Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Leefomgeving DSB RIS

Transcriptie

1 Wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur Joris Wijsmuller Gemeente Den Haag De voorzitter van Commissie Leefomgeving DSB RIS maart 2015 Rapportage voortgang Duurzaam Den Haag Geachte voorzitter, Door middel van deze brief informeer ik u over de voortgang van de Stichting Duurzaam Den Haag (DDH). Mijn voorganger op dit dossier heeft u eerder geïnformeerd op 25 februari 2014 (RIS ). In deze brief wil ik eerst ingaan op de inhoudelijke ontwikkeling in de afgelopen periode, daarna ga ik in op het Jaarwerkplan 2015 en de voorgenomen transitie van Duurzaam Den Haag (DDH) en het Haags Milieu Centrum (HMC). Ten slotte zal ik kort ingaan in op de situatie rond het duurzaamheidscentrum. 1. De afgelopen periode Aandacht voor duurzaamheid in Den Haag is nodig. Duurzaamheid is een begrip dat leeft bij veel bewoners en bedrijven in Den Haag. Het gevoel iets daaraan te moeten doen is breed verspreid. Men is echter vaak onzeker over de juiste aanpak, het juiste doel, de juiste contacten, de juiste kennis, enzovoort. Duurzaam Den Haag is in het leven geroepen om daar een belangrijke rol bij te spelen. Bij de oprichting van DDH is de Ontwikkelingsmaatschappij Den Haag (OM Den Haag) opgegaan in DDH. DDH moet echter meer bieden dan OM Den Haag. Richtte OM Den Haag zich vooral op de Haagse ondernemers, Duurzaam Den Haag richt zich op ondernemers én inwoners. OM Den Haag richtte zich vooral op energiebesparing en energieopwekking, Duurzaam Den Haag richt zich daarnaast op o.a. stadslandbouw, duurzame mobiliteit en evenementen. De opgave voor DDH is daarmee veel groter en breder en daarmee ook lastiger. Dat werd in de beginperiode al snel duidelijk. 1.1 Inrichting organisatie In december 2013 gaf de toenmalige directeur van DDH aan te willen terugtreden. Daarom is door de Raad van Toezicht per 1 januari 2014 een interim directeur benoemd tot 1 april Die termijn is verlengd tot 1 september Zijn opdracht was om bij DDH de bedrijfsvoering op orde te brengen, helderheid te verschaffen over de invulling van de opdracht van DDH en om op korte termijn een nieuwe directeur te zoeken. Wim Vlieger

2 DSB/ Tijdens dit proces kwam ook de directiefunctie bij het HMC vrij. Dit bood de Raad van Toezicht van DDH de mogelijkheid dezelfde directeur voor DDH als het HMC te benoemen en de samenwerking met het HMC te intensiveren. Dat is gelukt en sinds 1 september 2014 is mevrouw Heleen Weening zowel directeur van DDH als van het HMC. Door het opgaan van het Klimaatfonds Haaglanden in DDH is zij per 1 januari 2015 tevens de directeur van dit Klimaatfonds. Duurzaam Den Haag heeft een kleine (toegewijde) staf van medewerk(st)ers. Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn uitgewerkt en vastgelegd. Ook zijn contracten met derden afgesloten voor de personeelsadministratie, de pensioenen, software, beveiliging, schoonmaak, etc. 2. Bijdrage aan het verduurzamen van de stad in Activiteiten DDH In lijn met het bedrijfsplan dat bij de oprichting van DDH is opgesteld, werkt DDH als etalage, als podium, als makelaar en als ontzorger. De etalagefunctie is o.a. ingevuld met een vernieuwde website waarop bewoners en ondernemers duurzame initiatieven uit hun eigen wijk kunnen vinden. Naast inititieven van bewoners en ondernemers (b.v. de stadslandbouwkaart) zijn de activiteiten van DDH, zoals de Haagse Krach Karavaan (HKK), goed zichtbaar op de website. De podiumfunctie is ingevuld met onder meer het organiseren van een debat over duurzaamheid tussen lijsttrekkers bij de gemeenteraadsverkiezingen. Verder organiseerde DDH in opdracht van de gemeente Den Haag het Stadsgesprek over duurzaamheid, waarbij veel aandacht uitging naar energie opwekken, energie besparen, stadslandbouw en deelauto s. Als uitvloeisel van het Stadsgesprek organiseert DDH elke maand een duurzaamheidsborrel, waarbij aan de hand van één of meer inleidingen gediscussieerd kan worden over een actueel thema, zoals Hoe creëer ik draagvlak? of Wat kan mijn wijk leren van andere wijken? Voorts was DDH in opdracht van de gemeente Den Haag verantwoordelijk voor de organisatie van de vierde Haagse Energiebeurs. Dit zijn de bereikcijfers van de evenementen van DDH: Lijsttrekkersdebat duurzaamheid: ongeveer kijkers, online bereik ruim mensen; Stadsgesprek duurzaamheid: 150 bezoekers, online bereik ruim mensen; Haagse Energiebeurs, bezoekers, online bereik ongeveer 1 miljoen mensen; Zes DDH-netwerkborrels: gemiddeld 50 bezoekers. De makelaars- en ontzorgfunctie is in 2014 ingevuld door het organiseren van Energyparty s (huiskamerbijeenkomsten, waarbij buurtbewoners hun ervaring op het terrein van duurzaamheid met elkaar delen). Tot de makelaarsfunctie behoort ook de helpdesk. Onder het motto ontzorgen worden vragen van bewoners, ondernemers en organisaties beantwoord. Veel Hagenaars, zowel bewoners als ondernemers, willen iets bereiken op het gebied van duurzaamheid. Zij hebben behoefte aan contact met anderen die met dezelfde thema s bezig zijn als zij, om zo samen bepaalde ideeën te realiseren. Veel activiteiten van DDH zijn hieraan te relateren. DDH ondersteunt die initiatieven die, volgens DDH, kansrijk zijn. Bij uitstek de Haagse Krach Karavaan (HKK). Eind 2014 is de HKK gelanceerd waarbij DDH met voorbeeldbewoners en -projecten de wijken Regentessekwartier, Valkenboskwartier en Statenkwartier is ingegaan om andere bewoners en ondernemers in die wijken te inspireren en aan te zetten om zelf ook duurzaam aan de slag te gaan. In 2014 zijn, in opdracht van DDH, 288 MKB-scans uitgevoerd. Aan de hand daarvan zijn de betrokken MKB-ers geadviseerd over te nemen maatregelen op het gebied van energiebesparing en vervolgens begeleid bij het daadwerkelijk treffen van die maatregelen. Van de 288 ondernemers zijn er 73 concreet aan te slag gegaan en is voor ruim ,- geïnvesteerd in verduurzamingsmaatregelen. Naast de hiervoor genoemde projecten is tijd besteed aan andere projecten zoals Zonnestroom voor Verenigingen van Eigenaren en de Duurzaam de wijk in.

3 DSB/ Het continueren van de werkzaamheden van het Klimaatfonds Haaglanden De werkzaamheden voor het Klimaatfonds Haaglanden zijn in 2014 tegen vergoeding uitgevoerd door medewerk(st)ers van Duurzaam Den Haag. Het Klimaatfonds heeft een rol gespeeld bij het klimaatneutraal maken van de gemeentelijke organisatie, het NSS, het WK Hockey, een aantal scholen en diverse kleinere projecten. 3 Jaarwerkplan 2015 en Transitie DDH en HMC Het Jaarwerkplan treft u als bijlage aan, inclusief de begroting. Duurzaam Den Haag ontvangt in 2015 de basissubsidie ( Euro) en een aparte opdracht ( Euro) voor het DDH-deel van het transitieproces. Het HMC ontvangt daarnaast het projectendeel basissubsidie ( Euro) en Fonds 1818 neemt het HMC-deel van het transitieproces voor zijn rekening. 3.1 Jaarwerkplan DDH 2015 In het Jaarwerkplan 2015 is een aantal speerpunten uitgewerkt. DDH neemt de backcasting studie van CE Delft (RIS ) als belangrijk uitgangspunt en formuleert op basis daarvan de volgende speerpunten: 1) Bereiken van nieuwe doelgroepen Om de doelstelling CO2-neutraal in 2040 te halen is het van belang dat er op grote schaal aan de slag wordt gegaan met energiebesparing en verduurzaming van energie. DDH zet erop in komend jaar niet alleen de koplopers, maar het peloton te bereiken. Daarnaast zet DDH er op in komend jaar ook (via de corporaties) de huurders te bereiken, bewoners met een lagere opleiding en kleinere portemonnee, Hagenaars met een niet-westerse achtergrond en expats. 2) Opschalen en volume maken DDH kiest voor een nieuwe werkwijze met focus op twee zaken. Allereerst het initiëren, organiseren en verbinden van vraag en aanbod van bewoners en ondernemers op gebied van energiebesparing en verduurzaming. Ten tweede het verbinden van individuele initiatieven van bewoners en ondernemers met elkaar én met geïnstitutionaliseerde partijen als de gemeente, de founding fathers en andere grote bedrijven om tot volume en opschaling te komen. 3) Resultaten zichtbaar en meetbaar maken DDH ambieert een rol in het monitoren van de stappen die Den Haag zet op weg naar de ambitie van CO2- neutraal in Daarvoor is een geschikt monitoringsinstrument nodig. Daarbij sluit DDH aan bij bestaande instrumenten die als standaard (kunnen) gelden. DDH zal in het verlengde hiervan ook zelf meer resultaatgericht gaan werken en de effecten van de eigen projecten in termen van CO2-reductie en financiële besparing in beeld brengen. 4) Onafhankelijke financiering organiseren DDH wil op termijn onafhankelijk zijn van (gemeentelijke) basissubsidie. Komend jaar zal DDH experimenteren met verdienvormen en nieuwe verdienmodellen ontwikkelen. DDH ziet het pad naar onafhankelijke financiering als volgt: % 25-50% 50-75% % 100% Ook in 2015 weet DDH al flink wat middelen te genereren naast de basissubsidie, waardoor de omzet bijna ,00 is. Deze extra middelen verwerft DDH via opdrachten van de gemeente en financiering van Fonds 1818 voor de HKK, het Transitietraject met HMC (waaronder de Haagse variant op de G1000). Naar verwachting komen er ook nog opdrachten rond het Haags Warmtenet en het Platform Duurzame Woningrenovaties. Verder zijn opdrachten in samenwerking met de founding fathers uit de Raad van Toezicht in ontwikkeling.

4 DSB/ Projecten DDH 2015 In het Jaarwerkplan zijn een drietal prioritaire projecten benoemd. 1. Haagse Krach Karavaan Het concept van de HKK heeft zich bewezen in 2014 en wordt uitgebreid; in 2015 gaat DDH tien wijken in met de HKK om energiebesparing en duurzame opwekking te stimuleren onder bewoners en ondernemers. Concreet levert de HKK in 2015 het volgende op: tien Haagse wijken; 600 Energiescans voor bewoners (60 per wijk); 200 Energiescans voor ondernemers (20 per wijk) scans resulteren binnen een jaar na uitvoering in minimaal 300 (bewoners) (ondernemers) energiezuinige maatregelen en een lagere CO2 uitstoot(=50% conversie); bereik (zichtbaarheid): bewoners (2.000 bewoners per bezochte wijk), 500 ondernemers (gemiddeld 50 per bezochte wijk); minimaal 50 nieuwe wijkambassadeurs; minimaal 30 betrokken lokale aanbieders/leveranciers (drie per wijkcampagne); positie DDH bestendigen als Thrusted Third Party en club-to-go-to waar het duurzaamheid betreft; bewoners netwerk vergroten; ondernemers netwerk vergroten; campagne HKK stimuleert tevens energiezuinig gedrag en een lagere CO2-uitstoot (bewustzijn). 2. Netwerk duurzame bedrijven DDH heeft een grote potentie waar het gaat om ondernemers- en bedrijvenbetrokkenheid. Immers, de voorloper van DDH, OM Den Haag richtte zich op Haagse ondernemers en grote bedrijven hebben DDH mede opgericht en hebben zitting in de Raad van Toezicht. Komend jaar maakt DDH prioriteit van het activeren van betrokken bedrijven en het verder uitwerken van het netwerk van bedrijven. Doel is om vraag aan aanbod te kunnen verbinden en individuele initiatieven op te kunnen schalen zodat meer bedrijven en bewoners duurzaam aan de slag gaan. Komend jaar leidt dit concreet tot het volgende: in 2015 het netwerk bouwen zodat in 2016 kan worden geoogst; geautomatiseerd systeem ontwikkelen om het netwerk inzichtelijk te maken; officiële lancering van het netwerk tijdens een bijeenkomst (eind 2015); een pilot project organiseren met de founding fathers; een pilot project organiseren met MKB Den Haag; drie betrokken, lokale, duurzame aanbieders in elke wijk waar DDH actief is; DDH-netwerkborrel in elke wijk waar DDH actief is. 3. Verduurzamen bedrijven DDH wil Haagse bedrijven stimuleren om hun bedrijfsvoering te verduurzamen. Dit doet DDH door het aanbieden van quickscans waarbij wordt gekeken naar vier factoren: pand, gedrag, vervoer en inkoop. Uit zo n quickscan komen vaak eenvoudige adviezen waarmee bedrijven snel hun bedrijfsvoering kunnen verduurzamen (lagere CO2-uitstoot) én geld kunnen besparen. De deelnemende bedrijven krijgen niet alleen advies, maar ook concrete aanbiedingen van leveranciers om de voorgestelde maatregelen uit te voeren.

5 DSB/ DDH start in 2015 een pilot om bedrijven op het ZKD-terrein te helpen met het verduurzamen. Daarnaast is DDH in gesprek met ondernemers op de Binckhorst en in het Stationsgebied om ook daar aan de slag te gaan met het verduurzamen van de bedrijfsvoering. Komend jaar leidt dit tot het volgende: een pilot organiseren op het ZKD-terrein; methodiek ontwikkelen op basis van die pilot, inclusief verdienmodel; campagne lanceren om deze aanpak breed onder de aandacht te brengen (met daarbij een centrale rol voor de deelnemers aan de ZKD-pilot); starten bij vijf andere bedrijventerreinen / winkelgebieden DDH en Duurzame woningverbetering Dit onderdeel is een voorbeeld van onafhankelijke financiering. DDH speelt een rol in de gemeentelijke ambities rond duurzame woningverbetering. DDH verzorgt de vraagkant in het programma Bestaande woningen, duurzame woningen van DSO Wonen. Met de HKK worden dit jaar 600 woningeigenaren bereikt en begeleid in het treffen van energiebesparende maatregelen (en lagere CO2 uitstoot). Ook zal DDH een rol gaan vervullen in het programma om de aanbodkant te organiseren, onder andere door het versterken van het Platform Duurzame Woningrenovaties. 3.4 Transitie DDH en HMC Zoals eerder aangegeven hebben DDH en het HMC vanaf 1 september 2014 dezelfde directeur. Het college ziet dit als een kans om te komen tot een versterking op het terrein van duurzaamheid. DDH en het HMC hebben het voornemen om te gaan fuseren. Het doel is om eind zomer 2015 een nieuwe organisatie neer te zetten, met als belangrijkste doel: Haagse Krach(ten) mobiliseren om samen met veel verschillende (doel-)groepen uit de stad aan de slag te gaan en zichtbaar resultaat te boeken op het gebied van energie, stadslandbouw en duurzaamheid in Den Haag. Vooruitlopend op die fusie gaan de medewerkers van DDH en HMC (de back-office) vanaf 1 maart 2015 op dezelfde locatie werken: het Nutshuis. Er is hierbij een afweging gemaakt tussen de efficiëntie, de kosten en het comfort. Huisvestingkosten van de back-office in het Nutshuis is goedkoper, duurzamer (lagere schoonmaak en energiekosten), waardoor er meer budget beschikbaar komt voor duurzame projecten. Vlak na de zomer opent DDH in de Centrale Bibliotheek een duurzaamheidsbalie (de front-office). De duurzaamheidsbalie in de Centrale Bibliotheek wordt het centrale punt in de stad waar burgers en bedrijven terecht kunnen met hun duurzaamheidsvragen en op weg worden geholpen om duurzame maatregelen te treffen aan woning of bedrijfsgebouw. In juni 2015 organiseren DDH en HMC een Haagse variant op de G1000-bijeenkomsten die overal in het land plaatsvinden: de Haagse Krach De Haagse Krach-1000 wordt een dag waarop deelnemers (a-select gelote burgers, ondernemers /werkgevers, koplopers, vrijdenkers en beleidsmakers) samen een duurzame agenda gaan opstellen en vervolgens ook gaan uitvoeren. 4. De nieuwe duurzaamheidsorganisatie De stad wordt pas echt duurzaam als haar inwoners er zelf mee aan de slag kunnen gaan. Het duurzaamheidscentrum moet hierbij een belangrijke rol vervullen. Het jaar 2014 is het eerste jaar geweest dat DDH zich volledig kon richten op de inhoud. Er is vooruitgang geboekt, maar het tempo waarin is naar mijn mening te traag. Ik ben hierover dan ook nog niet tevreden. Sinds 1 september 2014 waait er een frisse wind. DDH en het HMC hebben besloten met elkaar in transitie te gaan. Doel is in 2015 te komen tot een versterking van de positie van het duurzaamheidscentrum. De transitie bestaat uit een intern transitietraject en een extern transitietraject.

6 DSB/ Het externe spoor is gericht op versnelling van de gewenste energietransitie en het zichtbaar maken wat er allemaal al gebeurt op het gebied van duurzaamheid. Dit sluit aan bij de door het College gewenste zichtbaarheid van het duurzaamheidscentrum in de stad en de nagestreefde versnelling op het terrein van duurzaamheid. Het college wil het duurzaamheidsbeleid tastbaar en concreet maken voor mensen en bedrijven. Ik ben positief gestemd dat het duurzaamheidscentrum deze rol kan vervullen. Ook hier geldt: tijdens de verbouwing blijft de winkel open. In 2015 zal het duurzaamheidscentrum duidelijk moeten maken dat ze een toegevoegde waarde heeft. Met vriendelijke groet, De wethouder van Stadsontwikkeling, Wonen, Duurzaamheid en Cultuur, Joris Wijsmuller