Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach"

Transcriptie

1 Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach Lennart van der Linde (projectleider klimaat en energie) 30 november 2016

2 Missie & Visie Duurzaam Den Haag Missie Initiatieven van bewoners & ondernemers aanwakkeren die Den Haag duurzaam maken. Visie Kracht van initiatieven van onderop cruciaal voor verduurzaming Die initiatieven ondersteunen, zichtbaar maken en verbinden Vanuit leefwereld van mensen en in cocreatie verbinding leggen met gemeente, werkgevers, andere partners Van koplopers naar early majority: impact vergroten en opschalen Voorbeeldprojecten HK1000, Energiebeurs, Haagse Krach Karavaan, Operatie Steenbreek, Afval , Klimaatfonds, Bewonersondersteuning Haags Warmte Initiatief

3 Rol DDH in HWI: bewonersondersteuning Tussendoelen 1e fase (2016): Haagse Krach aanwakkeren 1. bewonersinitiatieven in 3-5 kansrijke wijken informeren over HWI en transitie naar aardgasloze wijken 2. met hen warmte- & energiebesparingsopties voor buurt verkennen en behoeften inventariseren 3. met hen medebewoners + belangrijke stakeholders betrekken 4. met hen duurzame warmtevraag in buurt breder ontwikkelen + koppelen aan aanbod in pilot-projecten (i.c.m. energiebesparing) Hoofddoel 2e fase (2017) Opschalen naar gehele wijk + andere wijken

4 Werkwijze 1. in cocreatie met bewoners/particuliere eigenaren 2. in afstemming met gemeentelijk HWI-team + partners 3. al doende leren/cocreatie-methodiek(en) ontwikkelen: flexibel plannen, organiseren, experimenteren, bijstellen (maatwerk per wijk) 4. evalueren 1e fase (eind 2016) + vervolg 2e fase (2017)

5 Focus op drie wijkinitiatieven + Vruchtenbuurt (in 2016) Vierwijkenoverleg: m.n. Statenkwartier/Vogelwijk Groene Regentes Vruchtenbuurt Langebeesten Energiek

6 Vierwijkenoverleg: initiatieven + uitdagingen Beheer windmolen Voorlichting isolatie Inkoop zonnepanelen + warmtepompen Aanleg zonnedaken Actie led-lampen Beheer e-deelauto Warmterivier + andere warmteopties: kosten, hoge/lage temperatuur, communicatie?

7 Groene Regentes: initiatieven + uitdagingen Informatie over isolatie Inkoop zonnepanelen + warmtepompen Zonnedak Zon der Gaslaan E-deelauto + zonnedak Regenvalk Werkgroep Smart Homes Verkenning warmte-opties: kansen op wijkniveau, kosten, voorbeeldprojecten, no-regret opties, hoe communiceren?

8 Langebeesten Energiek: initiatieven + uitdagingen Verduurzaming hofjes + oude woningen Energy Parties (070Energiek) Zonnedak Paard van Troje Verkenning warmte-opties: aansluiten op warmtenet, WKO, warmtepompen, hoeveel isolatie, kosten, communicatie?

9 Vruchtenbuurt: initiatieven + uitdagingen Samenwerking bewoners met Alliander: 300 woningen aansluiten op geothermie HAL in paar jaar doorgroeien naar 1000 woningen uitwisseling kennis/ervaring met andere initiatieven in werkgroep Duurzame Warmte

10 Samenvatting resultaten 1e fase (2016) 1. Behoeften bewonersinitiatieven: kennisopbouw + communicatie-advies 2. Langebeesten Energiek: warmte-opties in beeld + contacten gelegd met stakeholders (Stedin, Staedion, etc) + LBE-werkgroep Warmte opgericht 3. Groene Regentes: warmte-opties + opties verdiepend onderzoek verkend (met CE Delft) 4. Warmte- & communicatie-opties Vierwijkenoverleg verkend: verdiepend onderzoek gewenst (in overleg met DWA/gemeente) 5. HWI-tools getest: inzicht in kosten ontbreekt nog (Warmte Koude Atlas) 6. Marktaanbod + scenario s/beleidskader verkend: belang CO2-prijs + regelgeving 7. Werkgroep Duurzame Haagse Warmte (+Vruchtenbuurt): 3 kennissessies + workshop communicatie (in 2016; vervolg in 2017)

11 Behoeften bewonersinitiatieven 1. Kennisopbouw warmte-opties: kosten/fasering/context 2. Dialoog met wijk + andere stakeholders (diverse visies op duurzame warmte) 3. Regie op diverse niveaus: wijk, stad, regionaal/landelijk 4. Continuiteit/professionalisering/uitvoeringscapaciteit bij opschalen: grenzen aan vrijwilligersinitiatieven Suggestie Haags Warmte-initiatievenbudget?

12 Veel globale kennis: verdieping/maatwerk nodig (1)

13 Veel globale Kennis: verdieping/maatwerk nodig (2)

14 Conclusies 1. Belangrijke rol bewonersinitiatieven in warmtetransitie (vraagontwikkeling/draagvlak) 2. Behoefte aan specifieke kennis opties/kosten + voorbeeldprojecten op wijkniveau 3. Met bewoners communicatiestrategie & dialoog ontwikkelen per wijk (fasering?) 4. Complexiteit warmte: grenzen aan regierol bewonersinitiatief (Hier Opgewekt)?

15 Afronding 1e fase + vervolg 2e fase Dec 2016 (1 e fase): vervolg cocreatie/kennissessies werkgroep + initiatieven zichtbaar maken (interviews op website/social media) Jan-feb 2017 (2 e fase): vervolg kennissessies + voorbereiding/cocreatie wijkdialogen + communicatieproces met bewoners + steun bij ontwikkelen voorbeeldprojecten (koppelen vraag/aanbod) Maart-april 2017 (2 e fase): start wijkdialogen + communicatieproces over HWI + ontwikkeling voorbeeldprojecten Mei-juni 2017 (2 e fase): vervolg wijkdialogen + communicatieproces + koppelen vraag/aanbod Juli-dec 2017 (doorkijk 3 e fase): uitbreiding cocreatie (kennisopbouw + communicatie) naar andere kansrijke wijken

16 Samenvattend 1. Cruciale rol bewonersinitiatieven warmtetransitie: vraagontwikkeling/draagvlak 2. Kennisopbouw- & uitwisseling in werkgroep Duurzame Haagse Warmte (fase 1) 3. Behoefte aan meer informatie/voorbeelden over warmteopties op wijkniveau 4. Behoefte aan warmtedialoog stakeholders + regie op diverse niveaus (fase 2) 5. Behoefte aan uitvoeringscapaciteit/professionalisering bij opschaling (fase 3) Vragen? Lennart van der Linde: lennart@duurzaamdenhaag.nl of Bezoekadres Duurzaam Den Haag Riviervismarkt AM Den Haag info@duurzaamdenhaag.nl Postadres Postbus 622 Bewoners en duurzame Haagse warmte 2501 CP 30 Den november Haag 2016

Op weg maar een fossielvrij Den Haag Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach

Op weg maar een fossielvrij Den Haag Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach Op weg maar een fossielvrij Den Haag Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach Lennart van der Linde (projectleider klimaat en energie) februari 2017 Missie & Visie Duurzaam Den Haag Missie Initiatieven

Nadere informatie

Duurzaam Den Haag & Haagse Krach

Duurzaam Den Haag & Haagse Krach Duurzaam Den Haag & Haagse Krach Heleen Weening, Tom Golder, Edwin Cornelissen, Lennart van der Linde Werkbezoek raadscommissie Leefomgeving 12 april 2017 Duurzaam Den Haag & Haagse Krach april 2017 Programma

Nadere informatie

Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning. Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015

Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning. Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015 Naar een duurzaam Den Haag met Haagse Krach Een verkenning Lennart van der Linde Haags Milieucentrum, feb 2015 1 Versterking kustverdediging Scheveningen: duurzaam? 2 Haags Milieucentrum Opgericht in 1991

Nadere informatie

Bezoekers Haagse Energiebeurs geïnspireerd om direct duurzaam aan de slag te gaan

Bezoekers Haagse Energiebeurs geïnspireerd om direct duurzaam aan de slag te gaan Persbericht Bezoekers Haagse Energiebeurs geïnspireerd om direct duurzaam aan de slag te gaan Den Haag 26 november 2017 - De Haagse Energiebeurs heeft vandaag opnieuw veel bezoekers geïnspireerd om thuis

Nadere informatie

Wie wordt Super-Steenbreker 2016?

Wie wordt Super-Steenbreker 2016? Wie wordt Super-Steenbreker 2016? Operatie Steenbreek 2016 is een groot succes. Veel tuinen zijn prachtig groen geworden. Tijd om ook dit jaar weer een Super-Steenbreker te benoemen. Want wiens tuin is

Nadere informatie

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018 Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken

Nadere informatie

Energietransitie. 13 april 2018

Energietransitie. 13 april 2018 1 Welkom! Energietransitie 2 13 april 2018 3 2030 zonder Gronings aardgas 2040 of 2030 een klimaat neutrale stad. 2030 geen aardgas meer uit Groningen. Totaal 250.000 woningen, 30.000 bedrijfs- en nutspanden.

Nadere informatie

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort VAN GAS LOS Werkconferentie Warmtetransitie 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort Programma 08.45 09.15 Inloop 09.15 09.30 Welkomstwoord - Anika de Kruijf van De Nieuwe Stad -

Nadere informatie

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen

Gebouwde Omgeving. Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Gebouwde Omgeving Joop oude Lohuis, Leonie Jansen, Annemie Loozen Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio

Nadere informatie

Den Haag klimaat neutrale energie:

Den Haag klimaat neutrale energie: Den Haag klimaat neutrale energie: 2050: Akkoord Parijs: 1,5 tot 2 graden 2040: Ambitie Den Haag 2030: Klimaatakkoord CO2 uitstoot met klimaatverandering als gevolg Aardgaswinning in Groningen 1 Energiegebruik

Nadere informatie

Maart Reacties experts/stakeholders op 1 concept-warmtevisie en -rapport CE Delft & CMAG. Een impressie (in alfabetische volgorde)

Maart Reacties experts/stakeholders op 1 concept-warmtevisie en -rapport CE Delft & CMAG. Een impressie (in alfabetische volgorde) Maart 2019 Reacties experts/stakeholders op 1 concept-warmtevisie en -rapport CE Delft & CMAG e Een impressie (in alfabetische volgorde) Reacties experts/stakeholders op 1 e concept-warmtevisie en -rapport

Nadere informatie

Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018

Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018 Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018 Merel Ooms, Saskia Buitelaar (Platform31), Angelina Scalzo (gemeente Haarlem) Wat gaan we doen? Nederland naar aardgasvrije wijken

Nadere informatie

Klankbordgroep aardgasvrij wonen

Klankbordgroep aardgasvrij wonen Klankbordgroep aardgasvrij wonen 1 e bijeenkomst klankbordgroep: Delen plan voor de komende periode Input vragen op het stappenplan Maandag 11 maart 2019 Programma 19.30 uur: Aftrap met korte terugblik

Nadere informatie

Bewonersbijeenkomsten januari 2018

Bewonersbijeenkomsten januari 2018 Bewonersbijeenkomsten januari 2018 Op dinsdagavond 23 en vrijdagavond 26 januari organiseerde Warm in de Wijk een bewonersbijeenkomst. Doel van de bijeenkomsten was net als de vorige keer in september

Nadere informatie

Jaarwerkplan Duurzaam Den Haag 2016. Inleiding

Jaarwerkplan Duurzaam Den Haag 2016. Inleiding info@ Jaarwerkplan Duurzaam Den Haag 2016 Inleiding Er bruist, borrelt en bloeit van alles in de Haagse energieke samenleving! Talrijke bewoners, ondernemers en organisaties in de stad zijn aan de slag

Nadere informatie

AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief

AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief AARDGASLOZE WIJKEN circulair en kwalitatief AARDGASLOZE WIJKEN CIRCULAIR EN KWALITATIEF In 2050 moeten alle bestaande 12.000 wijken in Nederland aardgasvrij zijn. In de huidige situatie is meer dan 90%

Nadere informatie

SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN

SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN SMART ENERGY SMART ENERGY CITIES SMART ENERGY CITIZENS SAMEN WERKEN AAN ENERGIE- NEUTRALE & AARDGASVRIJE WIJKEN PROGRAMMA SMART ENERGY CITIES Energie opgave gebouwde omgeving Verschillende stakeholders

Nadere informatie

AQUATHERMIE. Kansen voor een aardgas vrij Nederland

AQUATHERMIE. Kansen voor een aardgas vrij Nederland AQUATHERMIE Kansen voor een aardgas vrij Nederland AARDGASVRIJ Nederland staat voor de immense opgave om afscheid te nemen van fossiele energiebronnen en in 2050 volledig te zijn omgeschakeld naar duurzame

Nadere informatie

Programma van vanavond

Programma van vanavond Programma van vanavond Donderdag 23 mei 2019 19.00-19.45 De warmtetransitie in vogelvlucht pitches van wijken en initiatieven 20.00-21.45 Gesprek aan wijktafels (in klaslokalen) 21.45 Napraten met een

Nadere informatie

JAARPLAN Toekomstbestendig met Haagse Krach

JAARPLAN Toekomstbestendig met Haagse Krach JAARPLAN 2017 Toekomstbestendig met Haagse Krach JAARPLAN Samenvatting Onze missie, visie en doelstellingen De missie van Stichting Duurzaam Den Haag (DDH) is het aanwakkeren van initiatieven van bewoners

Nadere informatie

Aardgasvrij Voorhof-Oost Delft. Jan Willem Schild, Woonbron Ronald Dijkgraaf, Gemeente Delft

Aardgasvrij Voorhof-Oost Delft. Jan Willem Schild, Woonbron Ronald Dijkgraaf, Gemeente Delft Aardgasvrij Voorhof-Oost Delft Jan Willem Schild, Woonbron Ronald Dijkgraaf, Gemeente Delft 22 juni 2017 Inhoud 1. Wat is Voorhof Oost 2. Stand van zaken eind 2016 3. De (Regie)rol van de gemeente, wat

Nadere informatie

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres Samen op weg naar een klimaatneutraal Den Haag Rabin Baldewsingh wethouder duurzaamheid gemeente Den Haag 27 juni SBR congres Den Haag Ambitie Den Haag klimaatneutraal in 2040 CO 2 -emissie reduceren door:

Nadere informatie

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

DUURZAME WARMTEVOORZIENING DUURZAME WARMTEVOORZIENING Wijk van de Toekomst Xandra van Lipzig Pauline Tiecken ledenvergadering Zuidoost 20190423 Locatie: wijkcentrum De Stolp, Violierenplein 101. 24/4/19 Inhoud Verzoek om scenario

Nadere informatie

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen?

SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING. Wat kunnen wij voor u betekenen? SAMEN OP WEG NAAR EEN DUURZAME SAMENLEVING Wat kunnen wij voor u betekenen? Van fossiel naar duurzaam Jeroen Besseling Beleidsmedewerker Duurzaamheid EEN GREEP UIT DE MEDIA DUURZAAMHEIDSAGENDA 2018-2022

Nadere informatie

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH Buurtenergie Statenkwartier (BES): de duurzame kraamkamer van het Statenkwartier 27 mei 2018, Tom Egyedi Nederland wil van het aardgas

Nadere informatie

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst

Warmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming

Nadere informatie

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG

Klimaatakkoord gebouwde omgeving. Leonie Jansen VNG Klimaatakkoord gebouwde omgeving Leonie Jansen VNG Citaten Regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst Nationaal klimaat- en energieakkoord met doelstellingen voor lange termijn (2030) Per regio een plan voor

Nadere informatie

MANIFEST Stichting Duurzaam Den Haag

MANIFEST Stichting Duurzaam Den Haag MANIFEST 2018 2028 Stichting Duurzaam Den Haag Manifest 2018-2028 De uitdaging van de aarde is de uitdaging van Den Haag De 21 ste eeuw stelt ons voor grote nieuwe uitdagingen. Klimaatverandering zorgt

Nadere informatie

ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018

ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018 ONDERNEMERS ONTBIJT OOSTVOORNE 15 NOVEMBER 2018 KENNISMAKEN 1959 Ir. bouwkunde Delft Getrouwd, 2+2 kinderen Sinds 2009 directeur Coöperatie Deltawind 1998-2009 zelfst. ondernemer 83-98 milieu en vhv Rode

Nadere informatie

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO

Nadere informatie

Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4.

Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4. Statenwarmte/BES Presentatie resultaten actieonderzoek Tom Egyedi 17 april 2019 Deze versie is voor internet enigszins aangepast. 1 Agenda 1. Achtergrond onderzoek Statenwarmte 2. Opzet en activiteiten

Nadere informatie

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave

Nadere informatie

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle

kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle kijk Warmtegids Informatieavond Aa-landen / Holtenbroek 12 maart 2019 Raymond Frank, Energieadviseur Gemeente Zwolle 13-3-2019 1 Energie(k)! Nederland 2 kijk Landelijk - Gaswinning Groningen sluit in 2030

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest

DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest POSTADRES Postbus 20 7500 AA Enschede BEZOEKADRES Hengelosestraat 51 Aan de Gemeenteraad TELEFOON 14 0 53 DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 22 januari 2015 1400334664 B.J. van Oosten - Bronsgeest UW BRIEF

Nadere informatie

Is Aardwarmte Haalbaar in Castricum?

Is Aardwarmte Haalbaar in Castricum? Is Aardwarmte Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Aardwarmte Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 21 februari 2018 Werkgroep Geothermisch Warmtenet 1 Werkgroep

Nadere informatie

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet Gericht aan: partijen van de Warmtetafel Tiel, te weten gemeente Tiel, woningcorporatie Kleurrijk Wonen, woningcorporatie SCW, netbeheerder

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

Kansen voor ondiepe geothermie

Kansen voor ondiepe geothermie Kansen voor ondiepe geothermie Ondiepe Geothermie Onttrekken van aardwarmte uit ondiepe formaties Diepte tot circa 1.250 meter Temperatuur 15 tot 45 C Technologie Dieptes (m) Gebruikelijke toepassing WKO

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden - Woerden: duurzaamheid tot in de haarvaten van de samenleving - Het klimaatakkoord

Nadere informatie

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018

Naar een duurzame woningportefeuille. Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018 Naar een duurzame woningportefeuille Guido van de Wijgert Programmamanager Duurzaamheid 8 november 2018 Agenda Inleiding Duurzaamheid binnen Staedion Naar een strategische aanpak We zijn nog niet klaar..

Nadere informatie

Urban Energy research agenda for TU Delft. Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods. Towards zero energy buildings and beyond

Urban Energy research agenda for TU Delft. Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods. Towards zero energy buildings and beyond Urban Energy research agenda for TU Delft Thema 1: Future Proof Buildings and Neighbourhoods Towards zero energy buildings and beyond dr.ir. Sabine Jansen & collega s 1 Thema s 1. The integrated picture

Nadere informatie

Duurzaam Den Haag Magazine Deze maand in Duurzaam Den Haag Magazine:

Duurzaam Den Haag Magazine Deze maand in Duurzaam Den Haag Magazine: Duurzaam Den Haag Magazine Deze maand in Duurzaam Den Haag Magazine: 100 dagen afvalvrij leven, schrijf je in voor de 100-100-100 uitdaging! Kom naar de DDH Borrel op vrijdag 30 september in de Kloostertuin

Nadere informatie

Aardgasvrije wijken van en voor bewoners

Aardgasvrije wijken van en voor bewoners Aardgasvrije wijken van en voor bewoners Congres Vooruit met de Wijk 11 oktober 2018 Henk Jan Bierling, Merel Ooms Agenda Kennismaking Waarom aandacht voor democratische besluitvorming over aardasvrije

Nadere informatie

Energietransitie Glastuinbouw en warmte

Energietransitie Glastuinbouw en warmte Energietransitie Glastuinbouw en warmte Inhoud 1. Inleiding 2. Energietransitie glastuinbouw 3. Warmteclusters 1. Doel 2. Aanpak en gebieden 4. Vragen/ discussie Nationale en internationale doelen ambitie

Nadere informatie

Marktverkenning warmtenet Schiedam. Doorpakken met aardgasvrije wijken

Marktverkenning warmtenet Schiedam. Doorpakken met aardgasvrije wijken Marktverkenning warmtenet Schiedam Doorpakken met aardgasvrije wijken 6 december 2018 Intentieovereenkomst GNDW 10 april 2018 Schiedam Groenoord Ca 4800 woningen Veel hoogbouw LoN ligt langs de A20 60%

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Wij zijn Over Morgen. Energieke ruimdenkers en versnellers. Adviseurs die zichtbare oplossingen bieden voor een betere en toekomstbestendige leefomgeving. Oplossingen

Nadere informatie

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij

Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij Regionale structuren, energieloketten en aardgasvrij Op weg naar een aardgasvrije toekomst Utrecht, 27 maart 2018 Inhoud - Opdracht en aanpak - Context - Opbrengsten gesprekken - Stellingen - Scenario

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk

Nadere informatie

Transitievisie Warmte. voor gemeenten

Transitievisie Warmte. voor gemeenten Transitievisie Warmte voor gemeenten Het is tijd De druk op onze leefomgeving neemt toe. Met dezelfde ruimte willen we steeds meer doen. Je weet dat het de hoogste tijd is om in beweging te komen. Werk

Nadere informatie

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies

Nadere informatie

Informatienota. Onderwerp Reactie college op initiatiefvoorstel Groen Links: "meer regie bij energie transitie bestaande bouw".

Informatienota. Onderwerp Reactie college op initiatiefvoorstel Groen Links: meer regie bij energie transitie bestaande bouw. Informatienota Onderwerp Reactie college op initiatiefvoorstel Groen Links: "meer regie bij energie transitie bestaande bouw". Nummer 2018/624347 Portefeuillehouder Sikkema, C.Y. Programma/beleidsveld

Nadere informatie

Secretaris. Don van Sambeek. Zorgcoöperatie Voorzitter

Secretaris. Don van Sambeek. Zorgcoöperatie Voorzitter Secretaris Don van Sambeek Zorgcoöperatie Voorzitter Zoektocht naar Nieuwe Perspectieven We zitten in boeiende en verontrustende tijden Zekerheden nemen af, we kunnen steeds minder steunen op vertrouwde

Nadere informatie

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink

Jaron Weishut. Delft, 7 maart Foto: Alwin Wink Jaron Weishut Delft, 7 maart 2018 Foto: Alwin Wink In de stad van de toekomst raakt alles steeds meer geïntegreerd 2 wonen werken publieke ruimte mobiliteit energie water circular iteit Homie - wasmachine

Nadere informatie

Kansen Geo- en Aquathermie Voor de Warmtetransitie in de gemeente Medemblik.

Kansen Geo- en Aquathermie Voor de Warmtetransitie in de gemeente Medemblik. Kansen Geo- en Aquathermie Voor de Warmtetransitie in de gemeente Medemblik. Gemeente Medemblik Een landelijke gemeente Met 45.000 inwoners Verspreid over 17 kernen Gemeente Medemblik 17 kernen: Medemblik:

Nadere informatie

Maart Visie op de energietransitie voor warmte- en koudevoorziening in Den Haag. Lokale warmte met Haagse Krach!

Maart Visie op de energietransitie voor warmte- en koudevoorziening in Den Haag. Lokale warmte met Haagse Krach! Maart 2019 Visie op de energietransitie voor warmte- en koudevoorziening in Den Haag Lokale warmte met Haagse Krach! Inleiding Het Haagse Coalitieakkoord 2018-2022 schetst een stip op de horizon: een klimaatneutrale

Nadere informatie

Worstelen met verduurzamen

Worstelen met verduurzamen Worstelen met verduurzamen De aanpak van Tiwos René Scherpenisse Bestuurder 4 april 2019 Even voorstellen - Tiwos, Tilburgse woonstichting - Middelgrote wooncorporatie, 8000 vhe - Voormalig gemeentelijk

Nadere informatie

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer

Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer 29-01-2019 Klankbordgroep Meerwijk Wienand van Dijk Kosten Warmte in Meerwijk Haarlem wordt steeds gasvrijer Wat betekent het klimaatakkoord voor ons? Energie strategie Transitie Visie Warmte Eind 2019

Nadere informatie

Innovatie in de Waterketen. Inleiding

Innovatie in de Waterketen. Inleiding Innovatie in de Waterketen Inleiding Aanleiding Uitdagingen: Vervangingsopgave riolering Financiële doelmatigheid (ook - of juist door - functiekoppeling) Inspelen op brede maatschappelijke kansen en uitdagingen

Nadere informatie

Samen op weg naar een Smart City

Samen op weg naar een Smart City Samen op weg naar een Smart City Amsterdam Smart City (ASC) is een uniek samenwerkingsverband tussen bedrijven, overheden, kennisinstellingen én de Amsterdammer. ASC loopt voorop in de ontwikkeling van

Nadere informatie

Ypenburg 100% duurzame warmte

Ypenburg 100% duurzame warmte Ypenburg 100% duurzame warmte Verkenning van de mogelijkheden Rotterdam, 13 november 2018 Edward.pfeiffer@rhdhv.com 06-52 01 86 58 Doelstelling van de verkenning Eneco en de Stichting Hernieuwbare Warmte

Nadere informatie

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken Coen Bernoster 19-7-2018 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, duurzame bedrijventerreinen en energiebesparing Hoe?

Nadere informatie

Smart Energy Mix. Victor van Heekeren Platform Geothermie

Smart Energy Mix. Victor van Heekeren Platform Geothermie Smart Energy Mix Victor van Heekeren Platform Geothermie Inhoud 1. Hoe ziet het er uit (globale contouren) 2. Vragen 3. Profiel/introductie Platform Geothermie 4. Blockers & Drivers, het krachtenveld 5.

Nadere informatie

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe? Waarom deze presentatie? Veel media aandacht voor energietransitie Tot 2019 weinig informatie van de gemeente Bewoners vragen zich af wat, waar,

Nadere informatie

Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum?

Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum? Is een Geothermisch Warmtenet Haalbaar in Castricum? Hans van Dongen Werkgroep Geothermisch Warmtenet Castricum CALorie Publieksavond Van het Gas af! Gemeentehuis Castricum, 14 november 2017 Werkgroep

Nadere informatie

AANBEVELINGEN VOOR TRANSITIEVISIES WARMTE

AANBEVELINGEN VOOR TRANSITIEVISIES WARMTE AANBEVELINGEN VOOR TRANSITIEVISIES WARMTE Inleiding Nederland moet van het gas af. Gasloos worden is een transitie op grote schaal die op gemeenteniveau gaat plaatsvinden. In het ontwerp-klimaatakkoord

Nadere informatie

Aquathermie. Warmte en koude uit water. KNW Najaarscongres 2018

Aquathermie. Warmte en koude uit water. KNW Najaarscongres 2018 Aquathermie Warmte en koude uit water KNW Najaarscongres 2018 Wie zitten er in de zaal? Programma - Introductie aquathermie en stand van zaken - Door: Barry Scholten - IF Technology - Handreiking aquathermie

Nadere informatie

Bodemenergie in Arnhem Stimuleren en regie

Bodemenergie in Arnhem Stimuleren en regie Stimuleren en regie 12 juni 2013 Marc van der Burght Gelders netwerk Energie Beleidsmedewerker Bodem en Energie Open systeem 2011 Zes programmalijnen: 1. Energieneutraal Arnhem 2. Toonaangevend cluster

Nadere informatie

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf? 31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro

Nadere informatie

Berkum Energieneutraal Welkom!

Berkum Energieneutraal Welkom! Berkum Energieneutraal 2025 Welkom! 30 oktober 2018 Doelstelling voor vanavond U informeren over: Waar staan we met ons project? Wat is er de afgelopen periode gebeurd? Hoe gaan we verder? We gaan in op

Nadere informatie

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014 Waar staan we? Plan van aanpak 12 november 2013 vastgesteld Vooronderzoeken in volle gang: Vooronderzoek gesprekken Eneco en E.on Technische visie toekomstig

Nadere informatie

Green Deal Leiden: wonen en energie

Green Deal Leiden: wonen en energie Green Deal Leiden: wonen en energie Samen meters maken Bart van Geleuken, projectleider Green Deal Introductie Leidse Green Deal Toelichting doel Leidse Green Deal Leidse voorbeelden wonen en energie Voorbeelden

Nadere informatie

Tafel Energieopwekking

Tafel Energieopwekking Verslag Expertsessie Energietransitie 2 april 2019 Tafel Energieopwekking Biogas, zon op daken, windmolens Greengas Warmte uit oppervlaktewater (langs Elfstedenroute) Mogelijkheid tot plaatsen van 5 windmolen

Nadere informatie

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal De Rijswijkse Situatie Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal Opzet 1. Ontwikkeling Energievisie Rijswijk 2. Rol / positie gemeenteraad 3. Financiële regelingen 1 Beelden energievisie

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018

Koppelkansen versterken - verduurzamen. Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Koppelkansen versterken - verduurzamen Presentatie projectresultaten Kantens, Loppersum en Appingedam 10 juli 2018 Project koppelkansen Uitgangspunten Een onderzoek naar de actiebereidheid van bewoners

Nadere informatie

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier Programma 10 december 2017 1. 14.00 uur Welkom en programma (Tom Egyedi) 2. ALV: Begroting 2018 (Martin Lenferink) 100 e

Nadere informatie

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma

Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas. Hans Schneider (Liander) programma Samen naar een duurzaam verwarmde gebouwvoorraad zonder aardgas Hans Schneider (Liander) programma Alliander en de warmtetransitie Verantwoord van het aardgas af, op naar een nieuwe (lokale) warmtevoorziening

Nadere informatie

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad Hier komt tekst Joop Oude Lohuis Hier 22 mei komt 2017 ook tekst Van Globaal Doel naar Lokaal aan de Slag Klimaatakkoord Parijs In 2050

Nadere informatie

Algemene Ledenvergadering 17 juni 2019

Algemene Ledenvergadering 17 juni 2019 Algemene Ledenvergadering 17 juni 2019 Positie ecoburen Focus ecoburen 2019 Resultaten tot nu toe Projecten Begroting 2019 Personele uitbreiding Afsluiting Opening Positie ecoburen Heeft als werkgebied:

Nadere informatie

Toekomst en energie. Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt. KiVi Electrotechniek Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager

Toekomst en energie. Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt. KiVi Electrotechniek Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager Toekomst en energie Een netwerkbedrijf in veranderende energiemarkt KiVi Electrotechniek 2016 Esther Hardi Strateeg - Innovatiemanager Alliander Strategie Esther Hardi Alliander Alliander 4 De rol van

Nadere informatie

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland Samenvatting De totale investeringsomvang om de woningen en utiliteitsgebouwen in de provincie Noord-Holland in 2050 klimaatneutraal

Nadere informatie

MANIFEST Duurzaam Den Haag

MANIFEST Duurzaam Den Haag MANIFEST 2018-2028 Duurzaam Den Haag Duurzaam Den Haag Manifest 2018-2028 De uitdaging van de aarde is de uitdaging van Den Haag De 21ste eeuw stelt ons voor grote nieuwe uitdagingen. Klimaatverandering

Nadere informatie

HAAGS ENERGIEAKKOORD

HAAGS ENERGIEAKKOORD HAAGS ENERGIEAKKOORD Wij zetten ons in voor een aantrekkelijke, groene en gezonde stad. Daarom is de ambitie om alle gebouwen in de stad zo snel mogelijk klimaatneutraal te maken. Dat betekent dat er veel

Nadere informatie

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE

HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen

Nadere informatie

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Gemeentelijk vastgoedmanagement Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken

Nadere informatie

Netwerkdiner 18 oktober 2018

Netwerkdiner 18 oktober 2018 Netwerkdiner 18 oktober 2018 De opdracht Sociaal Eigenaarschap Identificeren, verbinden en versterken initiatieven op het gebied van zorg, welzijn, wonen en ondersteuning zorg coöperaties Advies aan de

Nadere informatie

West-Friesland: warmte in transitie. Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017

West-Friesland: warmte in transitie. Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017 West-Friesland: warmte in transitie Cor Leguijt, VVRE, 6 april 2017 Inhoud Warmtetransitie, van het aardgas af, hoezo???? Aanpak in het project Uitkomsten regio West-Friesland Eindbeeld (welke oplossing

Nadere informatie

Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland

Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie Regio West Friesland 7-2-2019 Voor wie? Regio, gemeenten, woningbouwcorporaties in Noord-Holland Voor wat? Aardgasvrij, en energiebesparing

Nadere informatie

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving

Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving NOABERSCHAP Verduurzaming bestaande gebouwde omgeving Duurzame energie is een kwestie van ordenen, maar ook van keuzes maken. Verduurzaming gebouwde Omgeving 1 Verduurzamen gebouwde omgeving & Cogas Business

Nadere informatie

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Zaal STUDIO +1 5.5. Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur? Internationale energie-onderzoekssamenwerking in Vlaanderen EnergyVille Energie-strategie Huidige situatie Mogelijke

Nadere informatie

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen

Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Benedenbuurt gasloos Afweging bronnen en systemen Harry de Brauw, Marion van Amelrooij, Mirjam Pronk, Barry Meddeler, Maartje Feenstra Doel bijeenkomst Scenario s bepalen voor gasloze verwarming Benedenbuurt:

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Leernetwerk Sterker door zelforganiserende teams 28 november 2016 Adviseurs leernetwerk Will Schutte Wouter van Oord - Jansen Martijn Simons Programma Nader kennismaken Wat is zelforganisatie

Nadere informatie

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht 1. Terugblik 13 november jl. 1. Enquête resultaten Programma 2. Vragenlijst 3. Mogelijke maatregelen aardgasvrij 4. Tussenresultaten

Nadere informatie

Jaarplan Programma Warmte en Koude Metropoolregio Amsterdam juni 2016 juni warmtekoude. metropoolregio amsterdam

Jaarplan Programma Warmte en Koude Metropoolregio Amsterdam juni 2016 juni warmtekoude. metropoolregio amsterdam Jaarplan Programma Warmte en Koude Metropoolregio Amsterdam juni 2016 juni 2017 warmtekoude metropoolregio amsterdam INLEIDING teken stond van de technische en organisatorische rondes met Grand Design

Nadere informatie

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen Fons Claessen sr.adviseur klimaat, energie & duurzaamheid Gemeente Nijmegen Waarom moeten we iets doen?? 1: Klimaatverandering 2: Energie en grondstoffen 3.

Nadere informatie

2. De opgave verder uit te werken inclusief planning, organisatie en middelen en deze om te zetten in tweejaarlijkse uitvoeringsprogramma s.

2. De opgave verder uit te werken inclusief planning, organisatie en middelen en deze om te zetten in tweejaarlijkse uitvoeringsprogramma s. RAADSVOORSTEL Van : Burgemeester en Wethouders Reg.nr. : 5665208 Aan : Gemeenteraad Datum : 23 januari 2018 Portefeuillehouder : Wethouders W.J. Stegeman; M. Tigelaar Agendapunt : B&W-vergadering : 23-01-2018

Nadere informatie