SPEURTOCHT. door het Noordelijk Scheepvaartmuseum. leeftijd: 7-9 jaar

Transcriptie

1 SPEURTOCHT door het Noordelijk Scheepvaartmuseum leeftijd: 7-9 jaar

2 Welkom in het Noordelijk Scheepvaartmuseum! Met deze speurtocht kun je in het museum allerlei opdrachten doen. Veel plezier! Vanaf de hal loop je de grote trap op naar de eerste verdieping. Je komt in zaal 1. Vis vangen Links in de vitrine zie je een fuik. Dit is een vangnet waarmee vissen worden gevangen. Kijk maar eens op het plaatje naast de fuik.? Vraag 1 Waar is de fuik van gemaakt? De fuik is gemaakt van... In één van de andere vitrines staat een Vikingschip. Ze noemen het een Knarr. Het heeft een vierkant zeil. Op de muur hangen ronde plaatjes. Het zijn plaatjes van stadszegels. Hier zie je ook een schip met een vierkant zeil.? Vraag 1a Bedenk en teken je eigen stadszegel in het rondje hiernaast. Ga door naar zaal 2. Wrak In het midden van de zaal zie je een stuk van een gezonken schip. Het is een stuk van een tjalk.? Vraag 2 Van wat voor soort schip komt dit wrakstuk? Kruis het goede antwoord aan. Vlot Cruiseschip Roeiboot Zeeschip Motorboot? Vraag 2a Waarom zitten er volgens jou grote kieren tussen de planken van het wrak? De kieren zijn er omdat 1

3 Roer In de hoek naast de trap staat een heel oud roer. Daarmee kun je een schip besturen. Het is gevonden op Schiermonnikoog. Het komt van een schip uit de 16 de eeuw. In de grote vitrine in deze kamer zie je een schip. Dit is een kogge, in het klein nagemaakt.? Vraag 2b Waar op het schip zie je het roer? Aan de voor- of de achterkant? Het roer zit aan de... Zie je rechts het stuk hout boven het trapgat? Het is een boegbeeld. Ga het trappetje af. Je komt nu in zaal 4. Hieronder zie je een tekening van deze huizen. Het zijn twee van de oudste huizen in Groningen.? Vraag 4 Waar ben je? Zet een kruisje op de tekening.? Vraag 4a Kijk goed naar het grote schilderij van de man. Waaraan kun je zien dat hij heel belangrijk was? Dat kun je zien aan:... Loop door naar zaal 5 Een stuurplank Op de grond ligt een lange plank met balkjes erop.? Vraag 5 Kijk naar de schepen in de vitrines. Waar werd de plank voor gebruikt? Zet een kruisje bij het juiste antwoord: Om in de mast te klimmen. Als loopplank. Om niet uit te glijden met het sturen. 2

4 Turf Bij het raam staat een kruiwagen met turf. Turf werd vroeger als brandstof gebruikt in huizen en fabrieken. Turf werd gestoken (gegraven) in de veengebieden en als het gedroogd was met een schip vervoerd.? Vraag 5a Bekijk de turf van dichtbij. Hoe denk je dat turf is ontstaan? Turf is ontstaan uit... Een kiel of zwaarden De kiel is een lange rechte balk midden onder het schip. Dit is om het schip stabiel te houden. Het soort schip dat je tjalk noemt is plat van onder en heeft geen kiel. Een tjalk heeft zwaarden.? Vraag 5b Waar zitten de zwaarden? Aan de: zijkant voorkant achterkant Loop de trap op naar zaal 6 Vracht vervoeren Schepen vervoeren goederen naar hun bestemming. Zoek in deze kamer het kofschip. De vracht wordt opgeslagen in het ruim. De bemanning woont in de roef en het vooronder.? Vraag 6 Waar is het ruim op het schip? Waar is de roef?? Vraag 6a Welke beroepen denk je dat er zoal op een schip zijn? Probeer er 3 op te schrijven ? Vraag 6b Welk beroep zou je zelf op een schip willen hebben? Wat denk je dat je dan moet doen? 3

5 Het huisje van de zeeman Een zeeman had soms een klein huisje op het land. Hier woonde hij als hij niet aan het varen was. Vaak woonden zijn vrouw en kinderen hier ook.? Vraag 6c Welke dingen zijn anders dan bij jou thuis? Wat mis je bijvoorbeeld. Noem 3 dingen: Ga naar boven naar zaal 7 Kleine zeevaart Voor de kleine zeevaart werden snellere schepen gemaakt zoals de brik en de schoener.? Vraag 7 In het midden van de zaal staat een groot apparaat. Het is een pomp-anker-spil Waar werd dit apparaat voor gebruikt? Het pomp-anker-spil werd gebruikt om...? Vraag 7a Zoek op een schip in de vitrine waar de pomp-anker-spil staat. Zet een kruisje bij het juiste antwoord. Het pompankerspil staat: voorop het schip achterop het schip Boegbeelden In de vitrine zie je boegbeelden.? Vraag 7b Waar hebben deze beelden op het schip gezeten? Zet op het plaatje hiernaast een kruisje op de goede plek Het mooiste schilderij? Vraag 7c Welk schilderij vind jij het mooist en waarom? 4

6 Zeemanskist Een zeeman bewaarde zijn persoonlijke spullen en kleding in een zeemanskist.? Vraag 7d Wat moet er volgens jou in de zeemanskist zitten? Noem 3 dingen: Boodschappen doen Vlakbij de trap naar boven is een oud winkeltje. Op de laden kun je lezen wat hier te koop was.? Vraag 7e Zet een kruisje bij de dingen die je hier kon kopen. Papier Kauwgomballen Computerspellen Appels Potloden Vermicelli Knopen Zout Ga door naar zaal 8 Een schip bouwen Op de zolder vind je werkplaatsen van mensen die meehielpen met het bouwen van een schip: de scheepstimmerman, de zeilmaker, de touwslager en de smid.? Vraag 8 Zoek de vitrine met de naaimachine Wie gebruikte de naaimachine?? Vraag 8a De plek waar ze een schip bouwen heet een...? Vraag 8b Noem 3 dingen waarvoor touw wordt gebruikt op een schip?

7 Een schip trekken Vlakbij de trap zie je op een foto hoe twee mensen een schip trekken. Dit noemen ze scheepsjagen. Het was nodig om het schip te trekken als het kanaal te smal was om te zeilen of als er geen wind stond. Bij het raam zie je een bord met een schip erop. Er hangt een touw aan. Dit is een trekzeel. Doe het trekzeel om en loop tot het gele briefje op de grond. Vind je het zwaar? Soms moesten ook kinderen een schip trekken.? Vraag 8c Als je mocht kiezen zou je dan naar school gaan of scheepsjager zijn? School Scheepsjager Loop via de wenteltrap naar beneden en ga door naar zaal 12 Stuurhut Deze stuurhut hoorde bij het schip de Erebus. Het was een groot schip waarmee vracht vervoerd werd langs de kust en ver de rivieren op. Dit type schip kan ver landinwaarts komen, omdat het schip niet zo diep in het water steekt. 6

8 ? Vraag 12 Kijk eens door het raam van de stuurhut, zoek de spullen op de foto s hieronder. Zet de nummers van de foto s achter de goede naam Telegraaf Kaartentafel Stuurwiel Kompas Scheepsbel Scheepstoeter Ga de trap op naar zaal 13 Zeilschip in het trapgat Dit schip is een tjalk, gemaakt van drijfhout.? Vraag 13 Zet de nummers op de goede plaats bij de tekening. 1. Zeilen 2. Mast 3. Zwaard 4. Roer 5. Wimpel 6. Roerklik 7. Dek 7

9 Trekschuit Zoek de vitrine met de trekschuit (snik). In de vitrine zie je een rolpaal en een strijkpaal.? Vraag 13a Waar werden de rolpaal en de strijkpaal voor gebruikt?... Volg de pijlen naar zaal 14 Walvisvaart Vroeger gingen veel schepen naar de Noordelijke IJszee op walvisvaart. De walvissen werden doodgemaakt met een harpoen. Ze werden gevangen voor hun spek, waarvan levertraan werd gemaakt. Veel kinderen moesten een lepel levertraan innemen omdat er veel vitamine D inzat. Ga nu de laatste trap op naar zaal 15 Vissersbootje Bovenaan de trap zie je een vissersbootje.? Vraag 15 Waar op het bootje werden de vissen bewaard? Ze werden bewaard... Zie je de vitrine met de slikslee?? Vraag 15a Waarvoor werd de slikslee gebruikt? De slikslee werd gebruikt... 8

10 Neem de andere trap helemaal naar beneden, langs het raam van de modelbouwer. Je bent nu weer in de hal. Loop rechtdoor naar de motorenhal. Motoren In het midden van de hal ligt een bootje.? Vraag 16 Wat voor soort boot is het? Zet een kruisje bij het goede antwoord. Reddingsboot Speedboot Opduwer Stoomboot? Vraag 16a Zoek de grootste zwarte motor. Zo n soort motor zat in de Erebus, waarvan je op zaal 12 de stuurhut zag staan. Kun je de drie cilinders vinden? Zet kruisjes boven de cilinders op de afbeelding hieronder. Je hebt alle opdrachten gedaan! Tot ziens in het Noordelijk Scheepvaartmuseum. 9