Prachtig en het is inderdaad reden om God zeer te prijzen. Wat is God in heel veel dingen ongelofelijk goed en genadig!

Transcriptie

1 God leidt, maar hoe? Preek over zondag 10 (Ik geloof Gods voorzienigheid) [dia 1] Als je ziek bent gebruik je een thermometer om te kijken of je koorts hebt. Lig je in het ziekenhuis, dan hoort het meestal bij de standaard check die je dagelijks, of in ieder geval regelmatig krijgt. Net als het meten van je bloeddruk. Zondag 10 is eigenlijk ook een thermometer, maar dan één voor het meten van de gezondheid van je geestelijke leven. [dia 2] We hebben het in de afgelopen weken in de serie ik geloof over de inhoud van ons geloof gehad over de vraag wie God is. Hij is drie-enig. Drie Personen, één God. Dat hebben gelovigen niet zelf bedacht, hoewel het woord drie-enig niet in de Bijbel voorkomt. Maar zo hebben gelovige mensen God door de eeuwen leren kennen. In de Bijbel, dat in de eerste plaats. Maar ook in hun eigen leven. Drie goddelijke Personen: Schepper, verlosser en vernieuwer. Het is de ervaring van de kerk door de eeuwen heen met God. Gods leiding [dia 3 titel] Vandaag gaat het over Gods leiding, over zijn voorzienigheid. Over ons geloof in die Drie-enige God in de praktijk. En als we dat doen meten we als het ware de temperatuur van ons geestelijk leven. Want iedereen kan óver God praten maar echt met Hem leven, echt op Hem vertrouwen, daar komt het op aan. In het Engels is daarvoor een mooie uitdrukking: the proof of the pudding is in the eating. In hoe je over God praat, in hoe je met Hem leeft kan je zien wat je in de praktijk van Hem gelooft. Gods leiding in mooie dingen In de afgelopen week heb ik zelf ook nagedacht over die vraag. En ik heb anderen gevraagd naar Gods leiding. Waarin en wanneer heb je dat ervaren? En zowel bij mezelf als bij anderen vielen me twee dingen met name op. Iets moois en iets minder moois. Om met het eerste te beginnen. [dia 3.1]

2 De meeste mensen aan wie ik die vraag gesteld heb, hadden een antwoord. Dat is mooi. Want dat betekent niet alleen dat er veel openheid is om over God en over zijn leiding te praten maar ook dát Gods leiding opgemerkt wordt. In relaties, in muziek, in het krijgen van een kind, in genezing, in werk. Prachtig en het is inderdaad reden om God zeer te prijzen. Wat is God in heel veel dingen ongelofelijk goed en genadig! [dia 3.2] Gods leiding wordt ook opgemerkt in mooie dingen in minder mooie situaties. Van eenzaamheid, werkeloosheid, van ziekte en van kinderloosheid. Ook in die situaties was er is God er, hebben jullie gemerkt. Soms op heel bijzondere manieren. In een lied, een opmerking van een kind, in de geestelijke gezondheid waardoor er genoeg kracht was of nog is om iets te dragen. In een onverwacht telefoontje of in omstandigheden die iets verraden van Gods hand in de gebeurtenissen. Net op dat moment kwam je iemand tegen, of je had even niks te doen (of je was werkeloos) en juist op dat moment kwam je in contact met iemand voor wie je, juist omdat je te tijd had, écht iets kon betekenen. Heel mooi. Prachtig, al die voorbeelden maar vooral ook heel mooi dat je in al die dingen God ziet. Zo geef je God de eer die Hem toekomt en zo kan je God ook danken voor alle dingen die Hij geeft. Helemaal zondag 10: je ontwaart iets van de almachtige en tegenwoordige kracht van God, waardoor Hij hemel en aarde, met alle schepselen [ ], in stand houdt. Je zegt ook eigenlijk: voor mij waren en zijn al die dingen geen toeval maar ik zie dat God erin bezig is! Gods leiding in minder mooie dingen Maar ik heb in de manier waarop ik nadacht over Gods leiding in mijn eigen leven en in jullie getuigenissen daarover ook iets minder moois ontdekt. Of laat ik het zo zeggen: ik heb er een vraag bij. Ik heb een vraag over de manier waarop wij gelovigen met elkaar en (hopelijk ook) met anderen praten over Gods leiding. En die vraag is deze: [dia 4] halen wij in de praktijk van ons leven het niveau van de belijdenis van de kerk (catechismus) over Gods leiding? Zou het kunnen dat de thermometer om even bij dat beeld te blijven aangeeft dat we de diepte van de belijdenis van Gods voorzienigheid in ons leven niet peilen? Dat we onderkoeld zijn?

3 De catechismus zegt namelijk: die almachtige en tegenwoordige kracht van God, waardoor Hij hemel en aarde, met alle schepselen [ ], in stand houdt en regeert en waarin ik Gods Vaderhand ontdek, zie ik in regen én droogte, in vruchtbare én onvruchtbare jaren, in gezondheid én ziekte, rijkdom én armoede. In waardestijging van mijn huis, in de mogelijkheid om een lening af te sluiten bij de bank én in waardedaling van mijn huis en kredietcrisis, om er even één van vandaag aan toe te voegen. Wacht even. Die had ik net toch al genoemd? Ik vertelde net toch dat wij Gods leiding opmerken in mooie en in minder mooie dingen? [dia 5] Niet helemaal. Ik zei: in mooie dingen en in mooie dingen in minder mooie situaties: in kracht of in onverwachte kansen en mogelijkheden in een moeilijke perioden. Maar eigenlijk, als we eerlijk zijn, zijn dat geen minder mooie dingen. Dat zijn de mooie dingen in minder mooie omstandigheden. [dia 6] Zou je Gods leiding ook kunnen ontdekken in minder mooie situaties waarin (even) géén mooie dingen gebeuren? Wanneer je écht aan het einde van je latijn bent? Als je echt op raakt, wanneer je echt gesloopt wordt, als je echt verslaafd bent, als je écht dood gaat? Als je onze verhalen over Gods leiding vergelijkt met het verhaal van de catechismus over Gods leiding dan valt op dat wij Gods leiding vooral ontdekken in mooie, relatief bijzondere omstandigheden terwijl de catechismus Gods leiding ziet a) in mooie én minder mooie situaties en b) in bijzondere én gewone situaties. Het is in zondag 10 niet alleen relaties, genezing of een bepaald moment maar allereerst loof en gras, regen en droogte, eten en drinken. Om het even bij mezelf te houden: toen ik Janneke ontmoette, toen we een huis vonden nadat we besloten hadden te gaan trouwen, toen we kónden trouwen (genoeg geld hadden ik weet, je hebt weinig nodig maar wij hadden toen echt niks ), toen we kinderen kregen, vooral Sari na de chemokuren, toen er genezing was van kanker, toen we verschillende beroepen kregen, tóen was het heel duidelijk dat God mijn/ons leven leidde.

4 Maar hoe was dat ín de kanker? Hoe was dat op het moment dat er even geen lucht was, geen energie om bezoek te ontvangen? Geen uitzicht op herstel? Komt zo n moment ook uit Gods Vaderhand? Wat is mooi en waar komt minder mooi vandaan? [dia 7 leeg scherm] Die vraag ga ik zo beantwoorden en ik verklap alvast: er hoort een uitdaging bij. Maar voordat ik dat ga doen het volgende. We hadden het net over mooie en minder mooie dingen. Maar wat is mooi/goed en waar komt minder mooi/kwaad vandaan? Zondag 9 zegt dat God elk kwaad dat Hij mij in dit moeitevol leven toedeelt, voor mij doet meewerken ten goede. Met een verwijzing naar een bekende bijbeltekst: Romeinen 8 vs. 28. [dia 8] Romeinen 8 gaat over het leven van mensen die door God uitgekozen zijn en, met de hele schepping, moeten lijden en uitzien naar hun uiteindelijke verlossing. Het goede ín dat lijden dat is dat (vs. 38) in dood nog leven [ ] heden nog toekomst [ ] niet ons kan scheiden van de liefde van God, die Hij ons gegeven heeft in Christus Jezus onze HEER. Het goede, het mooie, dat is God zelf, in Jezus Christus. En let op: dat is niet alleen iets geestelijks maar in Jezus dat is ook Romeinen 8 werkt God aan de bevrijding uit de zinloosheid, de vrijheid van de vergankelijkheid van de hele schepping, aan de wereld die komt. Het is dus zaak dat je bij Jezus hoort. Wat al het goede begint bij Jezus. [dia 9 leeg scherm] Je kunt je afvragen waarom de catechismus Gods voorzienigheid ter sprake brengt in zondag 10, na zondag 9 over het geloof in God de Vader en niet pas na zondag 12 (of nog later) over ons geloof in God de Zoon: Jezus. Zoals de NGB wel doet. Maar misschien is het beter, ik zei het al eerder, om onszelf af te vragen of wij het niveau van de catechismus wel halen die ook in zondag 9 die het nooit over God de Vader heeft, los van de vraag wie God is voor ons in Jezus Christus (zondag 1!). Het goede begint bij Jezus. Tweede vraag: waar komt het minder goede of zeg maar gerust het kwaad vandaan? De catechismus zegt: niet bij God. De NGB (art. 13) nog veel duidelijker: [dia 10]

5 God heeft de wereld niet aan zichzelf, het toeval of het lot overgelaten maar leidt en regeert alles zo dat er niets gebeurt zonder zijn beschikking. En dan vervolgt de NGB vervolgt: toch is God niet de bewerker van de zonde die gedaan wordt, evenmin draagt Hij er de schuld van. Het kwaad komt van de duivel en de mensen zelf. Maar God is groot genoeg om voor wie bij Jezus hoort, het mee te laten werken in zijn plan [voorbeeld 1 Sam. 27]. Ik wijs nog even op iets dat me laatst opviel in Job. In Job komt het voorstel om Job te beproeven bij satan vandaan. [dia 11] Toch zegt Job in 1 vs. 21: De HEER heeft gegeven, de HEER heeft genomen, de naam van de HEER zij geprezen. Het is alsof je als lezer van Job hier de boodschap mee krijgt dat zelfs het noemen van de naam van satan al teveel eer is voor hem. Eén hoofdstuk later zegt Job [dia 12]: Al het goede aanvaarden we van God, zouden we dan het kwade niet aanvaarden? (2 vs. 10) Job bevestigt hier wat hij eerder zei in hst. 1 maar er is, zoals je ziet, een subtiel verschil. Het goede brengt hij rechtstreeks in verband met God, het kwade minder rechtstreeks. De catechismus en de NGB zitten volgens mij helemaal op dezelfde lijn door God niet de bewerker van de zonde te noemen maar wel de Beschikker / Regeerder ervan. Dat is een groot mysterie. Gods leiding in alles! Terug naar de vraag van zonet. [dia 13] Hoe leidt God in minder mooie omstandigheden, in situaties zonder uitzicht? Inmiddels kunnen we de vraag scherper stellen: kan het zijn dat God slechte situaties dingen die Hij niet wil en waarvan hij niet de veroorzaker is zoals ziekte, verslaving, eenzaamheid gebruikt om jou en mij dichter bij Christus (we hebben net gezien: het goede begint bij Jezus!) te brengen? Ik zou jullie vanmiddag allemaal willen uitdagen: kijk ook eens op die manier naar je leven en zoek zo naar Gods leiding, óók in slechte dingen. Vanuit de vraag of Hij jou misschien dichter bij Jezus wil brengen. Gebruikte Hij die eenzame periode in je leven misschien om jou dichter bij Jezus te brengen die op het laatst zelfs door zijn beste vrienden verraden werd? Gebruikte of gebruikt Hij die ziekte misschien om te laten zien dat Jezus helemaal echt helemaal, lichamelijk én geestelijk gesloopt werd?

6 Kan een kredietcrisis mensen bij Jezus brengen omdat God het gebruikt om duidelijk te maken dat vergeving/kwijtschelding de enige echte oplossing is? Kan verdriet over kinderloosheid je in de armen van Jezus brengen die zelf geen kinderen had en zelfs door zijn geestelijke kinderen verlaten werd? Of kan die situatie waarin er echt geen uitzicht was of is op herstel en dat gebrek aan uitzicht je uitputte, je brengen aan de voet van het kruis waar Jezus uitriep: Ik heb dorst!? En: mijn God mijn God waarom hebt U mij verlaten?! Zoek Gods leiding maar, juist op die momenten dat Hij verder weg lijkt dan ooit. Het beeld uit de Bijbel dat ik daarbij heb is dat van Ruth. Afgesneden van haar familie, schoonvader dood, man dood. Kinderloos. En dan toch zoeken bij de God van Noömi, hoewel ze Hem op dat moment nog niet begreep: Waar u gaat, zal ik gaan. Waar u slaapt, zal ik slapen. Uw volk is mijn volk en uw God is mijn God. Waar u sterft, zal ook ik sterven, en daar zal ik begraven worden. De HEER is mijn getuige: alleen de dood zal mij van u scheiden! (Ruth 1 vs ). We weten dat dát een vruchtbaar geloof was. Ze trouwde met Boaz, kreeg Obed, de grootvader van David, de bet-over-groot-vader (en verder) van Jezus. Zulke mensen kan God gebruiken. Mensen die aan het einde van hun krachten zijn, geen uitzicht hebben, en van God en van de kerk nog niks begrijpen. [dia 14] Laat de vraag naar Gods leiding maar echt dichtbij komen. Tot op dat punt waar jíj geen antwoord meer hebt. Dat de koorts zo hoog gestegen is dat een aspirientje niet meer helpt. Dan wordt het opereren. Dan wordt het spannend. En zoek dán naar Jezus. Kom zo maar aan het avondmaal waar God laat zien wat Híj bedoelt met voorzienigheid en waar Hij in voorziet zodat het goed komt. Echt goed. In het gebroken lichaam en het vergoten bloed van Jezus Christus. Zijn leven voor het jouwe. Zodat jij zal leven door het zijne [amen]