Zuivere melk. Voor een melkproductie zonder ggo s, duurzaam en goedkoop. Mijn melk, een glasje ontbossing

Transcriptie

1 Zuivere melk Voor een melkproductie zonder ggo s, duurzaam en goedkoop Waarom het voederregime van melkvee hervormen? De grootschalige, intensieve productie van soja vormt een onverantwoorde ecologische belasting, die gekenmerkt wordt door: Ontbossing in Argentinië (transgene soja) en in Brazilië ( hoofdzakelijk gewone soja) om plaats vrij te maken voor sojavelden. De verarming van de lokale landbouw als gevolg van een intense monocultuur. Een bijzonder belastend landbouwsysteem dat de bodem uitput en zorgt voor een toename van het pesticidengebruik. Zowel genetisch gemanipuleerde soja als gewone soja zorgen voor ecologische problemen als ze intensief en op grote schaal verbouwd worden. Transgene soja verscherpt de problemen echter wel, zoals 10 jaar ervaring met transgene soja in Argentinië bewijst. De ontbossingsgraad is in Argentinië drie tot zes keer hoger dan elders. Dat komt omdat genetisch gemanipuleerde soja zich uitstekend laat combineren met een intensief en homogeen landbouwsysteem. Wat is het verband tussen (transgene) soja en de voeding van melkvee? Zoals ander vee wordt melkvee gevarieerd gevoederd door de veehouders. Wat zit er zoal in het rantsoen? Gras, kuilvoeder en krachtvoeder op basis van maïs en soja. Een dagelijks rantsoen bevat gemiddeld 10 tot 20% sojaproducten. Over heel de wereld zijn maïs en soja de belangrijkste genetisch gemanipuleerde gewassen (ze beslaan respectievelijk 23% en 60% van het wereldwijde ggo-areaal). In het verleden hebben de Europese consumenten massaal het gebruik van ggo s in voedsel geweigerd. Met succes. De Europese Unie is vandaag de dag gesloten voor ggo s in voedsel 1. Maar ggo s blijven terechtkomen in veevoeder, wat de producenten van ggo s toegelaten heeft om hun productie in stand te houden. Zo blijven ggo s het leefmilieu bedreigen in die landen waar ons veevoeder vandaan komt. In tegenstelling tot andere sectoren, leverde de melkveesector in België nog geen enkele inspanning wat betreft promoten van ggo-vrij dierenvoeder. Mijn melk, een glasje ontbossing Expansie van transgene soja in Argentinië Sinds 2002: 99% van de soja geteeld in Argeninië is transgeen aantal hectaren : oppervlakte sojateelt = 14,112 miljoen hectare p. 1

2 Als de droom omslaat in een nachtmerrie Teelt van transgene soja in Argentinië Enkele jaren na de ongebreidelde soja-expansie in Argentinië, wordt de keerzijde van de medaille duidelijk: - de vruchtbaarheid van de bodem vermindert - ca. 0,3 miljoen ton meststoffen wordt gebruikt in 1990, in 2003 is al 2,3 miljoen ton nodig - 0,83 miljoen kg van het herbicide glyfosaat zijn gebruikt in 1996, in 2004 is dat al 45,86 miljoen kg. - de uniformisering van de landbouw zet zich voort, Argentinië verandert zijn landbouwmethoden. In 1997 zorgen 12,8 miljoen runderen voor vlees, in 2002 zijn ze nog maar met 11,3 miljoen. Tussen 1999 en 2002 is de melkproductie gedaald van 10 naar 8 miljard liter. Het belangrijkste exportproduct van de landbouw is niet langer vlees, maar transgene soja bestemd voor het Europese vee. 50% van de Argentijnse export (sojaschroot en olie) is bestemd voor de Europese markt. Deze primaire grondstof heeft minder toegevoegde waarde dan het rundsvlees. Voor meer info: consulteer de volgende documentatie Charles Benbrook Rust, Resistance, Run Down Soils and Rising Costs-Problems Facing Soybean Producers in Argentina, Ag Biotech InfoNet. Technical Paper number 8 (janvier 2005) Soja-Argentinië GGO S IN DIERENVOEDER Europa verbruikte in ,5 miljoen ton sojabonen. België heeft in 2002 ongeveer 1,4 miljoen ton soja geïmporteerd (met een geschatte vraag tussen de en ton sojabonen vanuit de Belgische rundveehouderij). De toevlucht tot genetisch gemanipuleerde soja is nochtans geen noodzaak. Een land zoals Brazilië bijvoorbeeld levert voornamelijk conventionele soja. Wat ggo-vrije maïs betreft is er voldoende gewone maïs voorhanden omdat er in Europa nauwelijks ggo-maïs geteeld wordt.

3 PRODUCTIE VAN MELK ZONDER GEBRUIK VAN GGO S IN HET DIERENVOEDER Meerdere pistes zijn mogelijk om melk te produceren zonder een beroep te doen op ggo s. Een eerste optie is het werken met soja mét een scheiding van de productieketen ggo/non-ggo in de melksector, een tweede optie is om deze primaire grondstof te vervangen door een andere. (De elementen hieronder komen uit het rapport Zuivere melk ) OPTIE A: BEHOUD VAN SOJA IN DE RANTSOENEN Er is voldoende ggo-vrije soja beschikbaar voor de Europese melkveesector. de meerkost voor de veehouders om voeder zonder gg soja aan te kopen is zeer beperkt en situeert zich tussen 0,082 en 0,223 euro per 100 l melk. Als de zuivelindustrie beslist om voor een deel van haar productie om te schakelen, wordt de grootste kost veroorzaakt door het opzetten van gescheiden ketens: een ggo keten en non-ggo keten. De extra kost verbonden aan de gescheiden inzameling van melk geproduceerd zonder ggo s wordt geschat tussen de 1,24 en 2,5 euro per 100 liter melk afhankelijk van de geografische verdeling en de productiecapaciteit van de bedrijven. De gescheiden verwerking van de melk veroorzaakt verder een meerkost tussen de 1,4 à 2,1 euro per 100 l melk. Voor de melkindustrie komt de totale meerkost tussen 2,6 à 4,6 euro per 100 l melk. Deze meerkost zou natuurlijk beduidend lager liggen als de hele zuivelindustrie zou beslissen om volledig om te schakelen want dan hoeven er geen gescheiden ketens opgezet te worden. Bovenstaande berekeningen gaan uit van de hypothese dat de melkproductie per koe l melk bedraagt en de koe 1,2 ton krachtvoeder met 20% ruw eiwit en 0,5 ton krachtvoeder met 40% ruw eiwit gevoederd krijgt. OPTIE B: VEEVOEDER ZONDER SOJA Dankzij het ontwikkelen van alternatieve teelten is het mogelijk om ggo s te vermijden in de rantsoenen van het melkvee. Bovendien biedt deze optie heel wat voordelen voor het leefmilieu en voor de melkveehouder. - het gebruik van soja en maïs in de Europese veehouderij is een recente praktijk. Het houdt verband met beslissingen in het landbouwbeleid, met name rond de import van oliehoudende granen zoals soja. Deze afhankelijkheid dateert uit de jaren Soja wordt gebruikt omdat het rijk is aan proteïnen. Soja verhoogt zo de productie van het melkvee en vergemakkelijkt de vertering van maïs. - Soja en maïs zijn vandaag steevast aanwezig in het rantsoen van melkvee. Het wordt aangevuld met andere meer variabele ingrediënten De optie Veevoeder zonder soja impliceert een omschakeling van het beheer en een aandachtige observatie van de koeien, maar geeft een meer dan bevredigend resultaat.

4 Soja vermijden en de rol van maïs beperken door andere teelten te bevorderen zoals klaver - Deze reconversie impliceert een wijziging van het teeltplan dat over het algemeen in onze contreien wordt toegepast. - Grasklaver is rijk aan proteïnen en interessanter voor het melkvee dan maïs, vooral ook omdat het makkelijk verteerbaar is. - De bladeren van rode klaver brengen structuur in het voederrantsoen. - Het oogsten en het inkuilen van dit alternatief veevoeder laat de creatie toe van een voederstock op het bedrijf met een goed evenwicht als bron van energie en proteïnen. - Veehouderijen die voor hun dieren zelf onvoldoende proteïnen en energie kunnen produceren, wordt aangeraden om in de eerste plaats zelf de duurste eiwitcomponent te telen, die ggo-kritisch is. Aanvulling en bijsturing met aangepaste energiecomponenten maakt het voor hen mogelijk om goed en vaak ook goedkoop te produceren. Ze vervangen de vroegere eiwitaankoop door energieaankoop, die vaak als bijproduct uit de voedingsindustrie kan gekocht worden (pulp of bijproducten van granen of aardappelen). Klaver geteeld in België, een duurzaam en goedkoop alternatief voor ggo s in veevoeder. Voordelen van het voorgestelde teeltplan in het kader van de optie Veevoeder zonder soja Financiële voordelen voor de melkveehouder: - Klaver heeft geen kunstmest noch herbiciden nodig. Je bespaart dus heel wat op de aankoop daarvan. - Er bestaan inzaaipremies voor klaver in Vlaanderen. - Dalende exploitatiekosten door minder (externe) proteïnen aan te kopen - Uit de socio-economische analyse, blijkt dat deze optie de melkveehouder een winst van 3,25/100 liter melk kan opleveren Voordelen voor het leefmilieu/ de maatschappij: Verbetering van de bodemvruchtbaarheid en een beter evenwicht van de mineralen omdat de klaver stikstof optimaal fixeert. Klaver verplaatst koolstof van de atmosfeer naar de bodem en gaat zo het broeikaseffect tegen. Een lokaal productiesysteem is duurzamer dan import van proteïnen uit de andere kant van de wereld. Je vermijdt ggo s. Het veralgemenen van deze optie is de beste keuze voor het lokale en mondiale leefmilieu, het rendement van de uitbating verbetert en het bezorgt de landbouwers een grotere autonomie. Voor meer info: consulteer het volgende rapport Zuivere melk. Melkproductie zonder ggo s: duurzaam en goedkoop. Beschikbaar op of op eenvoudige aanvraag via Contact persdienst: Eddy De Neef, of p. 4

5 Wat vragen wij van de Belgische Zuivelindustrie en Campina? Wij vragen dat Campina haar slogan ( natuurlijk evenwichtig ) en haar engagement om milieubelasting te verminderen niet enkel als een verkoopsargument gebruikt maar ook toepast in de praktijk 1. Ggo s zorgen voor een resem aan sociale en ecologische problemen in de landen waar ze geproduceerd worden. De Zuivelsector wenst geen inspanningen te leveren naar het uitluiten van ggo s in het productieproces. Nochtans is het perfect mogelijk om koeien te voederen zonder ggo s, zoals het rapport Zuivere Melk bewijst. Campina wereldwijd Het zuivelbedrijf Campina realiseerde een omzet van miljoen euro in In de hele onderneming werken 7099 werknemers. Campina is een zuivelcoöperatie die actief is in meer dan 100 landen en 8794 leden melkveehouders telt. De commerciële activiteiten worden ontplooid door vijf groepen: Campina Nederland; Campina Duitsland; Campina Internationaal; Kaas en Boter; Industriële Producten. Het hoofdkantoor van Campina ligt in Zaltbommel in Nederland. Campina in België: Campina heeft in België een omzet van 280 miljoen euro. Campina België (onderdeel van Campina Internationaal) is een dochteronderneming van Campina Nederland en heeft in ons land twee vestigingen: o Aalter: voor de productie van verse en houdbare melk en zuiveldranken en roomproducten. De vestiging van Campina in Aalter, is binnen het internationale verband van Campina benoemd als dé vestiging voor de productie van lang houdbare melk en zuiveldranken. o Sleidinge voor de productie van houdbare melk en zuiveldranken De groep Kaas en Boter heeft in Passendale een gelijknamige kaasmakerij. Campina wordt in alle grote Belgische supermarkten verkocht. Op de Belgische markt ligt de nadruk op melk, zuiveldranken, roomproducten, goudse kazen en boterproducten. Met melk onder merk is Campina België marktleider met de merken Campina en Joyvalle. 1 Duurzame ontwikkeling moet kunnen gepaard gaan met respect en eerbied voor een kostbaar milieu. De onderneming Campina wenst hierin te participeren door een beheersing en vermindering van de milieubelasting. Alleen hierdoor kan Campina aan de steeds strengere klantenwensen, klanteneisen en milieueisen voldoen. (website Campina, juni 2005) p. 5