pizzadoos, yoghurtpak & spaarlamp?

Transcriptie

1 nummer 5 mei Bepaald geen overbodige luxe Gerookte zalm Strijkijzers + Prijspeiling Elektronicawinkels Niet iedereen is er blij mee Bellen buiten EU blijft duur + Leg dat maar eens uit Esprit Slim omgaan met je nalatenschap Dit kost autorijden werkelijk + U vraagt Is kokosolie gezond? tekst Els Brenninkmeijer, Else Meijer Beeld Sander van den Bosch paneltest afval scheiden van de cover waar laat ik een... AFVAL SCHEIDEN ZO EENVOUDIG IS DAT NOG NIET pizzadoos, yoghurtpak VIRUSSCANNERS ONLINE-APOTHEEK WIE ERFT WAT? & spaarlamp? Jaarlijks gooien we per persoon zo n 500 kilo afval weg. Gelukkig kan veel worden hergebruikt en willen we best ons afval scheiden. Maar vaak is niet duidelijk in welke bak het afval thuishoort. consumentenbond.nl consumentengids mei

2 paneltest afval scheiden Tijdens de voorjaarsschoonmaak gaan eindelijk die oude videobanden weg. Maar... mogen ze in de prullenbak of horen ze bij het klein chemisch afval? Van kaaskorst tot foto s, van wattenstaafje tot bakpapier: toen we ons panel vroegen van welk product of materiaal het onduidelijk is in welke afvalbak het moet, bleek dat afval scheiden nog niet zo eenvoudig is. Je moet een bacheloropleiding hebben gevolgd in afval scheiden, verzucht een panellid. Op één hoop? De wil om te scheiden is er, dat is duidelijk: 90% van de bijna 7400 ondervraagden scheidt huishoudelijk afval, 62% levert alles wat er te scheiden is apart in. Vanwege het milieu en hergebruik van materialen, of omdat het zo hoort. Of omdat scheiden in sommige gemeenten goedkoper is. Daar betaal je bijvoorbeeld voor restafval, maar niet voor gescheiden weggegooid plastic, papier en glas. Ruimtegebrek of een gebrek aan verschillende bakken zijn de belangrijkste redenen om Afvalquiz Waar laat ik een 1.Pizzadoos met vetresten? Dit zei het panel: oud papier (64%), restafval (27%), PMD (3%). 2. Lege spuitbus? Panel: klein chemisch afval (64%), restafval of PMD (34%). 3. Vleesschaaltje van piepschuim? Panel: restafval (66%), plastic (12%), PMD (8%). 4. Vensterenvelop? Panel: oud papier (87%), restafval (5%), deels plastic/deels restafval (4%). 5. Spaarlamp? Panel: klein chemisch afval (93%), weet niet (3%), rest (2%), glas (2%). 6. Halfvol verfblik? Panel: klein chemisch afval (96%), restafval (2%). Goede antwoorden op pagina 61. géén afval te scheiden. Daarnaast vinden niet-scheiders het te veel gedoe of menen ze dat het afval uiteindelijk toch op één hoop wordt gegooid. Dat alles op één hoop belandt, is niet waar, aldus voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. Het is veel goedkoper om afval gescheiden te verwerken. Alleen als er te veel verkeerd afval in een container zit, komt het alsnog in de verbrandingsoven. Goede verwerking begint dus met goed scheiden. Wat moet waar? Uit de quiz die het panel invulde, blijkt dat het lastig is om te bepalen wat in welke bak moet. Neem een ka pot theeglas. Dat moet volgens de overgrote meerderheid in de glasbak. De 18% die kiest voor het restafval, heeft het bij het rechte eind. Een thee glas is van een speciaal soort glas dat op een hogere temperatuur smelt dan het verpakkingsglas van bijvoorbeeld een wijnfles. Dus mag t niet in de glasbak. En een leeg yoghurt- of sappak? Dat is samengesteld uit bijvoorbeeld aluminium, plastic en karton. Gelukkig weten velen wel waar het moet: de dop bij het plastic en het pak bij het restafval. Of, zoals in steeds meer gemeenten, in de zogeheten PMD-bak. Daarin mogen plastic (P), metalen verpakkingen (M) en drankenkartons (D). Deze afvalstromen worden in de fabriek gescheiden. Een aluminium ovenschaaltje dan? En aluminiumfolie? Dat kan in de PMDbak, of bij het restafval. Het verschilt per gemeente. Er zijn ook gemeenten met inzamelpunten voor aluminium. Bij onze vraag over bioplastic gingen we zelf de mist in. Er is namelijk verschil tussen composteerbaar plastic en bioplastic. Composteerbaar plastic dat krakende spul, te herkennen aan het kiemplantlogo en/of het OK Compost-keurmerk mag niet in de plasticbak. Als composteerbaar plastic bij gewoon plastic wordt gegooid, verzwakt dit het gerecyclede plastic. Composteerbaar plastic moet daarom bij het gft- of restafval. Maar níet op de eigen composthoop, want >> Handig: recyclemanager. nl Vragen? meldpuntverpakkingen.nl hulp bij scheiden Volg altijd het scheidingsadvies van de gemeente. Helaas is de lijst met producten in sommige gemeenten beperkt. Een uitgebreide lijst staat op of de gelijknamige app van Milieu Centraal. Bij twijfel: doe bij het restafval. Dit is beter dan dat het in de verkeerde afvalstroom komt, omdat het die stroom kan vervuilen. Waarom zit er een plastic dop op yoghurtpakken? Deze en andere vragen kun je aan fabrikanten stellen via meldpuntverpakkingen.nl. Een vuilnisbak met compartimenten voor de verschillende soorten afval bespaart ruimte in huis. 58 consumentengids mei 2016

3 Reina Meester Best fanatiek Heeft het echt zin, dat afval scheiden, vraagt Reina Meester uit Zaandam zich weleens af. Wat gebeurt er eigenlijk mee? En wordt het uiteindelijk niet allemaal in dezelfde verbrandingsoven gegooid? Die twijfel werd ooit gevoed door een tv-programma waarbij de afvalwagens werden gevolgd door een camera. Het gft- en restafval werden wel apart opgehaald, maar belandden in dezelfde vrachtwagen en alles werd naar hetzelfde verwerkingscentrum gebracht. Gek genoeg is Meester ondanks deze lichte scepsis best fanatiek. Papier gaat naar haar ouders: zij verzamelen dat, leveren het in en doen van de opbrengst leuke dingen. Ik loop drie keer per week met een tas plastic naar de inzamelcontainer. We zijn thuis met z n vijven, dat gaat rap. We hebben meer plastic dan restafval. Ik denk weleens: ik breng liever de vuilniszakken weg, laat de gemeente het plastic komen halen. Ik loop drie keer per week met een tas plastic naar de inzamelcontainer consumentenbond.nl consumentengids mei

4 paneltest afval scheiden Bert Vink Kritische scheider Plastic en groenafval gaan bij Bert Vink uit Bennebroek in principe in verschillende bakken, maar het seizoen maakt wel verschil. Die plastics van vlees en vis gaan in de zomer stinken, dan gaan ze bij het restafval. Ik ben een praktische afvalscheider. Kritisch is hij ook. Dat scheiden is prima, maar zou het niet eenvoudiger kunnen? Waarom zorgen we niet dat er minder belastende producten gemaakt worden? De plastic doppen op yoghurtpakken, is dat echt nodig? Ooit was hij voor zijn werk in de vuilverbrandingscentrale van Amsterdam. Dat heeft hem aan het denken gezet. Kunnen we in plaats van afval scheiden niet beter zorgen voor een schone verbranding? In Amsterdam gebruiken ze de warmte van de vuilverbranding voor stadsverwarming en energie. En het inzamelen, ophalen, schoonmaken en recyclen van plastic kost toch ook energie? Is dat beter dan nieuwe olie gebruiken? De gescheiden inzameling van afval lijkt vooral een commercieel succes voor de betrokken partijen. Dat vind ik op zijn zachtst gezegd verbazingwekkend. Kunnen we in plaats van afval scheiden niet beter zorgen voor een schone verbranding? 60 consumentengids mei 2016

5 daarvoor composteert het te langzaam. Bioplastic is lastig te herkennen, en het hangt van de grondstof af of het toch bij het plastic moet. Doe het bij twijfel bij het restafval. En dan een videoband. Van de panelleden denkt 41% dat die bij het klein chemisch afval moet, 30% zegt restafval (dat klopt!) en 10% plastic. In welke bak het afval moet, is niet alleen afhankelijk van het materiaal, maar ook van de functie. Neem een plastic boterkuipje en een tuinstoel. Verwer- afval-weetjes Glas Van het verpakkingsglas wordt 79% gescheiden ingezameld. Glas is oneindig te recyclen. Vuurvast en gehard glas, ruiten en kristal horen niet in de glasbak, omdat ze een andere samenstelling hebben. Deksels en kurken mogen in de glasbak. De pot of fles schoonmaken hoeft niet. Papier Van het papier en karton gaat 73% in de papierbak. Het is de belangrijkste grondstof van nieuw papier en karton. Nietjes, paperclips, plakband en venster enveloppen kunnen er ook in. Gft Hiervan wordt 48% gescheiden ingezameld. Er wordt compost van gemaakt, of gas. Etensresten, notendoppen en koffie: het mag allemaal bij het gft. Plastic Van alle geschikte plastic verpakkingen wordt 70% gescheiden. Het wordt verwerkt in bijvoorbeeld fleecekleding, speelgoed en emmers. De verpakking moet leeg, maar hoeft niet schoon te zijn. Het etiket kan blijven zitten, de papieren wikkel liefst bij het oud papier doen. In steeds meer gemeenten kan plastic in één bak of zak met blik en drankenkartons (PMD). kingsinstallaties zijn ingesteld op ver - pakkingsmateriaal en kunnen afwijkende producten vaak niet aan. Daarom mag een boterkuipje wel in de plasticof PMD-bak, maar een tuinstoel niet. Tegenstrijdige adviezen Al die uitzonderingen maken het afval scheiden niet eenvoudig. Ook is de informatie af en toe onduidelijk of tegenstrijdig. Wie heeft het laatste woord? De gemeente? Milieu Centraal? Of de informatie op de verpakking? Een goed startpunt is de uitgebreide scheidingsinformatie van Milieu Centraal, maar deze kan per gemeente afwijken. Zo mogen in Almere wegwerpluiers en kattenbakkorrels bij het gft-afval, terwijl dit in de meeste gemeenten restafval is (tenzij de korrels het Milieukeur hebben). Wat de meeste gemeenten PMD noemen, heet in Utrecht PBP (plastic, blik en pak). Waarom die verschillen? Gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor afvalscheiding en kiezen de ophaal- en schei dingsmethode die past bij de lokale situatie. Het komt ook voor dat er binnen één gemeente verschillende regels gelden. Verder bepa len politieke keuzes en afspraken met ophaal- en verwerkingsbedrijven hoe het afval wordt ingezameld. Steeds meer gemeenten gaan over op omgekeerd inzamelen : ze stimuleren afval scheiden door herbruikbaar afval als papier en plastic op te halen, terwijl inwoners het niet-herbruikbare restafval zelf naar een inzamelpunt moeten brengen. Dan is er nog de informatie op de verpakkingen van huismerken van bijvoorbeeld Albert Heijn en Jumbo. Een sympathiek idee, maar vaar er niet blind op. Toen wij appelstroop van Albert Heijn en Jumbo vergeleken, bleken de adviezen te verschillen. Jumbo adviseert om de verpakking bij het restafval te gooien, maar die kan bij het plastic en de wikkel bij het oud papier. De supermarktketen heeft beloofd dit aan te passen. Op een pot tacosaus van AH staat dat het deksel niet in de glasbak mag, maar volgens Milieu Centraal en de vermelding bij de glasbak wel. Volgens 64% mag de pizza doos met vet resten bij het oud papier Volgt u het nog? De overheid heeft als doelstelling voor 2020 minstens 75% gescheiden afval en maximaal 100 kilo restafval per persoon. Een mooi streven, maar dan moet de informatie wel een stuk duidelijker. >> Antwoorden 1. Een pizzadoos met vetresten moet bij het restafval en niet bij het oud papier, omdat vervuild papier niet hergebruikt kan worden. 2. Een lege spuitbus moet in de PMDbak of bij het restafval. Hij hoeft niet bij het klein chemisch afval, omdat hij (bijna) leeg is en dus geen gezondheidsrisico vormt. Een volle(re) spuitbus moet daar wél bij. 3. Een vleesschaaltje van piepschuim hoort bij het restafval. In sommige gemeenten wordt piepschuim apart ingezameld. Het vochtabsorberende matje van een vleesschaaltje moet bij het restafval. 4. Vensterenveloppen kunnen in hun geheel bij het oud papier. Het plastic venstertje wordt er bij de verwerking uitgehaald. 5. Een spaarlamp moet bij het klein chemisch afval vanwege de kwik die erin zit. Inleveren kan ook bij winkels die lampen verkopen. 6. Een halfvol verfblik hoort bij het klein chemisch afval. Een (op wat resten na) leeg blik mag bij het restafval. op onze site Zie consumentenbond.nl/ afvalscheiden consumentenbond.nl consumentengids mei

6 paneltest afval scheiden In een leeg mayonaiseemmertje kun je ook compost maken Menno Swaak Kostbare compost Iederéén kan compost maken, zegt Menno Swaak uit Den Haag. Ook iemand met alleen een balkon. Gewoon een kwestie van keukenafval verzamelen in een emmer of bak. Swaak geeft er cursussen over; zijn specialisme is de wormenbak waarin met behulp van mestpieren compost ontstaat. Composteren is een belangrijke manier om kostbare grondstoffen te behouden voor onze voedselproductie. Ik kijk bij mijn cursisten vooral naar wat er te composteren is en hoeveel. En naar wat je ermee kunt doen voor bijvoorbeeld kamerplanten, balkonbloembakken, tuin of moestuin. Composteren is een manier om afval scheiden en hergebruiken leuk te maken, vindt Swaak. Ik heb systemen met verschillende bakken. Mijn favoriet is een bak met bessen, kruiden, peultjes, bloemen en de wormcompost geïntegreerd. Maar in een leeg mayonaise-emmertje kun je ook compost maken. Ik vind het leuk om mensen daar enthousiast voor te krijgen. En het allerleukste is: je helpt er de natuur een handje mee. 62 consumentengids mei 2016

7 Ruth van Knippenberg Alles gescheiden Het liefst had ze een composthoop, maar dat gaat lastig op een flat met balkon. Verder scheidt Ruth van Knippenberg uit Amsterdam alles: papier, kleding, plastic en voor klein chemisch afval fietst ze naar het afgiftepunt. Ik vind het belangrijk voor het milieu. We moeten de natuur koesteren en respecteren, ook voor onze kinderen. Haar buren delen haar bevlogenheid niet altijd. Soms worden vuilniszakken zó van het balkon gegooid. Dan hangt het plastic tot in de bomen. En Van Knippenberg ziet weleens plastic in de papierbak verdwijnen. Soms spreek ik iemand aan. Als ik heel vriendelijk blijf, heeft dat effect. Mensen willen volgens mij wel, maar het wordt niet makkelijk gemaakt. Waarom hangt er geen informatiebord bij de afvalcontainers in haar stad? Over welk glas niet kan worden gerecycled, en waar de tetrapakken in horen? Dat soort informatie moet de gemeente actief aanbieden. Mensen willen volgens mij wel, maar het wordt niet makkelijk gemaakt consumentenbond.nl consumentengids mei