REGIONAAL ZIEKENHUIS SINT-MARIA HALLE

Transcriptie

1 REGIONAAL ZIEKENHUIS SINT-MARIA HALLE J a a r ve r s l a g

2 2 verantwoordelijke uitgever Jozef Jonckheere Regionaal Ziekenhuis Sint-Maria vzw Ziekenhuislaan Halle T F algemene coördinatie Annemie Van Beeck Directiesecretariaat compositie en lay-out: Tenacs Disclaimer De inhoud van dit jaarboek is louter ter algemene informatieve titel. Ondanks de constante zorg en aandacht die besteed wordt aan het samenstellen en publiceren van de gegevens, de informatie en de eventueel hierin opgenomen meningen, is het mogelijk dat in dit jaarboek onvolledigheden of onjuistheden geslopen zijn. Er kan aldus geen garantie worden gegeven met betrekking tot de juistheid, nauwkeurigheid of volledigheid van de in deze uitgave voorkomende gegevens, informatie of meningen, noch met betrekking tot de geschiktheid daarvan voor enig doel of situatie of enige toepassing. Evenmin kan er een beroep gedaan worden op deze gegevens, informatie of meningen, om welke reden dan ook noch kunnen er rechten aan worden ontleend. Het Regionaal Ziekenhuis Sint-Maria vzw kan niet aansprakelijk gesteld worden voor directe of indirecte schade ten gevolge van het gebruik van de gegevens, de informatie of meningen uit dit jaarboek.

3 REGIONAAL ZIEKENHUIS SINT-MARIA HALLE BELANGRIJKE KENGETALLEN algemeen beleid medisch beleid Verpleegkundig en paramedisch beleid administratief beleid Personeelsbeleid Technisch - huishoudelijk beleid contactgegevens

4

5 belangrijke kengetallen > aantal medewerkers aantal artsen aantal bedden (incl. verantwoorde bedden) aantal opnames aantal patiënten dagziekenhuis aantal bevallingen aantal spoedverwijzingen regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

6 FEITEN EN GEGEVENS algemeen BELEID Jozef JONCKHEERE, Gedelegeerd Bestuurder Hoe evolueert ons ziekenhuis? Enkele beschouwingen over 2009 Ziekenhuizen zijn snel evoluerende instellingen. Elk dienstjaar kent daarbij zijn eigen verloop, zijn eigen ontwikkeling, zijn eigen zorgen. Het creëren van nieuwe diensten en nieuwe voorzieningen vergt inspanningen en tijd. Zo was 2009 het jaar van de concrete voorbereiding van de (uiteindelijke) implementatie van de nieuwe MUG-functie tegen 1 januari De spoedgevallenafdeling van het ziekenhuis kende hierdoor qua medische bestaffing een echte metamorfose. We konden nieuwe bekwame spoedartsen aantrekken. Ondertussen is ook in de schoot van de medische beeldvorming van ons zieken huis de nieuwe dienst Nucleaire Resonantie Tomograaf (NMR) gedurende één vol dienstjaar operationeel gesteld. Het betreft hier een basis medische diagnostische service die heden onontbeerlijk is geworden in een polivalent algemeen ziekenhuis. Ons ziekenhuis sloot in 2009 een overeenkomst af met Kliniek Sint-Jan - Brussel voor de aankoop van 24 C-D financieel verantwoorde bedden die konden worden geconverteerd naar G-bedden. Alhoewel een dergelijke aankoop gepaard gaat met een niet geringe investering, brengt deze uitbreiding en schaalvergroting van het ziekenhuis op relatief korte termijn renderende resultaten met zich. Het laat toe meer geriatrische patiënten op een adequate wijze te behandelen en te verzorgen. Met het universitair ziekenhuis van UZBrussel - Jette ondertekenden we een raamakkoord voor een viertal medische branches, waarvoor de ondersteuning en samenwerking vanuit een academisch midden onontbeerlijk is. Het gaat om de hematologie en hematologische oncologie; de invasieve en acute cardiologie, de ritmologie en de hartheelkunde; de reproductieve geneeskunde; de pediatrie en neonatologie. 6 regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag was ook het jaar van de toekenning van een gesubsi-

7 dieerd kinderdagverblijf, (uitgebaat via een aparte vzw), dat nu wordt opgetrokken op de campus van het ziekenhuis (bij de start voor 25 kindjes, met uitbreidingspotentieel tot 45) ten gunste van het personeel en alle medewerkers van het ziekenhuis. Na jaren van formele aanvragen keurde Kind & Gezin deze aanvraag dus eindelijk goed. Op beleidsorganisatorisch vlak benoemden we medio 2009 een nieuwe hoofdgeneesheer, dr. Patrick Itterbeek. Dat was aanvankelijk op halftijdse basis, maar sinds 1 januari 2010 staat deze arts voltijds ter beschikking voor de dagelijkse leiding van het medisch departement. Op directieniveau trokken we voor het personeelsbeleid een nieuwe HR-directeur aan, mevrouw Nicole Vanderlinden. Het medisch korps telde eind medische stafleden, het personeelsbestand 793 medewerkers (het equivalent van 621 voltijdse tewerkstellingen) en 60 vrijwilligers, die dagelijks zorg, logistiek, administratief en technisch werk helpen verlichten. BEDRIJFSECONOMISCHE UITBATING Op bedrijfseconomisch vlak sloten we het voorbije jaar af met een belangrijk batig financieel saldo. Dit saldo is evenwel nog de vrucht van vorige dienstjaren, wegens de toekenning vanwege de federale overheid van positieve inhaalbedragen voor de jaren 2002 tot en met Voor de daaropvolgende dienstjaren hebben we nog bijkomende positieve uitzonderlijke inkomsten in het vooruitzicht. Deze positieve bedragen zijn van wezenlijk belang voor het aanleggen van de beoogde financiële reserves. Zonder vermelde buitengewone inkomsten blijft ons ziekenhuis nog te lang geconfronteerd met een globaal en structureel negatief jaarresultaat. Het is belangrijk dat hier verandering in komt. Ons ziekenhuis heeft de laatste jaren enorm geïnvesteerd in infrastructuur en mankracht, met heel wat vaste en recurrente kosten. Verwezenlijkte expansies ten gunste van de verdere toekomst van de instelling, veronderstellen ook evenwaardige bronnen en inkomsten. Op dat vlak moeten we toekomstgericht nog belangrijke beleidsopties verwezenlijken. Zo moet ons ziekenhuis in de komende jaren de inkomstenstructuur gevoelig optimaliseren. Dat kan via efficiënte meerjarenplannen, die worden geïncorporeerd in concrete beheersovereenkomsten tussen het algemeen en het executief bestuur van het ziekenhuis. Ons ziekenhuis dient daarom te evolueren volgens de hedendaagse managementpraktijken. HOGE WERKDRUK : ALGEMEEN VERSCHIJNSEL Dit ziekenhuis geniet wel een hoge attractiviteit, wegens zijn blijvend stijgend medisch en verzorgend aanbod. De gemiddelde bezettingsgraad is, met een niveau van 90 %, positief. Die hoge bezettingsscore brengt wel een permanente hoge werkdruk en werklast met zich. We moeten hieraan bijzondere aandacht besteden, opdat de in de socialprofitsector zo evidente verzorgingsbezieling niet ongewild of ongezien wegdeemstert wegens sluipende stressfactoren. Een voorbeeld hiervan is de steeds toenemende overheidsdruk om, naast de onontbeerlijke zorg, ook nog eens gelijktijdig volumineus administratief-technisch werk te verplichten. Wij verwijzen hier naar wat in de sector wordt geduid als de dictatuur van registratie, metingen en het kwantificeren. Stress is ook een gevolg van een te hoge patiënten turn-over, die ook de instelling zelf moet ondergaan. Ons ziekenhuis dient op tijd deze gevaren en risico s te zien en te voorkomen. Net als veel andere ziekenhuizen hebben ook wij te maken met een moeilijke zoektocht naar verpleegkundig en paramedisch personeel. De gelijkschakeling van de lonen en barema s voor verpleegkundigen tussen de ziekenhuizen en de woorzorgcentra (RVT s), heeft de rekrutering van verpleegkundigen niet vergemakkelijkt. Daarenboven ligt ons ziekenhuis niet zover van de hoofdstedelijke regio, waar het ziekenhuisaanbod met verschillende grote en academische instellingen enorm is. Ondanks het gegeven dat ons ziekenhuis het enige Vlaamse ziekenhuis van de stad en de regio Halle is (wat een sterktepunt is), dienen we blijvend waakzaam te zijn in het kader van onze concurrentiepositie. De hoge bezetting duidt op een chronisch capaciteitstekort. Anderzijds zijn capaciteitsverhogingen niet gemakkelijk, wegens enerzijds de vrij strenge overheidsprogrammering en -planning en anderzijds door de aanzienlijke financiële inspanning van de instelling, ingegeven door de schaalvergroting. OPPORTUNITEITEN regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009 algemeen BELEID Er zijn niet alleen zorgen en structurele problemen. Daarnaast zijn er ook tal van positieve gegevens, die mee borg staan voor een solide toekomst van ons ziekenhuis. Belangrijke pluspunten zijn onder meer: de vrij jonge en dynamisch medische staf van ons ziekenhuis; de blijvende gemotiveerde en sterk deskundige medewerkers; de stevige banden en dito samenwerking met collega- en academische instellingen, waarbij onze netwerkstructuur zich blijft uitbreiden met zichtbare resultaten; een steeds hechtere samenwerking met het medisch hinterland, zijnde de huisartsen van de regio Halle en Pajottenland; de blijvende vruchtbare invulling van het tentatief medisch kader, met versterking en uitbreiding van specialismen en dienstverleningen; een algehele positieve kwalitatieve werking van ons ziekenhuis via de verdere uitbouw en realisatie van onder meer zorgprogramma s, klinische paden, eigentijdse IT-planningen, actualisering van diensten en dienstverlening (uitbreiding van intensieve zorgen, medisch-technische diensten en hospitalisatieafdelingen zoals pediatrie, cardio en pijnkliniek), projecten met betrekking tot de patiëntveiligheid, risicopreventies, enzovoort; 7

8 een interessant en mooi palmares op het domein van vorming, opleiding en performantie; een up-to-date en attractieve infrastructuur. Kwalitatief werk en de deskundigheid blijven de garanties bij uitstek voor de verdere positieve reputatie van onze ziekenhuisgemeenschap. Tenslotte mogen we stellen dat ons ziekenhuis is uitgegroeid tot een degelijk gediversifieerd algemeen ziekenhuis voor de Halse bevolking en van het Pajottenland, met volgende erkende en operationele diensten (met inbegrip van de gefinancierde verantwoorde bedden): In memoriam Nog een paar beschouwingen en nog even stilstaan bij het jaar 2009 waarin ons ziekenhuis op extreme wijze werd geconfronteerd met veel pijn en verdriet wegens het droevige afscheid van enkele zeer trouwe medewerkers, mevrouw Martine Albreghts - verpleegkundig diensthoofd Operatiekwartier, mevrouw Christel Van Belle - Kok Centrale Keuken, mevrouw Tina Joossens - eerste diensthoofd Informaticadienst, drie zeer trouwe deskundigen van onze ziekenhuisgemeenschap. Ook onze zeer verdienstelijke en gewaardeerde ploeg van vrijwilligers werd door onverwacht verdriet getroffen einde 2009 met het verlies van de heer Jean Pierre Mathieu en de heer Francis Van Volsem. Het is meer dan passend dat we hen allen hier gedenken met gevoelens van dank, eerbied en waardering voor wat ze voor ons ziekenhuis hebben gedaan, voor wat ze voor ons hebben betekend.

9 algemeen BELEID overzicht beddenaantal Interne geneeskunde Heelkunde Geriatrie 80 bedden 80 bedden (met inbegrip van de erkende functie intensieve zorg) 61 (waarvan 24 bedden operationeel op 30 juni 2010) Psychiatrie 30 bedden Materniteit 21 bedden Pediatrie 15 bedden Sp-Cardiopulmonair 39 bedden Sp-Psychogeriatrie 20 bedden Sp-Locomotorisch 20 bedden Sp-Palliatief 6 bedden Internistisch dagzh 18 bedden Chirurgisch dagzh 8 bedden Geriatrisch dagzh 6 bedden Subtotaal Dialysedienst Algemeen totaal 403 bedden 13 bedden (in samenwerking met Kliniek Sint-Jan Brussel) 417 bedden regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

10 SAMENSTELLING BESTUURSORGANEN 10 regionaal Directieteam dhr. Manu Berghmans, technisch directeur dr. Patrick Itterbeek, hoofdgeneesheer dhr. Jozef Jonckheere, gedelegeerd bestuurder - algemeen directeur a.i. dhr. Axel Kerkhofs, administratief directeur dhr. Koenraad Van Mierlo, verpleegkundig en paramedisch directeur mevr. Nicole Vanderlinden, directeur human resources Medische raad dr. Mieke Bosquet dr. Robert De Loecker, secretaris dr. Jean Delbecq dr. Geert Deneef dr. Filip Geurs dr. Benoni Van Butsele, voorzitter dr. Hilde Van Hauthem, penningmeester dr. Martine Vandenberghe, ondervoorzitter dr. Nadia Vandersteen ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009 Raad van bestuur dhr. Jan Boon prof. Paul Broos dr. Georges Casteur mevr. Marie-Paule Claes-Dubois dr. Petrus Debusscher eerw. zr. Elisabeth Drossaert, ondervoorzitter eerw. zr. Magda Ecker dhr. Jozef Jonckheere, gedelegeerd bestuurder not. Jos Muyshondt, voorzitter eerw. zr. Stephanie Neetens dr. Jozef Valkeniers dhr. Gilbert Van Laethem mevr. Danielle Van Zegbroeck, secretaris dhr. Jean-Pierre Vandervondelen Algemene vergadering dhr. Armand Biesemans dhr. Jan Boon eerw. zr. Bernadette Boon dr. Georges Casteur mevr. Marie-Paule Claes-Dubois dhr. Guido Deblaere eerw. hr. deken Raymond Decoster eerw. zr. Julia Detroyer eerw. zr. Elisabeth Drossaert, ondervoorzitter eerw. zr. Magda Ecker dhr. Jozef Jonckheere, gedelegeerd bestuurder not. Jos Muyshondt voorzitter eerw. zr. Stephanie Neetens eerw. zr. Denise Tresignie eerw. zr. Marie-Louise Van Nuffel mevr. Danielle Van Zegbroeck, secretaris eerw. zr. Marie-Louise Vandebotermet dhr. Jean-Pierre Vandervondelen Medisch financiële commissie Namens de raad van bestuur dhr. Jozef Jonckheere, voorzitter eerw. zr. Stephanie Neetens mevr. Danielle Van Zegbroeck dhr. Jean-Pierre Vandervondelen Namens de medische raad dr. Mieke Bosquet dr. Robert De Loecker, secretaris dr. Jean Delbecq dr. Geert Deneef dr. Filip Geurs dr. Benoni Van Butsele dr. Hilde Van Hauthem dr. Martine Vandenberghe dr. Nadia Vandersteen Namens de directie dr. Patrick Itterbeek dhr. Axel Kerkhofs, secretaris dhr. Koenraad Van Mierlo mevr. Nicole Vanderlinden

11 algemeen BELEID Stichtende congregatie zwartzusters augustinessen halle Regionaal Ziekenhuis Sint-Maria vzw * organigram niveau raad van bestuur en algemeen beleid Algemene Vergadering o.l.v. voorzitter Medische Raad Financiële Commissie Ethische Commissie Directiesecretariaat Raad van Bestuur o.l.v. voorzitter Gedelegeerd bestuurder de heer Jozef Jonckheere Algemene Directie de heer Jozef Jonckheere (a.i.) Ombudscommissie Ondernemingsraad Commissie Patiëntveiligheid - Kwaliteit Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk Pastorale Dienst Ombudsdienst Patiëntveiligheidscoördinator Preventieadviseur Sociale Dienst Apotheek Directiecomité o.l.v. Algemeen Directeur Comité Ziekenhuishygiëne Commissie Informatica Farmaceutische Commissie Comité Medisch Materiaal Directiedepartementen Diverse werk- en stuurgroepen Medisch Departement o.l.v. Hoofdgeneesheer Dr. Patrick Itterbeek Verpleegkundig & Paramedisch Departement o.l.v. Verpleegkundig en Paramedisch Directeur de heer Koenraad Van Mierlo Administratief Departement o.l.v. Administratief Directeur de heer Axel Kerkhofs Logistieke & Hotel Diensten o.l.v. Technisch Directeur de heer Manu Berghmans Departement Personeelszaken o.l.v. Directeur HRM mevrouw Nicole Vanderlinden regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

12 Vanaf 1 juni 2009 werd Dr. Patrick Itterbeek, sedert augustus 1999 in het RZ Sint-Maria werkzaam als geneesheer-specialist in de abdominale heelkunde, aldus door de raad van bestuur aangesteld tot nieuwe hoofdgeneesheer. Sedert 1 januari oefent hij dit mandaat voltijds uit. medisch BELEID MARKANTE FEITEN 2009 Als hoofdgeneesheer, ook wel medisch directeur genoemd, maakt hij volwaardig deel uit van het directiecomité. Vernieuwd organigram medische diensten in de praktijk gezet Bij de herziening van de Algemene Regeling begin 2008 gaven de raad van bestuur en de medische raad reeds de aanzet voor een herschikking van het organigram van het medisch departement. De opdeling in 5 grote deeldepartementen met aan het hoofd departementshoofden werd verlaten. In plaats daarvan werden 29 klinische diensten in het leven geroepen, en evenveel medische diensthoofden benoemd. (cf. tabel) De diensthoofden en de hoofdgeneesheer zijn samen verantwoordelijk voor de medische beleidvoering. De hoofdgeneesheer zit het college van medische diensthoofden voor. 12 regionaal Dr. Patrick Itterbeek, nieuwe voltijds hoofdgeneesheer per en Prof. Dr Erwin Kint, Ere-hoofdgeneesheer ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009 NIEUWE EN VOLTIJDSE HOOFDGENEESHEER Directie, raad van bestuur en medische raad hadden zich akkoord verklaard om bij de beëindiging van het mandaat van de vorige hoofdgeneesheer, de functie van halftijds naar een voltijds mandaat te brengen. Het artsenkorps en het bestuur van het ziekenhuis hebben hiermee de medische beleidvoering een duw in de rug willen geven. De selectie en recrutering van een voltijdse hoofdgeneesheer die aanvankelijk voornamelijk was gericht op een externe voltijdse geneesheer-specialist, werd in het begin van het jaar 2009 aangevuld met de mogelijkheid voor interne geneesheer-specialisten om in te stappen, in een overgangsfase deeltijds, en vanaf 1 januari 2010 voltijds. Diensten, voorheen geclusterd in grotere diensten of departementen, zoals interne ziekten en chirurgie, werden verder onderverdeeld in klinische en functionele entiteiten zoals abdominale heelkunde en thoracovasculaire heelkunde, cardiologie en gastro-enterologie, enz. Bestuurders en artsen stuurden hiermee resoluut in de richting van verdere diversificatie en specialisatie van het zorgaanbod. In juni 2009 kwam het college van medische diensthoofden voor het eerst conform de nieuwe structuur samen, voorgezeten door de nieuwe hoofdgeneesheer. In deze vergadering bevestigden de diensthoofden verder te willen werken in de vooropgestelde klinische diensten. Hiermee heeft de trend naar verdere specialisatie en diversificatie ook structureel zijn intrede gedaan.

13 medisch BELEID Voor gemeenschappelijke materies werd afgesproken ad hoc congruente werkgroepen met specifieke doelen samen te stellen. Partnership RZ Sint-Maria Halle - UZ Brussel In 2009 sloten het RZ Sint-Maria en het UZ Brussel een raamakkoord. Dit akkoord beoogt een preferentiële, doch niet exclusieve samenwerking tussen de twee instellingen in een aantal klinische domeinen, met behoud van volledige autonomie en met respect voor de vrije keuze van patiënten en zorgverstrekkers. In het akkoord spreken beide instellingen af duurzaam en nauw samen te werken in de volgende domeinen: de hematologie en de hematologische oncologie; de invasieve en acute cardiologie, de ritmologie en de hartheelkunde; de reproductieve geneeskunde (fertiliteit); de pediatrie en de neonatologie. Voor de pediatrie, de neonatologie en de reproductieve geneeskunde bestond al voor het raamakkoord een jarenlange vruchtbare samenwerking. Voor de invasieve cardiologie leidt het raamakkoord tot een spectaculaire uitbreiding van het cardiale zorgaanbod geleid in ons ziekenhuis. In 2009 ondergingen meer dan 400 patienten aan ons ziekenhuis toevertrouwd, een invasieve behandeling door onze cardiologen in het cathlab van het UZ Brussel, waarna zij verder in het RZ Sint-Maria werden gevolgd. De nabijheid van beide ziekenhuizen speelt hierin een zeer belangrijke rol, zeker voor die gevallen waar hoogdringende behandeling van belang is. Introductie van een MUG-dienst voor de regio Halle Het dossier van de MUG nam een forse vaart in Dat leidde in de hele organisatie tot een wedren tegen de tijd om de komst van de MUG in al zijn facetten voor te bereiden: logistiek en infrastructureel, medisch, paramedisch, adminstratief en organisatorisch. Ook andere diensten en medewerkers binnen het ziekenhuis maakten deel uit van deze reorganisatie: we namen medische en paramedische protocollen en procedures (zoals het traumaprotocol) onder de loep en actualiseerden ze waar nodig. Sinds april 2009 maakt ons ziekenhuis deel uit van de MUGprogrammering. Na de aanvraag en het verkrijgen van de vergunning en de erkenning, vroeg de Vlaamse overheid het ziekenhuis om ten laatste op 1 januari 2010 de MUG-functie op te starten. Op 22 december 2009 organiseerden we een persconferentie met de belangrijke boodschap dat vanaf 1 januari 2010 de MUG van het Sint-Mariaziekenhuis volledig operationeel en paraat is. Op de persconferentie waren de burgemeesters van Halle en omliggende gemeenten aanwezig. Sindsdien rukt de MUG van ons ziekenhuis dagelijks gemiddeld twee tot drie keer uit in de regio tot groot genoegen van de burgers van Halle en omstreken. De komst van de MUG was namelijk iets waar de mensen in de streek al lang naar uitkeken. Reorganisatie van de dienst spoedgevallen Aan de komst van de MUG in ons ziekenhuis is een grondige reorganisatie voorafgegaan. Het samenvattend en omschrijvend plan dat deze herstructurering toelichtte, was hiervoor een ideaal werkinstrument. Een zorgvuldige communicatie verspreidde dit spoedplan naar alle ziekenhuisgeledingen. Het plan onderging een verfijning daar waar nodig, terwijl verschillende werkgroepen zorgden voor de praktische realisatie ervan. De reorganisatie is voorzien in fasen met verschillende prioriteiten. Zo was de aantrekking van bijkomende urgentieartsen een topprioriteit. In juli en augustus 2009 kende ons ziekenhuis immers nog een tekort aan urgentieartsen. Deze uitbreiding was noodzakelijk, gezien vanaf Nieuwjaar 2010 (met de introductie van de MUG-dienst) de urgentiedienst steevast op twee urgentieartsen moet kunnen rekenen voor het geval de MUG uitrukt. Dankzij de MUG en het hieraan noodzakelijk verbonden plan van reorganisatie, bleek het ook mogelijk om hoogopgeleide regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

14 14 regionaal urgentieartsen aan te trekken. Een hooggekwalificeerd en groter urgentieteam was tegelijk een onontbeerlijke invulling voor een kwalitatief hoogstaande zorg en dienstverlening op de spoedgevallendienst. In een half jaar tijd nam het ziekenhuis maar liefst vier nieuwe urgentieartsen in dienst. Sinds 1 januari 2010 bestaat de ploeg van urgentieartsen uit zes geneesheer-specialisten, waarvan vier houder zijn van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde. Vanaf september 2010 zal het artsenteam uit zeven geneesheer-specialisten bestaan met verschillende roots: interne ziekten (2), chirurgie (2) en anesthesie (3). Centraal in het spoedplan is de bekommernis voor een hoge kwaliteit van zorgen en dienstverlening. Daarom voerden we een triagesysteem in met de hieraan verbonden verbetering van de doorlooptijden. In dit kader startten we ook een nieuwe dialoog op met de urgentiedienst over de onderlinge dienstverlening met de ziekenhuisafdelingen en de eerste lijn. Van deze gelegenheid maakten we gebruik om letterlijk en figuurlijk plannen te maken voor een grondige verbouwing van de spoedgevallendienst. Spoedverpleegkundigen en artsen hebben hierin vernieuwde concepten van triage en dienstverlening verwerkt. Opmerkelijke evoluties in de diensten spoed, cardiologie en pediatrie. Drie medische diensten lieten zich in het bijzonder opmerken in 2009: de urgentiedienst, de dienst cardiologie en de dienst pediatrie. Deze diensten lieten zich kenmerken door de uitbreiding van de medische staf en, als gevolg daarvan, ook een ruimer zorgaanbod en dienstverlening. Bij de dienst cardiologie was de belangrijkste reden voor deze evolutie het raamakkoord met het UZ Brussel. Twee cardiologen met roots in het UZ Brussel en expertise in invasieve cardiologie, ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009 kwamen de medische staf versterken. Voorheen was er al een groot aanbod op vlak van basiscardiologie, ritmologie (onder meer pacemakerimplantatie) en catheterisaties door een van onze cardiologen in het cathlab van het UZ Leuven. Het invasieve aanbod georganiseerd vanuit ons ziekenhuis onderging in 2009 een fundamentele uitbreiding met catheterisaties. Vooral de mogelijkheid tot dringende catheterisatie met plaatsing van stents door onze eigen cardiologen in het cathlab van het UZ Brussel valt daarbij op. Voor de spoedgevallendienst was de komst van de MUG en het bijhorende plan voor reorganisatie van de hele spoedwerking het motief voor de uitbreiding van het artsenteam. De uitbreiding van de dienst pediatrie is reeds enkele jaren aan de gang. De aanzet daartoe was enkele jaren geleden al het Koninklijk Besluit aangaande het zorgaanbod pediatrie, dat een minimumvereiste van vier pediaters voorop stelt. Het KB is op dat vlak intussen nog niet dwingend, maar de dienst pediatrie deed er in 2009 nog een schepje bovenop met de aanstelling van een vijfde pediater. Hiermee beantwoordt de dienst pediatrie aan een zelf vooropgesteld doel van permanentie in het ziekenhuis op alle werkdagen, en een zoveelste uitbreiding van de dienstverlening en het zorgaanbod. Dat blijkt ook uit het actuele organigram. Huisartsenkringen en het Sint-Maria Ziekenhuis maken samen plannen MOC (het multidisciplinair oncologisch consult): In 2009 verdubbelde het aantal MOC s van 400 naar 800. De participatiegraad van de huisartsen op de MOC bedraagt immers 10 %. De gemiddelde nationale participatiegraad bedraagt minder dan 1 %. De Huisartsenkring Halle-Zennevallei en de Huisartsenkring Pajottenland en het Sint-Mariaziekenhuis maken samen afspra ken om de participatiegraad in 2010 nog te verbeteren. E-communicatie: Het medibridge-verkeer van geneesheer-specialisten naar huisartsen zit al enkele jaren op kruissnelheid. In 2009 gaven we hieraan nog een fundamentele boost door de verzending van elektronische protocols naar de huisartsen te automatiseren., zodat zelfs zonder tussenkomst van de aanvragende geneesheer-specialist de huisarts als centrale dossierbeheerder van de patient altijd alle informatie in zijn elektronisch dossier kan inlezen. Hij beschikt zelfs even snel over deze informatie als de geneesheer-specialist. Het ziekenhuis implementeerde intussen ook de Medi- Importmodule in het elektronisch medisch dossier. Deze toepassing moet toelaten dat huisartsen en andere gezondheidswerkers uit de eerste lijn, informatie elektronisch kunnen overmaken aan de ziekenhuisarts, die het op zijn beurt rechtstreeks en gebruiksvriendelijk in het patiëntendossier van het ziekenhuis kan posten. Het Sint-Mariaziekenhuis stond mee aan de basis van dit concept en de uitwerking ervan en is een van de eerste ziekenhuizen die deze vorm van verkeer naar het elektronisch ziekenhuisdossier vanuit de eerste lijn in gebruik zal nemen. zorgtrajecten: In overleg met de huisartsenkringen worden de zorgtrajecten diabetes en nierinsufficientie als prioriteiten naar voor geschoven. Er worden tevens plannen gemaakt om onze lopende klinische paden urologie en orthopedie verder met de eerste lijn uit te werken tot volwaardige zorgpaden. Medicatiedistributie en zorgprocessen ondergaan een grondige analyse In het voorjaar van 2009 werd beslist om een multidisciplinaire stuurgroep in het leven te roepen om het proces van medicatiedistributie in kaart te brengen teneinde tot automatisering te kunnen overgaan. Vanuit de directie werd in het najaar 2009 geopteerd om te vertrekken van een ziekenhuisbrede totaalkijk

15 medisch BELEID op het ganse zorgproces. Aldus volgde een uitbreiding van de studie met, naast de medicatiedistributie, een geïntegreerd verpleeg-en medisch dossier. Zorgprocessen en medicatiedistributie zijn zeer complexe processen in het ziekenhuis. De analyse en de daaraan gekoppelde verbetering van de aansluiting van de processen op elkaar, zal niet alleen leiden tot een efficiëntere zorg en medicatiedistributie. Het is bovenal een investering in kwaliteit van de dienstverlening, zorg en patiëntveiligheid door standaardisatie. De organisatie heeft zich intussen voorgenomen, in eerste dienst spoedgevallen naam Dr. Nick Vermeersch Dr. Wim Raeymaekers Dr. André van Tichelen Dr. Jean Thys Dr. Wim Hoste Dr. Jos Van Stiphout dienst Pediatrie naam Dr. William Laureys Dr. Hilde Van Hauthem Dr. Kristien Van Laer Dr. Stefanie Buyse Dr. Sophie Bravo Dr. Fabienne Marchau Dr. Vanessa Lemaire Dr. Serge Voets Dr. Jurn Haan dienst Cardiologie naam Dr. Dirk Temmerman Dr. Stephane Carlier Dr. Edwin Creeten Dr. Alfons Lemmens Dr. Fabienne Marchau specialisatie Medisch diensthoofd (vanaf 01/01/2010), geneesheer-specialist anesthesie-reanimatie, houder van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde Geneesheer-specialist anesthesie-reanimatie Geneesheer-specialist chirurgie, houder van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde Geneesheer-specialist anesthesie-reanimatie, houder van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde Geneesheer-specialist chirurgie, houder van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde Geneesheer-specialist gastro-enterologie specialisatie Medisch Diensthoofd - Geneesheer-specialist Pediatrie Geneesheer-specialist Pediatrie Geneesheer-specialist Pediatrie Geneesheer-specialist Pediatrie Geneesheer-specialist Pediatrie Geneesheer-specialist Kindercardiologie Geneesheer-specialist Kinder-en Jeugdpsychiatrie Geneesheer-specialist Kinderneurologie Geneesheer-specialist Kinderneurologie en Revalidatiearts specialisatie Medisch Diensthoofd - Geneesheer-specialist Cardologie (verbonden aan cathlab UZ Leuven) Geneesheer-specialist Cardiologie (verbonden aan cathlab UZ Brussel) Geneesheer-specialist Cardiologie (verbonden aan cathlab UZ Brussel) Geneesheer-specialist Inwendige Geneeskunde en Cardiologie Geneesheer-specialist Kindercardiologie instantie daar waar nodig, de processen te optimaliseren en ondersteunende software af te stemmen op gezonde processen, en niet vice versa. Het werk van de stuurgroep heeft intussen al geleid tot een nieuwe procedure met betrekking tot het medicatievoorschrift waarbij de rol van de artsen, verpleegkundigen en apotheker in het hele medicatiegebeuren volgens ieders verantwoordelijkheid op elkaar worden afgestemd. In 2010 zal dit voorbereidend werk ook gestalte geven aan de opstart van de ingebruikname van een geïntegreerd pakket voor medicatiedistributie, verpleegkundig en medisch dossier. Artsen met pensioen Dr. B. Kaeckenbeeck Geneesheerspecialist Urologie Medische Diensthoofden 2009 (benoeming tot 31/12/2013) Dr. M. Bosquet Dr. F. Daneels Dr. K. De Braekeleer Dr. B. Decaluwe Dr. I. De Dobbeleer Dr. J. Delbecq Dr. G. Deneef Dhr. Y. De Prest Dr. K. Depuydt Dr. S. Duerinckx Dr. F. Geurs Dr. M. Goethals Dr. E. Heyns Dr. I. Kempeneers Prof. Dr. E. Kint Dr. W. Laureys Dr. O. Lesceu Dr. I. Mertens Dr. J. Ponette Dr. B. Raveschot Dr. B. Renard Dr. D. Temmerman Dr. B. Van Butsele Dr. T. Vandenberghe Dr. J. Vandenhove Dr. N. Vandersteen Dr. P. Wieme Anesthesie Orthopedie Pneumologie Operatiekwartier Urologie Neurologie Heelkundig Dagziekenhuis Klinisch Laboratorium Plastische Heelkunde Intensieve Zorgen Geriatrie & Palliatieve Zorgen Medisch Dagziekenhuis & Oncologie Ophtalmologie Endocrinologie Abdominale Heelk. Gastro-Enterologie Medische Beeldvorming Pediatrie Thoraco-Vasculaire Heelkunde Nucleaire Geneeskunde Gastro-Enterologische Geneesk. Psychiatrie & SP-Psychogeriatrie Neus-, Keel- en Oorziekten Cardiologie Maxillo-Faciale Heelkunde SP-Cardiopulmonair Anatomopathologie Gynaecologie Fysische Geneeskunde Dr. N. Vermeersch Spoedgevallen (vanaf ) Nieuwe artsen in dienst in 2009 naam specialisatie datum in dienst Dr. David Lerouge Geneesheer-specialist Anesthesiologie - Reanimatie 2/02/2009 Dr. Stephane Carlier Geneesheer-specialist Cardiologie 1/05/2009 Dr. Jean Thys geneesheer-specialist anesthesie-reanimatie, houder van de bijzondere beroepstitel 1/05/2009 in de urgentiegeneeskunde Dr. Edwin Creeten Geneesheer-specialist Cardiologie 24/06/2009 Dr. Steven Vanhaevre Geneesheer-specialist Urologie 3/08/2009 Dr. Sofie Bravo Geneesheer-specialist Pediatrie 1/11/2009 Dr. Nick Vermeersch Medisch diensthoofd (vanaf 01/01/2010), geneesheer-specialist anesthesiereanimatie, 1/12/2009 houder van de bijzondere beroepstitel in de urgentiegeneeskunde Dr. Jos Van Stiphout Geneesheer-specialist gastro-enterologie 26/12/2009 regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

16 MARKANTE FEITEN 2009 verpleegkundig en paramedisch BELEID Voor 2009 passen de operationele doelstellingen binnen de strategische planning , met name werken binnen vier grote thema s: verpleegkundige praktijk professionele ontwikkeling professionele ondersteuning leiderschap en HRM. Verpleegkundige praktijk Updating visie Verpleegkundig & Paramedisch Departement Aangezien het Meerjarenplan in 2010 afloopt, begon een ad-hoc werkgroep in 2009 na te denken over het komende Meerjarenplan Om dit nieuwe meerjarenplan uit te schrijven, baseerde de werkgroep zich op de 14 magneetkrachten van de magneetziekenhuizen ( magnet hospitals ). Sinds het begin van de jaren 80 is men zich in de VS met mondjesmaat in het beleid meer en meer gaan richten op de verpleegkundige en probeert men meer de noden en de verzuchtingen meer en meer de noden en verzuchtingen van de grootste entiteit in de zorg te belichten en verlichten. Dit is uitgevloeid in het principe magnet hospital, het streefdoel van elk zichzelf respecterend ziekenhuis dat evaluatie, innovatie en functionaliteit hoog in het vaandel draagt. De accreditatie van magnet hospital is overgewaaid naar het Europese vasteland en vooruitstrevende ziekenhuizen, zoals ook ons ziekenhuis, proberen dit te implementeren. Het doel is deze visie, die op iedere afdeling uithangt, de komende jaren concreet uit te werken en verder te vertalen naar disciplines binnen het Departement. 16 regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009 Mobiel Team Zorg In 2009 breidde het Mobiel Team Zorg (MTZ) verder uit. Een coördinator leidt dit in goede banen. Om zicht te krijgen op het

17 inschakelen van het MTZ, werkten we een elektronische opvolgingstool uit. Daarnaast stelde het ziekenhuis een ontwerp van werklastinstrument op om de aanvragen voor het MTZ meer te objectiveren. Het mobiel zorgteam kende in 2009 een grote uitbreiding. De eerste registratie loopt van 1/12/08 tot 20/02/09, de tweede van 20/02/09 tot 31/12/09. De statistieken vindt u terug op pagina 19. Centraal Patiëntentransport Ook de functie van het Centraal Patiëntentransport kreeg meer gestalte in U vindt de statistieken terug op pagina 19. In 2008 presteerden we vervoersacten, in Vermelde grafieken op pagina 19 brengen alleen de rit van de verpleegkundige naar het onderzoek in rekening. Taakuitzuivering Uit algemeen onderzoek blijkt dat verpleegkundigen zich nog te weinig kunnen toeleggen op directe cliëntenzorg. In 2009 startte een proefproject op twee afdelingen, waarbij afdelingen administratieve ondersteuning krijgen, zodat verpleegkundigen meer tijd aan daadwerkelijke verpleegkunde kunnen besteden. De administratieve ondersteuning in dit project gebeurt door zorgkundigen, die bijkomende uren presteren op een andere afdeling dan die waaraan zij zijn toegewezen. Wondzorg en Klinische Paden Om de expertise omtrent wondzorg in het ziekenhuis verder uit te werken, stelden we een coördinator wondzorg aan. Daarnaast krijgt het project Klinische Paden verder gestalte, in het kader van de patiëntveiligheid. Het ziekenhuis verrichtte 127 wondconsulten. Er vonden interne bijscholingen plaats rond negatieve druktherapie en rond het time concept. Extern schoolden medewerkers zich bij via het Wondzorgcongres in Calembourg, het BEFEWO-congres in Ukkel en het WCS-congres in Utrecht. Binnen de werkgroep wondzorg kregen de aanwezige referentieverpleegkundigen een bijscholing rond het time-principe. De werkgroep stomazorg besteedde aandacht aan het ontwerp van de stomabrochure. Iedere referentieverpleegkundige kreeg de taak hiervan een deel uit te werken. Een Coördinator Klinische Paden staat in voor de nodige opleidingen tot efficiënte bijscholing. Via de commissie patiëntenveiligheid opteren we ervoor een klinisch pad rond enerzijds wijsheidstanden en anderzijds delirium uit te werken. Geneesmiddelendistributie: Automatisering geneesmiddelendistributie - verpleegdossier - medisch dossier In de eerste helft van 2009 werd besloten om in samenwerking met een extern aangestelde consultant te peilen naar de noden inzake een softwarepakket teneinde elektronisch de medicatiedistributie te ondersteunen. Dit leidde tot een opstelling van een lastenboek voor de betrokken software. Vier softwarebedrijven schreven erop in en stelden het pakket in een demo voor. In het najaar van 2009 stelde de directie voor om naar een totaalconcept te gaan voor een zorgdossier, in latere fase aangevuld met ordercommunicatie. Het kernteam ging hiermee akkoord. Er werden door leden van het kernteam en interne gebruikers werkbezoeken afgelegd aan referentieziekenhuizen die in samenspraak met de betrokken firma s werden vastgelegd. Ondertussen kwam het kernteam ook regelmatig samen voor verder overleg. Bij de keuze van het pakket wordt rekening gehouden met inhoud en functionaliteiten maar ook met de informatiestromen tussen de verschillende onderdelen, met inbegrip van de technische interfaces. Er werd ook bij elke firma uitvoerig geïnformeerd naar hun visie over het pakket naar de toekomst toe. verpleegkundig en paramedisch BELEID In de eerste helft van 2010 zal een beslissing worden genomen rond het pakket. Daarbij is uiteraard ook het financieel aspect wezenlijk. Een personeelskader zal worden gecreëerd teneinde dit project te laten slagen. Er zal een specifiek persoon worden gekozen als begeleidingsmedewerker voor het verpleegkundig & paramedisch departement. Het is de bedoeling om 2 afdelingen (D1 en Sp-cardiopulmonair) nog in 2010 op te starten. Uitbouw multidisciplinair nutritieteam 2009 was een verkenningsjaar voor de opstart van een volwaardig multidisciplinair nutritieteam, met 6 doelstellingen: organisatie van het eigen team; monitoring van het verbruik; sensibiliseren en informeren; voorzien in eigen vorming; regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag

18 procedures en werkwijzen; screening en registratie. Een schematische voorstelling: (zie pagina 21) Project met KUL Onder leiding van prof. K. De Witte organiseerden studenten binnen onze instelling een onderzoek voor het vak human resources management in de gezondheidszorg, binnen de opleiding master management en beleid van de gezondheidzorg. Ze onderzochten het retentiemanagement, het competentiemanagement van de medewerkers en toetsten de geüpdate visie aan de magneetkrachten van magneetziekenhuizen. Op basis van de audit formuleerden ze een aantal aanbevelingen. We zullen die in beschouwing nemen en, onder begeleiding van prof. K. De Witte, in 2010 en later uitwerken. Professionele ontwikkeling Kwaliteitszorg: De dienstverlening in beeld gebracht Op enkele afdelingen gingen medewerkers op de werkvloer na welke verpleegkundige processen bepalend zijn voor een optimale zorgverlening. Volgens de Deming-cyclus zullen we die kritieke punten toetsen aan vooraf bepaalde doelstellingen en, waar nodig, bijsturen. Dit project bevordert de kwaliteit van de verpleegkundige zorgverlening. Het betrekken van de basis bij de uitwerking van het project is bevorderlijk voor de arbeidstevredenheid. Patiëntenveiligheid: Incidentmelding Het ziekenhuis uniformiseerde de formulieren voor incidentenmelding in Een overzicht van de resultaten worden weergegeven op pagina 20. Bestaande werkgroepen verder zetten De bestaande werkgroepen zetten hun werkzaamheden verder. Hierbij een overzicht van de werkgroepen, met de doelstellingen voor de jaarplanning 2009 en een stand van zaken over de uitvoering. Er zijn verschillende werkgroepen: Coördinatie klinische werkgroepen (zie pagina 21) Werkgroep valpreventie / Fixatie / Agressie (zie pagina 21) Coördinatie multidisciplinaire klinische werkgroepen (zie p. 21) Permanente vorming van medewerkers Onze instelling moedigt permanente vorming sterk aan. Naast een uitgebreid vormingsaanbod in huis, beschikt iedere afdeling over een afdelingsbudget vorming. We zetten de medewerkers die in 2009 een langdurende klinische specialisatieopleiding volgden, graag in de bloemetjes. Op pagina 21 vindt u een tabel terug met de betrokken personen. Project 500: omgaan met stress en agressie Het ziekenhuis schreef zich in voor het project 500, een organisatie van het Sociaal Fonds voor de Privé-Ziekenhuizen- Het CPBW keurde dit project goed. Op de agenda voor 2009 stonden: Thema Aantal deelnemers Delirium, depressie en slaapstoornissen 32 Fysieke agressie 10 Psychische agressie 25 Communicatie met familieleden, patiënten, 23 collega s Agitatie, hoe behandelen? 18 Alcoholverslaving 38 Verbale agressie 13 Omgaan met ontevredenheid 59 In 2009 volgden 218 deelnemers ieder 19,5 uren vorming in het kader van project 500. Planning voor 2010 voor de vorming van eigen werknemers De lastige cliënt : manieren om lastig gedrag om te buigen door aangepaste reactie van de hulpverlener; Omgaan met ontevredenheid; Mindfulness based stress reduction; Omgaan met negatieve kritiek van familieleden: Mijn moeder lag vandaag tot 11u in bed. Professionele ondersteuning Methodiek van evaluatie en opvolging van medewerkers Om een gestructureerd model te hebben voor de opvolging van medewerkers, werkte het ziekenhuis in samenspraak met hoofdverpleegkundigen en medewerkers een methodiek voor evaluatie en opvolging uit. Het doel hiervan is om op een objectieve en duidelijke manier feedback te geven over het functioneren van de medewerker. Dit is in 2009 uitgewerkt op het vlak van gedrags- en vaktechnische competenties voor de bijkomende discipline van kinesist. De gedragscompetenties hiervan kaderen binnen het competentiewiel van Quintessence. Met deze methodiek willen we competenties in beeld brengen en de opleiding en ontwikkeling van medewerkers sturen voor de tweejaarlijkse evaluatie van de medewerker. Zo kunnen we de individuele prestaties stimuleren en op die manier ook de resultaten van de afdeling verhogen (afdelingsontwikkelplan). Opvolging nieuwe medewerkers In 2009 verfijnde onze instelling het algemeen evaluatiecoument voor nieuwe medewerkers en trokken we dit open naar andere afdelingen. Eind 2009 was er specifiek uitgewerkt evaluatiedocument voor SP locomotorische revalidatie en SP cardiopulmonaire revalidatie. Leiderschap en human resources Specifieke vorming voor leidinggevenden en stafmedewerkers Eind 2009 kreeg een eerste magneetkracht uit onze visie 18 regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009

19 verpleegkundig en paramedisch BeleiD Mobiel Team Zorg, registratie periode 20/02/09-31/12/09 centraal patiëntentransport Verdeling van de aanvragende diensten jaar 2009 PG (1 %) Urgentie (2 %) OK (4 %) C1 (8 %) C2 (10 %) D1 (6 %) D2 (10 %) Pediatrie (2 %) Materniteit (1 %) Geriatrie (13 %) CD (11 %) IZ (5 %) DZH (2%) CPR (7 %) LMR (13 %) PZ (5 %) Dag van de week Dag van de week Invullende dienst maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag MTZ (47 %) Interim (29 %) Andere dienst (6 %) Eigen dienst (12 %) Niet aangegeven (6 %) Bestemming 7643 Bestemming FTE volgens opleidingsgraad VpKA1 (45 %) Vroedvrouw (6,3 %) VpKA2 (10 %) Zorgkundige (38,7 %) RX Polikliniek Nucl Gk Fysio SO IZ OK RX Polikliniek Nucl Gk Fysio SO IZ OK regionaal ziekenhuis sint-maria halle jaarverslag

20 gestalte, met de opname van een eerste groep van leidinggevenden en stafmedewerkers in de navorming Coachend leidinggeven. In tegenstelling tot bij directief leidinggeven staan bij coachend leidinggeven de mogelijkheden van de toekomst centraal, niet de fouten uit het verleden. De coachend leidinggevende stelt zich tot doel het zelfinzicht en het daaraan verbonden verantwoordelijkheidsbesef bij de medewerker op te bouwen. De achterliggende bedoeling is het zelfvertrouwen van de medewerker en diens individuele prestaties te vergroten. Dit gebeurt vanuit een theoretische achtergrond, maar met de nadruk op reële oefenmomenten. Zeven hoofdverpleegkundigen, een stafmedewerker en de verpleegkundige directie volgden een tweedaags congres in Mol met als thema Omdat hoofdverpleegkundigen belangrijk zijn. Dienstroosterplanning In 2008 rolden we het SAGA-dienstroosterpakket uit over de verschillende afdelingen. Het Departement HRM hield hiervoor in 2009 nog verschillende vormingen en toelichtingvergaderingen. Iedere afdeling was hierbij vertegenwoordigd door de hoofdverpleegkundige en/of zijn afgevaardigde. De interne vormingen in het kader van SAGA-dienstroosterplanning kaderen in de verplichte permanente vorming van hoofdverpleegkundigen. 20 regionaal ziekenhuis sint-maria Halle jaarverslag 2009