Ondersteuningsplan Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland

Transcriptie

1 Ondersteuningsplan Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland Status: Definitief 1

2 Overzicht besluitvormingstraject 16 januari 2014 ter bespreking in Bestuursvergadering 1 februari 2014: ter instemming voorleggen aan OPR Half maart 2014: ter advisering voorleggen aan OOGO s Eind april 2014: vaststelling door Algemene vergadering 2

3 Inhoudsopgave Kernpunten Voorwoord Hoofdstuk 1 Inleiding Passend onderwijs Het ondersteuningsplan De functies van het ondersteuningsplan De relatie tussen de wetswijziging passend onderwijs en het ondersteuningsplan Samenhang met andere documenten Leeswijzer Hoofdstuk 2 Missie en visie Missie van het samenwerkingsverband Visie van het samenwerkingsverband Relevante denkkaders Hoofdstuk 3 Beoogde resultaten passend onderwijs Kwalitatieve resultaten Kwantitatieve resultaten Hoofdstuk 4 Inrichting passend onderwijs Vormgeving zorgplicht Basisondersteuning Extra ondersteuning Ondersteuningsteam van onderwijs- en zorgexperts Expertise cluster Arrangementen schoolniveau Toewijzingscommissie Toewijzing naar extra ondersteuning (routes) Procedure en voorwaarden Ontwikkelingsperspectief Deskundigenadvies Toelaatbaarheidsverklaring Rechtstreekse instroom vanuit voorschoolse voorzieningen Doorgaande lijn Beleidsafstemming met voorschoolse voorzieningen Overdracht voorschoolse voorzieningen Beleidsafstemming met voortgezet onderwijs Overdracht primair onderwijs voortgezet onderwijs

4 Hoofdstuk 5 Samenwerking met ouders Toelating en aanmelding op scholen Toelating in het regulier onderwijs Toelating in het speciaal onderwijs Aanmelding cluster 1 en Geschillen over toelating, extra ondersteuning Oudersteunpunt Ondersteuningsplanraad Communicatie Hoofdstuk 6 De organisatie van het samenwerkingsverband Bestuurlijke uitgangspunten Rechtspersoon Scheiding bestuur en toezicht Inrichting van de organisatie Personeel Professionaliteit leerkracht Personeel in dienst van het samenwerkingsverband Medezeggenschap Klachten, bezwaren, geschillen Ketenpartners Collega samenwerkingsverbanden Cluster 1 en Overige gesprekspartners Hoofdstuk 7 Passend onderwijs in relatie tot gemeentelijk beleid Proces Thema s in samenhang en verbinding Hoofdstuk 8 Kwaliteitsontwikkeling Kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) Planning en controlcyclus Waarom planning en controlcyclus Uitgangspunten Wat willen we weten? Verantwoording Hoofdstuk 9 Financiën Begroting: uitgangspunten en grondslagen Begroting op schooljaar en meerjarenraming Begroting op kalenderjaar 2014 en meerjarenraming

5 Overzicht bijlagen Bijlage 1 Contactgegevens van het samenwerkingsverband Bijlage 2 Overzicht deelnemende schoolbesturen Bijlage 3 Statuten vereniging samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland Bijlage 4 Indicatoren voor de basisondersteuning Bijlage 5 Overzicht regio samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland Bijlage 6 Specificaties begroting Bijlage 7 Statuten medezeggenschapsorganen en reglement ondersteuningsplanraad - 76 Bijlage 8 Verklarende woordenlijst Bijlage 9 Beleidsplanning Erratum

6 Kernpunten Ondersteuningsplan Het ondersteuningsplan is een wettelijk verplicht beleidsdocument waarin een samenwerkingsverband (in ons geval PO Noord-Kennemerland) beschrijft waar zij voor staat en hoe zij dat gaat organiseren. Missie en Visie Goed onderwijs voor alle kinderen in Noord-Kennemerland. Dat is het doel waar we met elkaar voor gaan. Dat doen we vanuit de volgende uitgangspunten: Elk kind heeft recht op goed onderwijs, aansluitend bij de onderwijsbehoeften van het kind en zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Het vertrouwen in de ontwikkelingskracht en talenten van kind en leerkracht is de basis, in partnerschap met de ouders. Passend onderwijs is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van samenwerkingsverband, bestuur, scholen en ouders. Het vertrouwen in en het leren van en met elkaar zijn daarbij belangrijke pijlers. Alle leerlingen hebben structureel een uitstekende basisondersteuning. Een groep leerlingen die behoefte heeft aan extra ondersteuning moet dit snel kunnen krijgen. Deze extra ondersteuning wordt vormgegeven op verschillende manieren. Van een concreet advies aan een leerkracht tot aan een plaats op een school met specialistische expertise. Uitgangspunt is dat de leerling die onderwijsondersteuning krijgt waar hij behoefte aan heeft om zich binnen zijn mogelijkheden zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen. Daarbij proberen we te allen tijde dit zoveel mogelijk thuisnabij te organiseren. Dekkend netwerk Een belangrijk onderdeel van passend onderwijs is de beschrijving van de basisondersteuning. In de basisondersteuning staat beschreven waar alle scholen binnen het samenwerkingsverband aan kunnen voldoen. Natuurlijk zijn er ook scholen die meer expertise in huis hebben dan alleen het geven van de basisondersteuning. Dit geven zij aan in hun schoolondersteuningsprofiel. Alle schoolondersteuningsprofielen bij elkaar geven inzicht in de expertise op alle scholen binnen het samenwerkingsverband en laat zien op welke terreinen en in welke gebieden er extra ondersteuning nodig is vanuit samenwerkingsverband PO Noord- Kennemerland. Organisatie Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland werkt toe naar een professionaliseringsmodel. Dat wil zeggen dat zij er alles aan wil doen om de leerkracht voor de klas te ondersteunen en handelingsperspectieven wil geven bij het omgaan met kinderen met diverse ondersteuningsbehoeften. Het samenwerkingsverband zal de leerkrachten op verschillende manieren ondersteunen. Zo worden een aantal onderwijsexperts ingezet die de scholen individueel, maar ook in de samenhang van een werkgebied, helpen bij het arrangeren van de ondersteuning voor kinderen binnen de eigen schoolsetting. Daarnaast blijft het samenwerkingsverband de specialistische expertise binnen het samenwerkingsverband organiseren waar leerlingen naar toe kunnen voor extra onderwijsondersteuning. Zorgplicht Het kiezen van de juiste school voor een kind kan een ingewikkelde opgave zijn. Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland probeert door goede informatievoorziening over de schoolprofielen en het inrichten van een ouderloket dit proces te ondersteunen. Wanneer een ouder zich met een kind, waarvan zij weet of vermoedt dat het extra onderwijsondersteuning nodig heeft, aanmeldt bij een school, heeft deze school een schoolzorgplicht. Dit houdt in dat de school, indien zij zelf deze ondersteuning niet kan bieden, moet gaan zoeken naar een plaats waar deze ondersteuning wel geboden kan worden. Dit zoekproces mag maximaal 6 weken duren. De onderwijsexpert helpt wanneer dit gevraagd wordt bij het vinden van de juiste onderwijsplaats voor een leerling. Onderwijs en zorg Soms komt het voor dat een leerling niet alleen te maken heeft met een speciale onderwijsbehoefte maar dat er ook ondersteuning noodzakelijk is op het terrein van de zorg. Het is daarom van groot belang dat onderwijs- en zorgondersteuning rondom een school goed georganiseerd zijn en dat samen met de ouder(s)/verzorger(s) wordt gezorgd voor een optimale ontwikkelomgeving voor een leerling. Het samenwer- 6

7 kingsverband werkt vanuit deze visie dan ook nauw samen met de gemeenten binnen de kaders van het Regionaal Beleidskader Jeugdzorg. 7

8 Voorwoord Voor u ligt het eerste ondersteuningsplan van Samenwerkingsverband Primair Onderwijs Noord- Kennemerland (hierna: samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland). In bijlage 2 vindt u een overzicht van de aangesloten besturen. Passend onderwijs voor ieder kind in de regio ; dat is het onderwerp waar het in dit plan allemaal om draait. Veel mensen hebben de afgelopen twee jaar door middel van deelname aan allerlei werkgroepen en projectgroepen een inhoudelijke bijdrage geleverd aan dit ondersteuningsplan. In het bijzonder willen we de volgende auteurs noemen: Mariëlle Moll (Ronduit), Cris Sevillano (Ronduit), Linda Klos (De Blauwe Loper), Regina Ybema (Flore), Ton Berntzen (Saks), Mirabel Staubach (swv De Basis en swv Heerhugowaard), Iris Stuifbergen (Heliomare onderwijs) en Simone de Wit (Kwartiermaker). Het bestuur dankt iedereen voor zijn/haar 1 inzet bij de totstandkoming van dit eerste ondersteuningsplan. Welke ondersteuning hebben leerkrachten nodig om passend onderwijs te geven? Hoe kunnen we elkaars expertise optimaal benutten? Hoe kunnen we nog beter samenwerken met onze collega s uit de jeugdhulpverlening en creëren we een goed netwerk om een school? Hoe maken we een organisatie die kan inspelen op de gevolgen van een krimpregio? Hoe kunnen we de ondersteuningsvragen van plattelands- en stadskernen beiden goed ondersteunen? Het is nog maar een greep uit de vragen die in dit plan centraal staan. Het geeft aan dat het zorgen voor passend onderwijs voor ieder kind geen gemakkelijke opgave is. Voor het realiseren hiervan is dan ook iedereen hard nodig; leerkrachten, ouder(s)/verzorger(s) 2, besturen, gemeenten en ketenpartners. Van de scholen voor de scholen. Deze slogan geeft aan waar we voor staan. Passend onderwijs wordt ten slotte gegeven in de scholen en samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland wil ten dienste van al die scholen staan die iedere dag opnieuw passend onderwijs aan ieder kind moeten realiseren. In dit plan kunt u lezen hoe we dat willen realiseren. Het bestuur van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland 1 Verder gebruiken we zijn, waarmee zijn/haar bedoeld wordt. Waar hij staat, bedoelen we hij/zij. 2 Verder gebruiken we ouders, waarmee ouder(s)/verzorger(s) bedoeld wordt. 8

9 Hoofdstuk 1 Inleiding In dit hoofdstuk leest u onder meer over de wetswijziging passend onderwijs. Vanuit deze wetswijziging ligt er de verplichting om als samenwerkingsverband een ondersteuningsplan op te stellen. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat het ondersteuningsplan is, welke functies het heeft en welke samenhang het heeft met andere documenten. 1.1 Passend onderwijs Op 1 augustus 2014 treedt de wetswijziging passend onderwijs in werking (en daarmee een nieuw stelsel voor extra onderwijsondersteuning). Het nieuwe stelsel passend onderwijs heeft tot doel om zo goed mogelijk onderwijs te bieden aan ieder kind, ongeacht de extra ondersteuningsbehoefte. De stelselwijziging passend onderwijs berust op drie pijlers: Schoolbesturen/scholen krijgen de taak (zorgplicht) om leerlingen een zo goed mogelijke plaats in het onderwijs te bieden. Iedere school is verplicht om een ondersteuningsprofiel op te stellen. Op deze wijze wordt duidelijk welke extra ondersteuning een school kan bieden. Scholen, reguliere basisscholen, speciale basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs cluster 3 en 4 gaan samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden passend onderwijs. De samenwerkingsverbanden stellen een ondersteuningsplan op. De samenwerkingsverbanden worden (mede)verantwoordelijk voor een dekkende ondersteuningsstructuur, het toewijzen van de extra ondersteuning en de toelaatbaarheid tot scholen voor speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs cluster 3 en Het ondersteuningsplan Het ondersteuningsplan is een wettelijk verplicht verantwoordingsdocument dat elk samenwerkingsverband moet opstellen. In principe wordt het één keer per vier jaar op- en vastgesteld. Omdat we echter in de opbouwfase zitten, heeft het bestuur ervoor gekozen het eerste ondersteuningsplan weliswaar op te stellen voor vier jaar maar na twee jaar te herzien/actualiseren op basis van voortschrijdend inzicht. In het ondersteuningsplan wordt beschreven op welke wijze het samenwerkingsverband is georganiseerd en hoe passend onderwijs wordt gefinancierd. Het is daarmee het belangrijkste beleidsdocument van het samenwerkingsverband De functies van het ondersteuningsplan Welke ondersteuning biedt het samenwerkingsverband? Het ondersteuningsplan laat zien welke ondersteuning binnen het samenwerkingsverband wordt geboden en beschrijft het kwaliteitsniveau van die ondersteuning. Dat is van belang voor ouders én voor de professionals binnen en buiten het samenwerkingsverband. Beleids- en planningsdocument Het ondersteuningsplan geeft inzicht in de visie, de inhoudelijke en organisatorische uitgangspunten, de beleidsvoornemens en de beleidsplanning van het samenwerkingsverband. Het ondersteuningsplan biedt een meerjarenperspectief. Verantwoordingsdocument Om als samenwerkingsverband te laten zien op welke wijze invulling wordt gegeven aan passend onderwijs moet verantwoording worden afgelegd aan de omgeving. Het ondersteuningsplan geeft aan betrokkenen de mogelijkheid om inzicht te krijgen in de behaalde resultaten. Jaarlijks worden de behaalde resultaten gepubliceerd. Dit is ook een vereiste vanuit de overheid. Deze toetst het ondersteuningsplan aan de wetswijziging passend onderwijs. Kaderdocument In het ondersteuningsplan is in hoofdlijnen vastgelegd hoe de verschillende vormen van ondersteuning worden georganiseerd en gefinancierd en op welke wijze de resultaten worden gevolgd en verantwoord. 9

10 1.2.2 De relatie tussen de wetswijziging passend onderwijs en het ondersteuningsplan De wetswijziging passend onderwijs stelt een aantal voorwaarden aan het ondersteuningsplan. Minimaal de volgende zaken moeten worden beschreven: Het niveau van basisondersteuning dat op alle vestigingen van scholen in het samenwerkingsverband aanwezig is. De manier waarop het samenwerkingsverband een samenhangend geheel van voorzieningen voor extra ondersteuning binnen en tussen de scholen organiseert, zodat leerlingen een ononderbroken ontwikkelingsproces kunnen doormaken en leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben een zo passend mogelijke plaats in het onderwijs krijgen. De afspraken (procedures en criteria) die de bevoegde gezagsorganen hebben gemaakt over de verdeling, besteding en toewijzing van de middelen voor extra ondersteuning en de voorzieningen voor extra ondersteuning aan de scholen, inclusief een meerjarenbegroting. De procedures en criteria voor de plaatsing van leerlingen op de scholen voor speciaal (basis)onderwijs in het samenwerkingsverband. De procedure en het beleid voor de terugplaatsing of overplaatsing naar het basisonderwijs voor leerlingen van wie de duur van de toelaatbaarheidsverklaring is afgelopen. De beoogde en bereikte kwalitatieve en kwantitatieve resultaten van het onderwijs aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De manier waarop het samenwerkingsverband aan de ouders informatie verstrekt over de ondersteuningsvoorzieningen en over de onafhankelijke ondersteuningsmogelijkheden voor ouders. De afspraken die zijn gemaakt over de overdracht van het budget voor lichte ondersteuning aan de scholen voor speciaal basisonderwijs. De afspraken die zijn gemaakt over de overdracht van middelen voor zware ondersteuning voor leerlingen die na de jaarlijkse teldatum van 1 oktober instromen in het speciaal onderwijs, inclusief de afspraken die zijn gemaakt over de overdracht van middelen aan het samenwerkingsverband door scholen bij een ontoereikend budget voor lichte ondersteuning. 1.3 Samenhang met andere documenten Het ondersteuningsplan staat niet op zichzelf. Het plan wordt ieder jaar geconcretiseerd in een activiteitenplan. Daarnaast hangt het plan nauw samen met de schoolondersteuningsprofielen die alle scholen hebben opgesteld. Dit plan geeft immers aan op welke manier de extra onderwijsondersteuning wordt georganiseerd. De schoolondersteuningsprofielen geven aan wat iedere school kan bieden. Het ondersteuningsplan en de individuele schoolondersteuningsprofielen vormen met elkaar het dekkend netwerk van ondersteuning voor ieder kind. Tenslotte hangt het ondersteuningsplan ook nauw samen met de uitgangspunten van het nieuwe jeugdzorg beleid in de gemeenten waar het samenwerkingsverband mee te maken heeft in het kader van de decentralisatie van de jeugdzorg. Beide stelselwijzigingen (passend onderwijs en decentralisatie jeugdzorg) hebben namelijk veel raakvlakken en kunnen wanneer ze goed op elkaar aansluiten allebei aan kracht winnen. 1.4 Leeswijzer Het ondersteuningsplan is als volgt opgebouwd: In het eerste deel (hoofdstuk 2 en 3) kunt u lezen waar we voor staan. Het beschrijft onze missie en visie en uitgangspunten. Het tweede deel (hoofdstuk 4) geeft aan hoe we de ondersteuning aan passend onderwijs concreet willen vormgeven. Deel drie (hoofdstuk 5, 6, 7, 8 en 9) beschrijft hoe we dit allemaal willen organiseren en financieren. 10

11 Deel 1 Waar we voor staan Goed onderwijs voor alle kinderen in Noord-Kennemerland! 11

12 Hoofdstuk 2 Missie en visie In dit hoofdstuk worden de missie, visie en andere relevante denkkaders van het samenwerkingsverband beschreven. In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk staat de missie die aangeeft wat het bestaansrecht van het samenwerkingsverband is en wat haar kernwaarden zijn. Deze missie vormt de basis voor een uitgewerkte visie (in de tweede paragraaf), die aangeeft wat de schoolbesturen binnen het samenwerkingsverband collectief voor toekomstbeeld hebben en hoe zij dit willen bereiken. De visie geeft richting aan de strategie die voor de beleidsinrichting is gekozen. 2.1 Missie van het samenwerkingsverband De missie van het samenwerkingsverband en haar samenwerkende schoolbesturen is: Goed onderwijs voor alle kinderen in Noord-Kennemerland! Elk kind heeft recht op goed onderwijs, aansluitend bij de onderwijsbehoeften van het kind en zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Het vertrouwen in de ontwikkelingskracht en talenten van kind en leerkracht is de basis, in partnerschap met de ouders. Passend onderwijs is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van samenwerkingsverband, bestuur, scholen en ouders. Het vertrouwen in en het leren van en met elkaar zijn daarbij belangrijke pijlers. 2.2 Visie van het samenwerkingsverband De schoolbesturen binnen het samenwerkingsverband bieden kwalitatief hoogwaardig onderwijs dat zo veel mogelijk thuisnabij plaatsvindt en dat is toegesneden op de behoeften en talenten van het kind, met als doel dat zij tot optimale ontplooiing komen en opgroeien tot evenwichtige volwassenen en burgers. Alle schoolbesturen gaan voor sterke scholen met sterke leerkrachten. Goede leerlingenzorg en passend onderwijs zijn gebaat bij een optimistische kindvisie. We richten ons dan ook op de mogelijkheden van kinderen. Wezenlijke instrumenten zijn daarbij het vakmanschap van de leerkracht en een goede samenwerking met de ouders. Wij richten ons te allen tijde op preventie met als uitgangspunt: regulier waar het kan, speciaal waar het moet. Om bovenstaande te bereiken en te kunnen komen tot een dekkend aanbod van onderwijsondersteuning vindt het samenwerkingsverband de volgende zaken van groot belang: Integrale, thuisnabije zorg voor leerlingen. Een heldere, efficiënte en gedragen toewijzingsprocedure die kinderen leidt naar passende ondersteuningsarrangementen. Een eenduidige onderwijs- en zorgroute in de regio. Samenwerking en afstemming met gemeenten en relevante ketenpartners, waarbij het streven is: 1 gezin, 1 plan. Zo veel mogelijk ontschotting van de budgetten. Het werken volgens de visie en systematiek van handelingsgericht en oplossingsgericht werken. Ruimte voor school en professional om binnen de gezamenlijke kaders eigen keuzes te maken. Randvoorwaarden hierbij zijn dat de bureaucratie tot een minimum beperkt blijft en dat lijnen helder en kort worden gehouden. Omgevingsbeeld Het samenwerkingsverband heeft een specifieke werkomgeving waarmee in de uitvoering van de visie en de inrichting van het samenwerkingsverband rekening wordt gehouden met: Het ontstaan vanuit drie verschillende samenwerkingsverbanden. Zeven gemeenten waar afspraken mee moeten worden gemaakt, te weten: Alkmaar, Bergen, Graft-de Rijp, Heerhugowaard, Heiloo, Langedijk en Schermer. Scholen in stedelijk gebied en in plattelandskernen. Krimpregio. Grensverkeer vanwege specifieke bovenschoolse voorzieningen. Consequenties van de (negatieve) vereffening 12

13 2.3 Relevante denkkaders Naast de missie en visie, zijn er binnen het samenwerkingsverband nog denkkaders en principes die de organisatie en de handelswijze beïnvloeden. Focus op professionalisering Passend onderwijs wordt in de klas gerealiseerd. Het samenwerkingsverband wil daarom de beschikbare middelen zoveel mogelijk benutten om de leerkrachten optimaal toe te rusten voor hun taak, namelijk goed onderwijs geven en goed omgaan met verschillen tussen leerlingen. Het samenwerkingsverband wil groeien in het model ; van expertisemodel in 2014 (huidige situatie) naar een professionaliseringsmodel vanaf 2020 (het wenkend perspectief). Daar waar de handelingsverlegenheid van leerkrachten of de grenzen van de school op dit moment in het expertisemodel veelal worden opgelost door bovenschoolse specialisten en expertise zal in het professionaliseringsmodel de nadruk liggen op de interventies (in de klas). Dit vraagt dat we leerkrachten optimaal faciliteren bij hun professionele ontwikkeling, zodat zij (nog) sterker kunnen worden in het omgaan met verschillen, daar vertrouwen in hebben en daarin investeren door de randvoorwaarden te creëren voor hun verdere professionalisering. De nadruk ligt op de kwaliteit van het onderwijs en de leerkracht en vervolgens op de extra ondersteuning binnen de school. Een verdere uitbouw en versterking van de onderwijsondersteuning op scholen, maakt dat meer kinderen kunnen profiteren van goede ondersteuning. Dit vraagt om het school- en thuisnabij inzetten van de expertise van het speciaal onderwijs en de jeugdhulpverlening, met daarbij het beschikbaar houden van de externe voorzieningen voor leerlingen waarvoor het speciaal onderwijs de meeste passende plek is. Handelingsgericht werken Het samenwerkingsverband wil de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van alle leerlingen verbeteren. Om dit te bereiken wordt op alle scholen binnen het samenwerkingsverband handelingsgericht werken (HGW) ingezet. Handelingsgericht werken is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de onderwijs- en ontwikkelingsbehoeften van de leerlingen. Ook is het bij handelingsgericht werken van belang dat er doelgericht, systematisch en transparant gewerkt wordt op scholen. Bijvoorbeeld bij het maken en uitvoeren van groepsplannen. Daarom hanteren de scholen binnen het samenwerkingsverband de zogenoemde HGW-cyclus, om de ondersteuning op groepsniveau en individueel niveau goed te regelen. Educatief partnerschap Het samenwerkingsverband is van mening dat ouders primair verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van hun kind. Scholen zijn primair verantwoordelijk voor het onderwijs. In de communicatie tussen ouders en scholen betekent dit onderscheid dat ouders voor de school de rol van pedagogisch partner vervullen en dat de school voor de ouders de onderwijskundig partner is. Daarbij zijn zij beiden gericht op hetzelfde doel: kinderen maximale kansen bieden. Onderwijs en opvoeding zijn zo nauw met elkaar verbonden dat scholen en ouders als partners moeten optrekken om deze gezamenlijke doelstelling te bereiken. Het samenwerkingsverband vindt het educatief partnerschap met ouders een belangrijk gegeven; een wederzijdse betrokkenheid van ouders en school met als doel om optimale omstandigheden te realiseren voor de ontwikkeling en het leren van kinderen, thuis en op school. Daartoe gaan ze met elkaar in gesprek en werken ze zoveel mogelijk samen. Integraal denken en werken Het samenwerkingsverband is van mening dat opvoed- en opgroeiondersteuning integraal onderdeel moet zijn van het totale zorg- en ondersteuningssysteem rond de school en het gezin. Ook de handelingsgerichte diagnostiek heeft een integraal karakter. Het samenwerkingsverband werkt graag intersectoraal en wil daarmee een goede begeleiding van kwetsbare kinderen in de overgang tussen onderwijssectoren (voor- en vroegschoolse educatie, primair onderwijs en voortgezet onderwijs) bevorderen. 13

14 Hoofdstuk 3 Beoogde resultaten passend onderwijs Het is belangrijk om met elkaar af te spreken wanneer we na de eerste planperiode van dit document (twee jaar) tevreden kunnen zijn. Het maakt duidelijk of het samenwerkingsverband op de goede weg zit en het geeft kaders voor de vervolgacties die we moeten inzetten. De meting van de resultaten wordt uitgewerkt in het hoofdstuk kwaliteitsontwikkeling (zie hoofdstuk 8). In dit hoofdstuk kunt u lezen wat de beoogde resultaten zijn vanuit kwalitatief en kwantitatief oogpunt. 3.1 Kwalitatieve resultaten Onderwijskundig leiderschap binnen alle lagen van de organisaties Het samenwerkingsverband ziet onderwijskundig leiderschap als een belangrijk uitgangspunt voor het kunnen behalen van het doel passend onderwijs voor alle kinderen binnen de regio. Onderwijskundig leiderschap is leiderschap dat gericht is op het leren in de school en de opbrengsten van leren. Het gaat daarbij in de eerste plaats om het leren van leerlingen. Maar ook gaat het om effectief leerkrachtgedrag. Dat is leerkrachtgedrag dat er aan bijdraagt de leerresultaten van de leerlingen op een zo goed mogelijk niveau te krijgen. Onderwijskundig leiderschap is dus het leidinggeven aan leerkrachten zodat zij goed lesgeven aan hun leerlingen en de leerlingen goede resultaten behalen. Directeuren, bestuurders en leidinggevenden binnen het samenwerkingsverband moeten vanuit onderwijskundig leiderschap kunnen sturen en inspireren. Dit resultaat moet onder andere zichtbaar worden in de tevredenheidsmeting van de leerkrachten over de dienstverlening van het samenwerkingsverband. Tevredenheid ouders Het samenwerkingsverband is tevreden als de ouders van de kinderen waar het om gaat tevreden zijn over de ondersteuning die ze ondervinden bij het zoekproces naar het juiste onderwijs voor hun kind en vervolgens tevreden kunnen zijn over het onderwijs dat hun kind daadwerkelijk krijgt. Hierbij is transparantie een sleutelbegrip als het gaat om onderwijsondersteuning en de toewijzingsroute. Ouders moeten vertrouwen hebben in de kwaliteit van de scholen en de kwaliteit van de besturen en het samenwerkingsverband. Ouders moeten ervaren dat we met elkaar uitvoering geven aan de gezamenlijke zorgplicht, dat we slagvaardig werken en dat we altijd werken vanuit het gemeenschappelijke belang. Deze resultaten moeten zichtbaar worden in de tevredenheidsmeting bij ouders. Professionaliteit en tevredenheid leerkrachten Over twee jaar voldoen de scholen aan de vastgelegde basisondersteuning en hebben we bouwstenen verkregen om de volgende doelen te formuleren binnen onze ambitie om te komen tot een professionaliseringsmodel. Dit resultaat moet zichtbaar worden in enerzijds de tevredenheid van leerkrachten en anderzijds de feitelijke professionaliteit van de leerkrachten op basis van het referentiekader passend onderwijs. Score inspectiekader Alle scholen (basisonderwijs en speciaal (basis)onderwijs) hebben hun basisondersteuning op 1 augustus 2016 op orde. Dus ook de basiskwaliteit met betrekking tot de onderdelen zorg en begeleiding zijn optimaal gerealiseerd. Uiteraard willen we dat alle scholen dus minstens een 3 scoren op de onderdelen in het inspectiekader die gaan over zorg en begeleiding. Dit resultaat moet zichtbaar worden in de inspectierapporten van de scholen en de verslagen van de jaarlijkse gesprekken die de inspectie voert met de besturen. Transparantie van de werkprocessen Wat kan een ouder/school/leerkracht verwachten als er een beroep op het samenwerkingsverband wordt gedaan? Hiertoe worden de cruciale werkprocessen beschreven in een handboek en op basis daarvan wordt de workflow efficiënt en optimaal ingevuld. Ook de benodigde doorlooptijd voor de diverse werkprocessen wordt vastgelegd. Dit resultaat is te meten in de jaarlijkse analyse van de werkprocessen van het samenwerkingsverband. 14

15 3.2 Kwantitatieve resultaten Verwijzing naar speciaal (basis)onderwijs Het beoogde resultaat voor wat betreft de verwijzing naar het speciaal (basis)onderwijs is gelijk aan de startsituatie van 1 oktober 2013 binnen het samenwerkingsverband, te weten 1,53% verwijzing naar speciaal basisonderwijs en 1,63 % verwijzing naar speciaal onderwijs. Belangrijk is dat het sturen op verwijzingspercentages geen doel op zich moet zijn. Het doel is en blijft dat elk kind onderwijs krijgt dat aansluit bij zijn behoeften om zijn talenten optimaal tot ontplooiing te kunnen brengen. De besturen binnen het samenwerkingsverband hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dit ook financieel mogelijk te maken. Dit resultaat is te zien binnen de jaarlijkse financiële analyse die het samenwerkingsverband moet aanleveren. Geen thuiszitters Uiteraard wil het samenwerkingsverband te allen tijde voorkomen dat kinderen geen onderwijs (kunnen) volgen. Het is echter eerst van belang de definitie van thuiszitters vast te stellen en te inventariseren hoeveel kinderen binnen deze definitie vallen. Op grond van deze inventarisatie kan ook het streefcijfer voor 1 augustus 2016 worden vastgesteld. Daarnaast moeten er goede afspraken met de leerplichtafdelingen van de gemeenten worden gemaakt. Dit resultaat is te meten uit de aangeleverde cijfers van leerplicht. Transparantie is een sleutelbegrip als het gaat om onderwijsondersteuning en de toewijzingsroute. 15

16 Deel 2 Wat we kunnen bieden Alle scholen in het samenwerkingsverband bieden de binnen het samenwerkingsverband vastgestelde basisondersteuning. 16

17 Hoofdstuk 4 Inrichting passend onderwijs In dit hoofdstuk geven wij inzicht in hoe wij een samenhangend en dekkend geheel van ondersteuningsvoorzieningen hebben ingericht (het aanbod). Daarbij wordt het proces beschreven van preventie, signalering en eerste aanpak tot aan een daadwerkelijk arrangement (de route). Daarnaast worden de basisondersteuning en de arrangementen binnen de extra ondersteuning beschreven. 4.1 Vormgeving zorgplicht Met de invoering van de zorgplicht in het primair en voortgezet onderwijs krijgen schoolbesturen de verantwoordelijkheid om voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben, zo passend mogelijk onderwijs te bieden. Dat kan zijn op de eigen school, maar dat kan ook op een andere reguliere- of speciale school binnen het samenwerkingsverband. Zorgplicht betekent dus dat scholen ervoor moeten zorgen dat iedere leerling die op hun school zit, of die zich bij hun school aanmeldt, een passende onderwijsplek binnen het samenwerkingsverband krijgt. Vanuit dit denkkader hebben de besturen met elkaar gesproken over de inrichting van passend onderwijs. Deze besprekingen met uitgesproken uitgangspunten en afspraken, zoals vermeld in de missie en visie, hebben geleid tot de hierna geschetste inrichting van het samenwerkingsverband: Deze geschetste inrichting visualiseert de basisondersteuning van de reguliere basisscholen (blauw) en de extra ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband (groen). In de hierna volgende paragrafen wordt de inrichting verder beschreven. 17

18 4.2 Basisondersteuning Alle scholen in het samenwerkingsverband bieden de binnen het samenwerkingsverband vastgestelde basisondersteuning. Uitgangspunt is dat alle scholen binnen het samenwerkingsverband deze basisondersteuning met de daartoe beschikbaar gestelde middelen zelf moeten kunnen organiseren en dat die basisondersteuning toereikend is voor leerlingen die kunnen functioneren zonder dat de eigen veiligheid of die van hun omgeving in het geding komt. Binnen het samenwerkingsverband worden vier aspecten van de basisondersteuning onderscheiden: 1. De basiskwaliteit van de school (die de inspectie vaststelt). 2. De kwaliteit van de ondersteuningsstructuur van de school. 3. Planmatig werken op het niveau van de leerling. 4. Preventieve en licht curatieve interventies (zoals protocollen dyslexie en dyscalculie, fysieke en/of sociale toegankelijkheid, curatieve ondersteuning in samenwerking met school-interne en externe specialisten). De basiskwaliteit van de school Scholen binnen het samenwerkingsverband moeten voldoen aan de kwaliteit, zoals in het toezichtkader van de onderwijsinspectie is geformuleerd. Scholen hebben de gelegenheid tot 1 augustus 2016 om te voldoen aan de inspectienormen. De scholen hanteren minimaal de eisen, die het toezichtkader stelt aan de zorg en begeleiding. De kwaliteit van de ondersteuningsstructuur Elke school binnen het samenwerkingsverband heeft zijn ondersteuningsstructuur vastgelegd in het schoolondersteuningsprofiel. Hierin staan afspraken over: De inrichting van het zorgteam. De expertise van het team voor wat betreft preventieve en (licht)curatieve interventies bij leerlingen. die lichte ondersteuning nodig hebben. De wijze waarop de school de expertise structureel en planmatig inzet. De wijze waarop de school structureel de specifieke expertise van de andere scholen binnen het samenwerkingsverband benut. De wijze waarop de school samenwerkt en zoekt naar verdergaande structurele samenwerking met ketenpartners. Planmatig werken op het niveau van de leerling De leerkrachten werken aantoonbaar planmatig aan de ontwikkelingskansen van alle leerlingen volgens de methodiek handelingsgericht werken (HGW). Handelingsgericht werken gaat uit van zeven principes: 1. Onderwijsbehoeften van de leerlingen centraal stellen. Denk aan de instructie, de leertijd en uitdaging. 2. Afstemming en wisselwerking tussen het kind en zijn omgeving: de groep, de leerkracht, de school en de ouders. De omgeving moet goed afgestemd zijn op wat het kind nodig heeft. 3. De leerkracht doet ertoe. Hij kan afstemmen op de verschillen tussen de leerlingen en zo het onderwijs passend maken. 4. Positieve aspecten zijn van groot belang. Dit gaat niet alleen om de positieve aspecten van het kind, maar ook van de leerkracht, de groep, de school en de ouders. Als een leerkracht een negatief beeld heeft van de leerling, dan ziet hij vaak alleen nog maar het negatieve gedrag. Het is belangrijk dat de leerkracht dan zoekt naar positief gedrag, dan zijn er meer mogelijkheden om het probleem op te lossen. 5. Constructieve samenwerking tussen school en ouders. De verantwoordelijkheid voor initiatief ligt bij de school, maar de school geeft wel de verwachtingen over de verantwoordelijkheid van ouders duidelijk aan. 6. Doelgericht werken. Het team formuleert doelen met betrekking tot leren, werkhouding en sociaal emotioneel functioneren. Het gaat hierbij zowel om korte als lange termijndoelen. De doelen worden geëvalueerd volgens de HGW-cyclus. Ze worden SMART geformuleerd. 7. De werkwijze van school is systematisch en transparant. Er zijn duidelijke afspraken over wie wat doet en wanneer. Preventieve en (licht) curatieve interventies Onder preventie verstaan we de basisondersteuning voor alle leerlingen, die erop gericht is om tijdig leerproblemen en opgroei- en opvoedproblemen te signaleren. Dit vereist een vroegtijdig signaleren en de aanwezigheid van diagnostische expertise en kan al dan niet in samenwerking met ketenpartners worden 18

19 georganiseerd. Ook de zorg voor een veilig schoolklimaat voor zowel leerlingen als medewerkers is hiervan onderdeel. Er is een aanbod voor leerlingen met dyslexie en dyscalculie conform de protocollen: Op elke basisschool wordt gebruik gemaakt van protocollen voor Leesproblemen en Dyslexie en Ernstige RekenWiskundeproblemen en Dyscalculie. Protocol leesproblemen en dyslexie groep 1 en 2 (2008). Protocol leesproblemen en dyslexie groep 3 t/m 8 (2011). Protocol Ernstige Reken en Wiskundeproblemen en dyscalculie (2011). Op het speciaal (basis)onderwijs binnen het samenwerkingsverband wordt gebruik gemaakt van het protocol dyslexie speciaal basisonderwijs (2005). Er is een afgestemd aanbod voor leerlingen met meer of minder dan gemiddelde intelligentie. De leraar moet om kunnen gaan met verschillen tussen leerlingen en zelf de extra ondersteuning kunnen bieden. Er is een afgestemd aanbod voor leerlingen die ondersteuning nodig hebben bij het verbeteren van hun werkhouding, hun taakgerichtheid en/of het verbeteren van de sociale competentie en sociale interactie van leerlingen. De leraar moet om kunnen gaan met verschillen tussen leerlingen en zelf de ondersteuning kunnen bieden bij het verbeteren van de werkhouding, de taakgerichtheid en de sociale interactie bij leerlingen. Er is een toegankelijk schoolgebouw met aangepaste werk- en instructieruimtes en hulpmiddelen. Vooralsnog is het uitgangspunt de bestaande Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs. Er is een aanpak gericht op sociale veiligheid. Elke school werkt tenminste met de volgende protocollen: Pestprotocol. Meldcode kindermishandeling. Protocol voor medische handelingen. Er is een aanpak gericht op het voorkomen van gedragsproblemen. Naast goed onderwijs in een veilig en positief pedagogisch klimaat is het belangrijk dat er een specifieke aanpak is voor kinderen met lichte ondersteuningsbehoeften op het gebied van gedrag. Deze aanpak start met het goed monitoren van de ontwikkeling van kinderen, het tijdig kunnen onderkennen van mogelijke signalen en interventies kunnen toepassen. Scholen die het bovenstaande niveau nog niet hebben bereikt maken een plan van aanpak voor een verbetertraject voor de periode tot 1 augustus Zij kunnen daarbij gebruik maken van elkaars expertise. De komende jaren zal steeds duidelijker worden waar de grenzen van de basisondersteuning liggen. Budget ten behoeve van het onderhoud en de uitvoering van de basisondersteuning De basisondersteuning die alle scholen in het samenwerkingsverband bieden, wordt mede mogelijk gemaakt door toevoeging van middelen van het samenwerkingsverband vanuit de lichte ondersteuning. Scholen kunnen met het budget lichte ondersteuning dat zij ontvangen bijvoorbeeld lichte arrangementen bovenop het reguliere onderwijsaanbod realiseren en zo voldoen aan het niveau van basisondersteuning van het samenwerkingsverband. Tevens zijn de scholen zo in staat om goede preventieve ondersteuning te bieden, waarbij zo snel mogelijk na signalering oplossingen geboden worden, zodat curatieve interventies licht kunnen zijn. Op deze wijze wordt een onnodig beroep op extra ondersteuning voorkomen, wordt bijgedragen aan het tegengaan van vroegtijdige schooluitval en wordt een sterke ontwikkelingsgerichte leeromgeving voor leerlingen gestimuleerd. Scholen kunnen het budget lichte ondersteuning op verschillende manieren inzetten: Professionalisering. Organiseren van lichte ondersteuningsarrangementen. Versterking zorgstructuur door bijvoorbeeld extra inzet intern begeleider, uitvoeren van onderzoeken, etc. Extra handen in de klas. 19

20 Specifieke ondersteuning van specialisten op school (bijvoorbeeld gekoppeld aan groepen leerlingen, de individuele leerling of het zorgteam). 4.3 Extra ondersteuning Uiteraard blijven er leerlingen voor wie de geboden basisondersteuning niet voldoende is en waarbij er sprake is van complexe en/of gecombineerde ondersteuningsbehoeften. Op dat moment kan er door de scholen een beroep worden gedaan op de extra ondersteuning van het samenwerkingsverband. Het samenwerkingsverband heeft de extra ondersteuning op verschillende manieren georganiseerd Ondersteuningsteam van onderwijs- en zorgexperts Het ondersteuningsteam bestaat uit onderwijs- en zorgexperts die vanuit een meer generalistische blik een consulterende functie voor de scholen hebben. Iedere groep scholen krijgt een onderwijsexpert en een zorgexpert toegewezen. De expert bedient een groep scholen en is daarmee het schakelpunt tussen: De school en het expertise cluster met de ketenpartners voor het inzetten van passende ondersteunings- of onderwijsarrangementen. De school en de toewijzingscommissie die de toelaatbaarheid tot het speciaal (basis) onderwijs bepaalt. Scholen in hetzelfde werkgebied om met elkaar een goede afstemming te waarborgen. Het ondersteuningsteam opereert als een netwerkorganisatie: de experts zijn (gedeeltelijk) afkomstig van ketenpartners verbonden aan een eigen organisatie en discipline en zijn vanuit hun eigen werkplek op afroep beschikbaar. Tevens beschikt het ondersteuningsteam over een budget per werkgebied van waaruit de onderwijsexpert in goed overleg met alle betrokkenen een ondersteuningsarrangement kan toewijzen. Het team wordt aangestuurd door een coördinator van het samenwerkingsverband. De onderwijs- en zorgexperts: Dragen zorg voor een integrale onderwijs- en zorgondersteuning gericht op de leerling, leerkracht, school en ouders. Hebben de mogelijkheid om vanuit het budget wat bestemd is voor desbetreffend werkgebied een ondersteuningsarrangement toe te kennen. Werken vanuit het denkkader handelingsgericht werken, het educatief partnerschap en het principe 1 gezin, 1 plan. Vormen de structurele verbinding naar het expertise cluster, van waaruit de ketenpartners de noodzakelijke verbreding en verdieping van de ondersteuning kunnen bieden. Signaleren de ondersteuningsvragen die op de scholen aanwezig zijn. Met het bundelen van deze vragen binnen het samenwerkingsverband kan, naast de professionalisering op schoolniveau, ook de professionalisering op het niveau van het samenwerkingsverband worden opgepakt. Zijn flexibel inzetbaar en werken vanuit de vraag van de scholen. Wat biedt het ondersteuningsteam de scholen? Multidisciplinaire bespreking met ketenpartners. Het in kaart brengen van ondersteuningsbehoeften van leerlingen en/of leerkracht. Het toekennen van ondersteuningsarrangement. Het geven van handelingsgericht advies. Consulentenrol voor ouders en scholen. Zorgen voor de koppeling met jeugd gerelateerde zorgtaken. Formuleren en het toewijzen van de benodigde extra ondersteuning (ondersteuning-, zorg- of onderwijsarrangement). Adequaat kunnen inspelen op nieuwe trends en ontwikkelingen. 20

21 Met het zorgteam van de school en de onderwijs- en zorgexpert van het samenwerkingsverband is een multidisciplinaire structuur beschikbaar. Samen vormen ze een belangrijk schakelpunt voor handelingsgerichte diagnostiek, de ondersteuningstoewijzing binnen de school of binnen het samenwerkingsverband, de begeleiding vanuit het expertise cluster en het lokale aanbod aan jeugd gerelateerde zorgtaken Expertise cluster Het samenwerkingsverband beschikt over een groot cluster van expertise. Dit (virtuele) cluster kenmerkt zich door specifieke onderwijsvoorzieningen die onderwijsarrangementen verzorgen, alsook expertise vanuit verschillende disciplines en ketenpartners (bijvoorbeeld vanuit de voormalige ambulante begeleiding, het schoolmaatschappelijk werk, de Centra voor Jeugd & Gezin, het speciaal (basis)onderwijs, de integrale vroeghulp etc.) voor het inzetten van passende ondersteuningsarrangementen Arrangementen schoolniveau Sommige leerlingen hebben een extra ondersteuningsbehoefte, die niet binnen de mogelijkheden van de basisondersteuning kan worden opgevangen. De school waar het kind staat ingeschreven dient in dergelijke situaties na te ga of door middel van de inzet van extra ondersteuning een bij het kind passende oplossing kan worden gevonden. Het is mogelijk om hiervoor een vraag neer te leggen bij de onderwijsexpert. Voor het toekennen van een ondersteuningsarrangement is het opstellen van een ontwikkelingsperspectief verplicht (dit geldt niet voor leerlingen die ondersteuning ontvangen vanuit de basisondersteuning die door de school wordt geboden). Het samenwerkingsverband onderscheidt ten aanzien van het ondersteuningsarrangement twee varianten: 1. Individuele arrangementen: een specifiek bij een kind passend pakket van onderwijs, ondersteuning en zo nodig zorg. 2. Groepsarrangementen: een specialisatie van een school binnen het samenwerkingsverband waarvan kinderen (eventueel ook van andere scholen) deel- of, voor een bepaalde periode, voltijds gebruik kunnen maken. Met de introductie van deze arrangementen en de sterke sturing van de scholen daarop kunnen de scholen hun ondersteuningsmogelijkheden daadwerkelijk versterken en leerlingen vaker binnen boord houden. Het samenwerkingsverband wil deze ontwikkeling graag op gang brengen. Inhoudelijk betekent dit dat de ko- 21

22 mende tijd veel denkwerk verricht zal moeten worden om effectieve arrangementen neer te zetten, te evalueren en verder te verbeteren. Financieel betekent dit dat de nu nog beperkte vrije ruimte die voor het arrangeren beschikbaar is binnen de meerjarenbegroting van het samenwerkingsverband zorgvuldig moet worden benut en vergroot. Individueel arrangement Een individueel arrangement is een op de behoefte(n) van de individuele leerling afgestemd pakket van onderwijs, ondersteuning en zo nodig zorg. De school kan bij de onderwijsexpert een aanvraag indienen voor bekostiging van een individueel arrangement. De aanvraag wordt door de onderwijsexpert op de integrale inzet en afstemming van onderwijs, ondersteuning en zorg beoordeeld. Waar het echt om het ondersteuningsdeel gaat, moet het arrangement gebaseerd worden op de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Deze wordt beschreven en uitgewerkt met behulp van de principes van handelingsgericht arrangeren en indiceren. Daarbij wordt gekeken naar: 1. de hoeveelheid aandacht en tijd 2. het onderwijsmateriaal 3. de ruimtelijke omgeving 4. de expertise 5. de samenwerking met andere instanties Overgangssituatie LGF-arrangementen Op 1 augustus 2014 komt een einde aan de leerlinggebonden financiering (rugzakfinanciering). Het samenwerkingsverband heeft voor leerlingen met een op 1 oktober 2013 nog geldende en benodigde LGFindicatie een overgangsregeling ingesteld voor het schooljaar Met een dergelijk arrangement kan het eerder gestarte LGF-traject op een logische manier worden voortgezet en afgerond. Groepsarrangement Een groepsarrangement houdt het volgende in: Een school binnen het samenwerkingsverband heeft expertise voor een vorm van onderwijsondersteuning, die verder reikt dan de basisondersteuning. De school is bereid deze open te stellen voor leerlingen van andere scholen uit het samenwerkingsverband. In de periode bestaat voor de scholen de mogelijkheid door middel van pilots te experimenteren met deze groepsarrangementen. Deze experimenteerruimte is zinvol om na te kunnen gaan hoe leerlingen en scholen het meeste kunnen profiteren van deze arrangementen. Ook voor deze groepsarrangementen kan de school terecht bij de onderwijsexpert. De school vraagt plaatsing van een leerling in een groepsarrangement aan bij de onderwijsexpert. De aanvraag gaat uit van de principes van handelingsgericht arrangeren en indiceren. Ook het groepsarrangement bestaat uit de inbreng en de samenwerking van de school met de ouders en eventuele externe partners, gericht op het kind en zijn ontwikkelingsperspectief en de daaraan te verbinden doelen. Ook hier wordt integraal gekeken naar het samenspel van onderwijs, ondersteuning en zorg. De toestemming voor plaatsing wordt altijd gegeven voor een bepaalde periode. Bij een groepsarrangement blijft de leerling altijd ingeschreven bij de eigen school. De scholen hebben veel ruimte om de groepsarrangementen in te richten. Denk bijvoorbeeld aan het combineren met andere scholen, werken met een homogene groep of het plaatsen van de betrokken leerlingen in meerdere heterogene groepen, voltijd of deeltijd. Met betrekking tot de werkwijze, het niveau van betrokken medewerkers, doelrealisatie en evaluatie wordt uiteraard kwaliteit gevraagd. Bovenschoolse onderwijsarrangementen Ook de komende jaren zullen sommige kinderen het beste geholpen kunnen worden met een tijdelijke plaats op een school voor speciaal (basis)onderwijs. Het is ook mogelijk zogeheten tussenvoorzieningen in te richten, waar leerlingen bijvoorbeeld gedurende een crisis, onderwijs en ondersteuning kunnen krijgen. Binnen het samenwerkingsverband beschikken we over een expertise cluster, van waaruit specifieke onderwijsarrangementen aangeboden worden. Bij deze zogenaamde bovenschoolse onderwijsarrangementen wordt een leerling ingeschreven op een andere school. Bij het afgeven van een toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal (basis)onderwijs is doorslaggevend dat de huidige basisschool of een andere basisschool uit het buurtnetwerk niet in staat is aan de onderwijsondersteuningsbehoeften van het kind te voldoen. Er 22

23 is zeer specifieke expertise en een specifieke schoolomgeving noodzakelijk om de leerling te kunnen bieden wat hij nodig heeft. De scholen voor speciaal (basis)onderwijs werken dagelijks met leerlingen met een grote diversiteit aan specifieke onderwijsondersteuningsbehoeften. De toelaatbaarheid tot deze bovenschoolse onderwijsarrangementen wordt door de toewijzingscommissie bepaald. Het speciaal basisonderwijs Het speciaal basisonderwijs is voor leerlingen die extra begeleiding en voorzieningen nodig hebben, maar niet zozeer de onderwijsbehoeften voor het speciaal onderwijs hebben. En voor moeilijk lerende leerlingen en leerlingen met gedragsproblemen die (tijdelijk) niet in het regulier basisonderwijs naar school kunnen. Deze scholen bieden onderwijs aan leerlingen van 4 tot en met 13 jaar. Scholen voor speciaal basisonderwijs beschikken over een bredere basisondersteuning dan de reguliere basisscholen. Zo beschikken zij veelal over kleinere klassen, zijn de leerkrachten extra geschoold en is er interne ondersteuning van een orthopedagoog of psycholoog. Daarnaast hebben de scholen voor speciaal basisonderwijs ook vaak de beschikking over andere specialisten zoals een logopedist, kinderfysiotherapeut en speltherapeut. Hierdoor zijn onze scholen voor speciaal basisonderwijs in staat het onderwijs verder af te stemmen op de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Het speciaal onderwijs Het speciaal onderwijs is voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Deze onderwijsondersteuningsbehoeften zijn gericht op een of meerdere van de volgende ontwikkelingsgebieden: cognitie, lichamelijke ontwikkeling, werkhouding of gedrag. Voor de toeleiding naar arrangementen worden de komende periode nieuwe criteria ontwikkeld Toewijzingscommissie De toewijzingscommissie heeft als taak het toewijzen van een toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal (basis)onderwijs. Voor het toekennen van zo n bovenschools onderwijsarrangement is ten eerste het opstellen van een ontwikkelingsperspectief verplicht. Ten tweede dient het samenwerkingsverband zicht te laten adviseren door een orthopedagoog en door een tweede deskundige, afhankelijk van de ondersteuningsvraag van de leerling (zoals blijkt uit de gegevens van de ouders of de school). Dit kan bijvoorbeeld een kinder- of jeugdpsycholoog, een pedagoog, een maatschappelijk werker, een arts of een kinderpsychiater zijn. Hierdoor is geborgd dat het samenwerkingsverband relevante deskundigheid betrekt bij de beslissing over het wel of niet verwijzen van leerlingen naar speciale voorzieningen binnen het samenwerkingsverband. Het ondersteuningsteam formuleert samen met de school en de ouders de aanvraag voor het bovenschools onderwijsarrangement en legt deze voor aan de toewijzingscommissie. Deze aanvragen zijn bij het voorleggen al voorzien van een deskundigenadvies. De toewijzingscommissie stelt uiteindelijk vast, verwijst, registreert en monitort. De toewijzingscommissie bestaat uit de directeur van het samenwerkingsverband, een orthopedagoog (op afroep) en de betrokken onderwijs- en/of zorgexpert van het ondersteuningsteam. 4.4 Toewijzing naar extra ondersteuning (routes) Voorgaande paragrafen geven de mogelijke ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband weer. In het volgende stroomdiagram staan de routes beschreven die er binnen het samenwerkingsverband zijn vanaf de signalering dat een leerling wellicht extra ondersteuning behoeft tot aan het eventueel vinden en toekennen van een arrangement, waarmee een passend onderwijsaanbod wordt gerealiseerd. 23

24 4.4.1 Procedure en voorwaarden Iedere school binnen het samenwerkingsverband beschikt over een schoolondersteuningsprofiel. Als blijkt dat de basisondersteuning voor een leerling in het regulier basisonderwijs onvoldoende toereikend is, kan er extra ondersteuning komen vanuit het samenwerkingsverband. Wat vooraf dient te gaan aan de toewijzing van extra ondersteuning, is de vaststelling over de inzet van de basisondersteuning. De conclusie moet zijn dat de school voldoende gedaan heeft om de leerling in het primaire proces te ondersteunen. De onderwijs- en zorgexperts kijken bij de vaststelling hiervan naar de volgende punten: De extra mogelijkheden die beschikbaar zijn binnen de school zijn doelmatig ingezet (denk aan remediale hulp, trainingen, schoolmaatschappelijk werk etc.). Er is gewerkt met groeps- en/of individuele handelingsplannen en deze zijn recentelijk geëvalueerd en op kindniveau besproken met ouders. De leerling is in het zorg- en adviesteam van de school besproken. In gesprek met de intern begeleider en de expert vanuit het ondersteuningsteam is de ondersteuningsbehoefte in kaart gebracht en zijn interventies ingezet. Het ondersteuningsteam is op schoolniveau ingeschakeld, indien een multidisciplinaire benadering wenselijk is. Een psychodiagnostisch onderzoek kan ondersteunend zijn ten aanzien van het bepalen en formuleren van de onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften. De school heeft een ontwikkelingsperspectief opgesteld (indien sprake van extra ondersteuning, zie paragraaf 4.4.2). 24

25 De school is op grond van alle stappen, gegevens en interventies tot de conclusie gekomen dat de school, binnen de basisondersteuning, niet in voldoende mate tegemoet kan komen aan de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Aan de hand van bovenstaande aspecten beoordeelt de onderwijsexpert in samenspraak met de zorgexpert of de basisondersteuning ontoereikend is om een antwoord te geven op de ondersteuningsvraag van de leerling en/of de leerkracht. Dit proces start dus bij het door een leerkracht signaleren van een ondersteuningsbehoefte bij een leerling en eindigt op het moment dat passend onderwijs voor deze leerling gerealiseerd is. Dit kan gerealiseerd zijn met behulp van een heel licht arrangement waar de toewijzingscommissie niet aan te pas hoeft te komen, omdat het ondersteuningsteam de ondersteuning kan bieden (bijvoorbeeld bij een eenmalig advies aan ouders en leerkracht). De toewijzingscommissie zal wel overgaan tot beoordelen indien er sprake is van een zwaar arrangement (verwijzing naar een bovenschools onderwijsarrangement). In dit laatste geval zal ook het deskundigenadvies worden ingeroepen (indien sprake van extra ondersteuning, zie paragraaf 4.4.3) en de toelaatbaarheidsverklaring worden afgegeven (indien sprake van verwijzing, zie paragraaf 4.4.4) Ontwikkelingsperspectief Voor het toekennen van één van bovenstaande arrangementen uit de extra ondersteuning is het opstellen van een ontwikkelingsperspectief verplicht. Deze verplichting bestond al voor alle leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs, maar is met passend onderwijs ook van toepassing op leerlingen die extra ondersteuning vanuit het samenwerkingsverband ontvangen in de reguliere basisschool. In het ontwikkelingsperspectief voor een leerling in het regulier onderwijs zijn in ieder geval opgenomen: De belemmerende en bevorderende factoren die van invloed zijn op het onderwijsproces. Het te verwachten uitstroomniveau van de leerling en een onderbouwing daarvan. De afwijkingen van het reguliere onderwijsprogramma en de te bieden begeleiding en ondersteuning, met duidelijke, concrete doelen en resultaatverwachtingen. Het ontwikkelingsperspectief wordt vastgesteld na op overeenstemming gericht overleg met de ouders. De toewijzingscommissie wijst een arrangement toe op basis van leerlingenkenmerken en het ontwikkelingsperspectief op cognitief en gedragsmatig gebied. Ten minste twee keer per jaar evalueert de school samen met de ouders (en met de school die een groepsarrangement en/of lesplaats heeft aangevraagd) het ontwikkelingsperspectief. Op basis van deze evaluatie worden, indien nodig, extra maatregelen genomen om de leerling op de koers richting uitstroombestemming te houden. Ook is het mogelijk dat het ontwikkelingsperspectief wordt bijgesteld. Tenslotte wordt in de evaluatie ook nagegaan in hoeverre de doelen van de ondersteuning en begeleiding zijn gerealiseerd Deskundigenadvies Het samenwerkingsverband is verplicht om, bij de beoordeling van de toelaatbaarheid van een leerling tot het speciaal (basis)onderwijs deskundigenadvies in te winnen. Dit deskundigenadvies moet tenminste bestaan uit twee deskundigen, waarvan tenminste één een orthopedagoog is. Deze orthopedagoog is binnen het samenwerkingsverband toegevoegd aan de toewijzingscommissie en zal bij het afgeven van de toelaatbaarheidsverklaring het advies afgeven. Het eerste deskundigenadvies zal al met de aanvraag vanuit het ondersteuningsteam zijn toegevoegd. Met dit eerste deskundigenadvies vanuit het ondersteuningsteam kunnen ook de individuele- en groepsarrangementen worden toegewezen Toelaatbaarheidsverklaring Het samenwerkingsverband heeft de taak om te beslissen of een leerling wordt toegelaten tot het speciaal (basis)onderwijs. Het bevoegd gezag van de school waar de leerling is aangemeld of ingeschreven staat, vraagt hiervoor een toelaatbaarheidsverklaring aan bij de toewijzingscommissie van het samenwerkingsverband. De toewijzingscommissie heeft (op afroep) de beschikking over een orthopedagoog. In deze fase van besluitvorming is het uiterst efficiënt en hulpvraaggericht om vanuit het veld van het speciaal onderwijs mee te denken over het juiste en passende arrangement voor deze leerling. Temeer daar de basisondersteuning in het schoolondersteuningsprofiel van het speciaal onderwijs dan naadloos kan aansluiten op waar het profiel van de school voor regulier onderwijs haar grens in mogelijkheden heeft bereikt. 25

26 De school van deze leerling heeft wellicht eerst extra ondersteuning van het samenwerkingsverband gehad, er is een ontwikkelingsperspectief opgesteld en uitgevoerd. Echter de ondersteuningsvraag van de leerling blijkt overstijgend op de extra ondersteuningsmogelijkheden op de reguliere basisschool. In overleg met de ouders is het dan noodzakelijk op zoek te gaan naar een alternatief traject dat dat antwoord wel kan bieden. Een van de mogelijkheden is dan het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal (basis)onderwijs. De route naar het speciaal (basis)onderwijs vraagt een zorgvuldig/inhoudelijk te doorlopen traject in het regulier onderwijs. In enkele gevallen kan een casus echter binnen hele korte tijd uitgroeien tot een crisis. Naar aanleiding van een crisismelding door de school kan de toewijzingscommissie een toelaatbaarheidsverklaring afgeven. De toewijzing van een toelaatbaarheidsverklaring is een besluit in de zin van de Algemene Wet Bestuursrecht. Tegen die beslissing staat bezwaar en daarna beroep open. Bij een positief advies voor speciaal (basis)onderwijs geeft het samenwerkingsverband een verklaring af met daarop vermeld het nummer van de toelaatbaarheidsverklaring, de start- en einddatum en het overeengekomen bekostigingsniveau van de ondersteuning (categorie 1, 2 of 3). De geldigheid van een toelaatbaarheidsverklaring is in principe altijd tijdelijk en wordt afgegeven voor de duur van ten minste één jaar. Doorgaans zal na ieder jaar opnieuw bekeken worden welk arrangement past bij de betreffende leerling. Wanneer bij de behandeling van een toelaatbaarheidsverklaring duidelijk is dat een leerling hoogstwaarschijnlijk niet terug zal keren naar het regulier onderwijs is een verklaring mogelijk die meerdere jaren geldig is. De toewijzingscommissie zal de aanmeldingen, plaatsingen en terugplaatsingen monitoren. De inspectie neemt deze beslissingen op in het toezichtkader Rechtstreekse instroom vanuit voorschoolse voorzieningen Voor een kleine groep leerlingen is bij de geboorte al duidelijk - of wordt op de voorschoolse voorziening al duidelijk - dat zij aangewezen zullen zijn op het speciaal onderwijs. Deze leerlingen volgen daarom niet de reguliere route van ondersteuningstoewijzing, zoals deze is beschreven in paragraaf Het samenwerkingsverband gaat over tot de vaststelling van een vereenvoudigde procedure voor het vaststellen van de toelaatbaarheid van ernstig meervoudig beperkte leerlingen (EMB-leerlingen): A. een laag ontwikkelingsperspectief ten gevolge van een ernstige verstandelijke beperking (IQ < 35), vaak met moeilijk te lezen gedrag en ernstige sensomotorische problematiek (zoals ontbreken van spraak, bijna niet kunnen zitten/staan), of B. een matig tot lichte verstandelijke beperking (IQ tussen 35 en 70) en een grote zorgvraag ten gevolge van ernstige en complexe lichamelijke beperkingen, of C. een matig tot lichte verstandelijke beperking (IQ tussen 35 en 70) in combinatie met moeilijk te reguleren gedragsproblematiek als gevolg van ernstige psychiatrische stoornissen. Dit houdt in dat: Toelaatbaarheidsverklaringen voor EMB-leerlingen als beschreven onder A, B en C eenmalig worden afgegeven en vervolgens geldig zijn gedurende het hele verblijf op het speciaal onderwijs. Veel leerlingen maken de overstap naar het voortgezet (speciaal) onderwijs op de leeftijd van 12 jaar, maar in elk geval verlaten de leerlingen het speciaal onderwijs aan het einde van het schooljaar waarin zij de leeftijd van 14 jaar hebben bereikt. Bij de overstap van speciaal onderwijs naar voortgezet speciaal onderwijs een nieuwe toelaatbaarheidsverklaring moet worden aangevraagd bij het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs. 4.5 Doorgaande lijn In deze paragraaf geeft het samenwerkingsverband aan welke afspraken zij heeft gemaakt met zowel vooren vroegschoolse voorzieningen als met het voortgezet onderwijs over de doorgaande lijn in (extra) ondersteuning Beleidsafstemming met voorschoolse voorzieningen Voor bijna alle kinderen is de overstap van een voorschoolse voorziening (peuterspeelzaal, kinderdagverblijf, etc.) naar de basisschool een ingrijpende gebeurtenis. De meeste kinderen zijn prima in staat om deze overstap naar de basisschool goed te maken. Voor kinderen die in de voorschoolse periode al veel ondersteuning nodig hebben, is het van belang dat deze goed wordt gecontinueerd als ze naar de basisschool 26

27 gaan. Deze doorgaande lijn blijkt in de praktijk niet altijd eenvoudig te realiseren. Dit heeft te maken met het gegeven dat er tussen en vaak zelfs binnen bepaalde gemeenten diverse (commerciële) aanbieders zijn die voorschoolse voorzieningen organiseren. Alle betrokkenen zijn verantwoordelijk om te komen tot goede afspraken vooral waar het gaat om het afstemmen van de overdracht (voorschoolse periode en basisschoolperiode) van kinderen die extra ondersteuning nodig hebben Overdracht voorschoolse voorzieningen In de regio Noord-Kennemerland is de overdracht van voorschoolse voorzieningen naar het basisonderwijs momenteel op verschillende manieren geregeld. In bijna alle gevallen is er sprake van een papieren overdracht, waarbij toestemming van de ouders nodig is. Bij de overdracht van doelgroepkinderen is er in bijna alle gevallen sprake van een warme overdracht. In de sector voorschoolse voorzieningen zijn vele ontwikkelingen gaande. Wij willen de komende periode hier zo goed mogelijk bij aansluiten. We maken de komende periode afspraken om de aansluiting tussen de voorschoolse voorzieningen zo goed mogelijk te laten verlopen Beleidsafstemming met voortgezet onderwijs De algemene intentie van zowel samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland als samenwerkingsverband VO Noord-Kennemerland is dat conform de doelstellingen en de ambitie van passend onderwijs gestreefd wordt naar een vergroting van de deelname van leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften in het regulier onderwijs Overdracht primair onderwijs voortgezet onderwijs De procedure die benodigd is voor een overstap naar het voortgezet onderwijs is beschreven in de brochure Aanmelding en Plaatsing in het Voortgezet Onderwijs Noord-Kennemerland. De brochure wordt uitgebracht door de besturen primair en voortgezet onderwijs in Noord-Kennemerland en bevat informatie over de toetsing (het verkrijgen van een tweede onafhankelijk advies naast het eigen advies van de afleverende school), de aanmeldingsweek, het onderwijskundig eindrapport, het doorstroomadvies, vroegtijdige aanmelding bij OPDC en praktijkonderwijs, overstap van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften, inschrijving en afwijzing. In de leerlingvolgsystemen van de aanleverende scholen is kwaliteitsinformatie beschikbaar. Het onderwijskundig eindrapport heeft voldoende rubrieken beschikbaar om deze informatie over te dragen. Vervolgens vindt er in veel gevallen ook warme overdracht plaats. Leerlingen afkomstig van het (speciaal) basisonderwijs stappen over op basis van de regelingen in de brochure. Binnen het voortgezet onderwijs zijn er enkele maatwerktrajecten met specifieke aanvullingen op de gebruikelijke toelatingsprocedure. Het gaat daarbij om het vmbo met leerwegondersteuning, het OPDC en het Praktijkonderwijs. Bij leerlingen die afkomstig zijn van het speciaal onderwijs gelden de afspraken uit de brochure ook, maar in deze gevallen is doorgaans meer overleg en aanvullend onderzoek nodig om tot een plaatsingsbeslissing te komen. Meer informatie over de ondersteuningsmogelijkheden in het voortgezet onderwijs is te vinden in het ondersteuningsplan van samenwerkingsverband VO Noord-Kennemerland. 27

28 Deel 3 Hoe gaan we het organiseren Met elkaar zorgen we ervoor dat de juiste mensen en expertise op het juiste moment toegewijd aanwezig zijn voor ieder kind. 28

29 Hoofdstuk 5 Samenwerking met ouders Op allerlei manieren staat de samenwerking met ouders centraal binnen samenwerkingsverband PO Noord- Kennemerland. In dit hoofdstuk beschrijven we de thema s die direct te maken hebben met de samenwerking met ouders. In de eerste paragraaf beschrijven we de manier waarop de toelatings- en aanmeldingsprocedure wordt ingericht. Vervolgens leest u over het nog in te richten oudersteunpunt waar ouders straks terecht kunnen met al hun vragen rondom passend onderwijs voor hun kind. Daarna beschrijven we de manier waarop we de wettelijke inspraak van ouders vormgeven binnen de ondersteuningsplanraad. Tenslotte kunt u lezen welke communicatiemiddelen wij in gaan zetten om ouders permanent goed op de hoogte te houden. 5.1 Toelating en aanmelding op scholen Toelating in het regulier onderwijs Schoolbesturen krijgen de zorgplicht om voor alle kinderen die worden aangemeld, of staan ingeschreven, een zo passend mogelijk onderwijsaanbod te doen. De verplichting ligt bij het schoolbestuur van de school waar het kind is aangemeld. De wetswijziging passend onderwijs geeft duidelijke richtlijnen voor de aanmeldingsprocedure. Kinderen vanaf drie jaar kunnen schriftelijk worden aangemeld bij een schoolbestuur met voorkeur voor een schoollocatie. De ouders doen dit zo mogelijk 10 weken voordat de toelating wordt gevraagd. Ouders geven bij aanmelding aan of het kind wel dan niet extra ondersteuning nodig heeft. Als het kind extra ondersteuning nodig heeft, kan het schoolbestuur de ouders verzoeken om gegevens te overleggen betreffende stoornissen of handicaps van het kind of betreffende beperkingen in de onderwijsparticipatie. Na een verhuizing gebruiken scholen ook het onderwijskundig rapport van de vorige school. Het schoolbestuur doet binnen zes weken na aanmelding een passend aanbod. Dit kan zijn op de school van aanmelding, of op een andere school. Dit hangt af van de ondersteuningsbehoefte van het kind en van de expertise en het ondersteuningsprofiel van de school. Als de school - waar het kind is aangemeld - het kind niet voldoende kan ondersteunen, zoekt de school - na overleg met de ouders - binnen diezelfde zes weken een betere plek. Daarbij zoveel mogelijk rekening houdend met de voorkeuren van de ouders, bijvoorbeeld voor een bepaalde schoolrichting of de maximale afstand tussen huis en school. De school mag deze termijn één keer met maximaal vier weken verlengen. Uiteindelijk doet de school de ouders een schriftelijk aanbod voor een school die het kind de nodige extra ondersteuning kan bieden en die bereid is het kind toe te laten. Als er na 10 weken nog geen besluit is genomen over de toelating van het kind, dan heeft hij recht op een tijdelijke plaatsing op de school van aanmelding. Als de leerling alsnog wordt toegelaten, wordt de tijdelijke plaatsing omgezet in een definitieve plaatsing. Als de toelating van de leerling wordt geweigerd of als een beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen, wordt de tijdelijke plaatsing beëindigd en wordt de leerling uitgeschreven met ingang van de dag die volgt op de dag waarop de toelating wordt geweigerd of de beslissing wordt genomen de aanmelding niet te behandelen. Het samenwerkingsverband zorgt dan voor een passende plaats voor de leerling. De eerste planperiode zal mede op basis van concrete casussen gekeken worden of en zo ja welke nieuwe gezamenlijke afspraken er tussen de schoolbesturen onderling en de schoolbesturen en het samenwerkingsverband gemaakt moeten worden om goed uitvoering te kunnen geven aan de zorgplicht Toelating in het speciaal onderwijs Als een kind wordt aangemeld bij een school voor speciaal onderwijs, dan bepaalt het samenwerkingsverband of het kind toelaatbaar is. Daarbij kijkt het samenwerkingsverband naar de ondersteuningsbehoefte van het kind. Het samenwerkingsverband vraagt ook om onafhankelijk advies van deskundigen. Als het samenwerkingsverband beoordeelt dat het kind het beste op zijn plek is in het speciaal onderwijs, dan geeft het voor het kind een toelaatbaarheidsverklaring af. Ouders krijgen altijd een afschrift van dit advies. Krijgt het kind een toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband, dan kan het naar het speciaal onderwijs. Ons uitgangspunt is: Er is altijd plek op het speciaal onderwijs. Als het samenwerkingsverband deze verklaring niet afgeeft, moet het kind bij een andere school worden aangemeld. Bijvoorbeeld een reguliere school in hetzelfde samenwerkingsverband, of een reguliere of speciale school in een ander samenwerkingsverband. 29

30 5.1.3 Aanmelding cluster 1 en 2 Als een kind wordt aangemeld bij een instelling van cluster 1 of 2, dan geldt een andere procedure. Het samenwerkingsverband beoordeelt dan niet of het kind wordt toegelaten, maar de school vraagt de toelaatbaarheid aan bij de commissie van onderzoek. Als het kind voldoet aan de toelatingscriteria, laat de commissie hem of haar tot de instelling toe. De commissie kan ook constateren dat het kind met extra begeleiding regulier onderwijs kan volgen. In dat geval zal de commissie dat duidelijk aan de ouders laten weten en haar beslissing toelichten. Het kind wordt dan aangemeld bij een reguliere school en het is dan mogelijk om een ondersteuningsarrangement aan te vragen bij de cluster 1 of 2 instelling Geschillen over toelating, extra ondersteuning Als ouders het niet eens zijn met het besluit over de toelating van het kind op een school of als er problemen zijn met de extra ondersteuning, die het kind krijgt, is het eerste aanspreekpunt altijd de school. Komt men er samen niet uit, dan zijn er verschillende mogelijkheden voor onafhankelijke bemiddeling, bezwaar en beroep en verdere stappen (Zie verder paragraaf 6.4 Klachten, bezwaren en geschillen). 5.2 Oudersteunpunt Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland richt een steunpunt voor ouders in waar ze terecht kunnen met vragen over passend onderwijs. In de meeste gevallen verloopt de samenwerking tussen de school en ouders goed. De scholen kunnen zelf de ondersteuning van ouders vormgeven. In die situaties waar deze samenwerking niet lukt, kan het steunpunt voor ouders: 1. informeren 2. adviseren 3. bemiddelen Een oudersteunpunt passend onderwijs is van belang wanneer er geen overeenstemming is over bijvoorbeeld: De extra ondersteuning die een kind nodig heeft of de plaatsing in het speciaal onderwijs. Het op te stellen ontwikkelingsperspectief. Het op school toelaten of (tijdelijk) verwijderen. Een negatief plaatsingsadvies voor een kind op een school. Wanneer ouders niet zelf de informatieplicht naar het samenwerkingsverband over de mogelijke achterstanden of beperkingen van hun kind na (kunnen) komen. Het steunpunt kan ouders informeren over de mogelijkheden voor hun kind in de regio. Passend onderwijs verbetert de mogelijkheden om het onderwijs aan te passen aan de leerling. De vele mogelijkheden die arrangementen kunnen bieden en het zoeken naar het juiste aanbod dichtbij huis, maken het voor ouders niet makkelijker dan in de huidige situatie om regie te hebben in dit samenwerkingstraject met de school. Samenwerken met ouders gericht op het zoeken naar een passende aanpak en waar nodig passend aanbod vanuit een handelingsgerichte aanpak is ook binnen het steunpunt de basis. Wanneer de samenwerking tussen ouders en een school of instelling mis loopt, kan er opgeschaald worden naar de landelijke (tijdelijke) geschillencommissie. Soms is dit noodzakelijk. Het verdient de voorkeur om waar mogelijk de samenwerking met elkaar vlot te trekken en vast te houden aan ouderbetrokkenheid; één van de speerpunten van passend onderwijs. De kans op succesvolle samenwerking met ouders vergroot de kans van slagen van de plaatsing of het aanbod aan de leerling (en/of ouders). Het steunpunt kent een laagdrempelige toegang voor ouders, online en telefonisch. Ook gesprekken op school en huisbezoeken kunnen ingezet worden. De komende maanden worden bovenstaande uitgangspunten met betrekking tot het oudersteunpunt geconcretiseerd. Hierbij wordt ook gekeken of er gebruikt gemaakt gaat worden van ondersteunende partners die ervaring hebben met dergelijke voorzieningen. 5.3 Ondersteuningsplanraad De samenwerking tussen scholen en ouders verdient bijzondere aandacht. Gezamenlijk zijn zij verantwoordelijk voor de randvoorwaarden waaronder een kind zich optimaal kan ontwikkelen. Zowel de school als de ouders hebben hierin hun eigen verantwoordelijkheid. 30

31 Binnen samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland is zoals wettelijk is verplicht een ondersteuningsplanraad (OPR) ingericht. De ondersteuningsplanraad is een speciale medezeggenschapsraad van het samenwerkingsverband. Daarin zitten ouders en personeelsleden. Belangrijkste taak van de ondersteuningsplanraad is het beoordelen van het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband (instemmingsrecht). Ook kan de ondersteuningsplanraad onderwerpen die zij belangrijk vindt met het bestuur van het samenwerkingsverband bespreken of op eigen initiatief adviezen geven. Het bestuur van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland heeft inmiddels een statuut medezeggenschap en een reglement ondersteuningsplanraad vastgesteld (zie bijlage 7). De ondersteuningsplanraad bestaat uit 14 leden, waarvan zeven ouders en zeven personeelsleden. De zetels zijn verdeeld over vier kiesgroepen; te weten zes zetels voor kiesgroep groot (Flore, Saks en Ronduit), vier zetels voor de kiesgroep midden (Atrium, De Blauwe Loper, Tabijn en ISOB), twee zetels voor kiesgroep klein (Ithaka, Freinetschool, VGPO-WN, Scholen van het Rozenkruis en El-Amal) en twee zetels voor kiesgroep speciaal (basis)onderwijs (scholen voor speciaal (basis)onderwijs in het samenwerkingsverband van de schoolbesturen Heliomare, Aloysius, Flore, Saks en Ronduit). Tijdens het schrijven van dit plan zijn de verkiezingen voor leden van de eerste ondersteuningsplanraad in volle gang. Zodra deze is geïnstalleerd zal zij als eerste de voorgestelde reglementen moeten goedkeuren. 5.4 Communicatie Zoals reeds beschreven in dit ondersteuningsplan ziet samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland ouders als educatief partner. Van wezenlijk belang is dat ouders en school continu met elkaar in dialoog blijven. Op die manier kunnen zij profiteren van elkaars kennis bij het zoeken naar de juiste ondersteuning en oplossingen. Rond de samenwerking van school en ouders is formeel veel geregeld. Denk aan de aanmeldingsprocedure, het op overeenstemming gericht overleg dat ouders en school moeten voeren bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief en de mogelijkheden van ouders om klachten in te dienen of geschillen voor te leggen bij verschil van inzicht met betrekking tot de inzet van ondersteuning en het aanvragen van een toelaatbaarheidsverklaring voor plaatsing in het speciaal (basis)onderwijs. Naast deze formele structuur wordt er vanuit samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland ook veel gedaan om ouders te betrekken bij en te informeren over passend onderwijs in Noord-Kennemerland. Hieronder een overzicht van de in te zetten communicatiemiddelen. Een aantal van deze middelen moet nog ontwikkeld worden. Dit zal gebeuren voor 1 augustus Een digitale, periodieke nieuwsbrief. Informatieavonden voor ouders. Website Een paragraaf met informatie over samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland in de individuele schoolgidsen. Foldermateriaal over arrangementen, aanmeldingsprocedure etc. 31

32 Hoofdstuk 6 De organisatie van het samenwerkingsverband Nu we weten waar we voor staan en wat we willen bieden is vervolgens de vraag hoe we dit het beste kunnen organiseren. In dit hoofdstuk leest u hoe wij ons willen organiseren om onze taak zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. 6.1 Bestuurlijke uitgangspunten Rechtspersoon Het samenwerkingsverband heeft gekozen voor een stichting als rechtspersoon. Het aantal deelnemende besturen is 15. Hiervan zijn er twee besturen die een personele unie vormen met een ander bestuur. Daarmee komt het aantal bestuurders uit op 13. Vanwege dit beperkte aantal is gekozen voor een stichting in plaats van een vereniging of coöperatie. In de statuten van het samenwerkingsverband (zie bijlage 3) is vastgelegd dat de bestuurders van de deelnemende onderwijsorganisaties (colleges van besturen, gedelegeerde en/of gemandateerde bestuurders) zitting hebben in het bestuur van het samenwerkingsverband Scheiding bestuur en toezicht De bepalingen uit de Wet op het Primair Onderwijs betreffende scheiding bestuur en toezicht zijn ook van toepassing op samenwerkingsverbanden. Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland heeft gekozen voor het mandaatmodel. Dit houdt in dat er een bestuur en een gemandateerde directeur is. De bestuurders van de deelnemende schoolorganisaties vormen het bestuur. Het bestuur is onbezoldigd. De leden, de bestuurders van de onderwijsorganisaties, worden geacht dit te doen uit hoofde van hun functie. De directeur is bezoldigd. Het bestuur treedt op als werkgever van de directeur. Alle overige bestuurlijke taken zijn gemandateerd aan de directeur. Dat betekent dat de directeur binnen het mandaat alle besluiten kan en mag nemen die nodig zijn. Voor een aantal, statutair bepaalde besluiten, moet de directeur eerst goedkeuring vragen aan het bestuur. 6.2 Inrichting van de organisatie Visie op de organisatie De volgende uitgangspunten zijn leidend voor de inrichting van de organisatie: Verantwoordelijkheid voor de ondersteuningsvraag zo laag mogelijk in de organisatie neerleggen. De vraag van de school staat centraal, het samenwerkingsverband is dienstverlenend en flexibel. Flexibiliteit is van belang om te kunnen inspelen op veranderende onderwijsbehoeften van scholen en om te voorkomen dat een nieuw dienstverleningsinstituut ontstaat, juist omdat de focus ligt op versterking van de scholen met een minimale afhankelijkheid van externe specialisten. 32

33 Heldere verantwoordelijkheids- en taakverdeling. Taak, prestatie, verantwoordelijkheid en middelen horen bij elkaar. Verantwoording en transparantie gaan daarmee samen. Optimale focus op het primaire proces met een doelmatige overhead. De bestaande expertise binnen alle schoolbesturen wordt inzichtelijk gemaakt voor alle scholen. Bij de inzet in het cluster expertise kunnen scholen hiervan gebruik maken. Het samenwerkingsverband stelt zich vraaggericht op maar zorgt wel voor dekkend expertiseaanbod (netwerk- en makelaarsfunctie). Het samenwerkingsverband draagt zorg voor een infrastructuur waar de scholen uit kunnen putten om passend onderwijs waar te maken. Organogram: 6.3 Personeel Professionaliteit leerkracht Het bieden van passend onderwijs staat of valt met de betrokkenheid en kwaliteit van de (onderwijs)professionals. Zeker voor een samenwerkingsverband zoals samenwerkingsverband PO Noord- Kennemerland dat zich wil ontwikkelen tot het professionaliseringsmodel is dit een uitermate belangrijk uitgangspunt. In het landelijk referentiekader passend onderwijs is onderstaande beschrijving opgenomen van de competenties van de leerkrachten en de directeuren, die bij samenwerkingsverband PO Noord- Kennemerland ook wordt gehanteerd. Een goed toegeruste leerkracht in het regulier onderwijs beschikt naast vakkennis, vaardig klassenmanagement en algemene pedagogisch-didactische vaardigheden ook over vaardigheden, waarmee: Leer- en ontwikkelingsproblemen (ook sociaal-emotioneel) bij kinderen vroegtijdig worden gesignaleerd. Ondersteuningsbehoeften van ouders bij opvoeding en in het gezin vroegtijdig worden gesignaleerd. Ouders vroegtijdig bij de ondersteuningsvraag worden betrokken. Effectieve interventies worden gehanteerd bij beginnende (gedrags)problematiek. Gebruik wordt gemaakt van en wordt deelgenomen aan de ondersteuningsstructuur in en om de school. Planmatig wordt gewerkt aan verbetering van de ontwikkelingskansen van de leerling. 33

34 Wordt gestreefd naar zo hoog mogelijke opbrengsten. Wordt geëvalueerd welke opbrengsten behaald zijn. De leerkracht staat daarin niet alleen. Werken in teamverband, benutten van elkaars sterke kanten en benutten van de ondersteuningsstructuur in en om de school zijn essentieel. De directeur heeft als taak te waarborgen dat leerkrachten en onderwijsondersteunend personeel daadwerkelijk in teamverband (ook met ketenpartners) werken en leren, dat er dialoog is over de basisondersteuning, het ondersteuningsprofiel en professionalisering, dat de ondersteuningsstructuur op orde is en voortdurend wordt verbeterd en dat er voor leerlingen en medewerkers een veilige schoolomgeving is. De directeur vormt het scharnierpunt tussen het team aan de ene kant en het schoolbestuur en het samenwerkingsverband aan de andere kant. Het goed uitvoeren van passend onderwijs vraagt zowel van leerkrachten als van intern begeleiders onder andere bekwaamheid op de volgende drie onderdelen: 1. Actief partnerschap met ouders 2. Vroegsignalering 3. Handelingsgericht werken Gezien de veranderingen in verantwoordelijkheid en werkwijze die het gevolg zijn van de invoering van passend onderwijs wordt van directeuren en intern begeleiders extra inzet verwacht rond het op- en uitbouwen van de ondersteuningsmogelijkheden van de school, het aanvragen van extra ondersteuning of toelaatbaarheidsverklaringen, netwerken in de werkgebieden en samenwerken met ouders. Scholing van medewerkers is en blijft een verantwoordelijkheid van de schoolbesturen. Wij willen met hen bekijken of het wenselijk en mogelijk is om binnen het samenwerkingsverband een centraal scholingsaanbod op te zetten. Zeker voor de besturen van kleine scholengroepen kan samenwerking uitkomst bieden Personeel in dienst van het samenwerkingsverband Het samenwerkingsverband heeft, naast de directeur, ook ander personeel in dienst. De directeur treedt op als werkgever voor dit personeel, maar het bestuur blijft formeel de werkgever. Is er personeel op basis van detachering werkzaam, dan zal de directeur voor de rechtstreekse aansturing optreden als werkgever. Afspraken hierover worden gemaakt in een detacheringsovereenkomst. De eerste planperiode heeft het samenwerkingsverband het volgende personeel in dienst: 1. Directeur 2. Stafbureau 3. Toewijzingscommissie 4. Ondersteuningsteam Ad. 1 Directeur De directeur voert alle door het bestuur gemandateerde taken uit welke zijn vastgelegd in een nog op te stellen bestuursreglement. De dagelijkse leiding van de organisatie ligt in handen van de directeur. De directeur draagt zorg voor de strategische visie en de verbinding tussen inhoud, financiën en personeel. Hierbij is een sterke focus op kwaliteits- en budgetbewaking. Daarnaast draagt hij zorg voor de afstemming met de diverse regionale en landelijke ketenpartners. De directeur draagt zorg voor de borging van de missie en visie als geheel. Hij heeft onder andere de taak om de coördinator van het ondersteuningsteam aan te sturen en om de ondersteuningstoewijzing te monitoren. Daarnaast valt het expertisecluster, met daarin de ondersteuning en begeleiding vanuit specifieke expertise en de bovenschoolse onderwijsarrangementen onder regie van de directeur. De directeur is verantwoordelijk voor het opstellen van het ondersteuningsplan dat door het bestuur wordt vastgesteld. Ad. 2 Stafbureau Binnen het samenwerkingsverband beschikken we over een doelmatig stafbureau. Binnen dit bureau zijn de belangrijkste ondersteunende processen geborgd. Het gaat hierbij om: kwaliteitszorg, financiën, ICT en communicatie. Daarnaast wordt vanuit het stafbureau ook de ondersteuning aan het ondersteuningsteam en de toewijzingscommissie verzorgd. Ook de coördinatie van de ondersteuningsteams is binnen het stafbureau belegd. Zoals gezegd staat het stafbureau ten dienste aan het primaire proces en draagt zij bij aan 34

35 de kwaliteits- en budgetbewaking binnen de organisatie. Het samenwerkingsverband heeft een contract met een administratiekantoor voor de uitvoering van de personeels- en financiële administratie. Ad. 3 Toewijzingscommissie De toelaatbaarheidsverklaringen voor plaatsing in het speciaal (basis)onderwijs worden afgegeven door de onafhankelijke toewijzingscommissie. Ook wijst de commissie de arrangementen voor extra ondersteuning toe. Deze commissie wordt ondersteund door het stafbureau. Lidmaatschap van deze commissie geschiedt op basis van ervaring en expertise en de samenstelling zal voldoen aan de wettelijke eisen. De taken van de toewijzingscommissie zijn verder beschreven Ad. 4 Ondersteuningsteam Het ondersteuningsteam bestaat uit onderwijs- en zorgexperts die vanuit een meer generalistische blik een consulterende functie hebben voor de scholen en vormt de verdiepte ring om de school. Iedere onderwijsen zorgexpert heeft de mogelijkheid om vanuit zijn eigen organisatie, discipline en expertise cluster specialistische ondersteuning te bieden. Nadere uitwerking in functieprofielen is nodig om te bepalen welke expertise nodig is en aan welke inhoudelijke eisen deze expertise dient te voldoen. De taken zijn beschreven in paragraaf De onderwijsexperts uit het ondersteuningsteam worden aangestuurd door een coördinator. Personeel van zowel de toelatingscommissie als van het ondersteuningsteam kunnen in dienst zijn van het samenwerkingsverband, of op basis van detachering werkzaamheden verrichten voor het samenwerkingsverband. Overgangssituatie ambulant begeleiders Ook de ambulant begeleiders, voor wie het samenwerkingsverband tot 2016 een financiële verplichting heeft op basis van de tripartiete overeenkomst, krijgen binnen deze visie een plaats. De komende maanden worden hier met de betrokken aanbieders van ambulante begeleiding nadere afspraken over gemaakt Medezeggenschap Bij een substantieel aantal medewerkers in dienst van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland wordt door het bestuur een medezeggenschapsraad opgericht die bestaat uit maximaal twee leden gekozen vanuit het personeel van het samenwerkingsverband. De formele vormen van medezeggenschap zijn binnen het samenwerkingsverband met een medezeggenschapsraad en een ondersteuningsplanraad geborgd. Ten behoeve van beide organen is een statuut opgesteld, gebaseerd op de wetswijziging passend onderwijs en Wet Medezeggenschap op Scholen. Taken en verantwoordelijkheden staan vermeld in een eigen reglement van de beide organen. 6.4 Klachten, bezwaren, geschillen Wij doen er alles aan om te voorkomen dat discussies van het samenwerkingsverband met ouders, scholen of schoolbesturen uitlopen op een formele procedure. Mocht het toch onvermijdelijk zijn dan zijn er binnen het samenwerkingsverband diverse zaken geregeld om er met de partijen zo goed mogelijk uit te komen. Klachtenprocedure Dit is een brede procedure die openstaat voor alle personen en organisaties, met een klacht over de wijze waarop medewerkers of bestuursleden van het samenwerkingsverband uitvoering geven aan hun werkzaamheden. Het samenwerkingsverband gaat hiervoor een klachtenprocedure opstellen. Bezwaarprocedure Schoolbesturen en/of ouders die het niet eens zijn met een besluit op een aanvraag voor extra ondersteuning of een toelaatbaarheidsverklaring speciaal (basis)onderwijs kunnen bezwaar aantekenen tegen dat besluit. Het samenwerkingsverband gaat daarom een bezwaarprocedure inrichten op basis van artikel 17 van de statuten van het samenwerkingsverband. Onderlinge geschillen Bij onderlinge geschillen tussen de deelnemende schoolbesturen van het samenwerkingsverband, kunnen een of meerdere schoolbesturen het geschil voorleggen aan de landelijk ingestelde geschillencommissie. (zie ook artikel 16 van de statuten van het samenwerkingsverband). 35

36 Het bestuur van het samenwerkingsverband stelt wel enkele regels over de gang naar de geschillencommissie: 1. Eerst zullen de schoolbesturen die een geschil hebben met elkaar in onderling overleg zoeken naar een oplossing voor het geschil. Het bestuur van het samenwerkingsverband stimuleert dit overleg. 2. Als dat niet lukt, dan zal het bestuur van het samenwerkingsverband een mediator inschakelen die het gesprek aangaat tussen de besturen die onderling een geschil hebben. 3. Leidt mediation niet tot een oplossing, dan mag elk schoolbestuur dat betrokken is bij het geschil dit voorleggen aan de geschillencommissie. Geschillen medezeggenschap Het samenwerkingsverband is voor geschillen in de medezeggenschap aangesloten bij de Landelijke Geschillencommissie. Bij het ontstaan van een geschil zal de procedure gevolgd worden zoals vastgelegd in de Wet Medezeggenschap op Scholen, die ook geldig is voor de medezeggenschap op het niveau van het samenwerkingsverband (zie ook artikel 15 van de statuten van het samenwerkingsverband). In het kort komt dat neer op het volgende: Bij het ontstaan van een geschil nodigt het bestuur van het samenwerkingsverband partijen uit om in onderling overleg tot een oplossing te komen. Lukt dat niet dan maakt de medezeggenschapsraad bij een geschil over een adviesaanvraag, indien gewenst, de stap naar de geschillencommissie. Bij een instemmingsgeschil, maakt het bestuur van het samenwerkingsverband, indien gewenst, de stap naar de geschillencommissie. Dezelfde werkwijze wordt gehanteerd bij de ondersteuningsplanraad, wetende dat bij deze raad alleen een instemmingsgeschil kan ontstaan. Naast deze door het samenwerkingsverband zelf in te richten zaken is er nog een breed scala van denkbare geschillen tussen een samenwerkingsverband en anderen. Hoe deze geschillen kunnen worden opgelost, is te vinden in de wegwijzer geschillen passend onderwijs ( 6.5 Ketenpartners Het samenwerkingsverband werkt samen met verschillende ketenpartners. Eén van onze belangrijkste ketenpartners zijn uiteraard de gemeenten. In het volgende hoofdstuk wordt de relatie met hen beschreven Collega samenwerkingsverbanden Met de samenwerkingsverbanden in de directe omgeving onderhouden wij intensieve relaties. Op operationeel niveau worden afspraken gemaakt over het verkeer van individuele leerlingen over de grenzen van de samenwerkingsverbanden heen. Op beleidsniveau is samenwerking gewenst omdat besluiten van het ene samenwerkingsverband consequenties kunnen hebben voor de situatie van het andere samenwerkingsverband. Er moeten afspraken gemaakt worden met de omliggende samenwerkingsverbanden over de gehanteerde criteria voor verwijzing naar het speciaal (basis)onderwijs. Dit met het oog op grensverkeer. Daarnaast kan er afstemming zijn van werkwijzen. Ook op organisatorisch niveau kan samenwerken (kosten) voordelen opleveren. Denk daarbij bijvoorbeeld aan scholing, de ontwikkeling van software of het samenwerken met betrekking tot second opinion of bezwarenprocedure. Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland wil daarom structureel overleg (helpen) organiseren met de samenwerkingsverbanden in de nabije omgeving Cluster 1 en 2 Het samenwerkingsverband gaat de komende maanden goede afspraken maken met de samenwerkingsverbanden die onderwijsarrangementen bieden aan kinderen die blind/slechtziend zijn (cluster 1) en/of doof/slechthorend of een spraak/taal probleem hebben (cluster 2). Belangrijk is hierbij dat we met elkaar bekijken wat de beste onderwijsondersteuning is voor een leerling en wie deze het beste kan bieden en op welke manier. Ook moeten de onderwijsaanbieders binnen de samenwerkingsverbanden van cluster 1 en cluster 2 op verzoek hun expertise kunnen leveren aan samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland. Uiteraard nemen we onze centrale beleidsuitgangspunten als startpunt voor het maken van de afspraken. 36

37 6.5.3 Overige gesprekspartners Niet alleen met de genoemde partijen willen we warme contacten onderhouden. Een belangrijke partner voor de vormgeving van passend onderwijs zijn de lerarenopleidingen. Het is van groot belang dat ook startende leerkrachten goed toegerust zijn voor het geven van passend onderwijs. Vanuit het samenwerkingsverband wordt waar mogelijk een bijdrage geleverd aan de beroepenveldcommissies van lerarenopleidingen in de regio. De samenwerking wordt ook gezocht met de onderwijsinspectie, ouderorganisaties, aanbieders van zorg en organisaties die zich bezig houden met wetenschappelijk onderzoek. De vraag van de school staat centraal, het samenwerkingsverband is dienstverlenend en flexibel. 37

38 Hoofdstuk 7 Passend onderwijs in relatie tot gemeentelijk beleid Dit hoofdstuk bevat op hoofdlijnen de visie en doelstellingen op aanpalende thema s onderwijs en gemeente. De veranderingen in het onderwijs staan namelijk niet op zichzelf. Ook bij de gemeenten staan transities en kantelingen voor de deur. Bij beide partijen staan dezelfde principes voorop: een integrale aanpak, de eigen kracht van het kind en het gezin en meer handelingsruimte voor de professional. Hierbij is in onze opinie lerend ontwikkelen en ontwikkelend invoeren de weg naar het beste resultaat. 7.1 Proces Een gezamenlijk vertrekpunt van de transitieopgaven van onderwijs en gemeenten biedt kansen om de komende twee jaar samen verder de lijnen uit te werken. Dit vraagt een heldere regie en samenhang en verbinding in het werkproces. De regie en de uitwerking van de samenwerking zijn in de volgende overleggen geborgd: Op overeenstemming gericht overleg (OOGO) om op bestuurlijk niveau op de hoogte te zijn van en akkoord te geven op visie en beleid van de diverse transities. Hier zijn samenhang en verbinding cruciaal. De regiegroep passend onderwijs en transitie jeugdzorg, waarin de diverse partners zijn vertegenwoordigd, biedt een platform voor de samenhang en verbinding tussen de transities. Beleid wordt hier omgezet in projecten en pilots. Een regionaal educatieve agenda (REA) om structureel gezamenlijke onderwerpen te bespreken en doelstellingen te realiseren. Verwachte resultaten Binnen de opgave van de transitie van het passend onderwijs zijn onze inspanningen voornamelijk gericht op het behalen van het volgende resultaat: Een passende plek voor iedere leerling door een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen (analyse van het aantal voortijdig schoolverlaters en thuiszitters, zicht op leerlingen die tussen wal en schip vallen, doorstroomgegevens, resultaten samenwerking jeugdzorg). Veranderopgave De transities binnen de gemeenten en het onderwijs bieden echter meer kansen om verbeteringen in samenhang en verbinding tot stand te brengen. Om dit te realiseren is een stevige verandering bij de uitvoerenden, het management, instellingen en de overheid nodig. In onze visie dienen onze gezamenlijke inspanningen gericht te zijn op het behalen van onderstaande resultaten: 1. De preventieve kracht van scholen voor regulier onderwijs is versterkt. 2. Thuisnabij onderwijs en ondersteuning/zorg is gerealiseerd. 3. Hulp wordt zo snel en nabij als mogelijk geboden. 4. Professionals hebben meer handelingsruimte. 5. Minder instanties en projecten. 6. Het ondersteuningsaanbod heeft een duidelijke samenhang, is goed afgestemd en heeft kwaliteit (doeltreffend). 7. Onderwijs en gemeenten werken samen, zodat leerlingen zo min mogelijk afhankelijk worden van regelingen en zo goed mogelijk kunnen participeren in de samenleving. 8. Samen meer doen met minder geld. 7.2 Thema s in samenhang en verbinding De transities binnen de gemeenten en het onderwijs bieden kansen om verbeteringen en verbindingen in samenhang tot stand te brengen. Onderstaand lichten we een aantal relevante thema s uit het ondersteuningsplan toe met daaraan gekoppeld de gezamenlijke uitdaging. Leerlingenvervoer Het creëren van efficiënte thuisnabije onderwijsvoorzieningen is onderdeel van de visie van het samenwerkingsverband. Iedere verandering in onderwijsaanbod heeft invloed op leerlingenstromen en daarmee consequenties voor bekostiging van onderwijsondersteuning en leerlingenvervoer. Zo is onderwijsaanbod in het ene samenwerkingsverband van invloed op de aangrenzende samenwerkingsverbanden en kan een specifiek onderwijs- of ondersteuningsaanbod leerlingen uit andere samenwerkingsverbanden aantrekken. Doelstelling: een samenhangende en verbindende visie op het inrichten van een thuisnabije ondersteuning en zorg en leerlingenvervoer. 38

39 Leerplicht Een van de doelen van passend onderwijs is een passende plek en een doorgaande schoolloopbaan voor iedere leerling in onze regio. Er mag dus geen leerling thuiszitten of voortijdig uitvallen. Om thuiszitten van leerlingen te voorkomen, is de samenwerking en afstemming tussen school, ketenpartners en jeugd(zorg)partners cruciaal. Thuiszitters worden direct gemeld bij leerplicht. De samenwerking met de gemeenten vanuit de wettelijke kaders is hierbij cruciaal. Doelstelling: projectmatige aandacht om effectief op trends in te springen, daarnaast een regionaal educatieve agenda om structureel gezamenlijke doelstellingen te realiseren. Ook hier zal één plan voor ondersteuning het meeste effect bereiken. Doorgaande leerlijn primair onderwijs/voortgezet onderwijs Het bevorderen van soepele overgangen en een doorgaande leerlijn is een belangrijk aandachtspunt van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland. Goed onderwijs, systematische dossieropbouw en een zorgvuldig gebruik van gegevens zijn voorwaarden voor een doorlopende schoolloopbaan. In de werkgroepen po/vo, plusvoorziening en passend onderwijs wordt het beleid per pijler voorbereid. Doelstelling: gezamenlijk een aanpak ontwikkelen voor de meest kwetsbare leerlingen voor wat betreft preventie en afstemming in de aanpak van onderwijs en hulpverlening. Passende huisvesting Passend onderwijs vraagt om passende huisvesting. Anders gezegd: Hoe kan het schoolgebouw de onderwijspraktijk optimaal faciliteren en ondersteunen. Het opnemen van leerlingen die extra zorg en ondersteuning nodig hebben, kan tot gevolg hebben dat schoolgebouwen moeten worden aangepast. Voor sommige kinderen is de basisschool niet de juiste plek. Zij zijn aangewezen op extra ondersteuning in een specifieke setting. Expertise en zorg zijn gebundeld en kunnen flexibel worden ingezet. Vanuit deze visie hebben we een eerste verkenning afgerond tot het realiseren van expertiseclusters in Alkmaar voor speciaal (basis)onderwijs cluster 4 en speciaal (basis)onderwijs cluster 3 en in Heerhugowaard voor speciaal (basis)onderwijs cluster 3 en 4. De komende maanden zal de vormgeving van de expertiseclusters met speciaal basis onderwijs, en speciaal onderwijs cluster 3 en 4 binnen de kernen Alkmaar en HHW verder uitgewerkt worden en worden in nauw overleg de consequenties voor de huisvesting met de gemeenten afgestemd. Doelstelling: het ontwikkelen van een integraal expertisecentrum voor kinderen met extra ondersteuningsbehoeften. Ouders Passend onderwijs vraagt aan scholen om ouders en kinderen in een vroeg stadium te betrekken. Eigen kracht, eigen verantwoordelijkheid, belangen en behoeften van ouders en kinderen staan centraal. Het samenwerkingsverband signaleert wel een einde aan de eigen kracht, bijvoorbeeld kinderen en ouders met een licht verstandelijke beperking of psychiatrische problematiek. De transities vragen van leerkrachten en hulpverlening een verandering in houding, gedrag en bejegening van ouders: van overnemen naar versterken. Doelstelling: samen optrekken in heldere communicatie richting ouders over de gevolgen van de transities. Anticiperen op de eindigheid van eigen kracht voor de hierboven genoemde specifieke doelgroep. Samen optrekken in scholing van professionals op het gebied van omgaan met ouders. Aansluiting onderwijs en jeugdzorg Met de transitie van de jeugdzorg wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdzorg. Een goede samenwerking en afstemming tussen scholen, schoolbesturen, ketenpartners en gemeenten is hiermee gewenst en noodzakelijk. In de regiegroep passend onderwijs en transitie jeugdzorg wordt de samenhang en verbinding tussen de transities gemaakt. Een belangrijke opbrengst van het overleg is de pilot ZAT/CJG: het faciliteren van de zorgexpert door de gemeente op de scholen voor primair en voortgezet onderwijs in de regio Alkmaar. Daarnaast is een start gemaakt met het project wijkteams jeugd en gezin. De zorgexpert is hierbij de schakel tussen ondersteuning in de school en zorg om de school. De werkwijze van de wijkteams jeugd en gezin: laagdrempelig, generalistisch, gewoon waar het kan, speciaal als het moet. 39

40 Doelstelling: lerend ontwikkelen en ontwikkelend invoeren van de projecten ZAT/CJG er en wijkteams jeugd en gezin vraagt een goede regie. Werken vanuit een visie, onderzoekende houding, heldere monitoring en evaluatie kan leiden tot een verandering ten goede. Risico: de specifieke eigen belangen van de diverse zorgaanbieders. Een goede afstemming tussen Jeugdzorg en onderwijs is cruciaal voor ieder kind maar in het bijzonder voor kinderen met extra ondersteuningsbehoeften. 40

41 Hoofdstuk 8 Kwaliteitsontwikkeling Een heldere, transparante samenhang van missie, visie, prestatie-indicatoren, processen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is een absolute voorwaarde om de complexe opdracht van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland vorm en inhoud te geven. Wij willen naar onze stakeholders en uiteraard ook de onderwijsinspectie transparant maken waar we voor staan en hoe we onze taken uitvoeren. Dit alles ook met het oog op mogelijke verbeteringen die kunnen worden ingezet. In dit hoofdstuk kunt u lezen hoe wij dit willen bereiken. 8.1 Kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland dient een aantal wettelijke taken uit te voeren. Op de uitvoering van die taken wordt toegezien door de onderwijsinspectie, die daartoe een specifiek toezichtkader heeft opgesteld. Het toezichtkader bestaat uit drie domeinen: 1 - Resultaten Het samenwerkingsverband realiseert een samenhangend geheel van ondersteuningsvoorzieningen binnen en tussen de scholen, zodanig dat alle leerlingen die extra ondersteuning behoeven een zo passend mogelijke plaats in het onderwijs krijgen. 2 - Management en organisatie Het samenwerkingsverband weet haar missie en doelstellingen binnen het kader van de wetswijziging passend onderwijs te realiseren door een slagvaardige aansturing en effectieve interne communicatie en een doelmatige, inzichtelijke organisatie. 3 - Kwaliteitszorg Het samenwerkingsverband heeft zorg voor kwaliteit door systematische zelfevaluatie, planmatige kwaliteitsverbetering, jaarlijkse verantwoording van gerealiseerde kwaliteit en borging van gerealiseerde verbeteringen. Kwaliteit als uitgangspunt Het toezichtkader van de onderwijsinspectie geeft het al aan; het samenwerkingsverband moet de kwaliteit aantoonbaar kunnen maken. Wij richten ons kwaliteitsmanagementsysteem passend en in een voor professionals werkbaar model in, ook binnen de context van het onderwijs. Belangrijk hierbij is dat het ontwikkelen van een kwaliteitsmanagementsysteem geen doel op zich is. Het is een systeem dat functioneert ten dienste van het samenwerkingsverband om optimale diensten te kunnen verlenen aan de klant. Met uiteindelijk het doel: Het realiseren van passende onderwijsondersteuning uitgaande van de behoefte van elke leerling binnen de regio. Welk model hiervoor het meest geschikt is en dus gehanteerd zal gaan worden, wordt de komende maanden beslist. 8.2 Planning en controlcyclus Waarom planning en controlcyclus Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland is om een aantal redenen geïnteresseerd in een planning en controlcyclus, namelijk: Verantwoording Aan betrokkenen binnen en buiten het samenwerkingsverband moeten we kunnen laten zien dat samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland haar opdracht waarmaakt en de beschikbare middelen doelmatig inzet. Intern gaat het om de betrokken besturen, medezeggenschapsorganen, medewerkers en ouders. Extern gaat het om het ministerie van OC&W, de onderwijsinspectie en de zeven bij ons samenwerkingsverband betrokken gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard, Langedijk, Schermer, Graft- de Rijp, Bergen en Heiloo. Het formele verantwoordingsniveau ligt bij iedere partij weer anders. Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland kiest echter voor maximale transparantie, behoudens informatie waarmee uit het oogpunt van privacy of school(bestuurlijk) belang voorzichtig moet worden omgesprongen, mag iedereen alles van ons weten. 41

42 Kwaliteit Het wel of niet slagen van passend onderwijs heeft alles te maken met een verdere verbetering van de kwaliteit van onderwijs, ondersteuning en zorg en de kwaliteit van de verbinding tussen deze domeinen. Door op een aantal centrale kwaliteitskenmerken data bijeen te brengen, deze in een kritische dialoog te evalueren en verbeteringen door te voeren, kan een effectieve kwaliteitscyclus tot stand worden gebracht. Bedrijfsvoering Het is voor het samenwerkingsverband en betrokken partners van belang inzicht te hebben in getalsmatige en inhoudelijke trends. Daardoor kan in beleid(splanning) en bedrijfsvoering tijdig worden ingespeeld op veranderingen in vraag en omstandigheden. Kennis en communicatie Personen en organisaties zullen straks voor informatie over passend onderwijs eerst te rade gaan bij het samenwerkingsverband in de eigen regio. Op basis van de feitelijke vraag kan het uit het oogpunt van dienstverlening goed zijn specifieke zaken te monitoren en de verkregen kennis actief te communiceren Uitgangspunten Bij de planning en controlcyclus hanteert samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland een aantal uitgangspunten: De scholen verantwoorden zich aan hun eigen besturen. Hierboven is aangegeven waarom het samenwerkingsverband monitoringinformatie opvraagt bij de scholen/schoolbesturen. Scholen/schoolbesturen worden altijd vooraf geïnformeerd wie wanneer over de opgevraagde monitoringinformatie kan beschikken. Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland maakt zoveel mogelijk gebruik van bestaande dataverzamelingen. In elk geval wordt vermeden dezelfde informatie meer dan eens op te vragen Wat willen we weten? Onderstaande zaken worden door het samenwerkingsverband meegenomen in de planning en controlcyclus: Leerlingstromen Aangemelde leerlingen, die op een andere school geplaatst worden. Leerlingenverkeer naar en van het speciaal (basis)onderwijs en naar en van nog in te richten groepsarrangementen en tussenvoorzieningen. Grensverkeer tussen samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland en andere samenwerkingsverbanden. Doorstroomgegevens primair onderwijs-voortgezet onderwijs met betrekking tot leerlingen met een direct voorafgaand aan de overstap nog actief individueel arrangement of nog actieve plaatsing speciaal (basis)onderwijs. Naast de leerlingstromen is het belangrijk dat we zicht houden op het aantal thuiszitters. Onderzocht wordt of een van de bestaande planning en controlsystemen van de oude samenwerkingsverbanden voor dit doel kan worden aangepast. Basisondersteuning De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het realiseren van de basisondersteuning binnen de scholen. Binnen het verband van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland hebben zij afgesproken dat zij hun scholen voorlopig volgen met behulp de bestaande instrumenten. Samenwerkingsverband PO Noord- Kennemerland ondersteunt de uitvoering van deze processen. De uitkomsten van deze processen (inventarisaties scholen, schoolondersteuningsprofielen) worden door het samenwerkingsverband verzameld. Deze informatie wordt door het samenwerkingsverband gebruikt om te kunnen volgen hoe het staat met de dekking en de kwaliteit van het ondersteuningsaanbod in de scholen. Minimaal één keer in de vier jaar toetst de onderwijsinspectie de stand van de basiskwaliteit in de basisscholen. Bij het speciaal (basis)onderwijs is dit één keer in de twee jaar. Een aantal van de daarbij getoetste criteria komt terug als onderdeel van de basisondersteuning binnen ons samenwerkingsverband. De 42

43 toetsing door de onderwijsinspectie kan daarom door het samenwerkingsverband benut worden als een externe audit op de stand van zaken van dat onderdeel binnen de basisondersteuning. Aanvragen: extra ondersteuning en toelaatbaarheidsverklaringen Een belangrijke bron van informatie voor het samenwerkingsverband wordt gevormd door alles wat omgaat in het aanvraagproces van extra ondersteuning en toelaatbaarheidsverklaringen. Vier soorten informatie zijn te onderscheiden: 1. Procesinformatie. Hoeveel aanvragen komen (volledig) binnen? Zijn ouders het met de aanvragen eens? Worden aanvragen binnen de gestelde termijnen afgehandeld? Wat wordt er besloten? 2. Informatie over de groep leerlingen waarvoor aanvragen worden ingediend. Denk bijvoorbeeld aan leeftijd, geslacht, woongebied, school en leerjaar. 3. Inhoud van de ondersteuning. Gaat het om een individueel arrangement, een plaats in een groepsarrangement of een toelaatbaarheidsverklaring ten behoeve van plaatsing in het speciaal (basis)onderwijs? Welk uitstroomperspectief wordt gehanteerd? Op welke van de vijf ondersteuningsaspecten wordt ondersteuning aangevraagd? Welke doelen worden gehanteerd? Voor welke periode wordt de ondersteuning aangevraagd? 4. Financiële informatie. Dit heeft betrekking op de individuele arrangementen. Voor welke componenten wordt bekostiging aangevraagd en om welke bedragen gaat het dan? Afronding: extra ondersteuning en toelaatbaarheidsverklaringen Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland zal toelaatbaarheidsverklaringen afgeven met een bepaalde looptijd. Bij het verstrijken van de looptijd vindt evaluatie en afronding (en eventueel het afgeven van een nieuwe toelaatbaarheidsverklaring) plaats. Het monitoren van de informatie, die hierbij beschikbaar komt, is belangrijk om te kunnen zien wat wel werkt en wat niet werkt. Buiten de informatie over de betrokken leerlingengroep zijn hier dezelfde informatie-categorieën te onderscheiden. Proces. Wordt tijdig geëvalueerd en afgerond? Zijn ouders betrokken? Worden nieuwe toelaatbaarheidsverklaringen aangevraagd? Inhoud. In welke mate zijn het uitstroomperspectief en de gestelde doelen gehaald? Het samenwerkingsverband onderzoekt de mogelijkheid voor doelrealisatie door de bij een leerling betrokken actoren te laten scoren in een digitale uitvraag bij de afronding van het ondersteuningstraject. Deze informatie komt vervolgens beschikbaar voor de betrokken schooldirecteur(en) en als monitoringinformatie voor het samenwerkingsverband. Financiën. In welke mate zijn de middelen aan de beschikte componenten besteed? Klanttevredenheid Samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland wil op systematische wijze input verzamelen over de waardering bij scholen, ouders en ketenpartners voor haar dienstverlening. Voorjaar 2015 vindt de eerste meting plaats. Deze meting zal functioneren als een zogenaamde nulmeting. Second opinion, klachten en bezwaren Vanaf de start op 1 augustus 2014 registreert samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland hoeveel aanvragen voor een second opinion, klachten en bezwaren binnenkomen. Daarbij wordt ook de aard van de zaak en de wijze waarop een en ander is afgehandeld geregistreerd. Financiën Bij de vaststelling van het ondersteuningsplan voor het schooljaar wordt automatisch de begroting van het kalenderjaar 2014 definitief vastgesteld. De begroting betreffende kalenderjaar 2015 wordt pas definitief als het ondersteuningsplan wordt vastgesteld. De tussentijdse uitvoering van de begroting wordt trimestergewijs, respectievelijk één maand na 1 oktober, 1 februari en 1 juni, gerapporteerd aan het bestuur van het samenwerkingsverband. De peildata zijn gekozen omdat die het beste aansluiten bij de wettelijke peilmomenten voor de bekostiging van de samenwerkingsverbanden en de scholen voor speciaal onderwijs. Na afloop van het kalenderjaar worden, conform de statutaire en wettelijke verplichtingen, het dagelijks en algemeen bestuur van het samenwerkingsverband geïnformeerd over de uitvoering van de begroting door middel van het financieel jaarverslag. 8.3 Verantwoording De uit monitoring afkomstige gegevens worden op de volgende manieren toegankelijk gemaakt: 43

44 Website samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland Op de website worden monitoringgegevens toegankelijk gemaakt. Dat zal meestal op een hoger aggregatieniveau liggen, omdat rekening gehouden moet worden met privacy en schooleigen gegevens. Onderliggende gegevens kunnen indien gewenst wel met behulp van inlogafspraken voor schoolbesturen/scholen toegankelijk gemaakt worden. Jaarverslag samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland In het jaarverslag worden de belangrijkste opbrengsten uit de monitoring op een rijtje gezet en besproken. Daarmee verantwoordt het samenwerkingsverband zich naar alle belanghebbenden en samenwerkingspartners. Het jaarverslag is zo opgebouwd dat daarmee wordt ingegaan op alle aspecten uit het toezichtkader 2013 van de onderwijsinspectie. Ook de gegevens met betrekking tot second opinion, klachten en bezwaren worden in het jaarverslag opgenomen en besproken. Trimesterrapportages De trimesterrapportages geven inzicht in de procesgegevens rond het aanvragen (en afronden) van extra ondersteuning en toelaatbaarheidsverklaringen. Ook de stand van de uitvoering van de lopende begroting wordt in de trimesterrapportages gevolgd. De trimesterrapportages zijn primair bedoeld voor het bestuur van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland. Na vaststelling door het dagelijks bestuur worden zij op de website gepubliceerd. Rapportage klanttevredenheid Dit is een afzonderlijk document, dat najaar 2015 voor het eerst gepubliceerd wordt. Een heldere, transparante samenhang van missie, visie, prestatie-indicatoren, processen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden is een absolute voorwaarde. 44

45 Hoofdstuk 9 Financiën Belangrijk uitgangspunt voor samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland is een gezonde betaalbare bedrijfsvoering. De plannen die we met elkaar willen realiseren moeten ook binnen budget passen en niet leiden tot afrekening achteraf. In dit hoofdstuk wordt op hoofdlijnen inzicht gegeven in de begroting 2014/2015 en de ontwikkeling van het budget en de bijbehorende uitgaven in de daarop volgende jaren. Een aantal onderdelen van de begroting dient nog nader te worden uitgewerkt. In bijlage 6 is op onderdelen de specificatie terug te vinden. 9.1 Begroting: uitgangspunten en grondslagen De begroting wordt gepresenteerd op schooljaarbasis. Deze begroting zal na de start van de activiteiten in dit najaar omgebouwd worden naar kalenderjaar. De thans voorliggende begroting is gebaseerd op de volgende bestuurlijke uitgangspunten: 1. Inrichting organisatie in een centraal apparaat, dit bestaat uit: De directeur en een stafbureau (zie punt 4). Ongeveer zes onderwijsexperts (binnen het samenwerkingsverband die decentraal werken ten behoeve van een groep scholen). Een expertise cluster 2. Er moet nog nader uitgezocht worden hoe de onderdelen van de organisatie worden gehuisvest, hierbij zijn er meerdere scenario's mogelijk die nog nader uitgewerkt en vastgesteld moeten worden. 3. Personele verplichtingen die functioneel gezien niet matchen met de nieuwe functieprofielen dienen in eerste instantie opgelost te worden door de oude samenwerkingsverbanden. 4. Beperkte aanstelling nieuw personeel voor kernfuncties (directie en stafbureau, max 4 fte). 5. Ex-rugzakmiddelen worden in het schooljaar nog beschikbaar gesteld (90%) aan de scholen voor zover er nog leerlingen met ex-rugzak indicatie op scholen aanwezig zijn. De vrijkomende middelen komen beschikbaar voor nieuw beleid. 6. Met betrekking tot het ambulante begeleidingsdeel van de ex-rugzakgelden wordt vooralsnog geen personeel overgenomen. Dit impliceert dat middelen vooralsnog via de betrokken scholen voor speciaal onderwijs blijven lopen (trekkingsrechten). 7. De relatieve omvang van de plaatsingen op het speciaal (basis)onderwijs neemt in ieder geval niet toe. 8. Er moet ruimte zijn voor nieuw beleid. 9. Onderdeel van het nieuw te formuleren beleid is onder andere een geoormerkt budget ter beschikking te stellen aan de scholen om te kunnen voldoen aan de uitvoering van hun basisondersteuning ( 115 per leerling). De financiering van samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland is gebaseerd op de volgende leerlinggegevens; (raming, dit is nog niet definitief). Leerlingen basisonderwijs (95 brinnummers) Leerlingen speciaal basisonderwijs (3 scholen) Aantal rugzakken in samenwerkingsverband Leerlingen speciaal onderwijs categerie I bekostigd door samenwerkingsverband Leerlingen speciaal onderwijs categerie II bekostigd door samenwerkingsverband Leerlingen speciaal onderwijs categerie III bekostigd door samenwerkingsverband Toelichting: Het aantal leerlingen speciaal basisonderwijs op 1 oktober 2013 bedraagt 1,53% van het totaal basisonderwijs/speciaal basisonderwijs (bekostiging overheid gaat uit van de 2% norm). 45

46 Het aantal leerlingen speciaal onderwijs categorie I op 1 oktober 2013 bekostigd door het samenwerkingsverband (1,05%) ligt lager dan het landelijke gemiddelde (1,34%). Het aantal leerlingen speciaal onderwijs categorie II op 1oktober 2013 bekostigd door het samenwerkingsverband (0,16%) ligt hoger dan het landelijke gemiddelde (0,09%). Het aantal leerlingen speciaal onderwijs categorie III op 1 oktober 2013 bekostigd door het samenwerkingsverband (0,41%) ligt hoger dan het landelijke gemiddelde (0,21%). Het totaal aantal leerlingen speciaal onderwijs categorie I tot en met III op 1 oktober 2013 bekostigd door het samenwerkingsverband (1,63%) ligt lager dan het landelijke gemiddelde (1,64%). 46

47 9.2 Begroting op schooljaar en meerjarenraming BATEN Rijksbijdragen OCW: - Lichte Ondersteuning (LO) Overdracht van speciaal basisonderwijs ivm <2% Zware ondersteuning (ZO) Correctie vereveningsbijdrage Schoolmaatschappelijk werk Overige overheidsbijdragen en -subsidies p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 3. Grensverkeer/Overige baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 4. Financiële baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 5. Incidentele baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. Totaal baten LASTEN Personeelslasten (salaris/inhuur/personele lasten) Afschrijvingen Huisvestingslasten Kantoor/organisatie/administratie Overdrachtskosten naar scholen basisonderwijs/speciaal basisonderwijs - Inzet voormalige budgetten WSNS-middelen Inzet (voormalig) rugzakbekostiging basisonderwijs/speciaal basisonderwijs p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. (90%) - Inzet Schoolmaatschappelijk werk (SMW) Professionalisering/scholing/ontwikkeling primair onderwijs p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 11. Overdrachtskosten arrangementen - Herbestedingsverplichting ambulante begeleiding Speciaal basisonderwijs > 2% (LO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Speciaal basisonderwijs groeiregeling (LO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Speciaal onderwijs ondersteuningsbekostiging basis (ZO) Speciaal onderwijs ondersteuningsbekostiging groeiregeling (ZO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Regeling grensverkeer LO/ZO p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 47

48 12. Nader te specificeren/p.m posten en nieuw beleid Onvoorzien Totaal lasten Saldo baten en lasten (resultaat) Toelichting baten Bovenstaand beeld geeft de omvang van het budget aan wat via samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland zal lopen. In overgangsjaar relatief beperkt, in wordt met name de volledige leerlingbekostiging zware ondersteuning toegevoegd en gaat de vereveningsbijdrage in werking treden, in is de stapsgewijze korting vereveningsbijdrage afgelopen. Het budget heeft zijn eindpositie bereikt met circa 9,6 miljoen in Toelichting lasten In bijlage 6 worden de specificaties en de uitwerkingen van de diverse begrotingsposten nader toegelicht en onderbouwd. Daar waar bedragen zijn ingevuld, is een verplichtende inzet van toepassing. Indien de post p.m. is opgenomen impliceert dit dat er thans nog onvoldoende info is om hier een inschatting voor te maken. Onder post 12 (nader te specificeren, p.m. posten en nieuw beleid) vallen in in ieder geval verplichte onderdelen groeiregeling/grensverkeer. Naast nieuw beleid is deze post na ook bestemd voor aanvullend/vervangend beleid voor onderdelen waar verplichte inzet wegvalt. Saldo Per saldo wordt vanaf start van de organisatie een sluitende begroting verwacht. 9.3 Begroting op kalenderjaar 2014 en meerjarenraming BATEN Rijksbijdragen OCW: - Lichte Ondersteuning (LO) Overdracht van speciaal basisonderwijs ivm <2% Zware ondersteuning (ZO) Correctie vereveningsbijdrage Schoolmaatschappelijk werk Overige overheidsbijdragen en -subsidies p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 3. Grensverkeer/Overige baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 4. Financiële baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 5. Incidentele baten p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 48

49 Totaal baten LASTEN Personeelslasten (salaris/inhuur/personele lasten) Afschrijvingen Huisvestingslasten Kantoor/organisatie/administratie Overdrachtskosten naar scholen basisonderwijs/speciaal basisonderwijs - Inzet voormalige budgetten WSNS-middelen (LO) Inzet (voormalig) rugzakbekostiging basisonderwijs/speciaal basisonderwijs (90%) - Inzet samenwerkingsverband Professionalisering/scholing/ontwikkeling primair onderwijs p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 11. Overdrachtskosten arrangementen - Herbestedingsverplichting ambulante begeleiding Speciaal basisonderwijs > 2% (LO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Speciaal basisonderwijs groeiregeling (LO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Speciaal onderwijs ondersteuningsbekostiging basis (ZO) Speciaal onderwijs ondersteuningsbekostiging groeiregeling (ZO) p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. - Regeling grensverkeer LO/ZO p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. p.m. 12. Nader te specificeren/p.m. posten en nieuw beleid Onvoorzien Totaal lasten Saldo baten en lasten (resultaat)

50 Passend onderwijs voor ieder kind in Noord-Kennemerland; we gaan ervoor! 50

51 Overzicht bijlagen 1. Contactgegevens van het samenwerkingsverband 2. Overzicht deelnemende schoolbesturen 3. Statuten vereniging samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland 4. Indicatoren toezichtkader onderdelen zorg en begeleiding 5. Overzicht regio samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland 6. Specificaties begroting 7. Statuten medezeggenschapsorganen en reglement ondersteuningsplanraad 8. Verklarende woordenlijst 9. Beleidsplanning 51

52 Bijlage 1 Contactgegevens van het samenwerkingsverband Samenwerkingsverband PO2703 Noord-Kennemerland Postadres: Postbus 279, 1700 AG Heerhugowaard Bezoekadres: W.M. Dudokweg 47, 1703 DA Heerhugowaard Naam contactpersoon: Simone de Wit Functie: Kwartiermaker adres: info@swvponoord-kennemerland.nl Internet: 52

53 Bijlage 2 Overzicht deelnemende schoolbesturen Stichting Scholen van het Rozenkruis voorzitter: Boudewijn van Dam s-gravesandelaan SX Hilversum info@rozenkruis.nl Stichting Islamitische Scholen El-Amal voorzitter: Mohammed Boehlan Postbus JA Amsterdam info@elamal.nl Stichting Tabijn voorzitter: Jonne Gaemers Postbus AG Heemskerk onderwijsbureau@tabijn.nl Stichting Heliomare Onderwijs Voorzitter: Sido Silvius Relweg EC Wijk aan Zee info-onderwijs@heliomare.nl Aloysius Stichting Onderwijs Jeugdzorg voorzitter: Hans Kelderman Postbus ZH Voorhout secretariaat@aloysius.nl Intergemeentelijke Stichting voor Openbaar Onderwijs voorzitter: Patrick Went Sokkerwei KZ Castricum info@isob.net Stichting Vrijescholen Ithaka voorzitter: Peter Valstar Postbus AB Overveen secretariaat@vsithaka.nl 53

54 Stichting De Blauwe Loper voorzitter: Elfred Bakker W.M. Dudokweg DA Heerhugowaard VGPO-WN voorzitter: Harry Scheffer s Molenaarsweg LL Alphen aan den Rijn secretariaat@gpown.nl Stichting Ronduit voorzitter: Jan Zijp Rubenslaan MB Alkmaar info@ronduitonderwijs.nl Stichting Alkmaarse Katholieke Scholen voorzitter: Helma van der Hoorn Helderseweg AB Alkmaar info@saks.nl Stichting Flore voorzitter: Adrie Groot Postbus AG Heerhugowaard info@stichtingflore.nl Stichting Atrium Katholiek Pr. Onderwijs voorzitter: Yvonne de Haas Postbus ZH Noord-Scharwoude Stichting Freinetschool Heiloo voorzitter: Patrick Went Boekenstein WS Heiloo info@elckerlyc-heiloo.nl 54

55 Bijlage 3 Statuten vereniging samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland 55

56 56

57 57

58 58

59 59

60 60

61 61

62 62

63 63

64 64

65 65

66 66

67 67

68 68

69 69

70 Bijlage 4 Indicatoren voor de basisondersteuning Indicator Toezichtkader Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. X 2.4 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. X 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. X 4.4 De school heeft inzicht in de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel en in de incidenten die zich op het gebied van sociale veiligheid op de school voordoen. X 4.5/ 4.6 De school heeft een veiligheidsbeleid gericht op het voorkomen en afhandelen van incidenten in en om de school. X 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. X 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. X 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. X 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. X 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de X leerlingen. 7.1 De school gebruikt een samenhangend systeem genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. X 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in ontwikkeling van de X leerlingen. 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. X 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. X 8.3 De school voert de zorg planmatig uit. X 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. X 8.5 De school zoekt de structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerling-niveau haar eigen kerntaak overschrijden. X 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerling populatie. X 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. X 9.3 De school evalueert regelmatig het leerproces. X 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. X 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. X 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. X 70

71 Bijlage 5 Overzicht regio samenwerkingsverband PO Noord-Kennemerland Graft- de Rijp: 70% 71