Jaarverantwoording, deel I

Transcriptie

1 2013 Jaarverantwoording, deel I J. van der Eerden 15 april 2014

2

3 Woord vooraf 2013 was voor Oosterpoort een jaar waarin de spanning voelbaar was tussen enerzijds voorsorteren op wat in het kader van de Jeugdwet in 2015 op ons afkomt en anderzijds het correct afhandelen van lopende zaken. Wij hebben daarbij vastgesteld dat de regelgeving en de geldende verordeningen hierin niet voorzien. Wel werden er aanzetten gemaakt voor een herontwerp van de sector, maar aan regie op het hele domein van jeugdzorg en speciaal onderwijs heeft het ontbroken; de grote lijn en een perspectief met een duidelijke stip op de horizon ging in 2013 al te gemakkelijk verloren in de turbulentie van beleidsinitiatieven en transities. In deze jaarrapportage volgen wij het model Jaarverantwoording 2013 jeugdzorg van het ministerie van VWS, de aanwijzingen van de provincie Noord-Brabant en de lokale subsidieverstrekkers en de voorschriften die voortvloeien uit artikel 1 van de Zorgverzekeringswet met betrekking tot het jaardocument (artikel 2.1, lid 5 Uitvoeringsbesluit WTZi). Dit laatste heeft louter betrekking op de GGZ-zorg die stichting Oosterpoort levert. Voor de verantwoording van het GGZ-deel van de organisatie is alleen een directieverslag en geen maatschappelijk verslag vereist. Omdat Oosterpoort naast GGZ-hulp ook Jeugd- en Opvoedhulp levert is één integraal verslag vereist conform het model Jaarverantwoording Jeugdzorg. Onderdeel van Oosterpoort is Stichting Oosterwijs. Oosterwijs is een volle dochter die onderwijs in het segment cluster-4 verzorgt in de regio noordoost Noord-Brabant. De financiën van moeder en dochter zijn op voorschrift van de provincie geheel gescheiden. De boekhouding en de verantwoording van Oosterwijs worden verzorgd door Stichting OSG - vestiging Arnhem, die voor een groot aantal scholen in Nederland de financiële administratie en verantwoording aanlevert ten behoeve van bestuur, toezichthouder en overheid. De verantwoording van Stichting Oosterwijs is in dit document niet meegenomen. Resultaten en balansen zijn uiteraard ook niet geconsolideerd. Op grond van artikel 7 lid 5 van de Regeling verslaggeving WTZi hoeft geen consolidatie plaats te vinden van binnen de groep vallende rechtspersonen die vallen onder de Wet op het primair onderwijs. Naast de cijfermatige verantwoording besteden wij in dit document uiteraard uitvoerig aandacht aan aspecten van kwaliteit en kijken wij hoe de voorgenomen en de in het Jaarplan 2013 opgenomen doelen, zijn gerealiseerd. Op een aantal onderdelen geven wij een beeld van trends en ontwikkelingen over de afgelopen tien jaren. Oss, 15 april 2014 drs. J. van der Eerden bestuurder

4

5 2013 Deel I: maatschappelijk jaarverslag Sociaal Jaarverslag

6

7 I n h o u d s o p g a v e 1. Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Kernactiviteiten Werkgebied Kwaliteit (zie ook 5.2) Kernprestaties Cliënten Capaciteit en productie Hoofdlijnen Frictieleegstand en aanpassing van capaciteit Hulpduur Wachtlijsten Personeel Omzet Maatschappelijk ondernemen Regionale samenwerking Oosterpoort - GGZ Oosterpoort William Schrikkergroep Oosterpoort (speciaal) onderwijs Oosterpoort regionale (jeugd)zorginstellingen Samenleving en belanghebbenden Sponsoring maatschappelijke doelen Toezicht bestuur en medezeggenschap Governancecode Raad van toezicht Raad van bestuur en directie Medezeggenschap Beleid, inspanningen en prestaties Positionering en innovatie Zorgvisie en visie op continuïteit van zorg Meerjarenbeleid Transitie: Zorgeenheden Innovatieprojecten ICT Accommodaties Kwaliteit... 20

8 5.2.1 Systeembeoordeling Kwaliteit van zorg Klachten Medewerkers Personeelsbeleid en kwaliteit van het werk Vertrouwenspersoon medewerkers Medewerkertevredenheidsonderzoek Formatie Professionalisering / deskundigheidsbevordering Arbo en Verzuim Financieel beleid Hoofdlijnen financieel beleid Beschrijving positie op balansdatum Toekomstverwachtingen... 30

9 1. P r o f i e l v a n d e o r g a n i s a t i e 1.1 Algemene identificatiegegevens Rechtspersoon: Stichting Oosterpoort Adres: Kamperfoeliestraat 60 Postcode: 5342 CX Plaats: Oss Telefoon: Inschrijving Kamer van Koophandel: adres: centraal@oosterpoort.org Website: Rechtsvorm: stichting Stichting Oosterpoort is een door de provincie erkende jeugdzorgorganisatie en is toegelaten in het kader van de WTZi (Wet toelating zorginstellingen) voor behandeling en verblijf. 1.2 Structuur van het concern Oosterpoort is een stichting. De organisatie kent, naast de onderwijsvoorziening Stichting Oosterwijs, twee zorgafdelingen. De zorgafdelingen worden ondersteund door het bedrijfsbureau, waarin alle ondersteunende en facilitaire diensten zijn ondergebracht en een bestuursbureau waarin naast kwaliteit en innovatie, participatie en onderzoek ook andere stafondersteunende activiteiten zijn opgenomen. Onderdeel van de rechtspersoon stichting Oosterpoort is de stichting Oosterwijs; Oosterwijs verzorgt speciaal onderwijs cluster-4 in de regio noordoost Noord-Brabant. 1

10 We onderscheiden binnen de zorgafdelingen de volgende financieringsstromen: provinciaal subsidie 88% vergoeding via zorgverzekeraar 7% vergoeding uit gemeentelijke projectgelden 3% overige financieringsstromen, w.o. justitie 2% Kernactiviteiten Doelgroepen Oosterpoort richt zich op de orthopedagogische en orthopsychiatrische zorg voor jeugdigen, primair in de leeftijd van 0 tot 18 jaar met een uitloop tot 23 jaar. Behandeling kan zowel de vorm hebben van op verandering gerichte behandeling in engere zin, als op begeleiding en ondersteuning. Het aanbod bevindt zich zowel in het vrij-toegankelijke domein, als in het domein waarvoor een verwijzing van Bureau Jeugdzorg of de huisarts noodzakelijk is. Oosterpoort biedt zwaardere zorg. Preventie en publieksfuncties waarin informatie, voorlichting, meldpunten en speciale projecten gericht op bewustwording van het publiek centraal staan, behoren niet tot de kernverantwoordelijkheden van Oosterpoort. Dit geldt evenzeer voor eenvoudige pedagogische adviesvragen en vragen over milde vormen van probleemgedrag van kinderen. Voorlichting en lichte zorgvragen zijn het terrein van de GGD s en van de CJG s. Als de jeugdzorg in 2015 overgedragen wordt aan de gemeenten, gaat dat gepaard met een bezuinigingsslag van 10%, oplopend naar 21% in Oosterpoort stelt zich op het standpunt dat een duidelijke relatie tussen voorliggende voorzieningen en specialistische zorg gewenst en zelfs noodzakelijk is. Concreet betekent dit dat de organisatie zich profileert in het domein van de zwaardere zorg en beschikbaar is om de expertise die ze op grond hiervan in huis heeft, uit te rollen in het voorliggende veld. Oosterpoort is er voor de zorg aan normaal begaafde jeugd en hun ouders. De realiteit is dat er een groot grijs gebied bestaat tussen normaalbegaafd en zwakbegaafd. De pedagogische vraagstelling is bepalend voor het antwoord op de vraag hoever Oosterpoort zich begeeft op het terrein voor de zorg aan jeugdigen met een verstandelijke beperking. Meer nog dan in 2012 heeft Oosterpoort zich via haar dochter Oosterwijs in 2013 intensief ingezet op het terrein van passend onderwijs en de oprichting van regionale samenwerkingsverbanden. Complicerend in dit verband is geweest dat Oosterpoort/Oosterwijs in drie samenwerkingsverbanden actief is. Ambulantisering Welke zorg of combinatie van zorgvormen passend is, wordt per cliënt steeds opnieuw bepaald. De indicatieladder is maatgevend. Jeugdhulp (ambulant) en orthopsychiatrische behandeling thuis prevaleren in beginsel boven een opname, een andere vorm van uithuisplaatsing of klinische behandeling. In 2013 werden met VGZ afspraken gemaakt over een afbouw naar 2014/2015 van het aantal klinische plaatsen. Dit beleid past bij de voornemens over de uitbouw en doorontwikkeling van ambulante therapieën die wij maakten met De Viersprong in Halsteren en met de GGZ Oost Brabant. De doelgroep van NPT en MST wordt elders in den lande, op plaatsen waar deze zorgmogelijkheden er niet zijn, intramuraal bediend. Oosterpoort doet dit ambulant. Om de zorg op termijn betaalbaar te houden, is het van groot belang dat de instroom in de langdurige zorg beperkt blijft. Langdurige zorgtrajecten zijn niet altijd te vermijden, gezien het chronische karakter van een aantal problemen. Maar Oosterpoort heeft, vanuit het concept wonen doe je thuis, zorgpaden ontwikkeld, waarmee geborgd is dat zorg maximaal doelmatig wordt ingezet. Daarnaast worden er samen met de ketenpartners, binnen de jeugdzorg en in het segment van de GGZ, in toenemende mate samengewerkt. Dit zien we 2

11 zowel bij de gezamenlijke voordeur (intake) als bijvoorbeeld bij de FACT-teams waarin Oosterpoort sinds 2013 participeert. Palet zorgaanbod In het aanbod onderscheiden wij de volgende segmenten: Overzicht 1 - Zorgaanbod Jeugdhulp GGZ Overig Jeugdhulp thuis Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder, groep en individueel 24-uurs crisisdienst Trainingen, individueel en groep Deeltijdbehandeling Pleegzorg (pleeggezinnen) Zelfstandigheidstraining Gezinshuizen Behandelgroepen Crisisopvang Observatiediagnostiek Werkgebied Nieuwe perspectieven bij terugkeer (NPT) Multi-Systeem-Therapy (MST) MST-CAN (i.o.) Kleinschalige eenheden in de wijk voor behandeling van jeugdigen met stoornissen in het autistisch spectrum Diverse lokale projecten Jeugdzorg Dichter bij Onderwijs Ondersteuning onderwijs Aansluiting arbeidsmarkt Ondersteuning kinderopvang etc. Afstemming met begeleid wonen vamn maatschappelijke opvang in Oss, Den Bosch Speciaal onderwijs Oosterpoort beperkt zich bij de acceptatie van cliënten tot noordoost Noord-Brabant, voor zover dit wettelijk is toegestaan. De regelgeving in de GGZ en in de jeugdhulpverlening lopen op dit punt deels uiteen, maar in de praktijk geeft dit zelden problemen. Voor niet-provinciale jeugdzorgcliënten stuurt Oosterpoort een nota naar de provincie van herkomst. Oosterpoort heeft de vraag gekregen om de activiteiten op het terrein van MST en NPT uit te breiden naar andere regio s, omdat die anders niet bediend worden. In 2013 mondde dit uit in de intentieverklaring om, samen met het psychiatrisch centrum Vincent van Gogh te Venray, een MST-team in Helmond/Eindhoven te ontwikkelen Kwaliteit (zie ook 5.2) Oosterpoort hecht aan transparante zorg. In mei 2013 ging Oosterpoort volledig door de molen en kon de HKZhercertificering binnengehaald worden. 3

12 2. K e r n p r e s t a t i e s 2.1 Cliënten In hoofdstuk 5 geven wij inzicht in de gerealiseerde productie. Voor de bekostiging van het grootste deel van de productie is de provincie verantwoordelijk. Met de zorgverzekeraar VGZ is een contract afgesloten. Oosterpoort financiert voor en de verzekeraars betalen op basis van declaratie. De maximale klinische GGZ-capaciteit was het uitgangspunt, aanvankelijk zestien plaatsen, maar door de ambulantisering kon een deel van deze capaciteit anders worden ingevuld. In dit segment werkt Oosterpoort nauw samen met de GGZ Oost Brabant. Met GGZ Oost Brabant en met VGZ werden afspraken gemaakt over het inzetten van een klein deel van de AWBZ-capaciteit om de uitstroom na een jaar behandeling op basis van de zorgverzekeringswet te faciliteren. Het gaat concreet om twee plaatsen op jaarbasis die de komende jaren worden afgebouwd naar nul. Overzicht 2 - Capaciteit, instroom, doorstroom en bezetting Zorgvorm / bekostigingseenheid in trajecten 01-jan instroom uitstroom 31-dec Jeugdhulp thuis Jeugdhulp accommodatie zorgaanb. ind Jeugdhulp accommodatie zorgaanb. groep Pleegzorg deeltijd Pleegzorg pedagogisch Pleegzorg specialistisch Verblijf zorgaanbieder deeltijd Behandelgroep gezinshuis Behandelgroep KTC; woonbegeleiding Behandelgroep zwaar Behandelgroep crisis Observatiediagnostiek amb crisis totaal overall NPT MST Zorgverzekeraar verblijf totaal overall zorgverzekeraar Voor het eerst is in 2013 een onderscheid gemaakt tussen alle cliënten (enkelvoudig ambulant) die rechtsreeks via het CJG naar Oosterpoort zijn gekomen en de overige ambulante (jeugdhulp) cliënten. Aanvankelijk bleef deze instroom ver achter bij de verwachtingen maar in de loop van het jaar trok dit bij. Overzicht 3 - Capaciteit, instroom, doorstroom en bezetting enkelvoudig ambulant gemeenten Zorg per financieringsvorm 01-jan instroom uitstroom 31-dec Jeugdhulp-thuis Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Gedragsbïnvloedende maatregel

13 Zorg per financieringsvorm 01-jan instroom uitstroom 31-dec Forensische zorg Overige financieringsstromen Totaal Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Totaal Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Totaal Capaciteit en productie Hoofdlijnen De productie van Oosterpoort is de resultante van een aantal factoren waar Oosterpoort ten dele invloed op kan uitoefenen. De provincie koopt in op basis van een beperkt aantal zorgvormen en op basis van een historisch aanbod. Meer beleidsvrijheid voor de instellingen zou waarschijnlijk meer efficiency opleveren. Over deze tekortkoming in het systeem hebben wij in 2013 bij meerdere gelegenheden met de provincie gesproken, maar zonder resultaat. Wij zagen de vraag naar deeltijdbehandeling afnemen en, mogelijk als gevolg van de komst van de CJG s, de vraag naar behandeling met verblijf toenemen. Ook nam de vraag naar specialistische pleegzorg toe en neemt het aanbod van reguliere pleeggezinnen, mogelijk als gevolg van publiciteit rond de Commissie Samson en het advies van de Commissie Rouvoet, af. Het gevolg is dat Oosterpoort per saldo, in financiële zin, in 2013 fors overproduceerde en daarmee optimaal aan de vraag uit de regio voldeed, maar zich geconfronteerd ziet met een terugbetalingsverplichting aan provincie in plaats van met aanvullende financiering. Overzicht 4 - Productie (cliënten) jeugdhulp pleegzorg verblijf deeltijd verblijf voltijd (incl. crisis)

14 In het kader van het In voor zorg! -traject is de direct-cliëntgebonden tijd procentueel fors vermeerderd. In het perspectief van nieuwe regelgeving door de gemeenten zal dit percentage nog verder opgehoogd moeten worden. In andere sectoren wordt ogenschijnlijk hoger gescoord op direct cliëntcontact (declarabele uren), maar bij nadere analyse blijkt men daar andere definities hanteert. Als we dit aspect elimineren doet de jeugdzorg het ronduit goed en zelfs beter, maar voor gemeenten is dit nog niet goed genoeg Frictieleegstand en aanpassing van capaciteit Frictieleegstand was er in 2013 nauwelijks en de frictie kon gemakkelijk opgevangen worden. Leegstand zien we nog wel bij de deeltijdbehandeling. Noordoost Noord-Brabant is voor het grootste deel een ruraal gebied en deeltijdbehandeling, waar men na schooltijd naar toe gaat, is moeilijk te organiseren. Voor deze doelgroep moeten we naar nieuwe concepten. Dit thema werd in 2013 wel aangetipt, maar nog niet verder uitgewerkt. Oosterpoort ondervond in 2013 aanvankelijk veel last van de ongecoördineerde start van de CJG s en ook de andere ketenpartner, het Bureau Jeugdzorg, kampte met existentiële vragen, waardoor de kwaliteit van de keten slecht geborgd kon worden. In de loop van 2013 zijn deze problemen enigszins opgelost en konden ze tenminste bespreekbaar gemaakt worden. Het kwaad was toen echter al geschied; problemen met het optimaal gebruik maken van de beschikbare capaciteit konden slechts ten dele in het laatste kwartaal opgelost/ gecompenseerd worden Hulpduur Eerder wezen wij erop dat hulpduur nog steeds als subsidiecriterium geldt, maar dat de waarde van deze parameter minimaal is zolang er gewerkt wordt met een gemiddelde hulpduur en de spreiding geen rol speelt. Evenmin wordt bij het bepalen van de gemiddelde duur de uitval ten gevolge van voortijdig afgebroken trajecten meegenomen. Kortom: de score op zo kort mogelijk zegt de facto niets. Oosterpoort stuurt wel op duur, maar altijd als afgeleide van het criterium kwaliteit. Overzicht 5 - Hulpduur (in dagen) Wachtlijsten Onderstaande grafiek geeft inzicht in het aantal wachtenden op enigerlei vorm van zorg in het segment van de jeugdzorg. Hierbij is niet gekeken of de wachtende al in zorg is en evenmin hoelang de cliënt wacht. De grafiek geeft enigszins een beeld, maar ook niet meer dan dat. In de toekomst zal wachttijd en het begrip problematisch wachtend in de overwegingen betrokken worden. Voor lang niet iedere wachtende is het wachten problematisch of risicovol. 6

15 Overzicht 6 - Wachtlijst (zorgaanspraken) per Jeugdhulp thuis + acc. zorgaanb. Pleegzorg Verblijf deeltijd Verblijf 24-uurs Om een goed inzicht te krijgen in de wachtlijst zoomen we hier dieper op in. In 2013 is veel aandacht besteed aan het fenomeen wachtlijsten. Dit is des te belangrijker nu de provincie voor 2014 een bonus in het vooruitzicht stelt voor organisaties die in 2014 geen wachtlijsten hebben. In beginsel is dit een goed initiatief, maar het is niet zonder risico s. Bij een analyse van de wachtlijsten in 2013 werd duidelijk dat niet iedere organisatie in de regio op dezelfde manier met de wachtlijst omgaat. Zo zijn er instellingen, waaronder Oosterpoort, die cliënten op de wachtlijst zetten als de verwijzing er is en er nog geen hulp geboden kan worden. Voor deze cliënten wil Oosterpoort tenminste een achtervangfunctie bieden voor crisissituaties. Andere organisaties zetten een cliënt pas op de wachtlijst als er binnen afzienbare tijd ook werkelijk een zorgmogelijkheid mogelijk is. Het mag duidelijk zijn dat met zulke verschillende definities van wachtlijsten het afrekenen op basis van wachtenden een precaire operatie wordt. Overzicht 7 - Wachttijd (zorgaanspraken) per Jeugdhulp Pleegzorg Verblijf deeltijd Verblijf voltijd

16 2.3 Personeel In het onderstaande overzicht zien we de ontwikkeling van het personeelsverloop. We zien dat de beoogde krimp van het personeelsbestand in 2013 niet uit de verf is gekomen. Overzicht 8 Personeelsontwikkeling 140% 120% 100% 80% 60% 40% Uitvoering zorg Behandelcoördinator Directie, management, staf Facilitaire ondersteuning 20% 0% -20% De verklaring is eenvoudig. Zolang Oosterpoort wordt afgerekend op 100% bezetting en productie, wordt het terugbrengen van de personeelsformatie, als dit enigszins substantieel moet zijn, een onmogelijk opgave. Toch is er wel wat gebeurd. Oosterpoort heeft getracht de vaste formatie deels te vervangen door flexibele formatie. Echter, ook dit is lastig gebleken omdat er nauwelijks uitstroom van vast personeel was. Hierdoor was het ook niet mogelijk om een flexibele schil op te bouwen. De stijging in de sectie directie/staf/management wordt verklaard door een administratieve overheveling van functies van ondersteuning naar staf in het kader van het In voor zorg!-traject. Provinciaal is een begin gemaakt met regionale en provinciale mobiliteitsplannen. Veel werd daarbij verwacht van de provincie die zich per uit de jeugdzorg terugtrekt. Per ultimo 2013 moeten we helaas vaststellen dat de provinciale overheid geen verantwoordelijkheid voelt voor het oplossen van de personele gevolgen van de decentralisatie van de jeugdzorg. Binnen de organisatie ligt een concept sociaal plan gereed om dadelijk de krimp netjes en eerlijk te verwerken. Het wachten is nu op de behandeling van de Jeugdwet door de Eerste Kamer en het vaststellen van de wet daarna. Het is niet te verwachten dat de bonden voor dat moment met Oosterpoort aan tafel zullen willen gaan. 8

17 2.4 Omzet Overzicht 9 - Omzet en winst/verlies in euro's resultaat x uitgaven opbrengsten

18 3. M a a t s c h a p p e l i j k o n d e r n e m e n 3.1 Regionale samenwerking Het oplossen van problemen in de regio, samen met onze ketenpartners, is een kernverantwoordelijkheid van Oosterpoort. Dit betekent: kansen grijpen die zich voordoen Oosterpoort - GGZ Oosterpoort werkt intensief samen met de GGZ-instellingen in de regio. GGZ Oost Brabant Gezamenlijke projecten op het terrein van de jeugdigen met autisme-spectrum stoornissen en gedragsstoornissen Inhuur diagnostische capaciteit psychiatrie GGZ Reinier van Arkel Delen en uitwisselen van expertise GGZ De Viersprong Innovatie en werkontwikkeling in de praktijk Afstemming psychiatrisch zorgaanbod Een punt van aandacht vormde NPT: nieuwe perspectieven bij terugkeer uit detentie. Oosterpoort was in beginsel bereid uit te breiden, mits de bekostiging gegarandeerd is. Dit laatste is een probleem gebleven en dat betekende dat de focus in 2013 vooral heeft gelegen op het goed inregelen van deze zorgvorm, zowel binnen Oosterpoort als in de relatie met derden. Wat er in de toekomst van de samenwerking Jeugdhulpverlening Jeugd-GGZ terecht zal komen, hangt in hoge mate af van de vraag of de Jeugdwet tijdig invoeringsgeschikt is. Transitiecommissie en Kinderombudsman plaatsen hier nog steeds grote vraagtekens bij Oosterpoort William Schrikkergroep Belangrijk voor begeleiding en behandeling is in een vroegtijdig stadium het onderscheid te maken tussen normaal begaafde en zwakbegaafde jeugdigen. Dit staat los van de vraag of voor de zorg aan zwakbegaafde jeugdigen een categorale ambulante voorziening noodzakelijk of wenselijk is. Oosterpoort stelt zich op het standpunt dat dit niet het geval is en dat Oosterpoort in beginsel voor de LVB-groep van de William Schrikkergroep prima zorg kan verlenen Oosterpoort (speciaal) onderwijs In het kader van de projecten Jeugdzorg dichter bij onderwijs heeft 2013 nog eens bewezen hoeveel het op kan leveren als Zorg en Onderwijs intensief op cliëntniveau samenwerken. Onderwijs is voor Oosterpoort veel meer dan zomaar een vindplaats. Het is dan ook jammer dat wat ontwikkeld werd sinds 2011 in 2013 weer moest stoppen. De samenwerking tussen jeugdzorg en speciaal onderwijs is ingepast in het traject naar passend onderwijs. Oosterpoort zit via Oosterwijs aan tafel waar dat noodzakelijk en wenselijk is. Er daardoor volop de ruimte om input te leveren. De scholen kregen in 2011 het predicaat zwakke school. Dankzij een veelheid aan maatregelen behoort het bijzondere toezichtarrangement dat daaraan is gekoppeld, sinds medio 2012 weer tot het verleden. Dit is nog eens bevestigd in het toezichtsonderzoek dat de inspectie in het derde kwartaal van 2013 deed. 10

19 3.1.4 Oosterpoort regionale (jeugd)zorginstellingen Samenwerking met andere jeugdzorgpartners, in het bijzonder met Maashorst, de jeugdzorginstelling in de regio, is voor Oosterpoort vanzelfsprekend. In 2012 hebben wij vastgesteld dat volledig en integraal samengaan niet haalbaar is. In 2013 zijn verdere stappen gezet ervan uitgaande dat een alternatieve bestuurlijke constructie, waarbij de operationele samenwerking optimaal zou kunnen gedijen, zonder de bestuurlijke incorporatie van de Oosterpoort in de Koraal Groep. Dit laatste is een misrekening gebleken. Uiteindelijk was er voor de raad van bestuur van Koraal Groep maar één model acceptabel en dat was integratie; het model waar Oosterpoort van meet af aan van heeft gezegd dat het het minst voor de hand liggende model was. Het resultaat van deze gang van zaken is dat Oosterpoort intensief met Maashorst blijft samenwerken en ondertussen zoekt naar andere samenwerkingspartners. De vorm van een dergelijk samenwerkingsverband zal afhankelijk zijn van de doelen waar de organisatie zich voor gesteld ziet. Het kan leiden tot een alliantie, een fusie of een overname. Oosterpoort heeft geen principiële voorkeur. Principieel is wel dat de organisatie wordt aangestuurd vanuit het werkgebied. Dit was de bottleneck waar de samenwerking met Koraal Groep op stuk liep. Vooruitlopend op de Jeugdwet heeft Oosterpoort het initiatief genomen de zorgaanbieders in de regio gestructureerd voor overleg aan tafel te krijgen. In 2013 heeft dit geleid tot een eerste aanzet voor een masterplan dat voorziet in het doordacht en beleidsmatig verantwoord aanvliegen van de regionale bezuinigingen. Een serieus punt van aandacht vormen de advieskosten die met de te ontwikkelen samenwerkingsconstructies gepaard gaan. Andere gezamenlijke projecten zijn er voorts met de maatschappelijke opvang, het AMW en Cello. 2Live, dat Oosterpoort met o.a. samen met Cello uitvoert, staat stevig onder druk nu financiële ondersteuning van het eerste uur minder wordt. Verder incorporeren in Oosterpoort lijkt een optie, maar of het dat ook is, vraagt om nadere uitwerking. Andere stakeholders Overige belangrijke stakeholders zijn in de eerste plaats de provincie Noord-Brabant, de grotere gemeenten in de regio, de zorgverzekeraar en het zorgkantoor. Opmerkelijk dat de provincie zich in hoog tempo naar de achtergrond beweegt. Dit bracht in 2013 veel ruis teweeg, doordat er geen helder beeld meer is van waar de provincie zich wel en waar ze zich niet meer verantwoordelijk voor voelt. Buiten de financiers van de zorg zijn er geen andere kapitaalverschaffers die een substantiële rol spelen. 3.2 Samenleving en belanghebbenden Op het terrein van het maatschappelijk ondernemen zijn de mogelijkheden en de beleidsdoelen van Oosterpoort vooralsnog beperkt. Het gaat steeds om de juiste mix van resultaten, mensen en milieu: people, profit (prosperity) en planet. People, de maatschappij Zorg dichter bij de mensen; het klinkt mooi en niemand zal daar tegen zijn. Echter, de troonrede van 2013 indachtig, waarin gesproken werd over de participatiesamenleving, wil Oosterpoort zich sterk maken voor burgerschap en de kracht daarvan. Dat zal ook nodig zijn in het perspectief van de transitie en de daarmee samenhangende bezuinigingen. In de laatste kwartaalrapportages hebben steeds gerefereerd aan de verwachtingen dat burgers in meer zelf, of samen met anderen, problemen oppakken en oplossen. Dit vraagt beleid en een duidelijk plan van aanpak. Oosterpoort wil aangesproken worden op het leveren van input hiervoor. De organisatie wenst zich positief te verhouden tot de transitie. In 2013 hebben we moeten vaststellen dat er enorm veel tijd en dus geld verloren is gegaan aan onnodig en vaak ineffectief overleg. Toch is het niet 11

20 allemaal kommer en kwel. Op een aantal plaatsen hebben wij mensen vanuit de praktijk en ook cliënten naar voren kunnen schuiven om het verhaal van de jeugdzorg te vertellen. Profit / prosperity Het gaat om resultaat, ook bij het maatschappelijk ondernemen. Kostenbesparing en vooral management van werktijd en inzet zal de komende jaren moeten leiden tot minder kosten en meer profijt. Het meetbaar maken van maatschappelijk rendement is in de zorg lastig. Het rendement is nog nauwelijks gekapitaliseerd en doorgerekend. Het meest eenvoudig is het doorrekenen van het financiële rendement van een aantal activiteiten die wij voor de zorgverzekeraar doen en bij gedragsbeïnvloedende maatregelen. Ook hier lukt het niet precies, maar we zien dat cliënten die voor zware 24-uurstrajecten op de nominatie staan, met een fractie van de kosten en met een beter resultaat ambulant geholpen kunnen worden. Het is onze overtuiging die hier nog veel meer uit te halen is. Voorwaarde voor verdere ambulantisering en meer aan de burger zelf overlaten is een degelijk vangnet. Het is verantwoord als een 24-uurs achtervanggarantie geboden kan worden. Voor de huidige doelgroep doet Oosterpoort dit. Planet, de wereld om ons heen Oosterpoort doet ook op dit terrein wat het kan, maar de resultaten zijn nog mager. We zitten met elkaar nog veel te veel in de auto. Los van het woon-werkverkeer reden we samen meer dan veertig keer de wereld rond en belasten het milieu veel meer dan nodig. Er valt nog een wereld te winnen als er meer via beeldverbindingen vergaderd wordt. Het besparen op papier is wel ingezet, maar levert nauwelijks iets op in het kader van duurzaamheid. Zou Oosterpoort de CO2-uitstoot in 2013 compenseren volgens gebruikelijke normen, dan zou dit een extra kostenpost van ruim ,= betekenen. 3.3 Sponsoring maatschappelijke doelen Oosterpoort heeft een liaison met een ontwikkelingsproject in India dat zich richt op onderwijs en zorg voor de allerarmsten. Tal van acties werden uitgezet en Oosterpoort en haar personeel voegden hier extra middelen aan toe. Van meet is duidelijk geweest dat Oosterpoort dit project (SISP) voor een afgebakende periode zou sponsoren. Deze periode loopt in 2014 af. 12

21 4. T o e z i c h t b e s t u u r e n m e d e z e g g e n s c h a p 4.1 Governancecode Oosterpoort hanteert de zorgbrede governancecode. Jaarlijks wordt aan de hand van de code vastgesteld waar tekortkomingen en verbetermogelijkheden gezien worden. Er zijn geen onderdelen van de code die buiten beschouwing blijven. De jaarlijkse evaluatie/toets aan de hand van de code, die was voorzien voor december 2013, is vanwege de drukke agenda van de raad van toezicht, verschoven naar februari Er was geen aanleiding om de evaluatie ten koste van alles nog in 2013 te plannen. Een punt van aandacht was in het verleden het betrekken van cliënten bij het beleid. Oosterpoort heeft hier in de afgelopen jaren serieus op ingezet en met resultaat. Er komen meer en betere adviezen en de cliëntenvertegenwoordigingen staan in toenemende mate midden in de maatschappelijke ontwikkelingen. Oosterpoort heeft een klokkenluidersregeling. In 2013 is hiervan geen gebruik gemaakt. 4.2 Raad van toezicht Oosterpoort werkt met een raad van bestuur raad van toezicht model. De verhouding tussen bestuur en toezichthoudend orgaan is vastgelegd in een statuut. De raad van toezicht houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op de gang van zaken binnen de instelling. Ze doet dit op basis van een vaste set gegevens die deels door interne afdelingen en deels door externe instanties gegenereerd wordt. De raad van toezicht vergadert zes maal per jaar en zoveel vaker als zij dit wenselijk acht. De raad van toezicht legt jaarlijks een werkbezoek af en ze spreekt tweemaal per jaar met de ondernemingsraad en de cliëntenraad en éénmaal met de pleegouderraad. Leden van de raad van toezicht worden aangesteld voor een periode van vier jaren en zijn maximaal voor eenzelfde periode herbenoembaar. Nieuwe leden worden via een openbare procedure geworven. Er is binnen de raad van toezicht geen formele portefeuilleverdeling. Wel is bij de selectie van de leden geborgd dat de domeinen personeel, juridisch, financieel, zorginhoudelijk en algemeen strategisch beleid steeds voldoende bezet zijn. Daarnaast is onafhankelijkheid een primaire randvoorwaarde voor benoeming. Hieronder en in DigiMV is een overzicht opgenomen van de hoofd- en nevenfuncties van de leden van de raad van toezicht, alsmede van de data van de eerste benoeming en de benoemingstermijn. Om goed toezicht te borgen kan de raad van toezicht haar eigen instrumentarium kiezen. In de praktijk koerst de raad op een drietal belangrijke bronnen: 1. kwartaaloverzichten, inhoudelijk en financieel, en de systeembeoordeling door de bestuurder; 2. maatschappelijk jaarverslag en jaarrekening; 3. gesprekken met de accountant. Het overleg met de externe accountant wordt voorbereid door het accountantskantoor in overleg met bestuurder en controller. Hiernaast put de raad van toezicht informatie uit andere bronnen: interne en externe audits aan de hand van de HKZ-kwaliteitscriteria; inspectiebeoordelingen; overleg met ondernemingsraad, cliëntenraad, directies en hoofden van de scholen van stichting Oosterwijs; jaarlijkse werkbezoeken aan uitvoerende zorgeenheden. Al deze informatie tezamen moet borg staan voor het goed kunnen beoordelen van het beleid van de bestuurder. De rapportages zijn open en transparant. Kansen en risico s worden ieder kwartaal expliciet 13