijn vr de gebruikte verdvingsmiddelen. Meestal is de vergeveligheidsreactie ged te behandelen met medicijnen. Txische reacties De zenuwen die verdfd meten wrden lpen vlakbij grte bledvaten. In zeldzame gevallen is het mgelijk dat een deel van het verdvende medicijn direct in de bledbaan kmt. Dit verrzaakt een metaalachtige smaak, tintelingen rnd de mnd, een slaperig gevel, hartritmestrnissen, trekkingen en uiteindelijk bewustelsheid. Dit is ged te behandelen met medicijnen. 13

14 Perifere zenuwblkkades (lkale verdving) Bij smmige peraties is het k mgelijk m een plaatselijke verdving te geven. Dit is afhankelijk van de srt peratie die u krijgt. De vlgende zenuwblkkades kunnen gebruikt wrden: penisblk, deze verdving wrdt gegeven bij besnijdenis; nervus inguinalis, bijvrbeeld bij liesbreukperaties; nervus femralis, bijvrbeeld bij knieperaties; nervus ischiadicus, bijvrbeeld bij knieperaties; vetblk, bij peraties aan de vet; wndverdving, tijdens de peratie wrdt verdving in de wnd gegeven. 14

15 Bijkmen uit anesthesie Na de peratie brengen de anesthesilg en de anesthesiemedewerker u naar de uitslaapkamer f verkeverkamer/ recvery. Dat is een aparte ruimte vlakbij de peratiekamer. Gespecialiseerde verpleegkundigen zien erp te dat u rustig bijkmt van de peratie. U bent aangeslten p bewakingsapparatuur. Sms lpt er een slangetje dr uw neus m uw maag te ntlasten f m u extra zuurstf te geven. Zdra u vldende wakker bent uit de narcse en als de cntrles stabiel zijn, gaat u terug naar de afdeling. Sms is het ndig m enige tijd naar de intensive care (IC) afdeling te gaan. Dit is afhankelijk van de aard en het verlp van de peratie. Zwel p de intensive care als p de verpleegafdeling kunt u bezek ntvangen. Als u ng dezelfde dag naar huis mag, zrg er dan vr dat u dr een vlwassene begeleid wrdt en dat u niet alleen thuis bent. U met met een aantal dingen rekening huden: regelt u verver per taxi f eigen aut, maar rijd niet zelf!; de het thuis de eerste 24 uur na de peratie rustig aan; bestuur geen machines; neem geen belangrijke beslissingen; eet en drink licht verteerbare vedingsmiddelen. Het is heel gewn dat u zich na een peratie ng een tijdlang niet fit velt. Dat ligt niet alleen aan de anesthesie, maar aan de ingrijpende gebeurtenis die iedere peratie nu eenmaal is. Het lichaam met zich in zijn eigen temp herstellen. Dat heeft tijd ndig. 15

16 Lcatie Delfzicht Jachtlaan 50 Pstbus RA Delfzijl Lcatie Lucas Gassingel 18 Pstbus RA Winschten Telefn: Website: OZG (12-15) ANE