Les wetenschappen: biologie

Transcriptie

1 Les wetenschappen: biologie 1. De ontdekking van cellen: Vermogen= 0,2mm Lichtmicroscoop= x 1000 Elektronenmicroscoop= x Cellen in relatie met andere organisatieniveaus: Organisme Algemeen Konijn Dier Orgaanstelsels Orgaan Verteringsstelsel Dunne darm Macroniveau Oog Weefsel 1 Cel Celorganel Macromoleculen 3. Observeren van cellen: Plantencellen vat (altijd gelijk) Dierlijke cellen loos (kunnen verschillen zijn) Plantencel: fotosynthese Darmepitheel Epitheelcel Celkern DNA Microniveau Lichtmicroscoop Submicroscopischeniveau Elektronenmicroscoop 1 Weefsel=tissu 1

2 4. Submicroscopische studie van het celoppervlak: Celwand alleen bij plantaardige cel celwand - Cellulose vezelig netwerk voedingstoffen komen in door die gatjes. - Celwand bij zwammen chitine - Celwand bij bacteriën bestaat uit mucopeptide 1. Stevigheid 2. Bescherming Celmembraan bij dierlijke en plantaardige cel 1. f o s f o l i p i d e fosfaatgroep C-C-C lipiden Polaire lading en gaat water aantrekken Apolaire geen lading en gaat geen water aantrekken 2. Cholesterol 3. Proteïnen (transmembraan proteïnen) 4. Sacharidenketens (alleen op de buiten kant) Buiten de cel In de cel 2

3 Eigenschappen: - Flexibiliteit - Zijn zelfsluitend - Selectief doorlaatbaar a) Flexibel fosfolipiden dierlijke cellen fosfolipiden + cholesterol b) Zelfsluitend fosfolipiden c) Selectief doorlaatbaar,, transmembraanproteïnen specifiek transport van bepaalde moleculen wanneer een stof zich aan de recepten bindt weet hij dat hij een signaal aan de cel moet sturen om een reactie te veroorzaken binding veroorzaakt een reactie Sacharidenketen communicatie Proteïnen receptor Transmembraan proteïnen transport van bepaalde stoffen Cholesterol flexibiliteit Fosfolipiden flexibiliteit en zelfsluitend 5. Submicroscopische structuren in cellen: Celkern (=nucleus) 1. Kernmembraan (dubbelmembraan) 2. Kernporiën Openingen die stoffen in de celkern laten komen 3. Chromatine. proteïne + DNA. 4. Nucleolus (kernlichaampje). 3

4 ER 1. Bevatten genetisch materiaal. 2. Replicatie (voortplanting) van de cel. 3. Aanmaakplaats van r-rna Endoplasmatisch reticulum (ER) RER (+ribosomen) aanmaakplaats voor de synthese (maken en aanmaken) van proteïnen SER (ribosomen) synthese van fosfolipiden Vetzuren - Synthese (opbouw) van proteïnen. - Kunnen niet afgewerkte proteïnen opgeslagen worden worden verpakt in transportblaasjes. - Vorming van vetzuren en fosfolipiden. Ribosomen - Sub eenheid (groot+klein) uit r-rna + proteïnen - Synthetiseert van eiwitten Golgi-apparaat - Stapel 2 van afgeplatte, de cisternen. Op de oppervlakte van die zakjes worden Golgiblaasjes afgesnoerd. 2 Sapel van= pile de 4

5 O proteïne Vb structuurproteïne Vb opbouw van enzymen Afbrekende enzymen lysosoon Lysosoon dierlijke cel - Bevat afbrekende enzym - Vormen functioneel geheel - Autofagie gaan zelfs iets afbreken van de cel - Heterofagie gaan iets afbreken die niet van de cel is. Mitochondriën - Lamelletjes 2 membranen - Inwendige membraan vertoont vele uitstulpingen: de cristae - Inhoud van het mitochondrion is de matrix - Mitochondriën= baterijen - ATP= lege baterijen - Verbranding van voedingstoffen - Bij verbranding is er energie Cytoskelet - cytoskelet= netwerk van proteïnen vezels - microtubuli= proteïnen - vorm van een cel - verplaatsing van celorganellen - voorkomt verspreiding - beweging van cellen 5

6 Centriool - Belangrijke rol tijdens de celdeling. Vacuole - Membraan van vacuole= tonoplast - Inhoud= celsap - Vacuole in plantencellen: - bevat waterreserve - reservestoffen opslaan - Stevigheid - Plantaardige lysosoom Plasten of plastiden Leukoplasten - Leukoplasten worden chloroplasten Functie - Opslaan zetmeel Chloroplasten - Stroma - Thylakoïden= vertoont uitstulpingen - De grana - Chlorofylmoleculen (=bladgroen moleculen) - Voor fotosynthese altijd groen 6

7 6. Vergelijking tussen een dierlijke cel en plantencel: Dierlijke cel Verschillen Lysosoom (11) Centriool (15) Overeenkomsten 3 Celmembraan (1) Celkern (6) met - Nucleolus (7) - Kernporiën (4) - Chromatine (5) R.E.R (3) S.E.R (13) Ribosoom (14) Golgi-aparaat (8) Secretieblaasje (9) Microtubulus van het cytoskelet (10) Mitochondrion (2) Cytosol (19) Plantaardige cel Celwand (20) Vacuole (17) met tonoplast (18) Plasten: - Chromoplast - Chloroplast (16) - Leukoplast (12) 3 Overeenkomsten= les ressemblances 7