LID ZIJN IS MEER DAN VOETBAL

Transcriptie

1 LID ZIJN IS MEER DAN VOETBAL Een onderzoek naar de betrokkenheid van leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel om vrijwilligerstaken uit te voeren. Astrid van der Heijden

2 2

3 Afstudeerrapport Student Astrid van der Heijden Studentcode Opdrachtgever vv Bavel Bedrijfsbegeleider Raymond Mentink Onderwijsinstelling NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Opleiding Vrijetijdsmanagement Afstudeerbegeleider Wilco van Gool Afstudeerperiode April 2013 september 2013 Datum Breda, 27 september

4 4

5 SAMENVATTING Aanleiding De maatschappij verandert, moderniseert en individualiseert. Om als organisatie daar in mee te blijven gaan, worden er verschillende veranderingen verwacht. Zo ook bij voetbalvereniging Bavel. Vanaf het jaar 2000 heeft de vereniging een enorme groei doorgemaakt van circa 500 naar 900 leden in Mede door deze groei en de snelle veranderingen in de maatschappij is het belangrijk om leden betrokken te houden bij de club. Op dit moment heeft de vereniging te weinig vrijwilligers om de club in de toekomst draaiende te houden. Het bestuur denk dat de betrokkenheid van de leden met de vereniging niet hoog genoeg is, waardoor zij geen vrijwilligerstaken uit voeren. Probleemanalyse Er zijn echter veel meer redenen waarom leden geen vrijwilligerstaken uit voeren. Een persoon heeft een bepaalde behoefte die hem/haar motiveert om bepaald gedrag te vertonen. Dit gedrag moet dus onderzocht worden. Er wordt in het onderzoek gewerkt met de doelgroep leden en ouders van jeugdleden, omdat zij de belangrijkste en grootste groep betrokkenen zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren. Om het gedrag te achterhalen, moet inzicht verkregen worden in de motieven van de doelgroep om zo te weten te komen wat zij graag willen, zodat zij zich meer betrokken voelen met de vereniging en zo bereid zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren. Tevens moet onderzocht worden hoe de verschillende partijen een rol in kunnen spelen, welke externe factoren hier invloed op uit kunnen oefenen en wat de huidige situatie van de betrokkenheid is. Om te achterhalen waarmee de leden zich überhaupt betrokken bij kunnen voelen, moeten eerst de sterke en zwakke punten van de vereniging in kaart gebracht worden. Probleemstelling en onderzoeksdoelstelling Als gevolg van de aanleiding en de probleemanalyse is onderstaande probleemstelling geformuleerd. Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel en welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerstaken uit te voeren en hoe kan vv Bavel hierop inspelen om de betrokkenheid met de vereniging te vergroten? Deze probleemstelling vertaalt zich in onderstaande onderzoeksdoelstelling: Inzicht verkrijgen in de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel en de motieven van de leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerstaken uit te voeren, teneinde aanbevelingen te doen aan vv Bavel om de betrokkenheid bij leden en ouders van jeugdleden te vergroten, zodat zij bereid zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren. Onderzoeksvragen Om de probleemstelling te kunnen beantwoorden zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld: 1. Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel? 2. Wat is de huidige situatie omtrent betrokkenheid van leden en ouders van jeugdleden met vv Bavel? 3. Welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel om vrijwilligerstaken te doen? 4. Hoe zorgen voetbalverenigingen voor betrokkenheid met leden en vrijwilligers? 5

6 Conclusie Antwoorden op de onderzoeksvragen zijn verkregen uit desk- en fieldresearch. Door deze informatie is duidelijk geworden hoe de betrokkenheidssituatie nu is, waar de doelgroep zich überhaupt betrokken bij kan voelen, welke externe factoren hierbij een rol kunnen spelen, wat de motieven van de doelgroep zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren en hoe vv Bavel hierop kan inspelen. De leden en ouders van jeugdleden moeten zich betrokken gaan voelen bij de ons kent ons cultuur die heerst bij vv Bavel en het sportpark. Daarnaast mogen zij trots zijn op het dames-en meisjesvoetbal en op de aanpak van verbeteringen. Externe factoren die de betrokkenheid en het aantal vrijwilligers kunnen beïnvloeden zijn transparantie, verplichting van vrijwilligerswerk, stijgend opleidingsniveau, individualisering, strenge eisen aan vrijwilligerswerk en het zien van tijd als kostenpost. De huidige situatie omtrent betrokkenheid van leden is laag en er zijn te weinig geregistreerde vrijwilligers. Dit wordt mede beïnvloed door de onjuiste manier van communiceren. Er wordt niet volledig en via de juiste kanalen gecommuniceerd. De betrokkenheid van de bestuurs- en commissieleden is hoog, die van de ouders van jeugdleden matig en die van de leden laag. De huidige betrokkenheid en binding is er wel, maar niet in de vorm van uitvoerende taken. De juiste kennis ontbreekt, waardoor de houding te verbeteren is en het gedrag gestuurd moet worden. De potentie om van voetballende leden betrokken leden te maken is aanwezig. De motieven die leden en ouders van jeugdleden hebben om vrijwilligerstaken uit te voeren zijn vooral gericht op de sociale categorie. Wanneer taken met vrienden gedaan kunnen worden en zij nieuwe mensen leren kennen is het voor de leden veel aantrekkelijker om vrijwilliger te zijn. Zij willen graag samen iets doen, dat aansluit op hun persoonlijke interesses en waarbij zij hun eigen tijd kunnen indelen. Vv Bavel kan hierop inspelen door op een dusdanige manier te communiceren dat de leden geraakt worden door het vrijwilligerswerk. De taken dienen persoonlijk gemaakt te worden en er moet bewustwording gecreëerd worden van de belangen. Communicatie is hiervoor het belangrijkste middel. Aanbevelingen Aan de hand van de volgende aanbevelingen kan vv Bavel de betrokkenheid vergroten en meer vrijwilligers werven. Meer betrokkenheid creëren Meer vrijwilligers werven 1. Transparant worden 6. Vrijwilligersbeleid op website 2. Actiever gebruik van social media 7. Leden informeren over vrijwilligersbeleid 3. Leden aan het woord laten 8. Het waarom communiceren 4. Kantine als ontmoetingsplek 9. Vrijwilligerstaken aanbieden naar wensen 5. Dames meer integreren in de van leden voetbalvereniging 10. Voordelen van vrijwilligerswerk duidelijk maken 11. Vrijwilligerspoule opstellen 12. Geef betrokkenheid de tijd 6

7 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING... 5 VOORWOORD INLEIDING ACHTERGROND EN AANLEIDING PROBLEEMANALYSE PROBLEEMSTELLING ONDERZOEKSDOELSTELLING ONDERZOEKSVRAGEN STRUCTUUR THEORETISCH KADER SITUATIE ANALYSE BEGRIPPEN UITLEG BETROKKENHEID BEHOEFTEN MOTIEVEN CONCLUSIE THEORETISCH KADER METHODE VAN ONDERZOEK DESKRESEARCH FIELDRESEARCH DIEPTE-INTERVIEWS EXPERT INTERVIEW ENQUÊTE DATAVERWERKING EN ANALYSE METHODE PER ONDERZOEKSVRAAG HUIDIGE SITUATIE VAN VV BAVEL SAMENVATTING HUIDIGE SITUATIE BETROKKENHEID ALGEMEEN COMMUNICATIE MOTIEVEN VERBETERPUNTEN SAMENVATTING MOTIEVEN VAN LEDEN EN OUDERS ALGEMEEN COMMUNICATIE

8 6.3 MOTIEVEN BETROKKENHEID BIJ VOETBALVERENIGINGEN EXPERT INTERVIEW MANON DE KOK BEWUSTWORDING COMMUNICATIE ERVAREN VAN HET WERK ANDERE VERENIGINGEN VV SCHAGEN VV UNA/BRINVAST RKVV JEKA SAMENVATTING CONCLUSIES ONDERZOEKSVRAAG ONDERZOEKSVRAAG ONDERZOEKSVRAAG ONDERZOEKSVRAAG PROBLEEMSTELLING AANBEVELINGEN MEER BETROKKENHEID CREËREN KEEPER: TRANSPARANT WORDEN LINKSBACK: ACTIEVER GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA LAATSTE MAN: LEDEN AAN HET WOORD LATEN VOORSTOPPER: KANTINE ALS ONTMOETINGSPLEK RECHTSBACK: DAMES MEER INTEGREREN IN DE VOETBALVERENIGING MEER VRIJWILLIGERS WERVEN LINKSHALF: VRIJWILLIGERSBELEID OP WEBSITE RECHTSHALF: LEDEN INFORMEREN OVER VRIJWILLIGERSBELEID RECHTSVOOR: HET WAAROM COMMUNICEREN SPITS: VRIJWILLIGERSTAKEN AANBIEDEN NAAR WENSEN LEDEN MID-MID: VOORDELEN VAN VRIJWILLIGERSWERK DUIDELIJK MAKEN LINKSVOOR: VRIJWILLIGERSPOULE OPSTELLEN DE TRAINER: GEEF BETROKKENHEID DE TIJD LITERATUURLIJST BIJLAGEN

9 VOORWOORD Afstuderen. Vier jaar geleden moest ik er als 17-jarig broekie nog niet aan denken. Laat staan een scriptie schrijven. Ik wist niet eens wat dat precies inhield. Nu kan ik zeggen dat ik het kan. Ik kan een scriptie schrijven! Een HBO scriptie, over betrokkenheid van leden bij voetbalvereniging Bavel om vrijwilligerstaken uit te voeren. De afgelopen weken waren erg boeiend. In relatief korte tijd heb ik mij verdiept in een interessant onderwerp dat ook voor mij persoonlijk mijn ogen heeft geopend. Ik kijk nu heel anders tegen vrijwilligers bij mijn eigen voetbalvereniging aan. En dat is eigenlijk precies het knelpunt van vrijwilligerswerk. Mensen moeten eerst zelf iets ervaren of meemaken, voordat zij hier het belang van inzien. Met deze scriptie hoop ik een bijdrage te hebben geleverd aan de betrokkenheid van leden bij vv Bavel. Door mijn aanbevelingen toe te passen, moeten er meer vrijwilligers komen en moeten de huidige vrijwilligers minder belast worden. Ik wil graag het bestuur en de commissies van vv Bavel bedanken voor het bieden van deze kans. Doordat zij het nut van dit onderzoek inzagen, heb ik mijzelf kunnen ontwikkelen en heb ik me kunnen verdiepen in een heel interessant maatschappelijk onderwerp. Ik wil Raymond Mentink, mijn bedrijfsbegeleider, in het bijzonder bedanken, voor zijn professionele begeleiding gedurende deze periode. Raymond had altijd tijd voor me en dacht graag met me mee. Ook de andere bestuurs- en commissieleden van vv Bavel wil ik bedanken voor het meewerken aan de interviews. Daarnaast wil ik Wilco van Gool, mijn begeleider vanuit school, bedanken voor zijn duidelijke feedback en begeleiding tijdens het onderzoek. Last but not least, wil ik mijn ouders, mijn zussen en mijn vriendinnen bedanken voor de steun in deze periode. Zij gaven mij oppeppende woorden wanneer ik die nodig had en waren een luisterend oor wanneer ik aan het ratelen was over mijn bijzondere bevindingen. Astrid van der Heijden, Breda, september

10 10

11 1. INLEIDING 1.1 ACHTERGROND EN AANLEIDING Vv Bavel is een Nederlandse amateurvoetbalclub uit Bavel (gemeente Breda) in Noord-Brabant. De club speelt in de clubkleuren groen-wit en de thuisbasis is Sportpark De Roosberg in Bavel. Tijdens de oprichting op 1 november 1937 was het voornaamste doel de jeugd van de straat en uit de kroeg te houden. Tegenwoordig staat het spelplezier voorop en heeft de vereniging de ambitie op sportief niveau naar de derde klasse te promoveren. Op het niet voetbaltechnische vlak wil men op een sportieve en respectvolle wijze met elkaar omgaan en daarmee een leuke en gezellige vrijetijdsbesteding nastreven. In september 2013 telt de vereniging 908 leden. De doelgroep van vv Bavel is erg breed. (Veld)Voetballiefhebbers vanaf vijf jaar mogen zich aanmelden bij de vereniging om in teamverband te voetballen. VV Bavel speelt in het seizoen in de competitie met de volgende teams: Senioren: Jeugd: - 5 herenteams (zondag) - 3 A teams - 6 D teams - 4 herenteams (zaterdag) - 3 B teams - 1 D team meisjes - 4 damesteams - 1 B team meisjes - 9 E teams - 1 G-voetbalteam - 5 C teams - 7 F teams - 1 C team meisjes - 2 mini teams Vv Bavel is niet de enige voetbalvereniging in de gemeente Breda. De gemeente Breda telt 18 voetbalverenigingen die hiernaast schematisch zijn weergegeven. Vv Bavel heeft vanaf 2000 een enorme groei doorgemaakt van circa 500 naar 900 leden in Mede door deze groei en de snelle veranderingen in de maatschappij is het belangrijk om leden betrokken te houden bij de club. Dit is belangrijk om het verenigingsgevoel te behouden en mensen door middel van sport te laten genieten van hun, kostbare, vrije tijd. Het bestuur is op zoek naar verbeteringen in de structuur van de organisatie en naar de beleidskaders voor vrijwilligers. Zij denken hierbij aan niet-voetbaltechnische zaken, zoals sociaal maatschappelijke betrokkenheid, de cultuur, vrijwilligers, sponsoren en multifunctionaliteit. Figuur 1. Overzicht voetbalclubs in Breda, afkomstig van 11

12 Daarnaast wil men meer inzage in de vragen en behoeften die spelen bij leden en bij de ouders van jeugdleden met betrekking tot verbetering van de vereniging. Ook wil de vereniging zich op social media gebied gaan profileren. Met het gebruik van Twitter en Facebook wil vv Bavel meer interactie tot stand laten komen tussen de leden, supporters, sponsoren, vrijwilligers en andere betrokkenen van de vereniging. Deze binding tussen de leden en de vereniging is nodig om voor de club een bloeiende toekomst te genereren, waarin alle partijen betrokken worden. De vorming van het nieuwe bestuur en de zeven commissies (bijlage 1.3) bij aanvang van het seizoen , is het begin van de professionalisering van de amateurvereniging. Door middel van een onderzoek wil het bestuur de werkzaamheden en knelpunten met betrekking tot vrijwilligerswerk binnen de vereniging in kaart brengen. Het probleem dat het bestuur van de vereniging ziet, is dat de leden te weinig betrokkenheid hebben met de club op het gebied van vrijwilligerswerk. 1.2 PROBLEEMANALYSE Dit probleem willen zij in kaart brengen door middel van een onderzoek dat gericht is op de nietvoetbaltechnische zaken binnen de vereniging. Vv Bavel telt ongeveer 900 leden. De leden trainen en spelen hun wedstrijden voor de club, maar doen daarnaast vrij weinig bij de vereniging. Het bestuur wil weten of er leden zijn die meer betrokken willen zijn bij de vereniging en taken buiten het voetbal om willen uitvoeren. Reeds zijn de verschillende commissies begonnen, in samenwerking met Breda Actief, met het maken van beleidsplannen. Zij zijn hiermee begonnen, omdat de vereniging op dit moment geen heldere beleidsplannen heeft op basis waarvan de commissies hun werkzaamheden uit kunnen voeren. Zo is in kaart gebracht welke taken er binnen de vereniging zijn en welke uitvoerbaar zijn door leden. De vereniging borduurt nu voort op hetgeen ze al jaren doen. Verschillende mensen voeren taken uit welke zij al jaren op een bepaalde manier uitvoeren, zonder dat er gerichte draaiboeken of afspraken voor beschikbaar zijn. Veel is opgeslagen in de hoofden van een beperkte groep mensen. Door middel van het uitwerken van verschillende beleidsplannen wil de vereniging deze taken inzichtelijk maken en handvatten creëren voor de toekomst. Op die manier ontstaat er meer structuur en helderheid in de doelstellingen van de club om de visie en missie verder tot uitvoer te kunnen brengen. Een overzicht van welke beleidsplannen er op dit moment worden opgesteld door de verschillende commissies is te vinden in bijlage nummer 1.1. De beleidsplannen vormen de basis voor de vereniging en zijn opgesteld aan de hand van een stappenplan, aangereikt door een verenigingsadviseur van Breda Actief. De verenigingsadviseur ondersteunt de commissies bij het maken van deze beleidsplannen, zodat er een gedegen en bruikbaar document komt. Door het opstellen van de beleidsplannen is de vereniging begonnen met een eerste stap richting professionalisering. De kern van het probleem ligt echter veel dieper dan het bestuur had verwacht, blijkt uit gesprekken die gevoerd zijn met bestuursleden. Waarom doen leden geen vrijwilligerswerk bij vv Bavel? is een complexe vraag. De achtergrond hiervan heeft onder andere te maken met betrokkenheid. Een vraag als Wat is de betrokkenheid van leden met de vereniging? kan alleen opgelost worden als men weet waar de leden zich überhaupt betrokken bij kunnen voelen. Wat voor vereniging is vv Bavel eigenlijk? Waarin onderscheidt de vereniging zich van andere (voetbal)verenigingen? En wanneer zijn de leden bereid om vrijwilligerstaken uit te voeren? Om de vereniging optimaal te kunnen adviseren is het zaak eerst de vereniging goed in kaart te brengen. Dit wordt gedaan door een situatieanalyse, met zowel een interne als een externe kijk. 12

13 De interne kijk in de organisatie is van belang om mogelijke tekortkomingen aan het licht te stellen, zodat de vereniging op strategisch niveau besluiten kan nemen over eventuele wijzigingen in het beleid ten einde meer betrokkenheid te creëren bij leden. De externe kijk is gericht op de kansen en bedreigingen die er spelen in de maatschappij voor vv Bavel. Tevens is het belangrijk om inzicht te krijgen in de motieven van leden. Er spelen namelijk veel meer factoren mee dan alleen betrokkenheid wat het bestuur denkt waarom de leden geen vrijwilligerswerk doen. Volgens het Triade-model van Poiesz (1999) zijn er drie factoren die het gedrag van mensen bepalen: motivatie, capaciteit en gelegenheid. De vrijwilliger is bijvoorbeeld niet gemotiveerd als het vrijwilligerswerk hem niet interesseert of als het vrijwilligerswerk noodgedwongen is, bijvoorbeeld door verplichting. De vrijwilliger heeft daarnaast verschillende capaciteiten nodig om het vrijwilligerswerk te doen. Hij heeft niet de capaciteit als de taak te ingewikkeld is (mentale capaciteit), bijvoorbeeld doordat hij geen verstand heeft van voetbaltrainingen geven. Of als hij een slechte knie heeft (fysieke capaciteit) of geen voetbalschoenen heeft (instrumentele capaciteit). Dan zal hij geen trainer kunnen worden. Tot slot, zal de vrijwilliger voldoende tijd en middelen moeten hebben om in zijn vrije tijd vrijwilligerswerk te kunnen doen. Hij moet dus wel in de gelegenheid zijn om naar de vereniging toe te komen (auto, fiets) en hier tijd voor hebben. De vereniging moet achter deze motieven van de leden komen om zo te weten te komen wat de leden graag willen, zodat zij zich meer met de vereniging kunnen identificeren. Vanuit het bestuur is er behoefte aan meer vrijwilligers om de vele vrijwilligerstaken onder meer mensen te kunnen verspreiden en daarnaast meerdere taken uit te kunnen voeren waar nu geen capaciteit voor is. Vanuit de leden moet achterhaald worden of zij deze behoefte van het bestuur in willen vullen en welke eisen zij hierbij stellen. Van oudsher is een voetbalvereniging een vereniging waar mensen samen komen en samen iets bereiken door middel van sport. Wanneer de leden meer betrokken raken bij de vereniging, stimuleert dit de bereidheid om vrijwilligerstaken uit te voeren. Op dit moment heeft de vereniging een tekort aan vrijwilligers en daarom is het voor vv Bavel belangrijk dat er onderzoek gedaan wordt naar de motieven van de leden. Binnen een vereniging zijn er veel mensen actief met verschillende functies. De belangrijkste doelgroep voor een voetbalvereniging is de leden. Daarnaast hebben ook ouders van (jeugd)leden veel met de vereniging te maken. Verder zijn er nog supporters die wekelijks naar de wedstrijden van de elftallen komen kijken, sponsors die een financiële bijdrage leveren en vrijwilligers die de vereniging een warm hart toe dragen. Om het onderzoek zo gericht mogelijk te maken, wordt er gewerkt met de doelgroep: leden en ouders van (jeugd)leden. Dit zijn de grootste groep betrokkenen en zij zijn belangrijk vanwege hun actieve rol. Ook is dit de grootste en belangrijkste groep om vrijwilligerstaken uit te gaan voeren. De kern van het probleem is: Wat zorgt er binnen een vereniging voor dat leden zich betrokken voelen en hoe kunnen de verschillende partijen hier een rol in spelen? Om deze vraag te kunnen beantwoorden moet er achterhaald worden wat voor een vereniging vv Bavel is, wat er voor zorgt dat leden zich betrokken gaan voelen en wat de verschillende partijen kunnen doen om ook daadwerkelijk deze betrokkenheid te vergroten. In het onderzoek wordt daarom de huidige algemene situatie van vv Bavel in kaart gebracht en de situatie ten opzichte van betrokkenheid. Vervolgens wordt gekeken hoe de verschillende partijen hier een rol in kunnen spelen, door te kijken naar andere verenigingen en te luisteren naar een expert op dat gebied. 13

14 1.3 PROBLEEMSTELLING Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel en welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerstaken uit te voeren en hoe kan vv Bavel hierop inspelen om de betrokkenheid met de vereniging te vergroten? 1.4 ONDERZOEKSDOELSTELLING Inzicht verkrijgen in de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel en de motieven van de leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerstaken uit te voeren, teneinde aanbevelingen te doen aan vv Bavel om de betrokkenheid bij leden en ouders van jeugdleden te vergroten, zodat zij bereid zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren. 1.5 ONDERZOEKSVRAGEN 1. Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel? 2. Wat is de huidige situatie omtrent betrokkenheid van leden en ouders van jeugdleden met vv Bavel? 3. Welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel om vrijwilligerstaken te doen? 4. Hoe zorgen voetbalverenigingen voor betrokkenheid met leden en vrijwilligers? 14

15 1.6 STRUCTUUR Dit rapport bestaat globaal uit drie delen. Het eerste deel, hoofdstuk 2 en 3, beschrijft welke modellen, theorieën en onderzoeksmethoden zijn gebruikt om het onderzoek uit te voeren. Het tweede deel, hoofdstuk 4,5,6 en 7, beschrijft de resultaten op de onderzoeksvragen. In het derde deel, hoofdstuk 8 en 9, worden tenslotte de conclusies en aanbevelingen naar voren gebracht. Gespecificeerd in hoofdstukken geeft het de volgende indeling. In hoofdstuk 2 wordt het theoretisch kader nader toegelicht. Het beschrijft de modellen en theorieën die de basis vormen van het uitgevoerde onderzoek. In hoofdstuk 3 wordt er ingegaan op de methoden van onderzoek. Het beschrijft de methoden die gebruikt zijn om aan de juiste resultaten te komen en vervolgens antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvragen. De antwoorden op de onderzoeksvragen worden behandeld in de hoofdstuk 4 tot en met 7. Hoofdstuk 4 geeft de huidige situatie van vv Bavel weer, zowel intern als extern. In hoofdstuk 5 wordt de huidige situatie van de vereniging met de leden omtrent betrokkenheid beschreven en in hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de motieven die de doelgroep heeft om vrijwilligerstaken uit te voeren. In hoofdstuk 7 wordt beschreven hoe andere voetbalverenigingen voor betrokkenheid en vrijwilligers zorgen en wordt er informatie over dit onderwerp ingewonnen bij een expert. Vanuit de resultaten wordt in hoofdstuk 8 een overzicht gegeven van de conclusies. De conclusies op de verschillende onderzoeksvragen vormen samen de conclusie op de probleemstelling. In hoofdstuk 9 worden tenslotte de aanbevelingen voor vv Bavel beschreven. 15

16 16

17 17 2. THEORETISCH KADER Om de centrale begrippen van het onderzoek te onderbouwen worden in dit hoofdstuk een aantal theorieën en modellen besproken. Voor onderzoeksvraag 1 wordt een situatie analyse gemaakt, dus hierover gaat paragraaf 2.1. In de paragraven daarna worden de centrale begrippen van het onderzoek besproken, namelijk betrokkenheid, behoeften en motieven. 2.1 SITUATIE ANALYSE Om de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel in kaart te brengen is het van belang om zowel naar de interne omgeving als de externe omgeving te kijken. De interne analyse heeft als doel vast te stellen wat de sterktes en zwaktes van de organisatie zijn. Er zijn verschillende modellen om de interne analyse uit te voeren. Een veelgebruikt model is het 7s model van McKinsey (1981). Bij dit model wordt onderzoek gedaan naar structure, systems, style, staff, skilss, strategy en shared values. Arend Geul (2005) richt zich specifiek op de gebieden die van belang zijn bij het ontwerp van een beleid: doelstellingen, instrumenten en tijdskeuze. Voor dit onderzoek worden alleen de sterktes en zwaktes van de vereniging in kaart gebracht om zo te kunnen bepalen welke factoren er invloed hebben op de betrokkenheid. Dit wordt gedaan op het gebied van structuur en ervaring. Huidige trends en ontwikkelingen die meespelen voor de voetbalvereniging op het gebied van vrijwilligerswerk worden opgezocht door middel van desk research. Er zijn verschillende modellen om de externe analyse uit te voeren. Zo kan door middel van de 6 W s van Ferrel (1999) de afnemersanalyse worden gedaan door vragen als: wie, wat, waar, wanneer, waarom wel en waarom niet. Het Vijfkrachtenmodel van Porter (1979) is een ander instrument om de afnemers te analyseren. De vijf krachten zijn: huidige concurrenten, nieuwe concurrenten, afnemers, substituten en leveranciers. Een andere manier om de macrotrends duidelijk in kaart te brengen is DESTEPmethode. Hierin worden trends op demografisch, economisch, sociaal-cultureel, technologisch, ecologisch en politiek-juridisch in kaart gebracht. De laatste methode is in dit onderzoek het best van toepassing, omdat vrijwilligerswerk een maatschappelijk onderwerp is wat samenhangt met de ontwikkelingen in de maatschappij. Door deze ontwikkelingen te analyseren kunnen de kansen en bedreigingen voor vv Bavel opgemaakt worden. 2.2 BEGRIPPEN UITLEG Betrokkenheid Betrokkenheid wordt in veel literatuur benaderd vanuit de overtuiging van Meyer en Allen. Zij beschrijven betrokkenheid als een kracht die het individu bindt aan gedrag dat relevant is voor één of meer doelen (Meyer & Herscovitch, 2001). Betrokkenheid is een stabiele, verbindende kracht die richting geeft aan gedrag. De belangrijkste gedrag gerelateerde consequentie van betrokkenheid is het continueren van de relatie met het object/doel. Betrokken zijn bij de belangen van iets of iemand of je identificeren met de eigen organisatie en het extra leveren van inspanning in het belang daarvan is dus betrokkenheid. Betrokkenheid bij een vereniging is anders dan betrokkenheid bij een werkgever. Een sport binnen een vereniging wordt uitgeoefend in de vrije tijd en omdat iemand de sport leuk vindt. Vaak kan die sport alleen uitgeoefend worden in competitieverband binnen een vereniging.

18 Mensen zijn dan genoodzaakt lid te worden van een vereniging. Een vereniging is een verzameling mensen die zich met een bepaald doel georganiseerd hebben. Van vroeger uit was je lid van een voetbalvereniging en deed je daar iets voor terug. Je maaide het gras, pompte de ballen op of poetste de toiletten. Tegenwoordig is de tegenprestatie van lid zijn van een vereniging contributie betalen. Echter kan een vereniging niet zonder mensen die nog steeds deze basistaken uitvoeren (Kooijman, 2012). Motivatie Betrokkenheid hangt sterk samen met motivatie. Hoe sterker de behoefte die door een bepaalde beslissing kan worden vervuld, des te sterker is de betrokkenheid bij de beslissing en dus bij de stimuli die betrekking hebben op die beslissing. Iemand die behoefte heeft aan status en aanzien, en verwacht die behoefte te kunnen vervullen door het kopen van merkkleding, is waarschijnlijk betrokken bij de beslissing met betrekking tot die kleding. Betrokkenheid is een staat van motivatie, bepaald door de mate van persoonlijk belang en/of de interesse die een bepaalde stimulus met zich meebrengt. (Nederstigt & Poiesz, 2010) Behoefte Het begrip behoefte wordt hierboven al enkele keren genoemd en is verbonden met het begrip motivatie. Behoeften zijn per individu verschillend en zijn moeilijk meetbaar. Er zijn meerdere soorten behoeften, namelijk (Nederstigt & Poiesz, 2010): - Primaire behoeften versus secundaire behoeften - Objectieve behoeften versus subjectieve behoeften - Latente behoeften versus manifeste behoeften Begrippen koppeling De begrippen betrokkenheid, motivatie en behoefte staan constant met elkaar in verband. De motivatie om bepaald gedrag te vertonen, ontstaat doordat een mens een bepaald doel wil bereiken. Het doel is zo gekozen, dat het bereiken van het doel automatisch betekent dat de behoefte wordt bevredigd. Hoe sterker de behoefte die door een bepaalde beslissing kan worden vervuld, des te sterker is de betrokkenheid bij de beslissing en dus bij de motivatie die betrekking hebben op die beslissing. Dus: Onvervulde behoefte onaangename situatie drijfveer/motivatie vertonen van gedrag bereiken van het gestelde doel verbetering van de situatie. 18

19 2.3 BETROKKENHEID Er bestaan schalen waarmee de mate van betrokkenheid kan worden gemeten. Deze schalen hebben vaak betrekking op een bepaald soort betrokkenheid, zoals productbetrokkenheid of sociale betrokkenheid. In het Basisboek Vrijwilligersmanagement worden vijf niveaus beschreven waarop mensen betrokken kunnen zijn. De ene vorm van betrokkenheid is niet beter of slechter dan de andere, maar heeft wel gevolgen voor de (vrijwillige) inzet van mensen. Vijf niveaus van betrokkenheid De auteurs van Movisie onderscheiden vijf niveaus (Gast & e.a., 2011): 1. Betrokkenheid bij de missie, ambitie en droom. Waarom zijn we er en doen we wat we doen? 2. Betrokkenheid bij de organisatie/het initiatief. Hoe zijn we aan het werk? En waar vindt het werk plaats? 3. Betrokkenheid bij de uitvoering: de projecten en de activiteiten. Wat doen we? 4. Betrokkenheid bij de mensen. Wie ken ik, wie doen het en voor wie doe ik het? 5. Betrokkenheid bij de opbrengsten: de producten en diensten. Wat levert het op en wat heb ik eraan? Als achterhaald is wie zich op welk niveau betrokken voelt, kan daar rekening mee gehouden worden. Er kan voor elk persoon een juiste betrokkenheidspakket samengesteld worden. De drie betrokkenheidsdimensies van Meyer en Allen Meyer en Allen (1991) noemen drie dimensies van betrokkenheid van werknemers (Gast & e.a., 2011): - Affectieve betrokkenheid - Calculatieve betrokkenheid - Normatieve betrokkenheid Affectieve betrokkenheid wordt getypeerd als de emotionele binding, identificatie en engagement met de organisatie. Werknemers met een sterke affectieve betrokkenheid werken bij de organisatie omdat zij dat willen. Normatieve betrokkenheid wordt getypeerd als een gevoel van verplichting om aan het werk te blijven. Medewerkers die een hoge mate van normatieve betrokkenheid ervaren, voelen zich in zekere zin moreel verplicht om bij de organisatie te blijven werken. Een medewerker zou bijvoorbeeld een hoge normatieve betrokkenheid bij de organisatie kunnen ervaren als collega s al een lange tijd bij de organisatie werkzaam zijn en deze loyaliteit aan de organisatie continu benadrukt wordt. Calculatieve betrokkenheid (ook wel continuïteitsbetrokkenheid genoemd) wordt beschreven als bewustzijn van de economische en sociale kosten die vertrek uit de organisatie met zich meebrengt. Medewerkers die in de eerste plaats op deze manier betrokken zijn, hebben de organisatie nodig. Deze vorm van betrokkenheid komt voort uit de side bet theorie, die ervan uitgaat dat betrokkenheid nauw samenhangt met de intentie van medewerkers om bij de organisatie te blijven. Investeringen, zogenaamde side bets, verliezen hun waarde zodra de medewerker de organisatie verlaat. Het gaat dus allemaal om kosten en baten. 19

20 De drie vormen van betrokkenheid van werknemers zijn herkenbaar, als het gaat om de betrokkenheid van mensen bij vrijwilligersorganisaties en -initiatieven. Mensen voelen zich betrokken bij het doel van de organisatie (affectief), ze willen betrokken blijven omdat het hen veel kost om afscheid te nemen - denk aan waardering, aanzien, vrienden en netwerk (calculatief), én omdat ze loyaal zijn aan de organisatie en de mensen (normatief). Als je weet welke dimensie(s) een rol speelt (spelen), kun je daar rekening mee houden. Tri-componentenmodel Het boek Consumentengedrag (Nederstigt & Poiesz, 2010) onderscheidt ook drie dimensies van betrokkenheid die medewerkers kunnen hebben met organisaties. Dit zijn: - Affectieve betrokkenheid - Cognitieve betrokkenheid - Conatieve betrokkenheid Affectieve betrokkenheid is volgens hen een gevoel van emotionele verbondenheid van medewerkers met een organisatie. Medewerkers met een sterke mate van affectieve betrokkenheid willen graag bij de organisatie blijven behoren. Cognitieve betrokkenheid betreft de kennis van de consument over het attitudeobject. Die kennis kan zijn opgedaan via verzameling en verwerking van informatie of door ervaring met het object. Ten slotte kan conatieve betrokkenheid worden onderscheiden. Het verwijst naar de gedragsgeneigdheid of gedragsintentie van de consument ten aanzien van het object. Hogebetrokkenheidshiërarchie Om te kunnen achterhalen welke factoren er binnen een vereniging voor zorgen dat leden zich betrokken voelen, kan er gebruik gemaakt worden van de hogebetrokkenheidshiërarchie van Floor en Van Raaij (Floor & van Raaij, 2006). Met behulp van deze hiërarchie wordt achterhaald wat de precieze kennis, houding en het gedrag van de doelgroep is ten opzichte van de vereniging. Bij een hoge betrokkenheid doorloopt de consument zes fasen in drie hoofdgroepen: kennis (bekendheid), attitude (begrip), gedrag (overtuiging en actie); ook wel cognitie, affectie en conatie genoemd. Wanneer er sprake is van een lage betrokkenheid doorlopen consumenten niet alle stappen en zeker niet in de voorgestelde volgorde. In het kader van het onderzoek voor vv Bavel worden de leden en ouders van (jeugd)leden in dit geval gezien als de consument. De zes fasen uit de hiërarchie liggen in elkaars verlengde. Elke voorgaande fase is een voorwaarde voor de volgende. Voor hoge betrokkenheid is het essentieel dat leden kennis over de vereniging opdoen en er een goed gevoel of gunstige beoordeling (attitude) van krijgen. De betrokkenheid van de consument (lid) hangt af van de persoonlijke eigenschappen van de consument, de aard van het product (zelf voetballen, kind voetballen, activiteiten) en de situatie waarin de consument zich bevindt (gezin, student, kind). 20

21 De betrokkenheid is het grootst volgens Floor en Van Raaij (2006) als het een situatie betreft waarin de consument (lid) kan kiezen uit een groot aantal min of meer gelijksoortige producten (verenigingen/vrijetijdsactiviteiten). Door het grote aanbod dreigen ze door de bomen het bos niet meer te zien. Er zijn zoveel instanties waar men vrijwilligerswerk kan doen, waardoor hetgeen waar ze uiteindelijk voor kiezen een hoge mate van betrokkenheid heeft. Ook een situatie waarin de consument weinig ervaring heeft met het product (vrijwilligerswerk) leidt tot een hoge betrokkenheid. Wanneer ze nog nooit eerder vrijwilligerswerk hebben uitgevoerd, zullen ze eerst goed nadenken of ze dit wel echt willen. In deze situaties proberen consumenten zo veel mogelijk informatie te verzamelen. Ze volgen dan vaak de hogebetrokkenheidshiërarchie: kennis, attitude en gedrag. Figuur 2. Hogebetrokkenheidshiërarchie Floor en Van Raaij (2006) Dit model is het best toepasbaar op het onderzoek bij vv Bavel, omdat door middel van dit model de mate van betrokkenheid kan worden gemeten. De fases kunnen in een ander kader worden geplaatst, waardoor dit model niets met een merk of een product te maken heeft. De fases in de groep kennis kunnen worden veranderd in bekendheid en kennis, om zo na te gaan hoe groot deze zijn bij de doelgroep. De groep attitude kan hetzelfde blijven en de fases in de groep gedrag kunnen worden aangepast in intentie en beslissing, om zo te onderzoeken wanneer de doelgroep bereid is om over te gaan op de beslissing om vrijwilligerstaken te doen. Hierdoor zijn de referenties met een product of een merk veranderd in organisatie en taak. 21

22 2.4 BEHOEFTEN De behoefte van een persoon heeft invloed op de betrokkenheid. Hoe sterker een behoefte, hoe groter de betrokkenheid. Om de innerlijke drijfveren van iemands gedrag te meten is de zogenaamde vrijetijdsmotivatieschaal ontwikkeld door Ragheb en Beard. Deze schaal is gebaseerd op de behoeftehiërarchie van Maslow. Behoeftehiërarchie van Maslow Maslow onderscheidt vijf fundamentele behoeften (Beunders & Boers, 2007): - Fysiologische behoefte: de behoefte aan drinken, voeding en slaap - Behoefte aan veiligheid: behoefte aan persoonlijke veiligheid, orde stabiliteit en zekerheid - Behoefte aan sociale acceptatie: de behoefte om ergens bij te horen, behoefte aan liefde en genegenheid - Behoefte aan waardering: behoefte aan zelfrespect en het respect van anderen - Behoefte aan zelfverwezenlijking: de volledige ontplooiing van de eigen mogelijkheden. De behoeften zijn hiërarchisch te rangschikken, waarbij de fysiologische behoefte (lichamelijke behoeften) de laagste behoefte is en de behoefte aan zelfverwezenlijking (zelfontplooiing) de hoogte is. Figuur 3. Behoeftepiramide van Maslow uit Beunders & Boers (2007) De meest basale behoefte van de mens is de behoefte aan eten, drinken en slaap. Wanneer de mens in die behoeften voorzien is, zal hij trachten om een veilige situatie te scheppen. Hij gaat op zoek naar blijvend onderdak, hij zal de verdediging van zijn bezit organiseren en dergelijke. Wanneer daaraan voldaan is, dan komt de derde behoefte betreft het menselijk gedrag in zijn algemeenheid. Behoefte aan liefde en ergens bij horen. Deze behoefte en de twee daarna kunnen van invloed zijn op de bereidheid om vrijwilligerstaken uit te voeren bij vv Bavel. Dit kan worden gedaan als behoefte aan ergens bij horen, waardering en zelfverwezenlijking. De theorie van Maslow is erg materialistisch en omdat het uitvoeren van vrijwilligerstaken wordt gezien als vrijetijdsbesteding, is de theorie van Ragheb en Beard beter toepasbaar. 22

23 Vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard In de vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard wordt er onderscheid gemaakt tussen vier behoeftecategorieën (Beunders & Boers, 2007): - De intellectuele dimensie; het gaat om de behoefte om te leren, exploreren, ontdekken, denken en verbeelden. Hier maken Ragheb en Beard een koppeling met de behoefte tot zelfverwezenlijking uit de behoeftehiërarchie van Maslow. - De sociale dimensie; heeft betrekking op de behoefte aan sociaal contact. Deze is gelijk te stellen aan de behoefte aan sociale acceptatie van Maslow. - De prestatiemotivatie-dimensie; het gaat om het ondernemen van een uitdaging of competitie, vanuit de behoefte jezelf te bewijzen. Dit is een vertaling van de behoefte aan waardering uit de behoeftehiërarchie van Maslow. - De stimulansvermijding-dimensie; heeft betrekking op de behoefte te ontsnappen aan een te hoog stimulatieniveau. Geestelijk ontspannen, lichamelijk ontspannen en het vermijden van de drukte van alledag. Dit valt onder de fysiologische behoefte van Maslow. Deze theorie is de het best geschikt om de behoefte van de leden om vrijwilligerstaken uit te voeren te achterhalen, omdat door de motivatieschaal van Ragheb en Beard kan worden afgeleid welke dimensies van belang zijn om vrijwilligerstaken uit te voeren. Zo kunnen de behoeften worden achterhaald. 2.5 MOTIEVEN Mensen kunnen verschillende beweegredenen hebben om iets (niet) te doen. Zo n beweegreden of drijfveer wordt een motief genoemd. De mate waarin het motief aanwezig is, noemen Nederstigt en Poiesz (2010) motivatie. Een persoon heeft een behoefte die hij met behulp van het betreffende gedrag denkt te kunnen vervullen. Functionele benadering In het Basisboek vrijwilligersmanagement (Gast, Hetem, & Wilbrink, 2009) wordt de theorie van Clary (1998) beschreven. Volgens Clary is de functionele benadering een van de belangrijkste stromingen op het gebied van vrijwilligersmotivatie. Hierbij zijn de functie(s) die het vrijwilligerswerk heeft voor de vrijwilliger zélf, bepalend voor de motivatie. Deze zijn op te splitsen in de volgende categorieën: 1. Carrière gerichte motieven 2. Normatieve motieven 3. Sociale motieven 4. Leermotieven 5. Kwaliteitsmotieven 6. Beschermingsmotieven Deze stromingen laten zien hoeveel variatie er bestaat in de motivatie om vrijwilligerswerk te doen. Vv Bavel moet zich bewust worden van deze variatie om in te kunnen spelen op de beweegredenen van haar vrijwilligers. Inzicht in wat vrijwilligers motiveert, draagt bij aan het binden en behouden van vrijwilligers. De houding van de organisatie (vv Bavel) dat ze voor jou als vrijwilliger op het terrein van motieven iets kunnen betekenen, trekt vrijwilligers aan. Positieve reacties en complimenten zijn erg belangrijk om vrijwilligers te behouden. 23

24 Drie stappen om met vrijwilligers de doelen te bereiken Volgens Heinsius (2003) in het Basisboek vrijwilligersmanagement (Gast, Hetem, & Wilbrink, 2009) geven de volgende drie stappen inzicht in hoe vv Bavel kan inspelen op de motieven van vrijwilligers, hen gemotiveerd kan houden en hen dankzij die motivatie laten werken aan het bereiken van de doelen van de vereniging. 1. Ken de vrijwilligers en hun motieven: Heinsius maakt hiervoor gebruik van het Vrijwilligerskwadrant van Kupers e.a. (2005). Uitdaging Zelf Bevestiging Omgeving Ervaring Veiligheid Figuur 4. Vrijwilligerskwadrant van Kupers e.a. (2005) uit Basisboek vrijwilligersmanagement (2009) Het vrijwilligerskwadrant geeft inzicht in hoe met verschillende soorten vrijwilligers om te gaan. Waar zoekt de vrijwilliger bevestiging (bij zichzelf of bij anderen (omgeving)) en waar zoekt de vrijwilliger ervaringen (binnen de veiligheid van een bekende of vertrouwde omgeving of juist in de uitdaging van het nieuwe of onbekende). Door de combinatie van beide dimensies ontstaat een referentiekader waarbinnen vier typen vrijwilligers kunnen worden onderscheiden: - Ondernemers (zelf/uitdaging) - Stimulatoren (omgeving/uitdaging) - Regelaars (zelf/veiligheid) - Dienstverleners (omgeving/veiligheid) 2. Weet wat de organisatie wil met de vrijwilligers en wat ze hen te bieden heeft: Het is van belang om vrijwilligers duidelijk te maken wat hun toegevoegde waarde is bij het realiseren van de doelen van de organisatie. Daarnaast moet de organisatie weten wat ze vrijwilligers te bieden heeft, waarmee ze kan inspelen op hun motieven. Drie aspecten zijn hierbij van belang: - De organisatie zelf en het doel. Hoe aantrekkelijk is de organisatie en het doel dat ze vertegenwoordigt? - De inhoud van het werk. Welke activiteiten voeren de vrijwilligers uit? - De werkomgeving. Hoe staat het met factoren als sociale contacten, sfeer, middelen en opleiding? Welke opbrengsten heeft de organisatie hen te bieden? - Hedonistische motieven: Dit zijn motieven die de emoties aanspreken. Dit is het meest aansprekende motief op de korte termijn, omdat de beloning tastbaar is en onmiddellijk. Maar ook is dit motief het meest kwetsbaar. Zodra een activiteit niet meer leuk is, wordt er uitgekeken naar nieuwe bronnen van onmiddellijk genot en bestaat de kans dat de vrijwilliger vertrekt. Om vrijwilligers gemotiveerd te houden, ook als het werk elementen bevat die minder plezierig zijn, moeten andere motieven worden aangesproken. 24

25 Zo kan er meer aandacht komen voor het maatschappelijke nut (normatief) of voor de voordelen die het werk voor de vrijwilliger kan opleveren (instrumenteel). - Instrumentele motieven: Deze motieven spreken de rationaliteit meer aan dan de emotie. De beloning is concreet, maar wel uitgesteld. Binnen vrijwilligerswerk wordt rekening gehouden met instrumentele motieven door bijvoorbeeld te laten zien dat de opgedane ervaring op het cv gezet kan worden en zo de carrièrekansen kan vergroten, of hoe door het vrijwilligerswerk het netwerk kan worden opgebouwd. - Normatieve motieven: Deze motieven spreken, net als hedonistische motieven, de emoties aan en zijn op korte termijn het minst aansprekend. De beloning is abstract en uitgesteld. Daartegenover staat dat ze het makkelijkst in stand te houden zijn, omdat de motivatie uit het individu zelf komt. 3. Stem de motieven van de vrijwilliger en de opbrengsten van de organisatie op elkaar af: De motivaties van de vrijwilligers en de opbrengsten van de organisatie moeten voortdurend op elkaar worden afgestemd. Dit betekent dat er voortdurend nagegaan moet worden hoe het met de vrijwilliger gaat, wat hem/haar beweegt en hoe je dat kunt verbeteren. Daarnaast moet er bijgehouden worden hoe de vrijwilliger zich inzet voor de organisatie en moet er nagegaan worden wat je als organisatie kunt bieden om dat te verbeteren. Door deze drie stappen te doorlopen krijgt vv Bavel inzicht in hoe zij kan inspelen op de motieven van de vrijwilligers, hen gemotiveerd kan houden en hen dankzij die motivatie kan laten werken aan het bereiken van de doelen van de vereniging. Triade-model van Poiesz Poiesz beschrijft in het boek Gedragsmanagement (Poiesz, 1999) dat er drie factoren zijn die het gedrag van mensen bepaald: motivatie, capaciteit en gelegenheid. Hier wordt het begrip motivatie dus gekoppeld aan twee nieuwe begrippen. In principe komt het neer op de aanname, dat gedrag plaatsvindt als voldaan wordt aan drie voorwaarden tot dat gedrag: de persoon moet het gedrag willen vertonen, moet zelf in staat zijn tot het gedrag en moet door de omstandigheden in de gelegenheid gesteld worden het gedrag te vertonen. Er dient, met andere woorden, sprake te zijn van voldoende motivatie, voldoende capaciteit en voldoende gelegenheid. MOTIVATIE CAPACITEIT GELEGENHEID Figuur 5. Het Triade-model van Poiesz uit Gedragsmanagement (1999) 25

26 Motivatie is de mate waarin de persoon een doel wenst te bereiken, of interesse heeft in het vertonen van gedrag X. Iemand kan interesse hebben in bridge omdat hij er prijzengeld mee kan winnen of omdat hij het gewoon leuk vindt met deze denksport bezig te zijn. Capaciteit is de mate waarin de persoon zelf over eigenschappen, vaardigheden of instrumenten beschikt om gedrag X uit te voeren. Dit betreft de fysieke capaciteit, de mentale capaciteit, de financiële capaciteit en de capaciteit zoals die mogelijk gemaakt wordt door persoonsgebonden instrumenten of hulpmiddelen. Lichamelijke eigenschappen zoals lengte, kracht en conditie betreffen de fysieke capaciteit. Kennis is een voorbeeld van mentale capaciteit. Geld en andere ruilmiddelen betreffen de financiële capaciteit. Tot de persoonsgebonden instrumenten behoren die hulpmiddelen die bij ons horen, die we direct zelf kunnen hanteren en die we als onderdeel ervaren van ons eigen functioneren. Voorbeelden zijn brillen, protheses en voetbalschoenen. Er wordt dus onderscheidt gemaakt tussen vier soorten capaciteit: fysieke, mentale, financiële en materiële capaciteit. Gelegenheid betreft de mate waarin, de buiten de persoon gelegen, omstandigheden bevorderend of remmend inwerken op gedrag X. De gelegenheid omvat de fysieke omstandigheden (de grootte van de ruimte bijvoorbeeld), de materiële omstandigheden (de kwaliteit van het speelveld), de weersomstandigheden, de maatschappelijke en sociale omstandigheden ( verboden te roken ; achteraan aansluiten ) en de hoeveelheid beschikbare tijd. Motivatie en capaciteit hebben betrekking op de persoon, gelegenheid betreft de omstandigheden waarin de persoon verkeert. Voor het onderzoek bij vv Bavel moet dus naast de motieven ook rekening gehouden worden met de capaciteiten en de gelegenheid van de leden om vrijwilligerswerk te doen. 2.4 CONCLUSIE THEORETISCH KADER Voor elk kernbegrip zijn er verschillende theorieën en modellen uitgelegd en is er gekeken welke van de bestaande theorieën het beste past bij het onderzoek voor vv Bavel. De theorieën en methoden die de betrokkenheid van de leden gaan meten zijn: 1. Vijf niveaus van betrokkenheid van Movisie (2011) 2. Hogebetrokkenheidshiërarchie van Floor en Van Raaij (2006) De theorieën zijn verwerkt in de enquête en in de itemlijst voor de interviews en door middel van de antwoorden op de vragen uit de enquête en interviews wordt de theorie toegepast in de conclusies. Echter, kan betrokkenheid niet alleen gemeten worden. Hiervoor moet ook achterhaald worden wat de behoeften en de motieven van de leden zijn. De theorieën en methoden die deze begrippen van de leden gaan meten zijn: 1. Vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard (2007) behoeften 2. Functionele benadering van vrijwilligersmotivatie van Clary (1998) motieven 3. Vrijwilligerskwadrant van Kupers (2005) motieven 4. Triade-model van Poiesz (1999) gedrag Deze vier theorieën komen terug in de enquête en met behulp van de gegeven antwoorden op de enquêtevragen kunnen de theorieën worden getoetst in de conclusie. 26

27 3. METHODE VAN ONDERZOEK Om antwoord te krijgen op de onderzoeksvragen en de probleemstelling, is er gebruik gemaakt van desk- en fieldresearch. Hieronder volgt een omschrijving van de soorten onderzoek, de verantwoording van de keuzes en het toepassen van de methoden per onderzoeksvraag. 3.1 DESKRESEARCH Deskresearch is het verzamelen en analyseren van secundaire gegevens of onderzoek doen naar beschikbare informatie ten behoeve van de probleemstelling. De informatie die deskresearch oplevert, sluit vaak niet volledig aan op de probleemstelling of onderzoeksvragen. Dat komt meestal doordat de gegevens uit eerdere onderzoeken of documenten gedateerd zijn en met andere doelstellingen zijn verzameld. Belangrijk bij het uitvoeren van deskresearch is daarom ook het controleren van de relevantie van de gegevens (Deskresearch, 2013). Het deskresearch is uitgevoerd via literatuur, artikelen en het internet (zie literatuurlijst) en geeft gedeeltelijk antwoord op onderzoeksvraag 1, 2 en FIELDRESEARCH Fieldresearch is het verzamelen, analyseren en verwerken van nieuwe gegevens tot bruikbare informatie ten behoeve van een onderzoek (Kwalitatief onderzoek, 2013). Er moet worden gezocht naar informatie die gemist werd na deskresearch. In dit onderzoek is fieldresearch zowel kwalitatief als kwantitatief uitgevoerd. Er is gebruik gemaakt van kwalitatief onderzoek door middel van diepteinterviews en een expertinterview. Daarnaast is een enquête gehouden om kwantitatieve gegevens te verkrijgen DIEPTE-INTERVIEWS Intern zijn er acht interviews afgenomen met leden van het bestuur en de commissies van vv Bavel. De respondenten zijn selectief gekozen op basis van hun functie, kijkend naar de relevantie voor het onderzoek. Er zijn tien respondenten benaderd via een , waarna telefonisch contact is opgenomen om de afspraak te bevestigen. Acht respondenten wilden meewerken aan het interview. De diepte-interviews zijn bewust eerder afgenomen dan de enquête om allereerst meer informatie in te winnen over de vereniging en de gedachtegang van de bestuurders. Daarnaast konden de uitkomsten hiervan direct verwerkt worden in de enquête. Na acht interviews trad er een verzadigingspunt op, waardoor er geen nieuwe informatie meer gegeven werd. Hierdoor is bijna 50% van de bestuurs-en commissieleden geïnterviewd en kan met deze informatie gedeeltelijk antwoord gegeven worden op onderzoeksvraag 1 en 2. 27

28 Populatie Het bestuur en de commissieleden van vv Bavel bestaan uit 17 personen, waarvan tien leden zijn benaderd en acht leden zijn geïnterviewd. De tak niet-voetbaltechnische zaken met daaronder de commissie vrijwilligers en sociale zaken is de belangrijkste afdeling voor dit onderzoek, daarom zijn daar drie leden van ondervraagd. De volledige lijst van leden die zijn geïnterviewd is: - Eric Joossen, voorzitter - Jack Jansen, secretaris - Jean-Pierre Huijskens, bestuurslid voetbaltechnische zaken - Femke Zoon, bestuurslid niet-voetbaltechnische zaken - Toine Carton, bestuurslid algemeen - Hans van Nijnatten, voorzitter commissie vrijwilligers en sociale zaken - Pieterbas Plasman, voorzitter commissie gebouwen en gemeente - Raymond Mentink, voorzitter commissie communicatie De vicevoorzitter en de wedstrijdsecretaris jeugd konden om persoonlijke redenen niet meewerken aan het verzoek en zijn zodoende niet geïnterviewd. Itemlijst De interviews werden afgenomen met behulp van een itemlijst die te vinden is in bijlage 2.3 en 2.4. De itemlijst is opgesteld naar aanleiding van de onderzoeksvragen en het theoretisch kader. De interviews zijn volledig uitgewerkt in transcripten, die gemaakt zijn aan de hand van audio opnames van de interviews. Deze transcripten zijn terug te vinden in bijlage EXPERT INTERVIEW Om deskundige informatie in te winnen over het onderwerp hoe de vereniging een rol kan spelen in de betrokkenheid, is er een expert interview gehouden met Manon de Kok, eigenaresse van het bedrijf MoveYourPeople te s-hertogenbosch. Zij is gespecialiseerd in het betrekken en organiseren van medewerkers binnen een organisatie en heeft veel ervaring met mensen enthousiasmeren om een proactieve houding aan te nemen. Tijdens het interview is er niet vast gehouden aan een specifieke itemlijst, maar is er door middel van doorvragen en improviseren zo veel mogelijk informatie ingewonnen over het onderwerp. Het interview is opgenomen met een audio recorder en uitgewerkt in een transcript dat terug te vinden is in bijlage Het expert interview geeft gedeeltelijk antwoord op onderzoeksvraag 4. 28

29 3.2.3 ENQUÊTE Nadat er genoeg informatie was ingewonnen over de vereniging, is er een enquête afgenomen bij alle leden van vv Bavel. In deze enquête zijn gesloten vragen en stellingen gesteld, waarop de respondenten door middel van een meerkeuze optie antwoord konden geven. De enquête is onderverdeeld in vier items: algemene vragen vv Bavel en informatie respondent, communicatie, betrokkenheid en sterke-en verbeterpunten. De enquête bevat 26 vragen en de verantwoording en de koppeling van de vragen en de vraagstelling met de theorie is terug te vinden in bijlage 3.5. Door het invullen van de enquête maakten de respondenten ook nog eens kans op een leuke prijs, wat de stimulans voor het invullen ervan verhoogde. De enquête is digitaal via internet afgenomen met behulp van De link naar de enquête is verstuurd via naar alle leden waarvan het adres bekend was bij de commissie communicatie. Dat waren 550 adressen. Daarnaast zijn er via verschillende communicatiekanalen binnen de vereniging zoals Facebook, Twitter en de website promotieberichten verstuurd om de enquête kenbaar te maken onder de leden. De enquête is door 218 respondenten ingevuld. Populatie De populatie van de enquête bestaat uit alle leden en ouders van (jeugd)leden van vv Bavel. Dit komt neer op een aantal van ongeveer 1000 mensen. Echter beschikt vv Bavel niet over een ledenadministratie waar alle adressen bekend zijn. Omdat de leden hoofdzakelijk via benaderd zouden worden voor de enquête, ben ik zelf samen met de commissie communicatie achter deze adressen aan gegaan. Ik heb alle teamleiders (waarvan het adres wel bekend was) een mail gestuurd met een Excel bestand waarin de gegevens van hun teamleden stonden. Deze is terug te vinden in bijlage 3.1. Zij dienden deze terug te sturen met alle adressen. Dit leverde 550 adressen op. Het verwachtte aantal adressen was 850 (het aantal leden van de vereniging), maar dit aantal werd niet gehaald. Dat komt omdat bij vrijwel alle jeugdleden het adres van één van de ouders wordt opgegeven. Terwijl in de populatie deze personen als drie worden geteld (het (jeugd)lid, de vader én de moeder), want zij kunnen allemaal vrijwilligerstaken bij vv Bavel vervullen. Om het onderzoek toch representatief te houden, is er een steekproef van de populatie gemaakt omdat gegevens van de gehele populatie onderbraken en omdat het onderzoeken van de gehele populatie te groot was voor dit tijdsbestek. Hierbij werd gekozen voor een enkelvoudige aselecte steekproef. Dit betekent dat elke respondent een even grote kans heeft om deel te nemen aan de steekproef. De grootte van deze steekproef wordt bepaald door de grootte van de populatie, de gewenste betrouwbaarheid en de foutmarge. Hierbij werd er gekozen voor een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 6%. Dit betekent dat er met 95% betrouwbaarheid gezegd kan worden dat het antwoord van de respondenten bij een herhaling van het onderzoek in 95 van de 100 gevallen hetzelfde zal zijn. 6% foutmarge betekent dat de nauwkeurigheid van het antwoord binnen een interval van 6% ligt. Het antwoord dat respondenten geven kan 6% afwijken ten opzichte van de werkelijkheid. 29

30 Door de cijfers in te vullen in de onderstaande formule kon de minimale respons van de enquêtes worden berekend: n>= N x z ² x p(1-p) z ² x p(1-p) + (N-1) x F ² Figuur 6. Steekproefcalculator van N = het aantal benodigde respondenten (1000) Z = de standaardafwijking bij een betrouwbaarheidsmarge van 95% (1,96) P = de kans dat iemand een bepaald antwoord geeft, in dit geval 50% (0,5) F = de foutmarge, in dit geval 6% Dit betekent dat minimaal 211 (van de 1000) respondenten de enquête in moeten vullen om betrouwbare uitspraken over de hele populatie te kunnen doen (Peters, 2012). Dit aantal is gehaald, met een respons van 218 respondenten. De enquête geeft gedeeltelijk antwoord op onderzoeksvraag 2, 3 en DATAVERWERKING EN ANALYSE Alle interviews zijn opgenomen met een audiorecorder en uitgewerkt in transcripten. De transcripten zijn te vinden in bijlage 2.5. De uitgewerkte interviews zijn geanalyseerd door middel van de folio methode. Alle transcripten zijn één voor één doorgenomen en de relevante uitspraken zijn gemarkeerd en gecodeerd. De codes bestaan uit verschillende onderwerpen die terug te vinden zijn in bijlage 2.6. Vervolgens zijn alle uitspraken met codes uitgewerkt in een matrix, om zo in een oogopslag de verschillen en overeenkomsten te herkennen. Deze analyse vormt de input voor de enquête en beantwoordt deels onderzoeksvraag 1 en 2. De enquête is geanalyseerd met behulp van het statische computerprogramma SPSS. De resultaten konden direct vanuit thesistools.com geïntegreerd worden in SPSS. Vanuit daar zijn verschillende grafieken, tabellen, en diagrammen gemaakt. Ook is er met behulp van SPSS gezocht naar significantie en relaties tussen antwoorden. In bijlage 3.7 zijn de uitdraaien uit SPSS te vinden. 30

31 3.3 METHODE PER ONDERZOEKSVRAAG In onderstaande tabel staat per onderzoeksvraag uitgeschreven welke methode er is gebruikt om de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden. Onderzoeksvraag 1 X X Desk research Diepte interview Expert interview Enquête Onderzoeksvraag 2 X X X Onderzoeksvraag 3 Onderzoeksvraag 4 X X X Tabel 1. Overzicht onderzoeksmethoden per vraag ONDERZOEKSVRAAG 1: Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel? X Het doel van deze onderzoeksvraag is inzicht verkrijgen in de vereniging en de omgeving. De vraag kan opgesplitst worden in twee delen, een intern deel en een extern deel. In het interne deel wordt onderzocht wat de cultuur van de vereniging is, hoe er te werk wordt gegaan en wat de sterke en zwakke punten zijn. Deze vragen worden gesteld in diepte-interviews. Op deze manier wordt er een interne kijk in de organisatie genomen. Van buitenaf spelen ook veel factoren een rol op de huidige situatie, vooral op het gebied van vrijwilligerswerk. Daarom wordt er een externe analyse gemaakt waarin gekeken wordt met welke externe factoren de vereniging te maken heeft. Door middel van deskresearch is gezocht naar trends en ontwikkelingen op dit gebied. De uitwerkingen zijn verwerkt in een situatieanalyse, waarin de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigen schematisch in kaart zijn gebracht ONDERZOEKSVRAAG 2: Wat is de huidige situatie omtrent betrokkenheid van leden en ouders van jeugdleden met vv Bavel? Met deze vraag wordt de huidige situatie puur omtrent betrokkenheid in kaart gebracht. Er wordt beschreven hoe veel vrijwilligers er nu werkzaam zijn, wat zij doen en welke taken er nog niet ingevuld zijn. Deze gegevens worden achterhaald door middel van deskresearch in bestaande documenten en de eigen website van vv Bavel. Aan de huidige vrijwilligers (bestuur-en commissieleden) wordt in diepte-interviews gevraagd waarom zij vrijwilliger zijn en wat hun achterliggende gedachte is. Ook wordt uit de interviews gehaald wat vv Bavel goed doet op het gebied van betrokkenheid en wat er beter kan. Daarnaast wordt de hogebetrokkenheidshiërarchie doorlopen door middel van de antwoorden uit de enquête, waarna gesteld kan worden hoe hoog de betrokkenheid op dit moment is. 31

32 3.3.3 ONDERZOEKSVRAAG 3: Welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel om vrijwilligerstaken te doen? Het doel van deze vraag is achter de motivatie te komen van de doelgroep om vrijwilligerstaken uit te voeren. Mensen hebben verschillende redenen waarom zij niet aan vrijwilligerswerk bij vv Bavel doen, maar het is zaak om juist in te spelen op de redenen wanneer zij wel bereid zijn om deze taken uit te voeren. Daarom wordt door middel van de enquête achterhaald wat mogelijke redenen zijn die hen motiveren om vrijwilligerstaken te doen. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen verschillende categorieën en dimensies die aansluiten op het theoretisch kader ONDERZOEKSVRAAG 4: Hoe zorgen voetbalverenigingen voor betrokkenheid met leden en vrijwilligers? Het doel van deze vraag is inzicht verkrijgen in de methoden die andere verenigingen toepassen om leden betrokken te krijgen en vrijwilligerstaken te laten doen. Door middel van deskresearch bij andere verenigingen wordt gekeken hoe zij betrokkenheid creëren en vrijwilligers binden. Er zullen nieuwe manieren achterhaald worden die vv Bavel op dit moment (nog) niet toepast en andere verenigingen wel. Daarnaast wordt door middel van een interview met een expert op het gebied van betrokkenheid creëren bij organisaties, ervaringen en tips gedeeld over hoe vv Bavel de leden meer betrokken kan maken. Hoe kan vv Bavel er voor zorgen dat de leden en ouders van jeugdleden meer betrokken worden met de vereniging? 32

33 4. HUIDIGE SITUATIE VAN VV BAVEL De resultaten van onderzoeksvraag 1 worden hier beschreven. De resultaten van de interne analyse (sterktes en zwaktes) zijn verkregen uit interviews met bestuurs-en commissieleden van vv Bavel en de resultaten van de externe analyse (kansen en bedreigingen) zijn door middel van deskresearch verkregen. Deze resultaten vormen samen de huidige situatie van vv Bavel op deze punten. In de linker kantlijn staat aangegeven onder welke categorie de tekst rechts valt: sterke punten, zwakke punten, kansen of bedreigingen. Sterk punt DE VOETBALVERENIGING VV Bavel is een dorpsclub. Een vereniging voor én door de mensen uit het dorp. De bestuurs- en commissieleden zijn de drijvende kracht achter de vereniging en kunnen daarom een goede interne kijk geven in de organisatie. In interviews werd er gevraagd naar sterke en zwakke punten van de vereniging. Een van de sterke punten van vv Bavel is de ons kent ons cultuur. Femke Zoon, bestuurslid niet-voetbaltechnische zaken, beschrijft dit als volgt: Typisch vv Bavel is de ons kent ons cultuur. Het zijn echt de mensen van hier, vanuit het dorp. De mensen kennen elkaar. Sterk punt Daarnaast wordt ook het sportpark als sterk punt gezien. We hebben een mooi sportpark met goede faciliteiten en de velden liggen binnen handbereik. Het is klein en gezellig en de ligging tussen de bossen is perfect. Aldus Hans van Nijnatten, voorzitter commissie vrijwilligers en sociale zaken. Bedreiging Bedreiging Het sportpark is vergeleken met directe concurrenten niet zo zeer onderscheidend, maar valt ook niet buiten de boot. Bij voetbalvereniging JEKA uit Breda is in 2007 een heel nieuw complex gebouwd, waardoor het over verschillende moderne faciliteiten beschikt. Bij vv Bavel kijken de leden soms met een jaloerse blik naar de mooie, vele (kunstgras)velden van JEKA. Het bestuur is zich hier van bewust, maar kan hier weinig aan doen. Allereerst draait de gemeente het subsidie kraantje voor sportverenigingen steeds verder dicht en heeft de vereniging zelf niet genoeg geld om nieuwe (kunstgras)velden te realiseren. Daarnaast is het onderhoud van de velden in handen van de gemeente, waarop de vereniging geen invloed heeft. Jack Jansen, secretaris van vv Bavel, legt dit proces uit: Vroeger, toen we zelf het beheer nog deden, werden de velden beter bijgehouden. Nu doet de gemeente dat. Het kunstgrasveld is wel perfect natuurlijk, maar het hoofdveld en het C veld liggen er slechter bij dan een paar jaar terug. Nu moet ik wel zeggen dat dat komt omdat ze ook veel intensiever gebruikt worden, omdat we zoveel teams hebben. De velden liggen er niet slecht bij, maar we stonden vroeger in de omgeving altijd bekend om ons perfecte hoofdveld waar we ook altijd heel zuinig op waren. Op zich zijn we dat nu nog wel, maar we hebben absoluut niet meer het beste hoofdveld van de omgeving. 33

34 Jean Pierre Huijskens, bestuurslid voetbaltechnische zaken, vindt daarnaast ook dat vv Bavel behoefte heeft aan een extra (kunstgras)veld. Het is eigenlijk wel echt druk. Het liefst zouden we een kunstgrasveld erbij hebben, dat zou heel veel oplossen. Maar daar is geen geld voor en de gemeente heeft dat potje dichtgedraaid. We hebben nu vier velden en dat is prima, maar met een kunstgrasveld erbij zouden we uit de brand geholpen zijn. Sterk punt Zwak punt Toch wordt er bij vv Bavel creatief omgegaan met de middelen die ze hebben. Zo wordt er op zaterdag een half uur eerder gestart met de wedstrijden (8.30 uur), zodat er een buffer is in de loop van de dag. En om de kleedlokalen zo efficiënt mogelijk te gebruiken, worden er op zaterdag twee teams in één kleedkamer gepositioneerd. Ook valt er volgens de bestuurs- en commissieleden nog wat te verbeteren bij de kantine en dan met name in het creëren van een ontmoetingsplaats. Jack Jansen, secretaris bij vv Bavel legt dit uit: De kantine kan ook op maandag, dinsdag en woensdag avond open zijn en gerund worden door een vrijwilliger. Zo kan de jeugd in onze kantine om hier een potje te tafelvoetballen of om gezellig te kletsen. Dan zijn ze ook van de straat af en voelen ze zich thuis bij de club. Dat deed ik vroeger ook en dat was leuk. Zo blijft de binding met de club er ook en weten mensen de club te vinden. Een centrale ontmoetingsplaats missen we nu. De kantine moet veel meer een ontmoetingsplaats zijn volgens de geïnterviewde respondenten. Een verenigingsplekje waar iedereen graag wil komen, niet alleen voor voetbal, maar ook voor een praatje. Het voetbal staat centraal in de kantine, maar dat moet geen belemmering zijn om er te komen. vult Eric Joossen, voorzitter van vv Bavel, aan. Toine Carton, bestuurslid van vv Bavel vult deze wens ook aan: We hebben heel veel jongens binnen de club, maar nu willen we ook de meiden nog deze kant op krijgen. Ze hoeven niet zelf te voetballen, maar ze kunnen ook komen kijken. De kantine is toegankelijk voor iedereen, je hoeft geen lid te zijn. Ze mogen een kijkje nemen en kunnen dan zien dat het er leuk en altijd netjes is. Zwak punt Sterk punt VROUWENVOETBAL De vrouwenafdeling is binnen vv Bavel een tak op zich. Ze gebruiken een eigen website en spelen hun wedstrijden op de dag dat het eerste mannenelftal uit speelt. De damestak bestaat uit vier teams, waarvan elk team in een andere klasse uitkomt. Dit zorgt ervoor dat vrijwel elke vrouw bij vv Bavel terecht kan, ongeacht het niveau. Dat was voor Femke Zoon, naast bestuurslid ook actief voetbalster, de voornaamste reden om bij vv Bavel te gaan voetballen. 34

35 Voor dames is het voetbalniveau zeker een onderscheidend vermogen. Wat leden betreft komen de dames ook meestal uit Breda. Er zijn er maar een paar die uit Bavel komen. Ze zijn voor het hogere niveau bereid om de reis aan te gaan. Zwak punt Volgens de respondenten wordt het vrouwenvoetbal bij vv Bavel als sterk punt gezien. Toch is het bestuur niet helemaal tevreden over de vorming van die aparte tak binnen de vereniging. Zij vinden dat er een mix moet komen en dat de vrouwen meer geïntegreerd moeten worden in de vereniging. Raymond Mentink, voorzitter commissie communicatie, zegt dat er op dit gebied nog veel te winnen valt: De eigen website van de dames moet natuurlijk verplaatst worden naar de algemene website van vv Bavel. Er moet een mix ontstaan tussen de leden onderling en communicatie is daar en belangrijk middel voor. De Bavel website is helemaal vernieuwd en de vrouwenafdeling is hier ook onderdeel van. Als vrouwen ook gaan deelnemen in het bestuur en in de commissies komt er ook een betere verdeling en kan de vereniging hier wellicht in doorpakken. Op dit moment is Femke Zoon de enige vrouw in het bestuur. Om het vrouwenvoetbal binnen vv Bavel nog aantrekkelijker te maken, vindt Jack Jansen dat er nog meer (meisjes)teams bij mogen komen. De vereniging heeft in de omgeving een goede naam als het om vrouwenvoetbal gaat, maar wil deze naam ook vestigen bij het meisjesvoetbal. Zo is het Hans van Nijnatten opgevallen dat andere verenigingen geduchte concurrenten aan het worden zijn op dit gebied: Ons vrouwenvoetbal heeft het altijd goed gedaan en dat doen ze nog steeds, maar ze moeten nu de brutaliteit hebben om dat ook door te zetten bij de meisjes. De goede meisjes moeten ook bij Bavel willen voetballen, maar die worden nu weggekaapt door andere verenigingen. Bijvoorbeeld Baronie begint nu te concurreren. Sterk punt DE LEDEN Om de vrouwentak van een zo goed mogelijk niveau te blijven voorzien is de doorstroom van meisjes ook belangrijk. De overstap van jeugdteams naar seniorenteams moet vloeiend verlopen. Echter zien de respondenten dat hier niet altijd goed mee om wordt gegaan, dus is er in 2012 gestart met een nieuwe beleid bij de jeugd om de doorstroom naar selectie elftallen vloeiender te laten verlopen. Er is een voetbaltechnische commissie (VTC) opgericht die als doel heeft: Zwak punt Een zo optimaal mogelijk leef- en leerklimaat voor de spelers, trainers en leiders van de vereniging te creëren, om zodoende het maximaal haalbare te halen uit deze personen. Hieruit moet volgen dat het voetbalniveau binnen vv Bavel naar een hoger platform wordt gebracht. (Bavel, 2012). De VTC waakt niet alleen voor de doorstroom van de selectie elftallen in de jeugd, maar ook voor de doorstroom van jeugdleden naar senioren. Qua jeugdteams zit vv Bavel aan haar top. 35

36 Door de nieuwbouwwijk Nieuw Wolfslaar heeft de vereniging veel jeugdleden bij gekregen, waardoor nu de maximale capaciteit van het complex gebruikt wordt op zaterdag. Zondags is er echter nog ruimte voor meerdere teams omdat het aantal senioren drastisch lager is. Dat komt volgens Hans van Nijnatten, voorzitter commissie vrijwilligers en sociale zaken, door verschillende oorzaken, zoals studie en tijdgebrek. Ik zie dat er een jong gastje van 18 jaar ontzettend goed kan voetballen en zeker in het eerste elftal zou komen, maar hij stopt bij Bavel omdat hij gaat studeren. Dat is prima en dat snap ik ook wel, maar dat is ontzettend jammer voor de club. Datzelfde geldt voor jongens die vanwege hun werk niet op zondag kunnen voetballen. Zij kiezen ervoor om te stoppen, wat wel ten koste gaan van het aantal senioren elftallen. Zwak punt Dit gaat niet alleen ten koste van het aantal senioren elftallen vindt Hans van Nijnatten, maar ook voor het niveau. Bij vv Bavel vindt men het lastig om prestatief en recreatief te voetballen. Het belangrijkst vindt men dat het plezier voorop staat, maar een deel wil daarnaast ook presteren met de selectie elftallen. Volgens Pieterbas Plasman moet de vereniging zich afvragen waar ze zich op gaan focussen. Gaan we ons focussen op prestatie of gezelligheid? Volgens mij kan dat prima samengaan. Als je kiest voor prestaties, voor je selectie elftallen, dan moet je dat ook faciliteren. En bij Bavel is het altijd een mix. Je mag best selectie elftallen hebben, maar de faciliteiten krijg je niet echt. We vinden het bijvoorbeeld heel moeilijk om ons eerste en tweede team op kunstgras te laten spelen, want dat vinden we niet eerlijk ten opzichte van Bavel 7, omdat ze allemaal gelijk zijn. Maar dat is raar eigenlijk. Kies voor het eerste elftal, kies voor de dames, kies voor de selectie elftallen van de jeugd, of niet. En dat is ook prima, maar dan moet je ook stoppen met zeuren en niet meer praten over selectie elftallen. Die keuze moet nog gemaakt worden. Zwak punt Naast het feit dat de vereniging zelf niet duidelijk weet wat het wil met prestaties, is de prestatiedrang bij de leden ook niet echt aanwezig. Vrijwel alle respondenten geven aan deze drang te missen. Femke Zoon ziet dit zelfs als een reden waarom er de laatste jaren minder bezoekers zijn bij de wedstrijden. De wedstrijden worden minder goed bezocht dan vroeg en ik denk dat dat mede ook met het niveau te maken heeft, maar ook heel sterk met de inzet. Ik mis bij de teams de echte inzet. Ze kunnen allemaal best goed voetballen, maar ik heb het idee dat het van hun zelf niet zo erg moet zeg maar. En als je dan supporter bent dan is inzet toch wel iets wat je als eerste terug wilt zien in een team. Sterk punt VRIJWILLIGERSWERK De vereniging is intensief bezig met het verbeteren van de club. Beleidsplannen worden geschreven, er wordt onderzoek gedaan naar de betrokkenheid van leden en vrijwilligers worden geworven. Voorzitter Eric Joossen is vorig jaar in een puinhoop terecht gekomen en wil dit oplossen met de andere leden. 36

37 Op dit moment moeten we van bovenaf (bestuur en commissies) proberen de boel weg te zetten en hopen dat we daar gemotiveerde mensen voor kunnen vinden. Met het huidige clubje hebben we plannen gemaakt en die willen we gaan realiseren, samen met de leden. Uiteindelijk is het ook de bedoeling dat iemand anders straks het stokje over kan nemen. Kans De wil om te verbeteren en te groeien is groot. De respondenten dragen de vereniging allemaal een warm hart toe en steken veel (vrije)tijd in de club. Niet voor niets komt vrijwilligerswerk het meest voor in de sector sport en recreatie, gevolgd door kerk en levensbeschouwing. Uit onderzoek is gebleken dat de hoeveelheid vrijwilligerswerk de afgelopen jaren is afgenomen. In 2010 lag het percentage Nederlanders dat aan vrijwilligerswerk had gedaan nog op 41%, in 2012 was dat aantal gedaald naar 38% (6,3 miljoen mensen). Gemiddeld besteden Nederlandse vrijwilligers 21 uur per maand aan vrijwilligerswerk. (Ploegmakers, 2013) Eric Joossen, voorzitter van het bestuur van vv Bavel, gaat ruimschoots over dit gemiddelde heen: Naast mijn baan besteed ik op dit moment ongeveer 25 uur per week aan werkzaamheden bij vv Bavel. Ik ben iedere avond wel met Bavel bezig. Ik heb het nu over 25 uur, maar het is ook wel eens 40 uur geweest. Dat komt omdat we veel aan het opbouwen zijn, maar dat houd ik zo niet lang meer vol. Zwak punt De druk die ligt bij de huidige vrijwilligers is groot. Al het werk wordt gedaan door een steeds kleiner groepje. Ook bij vv Bavel is dit merkbaar. Taken die gedaan dienen te worden, worden opgepakt door mensen die al een taak hebben. Dit is de makkelijkste en vaak snelste manier stelt Jack Jansen, secretaris van het bestuur van vv Bavel. We vissen telkens in dezelfde vijver. Praktische zaken worden voorgelegd aan huidige vrijwilligers en zij pakken dat op. Deze manier is natuurlijk ook het snelst, je stuurt een naar alle medewerkers en er is altijd wel iemand die reageert. Hierdoor zijn het steeds dezelfde mensen en blijft het groepje dat taken uitvoert te beperkt. Bedreiging Kans Door de individualisering van de samenleving wordt het volgens Movisie (Dam, 2009) ook steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden. Mensen hebben door deze individualisering veel individuele keuzevrijheid en willen dat ook houden. Hierdoor gaat de voorkeur van mensen uit naar deelname aan vrijwilligerswerk zonder een vaste binding aan georganiseerde groepen. Vrijwilligers stellen meer voorwaarden en willen zelf hun tijd en werkzaamheden kunnen indelen en niet het gevoel hebben gebonden te zijn of verplichtingen te hebben. Het vrijwilligerswerk moet een aantrekkelijke keuzemogelijkheid vormen, die de moderne vrijwilliger zelf ook wat oplevert. Deze individualisering mag dan volgens Movisie zorgen voor een moeilijkere binding van vrijwilligers, daarentegen staat wel dat de samenleving een hoger opleidingsniveau kent waardoor de geneigdheid om vrijwilligerswerk te doen groter wordt. 37

38 Kans Kans Kans Ook uit cijfers van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) (Ingen, 2005) blijkt dat er een verband bestaat tussen opleidingsniveau en deelname aan vrijwilligerswerk. Hoe hoger de opleiding, hoe groter het percentage vrijwilligers. Deze groep mensen haalt voldoening en erkenning uit het doen van vrijwilligerswerk en is daarom een belangrijke potentiële groep vrijwilligers, ook voor vv Bavel (Dam, 2009). Vrijwilligers kunnen uit vrijwilligerswerk niet alleen voldoening en erkenning halen, ook kan hen deze ervaring helpen met het vinden van een baan. Volgens het UWV hebben mensen die vrijwilligerswerk verrichten meer kans op een betaalde baan, doordat zij meer kennis en ervaring opdoen en sociale contacten opdoen die hun netwerk vergroten. (Themadossier vrijwilligerswerk, 2012) In het algemeen zijn vrijwilligers wel trots op hun werk en ervaren zij respect van de organisatie en van betrokkenen. Motieven om vrijwilligerswerk te doen zijn daarom ook vaak iets leren, waardering krijgen en zelfbevestiging. (Zeist, 2012) Ook voor bestuur-en commissieleden van vv Bavel is waardering krijgen een belangrijk punt. Landelijk wordt er ook steeds meer gedaan om vrijwilligers in het zonnetje te zetten, bijvoorbeeld door verschillende vrijwilligersverkiezingen en televisiecampagnes. Zwak punt VERANDERINGEN Het bestuur merkt dat de vereniging anders bestuurd moet worden dan 40 jaar geleden. Volgens Eric Joossen valt het ook niet mee om in deze tijd een bedrijf met vrijwilligers te runnen. Hiermee onderstreept de voorzitter het belang van de betrokkenheid van leden nog maar eens. Die betrokkenheid is volgens de respondenten op dit moment niet hoog genoeg. De betrokkenheid om lid te worden van de club is er wel, maar dat die mensen dan ook echt iets gaan doen dát is een probleem. Die mensen moet je dan allemaal persoonlijk gaan benaderen, maar dat kan je niet alleen. Het moet uit de mensen zelf komen. Aldus Raymond Mentink. Kans Maar wanneer die betrokkenheid niet intrinsiek is, moet je op zoek naar nieuwe methoden. Een trend die tegenwoordig speelt in het verenigingsleven is het verplichten van vrijwilligerswerk. Dit is een extrinsieke manier om vrijwilligers gemotiveerd te krijgen. Verenigingen snakken naar vrijwilligers om alles draaiende te houden, maar het aanbod is te klein. Bij tennis-, hockey- en atletiekclubs is het al vanzelfsprekend dat leden verplicht worden bardiensten te draaien. De respondenten reageerden wisselend op deze methode. Volgens secretaris Jack Jansen is hier geen animo voor, maar dat moet geen reden zijn om het niet te proberen. Ook Toine Carton is er van overtuigd dat hier animo voor is. Hij vindt dat de vereniging dit ook van haar leden mag verwachten. Als men het niet wil, hoor je dan wel bij vv Bavel? Raymond Mentink vindt dat de vereniging met de tijd mee moet gaan: Als deze methode bij andere verenigingen werkt, waarom zou die dan niet bij ons werken? 38

39 Kans Femke Zoon denkt dat het verplichten van vrijwilligerswerk bevorderlijk zou kunnen zijn voor de gezelligheid in de kantine. Als er iemand uit je eigen team achter de bar staat ga je niet zo snel weg. Dan blijf je wat langer hangen. Ook stelt Femke Zoon dat door deze methode de betrokkenheid van de leden omhoog gaat: Ze zien in wat er allemaal moet gebeuren bij een vereniging om het draaiende te houden. Mensen zien dan ook de consequenties van hun daden als ze hun troep bijvoorbeeld niet opruimen. Het meehelpen bij de vereniging zorgt voor meer betrokkenheid dan alleen maar komen voetballen. Hans van Nijnatten, voorzitter commissie vrijwilligers en sociale zaken, geeft aan dat de vereniging eerst vrijwilligers wil proberen te werven door middel van onder andere het nieuwe vrijwilligersbeleid. Daarna kan gekeken worden naar het eventueel verplichten hiervan. Jean Pierre Huijskens en Eric Joossen vinden dat deze verplichting niet binnen de cultuur van de vereniging past. De voorzitter denkt dat de vrijwilligers vanzelf komen als alle zaakjes goed in orde zijn. Pieterbas Plasman is ook geen voorstander van het verplichten van vrijwilligerswerk. Hij vindt dat deze betrokkenheid uit de mensen zelf moet komen. Kans Zwak punt Minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft onlangs aan de kamer laten weten dat sportverenigingen het recht hebben om hun leden te verplichten om vrijwilligerswerk te doen. (Landman, 2013) Echter kunnen niet alle verenigingen deze verandering zomaar doorvoeren, aangezien dit vastgelegd moet zijn in statuten. Is dit niet vastgelegd, dan kunnen veranderingen pas doorgevoerd worden nadat deze zijn goedgekeurd tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV). Bij vv Bavel is deze regeling niet vastgelegd, dus zal een eventuele verplichting van vrijwilligerswerk eerst goedgekeurd moeten worden tijdens de ALV. Dit lijkt volgens de bestuur- en commissieleden echter geen probleem te zijn, aangezien de ALV jaarlijks slecht bezocht wordt. Toine Carton, bestuurslid bij vv Bavel, zegt hierover het volgende: Tijdens de ALV leggen we als bestuur nieuwe ideeën en bestaande vragen op tafel. Er wordt alleen vaak geen goed onderbouwd antwoord gegeven, omdat er allemaal oude senioren naar die vergadering komen. Jeugdleden of jonge senioren zie je nauwelijks. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van de beslissingen en het idee achter de ALV. Bedreiging Kans Dit is een probleem dat bij veel verenigingen terug komt. Tijd wordt tegenwoordig gezien als kostenpost. Steeds meer mensen hebben minder tijd voor vrijetijdsbesteding, waardoor zij hogere eisen stellen aan het aanbod van vrijwilligerswerk. (Sport-Koepel, 2013) Volgens de respondenten moet vv Bavel de leden hierin tegemoetkomen en zo veel mogelijk gegevens en verslagen van de vereniging inzichtelijk maken. Maar ook wat er allemaal bij komt kijken om op zaterdag en zondag te kunnen voetballen. Op deze manier worden de leden vaker geconfronteerd met de inhoud van de vereniging en zien zij wat er allemaal nog meer speelt op de achtergrond. Volgens Raymond Mentink begrijpen leden dan pas waarom de vereniging zoveel vrijwilligers nodig heeft. 39

40 De mensen moeten het werk ook zien. Het moet kenbaar gemaakt worden wat er allemaal te doen is, maar het moet ook uit de mensen zelf komen. Je kan niet aan een dood paard gaan trekken. Ik denk dat als we alleen al inzichtelijk zouden maken wat er allemaal bij komt kijken als jouw zoontje komt voetballen op zaterdag, dan pas begrijpen mensen waarom we op zoek zijn naar zo veel vrijwilligers. Kans Zwak punt Het transparant maken van gegevens is ook één van de perspectieven die het Sociaal en Cultureel Planbureau als kansen ziet om vrijwilligers te binden aan een organisatie. Zij geven aan dat door middel van transparantie de betrokkenheid groeit. Betrokkene kunnen op deze manier zelf de gegevens achterhalen en zien wat er speelt binnen een organisatie. (Dekker, 2013) Daarnaast is volgens Movisie transparantie een gevolg van het toenemen van de welvaart en de eisen die aan de omgeving gesteld worden. Kwaliteit wordt belangrijk, en daarbij ook transparantie, zodat controle op kwaliteit, maar ook productieomstandigheden mogelijk is. De trend leidt er toe, dat ook verenigingen en vrijwilligersorganisaties zich meer moeten verantwoorden tegenover hun leden of vrijwilligers (Jong & Bik, 2006). Volgens de respondenten kan de communicatie en transparantie binnen de vereniging nog veel beter en daarom is de commissie communicatie opgesteld. Op dit moment verloopt de communicatie naar buiten via de website, en de plaatselijke krant Ons Blad. Volgens Jean-Pierre Huijskens is communicatie een heel moeilijk onderdeel van een vereniging. Binnen de vereniging weet iedereen elkaar wel te vinden, maar er is geen duidelijk communicatie beleid. Ik merk in mijn functie dat communiceren ook heel moeilijk is. Als ik een bericht uitzend, is het altijd de vraag hoe dit wordt ontvangen. Hoe verwacht iemand hoe er gecommuniceerd wordt? Ik vind dat de ontvanger zich veel meer moet inleven in de zender en andersom. We krijgen vaak te horen dat de communicatie slecht is, maar als je vraagt wat er dan slecht is weten ze dat niet. Toch moeten we hier een weg in vinden. 40

41 SAMENVATTING Om nu de belangrijkste sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel in een oogopslag duidelijk te maken, zijn deze hieronder schematisch weergegeven. Intern Extern Sterktes S1 Ons kent ons cultuur S2 Sportpark De Roosberg S3 Dames- en meisjesvoetbal S4 Aanpakken van verbeteringen Kansen K1 Verplichten van vrijwilligerswerk K2 Transparantie K3 Vrijwilligerswerk goed voor individu K4 Stijgend opleidingsniveau Zwaktes Z1 Betrokkenheid bij leden Z2 Communicatie Z3 Prestatiedrang Z4 Kantine als ontmoetingsplek Z5 Doorstroming van jeugd naar senioren Bedreigingen B1 Tijd als kostenpost B2 Individualisering B3 Strengere eisen voor vrijwilligers Figuur 7. Schematische weergave sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen 41

42 42

43 5. HUIDIGE SITUATIE BETROKKENHEID In dit hoofdstuk worden de resultaten van onderzoeksvraag 2 met betrekking tot de huidige betrokkenheid van leden en ouders van jeugdleden met vv Bavel beschreven. De resultaten zijn verkregen door middel van deskresearch, interviews en de enquête. Paragraaf 5.1 is afkomstig van deskresearch en gaat over de vrijwilligers van nu. Hoe veel zijn er nu werkzaam, wat doen zij en welke taken zijn er nog niet ingevuld. Paragraaf 5.2 is afkomstig uit de enquête en beschrijft de huidige tevredenheid over de communicatie van vv Bavel met de leden. De resultaten uit paragraaf 5.3 en 5.4 zijn afkomstig uit de diepte interviews en geven de motieven van huidige vrijwilligers van vv Bavel aan en beschrijven tegen welke verbeterpunten zij aanlopen. 5.1 ALGEMEEN In juli 2013 telde vv Bavel 119 geregistreerde vrijwilligers. Deze vrijwilligers variëren in leeftijd van 22 tot 72 jaar. De grootste groep bevindt zich in de leeftijdscategorie van 30 tot 60 jaar. De vereniging heeft een bestand (te vinden in bijlage 1.2) waarin staat beschreven welke taken er allemaal zijn en of deze ingevuld zijn. Deze lijst is opgesteld door de commissie vrijwilligers en sociale zaken en wordt niet periodiek bijgehouden. De taken bestaan grofweg uit bestuur, (voorzitter) commissie, voetbaltechnische taken, niet-voetbaltechnische taken en praktische taken. Veel taken worden al jarenlang door dezelfde personen uitgevoerd, zoals kantinebeheerder en jeugdkamp organisator. 5.2 COMMUNICATIE Betrokkenheid wordt beïnvloed door communicatie. Door zo veel mogelijk communicatiekanalen open te stellen kunnen betrokkenen hun behoeften uiten en hun onzekerheden verminderen door toegang te krijgen tot informatie. In de enquête is daarom gevraagd naar de huidige situatie betreft communicatie van de vereniging. De website van vv Bavel is op dit moment verreweg het belangrijkste communicatiekanaal, 91% verzamelt informatie via dit middel. Ook communiceert de vereniging veel met , 69% zegt hier informatie te verkrijgen van vv Bavel. Ook wordt de informatie in de plaatselijke krant, Ons Blad, door 38% van de leden gelezen. Social media is nog niet populair onder de doelgroep van vv Bavel. Berichten via WhatsApp, Facebook en Twitter worden door respectievelijk 31%, 18% en 9% van de leden gelezen. Ook geven de leden aan dat er op de website voldoende informatie te vinden is over evenementen en activiteiten. Een tijdige communicatie richting de leden is hierbij van belang. 95% van de leden ontvangt graag minimaal twee weken van te voren informatie over een activiteit of evenement. Belangrijke informatie van de vereniging mag van de leden liever per gecommuniceerd worden dan per post. De communicatie van het team wordt ook over het algemeen ook goed beoordeeld. Leden worden door hun teamleider voldoende op de hoogte gehouden van wedstrijden en afgelastingen en ontvangen vooraf aan het seizoen een schema met alle wedstrijden en tijden. Een account bij teamers.nl is niet zo populair onder de leden van vv Bavel. De meeste leden zijn hier neutraal over (42%). Frequentie tabellen van deze resultaten zijn te vinden in bijlage

44 5.3 MOTIEVEN Het bestuur van vv Bavel bestaat uit zeven personen verdeeld over de functies: voorzitter, secretaris, vicevoorzitter, penningmeester, voetbaltechnische zaken, niet-voetbaltechnische zaken en bestuurslid. Daaronder volgen de commissies: sponsoring, gebouwen en gemeente, communicatie, financiën, voetbaltechnische zaken, vrijwilligers en sociale zaken en evenementen. Alle bestuurstaken zijn ingevuld, maar voor de commissies zijn nog vele vacatures. De huidige bestuursen commissieleden zijn vrijwel allemaal in het vrijwilligerswerk gerold en hebben verschillende motieven waarom zij vrijwilliger bij de vereniging zijn geworden. Raymond Mentink, voorzitter commissie communicatie bij vv Bavel, is vrijwilliger geworden doordat zijn zoontje is gaan voetballen: Mijn zoontje ging op voetbal en ik vond het erg leuk om leider van zijn team te zijn. Vervolgens liep ik tegen enkele zaken aan en ben ik via het nieuwe bestuur in de commissie communicatie gerold. Een leuke rol, van waaruit ik onder andere de coördinatie van de nieuwe website op me heb genomen. Ik merk echter wel dat veel werkzaamheden op dezelfde mensen neer komen. Een bredere groep vrijwilligers zou dan ook zeker welkom zijn. Raymond geeft hier aan dat hij zelf naar het bestuur is gestapt. Hij zag dat zaken niet erg lekker liepen en had hier ideeën over om te verbeteren. Het bestuur kan zulke personen altijd gebruiken en heeft hem toen benaderd om in de commissie communicatie te komen. Femke Zoon, voorzitster commissie niet-voetbaltechnische zaken, is om een heel andere reden in contact gekomen met het bestuur van haar voetbalvereniging: Ik wilde iets voor de club terug doen. De vereniging heeft veel voor mij betekend en ik vind het een kleine bijdrage voor drie keer per week sporten. Haar motivatie kwam uit zichzelf en ze klopte aan of zij iets voor de vereniging kon betekenen. Alle bestuurs- en commissieleden zijn zelf naar de vereniging toegestapt of werden persoonlijk benaderd. Op de vraag waarom men vrijwilligerswerk doet bij vv Bavel kwamen verschillende antwoorden. De belangrijkste reden was voor iedereen omdat ze het leuk vonden. Men vond het leuk om de club te helpen, leuk om met voetbal bezig te zijn en leuk om leider van het team van zijn zoontje te worden. Voor Femke Zoon was het als tegenprestatie voor hetgeen de club voor haar heeft betekend en voor Toine Carton was het een aanvulling op zijn werk om organisaties opnieuw op te bouwen. Ook de historische binding met vv Bavel en het feit dat de respondenten in Bavel wonen was belangrijk om vrijwilliger te worden. Pieterbas Plasman, voorzitter commissie gemeente en gebouwen, wilde de betrokkenheid bij de gemeenschap behouden na zijn voetbalcarrière en voor hem is het sociale aspect een van de belangrijkste redenen om vrijwilliger te zijn bij vv Bavel. De betrokkenheid bij de gemeenschap is wat mij aanspreekt. Ik wilde na mijn actieve voetbalcarrière betrokken blijven bij de club en iets doen voor de gemeenschap. Ook het stukje waardering dat ik hierdoor ontvang is voor mij belangrijk. Niet zo zeer in de zin van de schouderklopjes die je krijgt, maar meer in de vorm dat je iedereen kent en iedereen jouw kent. De impliciete waardering. 44

45 5.4 VERBETERPUNTEN De huidige vrijwilligers lopen regelmatig tegen punten aan waarvan zij denken dat die beter kunnen. Zo is het aan het begin van elk seizoen altijd weer puzzelen om aan genoeg trainers en leiders te komen. Vooral voor de lagere elftallen, zoals de A3, B3, B4 et cetera is het lastig om trainers en/of leiders te vinden. Jack Jansen, secretaris bij vv Bavel, heeft dit zelf ervaren. Toen ik leider van de A3 was, zag ik dat het voor dit soort teams (lagere jeugdteams) moeilijker is om begeleiders te vinden. Bij de F jes zijn alle ouders nog enthousiast en zie ik soms drie of vier leiders per team, maar zodra de kinderen zelf op de fiets kunnen komen, komen de ouders niet meer mee. Voor deze teams is het lastig om ouders te vinden die willen begeleiden, maar ook een grensrechter is al lastig. Dit moeten de jongens soms zelf doen of ouders die toevallig komen kijken. Ik was leider geworden van de A3, omdat zij niemand hadden. Ik had verder niets met dat team, maar heb het hartstikke leuk gehad. Het begeleiden of trainen van teams is de meest bekende taak bij een voetbalvereniging. Voor sommige mensen schrikt dit af, omdat zij niet de vaardigheden of kennis hebben om een team te begeleiden of trainen. Ook wordt binnen vv Bavel gedacht dat er al genoeg trainers en leiders zijn. Volgens Jean-Pierre Huijskens, bestuurslid voetbaltechnische zaken, is dit een verkeerd beeld. Ouders denken vaak ook dat er al genoeg leiders zijn. Aan ons is nu die taak om inzichtelijk te maken dat dat niet zo is. Vaak hoor ik ook dat ouders geen tijd hebben om een team te begeleiden of te trainen, maar dat hoeft helemaal niet zo veel tijd te kosten. Op zaterdag bij de kleinste jeugd duurt een wedstrijdje met omkleden en alles erbij maximaal 2 uur. Dat zijn hele kleine dingen en je hoeft daar echt niet veel kennis voor te hebben. Het gaat erom dat die jonge kinderen plezier hebben met voetbal. Bij de oudere jeugd komt natuurlijk wel wat meer kennis bij kijken. Jean-Pierre Huijskens haalt hier het punt inzichtelijk maken aan. De doelgroep moet weten waar ze betrokken bij kunnen worden. Volgens Pieterbas Plasman draagt dat bij aan de betrokkenheid. Er moeten meer handjes uit de mouwen, maar daarvoor moeten wij wel bekend maken waarom die handjes uit de mouwen moeten. We moeten verantwoordelijkheid creëren. Als dat verteld wordt zullen de leden het beter begrijpen en meer binding met de vereniging voelen. Door de website van vv Bavel te bekijken, is gevonden dat leden geen informatie over vrijwilligerstaken kunnen vinden op de website. Wel staat er een contactpersoon met adres vermeld op de bestuurs- en commissiepagina achter de commissie vrijwilligers/sociale zaken. Door deze persoon een te sturen, heeft diegene direct contact met iemand van de commissie die zijn/haar vragen kan beantwoorden. 45

46 In de interviews met bestuurs- en commissieleden is ook gevraagd op welke manier zij denken dat de betrokkenheid van de leden vergroot kan worden. Hier kwamen voornamelijk verbeterpunten uit die volgens de respondenten opgepakt moeten worden: - Persoonlijke benadering - Werkzaamheden inzichtelijk maken - Trainingscursus aanbieden en bekendmaken - Scheidsrechters cursus aanbieden en bekendmaken - Jeugdtrainingen door A of B leden of senioren laten verzorgen Wanneer de betrokkenheid vergroot wordt, wordt de bereidheid om vrijwilligerstaken uit te voeren ook groter, stelt Eric Joossen. Volgens de respondenten uit de interviews zijn de leden eerder bereid om vrijwilligerstaken uit te voeren als zij kunnen werken in roulatieschema s of in collectieven (per team). Dat is ook uit de enquête gekomen. 85% geeft aan liever in teamverband te werken, tegenover 4% die liever individueel vrijwilligerstaken uit willen voeren. 12% is neutraal in deze stelling SAMENVATTING De huidige vrijwilligerstaken bestaan grofweg uit bestuur, (voorzitter) commissie, voetbaltechnische taken, niet-voetbaltechnische taken en praktische taken. Veel taken worden al jarenlang door dezelfde personen uitgevoerd. De vereniging communiceert voornamelijk via de website en . Hetgeen zij communiceren over evenementen en activiteiten is voldoende. De communicatie vanuit de vereniging betreft voetbal gerelateerde zaken verloopt goed. Communicatie over of voor vrijwilligers is echter niet beschikbaar. De huidige vrijwilligers zijn bijna allemaal in het vrijwilligerswerk gerold en hebben een hoge mate van betrokkenheid. De betrokkenheid van niet-vrijwilligers is daarentegen veel te laag. Dit komt mede doordat vrijwilligerstaken niet inzichtelijk worden gemaakt en de leden niet goed weten wat er allemaal aan vrijwilligerstaken te doen is. 46

47 6. MOTIEVEN VAN LEDEN EN OUDERS Hoofdstuk 6 beschrijft de resultaten uit de enquête om antwoord te kunnen geven op de motieven van de leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerswerk wel/niet te doen. Eerst worden de algemene resultaten uit de enquête beschreven, zoals aantal respondenten, leeftijd, opleidingsniveau en relatie met vv Bavel. Vervolgens worden de communicatie wensen beschreven. Ten slotte beschrijft de laatste paragraaf (6.3) de motieven van de doelgroep om vrijwilligerswerk bij vv Bavel wel of niet te doen. 6.1 ALGEMEEN Om onderzoeksvraag 3 te beantwoorden is een enquête gehouden onder de leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel. Voor de enquête geldt een betrouwbaarheid van 95% en een foutmarge van 6%. 218 respondenten zijn begonnen met invullen van de enquête, dat is een respons van 40% van alle persoonlijk benaderde leden (550). Echter hebben 174 (32%) respondenten de enquête volledig afgemaakt, wat inhoudt dat er een aantal vragen zijn met meer missing values. De N (het aantal respondenten dat de vraag heeft beantwoord) is hierdoor niet bij elke vraag hetzelfde en zal bij de uitkomst vermeld worden. Van de 174 respondenten die de vraag over het geslacht hebben beantwoord (zie bijlage 3.7), zijn 102 man en 72 vrouw. De leeftijden variëren van 13 jaar tot en met 60 jaar en zijn verdeeld in drie categorieën: 1. Jongeren (10-20 jaar) 2. Volwassenen met jonge kinderen (21-40 jaar) 3. Volwassenen met oudere kinderen (41-60 jaar) Het grootste gedeelte (52%) bevindt zich in de leeftijdscategorie volwassenen met oudere kinderen. 12% uit de leeftijdscategorie jongeren en 36% uit de leeftijdscategorie volwassenen met jonge kinderen hebben de enquête ingevuld. De gemiddelde leeftijd van de respondenten is 37 jaar. 77% is woonachtig in Bavel en 19% in Breda. De overige 4% komt uit Ulvenhout, Molenschot, Amersfoort, Amsterdam, Bergen op Zoom, Oosterhout, Teteringen en Zevenbergen. 37% van de respondenten heeft een HBO studie afgerond, gevolgd door 25% met een MBO studie. 19% heeft een universitaire studie afgerond en de overige 19% heeft lager onderwijs of middelbaar onderwijs als hoogst genoten opleiding. 37% van de respondenten geeft aan spelend lid te zijn en 53% is een ouder van een spelend lid. 12% van de spelende leden is naast hun lidmaatschap ook trainer/begeleider of vrijwilliger bij de vereniging. 19% is zowel ouder van een spelend lid, als trainer/begeleider of vrijwilliger. Deze gegevens geven de volgende schematische weergave: Tabel 2. Relatie respondent met vv Bavel en vrijwilliger status 47

48 In de enquête werden drie open vragen gesteld. Er werd gevraagd naar de drie eerste woorden die bij de respondent opkomen als hij/zij aan vv Bavel denkt, wat de respondent drie sterke punten van vv Bavel vindt en wat de respondent drie verbeterpunt vindt. De meest genoemde antwoorden zijn in onderstaande tabel weergegeven op volgorde van frequentie. Eerste gedachte Sterke punten Verbeterpunten Gezellig Gezelligheid Communicatie Voetbal Organisatie Parkeergelegenheid Sportief Accommodatie Organisatie Vrienden Sfeer Ambitie/prestaties Mooi complex Sportief Website Bavel Begeleiding Velden Groen-wit Kantine Meer toernooien Dorps Hecht clubgevoel Dames meer betrekken Gemoedelijk Voetbalkamp Samenwerking Tabel 3. Meest genoemde antwoorden open vragen enquête. 6.2 COMMUNICATIE In de enquête is gevraagd naar de huidige situatie betreft communicatie van de vereniging en de gewenste situatie. De communicatie is namelijk een belangrijk middel om betrokkenheid te creëren en vrijwilligers te werven. De leden willen graag meer informatie ontvangen via moderne communicatiemiddelen zoals social media. 72% vindt het leuk om informatie van de vereniging te lezen op Facebook en Twitter. Ook traditionele communicatiemiddelen, zoals een publicatie in de plaatselijke krant (Ons Blad) en , vinden de leden nog steeds belangrijk. Opvallend is wel de daling betreft de website. De website van vv Bavel is op dit moment verreweg het belangrijkste communicatiekanaal, maar leden geven aan daar in de toekomst minder behoefte aan te hebben. Wel zou 86% van de leden graag wedstrijdverslagen lezen op de website. In onderstaande tabel staat beschreven wat de huidige situatie en de gewenste situatie betreft communicatiemiddelen van vv Bavel zijn. De huidige situatie beschrijft via welke kanalen de leden nu informatie krijgen over vv Bavel en de gewenste situatie beschrijft via welke kanalen de leden graag op de hoogte zouden willen blijven van vv Bavel. N=218 Kanaal Huidige situatie Gewenste situatie Website 91% 78% Facebook 18% 29% Twitter 9% 11% 69% 67% Ons Blad 38% 27% WhatsApp 31% 34% Nieuwsbrief - 17% Posters - 4% Tabel 4. Huidige en gewenste situatie communicatiekanalen 48

49 6.3 MOTIEVEN In de enquête is rechtstreeks aan de leden gevraagd die nog geen vrijwilligerswerk bij vv Bavel doen (N=133), welke redenen zij hebben om geen vrijwilliger bij vv Bavel te zijn. Redenen worden in dit geval als een versimpeling van het woord motief gezien. Voor veel mensen kan het begrip motief niet duidelijk zijn, waardoor zij de vraag anders verkeerd zouden interpreteren. 61% van alle respondenten (N=212) geeft aan geen vrijwilliger bij vv Bavel te zijn. De voornaamste reden hiervoor is het gebrek aan tijd (65%), gevolgd door het niet goed weten wat het inhoudt (20%) en het reeds gedaan hebben van vrijwilligerswerk voor vv Bavel (11%). Het verschil tussen de antwoorden van mannen en vrouwen was klein, waardoor deze vraag niet significant is. Het niet doen van vrijwilligerstaken bij vv Bavel is hierbij dus niet afhankelijk van het geslacht. De chi-square test (in bijlage nummer ) geeft ook aan dat dit niet afhankelijk is van de leeftijd. De meest gegeven antwoorden zijn daarentegen wel te herleiden naar het Triade-model van Poiesz (1999). Het gebrek aan tijd is een vorm van gelegenheid. De leden zijn door de hoeveelheid beschikbare tijd niet in de gelegenheid om vrijwilligerstaken bij vv Bavel te doen. Het niet goed weten wat het inhoudt, is een gebrek aan mentale capaciteit. De kennis omtrent deze vrijwilligerstaken ontbreekt. En het reeds gedaan hebben van vrijwilligerswerk voor vv Bavel is een vorm van gebrek aan motivatie. De leden zijn niet in staat om de taken nogmaals te doen, omdat zij het al eens gedaan hebben. Het enthousiasme ontbreekt. Wanneer de leden hun eigen uren zouden mogen bepalen, zou 24% vrijwilligerswerk bij vv Bavel overwegen. Dat geldt ook voor de 26% die aangeeft vrijwilligerswerk te willen doen als de werkzaamheden zouden aansluiten bij zijn/haar persoonlijke interesses. De motieven van de 25% die anders hebben geantwoord in plaats van de gegeven antwoorden om vrijwilligerswerk te overwegen, lopen uiteen van ad hoc activiteiten, blijk van waardering krijgen, als mijn kind het op prijs stelt en als ik tijd zou hebben. De volledige lijst van genoemde redenen is terug te vinden in bijlage nummer Een beloning krijgen is slechts voor 5% een reden om vrijwilligerswerk te overwegen, net als het versterken van bestaande contacten en het opdoen van nieuwe contacten, 7%. Richting Als leden vrijwilligerswerk binnen de vereniging zouden willen uitvoeren, spreken de richtingen horeca, voetbaltechnische zaken en organiseren van activiteiten en toernooien het meest aan. Echter zijn de leden over geen enkele richting echt enthousiast. Het hoogste percentage geïnteresseerden voor een richting is 35% (horeca). In onderstaande tabel staat een verdeling van de leden die ja hebben geantwoord op de richtingen die hen het meest aanspreekt, opgesplitst per geslacht en het totaal van alle respondenten waarbij het aantal mannen 43 is en het aantal vrouwen 58. N=101 Volgens de chi-square test die is uitgevoerd en terug te vinden is in bijlage , zijn sommige taken afhankelijk van het geslacht. Leden zijn meer geïnteresseerd in het organiseren van activiteiten en toernooien en horecataken als zij vrouwelijk zijn. Daartegenover staat dat mannelijke leden meer interesse hebben in voetbaltechnische taken. Bij de overige richtingen is er ook een bepaalde voorkeur per geslacht, maar deze voorkeur berust op toeval en is daarom niet significant. Deze antwoorden mogen dus niet geïnterpreteerd worden. 49

50 Richting Alle respondenten Man Vrouw Bestuurlijke beslissingen nemen 7% 16% 0% Commissielid 17% 21% 14% Organiseren van activiteiten en toernooien 28% 16% 36% Voetbaltechnische zaken 32% 44% 22% Niet-voetbaltechnische zaken 12% 16% 9% Horeca 35% 19% 47% Financiën en/of ledenadministratie 11% 7% 14% Tabel 5. Opsplitsing richting vrijwilligerstaak en geslacht Vrijwilligerstaken Vervolgens is aan de leden gevraagd welke specifieke vrijwilligerstaken hen het meest aanspreekt. Hieruit kwam ook naar voren dat de leden voor geen enkele taak echt enthousiast waren. Ook is er bij sommige taken een groot verschil te zien tussen mannen en vrouwen. Zo prefereren mannen een taak als commissielid, scheidsrechter, training geven en teams begeleiden beduidend meer dan vrouwen. Vrouwen spreekt enkel de taak kantine diensten draaien meer aan dan mannen. In onderstaande tabel is een uitsplitsing van vrijwilligerstaken weergegeven voor alle respondenten en per geslacht. De percentages geven aan hoeveel procent van alle respondenten en van alle mannen en vrouwen neutraal, spreekt mij aan en spreekt mij heel erg aan hebben geantwoord. Het totaalpercentage mannen en vrouwen voor deze vraag was respectievelijk 58% en 42%. N=170 Vrijwilligerstaak Alle Mannen Vrouwen respondenten Commissielid 42% 55% 25% Webmaster 15% 21% 7% Facebookpagina en/of Twitter beheren 19% 23% 14% Bezoekende teams ontvangen op zaterdag en/of zondag 34% 30% 41% Vrijwilligers aansturen 47% 52% 39% Kantine diensten draaien 57% 48% 69% Scheidsrechter zijn 42% 55% 25% Trainingen geven 58% 73% 38% Team(s) begeleiden 65% 78% 45% Evenementen organiseren 64% 64% 63% Toernooien organiseren 56% 53% 59% Administratieve ondersteuning 36% 32% 42% Tabel 6. Opsplitsing vrijwilligerstaak en geslacht De chi-square test, die staat in bijlage , geeft aan dat sommige vrijwilligerstaken uit de tabel geïnterpreteerd mogen worden. De vrijwilligerstaken commissielid, training geven en team(s) begeleiden zijn significant. Verondersteld kan worden dat mannen en vrouwen verschillende voorkeuren hebben voor vrijwilligerstaken. Het is dus bij sommige taken afhankelijk van het geslacht of iemand daar geïnteresseerd in is. De vrijwilligerstaken die volgens de chi-square test niet geïnterpreteerd mogen worden, geven aan dat de antwoorden hiervan op toeval berusten. Bij die taken kan gezegd worden dat het uitvoeren hiervan onafhankelijk is van het geslacht. 50

51 Motieven uit vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard Ook werd de respondenten gevraagd in hoeverre onderstaande motieven belangrijk zijn voor vrijwilligerswerk bij vv Bavel. De motieven zijn afkomstig uit de vrijetijdsmotivatieschaal van Ragheb en Beard en kunnen verdeeld worden in vier categorieën. De kolom alle respondenten is het totaalpercentage van alle respondenten die dit begrip neutraal, belangrijk of heel belangrijk vinden voor vrijwilligerswerk bij vv Bavel. Het percentage onder mannen en vrouwen geeft aan hoeveel procent van de mannen en vrouwen dit begrip neutraal, belangrijk of heel belangrijk vindt voor vrijwilligerswerk bij vv Bavel. N=172 Motieven Alle Mannen Vrouwen respondenten Iets nieuws leren 83% 80% 87% Mijzelf ontwikkelen/ontplooien 84% 82% 87% Nieuwe dingen ontdekken 86% 85% 86% Werk op mijn niveau doen 78% 79% 76% Een leuke tijd hebben met vrienden 98% 99% 96% Nieuwe vriendschappen opbouwen 94% 96% 92% Hechte vriendschappen ontwikkelen 91% 94% 87% Het gevoel hebben ergens bij te horen 84% 84% 83% Lichamelijk bezig zijn 86% 90% 79% Mijn vaardigheden op de proef stellen 82% 86% 76% Geestelijk ontspannen 89% 92% 83% In een rustige omgeving zijn 78% 77% 79% Lichamelijk ontspannen 84% 86% 82% De drukte van alledag vermijden 79% 84% 72% Tabel 7. Opsplitsing begrippen Ragheb en Beard en geslacht De respondenten vinden een leuke tijd hebben met vrienden het allerbelangrijkst, dit geldt zowel voor de mannen als vrouwen. Vrouwen vinden Iets nieuws leren en Mijzelf ontwikkelen/ontplooien belangrijker dan mannen. De mannen vinden daarentegen Hechte vriendschappen ontwikkelen, Lichamelijk bezig zijn, Mijn vaardigheden op de proef stellen en Geestelijk ontspannen beduidend belangrijker dan vrouwen. Totaal bekeken vinden alle respondenten van vv Bavel de sociale categorie het belangrijkst. Eigenschappen Taken als webmaster en Facebookpagina en/of Twitter beheren zijn verreweg het minst populair. Dit kan te maken hebben met het typen vrijwilliger. Bij vraag 14 uit de enquête is aan de leden gevraagd in welk typen men zichzelf het meest terug ziet tijdens de dagelijkse activiteiten. In onderstaande grafiek zijn de eigenschappen van elk typen weergegeven. Het grootste deel van de leden van vv Bavel ziet zijn/haar dagelijkse activiteiten als een uitdaging en een manier om zichzelf te ontwikkelen. Deze eigenschappen dienen daardoor ook aan te sluiten op het vrijwilligerswerk. 51

52 In welke van onderstaande typen zie jij jezelf het meest terug tijdens jouw dagelijkse activiteiten? Ondernemers Uitdaging en ontwikkeling Dienstverleners Zorgen en waardering Regelaars Betrokken en verantwoordelijk Stimulatoren Kansen en erkenning Percentage Grafiek 1. Eigenschappen vrijwilligers tijdens dagelijkse activiteiten Ook is onderzocht welke tegenovergestelde eigenschappen de respondenten belangrijker vinden voor vrijwilligerswerk bij vv Bavel. De respondenten hebben een duidelijke voorkeur voor werken in teamverband, op vrijwillige basis, met veel plezier en waarin ze zelf verantwoordelijkheid mogen nemen. In onderstaande tabel is de frequentieverdeling weergegeven in procenten. De cijfers 1-3 geven een voorkeur voor eigenschap links aan, het cijfer 4 neutraal en de cijfers 5-7 geven een voorkeur voor eigenschap rechts aan. N= Teamverband 37% 35% 13% 12% 2% 2% 0% Individueel Betaald 2% 2% 7% 21% 9% 24% 35% Vrijwillig In het weekend 11% 14% 9% 54% 3% 4% 5% Doordeweeks Iets leren 1% 1% 4% 27% 20% 29% 18% Plezier hebben Verantwoordelijkheid 15% 28% 22% 28% 4% 1% 2% Aangestuurd worden nemen Mentaal 3% 14% 10% 57% 6% 6% 4% Fysiek Tabel 8. Frequentieverdeling tegenovergestelde eigenschappen Bij de vraag of leden in het weekend of doordeweeks een vrijwilligerstaak uit willen voeren en of zij hiermee mentaal of fysiek belast worden heeft meer dan 50% 4 geantwoord. Waarschijnlijk betekent dit dat het ligt aan de vrijwilligerstaak of begrepen zij de vraag niet goed genoeg. Echter mag dit niet aangenomen worden, omdat de resultaten dit niet uitwijzen. 52

53 7. BETROKKENHEID BIJ VOETBALVERENIGINGEN In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de betrokkenheid en het vrijwilligersbeleid van andere voetbalverenigingen en wordt er expertise gehaald uit een interview met een expert op het gebied van betrokkenheid creëren. De expert deelt haar ervaringen over betrokkenheid binnen organisaties en geeft tips over hoe vv Bavel de betrokkenheid kan verhogen en het aantal vrijwilligers kan verhogen. De informatie van andere voetbalverenigingen is afkomstig uit deskresearch. 7.1 EXPERT INTERVIEW MANON DE KOK Manon de Kok heeft uitgebreide kennis op het gebied van communiceren en betrokkenheid en deelt haar kenniservaring om het probleem van vv Bavel te analyseren en te vereenvoudigen, zodat het probleem opgelost kan worden. Volgens Manon kan vv Bavel op verschillende manieren de betrokkenheid met vrijwilligerstaken vergroten BEWUSTWORDING Het belangrijkste is om de leden bewust te maken van het belang van de vrijwilligerstaken. Dit werkt volgens Manon het beste door de leden zelf te vragen waarom zij nu geen vrijwilligerstaken doen. Vraag het de leden. En dan niet op zo n manier van je doet nog niks, maar gewoon vragen van doe je wel eens vrijwilligerswerk? En zo niet, waarom dan niet? En ben je op de hoogte van het vrijwilligerswerk wat er al gedaan wordt? En ben je op de hoogte van de belangen van de vereniging? Vaak weten mensen dat niet, ze zijn daar niet bewust mee bezig hoe belangrijk het is. Manon werkt met haar bedrijf altijd vanuit de doelgroep zelf. Ik probeer de doelgroep eigenaar van het probleem te maken. Ik leg hen vragen voor als: Waarom gedraagt de groep zich zo? En wat zouden zij aan het probleem zelf kunnen veranderen? In dit geval is de groep de leden en ouders van jeugdleden en het probleem dat verandert moet worden is het niet doen van vrijwilligerstaken. Volgens Manon hebben de managers (in dit geval het bestuur) vaak bepaalde ideeën, maar moet er juist achterhaald worden hoe de groep (de leden) hier zelf over denkt. Door het deze groep te vragen komt er ook een stukje respect en bewustwording bij kijken. Er wordt gevraagd naar de redenen van het gedrag en op deze manier wordt er respect gecreëerd. De groep heeft het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt. Door de vraag aan hen zelf voor te leggen, worden zij bewust van het probleem en gaan zij nadenken over oplossingen en gevolgen. Manon had een voorbeeld om deze werkwijze te verduidelijken over een project met vrachtwagenchauffeurs. Het management had ideeën bedacht om brandstof te besparen, maar heeft hier eigenlijk geen verstand van, omdat zij niet in die vrachtauto s rijden. Er werd toen aan de chauffeurs gevraagd hoe zij dit dachten op te lossen en daar kwamen hele praktische oplossingen uit, waar de managers nooit achter waren gekomen, omdat zij niet in het werkveld zitten. De chauffeurs voelden zich gewaardeerd en vonden het leuk om over deze kwestie mee te denken en werden zich bewust van feit dat er brandstof bespaard kon worden. 53

54 De chauffeurs waren alleen al enthousiast van het feit dat het hen gevraagd werd en kwamen voortaan gewoon iedere keer met dat soort ideeën. En dat is echt betrokkenheid. Die waardering die ze kregen van het management, dat is een van de belangrijkste dingen die ik in de praktijk merk wat meer betrokkenheid oplevert. Het probleem van vv Bavel kan in hetzelfde daglicht gesteld worden. De bestuurders zien dat er te weinig mensen vrijwilligerstaken uit voeren en hebben bedacht dat dit aan de betrokkenheid ligt. Echter, door het de leden zelf te vragen door middel van de enquête blijkt dat er veel meer mee speelt waarom zij geen vrijwilligerstaken uitvoeren. Factoren als tijdgebrek en onbewustheid spelen hier een grote rol in. Om deze factoren om te zetten naar kansen is het volgens Manon zaak om bij de leden die bewustwording te creëren. Er zijn nu te weinig leden die vrijwilligerswerk doen? Dat ligt in mijn ogen niet alleen aan de betrokkenheid, maar ook aan de bewustwording. Ik heb het gevoel dat er nog heel veel aan die bewustwording gedaan kan worden en dat daar dan een soort van communicatieplannetje voor bedacht moet worden. Communicatie is bij alles wat je doet het belangrijkste. Zowel in werk, als privé als bij verenigingen COMMUNICATIE Volgens Manon wordt bewustwording gecreëerd door middel van goede communicatie. Het is belangrijk dat het op de juiste manier verteld wordt. Er kan gecommuniceerd worden dat het inderdaad super belangrijk is dat de vrijwilligerstaken gedaan worden, maar je moet nadenken of die intrinsieke motivatie aanwezig is. Waarom wil iemand dat doen? Manon werkt vaak met de Golden Circle van Simon Sinek. In deze cirkel wordt het waarom achterhaald. Mensen kunnen heel makkelijk taken uitleggen door te vertellen wat er gedaan moet worden en hoe dit gedaan moet worden. Maar op de vraag waarom dit gedaan moet worden, is vaak niet snel een goed antwoord op te geven. Om de bewustwording van het belang van de vrijwilligerstaken bij de leden en ouders van jeugdleden te creëren, moet er gecommuniceerd worden waarom dit belangrijk is. Het waarom, dat is echt wat mensen vaak overtuigt van iets. Dat ze echt in iets geloven. Dat ze bewust worden van het belang van iets. Om dit te communiceren moet dus eerst achterhaald worden waarom de taak of taken belangrijk zijn voor de vereniging of voor de leden zelf, en vervolgens moet die boodschap bij de leden terecht komen via goede communicatie. Storytelling is hier een goed middel voor. 54

55 7.1.3 ERVAREN VAN HET WERK Naast communicatie zorgt ook het ervaren van iets voor meer bewustwording volgens Manon. De vrijwilligers die nu vrijwilligerswerk bij vv Bavel uitvoeren, zijn zich allemaal bewust van het feit dat dit belangrijk is voor de club. Zij zien wat er allemaal gedaan moet worden en wat er gebeurd als dat niet gedaan wordt (de gevolgen). Zij ervaren dus het probleem en worden er op die manier bewust van. Volgens Manon is het goed als deze groep mensen een soort van olievlek gaan creëren. Zij moeten hun ervaringen delen met de andere leden en op die manier de groep vrijwilligers zien uit te breiden. Als je zo n olievlek wil creëren dan werkt het heel goed als je begint met een aantal mensen die al wel heel enthousiast bezig zijn. Dat je met een klein groepje begint die daarmee gaan beginnen. 7.2 ANDERE VERENIGINGEN Kijkend naar andere verenigingen, is opgevallen dat veel voetbalverenigingen hun communicatie meer richten op vrijwilligerstaken dan vv Bavel. Puur en alleen gekeken naar de websites van de verenigingen, komt dit al vaak terug VV SCHAGEN Zo staat op de website van vv Schagen ( uit Noord-Holland een erg uitgebreide informatiepagina over vrijwilligerswerk bij de vereniging. Bij vv Schagen wordt gewerkt onder het motto Voor Elkaar Met Elkaar, wat inhoudt dat zij willen dat ieder lid of ouder(s) van jeugdleden betrokken wordt bij het wel en wee van de vereniging. Door inzet van veel mensen worden de taken overzichtelijk gehouden en het tijdsbeslag beperkt. Ook wordt op deze manier de contributie laag gehouden, volgens de website. VV Schagen telt op dit moment ongeveer 200 vrijwilligers. Middels een online formulier kunnen geïnteresseerden aangeven waar hun voorkeur qua vrijwilligerstaak naar uit gaat. Zij kunnen zelf kiezen wat voor soort taak (algemene taak of voetbal gerelateerde taak) zij willen doen en hoeveel tijd zij daarin willen steken. Algemene taken binnen vv Schagen zijn: Voetbal gerelateerde taken bij vv Schagen zijn: - Bestuursfunctie - Jeugd coördinator - Kaderfunctie - Trainer - Bestuursdienst - Team begeleider - Kantinemedewerker - Toernooi coördinator - Redactielid website - Scheidsrechter Mensen die zich aanmelden om vrijwilligerstaken te doen kunnen verschillende cursussen binnen de vereniging volgen, bijvoorbeeld om te kunnen werken met een AED (hart defibrillator), trainingscursus, cursus teambegeleider of clubscheidsrechter. 55

56 Naast de mogelijkheid om jezelf aan te melden als vrijwilliger, doet vv Schagen een beroep op leden en ouders van jeugdleden om zich minimaal 1x per jaar in te zetten. De vereniging verplicht het niet, want dat zou niet bij de cultuur van de club passen. Er wordt wel nagedacht om in dergelijke gevallen een compensatie te vragen, zodat de leden vrij zijn in hun keuzes. Ouders van jeugdleden (F,D,E,C) worden ingeroosterd voor een kantinedienst of bestuursdienst op zaterdag. Jeugdleden uit C-teams worden ingezet om loten te verkopen bij thuiswedstrijden van het eerste elftal. Meiden uit het B elftal worden ingeroosterd om kantinediensten te draaien op zondagochtend en jongens uit A en B teams worden gevraagd om jeugdwedstrijden te fluiten. Senioren (dames en heren) worden ingezet om kantine-en bestuursdiensten op zondag uit te voeren. Ook de selectiespelers worden ingedeeld om hogere jeugdteams te fluiten. Omdat veel mensen verschillende taken binnen de vereniging uit dienen te voeren, is er een inloopuurtje op iedere 1 e zaterdag van de maand tussen uur om ter plekke informatie te krijgen over kantine en bestuursdiensten. Zo kan iedereen goed geïnformeerd worden en worden de taken uitgelegd. Dit protocol is te vinden op de website van vv Schagen. Op de website onder het kopje vrijwilligers is ook een vacaturebank te vinden. Deze vacaturebank geeft weer welke taken er zijn en wat de taken inhouden. Verder worden de kantine-en bestuursdiensten roosters op de website weergegeven. Middels een informatiepagina wordt alle informatie verstrekt over de bestuursdiensten. Ook kan via de website aangegeven worden of men bereid is om wedstrijden te fluiten. Hiervoor kan men een cursus volgen of begeleiding krijgen. Op het online aanmeldformulier kan men een voorkeur voor een dag, datum en team opgeven. Om vrijwilligers enthousiast te maken voor bestuursdiensten, heeft vv Schagen een intro filmpje op YouTube geplaatst waarin wordt vastgelegd hoe een bestuursdienst er uit ziet. Om al deze vrijwilligers te bedanken, organiseert vv Schagen elk jaar een dank-je-wel avond. Tijdens deze avond worden vrijwilligers bedankt en in het zonnetje gezet. Vrijwilligers die zich enorm inspannen voor de vereniging -en vaak al voor een langere tijd- komen in aanmerking voor een extra pluim, namelijk de vv Schagen Clubspeld. De Clubspeld is een blijk van waardering en (h)erkenning VV UNA/BRINVAST VV Una is een amateurvoetbalvereniging uit Zeelst in Brabant met ongeveer 1000 leden. Op de website van vv Una ( is minder informatie te vinden dan op de website van vv Schagen met betrekking tot vrijwilligerswerk, maar Una heeft wel een vrijwilligersbeleid opgesteld en op de website gepubliceerd. In dit beleidsplan wordt aangegeven wat de regels zijn, wie verantwoordelijk is en wie coördinator is, motivatie, waardering en werving van vrijwilligers. Motivatie van vrijwilligers wordt door vv Una als volgt uitgelegd: Vrijwilligers moeten het gevoel hebben dat de vereniging van de leden is. Het gevoel dat ze bij de club betrokken worden, dat ze zelf een beetje eigenaar zijn van de club. Dit stelt vooral eisen aan het functioneren van het hoofdbestuur. Bepaalde (beleids)keuzes dienen helder en rechtlijnig te zijn, maar ook tijdig, open en volledig naar de leden gecommuniceerd te worden. Daarbij moet ruimte zijn om te discussiëren, waarbij leden en bestuur naar elkaar luisteren. Zo creëert het hoofdbestuur draagvlak onder de leden, krijgen de leden meer binding met de vereniging en hebben beide de motivatie om aan hun eigen stukje UNA te werken. 56

57 De werving van vrijwilligers bij vv Una wordt voornamelijk face-to-face gedaan. De betreffende commissie is namelijk zelf verantwoordelijk om vrijwilligers te vinden. Wanneer dit niet lukt, wordt de coördinator ingeschakeld die een vacature op de website publiceert en de database raadpleegt. Een vacature wordt bij vv Una alleen ingevuld als er genoeg draagvlak voor is RKVV JEKA Wat dichter bij huis is gekeken naar RKVV JEKA. Deze vereniging ligt hemelsbreed nog geen vijf kilometer van vv Bavel vandaan en is daarom een concurrent. De ontwikkeling van het vrijwilligersbeleid is sinds 2013 nieuw in de organisatie van Jeka. De afdeling Vrijwilligers moet hier nog vorm en inhoud aan geven. Wel is deze informatie al beschikbaar op de website ( en wordt er op deze manier aandacht gegeven voor iets waar de vereniging mee bezig is. De punten waar Jeka de aandacht op vestigt zijn beleid, vacatures, scholing en maatschappelijke stage. 7.3 SAMENVATTING Uit het expert interview is gekomen dat vv Bavel de leden zelf moet vragen hoe het komt dat zij geen/weinig vrijwilligerstaken doen. Er moet gekeken worden naar de redenen van de doelgroep. Daarnaast zorgt ook bewustwording van de taken en het ervaren voor de betrokkenheid. Vv Bavel moet de leden bewust krijgen van het belang van deze taken. Dit kan het best gedaan worden door goede communicatie. Communicatie die gericht is op de intrinsieke motivatie (het waarom) van de leden. Andere voetbalverenigingen zorgen voor meer vrijwilligers door middel van duidelijke informatieverstrekking op de websites. Bij vv Schagen straalt de website uit dat de club van haar leden verwacht dat zij vrijwilligerstaken uitvoeren. Deze gang van zaken betreft vrijwilligerstaken wordt duidelijk uitgelegd op de website en daarnaast wordt er elke maand nog een inloopuurtje georganiseerd om vragen te stellen. VV Schagen heeft 1/3 van de leden aan vrijwilligers (200 op 600 leden). Kortom: + Heel veel informatie + Nodigt uit om vrijwilliger te worden + Duidelijke roosters en uitlegpagina s Bij vv Una/Brinvast werken ze vanuit een duidelijk beleid dat gepubliceerd is op de website en waarin aangegeven staat wat de regels zijn omtrent vrijwilligerswerk, wie verantwoordelijk is en coördinator is, motivatie, waardering en werving van vrijwilligers. Voetbalvereniging Jeka is nog niet zo ver in de ontwikkeling omtrent vrijwilligerstaken, maar heeft op de website al wel kenbaar gemaakt dat zij hier mee bezig zijn. 57

58 58

59 8. CONCLUSIES In de vorige vier hoofdstukken zijn de resultaten beschreven die zijn verkregen door middel van desken fieldresearch. De resultaten zijn objectief beschreven en in dit hoofdstuk worden deze objectieve resultaten geïnterpreteerd. De onderzoeksvragen worden één voor één beantwoord en vervolgens wordt er antwoord gegeven op de probleemstelling die aan het begin van dit onderzoek is gedefinieerd. 8.1 ONDERZOEKSVRAAG 1 Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel? In hoofdstuk 4 zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen gegeven en in dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de betekenis daarvan en of er nieuwe perspectieven ontstaan. Alleen de punten geven zegt namelijk niet voldoende, er moet gekeken worden wat dit betekent voor, zowel de betrokkenheid als het vrijwilligerswerk bij, vv Bavel. Sterke punten De punten ons kent ons cultuur en Sportpark de Roosberg zijn sterke punten die iets over de vereniging zeggen. De ons kent ons cultuur houdt in dat vrijwel iedereen binnen de vereniging elkaar kent en het een soort kliek is waar het moeilijk is om tussen te komen. Deze cultuur wordt relatief als sterk punt gezien ten opzichte van concurrenten uit de stad Breda en zou een positieve invloed moeten hebben op de betrokkenheid. De mensen zijn immers betrokken met elkaar en hebben wat voor elkaar over. De goede sfeer op het sportpark wordt ook mede bepaald door deze cultuur, wat het sportpark ook tot een sterk punt maakt. Tijdens evenementen en wedstrijddagen heerst er een gezellige sfeer, waar leden samen genieten van het voetbal. De faciliteiten zijn goed verzorgd, wat het complex tot een aangename plaats maakt voor leden. Leden kunnen zich zo identificeren met het complex, omdat het goed wordt bijgehouden en netjes is. Een oud, onverzorgd complex roept bij mensen geen bepaald respect op, dat het complex van vv Bavel wel heeft. Wanneer het ergens netjes is, wordt dat over het algemeen ook zo gehouden. In tegenstelling tot plekken waar het vies is, daar laten mensen ook eerder hun rotzooi liggen. Goede faciliteiten van de werkomgeving zijn een belangrijke factor voor vrijwilligers om er vrijwilligerswerk te gaan doen. Het complex is voor vv Bavel daarom ook een goede factor om vrijwilligers te overtuigen. Voetbaltechnisch wordt het dames-en meisjesvoetbal als sterk punt gezien, waarop de vereniging in de omgeving bekend staat. De teams van vv Bavel spelen elk op een ander niveau, wat betekent dat er voor iedere vrouw of meisje een plek is. De meeste vrouwen komen niet uit Bavel zelf, maar uit de omgeving en zijn bereid om voor het niveau de reis aan te gaan. Deze leden voelen zich op een bepaalde manier al betrokken met de vereniging. Als deze bereidheid voor het voetbal nu ook doorgezet kan worden naar vrijwilligerswerk, dan kan vv Bavel terecht spreken van een sterk punt. 59

60 Het aanpakken van verbeteringen is iets wat het bestuur wilt en ook doet. De betrokkenheid van deze groep mensen met de vereniging is hoog. Als er op deze manier verder gegaan wordt, betekent dit dat er veel potentie in de vereniging zit en zal deze werkwijze overslaan op de leden wat de betrokkenheid vergroot. Het verbeteren van iets zit ook in de cultuur. Samen willen zij blijven bestaan, dus zullen hier aanpassingen voor gedaan moeten worden. Zwakke punten De te lage betrokkenheid bij leden is een van de redenen waarom zij geen vrijwilligerswerk doen. Vv Bavel is hier zelf niet goed genoeg mee bezig (geweest) en ziet nu dat dit moet veranderen, willen zij de veranderingen die zij voor ogen hebben met de vereniging ook toe kunnen passen. Dit betekent dat onder andere de communicatie beter moet. Binnen de vereniging wordt nu niet altijd goed gecommuniceerd met elkaar en de communicatie naar buiten wordt vaak beperkt gehouden. De leden weten op deze manier ook niet waar zij betrokken bij kunnen worden. Om betrokkenheid te creëren moeten leden weten wat er speelt binnen de vereniging, dus zal er meer gedeeld moeten worden. De kantine is hiervoor een goed instrument. Op deze plek komen alle leden namelijk samen en het complex is een sterk punt van de vereniging. Mensen kunnen zich hiermee identificeren en daarom zal de kantine hier een prominentere rol in moeten spelen. De kantine is voor veel meer activiteiten inzetbaar dan slechts als voetbalkantine en kan goed gebruikt worden als ontmoetingsplek en centraal hart van de vereniging. Iedereen, ongeacht of men lid is, moet de weg naar de kantine van vv Bavel kunnen vinden en hier (nieuwe) sociale contacten kunnen opbouwen om de betrokkenheid te vergroten. Voetbaltechnisch heeft de vereniging ook met enkele zwakke punten te maken, zoals de doorstroming van jeugd naar senioren en de prestatiedrang. De inzet bij voetballende leden is op dit moment niet optimaal, waardoor de prestaties achterblijven en de senioren niet veel aanwas krijgen uit de jeugd. De ambitie van de vereniging moeten duidelijk uitgesproken worden naar de leden, zodat zij weten waar zij aan toe zijn. Door de minimale inzet bij spelers uit het eerste elftal blijven supporters achter en neemt de betrokkenheid met de vereniging niet toe. De inzet van leden om vrijwilligerstaken te doen is er haast al helemaal niet. Kansen Om het aantal vrijwilligers op te schroeven mag vv Bavel van minister Edith Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport haar leden verplichten om vrijwilligerswerk te doen en weigeraars een boete op leggen (Landman, 2013). Omdat deze manier niet binnen de clubcultuur past, kan deze kans voor vv Bavel daarom alleen als uiterste wervingsactiviteit gezien worden. Het op deze manier werven van vrijwilligers, zal voor vv Bavel negatieve effecten op de betrokkenheid geven, maar wel positieve effecten op het aantal vrijwilligers. Een overweging zal hierin, wanneer nodig, dus gemaakt moeten worden. Een meer passende manier om vrijwilligers te werven is het communiceren van de kansen die het vrijwilligerswerk oplevert voor het individu. Tijdens het vrijwilligerswerk wordt de kennis en ervaring vergroot en worden nieuwe contacten gelegd, waardoor het netwerk groeit dat de kansen op een (nieuwe) betaalde baan vergroot (Themadossier vrijwilligerswerk, 2012). Dit moet duidelijk gemaakt worden aan de doelgroep. Hierbij komt het zwakke punt communicatie van de vereniging weer opduiken, wat betekent dat deze kans ervoor kan zorgen dat de zwakte een sterk punt wordt. 60

61 Een andere kans is het stijgend opleidingsniveau in Nederland. Uit cijfers van het Tijdsbestedingsonderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat er een verband bestaat tussen opleidingsniveau en deelname aan vrijwilligerswerk. Hoe hoger de opleiding, hoe groter het percentage vrijwilligers (Ingen, 2005). De leden van vv Bavel zijn goed opgeleid, meer dan 50% geeft in de enquête aan een HBO of universitaire studie te volgen/afgerond te hebben, wat kansen biedt voor het aantal vrijwilligers. Om deze mensen ook daadwerkelijk te binden is transparantie nodig. Door een toename van de welvaart zijn de eisen die aan de omgeving gesteld worden hoger geworden. De hogeropgeleiden vinden kwaliteit belangrijk en daarbij ook transparantie, zodat die kwaliteit ook te controleren is (Jong & Bik, 2006). Deze kans transparantie speelt ook weer in op de zwakte communicatie van vv Bavel. Door op een goede manier transparant te zijn wordt de communicatie beter en zal de betrokkenheid toenemen. Bedreigingen Naast kansen zijn er ook maatschappelijke trends en ontwikkelingen die voor vv Bavel als een bedreiging voor de betrokkenheid en het vrijwilligerswerk gelden. De grootste bedreiging is de maatschappelijke trend tijdgebrek. Mensen hebben steeds minder tijd voor activiteiten en willen hun vrije tijd zo goed mogelijk benutten. Sportverenigingen moeten daardoor voldoen aan hoge kwaliteitseisen, hun aanbod flexibel aanbieden en voldoen aan hoge eisen voor vrijwilligerswerk (Sport-Koepel, 2013). Voor vv Bavel betekent dit dat zij het vrijwilligersaanbod af moeten stemmen op de behoeften van de leden. Er moet gekeken worden naar de positieve kanten hiervan en niet de negatieve. Door in te spelen op de wensen van de leden, zullen er toch vrijwilligers gevonden worden en de taken gedaan worden. Zo kan deze bedreiging omgezet worden naar een kans. De strengere eisen voor vrijwilligers worden niet alleen door de leden opgelegd, maar ook door de overheid. Er worden strenge eisen gehandhaafd, zoals gekwalificeerde vrijwilligers. Het wordt daarom steeds moeilijker voor organisaties om vrijwilligers te vinden (vooral bestuurlijk) met de juiste diploma s en kwalificaties. Voor vv Bavel kan dit echter ook als kans gezien worden, aangezien een groot deel van haar leden hoogopgeleid is. Wat echter wel een bedreiging kan zijn voor het aantal vrijwilligers is de maatschappelijke trend individualisering. Door de individualisering van de samenleving wordt het volgens Movisie (Dam, 2009) ook steeds moeilijker om vrijwilligers te vinden. Mensen hebben door deze individualisering veel individuele keuzevrijheid en willen dat ook houden. Hierdoor gaat de voorkeur van mensen uit naar deelname aan vrijwilligerswerk zonder een vaste binding aan georganiseerde groepen. Voor vv Bavel kan dit betekenen dat mensen zich niet voor langere tijd beschikbaar willen stellen als vrijwilliger. 61

62 8.2 ONDERZOEKSVRAAG 2 Wat is de huidige situatie van vv Bavel met betrekking tot de betrokkenheid van leden? De vereniging heeft meer vrijwilligers nodig om de druk op de huidige vrijwilligers te verlichten. De betrokkenheid bij deze groep is groot en zij doen graag iets (extra s) voor de club, maar dit kan zo niet jaren meer doorgaan. De groep vrijwilligers moet groeien. Opvallend is dat geen enkel jeugdlid geregistreerd staat als vrijwilliger. Doordat de betrokkenheid te laag is, zijn er te weinig vrijwilligers. De praktische (voetbaltechnische) taken zoals, trainer, leider en materiaalman worden elk jaar wel opgelost, maar de behoefte aan mensen die verantwoordelijkheid in commissies of het bestuur nemen groeit. De betrokkenheid bij leden die nog geen vrijwilliger zijn is te laag. De wil om iets te doen is er wel, maar wanneer puntje bij paaltje komt blijven de vele vacatures open staan. Daarnaast wordt de lijst waar in staat wie welke vrijwilligerstaken doet niet altijd up-to-date gehouden. Om de huidige situatie te verbeteren geven de respondenten alvast enkele oplossingen. De belangrijkste en wellicht snelste manier is het inzichtelijk maken van hetgeen er speelt. Dit houdt in dat documenten vanuit het bestuur en de commissies bekend moeten worden voor de leden, zodat zij kunnen zien wat er speelt op dit niveau. Daarnaast gaat het om het inzichtelijk maken van de vrijwilligerstaken. Welke taken er zijn, wat dit inhoudt en wat/wie hiervoor nodig is. Deze wens sluit aan op de kans transparantie. De commissie vrijwilligers en sociale zaken doet hier al veel aan, waardoor nu doorgepakt moet worden om het besef te realiseren. Het besef hoe belangrijk het is dat deze taken gedaan worden, moet bij de doelgroep gecreëerd moet worden. Hogebetrokkenheidshiërarchie Door de resultaten van de enquête en de interviews te koppelen aan de hogebetrokkenheidshiërarchie kan er gezegd worden hoe hoog de betrokkenheid van de leden met de vereniging is en kan er betekenis worden gegeven aan de huidige betrokkenheid. Als er gekeken wordt naar de eerste hoofdgroep kennis, dan kan gezegd worden dat de kennis en de bekendheid met de organisatie groot is. Enkel betrokkenen bij vv Bavel werden namelijk geënquêteerd. De kennis met betrekking tot vrijwilligerstaken is daarentegen veel lager. Veel respondenten gaven aan niet goed te weten wat de taken inhouden. Op de vragen of de leden genoeg informatie krijgen van de vereniging werd positief gereageerd. Hetgeen de vereniging communiceert en op welke manier zij dit doen is goed. Ook krijgen leden een goed gevoel bij vv Bavel, dat is te herleiden uit de eerste drie woorden die bij hen opkomen als zij aan vv Bavel denken. De volgende hoofdgroep is attitude (houding) en heeft te maken met de persoonlijke eigenschappen van de leden, het feit of zij zelf lid zijn, ouder van een spelend lid zijn of op een andere manier betrokken zijn bij de vereniging en in welke situatie het lid zich bevindt. Gesteld kan worden dat leden op dit moment minder betrokkenheid voelen met het doen van vrijwilligerstaken dan ouders van leden. 12% is zowel lid als vrijwilliger, op welke manier dan ook, tegenover 19% van de ouders van leden. Ouders van leden doen dus meer vrijwilligerstaken bij vv Bavel dan leden zelf. Dat heeft te maken met het aanbod van gelijksoortige producten. Vrijwilligerswerk kan op zoveel verschillende plaatsten gedaan worden, waardoor hetgeen waar ze uiteindelijk voor kiezen een hoge mate van betrokkenheid heeft. De jongere leden hebben vaak een negatieve houding tegenover vrijwilligerswerk en slaan daardoor de fase van preferentie over. Zij doorlopen niet de hele hiërarchie, waardoor hun betrokkenheid minder hoog is. 62

63 Het gedrag is de laatste hoofdgroep dat invloed heeft op de mate van betrokkenheid. Een belangrijke vraag die hierbij gesteld wordt, is het feit of de persoon ervaring heeft met vrijwilligerswerk. Wanneer ze nog nooit eerder vrijwilligerswerk hebben uitgevoerd, zullen ze eerst goed nadenken of ze dit wel echt willen. In deze situaties probeert men zo veel mogelijk informatie te verzamelen. Voor oudere mensen is het doen van vrijwilligerswerk een overweging, voor jongeren vaak nog niet, waardoor de intentie om het te doen lager is. De helft van de respondenten doet weleens vrijwilligerswerk. Zij weten dus wat het inhoudt en wat men er voor terug krijgt. De andere helft zal dit nog moeten ervaren om erachter te komen wat het hen oplevert. De beslissing om vrijwilligerstaken te gaan doen moet dan nog gemaakt worden. Het gedrag hangt dan sterk samen met de houding en de kennis. Conclusie De conclusie die gesteld kan worden nu de hogebetrokkenheidshiërarchie doorlopen is, is dat de leden van vv Bavel een hoge betrokkenheid horen te hebben, afhankelijk van hun relatie (zelf voetballen, ouder van spelend lid of op een andere manier betrokken). Ouders van leden hebben meer ervaring op het gebied van vrijwilligerswerk en zouden dus moeten inzien hoe belangrijk dit is voor de vereniging, maar ook wat het voor hen oplevert. Dit moet doorgegeven worden aan de kinderen/spelende leden om de cirkel rond te krijgen. Echter, dient vv Bavel hierin het voortouw te nemen, door haar leden (goed) te informeren over vrijwilligerstaken, zodat zij over de juiste kennis beschikken. Het probleem zit dus in alle drie de fases, maar deze zijn oplosbaar. De juiste kennis is niet aanwezig, de houding is te verbeteren en het gedrag is te sturen. De potentie om van voetballende leden betrokken leden te maken is aanwezig als zij ook de fase van preferentie en intentie doorlopen. De huidige betrokkenheid en binding is er wel, maar niet in de vorm van uitvoerende taken. Dat komt omdat zij niet weten wat het inhoudt. Kortom Kort gezegd is de huidige situatie per groep op dit moment zo: Betrokkenheid Oplossing Bestuur en commissies Hoog Inzichtelijk maken Leden Laag Houding veranderen Ouders van leden Matig Besef creëren Tabel 9. Betrokkenheid situatie per groep 63

64 8.3 ONDERZOEKSVRAAG 3 Welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden van vv Bavel om vrijwilligerstaken te doen? De motieven van de doelgroep worden hier aan de hand van drie modellen getoetst. De antwoorden zijn verkregen uit de enquête, waarin vragen zijn gesteld die aan de theorieën gelinkt zijn. Het niveau van betrokkenheid heeft geen directe link met de motieven, maar is wel van belang om te weten in welke richting van de motieven de doelgroep zich beweegt. De functionele benadering van Clary (1998) geeft aan welke betekenis er aan de motieven kan worden gegeven. Motieven Vrijwilligerswerk bij vv Bavel is voor de leden een overweging wanneer zij hierbij sociale contacten hebben. De leden vinden het belangrijk om te verkeren met anderen uit de dagelijkse omgeving, een leuke tijd met vrienden te hebben, vriendschappen op te bouwen en te ontwikkelen en het gevoel te hebben ergens bij te horen. Hieruit kan gezegd worden dat he sociale motief het belangrijkst is. Prestaties neer zetten is voor de respondenten geen belangrijk motief om vrijwilligerswerk te doen, waar mannen dit wel liever terug zien dan vrouwen. Vrouwen willen uit het vrijwilligerswerk ook graag iets leren en nieuwe dingen ontdekken. Niveau van betrokkenheid Er zijn meerdere manieren om naar betrokkenheid te kijken. Doordat de respondenten aangeven het liefst vrijwilligerstaken in de richting van horeca, voetbaltechnische zaken en organiseren van activiteiten en toernooien te willen doen, zijn de leden van vv Bavel het meest betrokken op het niveau van betrokkenheid bij de mensen, de uitvoering (van activiteiten en projecten) en de opbrengsten. De mensen die het meest betrokken zijn bij de mensen zijn het meest betrokken met de organisatie. Het hoe en wat is voor hen minder belangrijk, het gaat er om dat ze er samen iets aan doen. Ze zetten zich langere tijd en op meerdere manieren in. Mensen die betrokken zijn bij de uitvoering kunnen sterk betrokken zijn op het moment dat er een taak of activiteit is, die precies past bij wat zij belangrijk vinden. Dan zetten ze zich volledig in om het werk tot een goed einde te brengen. Daaromheen zie en hoor je ze nauwelijks. Er is dus sprake van een lichte vorm van betrokkenheid. De lichtste, en iets andere, vorm van betrokkenheid is er bij mensen die in eerste instantie betrokken zijn bij de uitkomsten, producten en diensten van de vereniging. Zij zijn minder geïnteresseerd in het waarom, hoe of wat. Bij vv Bavel komt deze vorm lichtelijk voor in de vorm van horeca. Echter, het belangrijkste motief om in de richting horeca te werken is voor de leden de betrokkenheid met de mensen. Het grootste gedeelte van de respondenten wil dus invloed op de activiteiten en voetbaltechnische zaken, mits dit gepaard gaat met sociale betrokkenheid en samenwerking. Dit betekent dat de vrijwilligers een duidelijke motivatie hebben, dus moet er nagegaan worden of zij over voldoende capaciteit beschikken om deze motivatie uit te voeren en of er genoeg gelegenheid voor is (Triademodel). 64

65 Functie Als het vrijwilligerswerk de functie heeft die de sociale, normatieve en beschermingsmotieven van de doelgroep kan bevredigen, dan zouden zij vrijwilligerswerk overwegen. Volgens Clary (1998) houdt dit in dat het vrijwilligerswerk een manier moet zijn waarop mensen hun normen en waarden kunnen uitdragen, waarmee zij bestaande sociale contacten kunnen verdiepen of versterken en die hen een kans biedt om in activiteiten mee te doen die een belangrijke betekenis hebben voor anderen. En dat het vrijwilligerswerk een veilige omgeving biedt, waarin zij hun eigen ding kunnen doen. Ondernemers Bij vv Bavel heeft men te maken met het type ondernemers uit het vrijwilligerskwadrant van Kupers (2005), wat betekent dat de leden een actieve en initiatiefrijke houding hebben. Openheid, ruimte om te groeien en invloed uit oefenen zijn voor hen van belang. De beloning moet zowel tastbaar als concreet zijn en op een zo kort mogelijke termijn worden gegeven. Het werk moet zo leuk mogelijk zijn en de vrijwilliger moet er intrinsiek plezier mee hebben. Als deze aspecten terug komen in de taken, is de kans op vrijwilligers het grootst. Kortom De leden van vv Bavel willen het liefst: - Op een actieve en initiatiefrijke manier samen iets doen - Zelf hun tijd kunnen bepalen - Dat het aansluit op hun persoonlijke interesses - Sociale contacten kunnen opdoen - Vriendschappen kunnen opbouwen - Een beloning krijgen 65

66 8.4 ONDERZOEKSVRAAG 4 Hoe kan vv Bavel een rol spelen in de betrokkenheid? Meer betrokkenheid creëren is een van de factoren die het vrijwilligerswerk binnen vv Bavel stimuleert. Om die betrokkenheid te creëren, zal vv Bavel zich op een aantal punten beter moeten profileren. Bewustwording De leden en de ouders van jeugdleden moeten zich allereerst bewust worden van de taken die er binnen de vereniging zijn en wat het voor zowel de vereniging als voor henzelf oplevert. Bewustwording betekent dat men moet beseffen waarom het vrijwilligerswerk zo belangrijk is. Dit kan gedaan worden door de leden er vaker mee te confronteren en het hen te laten ervaren. Door de leden vaker te confronteren met de vrijwilligerstaken, wordt op een directe manier het gedrag van de leden ter sprake gebracht, zodat zij bewust worden van hun gedrag en de effecten daarvan. Door de gevolgen van het niet doen van vrijwilligerstaken bekend te maken, wordt het belang pas echt duidelijk en persoonlijk. Het probleem moet persoonlijk gemaakt worden, wil iemand zich dit echt beseffen. Dit wordt bijvoorbeeld ook gedaan door het ministerie van Infrastructuur en Milieu bij de BOB acties om mensen te laten beseffen hoe gevaarlijk het is om onder invloed van alcohol auto te rijden. Door reclamecampagne en posters worden de gevolgen van rijden onder invloed aan automobilisten duidelijk gemaakt. Door de leden van vv Bavel de gevolgen van bijvoorbeeld het niet schoonmaken van de kleedkamers te laten ervaren, beseffen zij waarom de vereniging zo graag wil dat zij vrijwilligerstaken gaan doen. Zij worden dan persoonlijk getroffen door de gevolgen en zullen hier niet blij mee zijn. Daarnaast kunnen zij ook nog op een andere manier in aanraking komen met de vrijwilligerstaken, door hen te laten ervaren hoe het is om deze taken te doen. Wanneer zij allemaal eens een keer de kleedkamer schoonmaken, ervaren zij dat het eigenlijk helemaal niet zoveel moeite kost om dit te doen en beseffen zij op die manier dat zij het zelf ook makkelijk kunnen doen. Ze zien dan dat de vereniging door een kleine bijdrage al enorm geholpen is en het levert hen zelf een schone kleedkamer op. Zij worden zich zo ook bewust van het feit waarom dit zo belangrijk is voor de vereniging en kunnen dit doorgeven aan andere leden, waardoor er een soort van olievlek ontstaat die zich op deze manier steeds meer verspreidt binnen de vereniging. Communicatie Deze bewustwording kan alleen gecreëerd worden door een duidelijk communicatie verhaal vanuit vv Bavel. De boodschap die expert Manon de Kok overbracht, is het belang van het waarom. Communiceer waarom deze vrijwilligerstaken gedaan worden en wat de gevolgen er van zijn als deze niet worden uitgevoerd. Een persoonlijk communicatieverhaal zorgt ervoor dat de doelgroep zich erin herkent. Bij andere voetbalverenigingen werkt dit door de website in te zetten als belangrijkste informatiepunt. Heldere informatie over de verschillende onderwerpen van vrijwilligerstaken op sub pagina s van de website zorgt voor een duidelijk beeld voor de leden en de ouders van jeugdleden. Het hebben van een gedegen vrijwilligersbeleid zorgt hierbij voor duidelijkheid. Door het beleid via de website te communiceren kunnen de leden precies zien wat er van hen verwacht wordt, wat het vrijwilligerswerk inhoudt én wat het voor hen oplevert. 66

67 8.5 PROBLEEMSTELLING Wat zijn de sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen van vv Bavel en welke motieven hebben leden en ouders van jeugdleden om vrijwilligerstaken uit te voeren en hoe kan vv Bavel hierop inspelen om de betrokkenheid met de vereniging te vergroten? De conclusies van de onderzoeksvragen vormen samen de conclusie van de probleemstelling. Hierin wordt echter wel onderscheid gemaakt door de drie stappen van Heinsius (2003) uit het Basisboek Vrijwilligersmanagement te gebruiken. In deze drie stappen wordt de organisatie doorlopen, worden de motieven van de vrijwilligers beschreven en wordt er gekeken hoe dit het best op elkaar afgestemd kan worden. Stap 1 en 2 van Heinsius (2003) worden omgewisseld, om zo de chronologie van het onderzoek te behouden. STAP 1: WAT WIL DE VERENIGING MET DE VRIJWILLIGERS EN WAT HEEFT ZIJ HEN TE BIEDEN? De vereniging wil meer enthousiaste en betrokken vrijwilligers om zo de vereniging draaiende te houden. Het bestuur kan de sterke en zwakke punten van de vereniging makkelijk opnoemen, maar heeft nog niet de juiste manier gevonden om deze in de praktijk toe te passen. De sterke punten zoals, de ons kent ons cultuur, de accommodatie en het dames-en meisjesvoetbal moeten duidelijker naar voren komen om zo de leden te laten zien wat zij hen te bieden hebben. De zwakke punten, zoals de betrokkenheid bij leden, de communicatie, de prestatiedrang en de kantine als ontmoetingsplek moeten daarentegen omgezet worden naar sterke punten. Hiervoor zal de vereniging zowel intern (prestatiedrang en communicatie) als extern (kantine en betrokkenheid) een duidelijke visie voor moeten communiceren. De vereniging wil heel veel om in de toekomst ook nog een mooie Brabantse club te zijn, maar zij willen vooral dat de dorpscultuur blijft bestaan, ondanks de veranderingen in de maatschappij. Hiervoor willen zij vasthouden aan de oude opzet van een vereniging: voor en door de leden. Zij willen bijvoorbeeld geen vrijwilligerswerk gaan verplichten, ook al werkt dit bij tennis-en hockeyverenigingen erg goed. Dit past gewoonweg niet binnen de cultuur van de club. Vv Bavel wil op eigen kracht de vereniging onderhouden, op hun manier. Hiervoor zullen allereerst de vrijwilligerstaken gecommuniceerd moeten worden naar de leden. Daarnaast moet de vereniging aan de leden duidelijk maken wat zij hen te bieden heeft. Bij vv Bavel zijn hierbij alle drie de aspecten die Heinsius (2003) noemt over wat de vereniging te bieden heeft positief, namelijk: - De organisatie zelf en het doel: De leden hebben allemaal al een bepaalde betrokkenheid met vv Bavel zelf, omdat zij bij deze vereniging lid zijn geworden. Ten eerste bestaat die betrokkenheid uit de sport, voetbal, want er zijn tientallen andere sporten waar zij lid van konden worden. Ten tweede konden zij ook lid worden van andere voetbalverenigingen in de buurt. Dit alles hebben zij niet gedaan, maar hebben zij gekozen voor vv Bavel. Vv Bavel heeft de leden daarom een geweldige organisatie te bieden, waarin gezelligheid en sportiviteit de boventoon heeft. Dit is dan ook het doel van de vereniging, waarmee de leden/vrijwilligers zich kunnen identificeren: op een sportieve en gezellige manier samen de vereniging draaiende houden. 67

68 - De inhoud van het werk: Volgens Heinsius (2003) moet er gecommuniceerd worden wat de vrijwilligerstaken inhouden. Echter voeg ik daar vanuit de bevindingen van dit onderzoek nog een belangrijk puntje aan toe, namelijk het communiceren van waarom deze vrijwilligerstaak gedaan moet worden. Pas wanneer dat duidelijk gemaakt wordt aan de leden begrijpen zij het belang ervan. De inhoud van het werk is vrijwel altijd voetbal gerelateerd. Dat betekent dat leden ook tijdens het vrijwilligerswerk met hun favoriete bezigheid, voetbal, in aanraking komen. De vrijwilligerstaken bieden veel afwisseling, zo is er voor ieder wat wils. Er zijn praktische, kortdurende taken, zoals hand en span diensten tijdens toernooien of evenementen en het schenken van ranja tijdens wedstrijden tot functies waarbij meer van de vrijwilliger verwacht wordt, zoals commissielid of organisator van evenementen of toernooien. Daarnaast zijn er ook altijd nog de voetbaltechnische taken, zoals trainer, scheidsrechter of leider, waarvoor de vereniging de vrijwilliger eerst nog een cursus aan kan bieden. Het vrijwilligerswerk bij vv Bavel biedt de vrijwilliger ook nog kansen op betaald werk. De vrijwilliger staat namelijk in de positie om nieuwe mensen te leren kennen en daardoor het netwerk uit te breiden. Op die manier vergroot de vrijwilliger zijn of haar kansen op een (nieuwe) betaalde baan. - De werkomgeving: Ook dit laatste puntje biedt vv Bavel veel perspectief om vrijwilligers te binden, aangezien veel taken bij/op de vereniging uitgevoerd moeten worden. De accommodatie is een sterk punt van de vereniging, waardoor succesfactoren, zoals sfeer en de juiste middelen aanwezig zijn. Daarnaast bieden de vrijwilligerstaken veel sociale aspecten, waardoor de leden hun vriendschappen kunnen onderhouden en wellicht nieuwe vriendschappen op kunnen bouwen tijdens het vrijwilligerswerk. Inhoudelijk en omgevingsbewust biedt een vrijwilligerstaak bij vv Bavel de leden daarom ook veel potentie. Deze drie aspecten spelen het meest in op de hedonistische en normatieve motieven. Het vrijwilligerswerk bij vv Bavel is gericht op de intrinsieke motivatie van de leden. Zij moeten, door de duidelijke communicatie vanuit vv Bavel, zelf het belang ervan inzien en zich min om meer verplicht voelen om iets voor de vereniging te doen. De beloning is niet concreet, maar abstract. Men krijgt er een goed gevoel, een leuke vereniging en waardering voor terug. 68

69 STAP 2: KEN DE VRIJWILLIGERS EN HUN MOTIEVEN De leden van vv Bavel hebben ieder hun eigen normen en interesses en redenen om wel/niet vrijwilligerswerk bij vv Bavel te doen. Het grootste gedeelte van de oudere leden (18+) van vv Bavel zijn ondernemers. Met deze ondernemers wordt bedoeld dat zij een uitdaging nodig hebben in hun werk en zichzelf graag willen ontwikkelen. Zij handelen vooral vanuit de instrumentele en hedonistische motieven. Het belangrijkste motief wat leden terug willen zien tijdens vrijwilligerswerk bij vv Bavel is het sociale motief. De doelgroep van vv Bavel wil het liefst op een actieve en initiatiefrijke manier samen iets doen dat bij hen past op hun eigen manier, waarmee zij sociale contacten kunnen opdoen en vriendschappen kunnen opbouwen, waarvoor zij een beloning krijgen. Die beloning heeft niets met geld te maken, maar meer met waardering en vriendschap. Voor vv Bavel is het belangrijk om deze (potentiële) vrijwilligers openheid te geven over hetgeen dat er speelt en hen ruimte geeft om te groeien en invloed uit te oefenen. Een van de belangrijkste redenen waarom leden nu geen vrijwilligerswerk bij vv Bavel uitvoeren is het gebrek aan tijd. Voor deze externe factor zal voor vv Bavel een creatieve oplossing gevonden moeten worden, aangezien de wil om vrijwilligerswerk te doen er wel is. Wat leden daarnaast tegenhoudt om vrijwilligerswerk te doen is het gebrek aan kennis. Dit is een motief waarmee vv Bavel aan de slag zal moeten gaan. STAP 3: STEM DE MOTIEVEN VAN DE VRIJWILLIGER EN DE OPBRENGSTEN VAN DE ORGANISATIE OP ELKAAR AF De motieven van de vrijwilligers zijn vooral gericht op de instrumentele en hedonistische aspecten. Hetgeen vv Bavel biedt is gericht op de hedonistische en normatieve aspecten. Hierin zit dus een verschil. De kunst is om dit verschil tot een minimum te beperken en er een kans van te maken, waardoor voor iedereen de opbrengst het grootst is. Dit houdt in dat er geen motieven weggelaten moeten worden, maar dat er juist een combinatie moet ontstaan. De leden willen emotioneel geraakt worden door het vrijwilligerswerk, maar ook de gedachte daarachter begrijpen (ratio). Vv Bavel gaat er voornamelijk vanuit dat de leden zich zelf verplicht voelen om iets voor de vereniging te doen. Althans, er wordt niet genoeg gedaan om de leden tot het vrijwilligerswerk aan te sporen. Volgens Sinek (2013) kan dit probleem het best worden opgelost door mensen aan te spreken op het waarom. Communiceer vanuit het eigen perspectief het waarom en niet het wat of het hoe. Dit betekent voor vv Bavel dat zij duidelijk moeten communiceren waarom de vrijwilligerstaak gedaan moet worden om zo de leden emotioneel te raken. Om deze waarom te versterken moet de hoe en wat ook duidelijk geformuleerd zijn. Bij de leden wordt dan op deze manier het hedonistische motief bereikt, maar ook de ratio. En vv Bavel probeert op die manier een soort van plicht of norm bij de leden te creëren, wat het normatieve motief aanspreekt. De motieven van de vrijwilliger en de opbrengsten van de organisatie moeten dus alleen nog slim gekoppeld worden. Door middel van de enquête zijn de motieven van de leden achterhaald, dus nu is het zaak deze motieven te koppelen aan de opbrengsten van de vereniging. Leden willen graag in een sociale context vrijwilligerswerk uitvoeren bij vv Bavel, dat betekent dus dat de vereniging er voor moet zorgen dat hun vrijwilligerstaken in groepen of iets dergelijks kunnen worden uitgevoerd. Zo worden de taken van de vereniging op een dusdanige manier uitgevoerd waarin de motieven van de leden terugkomen. 69

70 70

71 9. AANBEVELINGEN Vanuit de conclusie worden in dit laatste hoofdstuk de aanbevelingen voor vv Bavel beschreven. Het team (elftal + trainer) van aanbevelingen wordt zo concreet mogelijk beschreven, zodat deze direct geïmplementeerd kunnen worden door de vereniging. De aanbeveling is gericht op twee doelen: meer betrokkenheid creëren en meer vrijwilligers werven. Uit het onderzoek is gekomen dat meer betrokkenheid positieve invloed heeft op het aantal vrijwilligers, maar dat dit niet de enige factor is die hierbij meespeelt. Daarom is alleen het creëren van meer betrokkenheid niet voldoende om aan te bevelen en worden er daarom ook aanbevelingen gegeven die speciaal gericht zijn op het vinden van meer vrijwilligers. MEER BETROKKENHEID CREËREN 9.1 KEEPER: TRANSPARANT WORDEN Aanbeveling Wat? Waar? Wie? Transparant worden missie en visie communiceren sterke punten communiceren belangrijke beslissingen communiceren Communiceren via de website Commissie communicatie Mensen stellen steeds meer eisen aan hun omgeving en kwaliteit is belangrijk geworden. Transparantie hoort daar ook bij, zodat die kwaliteit ook te controleren is. Leden stellen bepaalde eisen aan hun vereniging en willen deze kunnen controleren. Om de leden hierin tegemoet te komen zal vv Bavel allereerst haar missie en visie aan de leden moeten communiceren. Als leden deze kunnen inzien en deze begrijpen, weten zij waar de vereniging voor staat en waar zij, als lid, betrokken bij kunnen worden. Want meer betrokkenheid creëren is leuk, maar de leden moeten wel weten waar ze dan precies betrokken bij kunnen worden. De makkelijkste manier is daarom de missie en de visie te communiceren via de website. Daarnaast is het interessant om de sterke punten van de vereniging te communiceren op de website. Op die manier kunnen leden zien wat er uniek is aan vv Bavel en waarom zij trots mogen zijn dat zij hier onderdeel van uit maken. Ook beslissingen over bijvoorbeeld het niet realiseren van een extra kunstgrasveld moeten kenbaar gemaakt en uitgelegd worden aan de leden. Op die manier creëert de vereniging begrip voor de keuze. Dit alles kan via de website gecommuniceerd worden onder een nieuw aan te maken kopje Wat speelt er bij vv Bavel. Op deze pagina kunnen berichten worden geplaatst over het wel en wee van de vereniging en de beslissingen die er gemaakt worden. De algemene ledenvergadering (ALV) blijft een goed middel om transparantie naar de leden te geven. 71

72 9.2 LINKSBACK: ACTIEVER GEBRUIK VAN SOCIAL MEDIA Aanbeveling Wat? Waar? Wie? Actiever gebruik van social media Kleine, gerichte berichten delen via Twitter en Facebook Foto s delen via Twitter en Facebook Communicatie via social media kanalen Twitter en Facebook Een vrijwilliger (commissie communicatie) hiervoor verantwoordelijk maken Een ander punt van transparantie is het communiceren van kleine, gerichte berichten via social media. De leden hebben in de enquête aangegeven dat zij graag meer informatie ontvangen via social media (Facebook en Twitter). Deze media zijn goed geschikt voor korte berichten met foto s. De leden krijgen op deze manier vanuit hun computer of telefoon informatie over de vereniging en worden op een leuke manier op de hoogte gehouden van hetgeen er speelt. Voorbeeld berichten: Vandaag 20 nieuwe ballen besteld voor onze B junioren. Jullie kunnen weer knallen! Laat zien dat er op de achtergrond dingen spelen. De F3 wint met speels gemak van Baronie F4. Kijk voor foto s op de website/facebookpagina. Nodigt meteen uit om naar de website of Facebookpagina te gaan om de foto s te bekijken. Wat doet de vereniging met jouw contributiegeld? Kom naar de algemene ledenvergadering op 18 november en kom Figuur 8. Voorbeeld bericht op Twitter erachter. Trekt de aandacht voor de ALV door de leden een vraag voor te leggen over waar hun geld naar toe gaat. De teamfoto s van ZA3, ZO5, B1, C3 en F5 zijn geüpload op de website. Kijk snel of jij er goed op staat. Nodigt leden van de betreffende teams uit om te kijken of zij op de foto staan en zorgt zo voor een bezoek aan de website. Figuur 9. Voorbeeld bericht op Facebook 72