Les 3 (werkcollege) Determineren van planten / maken van een determinatietabel

Transcriptie

1 Les 3 (werkcollege) Determineren van planten / maken van een determinatietabel

2 Deze bijeenkomst Planten determineren

3 Het maken van een determinatietabel Zie hoorcollege 2 en het huiswerk voor deze les maken van een determinatietabel. Jullie krijgen 8 planten. Maak voor deze planten een determinatietabel. Wat zijn ook al weer de belangrijke punten bij het maken van een determinatietabel?

4 Planten determineren Ga de volgende dia s niet uit je hoofd leren, maar zorg ervoor dat je het kunt herkennen.

5 Als je planten determineert kijk je naar: Bloemen: bloemvorm bloeiwijze Vruchten: vruchttype Bladeren: bladvorm bladstand Overig: bijv. ranken, stekels, beharing

6 Opdracht Teken een bloem en benoem de onderdelen

7

8 2-zijdig symmetrisch radiaal symmetrisch 2-zijdig symmetrisch Vlinderbloemige Anjerfamilie Lipbloemige 1=Vlag Ingesneden kroonslippen 2=Zwaarden 3=Kiel

9 Bloeiwijze (algemeen) Tros Aar Pluim Gevorkt bijscherm Enkelvoudig Samengesteld (vertakte tros) scherm scherm

10 Pluim (riet) Gevorkt bijscherm (vlier) Samengesteld scherm (fluitekruid) Aar (Engels raaigras) Enkelvoudig scherm (sleutelbloem) Tros (hyacint)

11 Bloeiwijze samengesteldbloemigen Kegelvormig hoofdje Schotelvormig hoofdje Kegelvormig hoofdje met lange omwindselblaadjes Samengesteldbloemigen bestaan altijd uit (combinaties van): Lintbloemen (5 tanden) Buisbloemen Straalbloemen (3 tanden) A= vruchtbeginsel A=vruchtbeginsel B= buisvormig vergroeide kroon B= vruchtpluis C= Helmhokjes C= Helmhokjes D= Stijl met stamper D= vergroeide kroon E= stijl met stamper

12 Vruchttypen: droge vruchten Peul: Twee vruchtbladeren die langs twee naden open gaan. Vlinderbloemigen, zoals boon, erwt Kokervrucht: Eén vruchtblad die langs één naad open gaat. Dotterbloem Kluisvrucht: Doosvrucht met één zaad per vrucht. (Openspringende) doosvrucht: Meer dan één zaad per vrucht. Doosvrucht (viooltje)

13 Vruchttypen: vlezige vruchten Bes: Buitenste laagje dun, daarbinnen vlezig (1 of meer zaden). Aardappel, Tomaat, Meloen, Blauwe bes, Druif, Banaan Bottel: Vlezige holle vrucht van een roos Steenvrucht: Lijkt op bes, alleen buitenste laagje vlezig. Binnenste is hard. Kers, Pruim, Perzik, Kokosnoot, braam, framboos Pitvrucht: Vruchtbeginsel is met een of meerdere zaden vergroeid en is vrijwel geheel omsloten door een 'schijnvrucht' Samengestelde vrucht: Het vruchtverband ontstaat uit meerdere, bij de vruchtvorming vergroeide vruchten. Els

14 Bladvorm Bladeren van kruidachtige planten, loofbomen en naaldbomen hebben verschillende vormen, die betrekking hebben op de oppervlakte, bladrand, bladtop, bladvoet, mate van insnijding, nervatuur en samengesteldheid van het blad. Ook zijn er bladeren, die omgevormd zijn tot bloemdelen, schutbladen, steunblaadjes of bladranken. 1 Bladoppervlak 2 Bladinsnijding 3 Bladrand 4 Bladtop 5 Bladvoet 6 Bladnervatuur 7 Samengesteldheid

15 Bladoppervlak: basisvormen rond ovaal (elliptisch): lengte 1,1 tot 2,0 maal de breedte langwerpig: lengte 2,1 tot 3,0 maal de breedte lancetvormig: lengte 3,1 tot 5,0 maal de breedte lijnvormig: lang en smal;lengte meer dan 10 maal de breedte eirond: lengte 1,5 tot 2 maal de grootste breedte; grootste breedte onder het midden pijlvormig: twee naar beneden wijzende spitse slippen aan de voet hartvormig: hartvormige insnijding aan de voet driehoekig: gelijkbenige driehoek; als een punt overgaat in de bladsteel wordt ook wel van wig?gesproken niervormig: boven afgerond en stompe lobben aan de voet niervormig pijlvormig driehoekig

16 Bladinsnijding: algemeen Veerspletig (zomereik) Veerdelig) Basisvormen: veerlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf veerspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf veerdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de hoofdnerf toe handlobbig: insnijdingen tot een kwart van de zijnerf handspletig: insnijdingen vanaf een kwart tot de helft van de zijnerf handdelig: insnijdingen vanaf de helft van de zijnerf tot bijna aan de bladsteel toe Handlobbig (klimop) Handdelig Ooievaarsbek

17 Bladrand Gaafrandig Basisvormen: gaafrandig gegolfd: ronde insnijdingen en ronde uitsteeksels gekarteld: scherpe insnijdingen en ronde uitsteeksels gekroesd getand: ronde insnijdingen en scherpe uitsteeksels gezaagd: scherpe insnijdingen en scherpe uitsteeksels dubbelgezaagd: elk zaagtandje is zelf ook gezaagd Gekarteld (hondsdraf) Getand Gezaagd (brandnetel)

18 Bladtop Basisvormen: stomp: begrensd door een gebogen lijn spits: begrensd door een scherpe hoek stekelpuntig toegespitst: in een smaller gedeelte uitlopend lang toegespitst: in een smaller lang gedeelte uitlopend

19 Bladvoet Geoord Basisvormen: in de gevleugelde steel aflopend versmald afgerond hartvormig geoord scheef stengelomvattend doorgroeid Versmald In gevleugelde steel aflopend (weegbree)

20 Bladnervatuur Basisvormen: parallelnervig kromnervig veernervig handnervig eennervig netnervig Veernervig (beuk) kromnervig Handnervig (klimop) Netnervig Parallelnervig (weegbree) Eennervig (kleefkruid)

21 Enkelvoudig of samengesteld blad

22 Samengesteldheid: algemeen Basisvormen: geveerd dubbelgeveerd Bij geveerd wordt onderscheiden: evengeveerd (zonder topblad) onevengeveerd (met topblad) Onevengeveerd (Es) afgebroken geveerd: als tussen de grote bladparen kleine bladparen liggen afgebroken geveerd (aardappel) Handvormig geveerd

23 Bladstand Tegenoverstaand verspreid spiraalsgewijs kruislings tegenoverstaand krans verspreid (brandnetel) (kleefkruid) Wortelrozet (paardenbloem)

24 Overig Bovenstandig vruchtbeginsel onderstandig vruchtbeginsel a. 1-hokkig vruchtbeginsel b. 1-hokkig samengesteld vruchtbeginsel c. 5-hokkig vruchtbeginsel d. 1-hokkig vruchtbeginsel e. 5-hokkig vruchtbeginsel f. 2-hokkig vruchtbeginsel

25 Overig Omwindselblaadjes Stekels Rank: gespecialiseerde Stengels / bladeren Beharing Spoor: hol, meestal conisch uitsteeksel aan de voet van een kroonblad of vergroeide kroon Schutblad: meestal gereduceerd blad direct onder de bloeiwijze Gevleugelde stengel

26 Determineren van planten We determineren 1 plant samen Daarna krijgen jullie meerdere planten die je m.b.v. de tabel gaat determineren. Kom je er niet uit? Vraag het!

27 Vragen