Jaarverantwoording, deel I

Transcriptie

1 2013 Jaarverantwoording, deel I J. van der Eerden 15 april 2014

2

3 Woord vooraf 2013 was voor Oosterpoort een jaar waarin de spanning voelbaar was tussen enerzijds voorsorteren op wat in het kader van de Jeugdwet in 2015 op ons afkomt en anderzijds het correct afhandelen van lopende zaken. Wij hebben daarbij vastgesteld dat de regelgeving en de geldende verordeningen hierin niet voorzien. Wel werden er aanzetten gemaakt voor een herontwerp van de sector, maar aan regie op het hele domein van jeugdzorg en speciaal onderwijs heeft het ontbroken; de grote lijn en een perspectief met een duidelijke stip op de horizon ging in 2013 al te gemakkelijk verloren in de turbulentie van beleidsinitiatieven en transities. In deze jaarrapportage volgen wij het model Jaarverantwoording 2013 jeugdzorg van het ministerie van VWS, de aanwijzingen van de provincie Noord-Brabant en de lokale subsidieverstrekkers en de voorschriften die voortvloeien uit artikel 1 van de Zorgverzekeringswet met betrekking tot het jaardocument (artikel 2.1, lid 5 Uitvoeringsbesluit WTZi). Dit laatste heeft louter betrekking op de GGZ-zorg die stichting Oosterpoort levert. Voor de verantwoording van het GGZ-deel van de organisatie is alleen een directieverslag en geen maatschappelijk verslag vereist. Omdat Oosterpoort naast GGZ-hulp ook Jeugd- en Opvoedhulp levert is één integraal verslag vereist conform het model Jaarverantwoording Jeugdzorg. Onderdeel van Oosterpoort is Stichting Oosterwijs. Oosterwijs is een volle dochter die onderwijs in het segment cluster-4 verzorgt in de regio noordoost Noord-Brabant. De financiën van moeder en dochter zijn op voorschrift van de provincie geheel gescheiden. De boekhouding en de verantwoording van Oosterwijs worden verzorgd door Stichting OSG - vestiging Arnhem, die voor een groot aantal scholen in Nederland de financiële administratie en verantwoording aanlevert ten behoeve van bestuur, toezichthouder en overheid. De verantwoording van Stichting Oosterwijs is in dit document niet meegenomen. Resultaten en balansen zijn uiteraard ook niet geconsolideerd. Op grond van artikel 7 lid 5 van de Regeling verslaggeving WTZi hoeft geen consolidatie plaats te vinden van binnen de groep vallende rechtspersonen die vallen onder de Wet op het primair onderwijs. Naast de cijfermatige verantwoording besteden wij in dit document uiteraard uitvoerig aandacht aan aspecten van kwaliteit en kijken wij hoe de voorgenomen en de in het Jaarplan 2013 opgenomen doelen, zijn gerealiseerd. Op een aantal onderdelen geven wij een beeld van trends en ontwikkelingen over de afgelopen tien jaren. Oss, 15 april 2014 drs. J. van der Eerden bestuurder

4

5 2013 Deel I: maatschappelijk jaarverslag Sociaal Jaarverslag

6

7 I n h o u d s o p g a v e 1. Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Kernactiviteiten Werkgebied Kwaliteit (zie ook 5.2) Kernprestaties Cliënten Capaciteit en productie Hoofdlijnen Frictieleegstand en aanpassing van capaciteit Hulpduur Wachtlijsten Personeel Omzet Maatschappelijk ondernemen Regionale samenwerking Oosterpoort - GGZ Oosterpoort William Schrikkergroep Oosterpoort (speciaal) onderwijs Oosterpoort regionale (jeugd)zorginstellingen Samenleving en belanghebbenden Sponsoring maatschappelijke doelen Toezicht bestuur en medezeggenschap Governancecode Raad van toezicht Raad van bestuur en directie Medezeggenschap Beleid, inspanningen en prestaties Positionering en innovatie Zorgvisie en visie op continuïteit van zorg Meerjarenbeleid Transitie: Zorgeenheden Innovatieprojecten ICT Accommodaties Kwaliteit... 20

8 5.2.1 Systeembeoordeling Kwaliteit van zorg Klachten Medewerkers Personeelsbeleid en kwaliteit van het werk Vertrouwenspersoon medewerkers Medewerkertevredenheidsonderzoek Formatie Professionalisering / deskundigheidsbevordering Arbo en Verzuim Financieel beleid Hoofdlijnen financieel beleid Beschrijving positie op balansdatum Toekomstverwachtingen... 30

9 1. P r o f i e l v a n d e o r g a n i s a t i e 1.1 Algemene identificatiegegevens Rechtspersoon: Stichting Oosterpoort Adres: Kamperfoeliestraat 60 Postcode: 5342 CX Plaats: Oss Telefoon: Inschrijving Kamer van Koophandel: adres: centraal@oosterpoort.org Website: Rechtsvorm: stichting Stichting Oosterpoort is een door de provincie erkende jeugdzorgorganisatie en is toegelaten in het kader van de WTZi (Wet toelating zorginstellingen) voor behandeling en verblijf. 1.2 Structuur van het concern Oosterpoort is een stichting. De organisatie kent, naast de onderwijsvoorziening Stichting Oosterwijs, twee zorgafdelingen. De zorgafdelingen worden ondersteund door het bedrijfsbureau, waarin alle ondersteunende en facilitaire diensten zijn ondergebracht en een bestuursbureau waarin naast kwaliteit en innovatie, participatie en onderzoek ook andere staf ondersteunende activiteiten zijn opgenomen. Onderdeel van de rechtspersoon stichting Oosterpoort is de stichting Oosterwijs; Oosterwijs verzorgt speciaal onderwijs cluster-4 in de regio noordoost Noord-Brabant. 1

10 We onderscheiden binnen de zorgafdelingen de volgende financieringsstromen: provinciaal subsidie 88% vergoeding via zorgverzekeraar 7% vergoeding uit gemeentelijke projectgelden 3% overige financieringsstromen, w.o. justitie 2% Kernactiviteiten Doelgroepen Oosterpoort richt zich op de orthopedagogische en orthopsychiatrische zorg voor jeugdigen, primair in de leeftijd van 0 tot 18 jaar met een uitloop tot 23 jaar. Behandeling kan zowel de vorm hebben van op verandering gerichte behandeling in engere zin, als op begeleiding en ondersteuning. Het aanbod bevindt zich zowel in het vrij-toegankelijke domein, als in het domein waarvoor een verwijzing van Bureau Jeugdzorg of de huisarts noodzakelijk is. Oosterpoort biedt zwaardere zorg. Preventie en publieksfuncties waarin informatie, voorlichting, meldpunten en speciale projecten gericht op bewustwording van het publiek centraal staan, behoren niet tot de kernverantwoordelijkheden van Oosterpoort. Dit geldt evenzeer voor eenvoudige pedagogische adviesvragen en vragen over milde vormen van probleemgedrag van kinderen. Voorlichting en lichte zorgvragen zijn het terrein van de GGD s en van de CJG s. Als de jeugdzorg in 2015 overgedragen wordt aan de gemeenten, gaat dat gepaard met een bezuinigingsslag van 10%, oplopend naar 21% in Oosterpoort stelt zich op het standpunt dat een duidelijke relatie tussen voorliggende voorzieningen en specialistische zorg gewenst en zelfs noodzakelijk is. Concreet betekent dit dat de organisatie zich profileert in het domein van de zwaardere zorg en beschikbaar is om de expertise die ze op grond hiervan in huis heeft, uit te rollen in het voorliggende veld. Oosterpoort is er voor de zorg aan normaal begaafde jeugd en hun ouders. De realiteit is dat er een groot grijs gebied bestaat tussen normaalbegaafd en zwakbegaafd. De pedagogische vraagstelling is bepalend voor het antwoord op de vraag hoever Oosterpoort zich begeeft op het terrein voor de zorg aan jeugdigen met een verstandelijke beperking. Meer nog dan in 2012 heeft Oosterpoort zich via haar dochter Oosterwijs in 2013 intensief ingezet op het terrein van passend onderwijs en de oprichting van regionale samenwerkingsverbanden. Complicerend in dit verband is geweest dat Oosterpoort/Oosterwijs in drie samenwerkingsverbanden actief is. Ambulantisering Welke zorg of combinatie van zorgvormen passend is, wordt per cliënt steeds opnieuw bepaald. De indicatieladder is maatgevend. Jeugdhulp (ambulant) en orthopsychiatrische behandeling thuis prevaleren in beginsel boven een opname, een andere vorm van uithuisplaatsing of klinische behandeling. In 2013 werden met VGZ afspraken gemaakt over een afbouw naar 2014/2015 van het aantal klinische plaatsen. Dit beleid past bij de voornemens over de uitbouw en doorontwikkeling van ambulante therapieën die wij maakten met De Viersprong in Halsteren en met de GGZ Oost Brabant. De doelgroep van NPT en MST wordt elders in den lande, op plaatsen waar deze zorgmogelijkheden er niet zijn, intramuraal bediend. Oosterpoort doet dit ambulant. Om de zorg op termijn betaalbaar te houden, is het van groot belang dat de instroom in de langdurige zorg beperkt blijft. Langdurige zorgtrajecten zijn niet altijd te vermijden, gezien het chronische karakter van een aantal problemen. Maar Oosterpoort heeft, vanuit het concept wonen doe je thuis, zorgpaden ontwikkeld, waarmee geborgd is dat zorg maximaal doelmatig wordt ingezet. Daarnaast worden er samen met de ketenpartners, binnen de jeugdzorg en in het segment van de GGZ, in toenemende mate samengewerkt. Dit zien we 2

11 zowel bij de gezamenlijke voordeur (intake) als bijvoorbeeld bij de FACT-teams waarin Oosterpoort sinds 2013 participeert. Palet zorgaanbod In het aanbod onderscheiden wij de volgende segmenten: Overzicht 1 - Zorgaanbod Jeugdhulp GGZ Overig Jeugdhulp thuis Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder, groep en individueel 24-uurs crisisdienst Trainingen, individueel en groep Deeltijdbehandeling Pleegzorg (pleeggezinnen) Zelfstandigheidstraining Gezinshuizen Behandelgroepen Crisisopvang Observatiediagnostiek Werkgebied Nieuwe perspectieven bij terugkeer (NPT) Multi-Systeem-Therapie (MST) MST-CAN (i.o.) Kleinschalige eenheden in de wijk voor behandeling van jeugdigen met stoornissen in het autistisch spectrum Diverse lokale projecten Jeugdzorg Dichter bij Onderwijs Ondersteuning onderwijs Aansluiting arbeidsmarkt Ondersteuning kinderopvang etc. Afstemming met begeleid wonen van maatschappelijke opvang in Oss, Den Bosch Speciaal onderwijs Oosterpoort beperkt zich bij de acceptatie van cliënten tot noordoost Noord-Brabant, voor zover dit wettelijk is toegestaan. De regelgeving in de GGZ en in de jeugdhulpverlening lopen op dit punt deels uiteen, maar in de praktijk geeft dit zelden problemen. Voor niet-provinciale jeugdzorgcliënten stuurt Oosterpoort een nota naar de provincie van herkomst. Oosterpoort heeft de vraag gekregen om de activiteiten op het terrein van MST en NPT uit te breiden naar andere regio s, omdat die anders niet bediend worden. In 2013 mondde dit uit in de intentieverklaring om, samen met het psychiatrisch centrum Vincent van Gogh te Venray, een MST-team in Helmond/Eindhoven te ontwikkelen Kwaliteit (zie ook 5.2) Oosterpoort hecht aan transparante zorg. In mei 2013 ging Oosterpoort volledig door de molen en kon de HKZhercertificering binnengehaald worden. 3

12 2. K e r n p r e s t a t i e s 2.1 Cliënten In hoofdstuk 5 geven wij inzicht in de gerealiseerde productie. Voor de bekostiging van het grootste deel van de productie is de provincie verantwoordelijk. Met de zorgverzekeraar VGZ is een contract afgesloten. Oosterpoort financiert voor en de verzekeraars betalen op basis van declaratie. De maximale klinische GGZ-capaciteit was het uitgangspunt, aanvankelijk zestien plaatsen, maar door de ambulantisering kon een deel van deze capaciteit anders worden ingevuld. In dit segment werkt Oosterpoort nauw samen met de GGZ Oost Brabant. Met GGZ Oost Brabant en met VGZ werden afspraken gemaakt over het inzetten van een klein deel van de AWBZ-capaciteit om de uitstroom na een jaar behandeling op basis van de zorgverzekeringswet te faciliteren. Het gaat concreet om twee plaatsen op jaarbasis die de komende jaren worden afgebouwd naar nul. Overzicht 2 - Capaciteit, instroom, doorstroom en bezetting Zorgvorm / bekostigingseenheid in trajecten 01-jan instroom uitstroom 31-dec Jeugdhulp thuis Jeugdhulp accommodatie zorgaanb. ind Jeugdhulp accommodatie zorgaanb. groep Pleegzorg deeltijd Pleegzorg pedagogisch Pleegzorg specialistisch Verblijf zorgaanbieder deeltijd Behandelgroep gezinshuis Behandelgroep KTC; woonbegeleiding Behandelgroep zwaar Behandelgroep crisis Observatiediagnostiek amb crisis totaal overall NPT MST Zorgverzekeraar verblijf totaal overall zorgverzekeraar Voor het eerst is in 2013 een onderscheid gemaakt tussen alle cliënten (enkelvoudig ambulant) die rechtsreeks via het CJG naar Oosterpoort zijn gekomen en de overige ambulante (jeugdhulp) cliënten. Aanvankelijk bleef deze instroom ver achter bij de verwachtingen maar in de loop van het jaar trok dit bij. Overzicht 3 - Capaciteit, instroom, doorstroom en bezetting enkelvoudig ambulant gemeenten Zorg per financieringsvorm 01-jan instroom uitstroom 31-dec Jeugdhulp-thuis Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Gedragsbeïnvloedende maatregel

13 Zorg per financieringsvorm 01-jan instroom uitstroom 31-dec Forensische zorg Overige financieringsstromen Totaal Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder groep Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Totaal Jeugdhulp accommodatie zorgaanbieder individueel Bureau jeugdzorg CJG Jeugdzorg dichter bij onderwijs Totaal Capaciteit en productie Hoofdlijnen De productie van Oosterpoort is de resultante van een aantal factoren waar Oosterpoort ten dele invloed op kan uitoefenen. De provincie koopt in op basis van een beperkt aantal zorgvormen en op basis van een historisch aanbod. Meer beleidsvrijheid voor de instellingen zou waarschijnlijk meer efficiency opleveren. Over deze tekortkoming in het systeem hebben wij in 2013 bij meerdere gelegenheden met de provincie gesproken, maar zonder resultaat. Wij zagen de vraag naar deeltijdbehandeling afnemen en, mogelijk als gevolg van de komst van de CJG s, de vraag naar behandeling met verblijf toenemen. Ook nam de vraag naar specialistische pleegzorg toe en neemt het aanbod van reguliere pleeggezinnen, mogelijk als gevolg van publiciteit rond de Commissie Samson en het advies van de Commissie Rouvoet, af. Het gevolg is dat Oosterpoort per saldo, in financiële zin, in 2013 fors overproduceerde en daarmee optimaal aan de vraag uit de regio voldeed, maar zich geconfronteerd ziet met een terugbetalingsverplichting aan provincie in plaats van met aanvullende financiering. Overzicht 4 - Productie (cliënten) jeugdhulp pleegzorg verblijf deeltijd verblijf voltijd (incl. crisis)

14 In het kader van het In voor zorg! -traject is de direct-cliëntgebonden tijd procentueel fors vermeerderd. In het perspectief van nieuwe regelgeving door de gemeenten zal dit percentage nog verder opgehoogd moeten worden. In andere sectoren wordt ogenschijnlijk hoger gescoord op direct cliëntcontact (declarabele uren), maar bij nadere analyse blijkt men daar andere definities hanteert. Als we dit aspect elimineren doet de jeugdzorg het ronduit goed en zelfs beter, maar voor gemeenten is dit nog niet goed genoeg Frictieleegstand en aanpassing van capaciteit Frictieleegstand was er in 2013 nauwelijks en de frictie kon gemakkelijk opgevangen worden. Leegstand zien we nog wel bij de deeltijdbehandeling. Noordoost Noord-Brabant is voor het grootste deel een landelijk gebied en deeltijdbehandeling, waar men na schooltijd naar toe gaat, is moeilijk te organiseren. Voor deze doelgroep moeten we naar nieuwe concepten. Dit thema werd in 2013 wel aangetipt, maar nog niet verder uitgewerkt. Oosterpoort ondervond in 2013 aanvankelijk veel last van de ongecoördineerde start van de CJG s en ook de andere ketenpartner, het Bureau Jeugdzorg, kampte met existentiële vragen, waardoor de kwaliteit van de keten slecht geborgd kon worden. In de loop van 2013 zijn deze problemen enigszins opgelost en konden ze tenminste bespreekbaar gemaakt worden. Het kwaad was toen echter al geschied; problemen met het optimaal gebruik maken van de beschikbare capaciteit konden slechts ten dele in het laatste kwartaal opgelost/ gecompenseerd worden Hulpduur Eerder wezen wij erop dat hulpduur nog steeds als subsidiecriterium geldt, maar dat de waarde van deze parameter minimaal is zolang er gewerkt wordt met een gemiddelde hulpduur en de spreiding geen rol speelt. Evenmin wordt bij het bepalen van de gemiddelde duur de uitval ten gevolge van voortijdig afgebroken trajecten meegenomen. Kortom: de score op zo kort mogelijk zegt de facto niets. Oosterpoort stuurt wel op duur, maar altijd als afgeleide van het criterium kwaliteit. Overzicht 5 - Hulpduur (in dagen) Wachtlijsten Onderstaande grafiek geeft inzicht in het aantal wachtenden op enigerlei vorm van zorg in het segment van de jeugdzorg. Hierbij is niet gekeken of de wachtende al in zorg is en evenmin hoelang de cliënt wacht. De grafiek geeft enigszins een beeld, maar ook niet meer dan dat. In de toekomst zal wachttijd en het begrip problematisch wachtend in de overwegingen betrokken worden. Voor lang niet iedere wachtende is het wachten problematisch of risicovol. 6

15 Overzicht 6 - Wachtlijst (zorgaanspraken) per Jeugdhulp thuis + acc. zorgaanb. Pleegzorg Verblijf deeltijd Verblijf 24-uurs Om een goed inzicht te krijgen in de wachtlijst zoomen we hier dieper op in. In 2013 is veel aandacht besteed aan het fenomeen wachtlijsten. Dit is des te belangrijker nu de provincie voor 2014 een bonus in het vooruitzicht stelt voor organisaties die in 2014 geen wachtlijsten hebben. In beginsel is dit een goed initiatief, maar het is niet zonder risico s. Bij een analyse van de wachtlijsten in 2013 werd duidelijk dat niet iedere organisatie in de regio op dezelfde manier met de wachtlijst omgaat. Zo zijn er instellingen, waaronder Oosterpoort, die cliënten op de wachtlijst zetten als de verwijzing er is en er nog geen hulp geboden kan worden. Voor deze cliënten wil Oosterpoort tenminste een achtervangfunctie bieden voor crisissituaties. Andere organisaties zetten een cliënt pas op de wachtlijst als er binnen afzienbare tijd ook werkelijk een zorgmogelijkheid mogelijk is. Het mag duidelijk zijn dat met zulke verschillende definities van wachtlijsten het afrekenen op basis van wachtenden een precaire operatie wordt. Overzicht 7 - Wachttijd (zorgaanspraken) per Jeugdhulp Pleegzorg Verblijf deeltijd Verblijf voltijd

16 2.3 Personeel In het onderstaande overzicht zien we de ontwikkeling van het personeelsverloop. We zien dat de beoogde krimp van het personeelsbestand in 2013 niet uit de verf is gekomen. Overzicht 8 Personeelsontwikkeling 140% 120% 100% 80% 60% 40% Uitvoering zorg Behandelcoördinator Directie, management, staf Facilitaire ondersteuning 20% 0% -20% De verklaring is eenvoudig. Zolang Oosterpoort wordt afgerekend op 100% bezetting en productie, wordt het terugbrengen van de personeelsformatie, als dit enigszins substantieel moet zijn, een onmogelijk opgave. Toch is er wel wat gebeurd. Oosterpoort heeft getracht de vaste formatie deels te vervangen door flexibele formatie. Echter, ook dit is lastig gebleken omdat er nauwelijks uitstroom van vast personeel was. Hierdoor was het ook niet mogelijk om een flexibele schil op te bouwen. De stijging in de sectie directie/staf/management wordt verklaard door een administratieve overheveling van functies van ondersteuning naar staf in het kader van het In voor zorg!-traject. Provinciaal is een begin gemaakt met regionale en provinciale mobiliteitsplannen. Veel werd daarbij verwacht van de provincie die zich per uit de jeugdzorg terugtrekt. Per ultimo 2013 moeten we helaas vaststellen dat de provinciale overheid geen verantwoordelijkheid voelt voor het oplossen van de personele gevolgen van de decentralisatie van de jeugdzorg. Binnen de organisatie ligt een concept sociaal plan gereed om dadelijk de krimp netjes en eerlijk te verwerken. Het wachten is nu op de behandeling van de Jeugdwet door de Eerste Kamer en het vaststellen van de wet daarna. Het is niet te verwachten dat de bonden voor dat moment met Oosterpoort aan tafel zullen willen gaan. 8

17 2.4 Omzet Overzicht 9 - Omzet en winst/verlies in euro's resultaat x uitgaven opbrengsten

18 3. M a a t s c h a p p e l i j k o n d e r n e m e n 3.1 Regionale samenwerking Het oplossen van problemen in de regio, samen met onze ketenpartners, is een kernverantwoordelijkheid van Oosterpoort. Dit betekent: kansen grijpen die zich voordoen Oosterpoort - GGZ Oosterpoort werkt intensief samen met de GGZ-instellingen in de regio. GGZ Oost Brabant Gezamenlijke projecten op het terrein van de jeugdigen met autisme-spectrum stoornissen en gedragsstoornissen Inhuur diagnostische capaciteit psychiatrie GGZ Reinier van Arkel Delen en uitwisselen van expertise GGZ De Viersprong Innovatie en werkontwikkeling in de praktijk Afstemming psychiatrisch zorgaanbod Een punt van aandacht vormde NPT: nieuwe perspectieven bij terugkeer uit detentie. Oosterpoort was in beginsel bereid uit te breiden, mits de bekostiging gegarandeerd is. Dit laatste is een probleem gebleven en dat betekende dat de focus in 2013 vooral heeft gelegen op het goed inregelen van deze zorgvorm, zowel binnen Oosterpoort als in de relatie met derden. Wat er in de toekomst van de samenwerking Jeugdhulpverlening Jeugd-GGZ terecht zal komen, hangt in hoge mate af van de vraag of de Jeugdwet tijdig invoeringsgeschikt is. Transitiecommissie en Kinderombudsman plaatsen hier nog steeds grote vraagtekens bij Oosterpoort William Schrikkergroep Belangrijk voor begeleiding en behandeling is in een vroegtijdig stadium het onderscheid te maken tussen normaal begaafde en zwakbegaafde jeugdigen. Dit staat los van de vraag of voor de zorg aan zwakbegaafde jeugdigen een categorale ambulante voorziening noodzakelijk of wenselijk is. Oosterpoort stelt zich op het standpunt dat dit niet het geval is en dat Oosterpoort in beginsel voor de LVB-groep van de William Schrikkergroep prima zorg kan verlenen Oosterpoort (speciaal) onderwijs In het kader van de projecten Jeugdzorg dichter bij onderwijs heeft 2013 nog eens bewezen hoeveel het op kan leveren als Zorg en Onderwijs intensief op cliëntniveau samenwerken. Onderwijs is voor Oosterpoort veel meer dan zomaar een vindplaats. Het is dan ook jammer dat wat ontwikkeld werd sinds 2011 in 2013 weer moest stoppen. De samenwerking tussen jeugdzorg en speciaal onderwijs is ingepast in het traject naar passend onderwijs. Oosterpoort zit via Oosterwijs aan tafel waar dat noodzakelijk en wenselijk is. Er daardoor volop de ruimte om input te leveren. De scholen kregen in 2011 het predicaat zwakke school. Dankzij een veelheid aan maatregelen behoort het bijzondere toezichtarrangement dat daaraan is gekoppeld, sinds medio 2012 weer tot het verleden. Dit is nog eens bevestigd in het toezichtsonderzoek dat de inspectie in het derde kwartaal van 2013 deed. 10

19 3.1.4 Oosterpoort regionale (jeugd)zorginstellingen Samenwerking met andere jeugdzorgpartners, in het bijzonder met Maashorst, de jeugdzorginstelling in de regio, is voor Oosterpoort vanzelfsprekend. In 2012 hebben wij vastgesteld dat volledig en integraal samengaan niet haalbaar is. In 2013 zijn verdere stappen gezet ervan uitgaande dat een alternatieve bestuurlijke constructie, waarbij de operationele samenwerking optimaal zou kunnen gedijen, zonder de bestuurlijke incorporatie van de Oosterpoort in de Koraal Groep. Dit laatste is een misrekening gebleken. Uiteindelijk was er voor de raad van bestuur van Koraal Groep maar één model acceptabel en dat was integratie; het model waar Oosterpoort van meet af aan van heeft gezegd dat het het minst voor de hand liggende model was. Het resultaat van deze gang van zaken is dat Oosterpoort intensief met Maashorst blijft samenwerken en ondertussen zoekt naar andere samenwerkingspartners. De vorm van een dergelijk samenwerkingsverband zal afhankelijk zijn van de doelen waar de organisatie zich voor gesteld ziet. Het kan leiden tot een alliantie, een fusie of een overname. Oosterpoort heeft geen principiële voorkeur. Principieel is wel dat de organisatie wordt aangestuurd vanuit het werkgebied. Dit was de bottleneck waar de samenwerking met Koraal Groep op stuk liep. Vooruitlopend op de Jeugdwet heeft Oosterpoort het initiatief genomen de zorgaanbieders in de regio gestructureerd voor overleg aan tafel te krijgen. In 2013 heeft dit geleid tot een eerste aanzet voor een masterplan dat voorziet in het doordacht en beleidsmatig verantwoord aanvliegen van de regionale bezuinigingen. Een serieus punt van aandacht vormen de advieskosten die met de te ontwikkelen samenwerkingsconstructies gepaard gaan. Andere gezamenlijke projecten zijn er voorts met de maatschappelijke opvang, het AMW en Cello. 2Live, dat Oosterpoort met o.a. samen met Cello uitvoert, staat stevig onder druk nu financiële ondersteuning van het eerste uur minder wordt. Verder incorporeren in Oosterpoort lijkt een optie, maar of het dat ook is, vraagt om nadere uitwerking. Andere stakeholders Overige belangrijke stakeholders zijn in de eerste plaats de provincie Noord-Brabant, de grotere gemeenten in de regio, de zorgverzekeraar en het zorgkantoor. Opmerkelijk dat de provincie zich in hoog tempo naar de achtergrond beweegt. Dit bracht in 2013 veel ruis teweeg, doordat er geen helder beeld meer is van waar de provincie zich wel en waar ze zich niet meer verantwoordelijk voor voelt. Buiten de financiers van de zorg zijn er geen andere kapitaalverschaffers die een substantiële rol spelen. 3.2 Samenleving en belanghebbenden Op het terrein van het maatschappelijk ondernemen zijn de mogelijkheden en de beleidsdoelen van Oosterpoort vooralsnog beperkt. Het gaat steeds om de juiste mix van resultaten, mensen en milieu: people, profit (prosperity) en planet. People, de maatschappij Zorg dichter bij de mensen; het klinkt mooi en niemand zal daar tegen zijn. Echter, de troonrede van 2013 indachtig, waarin gesproken werd over de participatiesamenleving, wil Oosterpoort zich sterk maken voor burgerschap en de kracht daarvan. Dat zal ook nodig zijn in het perspectief van de transitie en de daarmee samenhangende bezuinigingen. In de laatste kwartaalrapportages hebben steeds gerefereerd aan de verwachtingen dat burgers in meer zelf, of samen met anderen, problemen oppakken en oplossen. Dit vraagt beleid en een duidelijk plan van aanpak. Oosterpoort wil aangesproken worden op het leveren van input hiervoor. De organisatie wenst zich positief te verhouden tot de transitie. In 2013 hebben we moeten vaststellen dat er enorm veel tijd en dus geld verloren is gegaan aan onnodig en vaak ineffectief overleg. Toch is het niet 11

20 allemaal kommer en kwel. Op een aantal plaatsen hebben wij mensen vanuit de praktijk en ook cliënten naar voren kunnen schuiven om het verhaal van de jeugdzorg te vertellen. Profit / prosperity Het gaat om resultaat, ook bij het maatschappelijk ondernemen. Kostenbesparing en vooral management van werktijd en inzet zal de komende jaren moeten leiden tot minder kosten en meer profijt. Het meetbaar maken van maatschappelijk rendement is in de zorg lastig. Het rendement is nog nauwelijks gekapitaliseerd en doorgerekend. Het meest eenvoudig is het doorrekenen van het financiële rendement van een aantal activiteiten die wij voor de zorgverzekeraar doen en bij gedragsbeïnvloedende maatregelen. Ook hier lukt het niet precies, maar we zien dat cliënten die voor zware 24-uurstrajecten op de nominatie staan, met een fractie van de kosten en met een beter resultaat ambulant geholpen kunnen worden. Het is onze overtuiging die hier nog veel meer uit te halen is. Voorwaarde voor verdere ambulantisering en meer aan de burger zelf overlaten is een degelijk vangnet. Het is verantwoord als een 24-uurs achtervanggarantie geboden kan worden. Voor de huidige doelgroep doet Oosterpoort dit. Planet, de wereld om ons heen Oosterpoort doet ook op dit terrein wat het kan, maar de resultaten zijn nog mager. We zitten met elkaar nog veel te veel in de auto. Los van het woon-werkverkeer reden we samen meer dan veertig keer de wereld rond en belasten het milieu veel meer dan nodig. Er valt nog een wereld te winnen als er meer via beeldverbindingen vergaderd wordt. Het besparen op papier is wel ingezet, maar levert nauwelijks iets op in het kader van duurzaamheid. Zou Oosterpoort de CO2-uitstoot in 2013 compenseren volgens gebruikelijke normen, dan zou dit een extra kostenpost van ruim ,= betekenen. 3.3 Sponsoring maatschappelijke doelen Oosterpoort heeft een liaison met een ontwikkelingsproject in India dat zich richt op onderwijs en zorg voor de allerarmsten. Tal van acties werden uitgezet en Oosterpoort en haar personeel voegden hier extra middelen aan toe. Van meet is duidelijk geweest dat Oosterpoort dit project (SISP) voor een afgebakende periode zou sponsoren. Deze periode loopt in 2014 af. 12

21 4. T o e z i c h t b e s t u u r e n m e d e z e g g e n s c h a p 4.1 Governancecode Oosterpoort hanteert de zorgbrede governancecode. Jaarlijks wordt aan de hand van de code vastgesteld waar tekortkomingen en verbetermogelijkheden gezien worden. Er zijn geen onderdelen van de code die buiten beschouwing blijven. De jaarlijkse evaluatie/toets aan de hand van de code, die was voorzien voor december 2013, is vanwege de drukke agenda van de raad van toezicht, verschoven naar februari Er was geen aanleiding om de evaluatie ten koste van alles nog in 2013 te plannen. Een punt van aandacht was in het verleden het betrekken van cliënten bij het beleid. Oosterpoort heeft hier in de afgelopen jaren serieus op ingezet en met resultaat. Er komen meer en betere adviezen en de cliëntenvertegenwoordigingen staan in toenemende mate midden in de maatschappelijke ontwikkelingen. Oosterpoort heeft een klokkenluidersregeling. In 2013 is hiervan geen gebruik gemaakt. 4.2 Raad van toezicht Oosterpoort werkt met een raad van bestuur raad van toezicht model. De verhouding tussen bestuur en toezichthoudend orgaan is vastgelegd in een statuut. De raad van toezicht houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op de gang van zaken binnen de instelling. Ze doet dit op basis van een vaste set gegevens die deels door interne afdelingen en deels door externe instanties gegenereerd wordt. De raad van toezicht vergadert zes maal per jaar en zoveel vaker als zij dit wenselijk acht. De raad van toezicht legt jaarlijks een werkbezoek af en ze spreekt tweemaal per jaar met de ondernemingsraad en de cliëntenraad en éénmaal met de pleegouderraad. Leden van de raad van toezicht worden aangesteld voor een periode van vier jaren en zijn maximaal voor eenzelfde periode herbenoembaar. Nieuwe leden worden via een openbare procedure geworven. Er is binnen de raad van toezicht geen formele portefeuilleverdeling. Wel is bij de selectie van de leden geborgd dat de domeinen personeel, juridisch, financieel, zorginhoudelijk en algemeen strategisch beleid steeds voldoende bezet zijn. Daarnaast is onafhankelijkheid een primaire randvoorwaarde voor benoeming. Hieronder en in DigiMV is een overzicht opgenomen van de hoofd- en nevenfuncties van de leden van de raad van toezicht, alsmede van de data van de eerste benoeming en de benoemingstermijn. Om goed toezicht te borgen kan de raad van toezicht haar eigen instrumentarium kiezen. In de praktijk koerst de raad op een drietal belangrijke bronnen: 1. kwartaaloverzichten, inhoudelijk en financieel, en de systeembeoordeling door de bestuurder; 2. maatschappelijk jaarverslag en jaarrekening; 3. gesprekken met de accountant. Het overleg met de externe accountant wordt voorbereid door het accountantskantoor in overleg met bestuurder en controller. Hiernaast put de raad van toezicht informatie uit andere bronnen: interne en externe audits aan de hand van de HKZ-kwaliteitscriteria; inspectiebeoordelingen; overleg met ondernemingsraad, cliëntenraad, directies en hoofden van de scholen van stichting Oosterwijs; jaarlijkse werkbezoeken aan uitvoerende zorgeenheden. Al deze informatie samen moet borg staan voor het goed kunnen beoordelen van het beleid van de bestuurder. De rapportages zijn open en transparant. Kansen en risico s worden ieder kwartaal expliciet benoemd 13

22 waardoor de raad van toezicht niet voor verrassingen komt te staan en tot een zorgvuldige oordeelsvorming kan komen. Onderdeel van de jaarlijkse evaluatie is het inzoomen op mogelijke belangenverstrengelingen. Waar dit aan de orde zou kunnen zijn, is hier in de vergaderingen van de raad melding van gemaakt. Op basis hiervan en vooruitlopend op de nog uit te voeren formele evaluatie, stellen we vast dat van belangenverstrengeling in 2013 geen sprake is geweest. Overzicht 10 - Raad van toezicht Naam Functie Nevenfuncties 1 e benoeming C. Ermers (voorzitter) Voorzitter raad van toezicht Mondriaancollege Oss Lid raad van toezicht Hogeschool De Kempel Helmond Lid cie. van beroep ROC De Leijgraaf Oss Lid cie. van beroep Mondriaan College Oss Lid raad van toezicht Vluchtelingenwerk West- en Oost- Brabant en Bommelerwaard C. de Bruijn Beleidsmedewerker MO-groep Hiswa: bestuurslid Sociaal Fonds Jachtbouw en caoonderhandelaar Bestuurslid BPF Houtverwerkend Industrie & Jachtbouw; lid van de Risicocommissie Bestuurslid BPF Vlakglas MOgroep: cao-onderhandelaar Overleg Sociale partners Welzijn Bestuurslid Pensioenfonds Zorg en Welzijn, lid van het Auditcomittee Brancheorganisatie Kinderopvang: cao-onderhandelaar L. Hemrica Hemrica Legal / advocatuur en mediation H. van Velzen Bezwarencommissie Gemeente Wijchen Diverse activiteiten voor TNO Child Health, voor de afdeling Onderwijs & Professie Voorzitter begeleidingscie. van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid op het gebied van vroegtijdige opsporing van visuele stoornissen N. Van de Ven Lid rvt RIBW Nijmegen en Rivierenland Lid rvt Stichting Gasthuis St. Jan de Deo Millingen aan de Rijn Advieslid Gemeenteraad Ubbergen In 2013 heeft de raad haar goedkeuring verleend aan bestuursbesluiten op het terrein van de jaarrekening en het maatschappelijk jaarverslag. Veel aandacht is besteed aan het in control brengen van de scholen van Oosterwijs. Hierbij is duidelijk geworden dat in de communicatie tussen de scholen en de raad van toezicht nog ruis zit. Eenduidige maar beperkte rapportage met een duidelijke toelichting op de afwijkingen van voorgenomen beleid is de wens van de raad van toezicht, maar hiermee is nog niet zeker dat vanuit de scholen en het scholenbureau (OSG) ook de gewenste informatie wordt aangeleverd. In 2013 kwamen we tot de volgende hoofdstukken die de raad wil kunnen behandelen. 1. de belangrijkste beleidsontwikkelingen en uitgangspunten, 14

23 2. de consequenties voor het beleid van de scholen, 3. onzekerheden, 4. risicofactoren en gedachte oplossingsrichtingen. De voorgestelde risicoanalyse vloeit voort uit 3 en komt terug bij 4. De heer J.C.S.E. Hendrikx RA, van Ernst & Young Accountants LLP is in 2012 benoemd. In 2014 is een tussentijdse evaluatie voorzien. Ideaaltypisch ziet de planning van de accountantscontrole er bij Oosterpoort als volgt uit. Overzicht 11 - Controleplanning raad van toezicht / raad van bestuur Juni Periode Juli augustus September Oktober November Overleg over aanpak met bestuurder Opdrachtbrief Interim-controle, it-auditrapportage Bespreking managementletter Activiteit December Eindejaargesprek rvt met bestuurder, beoordeling sjabloon jaarrekening RJ 630/640 Januari februari Maart April Afsluitende controles Accountantsverslag; slotbespreking bestuurder, controller, accountant Slotbespreking accountant, bestuurder, raad van toezicht en goedkeuring jaarrekening In het verslagjaar-2013 is deze planning over het algemeen goed aangehouden, met dien verstande dat de controle door de accountant juist te vroeg kwam, wat uiteindelijk veel tijdverlies opleverde. Kwaliteit van het risicomanagement en de fraudebeheersing spelen een belangrijke rol in de keuze van de aandachtsgebieden voor de raad van toezicht. Hierboven gingen wij daar al op in: toetsing aan de hand van de kwartaalgewijze rapportages en directie- of systeembeoordelingen die volgens de nieuwe criteria van het HKZschema zijn opgebouwd. In 2013 heeft dit tenminste eenmaal een geval van frauduleus handelen met dienstreizen en met ziekmeldingen opgeleverd. Het is niet de accountant maar de werkorganisatie zelf, die dit traceerde. De raad van toezicht heeft zich in 2012 gebogen over de bezoldiging van de leden. Dit heeft ertoe geleid dat de vergoedingen in 2013 zijn opgetrokken naar 50% van de adviesbedragen: 3.692,=. 4.3 Raad van bestuur en directie De raad van bestuur wordt gevormd door drs. de heer drs. J.J.J.M. van der Eerden. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding en bepaalt in nauw overleg met het managementteam het beleid van de organisatie. Grosso modo is de taakverdeling als volgt. De raad van bestuur bepaalt het algemene beleid. De tactisch operationele aansturing van de zorg loopt via twee regiomanagers, één voor Den Bosch en één voor de regio noordoost. In het management zitten voorts de managers van het bedrijfsbureau en het bestuursbureau, de controller en het hoofd p&o (zie organigram). De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad van bestuur zijn vastgelegd in een directie/ bestuursstatuut. De raad van bestuur wordt bezoldigd conform de cao-j en de adviesregeling voor bestuurders in de jeugdzorgsector. Dit betekent een salaris op het niveau van schaal-15 van de cao-j. Buiten het salaris zijn er geen andere vergoedingen. Met dit salaris valt de bestuurder ruim beneden de grens, waarop de WOPT (Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens) van toepassing is. In 2013 is een referentie gezocht bij de BBZ (beloningscode bestuurders zorg). Dit heeft niet geleid tot een aanpassing van het salaris. 15

24 De bestuurder heeft geen in dit kader relevante nevenfuncties. Direct gerelateerd aan de functie is de bestuurder onder meer bestuurder van Oosterwijs, voorzitter van de coöperatieve vereniging Key2jeugdzorg (landelijk registratiesysteem jeugdzorg) en bestuurslid van de Stichting Godshuizen. Daarnaast is de bestuurder onder meer penningmeester van Verenigd Progressief Grave. 4.4 Medezeggenschap De organisatie beschikt over een ondernemingsraad conform de regelgeving van de WOR en een cliëntenraad conform de regelgeving van de WTZi en de Wet op de jeugdzorg. Daarnaast werkt Oosterpoort met een medezeggenschapsraad voor Oosterwijs, een cliëntenraad en een jongerenplatform voor Oosterpoort en een pleegouderraad voor de afdelingen die pleegzorg leveren binnen het segment van de jeugdzorg. Cliëntenraad en jongerenplatform Cliëntenraad en jongerenplatform hebben zeer naar tevredenheid kunnen functioneren, ondanks de tijdelijke afwezigheid van de vaste ondersteuner en een wisseling op de functie van de voorzitter. De nieuwe voorzitter van de cliëntenraad heeft deze taak gedegen en professioneel op zich genomen. Het jongerenplatform blijft in ledenaantal goed bezet. Vooral in regio Oss is de animo onder jongeren om deel te nemen erg groot. De cliëntenraad kijkt terug op een productief jaar, mede door het hoge ledenaantal van zes personen. In 2014 is er echter weer aandacht vereist om het ledenaantal binnen de cliëntenraad op peil te houden. De cliëntenraad is zeer tevreden over de samenwerking met de ingezette kwaliteitszetels binnen de raad. Dit zijn externen die geen cliënt zijn van Oosterpoort, maar de functie hebben van adviseur voor de cliëntenraad. Zij zijn een waardevolle aanvulling gebleken. De cliëntenraad en het jongerenplatform hebben zich goed geprofileerd binnen Oosterpoort en voelen zich serieus genomen. Beide raden zijn actief betrokken geweest door middel van gevraagd en ongevraagd advies. De samenwerking met de directie van Oosterpoort wordt op dit gebied als zeer prettig en zinvol ervaren. Via Zorgbelang Brabant kunnen ouders/verzorgers en pleegouders gebruik maken van de diensten van de vertrouwenspersoon. Pleegouderraad De PleegOuderRaad (POR) is het inspraakorgaan namens en voor alle pleegouders die verbonden zijn aan Oosterpoort. Met de inwerkingtreding van de Wet Verbetering Positie Pleegouders heeft de POR ook een wettelijke basis gekregen. In 2012 constateerden we dat de samenwerking van de POR met Oosterpoort moeizaam verliep. In begin 2013 werd dit scherp duidelijk, toen de POR niet betrokken werd bij een organisatiewijziging bij Oosterpoort. In een aantal gesprekken tussen POR en directie is dit uitgesproken. De samenwerking is daarna verbeterd. De POR heeft deelgenomen aan de kwaliteitsaudit van Oosterpoort. Dit is een controle van de werkprocessen van de organisatie. Daarbij wordt gekeken of men zich aan de afspraken in het kwaliteitssysteem houdt. De conclusie was dat Oosterpoort goed functioneert op dat gebied. Daarnaast heeft de POR een aantal nieuwe en gewijzigde protocollen besproken. Deze zijn, na verwerking van opmerkingen en suggesties van de POR, allemaal vastgesteld: protocol Overlijden, Cliëntenbeleid, Netwerkpleegzorg en Meldingensysteem. Invoering Wet Verbetering Positie Pleegouders Deze wet is per 1 juli 2013 ingegaan en verbetert de (juridische) positie van pleegouders. De praktische uitwerking gebeurt door een regeling van het ministerie. Gevolg is dat er (onverwachts) een aantal verslechteringen boven tafel komen. Dit onderwerp heeft ingewikkelde juridische kanten. De POR bestaat niet uit juristen, maar heeft geprobeerd hier toch iets mee en aan te doen. Ook Oosterpoort was onaangenaam 16

25 verrast door deze ontwikkeling. Hier is samen over gesproken. Gevolg van de onduidelijkheid is dat Oosterpoort (met instemming van de POR) de pleegzorgcontracten nog niet aangepast heeft. 17

26 5. B e l e i d, i n s p a n n i n g e n e n p r e s t a t i e s 5.1 Positionering en innovatie Zorgvisie en visie op continuïteit van zorg Hulpvragen gaan over opvoeding en ontwikkeling van de jeugdige. Jeugdigen hebben het recht op te groeien in een gezin. De ontwikkeling en maatschappelijke participatie van jeugdigen staat centraal. De opvoedende rol van de ouders staat ten dienste van deze ontwikkeling. Het zorgconcept wonen doe je thuis kan in vele kleuren uitgewerkt worden en is daardoor niet voorbehouden aan lichtere zorgvormen. Het wordt ook doorvertaald naar de zorg voor de zwaarste doelgroepen en zorgvarianten. Er wordt planmatig gewerkt met doelen en gezocht naar oplossingen vanuit meerdere perspectieven: kind, gezin en sociale omgeving. Wrap around care en samenwerking met lokale voorzieningen op het terrein van zorg en welzijn zijn een logisch uitvloeisel van deze visie. In deze visie is weinig veranderd in de laatste jaren. Maar hiermee zijn we er niet. Nu de beleidsverantwoordelijkheid van de provincie naar de gemeenten gaat en het recht op zorg plaats maakt voor zorgplicht voor de gemeenten, komt het krachtenveld waarbinnen Oosterpoort opereert er anders uit te zien. De primaire klanten zijn de gemeenten die de burgers vertegenwoordigen die zorg behoeven. In de relatie met de provincie lag dit anders, althans werd dit anders beleefd. De maatschappelijke opdracht van Oosterpoort: oplossen van maatschappelijke problemen op het gebied van opvoeden en opgroeien in de regio noordoost Noord-Brabant; bieden van kwalitatief goede zorg aan kinderen en ouders bij problemen met het opvoeden en opgroeien; de veiligheid en bescherming is gewaarborgd; expertise bieden aan collega s en partners in het lokale veld. Hiervan afgeleid biedt Oosterpoort ook jeugdzorgproducten en expertise aan nieuwe opdrachtgevers, zoals zorgverzekeraar, onderwijs en justitie; wij profileren ons op professionaliteit, kwaliteit, continuïteit en participatie van cliënten. Samenwerking vanuit gelijkwaardige dialoog tussen hulpverlener en cliënt is vanzelfsprekend; hulp is gericht op empowerment en er wordt gewerkt met effectieve methoden en technieken Meerjarenbeleid We zien dat er in de huidige tijd van transitie en transformatie veel onduidelijkheid heerst over hoe instellingen, bestuur en ambtenarij zich tot elkaar hebben te verhouden. Het gevolg is rolverwarring en ruis in de communicatie. Tijd en energie gaan daardoor verloren aan onnuttige dingen. Ook in 2013 was dit vaak aan de orde. Beleidsmatig valt hier wel iets over te zeggen. Als we ons afvragen wat ons bindt, komen we uit op het volgende concept. Alle partijen willen zich committeren aan het inzetten van de beste zorg voor de burgers in de regio. Ze doen dit deels vanuit dezelfde, maar deels ook vanuit verschillende invalshoeken; insteken die elkaar, mits goed georganiseerd en goed gewaardeerd, versterken. Verschillende invalshoeken kunnen ook contraproductief werken en dat gebeurt als er geen eenduidig concept aan de samenwerking ten grondslag ligt. Het functioneel ontwerp biedt aanknopingspunten maar het functioneel ontwerp voor de transitie alleen, schiet wat dit betreft tekort. De volgende verdeling zou in de perceptie van Oosterpoort aangehouden moeten worden: colleges van B&W vooral redeneren vanuit visie. Ze zijn in beginsel politiek gedreven en willen iets met de samenleving in wijk, stad of regio; ambtenaren zullen vooral kijken naar de opbouw van een stelsel van regels, afspraken en verordeningen dat transparant is, waarmee continuïteit op langere termijn is geborgd; 18

27 zorgaanbieders zullen in de eerste plaats kijken naar wat zinvolle, effectieve en doelmatige zorg is, volgens laatste stand van de wetenschap. In wat we nu en in de toekomst bouwen, moeten deze drie dimensies alle tot hun recht komen, waarbij een kritische succesfactor is dat ieder gremium in zijn waarde gelaten wordt. Een stip op de horizon Zorgaanbieders zouden erg geholpen zijn met een visie op de vraag voor welke kwetsbare groepen, gemeenten zich in de eerste plaats garant willen stellen. Oosterpoort staat voor het standpunt dat de organisatie, maar ook de samenleving in brede zin, zich primair verantwoordelijk moet voelen voor de groep die zonder professionele hulp echt door het ijs zakt. Het zal de groep zijn waarop de gemeenten graag afgerekend willen worden. In 2013 is deze opvatting bij alle voorkomende gelegenheden gecommuniceerd. Deze visie zou voor zorgaanbieders een belangrijk handvat bieden om gemeenten te ontzorgen bij het oppakken van hun nieuwe verantwoordelijkheid. Het risico dat alles wordt ingezet op preventie is echter nog niet voorbij Transitie: Een centrale vraag was ook in 2013 hoe we de jeugdzorg anders kunnen organiseren. Experimenteren was hiervoor van het grootste belang. Experimenten in het perspectief van de transitie en transformatie kenmerken zich doordat ze sectoroverstijgend moeten zijn; verticaal tussen lichte preventieve activiteiten, begeleiding en behandeling en zware specialistische zorg en horizontaal tussen de onderscheiden sectoren: jeugdzorg/psychiatrie/lvb-zorg/(passend) onderwijs/verslavingszorg. Met extra middelen uit het innovatiefonds zijn in 2013 serieuze pogingen gedaan om naar elementen van transitie en transformatie te kijken. Echter, de wens om echt te kunnen experimenteren, zoals wij dat tien jaar geleden konden door regelgeving die slechts op de organisatie van de zorg betrekking hadden, terzijde te schuiven, vond geen weerklank. Wel is er in de coulissen van het stelsel enige ruimte geboden om anders om te gaan met enkelvoudig ambulant hulp, maar voor het stelsel als geheel was dit van geen betekenis Zorgeenheden De kwaliteit en de ontwikkeling van de zorg gaven in 2013 weinig problemen. Onder 5.2.2, maar ook elders in deze rapportage besteden we daar aandacht aan. Een punt van zorg geldt de gezinshuizen. De bezetting in deze afdeling is weliswaar op peil, maar de kosten zijn te hoog in verhouding tot de opbrengsten. Hierop is inmiddels een plan van aanpak geschreven dat zo snel mogelijk in 2014 geoperationaliseerd zal moeten worden. Het project 2Live staat onder druk doordat het aan zijn eigen succes ten onder dreigt te gaan. Inhoudelijk loopt dit project (zelfstandigheidstraining samen met o.a. Cello) prima, maar ondersteunende co-financiers trekken hun bijdrage, de een na de ander, terug of verminderen hun bijdrage. Oosterpoort overweegt nu een vlucht naar voren waarbij ook andere capaciteit in de discussie betrokken wordt Innovatieprojecten ICT In het financieel jaarverslag worden alle innovatieprojecten apart verantwoord. Voorts zijn er separate verantwoordingen per project voor de subsidieverstrekker. In 2013 is de ICT van Oosterpoort geheel vernieuwd. Vanwege aanvullende wensen en extra advieskosten heeft dit project duurder uitgepakt dan gepland. De verwachtingen kwamen nog niet op alle terreinen helemaal uit. In het bijzonder het gebruik van tablets buiten de kantoorlocaties is niet optimaal. Nadere analyse heeft 19

28 duidelijk gemaakt waar de oorzaak ligt. In de eerste plaats moet die gezocht worden in de software. In de eerste maanden van 2014 zal dit zijn opgelost. In de tweede plaats is de snelheid van de internetverbinding en de software die het dataverkeer stuurt problematisch. Ook voor deze problemen ligt de oplossing inmiddels gereed. Het derde probleem is waarschijnlijk het lastig te handelen: het optimaal gebruik maken van de mogelijkheden door eindgebruiker. Getracht wordt met toelichting en instructie ook dit probleem te overwinnen, maar dit zal nog een klus worden. In het kader van het verminderen van de administratieve last en met het oog op het snelle, correcte en effectieve informatie-uitwisseling tussen werker en cliënt, ontwikkelden wij samen met Centric Healthcare Solutions het project 'Thuis in je dossier'. Dit project zou in 2012 live gaan, maar doordat Centric de beveiliging niet gezekerd kreeg, is dit keer op keer uitgesteld. Ook in 2013 is nog geen begin gemaakt. Na aanvankelijk lang op Centric gewacht te hebben was het uiteindelijk Oosterpoort dat er voor koos om, vanwege alle migraties op IT-gebied, zelf het project tot begin 2014 on hold te zetten Accommodaties De accommodaties van Oosterpoort zijn prima op orde, zowel wat betreft functionaliteit als wat betreft de veiligheid. Grote investeringen zijn de komende jaren niet meer voorzien. Een punt van aanhoudende zorg vormen de accommodatiekosten. Deze kosten worden door de provincie voor een zeer klein deel vergoed, dit in tegenstelling tot de kosten die bij andere organisaties vergoed worden. De provincie verontschuldigt zich door er op te wijzen dat het historische vergoedingen zijn. Dit mag ook zo zijn, maar feitelijk is er daardoor sprake van willekeur. Oosterpoort heeft op dit punt bezwaar gemaakt tegen de beschikking. Op enig moment zal het vastgoed van Oosterpoort opnieuw gewaardeerd moeten worden. De balans geeft nu geen goed, en daarmee de facto geen, inzicht in de waarde van de bezittingen en in het vermogen van de organisatie. Het proces van herwaarderen zou plaats moeten vinden in een traject dat onder regie van de provincie wordt uitgezet. In de beschikking van 2014 wordt echter aangegeven dat de provincie geen actie zal ondernemen. 5.2 Kwaliteit Systeembeoordeling Ieder kwartaal wordt er door het bestuur een directie- of systeembeoordeling opgemaakt. Per beleidsthema worden de risico s voor de organisatie in kaart gebracht. Dit gebeurt door een kwalificatie te geven per domein van +, +/- of +. Voor het opstellen van deze systeembeoordeling zijn wij in 2013 te rade gegaan bij andere organisaties, binnen en buiten de jeugdzorg. Hoe geven andere instellingen en snelle view op de belangrijkste beleidspunten en de verbeterpunten die daaruit voortvloeien? Dit gaf een zodanig divers beeld, dat wij er voor kozen onze eigen systematiek te handhaven. Het voordeel hiervan is een duidelijk overzicht in één oogopslag. Overzicht 12 Systeembeoordeling 2013 Domein Onderwerp Norm Kwaliteit Resultaten audits Auditrapportage Bespreken en op sturen + Prev. / corrigerende maatregelen Verbetering doorvoeren/opvolg. + DBC route Intern en extern afgestemd + Vorige systeembeoordeling Actieplannen Check op de uitv. en de resultaten + Ingesteld op nieuwe kaders Verwachtingen gemeenten + Nieuwe corr maatregel Kosten dienstreizen Kosten blijven op niveau Aanleveren gegevens overheid Correct, valide en tijdig +/- 20