OPLEIDING SPOEDEISENDE HULP VERPLEEGKUNDIGE

Transcriptie

1 OPLEIDING SPOEDEISENDE HULP VERPLEEGKUNDIGE 1. Deskundigheidsgebied van de spoedeisende hulp verpleegkundige blad 2 van 12 (aanpassing m.b.t. methodiek conform Collegebesluit april 2002) 2. Eindtermen voor de opleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige blad 7 van 12 LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 1 van 12

2 OPLEIDING TOT SPOEDEISENDE HULP VERPLEEGKUNDIGE De opleiding tot spoedeisende hulp verpleegkundige heeft tot doel de cursist de vereiste kennis en vaardigheden eigen te laten maken, die hem / haar in staat stelt zelfstandig de verpleegkundige zorg te verlenen aan patiënten die de afdeling spoedeisende hulp bezoeken. De cursist dient aan het einde van de opleiding te voldoen aan het gestelde in het deskundigheidsgebied, zoals nader uitgewerkt in de eindtermen. Deskundigheidsgebied van de Spoedeisende Hulp Verpleegkundige De beschrijving van het deskundigheidsgebied van de spoedeisende hulp verpleegkundige is ontleend aan het functieprofiel Spoedeisende Hulp Verpleegkundige (1996) van de Nederlandse Vereniging Spoedeisende Hulp Verpleegkundigen (NVSHV). Het deskundigheidgebied van de spoedeisende hulp verpleegkundige is vastgesteld door het College Verpleegkundige Vervolgopleidingen Ziekenhuizen (februari 2001) en kent een geldigheid van drie jaar. 1. De handelingscontext Spoedeisende Hulp (SEH) verpleegkundigen vervullen hun functie binnen de setting van de spoedeisende hulp afdeling. Daarnaast kunnen zij ook in- en extern ingezet worden, waarbij dan een beroep wordt gedaan op de deskundigheid en het uitvoeren van specifieke medisch / verpleegkundige handelingen. De spoedeisende hulp afdeling is een afdeling binnen de ziekenhuisorganisatie die 24 uur per dag open is. Het werken heeft een sterk multidisciplinair karakter, waarbij het resultaat ook sterk afhankelijk is van de samenwerking tussen de betrokken disciplines. Ruimte, benodigdheden en personeel zijn gereserveerd voor verpleegkundige en medische specialistische hulp aan patiënten. De activiteiten op de spoedeisende hulp afdeling zijn afgestemd op ontvangst, onderzoek, beoordeling, eerste behandeling, begeleiding, informatie, overdracht en zorg dragen voor de nazorg van de patiënt. Dit geldt voor zowel voor de acute patiënt als voor de eerstelijns patiënten, waarbij het acute karakter niet altijd aanwezig is. De spoedeisende hulp is een plek waarin in een wisselend tempo gewerkt wordt in verschillende situaties, van eenvoudig tot hectisch en van laag- tot hoogcomplexe zorg. De doelstelling van de spoedeisende hulp afdeling is: 1. om bij patiënten met een acute zorgvraag, in een zo kort mogelijke tijd, te komen tot een diagnose en het instellen van een eerste noodzakelijke therapie, om de directe en indirecte gevolgen van het letsel of ziekte te voorkomen of te beperken. 2. zo mogelijk voorkomen van een ziekenhuisopname. Bij spoedeisende hulpverlening zijn meerdere disciplines (en organisaties) betrokken, die op een snelle en doeltreffende wijze met elkaar moeten samenwerken. Zo ook is samenwerking en afstemming tussen artsen en verpleegkundigen rondom patiëntenzorg noodzakelijk, waarbij protocollen en richtlijnen een belangrijke voorwaarde zijn. De samenwerking is met name van belang in situaties, waarin de verpleegkundige als eerste geconfronteerd wordt met patiënten wiens gezondheidsprobleem (medisch) nog niet is gediagnostiseerd. Dat wil zeggen, de spoedeisende hulp verpleegkundige ziet als eerste de patiënt en beoordeelt diens situatie. De verpleegkundige stelt door middel van anamnese en onderzoek de zorgbehoefte vast. Dit gebeurt volgens alom geaccepteerde methodieken die gebruik maken van erkende scoringssystemen. De verpleegkundige stelt prioriteiten in het zorgplan en initieert het acuut handelen. Een belangrijk kenmerk van de SEH afdeling is dat patiënten zich melden met een letsel, symptoom of klacht waarbij er nog geen diagnose is gesteld en waarbij de zorgvraag door de verpleegkundige nog moet worden vastgesteld. LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 2 van 12

3 Om de kwaliteit te kunnen bewaken en te toetsen worden er in toenemende mate normen en indicatoren opgesteld en wordt er volgens vastgestelde procedures, protocollen en richtlijnen gewerkt. SEH verpleegkundigen komen in contact met patiënten voor alle specialismen. Dit betreft traumatologische en/of somatisch en/of psycho-sociale zorgvragen, maar ook patiënten die voor controle komen of telefonisch hulpvragen hebben. Patiënten in alle leeftijdscategorieën melden zich op de SEH. De patiënt wordt vaak vergezeld door familie of begeleiders. Deze variëteit en complexiteit maken dat de spoedeisende hulp verpleegkundige regelmatig onder fysieke en psychische druk komt te staan. Geplaatst binnen de context van een SEH afdeling, vervult de SEH verpleegkundige een belangrijke initiërende rol als zorgcoördinator en in het stellen van prioriteiten. In samenwerking met de medicus en andere disciplines stemt de verpleegkundige de verschillende aspecten van de patiëntenzorg af. De verpleegkundige voert zo nodig zelfstandig interventies uit bij levensbedreigende problemen. 2. De specifieke eisen om als SEH verpleegkundige te kunnen functioneren In zijn algemeenheid is te stellen dat het specifieke karakter van het functioneren van deze gespecialiseerde verpleegkundige, gelegen is in de kennis van een breed scala aan symptomen, klachten en letsels. De verpleegkundige verzamelt, analyseert en interpreteert gegevens om de juiste zorgvraag en prioriteit vast te stellen. De verpleegkundige coördineert de zorg en verricht zelfstandig handelingen binnen eigen grenzen. De hoge complexiteit van zorgsituaties, de vele behandelingsmogelijkheden, maar ook de geprotocolleerde en gestandaardiseerde werkwijzen op een spoedeisend hulp afdeling, vragen een specifieke verpleegkundige deskundigheid. De SEH verpleegkundige dient, binnen de grenzen van zijn eigen deskundigheid en bekwaamheid, de verantwoordelijkheid te kunnen nemen en dragen voor het totale zorgproces van patiënten en hun naasten, specifiek in de anamnese- en diagnosefase. Dit houdt in dat een SEH verpleegkundige: beschikt over kennis van en ervaring met uiteenlopende gezondheidsproblemen van patiënten voor alle specialismen, de symptomen, klachten en letsels, de onderzoeken en mogelijke behandelingen en/of interventies daarvan; binnen de kaders van protocollen en richtlijnen anamnese kan afnemen en onderzoeken kan doen om te komen tot het vaststellen van de zorgvraag en het bepalen van de prioriteit; op methodische wijze met behulp van een gestructureerde onderzoeksmethodiek, komen tot een zorgplan voor elke SEH patiënt die aan hem/haar wordt toevertrouwd, hierbij worden de algemeen gangbare en geaccepteerde professionele standaarden toegepast; zelfstandig interventies kan verrichten bij levensbedreigende situaties; familie en of begeleiders van de patiënt goed kan begeleiden en informeren; in staat is in te spelen op de aangeboden problematiek, waarbij optimaal wordt omgegaan met ruimte, apparatuur en personeel; dient te beschikken over vaardigheden bij het verrichten van een aantal medisch-technische handelingen; in staat is in korte tijd situaties te overzien, zonder details uit het oog te verliezen; beschikt over doorzettingsvermogen, overredingskracht, invoelend vermogen en geduld; verpleegkundige kennis en ervaring heeft; in staat is tot nauwkeurigheid in en snelheid van handelen; beschikt over een scherp klinisch observatievermogen; op de hoogte is van procedures van de organisatie voor het snel inroepen van hulp; kennis heeft van de voorhanden zijnde in- en externe rampenplannen. LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 3 van 12

4 3. Specifieke kenmerken van de zorg Refererend aan Gekwalificeerd voor de Toekomst (1996) wordt met gebruikmaking van onderstaande clusters van activiteiten en interventies van verpleegkundigen gewezen op specifieke kenmerken van een Spoedeisende Hulp Verpleegkundige. 3.1 Methodische beroepsuitoefening Verzamelen van gegevens Specifiek voor de SEH verpleegkundige geldt dat de patiënt zich meldt met een symptoom, klacht en of letsel en de zorgvraag nog moet worden vastgesteld. Dit betekent het systematisch verzamelen van de medisch / verpleegkundige gegevens via de diverse bronnen om te komen tot een klinisch oordeel betreffende de actuele lichamelijke en psychische conditie van de patiënt. Dit gebeurt via actuele methodieken en scoringssystemen die worden onderverdeeld in een primaire en in een secundaire fase Analyseren van gegevens De SEH verpleegkundige dient de objectieve en subjectieve gegevens verkregen in de primaire en secundaire fase goed en snel te kunnen analyseren voor een juiste prioritering. Potentiële problemen dienen tijdig onderkend te worden Interpreteren van gegevens De SEH verpleegkundige toetst de objectieve gegevens aan gestandaardiseerde waarden. Vormt zich, naar aanleiding van de objectieve en subjectieve gegevens, een beeld van de toestand van de patiënt Vaststellen van de zorgvraag De SEH verpleegkundige bepaalt aan de hand van de geïnterpreteerde gegevens de lichamelijke en psychische zorgvraag en bepaalt vanuit diens deskundigheid de mate van urgentie in de zorgvraag Plannen van verpleegkundige zorg De SEH verpleegkundige bepaalt, naar aanleiding van de situatie in de zorgvraag, de te nemen activiteiten. Waarschuwt, naar aanleiding van de situatie in de zorgvraag, de medische en ondersteunende disciplines Verpleegkundige zorg/ handelingen bij opvang De SEH verpleegkundige zorgt voor eerste adequate opvang rekening houdend met symptomen, klachten en/of letsels waarbij er nog geen diagnose bekend is. Begint bij noodsituaties, indien nodig, op grond van verpleegkundig onderzoek en prioritering alvast met de eerste behandeling / interventies indien geen arts direct beschikbaar is. Informeert patiënt en coördineert familie, begeleiders of andere hulpverleners Onderzoek/ behandeling De SEH verpleegkundige treft maatregelen voor coördinatie en uitvoering van onderzoek en behandeling. Sluit bewakingsapparatuur aan en stelt deze in. Observeert, interpreteert, registreert en rapporteert de objectieve en subjectieve parameters, voor zover noodzakelijk, gedurende de fase van het onderzoek en de behandeling. Stelt de zorgvraag bij aan de hand van veranderingen in de (objectief en subjectief) verkregen gegevens. Zorgt voor het zelfstandig uitvoeren van verpleegkundige handelingen ten behoeve van onderzoek en behandeling. Zorgt voor het in opdracht uitvoeren van handelingen binnen eigen grenzen. Verricht assisterende handelingen bij onderzoek en behandeling van ondersteunende of medische disciplines. LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 4 van 12

5 3.1.8 Begeleiding / informatieoverdracht / nazorg De SEH verpleegkundige informeert, ondersteunt en coördineert informatie naar patiënt en /of begeleiders over onderzoek, behandeling en verblijf op de SEH afdeling. Zorgt bij opname voor een verpleegkundige mondelinge en schriftelijke overdracht zowèl- intern als extern naar overige hulpverleners. Zorgt voor het maken van vervolgafspraken en het meegeven van instructies en schakelt indien nodig de extramurale hulpverlening in. 3.2 Preventie en GVO en voorlichting De SEH verpleegkundige informeert de patiënt en zijn omgeving over letsel en ziekte oorzaak waarop de patiënt zelf invloed kan uitoefenen. Informeert de patiënt over de uit te voeren handelingen en eventuele complicaties en maatregelen die de patiënt zelf kan nemen om complicaties te voorkomen of te beperken. Herkent bij de patiënt beperkingen in kennis en kunde die belemmerend zouden kunnen werken op de voortgang van de behandeling en het genezingsproces. Informeert de patiënt over veiligheid, hygiëne, rechten en plichten. 3.3 Coördineren en organiseren van zorg en beheren In de context van een Spoedeisende Hulp Afdeling zijn de volgende taken als specifiek te duiden: onderhouden van contacten met medici en ondersteunende diensten omtrent melding, voorbereiding, onderzoek, behandeling en zorgaspecten van patiënten; ontvangen van opdrachten van andere disciplines en deze uit te voeren. Voert indien nodig ook zelfstandig opdrachten en interventies uit binnen de grenzen van zijn eigen werkterrein; initiëren en coördineren, in overleg met de behandelend arts, van de activiteiten naar de ondersteunende disciplines die betrokken zijn bij de onderzoeken en de behandeling van de patiënt. Bewaakt de voortgang; onderhouden van contacten met ondersteunende diensten binnen de instelling over veiligheid, hygiëne, organisatie, administratie en doorstroming; onderhouden van contacten met verpleegkundigen van vervolgafdelingen intramuraal over opnameplaatsing, overdracht en behandeling van de patiënt; verantwoordelijk zijn voor voldoende gebruiksvoorraad van materialen en middelen; verantwoordelijk zijn voor de voorraad steriele materialen en middelen; zorgen voor dagelijkse controle en gebruiksklaar zijn van de apparatuur en het (medisch) meubilair; verantwoordelijk zijn voor het operationeel zijn van ruimtes; mede verantwoordelijk zijn voor het verwerken van de instroom van de verwijs- en behandelgegevens in patiëntendossiers met inachtneming van de wet persoonsregistratie. 3.4 Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering Ook op het gebied van kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering heeft een SEH verpleegkundige zijn verantwoordelijkheden en taken: levert een bijdrage aan de ontwikkeling, het maken en verwezenlijken van protocollen en richtlijnen en levert een bijdrage ten aanzien van de spoedeisende hulp verpleegkunde en het eigen functioneren daarin; zorgt voor de verwezenlijking van samenwerkingsafspraken in de keten van zorg, zowel intra- als extramuraal; LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 5 van 12

6 levert zo nodig een bijdrage aan onderzoek gericht op kennisontwikkeling ten behoeve van de spoedeisende hulpverlening; begeleidt aankomende (gespecialiseerde) verpleegkundigen tijdens hun opleiding; onderhoudt door middel van intercollegiale vaardigheidstrainingen zijn praktische en theoretische kennis en kunde; stelt zich op de hoogte van nieuwe inzichten en ontwikkelingen binnen het vakgebied en draagt bij aan de implementatie daarvan. LRVV Deel 2: Opleiding Spoedeisende Hulp Verpleegkundige november 2001; blad 6 van 12