IMPULS STELT ZICH VOOR

Transcriptie

1 IMPULS STELT ZICH VOOR Impuls geeft vorming en training over agressiebeheersing, gender, communicatie, leiding geven en veranderingsbeheer. Doelgroepen zijn alle medewerkers en leidinggevenden van de social-profitsector. Voor individuele deelnemers is er het open vormingsaanbod dat halfjaarlijks vernieuwd wordt. Impuls werkt ook op maat. Een organisatie klopt aan met een vraag of probleem. Impuls doet een programmavoorstel voor een training. Beide partijen bespreken samen dit voorstel en vullen eventueel verder aan. Tenslotte biedt Impuls ook individuele coaching, supervisie en teambegeleiding aan. De medewerkers van Impuls kiezen voor een vrouwelijke invalshoek. Ze geloven in de kracht van diversiteit, komen op voor gelijke kansen en voor meer gelijkwaardigheid in de samenleving. Deze brochure is het tweede themanummer. De eerste uitgave is het gendermagazine. Met dit themanummer 'agressiebeheersing' krijgt u meer inzicht in het veel voorkomend verschijnsel agressie. Het is een pretentieloos werkje met ervaringen en getuigenissen van honderden deelnemers* aan de cursussen van Impuls. Ook enkele agressiedeskundigen komen aan het woord. AGRESSIEKADER Krijg je een woedeaanval bij het lezen van deze brochure? Scheur dit kadertje eruit. Verfrommel het. Gooi het in een hoek. Dosering: Maximaal twee maal tijdens het lezen van deze brochure. Voor het samenstellen van deze brochure hebben we ons laten inspireren door volgende bronnen: Agressie in het sociaal pedagogisch werk, door Fee van Delft, Lambert Rooijendijk en Nico Sjerps Agressiebeheersing, door A. Klaassen Omgaan met agressie, door Drs.Geuk Schuur

2 VISIE OP AGRESSIEBEHEERSING Kenmerken Een kind heeft agressieve energie nodig om te leren lopen. Een sollicitant heeft nood aan een dosis agressie om een job te bemachtigen. Een depressieve persoon beschikt best over een portie agressie om er terug bovenop te komen. Agressie op zich is geen probleem. Soms is het een positieve, drijvende kracht. Zonder agressie zouden we alles over ons heen laten gaan en nooit groeien als mens. Toch wordt agressie in de samenleving doorgaans negatief ervaren. Men zegt dat de maatschappij harder wordt. Het valt moeilijk aan te tonen of dit werkelijk zo is. De samenleving is wel complexer geworden. Alles lijkt veel sneller te gaan. Leven met stress is geen uitzondering meer. Bovendien neemt de mondigheid van de burger toe: de grens tussen assertief en agressief gedrag is niet voor iedereen even duidelijk en makkelijk te hanteren. Een positieve trend is dat gevoelens en emoties makkelijker geuit worden. Maar hevige emoties gaan soms gepaard met agressie of lokken agressie uit. Dat is de keerzijde van de medaille. Hoe agressie geuit wordt en de reactie erop, kan voor problemen zorgen. Alles hangt af van hoe mensen met hun agressie en met die van anderen omgaan. Het verhaal van Sarah. Zij werkt in een gesloten instelling voor gehandicapten. "Mark woont in onze instelling. Hij is op latere leeftijd gehandicapt geworden. Op een avond zet ik Mark in de douche. Er wordt wat heen en weer geplaagd. Hij sproeit mij eens nat. Er heerst een leuke, ontspannen sfeer. Op het moment dat ik Mark afdroog, komt een begeleidster mijn hulp vragen. Een andere bewoner heeft mij namelijk dringend nodig. Mijn collega vertelt dat ze Mark verder zal afdrogen en aankleden. Onmiddellijk daarna begint Mark te roepen en te vloeken naar mij. Ik probeer hem te kalmeren door de situatie uit te leggen en te zeggen dat ik begrijp dat hij het er moeilijk mee heeft. Niets helpt. Hij vloekt en roept nog luider en zwaait wild met zijn arm. Ik schrik van zo'n heftige reactie en voel mijn onzekerheid de kop opsteken. Ik heb uiteindelijk de douche verlaten." Een getuigenis van Jeroen. Hij is verantwoordelijke in een organisatie voor kwetsbare jongeren. "Lore zit in de ontspanningsruimte en speelt een gezelschapsspel met een vriendin. Alles verloopt vlot maar na een tijdje geraken ze in discussie. Ik merk dat de gemoederen oplopen en ik kom tussenbeide. Ze blijven elkaar verder uitschelden en luisteren niet naar wat ik zeg. Al snel wordt er heen en weer geslagen en ligt het spelbord op de grond. Ik heb het gevoel dat ze me totaal niet opmerken en begin harder te praten. Het tieren en elkaar slaan houdt echter niet op. Ik ben totaal uit mijn lood geslagen en weet niet meer hoe ik hen kan stoppen. Ik ga op zoek naar een collega."

3 Impuls werkt vanuit onderstaande algemene kenmerken van agressie: Ervaringen met agressie brengen altijd gevoelens van angst met zich mee. Angst doet wat met je lichaam. Je krijgt klamme handen, een versnelde hartslag, een onrustige ademhaling,. Het uit zich ook motorisch in de vorm van vechten, schreeuwen, vluchten, Angst werkt bovendien op je cognitie. Je waarneming en beoordeling verandert. Angst roept heftige gevoelens van hulpeloosheid, woede of machteloosheid op. Angst geeft als het ware een signaal. Je lichaam is paraat en je bent op je hoede! Agressie heeft een eigen dynamiek. Als agressie niet stopt, dan blijft ze bestaan en verergert ze meestal nog. Agressie escaleert altijd. Agressie komt voor in verschillende vormen: verbale (uitschelden, roepen, ), fysieke (slagen, stampen, met voorwerpen gooien, ), psychische (chanteren, provoceren, onder druk zetten, ) en seksuele agressie (ongewenste intimiteiten). Iedereen kan het slachtoffer van agressie worden.

4 Definitie Dé vraag is wat er allemaal onder agressie wordt verstaan. In de literatuur vind je verschillende definities. De volgende omschrijving is vrij volledig: Agressie is grensoverschrijdend gedrag dat, bewust of onbewust, schade toebrengt aan anderen of zichzelf. Bedenk wel dat agressie door iedereen anders ervaren wordt. Wat ik als bedreigend aanvoel, kan voor een ander vrij gewoon zijn. Wat houdt deze omschrijving allemaal in? Gedrag: Agressie heeft te maken met gedragingen van mensen. De agressor vertoont agressief gedrag ten opzichte van een andere persoon, het slachtoffer. Agressie is een vorm van communicatie: de agressor doet een poging om het slachtoffer te beïnvloeden. Om agressie te beheersen is het van belang om gedragingen en houding van de ander en van jezelf beter te begrijpen. Alleen zo kan de communicatie verbeteren. Grensoverschrijdend: Agressief gedrag is grensoverschrijdend gedrag. Grenzen kunnen ruimtelijk zijn (bijvoorbeeld een gesloten deur, een kamer) maar ook psychisch (bijvoorbeeld "ik wil niet aangeraakt worden" of "ik wil me niet laten overhalen"). Het is belangrijk om grenzen tijdig en duidelijk aan te geven. Dit maakt het voor de agressor moeilijker om de grens te overschrijden. Bewust of onbewust: A. Klaassen, auteur van het boek omtrent agressiebeheersing, maakt een onderscheid tussen de 'onbewuste' frustratieagressie en de meer 'bewuste' instrumentele agressie. Frustratieagressie: Frustraties stapelen zich op. De ontwikkeling van de frustratie is vaak al lang(er) aan de gang. Met de spreekwoordelijke druppel loopt de emmer over. Doordat het een onbewuste opeenstapeling van gevoelens is, is de agressie onvoorspelbaar. Frustratieagressie kenmerkt zich door grote emoties, vaak grote woede. Door die grote emoties is er een tijdelijk verlies van controle door een bewustzijnsvernauwing. De agressie is vaak niet (persoons)gericht. Maar wie op dat moment in de buurt loopt, wordt het doelwit van de agressie. Er wordt van frustratieagressie gesproken omdat frustraties bij de agressor de aanleiding voor zijn gedrag vormen.

5 's Morgens neemt Karel steeds de trein naar het werk. Vandaag heeft z'n trein een kwartier vertraging waardoor hij een belangrijke vergadering mist. Op het werk morst hij koffie op zijn nieuwe broek en ontdekt hij dat de printer het weer laat afweten. Bovendien is de voorbereiding van de avondvergadering zoek. De telefoon rinkelt en hij krijgt een lastige vrouw aan de lijn. Bij Karel slaan de stoppen door en hij vliegt uit. Instrumentele agressie: Het belangrijkste kenmerk van deze agressie is haar doelgerichtheid. Het agressieve gedrag wordt ingezet om een bepaald doel te bereiken. Er is een vast spanningspatroon van dreigementen en waarschuwingen te zien. Het doel van instrumentele agressie is intimidatie. Agressie wordt ingezet als instrument of hulpmiddel. Instrumentele agressie kan omslaan in frustratieagressie als de agressor zelf de controle verliest of dreigt te verliezen. Pieter ziet z'n nieuwe collega niet zitten. Hij is haar liever kwijt dan rijk. Om het half uur belt hij haar op met de meest onzinnige vragen. Tijdens de koffiepauze trakteert hij met een taart voor zijn verjaardag. Voor die ene collega blijkt er geen stuk meer over te zijn. Als 's avonds de post verzameld wordt, neemt Pieter de brieven van z'n collega en gooit ze in de prullenmand. Net voor hij vertrekt, stuurt hij nog een vervelende naar die (nog meer vervelende) collega. Schade: Agressieve incidenten laten hun sporen na, vooral bij het slachtoffer maar ook bij de agressor. Soms is er materiële schade: een gescheurde mouw, een kapotte bril,. Deze schade is zichtbaar en te herstellen. De gevolgen kunnen ook fysiek zijn zoals blauwe plekken, een gebroken neus,. Bovendien kunnen psychosomatische aandoeningen zoals buikpijn, slaapstoornissen, achteraf de kop opsteken. Mogelijk zijn er zelfs langdurige emotionele en psychische gevolgen: angst, geen zin meer om te werken,. Deze gevolgen zijn niet meteen zichtbaar en daarom moeilijker te herstellen. Het is belangrijk dat alle schade hersteld en de opvang verzekerd wordt. Zowel de agressor als het slachtoffer moeten tot rust komen. Zolang dit niet gebeurt, laten beide partijen alles om hen heen gebeuren en staan ze niet open voor communicatie. Opvang bestaat onder meer uit ondersteunen, begrip tonen, luisteren, sanctioneren,. Beide partijen moeten weer naar de realiteit gebracht worden. Pas als het incident verwerkt en de schade hersteld is, kunnen beide partijen opnieuw verder. En een goed herstel is de beste preventie!

6 Weerbare houding Bij agressiebeheersing vertrekt Impuls vanuit het principe van geweldloze weerbaarheid. Agressie kan je beheersen. Het is een kwestie van vaardigheden trainen. 'Geweldloos' houdt in dat je geweld principieel afwijst en zelf niet agressief bent. Het is dus breder dan geen geweld gebruiken. Een weerbare houding kan je ontwikkelen als je bewust de ander van geweld wilt weerhouden. Je ondergaat dan niet maar je bent actief in gedrag en houding. Dit is geen gemakkelijke optie en vergt veel vindingrijkheid. Bovendien is het noodzakelijk bij je eigen houding en gedrag te durven stilstaan. WEETJES & WATJES - DITJES & DATJES Wist je dat... pesten een zeer subtiele en sluipende vorm van agressie is? Er is trouwens een nieuwe wet over pesten op het werk, ook wel 'mobbing' genoemd. De pestwet van 11 juni 2002 is gepubliceerd en uitgevoerd. Sinds 1 juli 2002 is de wet van kracht.... er een natuurlijke drang ontstaat om bij een confrontatie met agressie te vluchten of te vechten?... je bij een aanval met fysieke agressie een zelfde gedragspatroon onderscheidt zowel bij de agressor als bij het slachtoffer? Je ondergaat een fysiologisch proces waarbij het lichaam adrenaline aanmaakt en extra bloed naar de spieren voert. Zo'n adrenalinestoot kan wel twee uur duren.... niet alleen het slachtoffer, maar ook de agressor tijdens de aanval met angstgevoelens moet afrekenen?... je je niet altijd bewust bent van spiegelen? Spiegelen houdt in dat je de gebaren, lichaamshouding of zelfs het spreken van de ander gaat imiteren. De agressor roept en tiert, het slachtoffer begint terug te roepen. Zo is een escalatie van agressie snel een feit.

7 Professioneel handelen Agressie is zeer complex. Leren omgaan met agressie is kijken naar het geheel. Waar en wanneer ontwikkelt zich agressie? Er zijn drie verschillende actoren in het spel: de dader, het slachtoffer en de context. De context is de structuur waarin zowel de agressor (cliënt) als het slachtoffer (hulpverlener) functioneren. Voorbeelden van structuur zijn: regels en afspraken, de accommodatie, de werking van het team, de cultuur,. De drie actoren beïnvloeden elkaar en bepalen de omvang van de agressiviteit. Met andere woorden niet alleen de agressor, maar ook de houding van het potentiële slachtoffer en de context lokken mogelijk agressie uit. Agressie beheers je door aan deze drie actoren aandacht te besteden. De aanpak van agressie verschilt van situatie tot situatie. Omgaan met agressie in de werksituatie vergt een andere en meer bedachtzame aanpak dan bijvoorbeeld op straat. Op het werk is er een band tussen het slachtoffer en de dader. Deze band blijft ook na een agressief incident bestaan of, als de hulpverleningsrelatie stopt, moet de hulpverlener verder kunnen met zijn job. TIEN WEERSTANDEN OP EEN RIJ Stel je even voor. Kaat werkt als hulpverlener in de psychiatrie. Met tegenzin gaat ze naar haar werk: een nieuwe patiënt spookt voortdurend door haar hoofd. Ze denkt eraan zich ziek te melden en bij een andere instelling te solliciteren. Die patiënt maakt dubbelzinnige opmerkingen, zoekt toenadering en begint zelfs handtastelijk te worden. Kaat voelt aan dat ze bij haar collega's niet echt terecht kan. Ze besluit dat dit zo niet verder kan. Wat nu? Het is niet makkelijk om met agressie in je beroepssituatie om te gaan. Een agressief incident is steeds ingrijpend. De eerste stap is: erken het incident. Gemakkelijk is dit niet. Allerlei gevoelens kunnen je parten spelen zoals twijfels, schuldgevoelens, het gevoel van je werk niet aan te kunnen, angst voor onbegrip en er alleen voor staan,. Denk eraan dat het benoemen van agressie het begin is van agressiebeheersing. Na de erkenning ga je op zoek naar een uitweg voor je gevoelens, gedachten en ervaringen. Het beheersen van agressie vergt altijd een inspanning. Het is niet gemakkelijk om een escalerende situatie te stoppen. Maar je bent beter gewapend als je over de nodige vaardigheden en technieken beschikt. Soms blijft de stap toch te groot om deel te nemen aan een training over agressie.

8 Een training omgaan met agressie: (n)iets voor mij (!)? Ik wil mij wel inschrijven voor zo'n training, maar 1. agressie hoort nu eenmaal bij mijn job. Het kan eigen zijn aan je job dat je met agressie geconfronteerd wordt. Maar het hoeft niet vanzelfsprekend te zijn dat je dit als normaal beschouwt. Iedereen heeft recht op een veilige werkplek. Gewenning aan agressie is zelfs gevaarlijk. Je krijgt, figuurlijk, eelt op je voeten: het signaal van angst valt weg. Daardoor worden je persoonlijke grenzen overschreden. In het ergste geval kan dit leiden tot burn-out en geef je er tenslotte de brui aan. Bovendien (h)erken je agressieve incidenten niet meer en stop je ze niet. Het conflict escaleert. Agressie is geen onlosmakelijk onderdeel van je werk. 2. agressief gedrag? Dat komt bij ons op het werk niet voor! Sommigen zullen nu al dromen: «Misschien is daar een leuke job vacant?!» Zijn er geen problemen met agressief gedrag, dan is een training uiteraard niet echt zinvol. Enkel voor fanatiekelingen kan ze van pas komen als preventie. Je kan je natuurlijk wel eens afvragen of er op de werkplek überhaupt over agressie wordt gesproken en agressieve gebeurtenissen als dusdanig worden benoemd. Misschien kom je tot een verrassend resultaat de leidinggevende vindt agressie niet belangrijk genoeg. Agressief gedrag heeft altijd gevolgen voor de hulpverlener, de cliënt én de organisatie. Demotivatie van de werknemers, een verziekte sfeer, een slecht werkklimaat, financiële schade, een groot ziekteverzuim, daar pakt een leidinggevende niet graag mee uit. Een goed agressiebeleid voorkomt veel schadelijke gevolgen. 4. mijn collega's zullen er achter mijn rug over praten. Veiligheid in een team is een voorwaarde om ervaringen met agressieve incidenten te kunnen bespreken. Ook bij het verwerken van agressie heb je je collega's nodig om na te praten. Voorzie je toch problemen? Leen ze deze brochure uit en overtuig ze om samen met jou een training te volgen. 5. bij ons in de organisatie zal er toch niets veranderen. «De trap wordt altijd van boven naar beneden gekuist». Wil je werken aan agressie en veranderingen doorvoeren, dan heb je best de steun van je leidinggevende. Agressie is echter niet alleen de verantwoordelijkheid van beleidsmakers. Ook werknemers die in de praktijk staan, kunnen hun steen(tje) bijdragen. Wanneer je een goed draaiend team hebt, ben je al een stap verder om daadwerkelijk iets te bereiken. 6. ik heb geen tijd om mij daar mee bezig te houden, bovendien is agressie niet prioritair voor mij. Als agressieve incidenten regelmatig voorkomen op je werk, dan is even stilstaan erg zinvol. Agressie en de psychische gevolgen ervan mag je niet verwaarlozen. Meer aandacht geven aan die gevolgen en je eigen gevoelens is belangrijk. Maar daar heb je tijd voor nodig en tijd is een kwestie van prioriteiten stellen.

9 7. ik ga me ongemakkelijk voelen. Denkbeelden als 'agressie hoort erbij' en 'je moet er maar tegen kunnen' verdwijnen langzamerhand naar de achtergrond. Toch kan een confrontatie met agressie je het gevoel geven van "ik doe mijn job niet goed, ik ben niet geschikt voor mijn werk, ik ben een flauw iemand want ik krijg het iedere keer weer benauwd, ik faal want ik kan me er niet zomaar overheen zetten, enzovoort.". Op een agressietraining ontdek je snel dat je niet de enige bent die te maken heeft met agressie en de daarbij horende gevoelens. Dat is meestal een verademing. De training is bovendien logisch opgebouwd: je rolt, bij wijze van spreken, vanzelf in het thema. Tip: hoe meer je van jezelf in de training steekt, hoe meer je er ook uithaalt. Met andere woorden: je moet de wil en het lef hebben om bij te leren. 8. ik heb nog trainingen gevolgd en deed er nadien niets mee. Jammer. De training van Impuls bestaat niet alleen uit achtergrondinformatie maar vooral uit oefenen en uittesten. Het uitgangspunt zijn de eigen ervaringen. 9. ik wil niet geconfronteerd worden met mijn gedrag en/of agressie. Ook jammer. Agressiebeheersing is meer dan weten hoe je moet reageren. Het is noodzakelijk om je eigen gedrag en houding onder de loep te nemen. Enkel op deze manier ga je bewust met agressie om. Een stukje meer van jezelf ontdekken is meestal een verrassende ervaring! 10. ik werk me wel in door een boek bij de bibliotheek te lenen. Een goed begin! Eerst theorie, dan EEN TRAINING, EEN ERVARING In de training 'omgaan met agressie' leer je als hulpverlener met agressie of met de dreiging ervan om te gaan. Je leert agressie hanteren en dus beheersen. Wat brengt de training je bij? (inhoud) Je leert technieken aan en oefent in hoe je agressie of de dreiging ervan afremt en stopt. Je kijkt naar je eigen houding en reactie in situaties van grensoverschrijdend gedrag. Je werkt aan het inoefenen, experimenteren, uittesten en integreren van het aangeleerde in de werksituatie. Je analyseert de omgevingsfactoren en hoe deze stressverhogend of stressverlagend werken. Je staat stil bij een goed herstel van agressieve incidenten. Al deze technieken oefen je in groep of individueel in. De training vertrekt van de verhalen en de cases van de deelnemers zelf.

10 "Een cursus bij Impuls? Ik heb gezien en gehoord. Ik beleefde dingen, deed ontdekkingen. Eindelijk stond ik even stil om na te denken. Ik leerde bij en ging er onmiddellijk mee aan de slag tijdens mijn werk.het was eigenlijk geen cursus. Het was een ervaring." (Anna, ex-deelneemster) Praktisch Het programma duurt twee of drie dagen. De keuze voor een twee- of een driedaagse is afhankelijk van de diepgang van de training: de klemtoon in een tweedaags programma ligt op interventies in acute situaties in een driedaags programma wordt nog dieper ingegaan op de gevolgen van agressie voor alle partijen én op het herstel van incidenten. Impuls heeft open trainingen voor individuele hulpverleners. Op verzoek van een organisatie, geeft Impuls het trainingspakket ook ter plaatse. Impuls werkt steeds met groepen van tien tot veertien personen. Nog meer agressiethema's Naast 'omgaan met agressie' biedt Impuls nog andere trainingen over agressie aan. Organisatiebeleid: randvoorwaarden en herstel in het omgaan met agressie Omgaan met verbale agressie, intimidatie en provocatie op het werk Roddelen en pesten op het werk Situationele assertiviteit Opleiding preventiemedewerker Teamsupervisie vanuit agressie Begeleiding: Mariet Ghaye, Leen Van Nuland en Elke Fierens, stafmedewerkers bij Impuls

11 VAN AGRESSIE NAAR ANDERE THEMA'S Je hebt nu een zicht op hoe je rond agressiebeheersing kan werken. Blijf je toch nog op je honger zitten? Heb je andere behoeften en vragen? Sta dan even stil bij onderstaande bedenkingen. Ze steken wel eens de kop op bij agressietrainingen. Vraag en aanbod Mijn vrouwelijke collega's betrekken me wel eens als ze door patiënten bedreigd worden. Zij gaan ervan uit dat ik de agressor zal weten in te tomen. Ik merk dat ons interventieteam alleen bestaat uit mannen. Er heeft nog nooit een op een vacature gereageerd. Zegt dat iets over ons en onze organisatiecultuur, of zegt dat iets over vrouwen die deze job moeilijk vinden? Wat kunnen wij doen om meer vrouwen in ons team te krijgen en ze ook te houden? De vorm waarin agressie geuit wordt, verschilt nogal eens. Mannen gebruiken vaak andere systemen dan vrouwen om hun woede te uiten. Hoe kunnen we omgaan met die verschillen tussen mannen en vrouwen? Als vrouw heb ik het er moeilijk mee op te komen voor mezelf wanneer ik tegenover een boom van een kerel sta. Deze bedenkingen en vragen leiden naar het begrip GENDER. De genderthema's van Impuls zijn: een sensibiliseringsworkshop: verkenning van het genderlandschap een basistraining: hoe speelt gender in je organisatie? gender en leiding geven: vaardigheidstraining voor leidinggevenden gender en inhoudelijk beleid: een stappenplan voor een genderneutraal, inhoudelijk beleid organisatiecultuur en veranderingsprocessen in de organisatie: gender als invalshoek introductie van weerstandsthema's in de organisatie: ontwikkeling van een genderstrategie omgaan met diversiteit in de organisatie Contacteer Mips Meyntjens of Ann Theys voor meer informatie.

12 Ik kan niet terecht bij mijn collega's na een agressief incident. Ze praten meer achter mijn rug dan me lief is. Als ik met agressie geconfronteerd word, heb ik de neiging om het conflict uit de weg te gaan. Ik vind het moeilijk om op het werk voor mezelf op te komen.... Ik heb het gevoel dat ik dikwijls verkeerd begrepen word. Blijkbaar geeft mijn lichaam andere signalen dan ik bedoel. Deze belevenissen verwijzen naar COMMUNICATIE. Volgende thema's heeft Impuls in petto: conflicthantering assertief onderhandelen pesten, roddelen, effectieve communicatie in de werkcontext assertiviteit op het werk Communiceer met Marita Stas voor meer uitleg.

13 Om agressie in onze organisatie aan te pakken, heb ik de steun nodig van mijn hele team. Hoe krijg ik zoiets voor elkaar? Hoe krijg ik mijn medewerkers zo ver om ons preventieplan volledig aan te passen? Mijn teamleden communiceren niet met mij na agressieve incidenten. Ze geven me het gevoel dat ze bij mij niet terechtkunnen. Hoe kan ik dat veranderen? Een agressiebeheersplan maar er komt niets van! Deze vragen hebben veel te maken met het thema LEIDING GEVEN EN VERANDERINGSBEHEER. Het aanbod van Impuls bestaat uit: situationeel en flexibel leiderschap bezield leidersschap: ontdek en ontwikkel je eigen leiderschapsstijl functionerings- en evaluatiegesprekken veranderingsbeheer in teams en organisaties omgaan met weerstandsthema's in organisaties leiding geven in professionele organisaties leiding krijgen in professionele organisaties timemanagement stressmanagement: zelfzorg voor (drukbezette) leidinggevenden en actieve professionelen strategische planning en projectmanagement Geef Mips Meyntjens een seintje. Ze helpt je graag verder.

14 JE BENT NIET DE ENIGE Impuls kent de social-profitsector door en door. Leidinggevenden en medewerkers van organisaties uit diverse sectoren deden al een beroep op deze vormingsdeskundigheid. Je kan steeds referenties opvragen. Artsenpraktijken en... Buurtopbouwwerk Centra Algemeen Welzijnswerk Drughulpverlening Emanicipatieraden Federale Overheid Gehandicaptencector Huurdersbonden Instellingen van bijzondere jeugdzorg Jeugdwerk Kinderopvang Leerkrachten Migrantensector Nationale Vrouwenraad Openbare besturen Provincies, steden en gemeenten Residentiële hulpverlening Straathoekwerk Thuiszorg U, als dienstverlener Vakbonden Watermaatschappij van Vlaanderen tot Zwembadmedewerkers

15 De medewerkers van Impuls zijn: Ann Theys, gender Elke Fierens, agressiebeheersing Inge Vandamme, administratie Ingrid Goossens, boekhouding en organisatorische ondersteuning Leen Van Nuland, agressiebeheersing en coördinatie Maggie Raskin, externe communicatie Mariet Ghaye, agressiebeheersing Marita Stas, communicatie en diversiteit Mips Meyntjens, gender, leidinggeven en veranderingsbeheer Het team van Impuls kijkt uit naar elke nieuwe ontmoeting! Impuls vzw Willem Huveneerstraat Aarschot T F Info@impulsvorming.be Wil je meer info over onze visie en werkwijze? Ben je geïnteresseerd in onze vormingsbrochure? Heb je enkele vragen over de vorming op maat? Wil je het 'Gendermagazine' bestellen? Je kan elke werkdag telefonisch bij de medewerkers van Impuls terecht. Ook mailen is mogelijk naar info impulsvorming.be. Bezoek onze website en ontdek wat we te bieden hebben.