Stellingen Eens Oneens. 1. Werk is belangrijker voor de gezondheid dan milieu. 3 Ca. 25

Transcriptie

1 Havendag Schiedam, dd 29 oktober 2015 Thema Milieu en Gezonde Leefomgeving Geregistreerde aanwezigen: dhr. P. Bisscheroux, dhr. P. Zwaans, dhr. J. Smits, dhr. F. van der Lans, dhr. H. Martin, dhr. W. Mathijssen, dhr. J. van Nieuwenhuis, mevr. D. Dijkzeul, dhr. M. Kerkhof, dhr. O. Boot, dhr. P. Kalden, dhr. B. Vos, dhr. R. Huybregts, dhr. F. van der Drift, mevr. P. van der Goot, dhr. P. van vugt, dhr. T. van Duijn, dhr. R. Korenromp, mevr. F. van der Windt, dhr. H. Visser, mevr. S. Badal, dhr. F. den Hertog, dhr. J. Steenaert, dhr. D. van Eijk. De rondvaart door de Schiedamse haven gaf een indrukwekkende kijk in het hart van de Schiedamse haven. In dit 100 jaar oude havengebied heeft na de sluiting van de Wilton-Feijenoordwerf een indrukwekkende ontwikkeling plaatsgevonden. Het beeld wordt nu bepaald door 3 internationaal toonaangevende bedrijven Huisman, Damen en Mammoet- met in hun kielzog tientallen vaak even toonaangevende kleinere bedrijven. Een haven die van groot economisch en sociaal-maatschappelijk belang is voor Schiedam. Een haven die Schiedam moet en wil koesteren! Maar het is ook een haven in een stedelijk gebied. Gelet op de vele activiteiten die in de haven plaatsvinden is het bijna onvermijdelijk dat er ook sprake is van hinder en overlast voor omwonenden. Hinder ten gevolge van bedrijfsactiviteiten en hinder ten gevolge van de noodzakelijke (?) transportbewegingen. Tijdens de rondvaart blijkt ook hoe interessant de haven en de rivier is en dat het in die zin een recreatieve, educatieve en ontspannende waarde heeft. Dat geldt ook voor de boulevard waar het schip aangemeerd was. De groep Milieu en Gezonde Leefomgeving begon met discussiëren over een aantal stellingen. De deelnemers konden gaan staan in de hoek eens of oneens. Dit bracht de discussie al op gang en de deelnemers leerden elkaar kennen. Stellingen Eens Oneens 1. Werk is belangrijker voor de gezondheid dan milieu. 3 Ca Milieubelasting uit de haven is een belangrijke factor v.d. gezondheid 3. Dit is echt een autogebied; fietsen, lopen of spelen is niet aantrekkelijk Allen De haven biedt omwonenden ook voordelen Allen 0 Met deze stellingen wordt de breedte van het thema gezonde leefomgeving in beeld gebracht.

2 Na deze ronde heeft Frank Pierik (TNO) kort uiteengezet wat het instrument Urban Strategies kan betekenen in het proces van de havenontwikkeling. Het blijkt dat US snel effecten van ingrepen kan laten zien. Zo kan bijvoorbeeld in kaart gebracht worden wat de afsluiting van een weg betekent voor de geluidbelasting en luchtkwaliteit en de hinder en gevolgen voor de omwonenden. Vervolgens is de groep gesplitst in 3 subgroepen: Milieubelasting, Participatie en Groen/recreatie/bewegen. Opvallend was dat de verdeling van de deelnemers over de groepen. Dit was respectievelijk ongeveer 20, 5 en 5 deelnemers. Kennelijk speelt de milieuproblematiek het meest. Ook de meeste bewoners schoven bij het subthema milieu aan. Op de ramen waren kaarten geplakt met informatie over onder andere geluid, lucht, gezondheid bewoners, hindermeldingen en zones. Dit eventueel ter ondersteuning van de discussies. Verslaglegging van de 3 tafels 1. Milieuhinder Als we het in de Schiedamse haven over milieuhinder hebben dat gaat het over geluidsoverlast. Het gesprek ging nagenoeg alleen over geluid. Dit wordt ondersteund door de analyse van de meldingen van de DCMR. Ca 90% van alle meldingen heeft betrekking op geluidsoverlast. Het merendeel van de klachten heeft betrekking op activiteiten van Huisman, Damen en ERS. Geluidsoverlast is een serieus gezondheidsprobleem. Het leidt onder andere tot een verstoorde nachtrust, hogere bloeddruk hetgeen kan leiden tot hart- en vaatziekten, stress, verminderde concentratie, verminderde schoolprestaties. Bij een gesprek over geluidsoverlast vallen 2 zaken op. De formele kant van geluid is geregeld in de Wet geluidshinder. In deze wet worden diverse geluidsbronnen onderscheiden en zijn voor iedere bron eigen normen opgesteld waaraan bij vergunningverlening en handhaving wordt getoetst. Dit gaat onder meer over wegverkeer, spoorverkeer en bedrijfsmatige activiteiten. De zeescheepvaart is niet genormeerd. Er is ook geen toetsing op het cumulatief effect van verschillende vormen van geluid. Daarnaast is er veelal sprake van hinder en overlast terwijl er géén overschrijding van de normen plaatsvindt. Het gaat dat om bv. geluid generatoren zeeschepen, laagfrequente tonen en geluid alarminstallaties. In het gesprek tussen bewoners en bedrijven blijkt dat bedrijven graag met bewoners in gesprek willen, de klachten van omwonenden serieus nemen en begrip hebben voor de overlast die wordt ervaren. Anderzijds hebben omwonenden er begrip voor dat activiteiten in een havengebied leiden tot geluid(-overlast). Bedrijven zijn bereid om (fors) te investeren om de overlast te beperken, ook als het gaat om overlast die binnen de bestaande normen valt. Dit gebeurt bv. door de werkzaamheden zo te plannen dat geluidsbelasting zoveel mogelijk overdag plaatsvindt. Een goede relatie met de omgeving is hun letterlijk en figuurlijk wat waard. Maar er zijn natuurlijk (bedrijfseconomische) grenzen aan deze bereidheid ( hoe leg ik het aan mijn management in Italië uit dat ik investeer in zaken waar ik wettelijk niet toe verplicht ben ).

3 Een goede en constructieve dialoog tussen bedrijven en bewoners is de basis voor verdere ontwikkeling. Het gaat enerzijds om het beperken van de overlast van de haven voor bewoners (omwonenden, de stad) en anderzijds om het vergroten van de betekenis van de haven voor bewoners. En hier is een belangrijke wisselwerking. Als omwonenden trots zijn op hun haven, en direct voordeel ondervinden van de haven, zullen zijn minder snel overlast ondervinden en eerder bereid zijn deze te accepteren. In het gesprek werd gerefereerd aan het convenant tussen Huisman (en andere bedrijven?) en omwonenden en het burenoverleg dat plaats vindt. De basis van dit gesprek zit in wederzijds respect. Het gesprek moet niet gaan over wetgeving, vergunningen en normen, maar over activiteiten en overlast. - Nadere analyse van alle klachten (verschillende bronnen). Waar zit de grootste overlast. - In TNO urban strategy tool alle geluidsbronnen (zeescheepvaart, hotelfunctie) opnemen en ook cumulatief effect bepalen - Meest effectieve maatregelen bepalen. Niet gericht op voldoen aan de normen, maar op het bereiken van maatschappelijk effect: tegengaan van overlast, verminderen angststoornissen. - Daar waar dit maatregelen vergt die in redelijkheid niet van betrokken bedrijven gevraagd kunnen worden een gezamenlijke strategie bepalen - Daar waar er in de wetgeving lacunes zitten deze dichten De kansenkaart voor het havengebied is gebaseerd op een heel duidelijke ambitie vanuit het bedrijfsleven: GROEI van bedrijven en activiteiten. In een traditionele aanpak geeft dit onvermijdelijk meer milieuoverlast. Toch geeft de kansenkaart belangrijke aanknopingspunten om groei en vermindering van overlast te combineren. - Door de realisatie van nieuwe dokken op de locatie van het voormalige slibdepot kunnen activiteiten waar veel geluid wordt geproduceerd op grotere afstand van woonwijk plaatsvinden. - Er zijn mogelijkheden om binnen het bedrijventerrein met bedrijven / functies te schuiven waardoor activiteiten waar veel geluid wordt geproduceerd op grotere afstand van woonwijk plaatsvinden. - Walstroom is een belangrijke voorziening om overlast van aangemeerde zeeschepen te voorkomen (hotel functie). Uit een concept haalbaarheidsfunctie blijkt dat toepassing van walstroom in de Schiedamse haven deels haalbaar is. 2. Participatie Bewonersparticipatie wordt aan de tafel vooral ingevuld als meepraten, met als doel meer begrip, gehoord worden en uiteindelijk ook invloed op beleid mbt het gebruik van en ontwikkelplannen voor de haven. De tafel bespreekt hoe dit meepraten nu is georganiseerd en wat beter kan. Waarom willen bewoners meepraten? Omdat men hinder ervaart van geluid en in mindere mate van lucht/stank. Lang niet alle bewoners van Schiedam ervaren deze hinder. Mensen die geen hinder ervaren hebben geen belang om mee te praten. Deze silent majority(?) wordt niet gehoord. Daarbij ook een categorie bewoners die bewust hebben gekozen voor het wonen bij de haven. Het is een

4 idee om juist met die bewoners te gaan praten die de meeste hinder ervaren, zie de kaart met de groene stippen. Dat zou je heel gericht kunnen organiseren. Daarbij vertegenwoordigers van bedrijven uitnodigen. De bewoners die hinder ondervinden wonen vooral in Schiedam West, dichtbij het havengebied. Bewoners bij de Maasboulevard zijn vooral geïnteresseerd in de vergroening, recreatiemogelijkheden e.d. Maar ook voor bewoners in West is recreatie in het havengebied een wens. Zie verder het verslag van tafel groen. Bewoners in West praten nu mee via de zogenaamde burenraad. Hierin bespreken bewoners en bedrijven met elkaar de klachten e.d. Deze burenraad bestaat al 5 jaar. Resultaten van de burenraad: - Betere communicatie tussen bedrijven en bewoners: niet alle overlast is te vermijden, en niet alle overlast is bij bedrijven bekend - Inspraak, leidt soms tot maatregelen, zoals aanpassingen in de techniek van cleaning, repair, zodat minder overlast wordt veroorzaakt; het organiseren van de werkzaamheden, rekening houdend met overlast (dag/avond) - Korte lijnen bij klachten e.d. De burenraad kan nog meer impact hebben: - Niet alle bedrijven in het havengebied zijn aangesloten - Lang niet alle bewoners met klachten vinden de weg naar de burenraad; vaak is er wantrouwen ( de burenraad krijgt niks voor elkaar, is excuustruus) Het wantrouwen in de burenraad kan worden verminderd door: - Successen mbt inspraak luid en duidelijk te communiceren, te vieren - Meer harde analyses te maken van welke bronnen welke overlast veroorzaken, en deze helder te communiceren (wat komt van de weg, wat van de haven, etc.) - Transparant zijn over wat wel en wat niet kan, verwachtingen management mbt doel en kaders, inspraak is niet men vraagt wij draaien. Wat kan nog meer worden gedaan om de bewonersparticipatie te verhogen? - Organiseer direct contact tussen bedrijven en bewoners, dus niet alleen via de burenraad. Bijv. door het organiseren van de Open Dag (gebeurt al): laten zien wat er achter de hekken gebeurt, begrip kweken voor soms onvermijdelijke overlast, bijdragen aan trots op de grote maritieme industrie van Schiedam. Wellicht kunnen via inzet van Welzijn (participatie) meer bewoners worden bereikt en gemotiveerd om mee te praten. Idem via de Gezonde Wijkaanpak van Schiedam. - Geef veel informatie - Mooi voorbeeld: na een calamiteit kregen bewoners een bloemetje van het bedrijf Damen - Leuk idee: organiseer een jaarlijkse zomerbarbecue voor personeel én bewoners, was plan Damen, helaas nog niet gelukt

5 - Nog een leuk idee: de Kindergemeenteraad in Schiedam is betrokken bij de ambitiekaart voor de haven en bedenkt plannen - Laat zien wat er met de gesprekken gedaan wordt (ook al is dat weinig). - Laat tussenresultaten zien, dan blijft iedereen betrokken - Vier successen 3. Groen, recreatie en bewegen Groen en recreatie is belangrijk voor de gezondheid. Het havengebied biedt kans om deze functie van het buitengebied te versterken. Bewoners zullen (en werknemers) zullen in een groene en aantrekkelijke omgeving meer naar buiten gaan, meer bewegen en hebben meer kans op ontmoeting. Dit is gezond vanwege kansen op een gezond gewicht, fysieke conditie, ontspanning en sociale cohesie. Geconstateerd wordt echter dat de haven en de stad met de rug naar elkaar hebben geleefd. Maak het havengebied meer open/ verwelkomend. Onbekend maakt onbemind. Ook nu kun je op veel plekken met de fiets komen, maar veel mensen uit Schiedam weten dat niet. Zorg voor betere bewegwijzering en vergroening en goede bereikbaarheid van uitkijkplekken, ook voor oudere mensen Gebruik de mogelijk World EXPO om het gebied toeristisch aantrekkelijk maken en zorg dat de lokale mensen daarvan ook kunnen genieten. Voeg aan het havengebied meer bestemming toe die voor recreanten aantrekkelijk zijn om te bezoeken. Denk aan uitzichtpunten, horeca, waterbusopstapplaats. Niet alleen groen en water maar ook juist de indrukwekkende scheepvaart en bedrijvigheid is voor alle leeftijden interessant. Een waterbus is aantrekkelijk voor toeristen, maar ook als vaste routes voor de lokale mensen. Kijk naar samenhang met buurgemeenten bij het ontwikkelen van fietsroutes. Maak de Westfrankenlandsedijk (vracht)auto meer luw zodat gebied meer bij de stad getrokken wordt en wat gedaan wordt en lawaai en veiligheid. De herverkaveling van de grote bedrijfsterrein kan gebruikt worden om de toegankelijkheid van gebied voor haven recreatie te verbeteren. Bedrijven zelf hebben ook belang dat werknemers op een ontspannen wijze kunnen pauzeren. Veel werknemers komen naar bedrijf met de auto. Denk aan fietstransferium. Wij realiseren ons dat de bedrijven terreinen om reden van veiligheid afgesloten gebied zijn) je zou wel het zicht op die bedrijven op interessante plakken anders dan van de waterkant kunnen verbeteren.

6 Bij de plenaire terugkoppeling leidde de opmerking dat ook kleine tussenresultaten van waarde zijn, zoals de plaatsing van een picknicktafel, onmiddellijk tot een toezegging van een bedrijf dat ze zouden zorgen voor die picknicktafel. Spontaan. Welk bedrijf was dat?