dit moeitevol leven toedeelt, voor mij doen meewerken ten goede. Hij kan dit doen als een almachtig God en wil het ook doen als een trouw Vader.

Transcriptie

1 Ik geloof, deel II: in God de Vader, de Almachtige, Schepper van de hemel en de aarde : preek over HC zondag 9. De vorige keer ging het over Gods Drie-eenheid. God heeft zich in zijn Woord geopenbaard (dat hebben we dus niet zelf bedacht) als Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Dat zijn niet drie goden, maar één en dezelfde God. Alleen zó is Hij de enige, ware en eeuwige God (v/a 25). Drie-een betekent eigenlijk: God maakt, redt en vernieuwt. Gods drie-heid betekent dat Hij echt alles doet. Verlies je dat, dan moet je één van die drie dingen zelf doen. Een ontkenning van Gods Drie-enigheid is daarom altijd tegelijk een poging tot zelfverlossing. Vandaag gaat het over God de Vader, de Schepper. Ik heb ervoor gekozen dit onderwerp te betrekken op onze contacten met moslims. Dat is niet zomaar een theoretische invalshoek, veel van jullie hebben collega-moslims of klasgenoten. Ook is er binnenkort een gespreksavond met moslims in de moskee Ar-Rahman in de wijk Graan voor Visch. In Engeland is een plaats waar een moskee tegenover een kerk staat. Bij het uitgaan van de kerk zien kerkgangers met grote letters op de moskee geschreven: Lees de Koran, het laatste Testament. In Engeland zijn ook de volgende reclameborden te zien [dia 1, dan 2]. Een paar voorbeelden die laten zien dat moslims zelfbewust zijn en niet zielig. Wat bedoelen moslims hiermee en hoe zouden wij daarop kunnen reageren? Petrus schrijft daarover [dia 3]: Wees daarom niet bang voor de mensen en laat u door niets in verwarring brengen; erken Christus als Heer en eer hem met heel uw hart. Vraagt iemand u waarop de hoop die in u leeft gebaseerd is, wees dan steeds bereid om u te verantwoorden. Doe dat dan vooral zachtmoedig en met respect, houd uw geweten zuiver; dan zullen de mensen die zich honend over uw goede, christelijke levenswandel uitlaten, zich schamen over hun laster.

2 Vooral dat eerste is belangrijk. Dat laatste ook, daar kom ik aan het einde nog even op terug. We moeten niet bang zijn, ons niet in verwarring laten brengen, Christus erkennen, Hem eren met heel ons hart en de hoop die in ons leeft, verantwoorden. In een houding die getuigt van respect en zachtmoedigheid. Maar, let op, zachtmoedig ben je volgens Petrus niet door onduidelijk te zijn. Paulus schrijft dat hij zich niet schaamt voor het evangelie van Jezus Christus omdat het Gods reddende kracht is voor iedereen die gelooft, joden in de eerste plaats, maar ook wij, en anderen (Rom. 1:16). Kan het zijn dat wij in deze tijd iets van de vrijmoedigheid van de apostelen dreigen kwijt te raken? Lees ook Paulus in 1 Korintiërs 4 [dia 4]: we gaan niet sluw te werk, vervalsen het woord van God niet, maar maken de waarheid openlijk bekend. [ ] De God die heeft gezegd: Uit de duisternis zal licht schijnen, heeft in ons hart het licht doen schijnen om ons te verlichten met de kennis van zijn luister, die afstraalt van het gezicht van Jezus Christus. Dat is niet hoogmoedig, alsof we opscheppen over onszelf. Dát is roemen in wie God is (1 Kor. 1:31; 10:17). We gaan naar de uitslag van de stelling. [dia 5] De stelling was: Allah is een ander woord voor God (uitslag). Nu is dit natuurlijk een waarheid als een koe. Allah is in het Arabisch het woord voor God, zoals God het Frans Dieu is. In Arabische Bijbelvertalingen kun je dat ook vinden, waar God (Elohim, niet Jahwe?) staat, staat daar Allah. Dat is het oppervlakkige antwoord op de stelling. Daaronder zit natuurlijk een andere, veel belangrijkere vraag. Is de Allah van de Koran ten diepste dezelfde als de God van de Bijbel? Ik denk dat degenen die oneens hebben gestemd daarmee bedoelen te zeggen: nee. Volgens jullie is de God van de Bijbel iemand anders dan Allah van de Koran. Is dat zo? Laten we eens kijken wat onze eigen belijdenis hierover te melden heeft. Er is een opvallend verschil tussen het begin van de Nederlandse Geloofsbelijdenis over God en zondag 9 (en zondag 1) van de Heidelbergse catechismus.

3 [dia 6] De NGB start met een belijdenis over de enige God, en wat je daar leest daar kan denk ik een moslim prima mee instemmen. Dit wijst op meer dan een oppervlakkige overeenkomst tussen God en Allah. Beide godsdiensten voeren, om nog een voorbeeld te noemen, hun overtuigingen terug op Abraham. Je kunt dus niet zomaar zeggen dat het hier gaat over twee totaal verschillende personen. [dia 7 leeg scherm] Misschien kunnen we het wat verduidelijken met een voorbeeld. Stel, twee kinderen van dezelfde vader zijn geadopteerd door één gezin uit een ander land. Uit de documenten en de verhalen wordt niet duidelijk wie de biologische vader is. Ja, wel zijn naam, maar er zijn verhalen over een veeleisende man, die streng maar rechtvaardig is en zijn kinderen misschien wel zou willen ontmoeten mits ze zich goed gedragen hebben; én er zijn verhalen over dezelfde man, die al jaren op zoek zou zijn naar zijn geadopteerde kinderen. Ik weet wel, dit voorbeeld gaat aan alle kanten mank, maar dit is hier even het punt: hebben we het nu over dezelfde vader, of niet? Ja en nee natuurlijk. Het is te makkelijk om te zeggen dat het gaat om twee verschillende vaders. Laten we even aannemen dat niet twee maar meer kinderen uit één gezin zijn geadopteerd. En dat sommigen zeggen: vader is dood, anderen: er zijn verschillende vaders en weer anderen: het is helemaal niet belangrijk of je een (biologische) vader hebt of niet, als je het hier maar goed hebt. Dan hebben die twee die zeggen dat er wel één vader is, maar van mening verschillen over zijn karakter, meer met elkaar gemeen dan met anderen. De twee kinderen uit het voorbeeld staan voor christenen en moslims (we moeten voor de zuiverheid hier ook de joden bij betrekken). Beiden zijn overtuigd van het bestaan van één, persoonlijke God maar verschillen van mening over de vraag wie Hij echt is, wat zijn karakter is. De Heidelbergse catechismus heeft aanleiding gezien om het verschil veel duidelijker aan te zetten. Ik geloof: Dat de eeuwige Vader van onze Here Jezus Christus, om zijn Zoon Jezus Christus mijn God en mijn Vader is. Daarom vertrouw ik zo op Hem, dat ik er niet aan twijfel, of Hij zal mij voorzien van alles wat ik voor lichaam en ziel nodig heb, en ook elk kwaad, dat Hij mij in

4 dit moeitevol leven toedeelt, voor mij doen meewerken ten goede. Hij kan dit doen als een almachtig God en wil het ook doen als een trouw Vader. Dat is een groot verschil. Hier wordt veel concreter, meer ingevuld en zeker ook veel persoonlijker over God gesproken. De Almachtige is Vader. Niet iemand die op afstand blijft, maar iemand die zorgt. Het is trouwens goed om de tekst van de oudere, apostolische geloofsbelijdenis hier tussenin te zien staan: Ik geloof in God de Vader, de Almachtige, Schepper van de hemel en de aarde. Ik denk zelf dat het verschil tussen de HC en de NGB o.a. komt door de situatie en de tijd waarin deze belijdenissen zijn geschreven. De Nederlandse Geloofsbelijdenis is geschreven (we hebben het daar vorige week over gehad) onder grote druk en vervolging. In zo n situatie ga je niet beginnen met de verschillen maar met de overeenkomsten. Toen tussen Rooms-Katholieken en Protestanten. Die situatie is nu anders. We worden niet onderdrukt en we hebben alle ruimte om te getuigen van God die mens werd om ons te redden uit deze door het kwaad beheerste wereld (Gal. 1:4). De vraag is natuurlijk, of we dat ook doen. Het blijft dus onze uitdaging, om tegenover moslims nooit over God de Vader te praten, los van Jezus Christus. Om God in het bijzijn van moslims respectvol Onze Vader te noemen, en uit te leggen wat we daarmee bedoelen. Ik ontkom er op dit punt niet aan om iets te zeggen over hoe moslims tegen ons aankijken. Ik zal me zoveel mogelijk beperken tot wat ik zeker weet uit persoonlijke gesprekken en officiële documenten. Ik zei eerder al: moslims zijn doorgaans heel zelfbewust. En moslims maken vaak verassend makkelijk de verbinding. 1 De meeste moslims zeggen dat joden, christenen en moslims als het erop aan komt dezelfde God aanbidden, al zijn er natuurlijk wel verschillen. Dat klinkt sympathiek. Maar let op: voor een moslim is de boodschap van Mohammed een bevestiging en een upgrade van de boodschap van de Thora en van Jezus Christus. Voor moslims staat de islam tot het christelijk geloof zoals voor ons het christelijk geloof staat tot het geloof van orthodoxe joden. 1 Bijvoorbeeld: In de Koran staat: onze God en jullie God is één (Koran, soera 29:46).

5 Daar hebben we respect voor maar hun afwijzing van Jezus als de Messias is voor ons cruciaal. Zo hebben moslims respect voor ons en onze boeken als we maar bereid zijn de boodschap van de profeet Mohammed te accepteren als laatste, definitieve openbaring van God. In 2007 verscheen van moslimzijde A Common Word Between Us and You (een gemeenschappelijk woord ), een open brief van 138 moslimgeleerden gericht aan christenen wereldwijd. In de brief worden de mensen van het boek dat zijn joden en christenen opgeroepen om, als zij dan toch geen moslim willen of kunnen worden, in elk geval alleen God te dienen en er naast Hem geen andere goden op na te houden en het gebod tot naastenliefde in acht te nemen. Zo zoeken moslims, en dat heb ik ook zelf gemerkt in gesprekken, de verbinding in het gesprek. Laten we daar eens verder op in gaan, op de suggestie van veel moslims dat wij, want daar komt het eigenlijk op neer, dezelfde God aanbidden. De brief gaat ervan uit dat de Allah van de Koran en de God van de Bijbel in wezen één en dezelfde zijn. Dat klinkt sympathiek maar toch moeten we daar, in alle respect, mee oppassen. De kern van het Bijbels getuigenis over God vinden wij volgens onze belijdenis (HC, zondag 9) namelijk in Jezus Christus. De apostel Paulus maakt, o.a. in de brief aan de Galaten duidelijk dat wie dat inwisselt voor een andere boodschap, vervloekt is. Paulus schrijft: er is geen ander evangelie, er zijn alleen maar mensen die u in verwarring brengen en het evangelie van Christus willen verdraaien. Wanneer iemand u iets verkondigt dat in strijd is met wat ik u verkondigd heb, al was ik het zelf of een engel uit de hemel vervloekt is hij! (Gal. 1). Dat is scherpe taal. Maar die vervloeking staat daar als een beveiliging van de redding door Jezus Christus. Daarom zouden wij moslims ernstig tekort doen als wij in onze gesprekken met hen juist dát zouden achterwege laten. Het is het mooiste dat we hebben en wat nog mooier is: het is voor iedereen (1 Tim. 2:4). Hoe gaan we straks het gesprek aan? De apostel Petrus schrijft in de eerste plaats: zachtmoedig en met respect. Dat betekent: luister en vraag door. Is iets niet duidelijk of vermoed je een misverstand, vul dan niet voor de ander in maar vraag door en leg uit hoe iets voor jou als christen is.

6 Een moslim kan bijvoorbeeld vragen: ik geloof ook in Jezus, waarom jij niet in Mohammed? Vraag dan door. Bedoel jij met in Jezus geloven hetzelfde als ik? Een moslim kan heel beledigd zijn als jij voor zijn gevoel aan Mohammed komt. In een open gesprek is er ruimte om uit te leggen dat het voor jou net zo kwetsend is als zij zeggen dat de Bijbel vervalst is. We hebben Petrus gelezen, en Paulus in 2 Kor. 4. Ik wijs nog op Kolossenzen 4, waar Paulus het zo schrijft: vriendelijk, maar beslist. Dat is precies de uitdaging. In een document van de Presbyterian Church of Canada vond ik daarvan een mooi voorbeeld [dia 8]. Over uitdagingen gesproken, ik heb er twee. [dia 9 leeg scherm] De eerste is deze en heeft te maken met wat we hebben gelezen uit de catechismus. Het is van groot belang dat wij in ons getuigenis moslims proberen duidelijk te maken dat we, volgens het getuigenis van de Bijbel in God direct te maken hebben met Jezus Christus en in Jezus Christus met God. Dat wij in één God geloven: Vader, Zoon en Heilige Geest. Dit is geen theoretisch verhaal. Want wie niet gelooft dat we in de Vader met de Zoon en in de Zoon met de Vader te maken hebben moet zichzelf verlossen (en heilig maken, want ook de Geest is de Geest van Christus). In Gods drieheid is God pas echt Almachtig. Beperk je God tot één (zoals moslims doen) dan ben je overgeleverd aan je eigen goede werken. Dan is er geen hoop, geen zekerheid. De uitdaging is dus om nooit over God de Vader te spreken los van God de Zoon. Dat is één. De laatste uitdaging is veel persoonlijker. Net als in de tijd van de reformatie kan het verwijt opkomen dat deze leer wel erg makkelijk is. Als God alles doet, hoef ik mooi niks te doen. Test jezelf, zoals je dat ook hebt gedaan voorafgaand aan de viering van het H. Avondmaal, of je ook echt een relatie hebt met deze God. Want, denk even terug aan dat voorbeeld met die geadopteerde kinderen, je kunt nog zo gelijk hebben maar als je daar zelf niks mee doet (je gaat zelf niet op zoek) ben je net zo beklagenswaardig als de rest. Misschien wel erger, nog.

7 Geloof je dat je Gods oordeel verdient? God ziet vanwege zijn rechtvaardigheid echt niets door de vingers. Dat is een serieuze vraag aan moslims die hun eigen gerechtigheid moeten verdienen bij God. Maar het is ook een vraag voor jou. Als je niet worstelt met Gods oordeel denk je óf te optimistisch over jezelf (valt wel mee ) óf te gewoon over God (Hij zal het wel door de vingers zien, toch?). Geloof je in de beloften van God dat Hij echt, al jouw zonden heeft vergeven alsof jijzelf voor al je zonden had betaald en net zo rechtvaardig geleefd hebt als Jezus? M.a.w.: Geloof je dat God door Jezus Christus jouw Vader is? En ben je bereid om God te dienen met al je verstand, met heel je hart en met al je krachten, en om je naaste lief te hebben als jezelf? Ze zeggen wel eens: the proof of the pudding is in the eating. Als onze gerechtigheid uit dankbaarheid voor Gods genade niet groter is dan die van moslims voor Allah, dan kunnen we praten als Brugman, maar dan hebben niet alleen zij, maar ook wij een groot probleem. [amen] Bijlage: