HEKKELMAN ADVOCATEN NOTARISSEN

Transcriptie

1 HEKKELMAN ADVOCATEN NOTARISSEN HEKKELMAN ADVOCATEN N.V. PRINS BERNHARDSTRAAT 1 Gemeente Grootegast t.a.v. mevrouw A. Fennema Postbus AA GROOTEGAST (HOEK ORANJESINGEL 51) POSTBUS BB NIJMEGEN Per ankie.fennema@grootegast.ni Nijmegen, 12 oktober 2015 Ons kenmerk Inzake Betreft Doorkiesnummer Direct faxnummer PB/GJ/mc : Grootegast/plattelandswoning Oldekerk : Advies : : : p.bodden@hekkelnnan.n1 Geachte mevrouw Fennema, U heeft mij met betrekking tot de percelen Kuzemerweg 18 en 18a te Oldekerk in het licht van de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling') van 4 februari 2015 (zaaknummer: /5/R3) de volgende vragen voorgelegd: "Hoe verhoudt de betreffende uitspraak zich tot een manege (paardenhouderij)? Kan de plattelandswoning voor onze casus nog wel worden toegepast?: Alvorens ik uw vragen beantwoord, schets ik eerst kort de relevante feiten en omstandigheden. 1. Feiten en omstandigheden De gemeenteraad van Grootegast (hierna: 'de raad') is voornemens het bestemmingsplan 'Buitengebied Grootegast' deels te herzien met het bestemmingsplan 'Buitengebied Grootegast 2010 gedeeltelijke herziening 2014' (hierna: 'het plan'). Het ontwerp van het plan is ter inzage gelegd op 2 decennber Het plan omvat mede het perceel aan de Kuzemerweg 18 te Oldekerk (hierna: 'nummer 18'). Dit perceel vormde samen met het perceel aan de Kuzemerweg 18a (hierna: 'nummer 18a') tot 2006 één ruimtelijke eenheid met de bestemming 'agrarische doeleinden' met nadere aanduiding 'Recreatieve ruitersport'. Op de percelen bevinden zich een bedrijfswoning en een manege. In 2006 is het perceel gesplitst in het perceel met daarop de bedrijfswoning op nummer 18 en een perceel met daarop de manege met nummer 18a. De oorspronkelijke eigenaar woont nog in de woning. HEKKELMAN ADVOCATEN a< NOTARISSEN 15 DE HANDELSNAAM WAARONDER HEKKELMAN ADVOCATEN N.V. (KVK CENTRAAL GELDERLAND NR EN HEKKELMAN NOTARISSEN N.V. (KVK CENTRAAL GELDERLAND NR , BEIDE STATUTAIR GEVESTIGD TE NIJMEGEN, IEDER VOOR EIGEN REKENING WERKEN. OP ONZE DIENSTVERLENING ZIJN VAN TOEPASSING DE ALGEMENE VOORWAARDEN, ZIE OMMEZIJDE, WAARIN ONDER ANDERE EEN BEPERKING VAN DE AANSPRAKELIJKHEID 15 OPGENOMEN.

2 H E KKE LM AN pagina 2 De raad was voornemens aan nummer 18 in het bestemmingsplan 'Buitengebied Grootegast' de bestemming 'Wonen' toe te kennen. Gedeputeerde Staten van Groningen achtten de bestemming 'Wonen' voor het perceel in strijd met het provinciale ruimtelijk beleid en hebben op 6 juli 2010 een reactieve aanwijzing gegeven waardoor de bestemming 'Wonen' voor nummer 18 geen onderdeel uitmaakt van het bestemmingsplan 'Buitengebied Grootegast'. De voormalige bedrijfswoning wordt derhalve thans in strijd met de regels van het bestemmingsplan bewoond door een derde. Om aan deze illegale situatie een einde te maken is in het ontwerp van het plan aan nummer 18 de bestemming 'Wonen' toegekend. Naar aanleiding van de zienswijze van de eigenaar van nummer 18a is de raad thans voornemens aan nummer 18 geen woonbestemming toe te kennen, maar deze aan te wijzen als plattelandswoning in de zin van artikel 1.1a van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: 'Wabo'). 2. Juridisch kader Krachtens artikel 3.1 lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening (hierna: 'Wro') stelt de gemeenteraad voor het gehele grondgebied een of meer bestemmingsplannen vast, waarbij ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening de bestemming van de in het plan begrepen grond wordt aangewezen en met het oog op die bestemming regels worden gegeven. Op grond van artikel 1.1a lid 1 van de Wabo kan het gemeentebestuur in een bestemmingsplan bepalen dat een bedrijfswoning behorend tot of voorheen behorend tot een landbouwinrichting, ondanks de agrarische bestemming, door een derde (een burger) mag worden bewoond. Indien het gemeentebestuur de woning als zodanig heeft gekwalificeerd, wordt de woning van rechtswege beschouwd als onderdeel uitmakend van de inrichting, hetgeen erop neerkomt dat de woning niet wordt beschermd tegen milieuemissies (met uitzondering van fijn stof; hierop kom ik hierna terug) van (uitsluitend) die inrichting. 3. De aanwijzing als plattelandswoning 3.1 Manege als landbouwinrichting Lid 2 van artikel 1.1a Wabo geeft vervolgens aan wat onder landbouwinrichting' wordt verstaan. In de uitspraak van de Afdeling van 21 mei 2014 (zaaknummer: /1/R3) was de vraag aan de orde of een manege kan worden aangemerkt als een landbouwinrichting. De Afdeling overwoog: "(...) Ingevolge het tweede lid wordt voor de toepassing van het eerste lid onder landbouwinrichting verstaan: inlichting waar uitsluitend of in hoofdzaak agrarische activiteiten, zijnde het telen of kweken van landbouwgewassen of het fokken, mesten, houden of verhandelen van landbouwhuisdieren, dan wel activiteiten die daarmee verband houden worden verricht.

3 H EKKE LM AN pagina 3 Gelet op de hiervoor weergegeven bepalingen is in dit geval niet van belang of een manege een agrarisch bedrijf is als bedoeld in de Verordening 2011 of het bestemmingsplan, maar of een manege dient te worden aangemerkt als een landbouwinrichting als bedoeld in artikel 1.1a van de Wabo. Die laatste vraag beantwoordt de Afdeling bevestigend. Hiertoe overweegt de Afdeling dat uit de toelichting op de wijzigingswet kan worden afgeleid dat de begrippen landbouwinrichting' en landbouwhuisdier' zijn ontleend aan het Besluit landbouw milieubeheer. In dat Besluit, dat inmiddels is vervallen, was niet gedefinieerd wat onder een landbouwhuisdier' moet worden verstaan. In de uitspraak van 15 december 2010 in zaak nr /2/M2) heeft de Afdeling een invulling gegeven aan dit begrip. Onder verwijzing naar hetgeen in die uitspraak is overwogen, is de Afdeling van oordeel dat paarden, ook als deze worden gehouden voor het berijden daarvan, zijn aan te merken als landbouwhuisdieren en dat de bednifsvoering in een manege is gericht op het houden van landbouwhuisdieren en het verrichten van activiteiten die daarmee verband houden.(...)". Deze vraag is door de Afdeling dus bevestigend beantwoord. 3.2 Goede ruimtelijke ordening; woon- en leefklimaat Voorts is van belang dat de raad ingeval van een plattelandswoning, evenals bij ieder ander ruimtelijk besluit, dient te motiveren dat sprake is van een goede ruimtelijke ordening. Dit volgt met zoveel woorden uit de uitspraak van de Afdeling van 24 december 2014 (Peel en Maas, zaaknummer: /1/R1). In deze uitspraak overweegt de Afdeling, onder verwijzing naar de parlementaire geschiedenis, dat de mogelijkheid van de wetgever om te voorzien in de plattelandswoning is omschreven als een uitzonderingsmogelijkheid. Gelet op artikel 3.1 van de Wro, artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht en de totstandkomingsgeschiedenis van de Wijzigingswet laat artikel 1.1a van de Wabo onverlet dat de raad bij de totstandkoming van een bestemmingsplan dient te beoordelen in welke situaties het in overeenstemming met een goede ruimtelijke ordening is om planologisch toe te staan dat derden wonen in een (voormalige) agrarische bedrijfswoning, aldus de Afdeling. De raad was gehouden te beoordelen of er bijzondere gevallen zijn waarbij het aspect woon- en leefklimaat in de weg staat aan het toekennen van een plattelandswoning. Daarnaast was de raad gehouden van geval tot geval te beoordelen of er een redelijk belang bij de plattelandswoning bestaat. Slechts onder die omstandigheden kan worden voorzien in plattelandswoningen, aldus nog steeds de Afdeling. In vergelijkbare zin oordeelde de Afdeling op 29 april 2015 (Nederweert, zaaknummer /1/R1). In dat geval had de raad ervoor gekozen burgerbewoning van agrarische bedrijfswoning die ontstaan was voor een bepaalde datum, categoriaal toe te staan. In lijn met de uitspraak Peel en Maas oordeelde de Afdeling dat het besluit in zoverre ontoereikend was gemotiveerd. Het vorenstaande laat mijns inziens onverlet dat het gemeentebestuur, zorgvuldig en voldoende gemotiveerd, kan beslissen dat een lagere milieukwaliteit in een concreet geval aanvaardbaar is (en daarmee in overeenstemming met de goede ruimtelijke ordening is). Zou dat niet mogelijk zijn, dan zou van de bedoelingen van de wetgever maar weinig overblijven. Het gemeente-

4 pagina 4 bestuur komt veelal beleidsvrijheid toe. Een milieuaspect waarbij het gemeentebestuur nadrukkelijk beleidsvrijheid heeft, is geurhinder (vgl. AbRS 30 juni 2010, zaaknummer /1/R3). 3.3 Fijn stof Dit geldt echter niet voor alle milieuaspecten, zo heeft de uitspraak van de Afdeling van 4 februari 2015 duidelijk gemaakt (Weert, zaaknummer /5/R3). Appellant exploiteerde een varkenshouderij. Op het perceel beyond zich een woning die als plattelandswoning was bestemd. Appellant voerde aan dat de toegekende aanduiding niet het door de raad beoogde effect kon hebben, te weten dat het laten bewonen van de bedrijfswoning door een derde geen effecten heeft voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de inrichting. Op grond van bijlage Ill bij de Richtlijn 2008/50/EG van de Raad van 20 mei 2008 betreffende de luchtkwaliteit en schonere lucht voor Europa dient immers ook ter plaatse van de woning op het perceel de luchtkwaliteit te worden beoordeeld, aldus appellant. De Afdeling overwoog dat het gegeven dat een bedrijfswoning op grond van het bestemmingsplan door een derde bewoond mag worden en daarom voor de toepassing van de Wabo en de daarop rustende bepalingen wordt beschouwd als onderdeel van die inrichting, los staat van de vraag of ingevolge artikel 5.19 lid 2 van de Wet milieubeheer (hierna: 'Wm') de luchtkwaliteit ter plaatse van het perceel waarop die woning staat, al dan niet moet worden beoordeeld. De uitzondering voor een arbeidsplaats ex artikel 5.16 lid 2 Wm is ingeval van een (zuivere) bedrijfswoning wel, maar ingeval van een plattelandswoning niet aan de orde. Kortom: ook een plattelandswoning dient (gewoon) aan de normen voor fijn stof te worden getoetst. In de praktijk blijkt fijn stof echter niet bij alle diersoorten problematisch te zijn. Met name bij de pluimveehouderij kunnen de eisen vanwege fijn stof aan een plattelandswoning in de weg staan. Bij de paardenhouderij zijn de fijn stof emissies in de regel veel lager en worden de normen veelal niet overschreden. ik adviseer hiernaar onderzoek te laten doen. Op voorhand acht ik de kans vrij groot dat aan de eisen voor fijn stof kan worden voldaan. 3.4 Aanpalende percelen Verder kan het zo zijn dat het gebruik van de aanpalende percelen bij de beoordeling dient te worden betrokken. Dat is bijvoorbeeld het geval indien daarop gewasbeschermingsmiddelen worden toegepast (vgl. AbRS 12 november 2014, zaaknummer /1/R3, r.o ) 3.5 Tussenconclusie Gelet op het voorgaande kan de woning aan nummer 18 worden aangewezen als plattelandswoning, mits voorzien van een dragende motivering waarin de raad aangeeft het woon- en leefklimaat ter plaatse van de plattelandswoning aanvaardbaar te achten. In dat kader komt het mij

5 HEKKELM N pagina 5 raadzaam voor dat u onder meer ten aanzien van het aspect geur en het aspect geluid de situatie ter plaatse van de beoogde plattelandswoning in kaart brengt en hieraan een oordeel over de aanvaardbaarheid van het woon- en leefklimaat koppelt. Voorts dient te worden getoetst of ter plaatse van de woning aan nummer 18 voldaan kan worden aan de luchtkwaliteitseisen. Zou daaraan niet voldaan worden, dan zou dat (naast de invloed op het woon- en leefklimaat ter plaatse) ook van invloed zijn op de ontwikkelingsmogelijkheden van de paardenhouderij. Verder dient het gebruik van de aanpalende percelen en de effecten daarvan op het woon- en leefklimaat in de beoordeling te worden betrokken. Tot slot is het gemeentelijk beleid relevant (zie hierna). 3.6 Gemeentelijk beleid In het plan is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen waarmee burgemeester en wethouders aan een woning de status van plattelandswoning kunnen toekennen. Voordat hiertoe kan worden overgegaan, dient te worden voldaan aan een zestal voorwaarden: 1. de bedrijfswoning dient te worden bewoond door (het huishouden van) een persoon, wiens huisvesting daar, gelet op de bestemming van het gebouw of het terrein, niet noodzakelijk is; 2. zowel de bewoner, als de bedrijfsvoerder dienen in te stemmen met de aanwijzing als plattelandswoning; 3. er dient ten minste sprake te zijn van een reële agrarische bedrijfsvoering; 4. er moet ook bij een maximale ontwikkeling van het agrarisch bedrijf een voldoende woonen leefklimaat gegarandeerd kunnen worden; 5. als de aanduiding 'plattelandswoning' eenmaal is gelegd, kan niet nog eens medewerking worden verleend voor nieuwe bedrijfswoningen bij het agrarisch bedrijf; 6. in landschappelijke zin wordt rekening gehouden met een visuele eenheid en samenhang van de bebouwing. Deze voorwaarden zijn tevens als beleid opgenomen in de toelichting bij het plan op pagina 11 en 12. Met de voorwaarden uit het beleid dient ook rekening te worden gehouden wanneer een plattelandswoning niet met de wijzigingsbevoegdheid, maar rechtstreeks bij de vaststelling van het plan mogelijk wordt gemaakt. Zie ik het goed, dan geldt op dit moment dat zowel de eigenaar van nummer 18, als de eigenaar van nummer 18a zich niet kunnen vinden in de aanwijzing van nummer 18 als plattelandswoning. Aan de tweede voorwaarde (het instemnningsvereiste) wordt derhalve niet voldaan. De raad dient overeenkomstig het gemeentelijk beleid te handelen (vgl. AbRS 15 mei 2015, zaaknummer /1/R4). Ik acht het niet ondenkbaar dat nadat alle aspecten (waaronder fijn stof) in beeld zijn gebracht, alsnog door een ieder wordt ingestemd met de aanduiding plattelandswoning. Verder zou ervoor gekozen kunnen worden het instemmingsvereiste niet langer onderdeel uit te laten maken van het beleid. Daartoe zal dan ook de wijzigingsbevoegdheid herzien moeten worden.

6 pagina 6 4. Afsluitend Met het vorenstaande heb ik de door u aan mij voorgelegde vragen beantwoord. Indien u en/of het gemeentebestuur nog een nadere toelichting wenst, ben ik daartoe vanzelfsprekend bereid. In ieder geval zou ik van mijn kant graag vernemen hoe de zaak zich verder ontwikkelt. Met vriendelijke groet, Hekkelman Advocaten N.V. Paul Bodden advocaat