De aanpak van grote datagroei met het iscsiprotocol. Een onderzoek door Forrester Consulting in opdracht van Dell 16 september 2008

Transcriptie

1 De aanpak van grote datagroei met het iscsiprotocol Een onderzoek door Forrester Consulting in opdracht van Dell 16 september 2008

2 Inhoudsopgave Managementsamenvatting... 3 Inleiding... 5 Onderzoeksmethodologie... 5 Uitdagingen bij Storage Area Networking... 6 iscsi streeft naar vereenvoudiging van SAN-connectiviteit... 6 SAN-opslag: de huidige situatie... 9 Patronen bij de invoering van iscsi De impact van servervirtualisatie op de invoering van iscsi Ervaringen van iscsi-gebruikers Waar iscsi past binnen de opslagomgeving van gebruikers Specifieke ervaringen van iscsi-gebruikers Opvattingen onder geënquêteerden die geen iscsi gebruiken Impact van aantal jaren ervaring met FC SAN Opvattingen van FC-gebruikers over specifieke aspecten van het SAN-protocol Belangstelling van FC SAN-gebruikers voor het invoeren van iscsi en andere technologieën.. 26 Conclusies Remmende factoren bij de invoering van iscsi Versnellende factoren bij de invoering van iscsi Forrester Research Inc. Alle rechten voorbehouden. Forrester, Forrester Wave, RoleView, Technographics, TechRadar entotal Economic Impact zijn handelsmerken van Forrester Research Inc. Alle overige handelsmerken zijn eigendom van hun respectieve eigenaren. Klanten van Forrester mogen van elke afbeelding in dit document één kopie of dia maken, met bronvermelding. Verdere verveelvoudiging is streng verboden. Ga naar voor meer informatie over aanvullende kopieerrechten en gebruik. De informatie is gebaseerd op de best beschikbare bronnen. Meningen weerspiegelen opinies op een bepaald tijdstip en kunnen veranderen

3 Managementsamenvatting Naarmate meer partijen en toepassingen meer gegevens genereren die moeten worden opgeslagen, gebruikt en beschermd, krijgen organisaties wereldwijd te kampen met het probleem van datagroei. Het beheren van de kosten en complexiteit van dit proces wordt exponentieel moeilijker naarmate de volumes toenemen en er strengere regels en verwachtingen komen over de beschikbaarheid, performance en betrouwbaarheid van deze informatie. Deze paper is bedoeld om de volgende hypothese te toetsen: De groeiende hoeveelheid gegevens kan gemakkelijker en goedkoper worden beheerd met het Storage Area Networking (SAN) protocol Internet Small Computer System Interface (iscsi). iscsi gebruikt de standaard Ethernet-infrastructuur om servers met back-end opslagsystemen te verbinden, en de implementatie ervan wordt over het algemeen als eenvoudiger beheerbaar en goedkoper gezien dan het Fibre Channel (FC) SAN protocol, dat dieper verankerd is binnen bedrijfstoepassingen. Toch blijft het de vraag of iscsi gezien kan worden als een protocol dat voldoende performance, betrouwbaarheid en schaalbaarheid biedt om FC SAN te vervangen. Deze Thought Leadership paper is bedoeld om die vragen te beantwoorden door een combinatie van kwantitatief onderzoek bij gebruikers van beide protocollen, en kwalitatieve interviews met een selecte groep geënquêteerden uit het kwantitatieve onderzoek. Uit dit onderzoek onder meer dan 200 geënquêteerden in de VS, Europa en China bleek het volgende: Eenenvijftig procent van de geënquêteerden geeft aan dat ze iscsi SAN op de een of andere manier in hun opslagomgevingen gebruiken. Drieënvijftig procent van de iscsi-gebruikers beschrijft dat de implementatie van iscsi buitengewoon of grotendeels gemakkelijk, snel en probleemloos was. Vergeleken met andere onderzochte opkomende opslagtechnologieën zijn veel meer bedrijven voornemens om iscsi binnenkort in te voeren, waarbij 62% duidelijk de intentie heeft om dit protocol op korte termijn in te voeren. Veertig procent van de geënquêteerden meldt dat in de komende drie jaar een datagroei van 30% of hoger wordt verwacht. Zesenveertig procent van de geënquêteerden noemt het uitbreiden van hun gegevenscapaciteit als een van de drie belangrijkste opslagprioriteiten in de komende 12 maanden, gevolgd door het bewaren/archiveren van gegevens en gegevensbescherming, die ook weer verband houden met het probleem van datagroei. De gegevens uit databasetoepassingen staan bovenaan de lijst van verwachte bronnen van datagroei, waarbij 36% dit als de grootste bron ziet, en 72% als een van de drie grootste bronnen van groei. Zesendertig procent van de bedrijven die momenteel virtuele servertechnologie gebruiken, meldt dat ze iscsi voor die omgeving gebruiken, op de tweede plaats na FC. Eenentwintig procent van de klanten is FC volledig door iscsi aan het vervangen

4 Bovenaan de lijst van motivaties voor het invoeren van iscsi staat de vertrouwdheid van het personeel met Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP) en Ethernet, waarbij 61% van de gebruikers aangeeft dat dit één van de drie belangrijkste redenen is. Onder gebruikers van iscsi was het aantal bedenkingen over beveiliging en performance vóór de implementatie veel groter dan het aantal beveiligings- en performanceproblemen ná de implementatie, en 31% van de gebruikers rapporteerde dat ze na de implementatie geen enkel probleem hadden. Veel meer dan 50% van de iscsi-gebruikers karakteriseerde de waarde van iscsi wat betreft aanvankelijke aankoopkosten, implementatiekosten en permanente exploitatiekosten als goed of uitstekend, en per categorie gaf minder dan 5% aan dat deze slecht was. Forrester adviseert bedrijven om iscsi SAN-oplossingen te evalueren als een middel om hun datagroei op een efficiënte, eenvoudige manier het hoofd te bieden. De cijfers over de invoering zijn sterk en gebruikers uit allerlei landen en sectoren en uit bedrijven en opslagomgevingen van uiteenlopende omvang rapporteren positieve ervaringen, dus volgens Forrester wordt het tijd dat bedrijven van uiteenlopende aard en omvang overwegen om iscsi globaal in te voeren. Deze paper bekijkt hoe iscsi-gebruikers de technologie hebben geïmplementeerd, de successen en de problemen die ze daarbij ondervonden, evenals de perceptie van degenen die iscsi nog niet in hun opslagomgeving hebben ingevoerd

5 Inleiding In de zomer van 2008 gaf Dell opdracht tot een onderzoek om te bepalen in hoeverre iscsi momenteel is ingevoerd, voor welke applicaties het momenteel vaak wordt gebruikt, welke factoren de invoering bevorderen, welke ervaringen degenen die het hadden ingevoerd, hadden gehad en welke opvattingen bestaan onder degenen die het protocol nog niet hebben ingevoerd. Dell gaf bij dit onderzoek specifiek opdracht om het volgende te bepalen: Huidige trends bij de invoering van iscsi: het percentage bedrijven dat iscsi momenteel gebruikt; de applicaties waarvoor ze het gebruiken; of ze iscsi alleen of naast FC gebruiken; en, indien ze beide protocollen gebruiken, of ze dan van plan zijn om ze allebei te blijven gebruiken of uiteindelijk over te schakelen op één protocol. Cijfers over datagroei: de huidige omvang van de opslagomgevingen en de verwachtingen van bedrijven voor datagroei in de komende jaren. Wordt dit beïnvloed door locatie, sector of de omvang van de organisatie? Wordt iscsi meer of minder gebruikt in omgevingen met naar verwachting snelle datagroei? Ervaring met iscsi onder gebruikers ervan: de specifieke voordelen die de gebruikers van het protocol zien en eventuele problemen. Het onderzoek vergeleek vooroordelen over iscsi met hun werkelijke ervaringen om te zien in hoeverre die ideeën klopten. Obstakels voor invoering bij FC-gebruikers: de voornaamste redenen waarom bedrijven iscsi momenteel niet gebruiken en meer informatie over de oorsprong van deze beweegredenen. Onderzoeksmethodologie In de zomer van 2008 voerde Forrester Consulting een online enquête uit onder 236 besluitvormers en beïnvloeders binnen de IT in de VS, Groot-Brittannië, Nederland en China. Het onderzoek werkte als volgt: De geënquêteerden werden gekozen op basis van het gebruik van gecentraliseerde, op een netwerkt gebaseerde SAN-technologie. Degenen die SAN op geen enkele manier gebruikten, werden uitgesloten van het onderzoek. Negenenvijftig procent van de geënquêteerden kwam uit de VS, 14% uit Groot-Brittannië, 14% uit Nederland en 14% uit China. Tien procent van de geënquêteerden werkte bij bedrijven op de Forbes Global 2000 met meer dan medewerkers, 11% bij zeer grote organisaties met tot medewerkers, 16% bij grote organisaties met tot medewerkers, 17% bij middelgrote organisaties met 500 tot 999 medewerkers, 25% bij middelkleine organisaties met 100 tot 499 medewerkers en 21% bij kleine organisaties met 6 tot 99 medewerkers. Alle geënquêteerden waren goed geïnformeerd over de opslagomgevingen van hun bedrijf en ze waren ook beïnvloeders of besluitvormers bij het plannen en aankopen van opslagoplossingen. De geënquêteerden kwamen uit verschillende sectoren

6 Uitdagingen bij Storage Area Networking SAN speelt een kritieke rol bij het vermogen van een organisatie om applicaties te leveren. Het is een uitdaging om opslag effectief voor applicaties te implementeren, met voldoende beschikbaarheid en performance, waarbij tegelijkertijd op de kosten moet worden gelet. Bedrijven krijgen vaak te kampen met uitvaltijd en verslechterde prestaties als gevolg van slechte architectuur, verkeerde configuraties, onverwachte gevolgen van veranderingen of gewoon fouten. De volgende factoren vergroten de kosten en complexiteit in een SAN: Datagroei vindt met enorme snelheid plaats. De onophoudelijke groei van gegevens betekent dat SAN s en opslagarrays constant veranderen. Het proces van toevoegen, veranderen of bijwerken van servers betekent dat het SAN vaak moet veranderen, en bij elke verandering kunnen er fouten ontstaan. De toevoeging van nieuwe applicaties en de uitbreiding van de applicatiecapaciteiten en -functies, de toegenomen resolutie van mediatypen, de voortdurende digitalisering van papieren documenten en het toegenomen gebruik van afgeleide kopieën van gegevens voor regelnaleving, data mining en gegevensbescherming leidt ertoe dat de groei van gegevens groter is dan de groei van het bedrijf zelf. Aangezien het onwaarschijnlijk is dat de snelheid van de datagroei spoedig zal afnemen, is het van kritiek belang om manieren te vinden waardoor deze groei kan plaatsvinden zonder buitensporige kosten of verlies van performance en beschikbaarheid. Consistentie en minder complexiteit in het SAN kan aanzienlijke bijdragen aan dit doel. Het is moeilijk om gekwalificeerde SAN-experts te werven. Hoewel er op het gebied van servers, applicaties en netwerken veel formele opleidingen bestaan, is dat voor opslag niet het geval. De meeste opslagbeheerders hebben hun kennis geleidelijk in hun functie opgedaan, dus het is voor bedrijven moeilijk om gekwalificeerd personeel te werven voor functies in hun opslagbeheerorganisaties. Met name de FC SAN-technologie heeft weinig gemeen met andere disciplines, waardoor er weinig kennisoverdracht is tussen opslag en netwerk- en servertechnologieën en het dus nog moeilijker is om gekwalificeerd personeel te vinden. Voor FC SAN is dure, speciale apparatuur nodig. De switches, server-side netwerkcomponenten en bekabeling voor FC SAN zijn duur, vaak 5 tot 10 keer zo duur als standaard Ethernet-netwerkcomponenten. Bovendien zijn er minder leveranciers die FCcomponenten aanbieden, en door dat gebrek aan concurrentie blijven de prijzen hoog. FC is minder gestandaardiseerd dan Ethernet, dus telkens wanneer een leverancier een nieuw product voor FC SAN op de markt brengt, zijn er gecompliceerde tests nodig voor interoperabiliteit. En tot slot worden FC-componenten verder niet binnen de IT-organisatie gebruikt, dus de voordelen die gepaard gaan met vertrouwdheid met het product, volumekortingen, consolidatie en reserveonderdelen zijn beperkt. Performance en gegevensverlies zijn kritieke kwesties bij SAN-verkeer. Voldoende performance en de minimalisering van gegevensverlies zijn voor SAN geen optie, aangezien problemen ertoe leiden dat applicaties tot stilstand komen. Voor een effectief applicatienetwerk dat servers aan gecentraliseerde opslag koppelt, is de inzet van een SAN met een goede architectuur en een effectief technologieplatform en protocol van kritiek belang. iscsi streeft naar vereenvoudiging van SAN-connectiviteit Het iscsi SAN-protocol gebruikt standaard Ethernet-componenten om een SAN te creëren, wat leidt tot lagere aankoopkosten voor hardware; geconsolideerde organisatorische structuren; lagere opleidingskosten; meer mogelijkheden voor het werven, opleiden en inzetten van SAN-personeel; grotere keuze wat betreft leveranciers en producten; meer slagkracht bij inkoop voor de hele - 6 -

7 organisatie; meer reserveonderdelen en meer consolidatiemogelijkheden. Er zijn bedenkingen wat betreft de performance van iscsi, waarbij tegenstanders beweren dat de bandbreedte kleiner is dan FC, en dat het protocol zelf te "chatty" en niet lossless of deterministisch is. Specifieke overwegingen bij het gebruik van iscsi zijn onder andere: Lagere SAN-aankoopkosten. FC SAN-componenten zijn over het algemeen veel duurder dan standaard Ethernet-componenten. Alle FC-elementen in het SAN van de switches zelf, tot kaarten voor serverconnectiviteit en bekabeling zijn duurder dan soortgelijke Ethernet-componenten. En vaak regelen leveranciers van opslagsystemen de verkoop van FC-componenten via een afspraak met de OEM, waardoor de prijs beduidend hoger ligt en de kloof nog groter wordt. Voor Ethernet-componenten gelden dergelijke prijsverhogingen niet, omdat ze vaak rechtstreeks bij de netwerkleverancier worden gekocht. Aangezien organisaties ook buiten SAN om veel Ethernet-producten aanschaffen, zijn er dankzij gezamenlijke inkoop vaak voor de hele organisatie grotere kortingen verkrijgbaar vergeleken met FC-apparatuur, die alleen voor opslag wordt gebruikt. Meer Ethernet-standaardisatie vergeleken met FC. Aangezien iscsi gebruik maakt van standaard Ethernet een protocol dat strenger aan de geaccepteerde normen voldoet dan FC is de interoperabiliteit eenvoudiger en de concurrentie scherper, waardoor de prijzen van de bijbehorende producten worden gedrukt. Leveranciers hoeven voor iscsicomponenten niet zoveel productspecifieke interoperabiliteitstests uit te voeren, waardoor hun productiekosten worden verlaagd en producten de markt sneller bereiken. Kopers hoeven minder aandacht te besteden aan tests voorafgaand aan de implementatie van iscsi-opslagproducten, aangezien normen beter worden nageleefd en daardoor de kans op incompatibiliteit kleiner is. Naarmate de leveranciers binnen de markt meer soortgelijke producten produceren, wordt de druk op de prijzen van iscsi- en Ethernet-producten over het algemeen groter, wat tot lagere kosten en kortere productinnovatiecycli leidt. Vergemakkelijking van organisatorische unificatie en consolidatie. Aangezien organisaties vertrouwd zijn met Ethernet, kan het gebruik van iscsi het opslagteam dichter bij de netwerk- en serverteams brengen. FC SAN is voor server- en netwerkteams soms ondoorgrondelijk: over het algemeen kennen ze het protocol en de bijbehorende producten niet, waardoor tussen teams vaak een aanmerkelijke kloof onstaat over beleid en coöperatie, wat samenwerking en de afstemming van prioriteiten en initiatieven vaak belemmert. iscsi streeft ernaar om de IT-silo's te verenigen rond een gemeenschappelijke technologie, wat een algemene kostenbesparing mogelijk maakt door de consolidatie van personeel en apparatuur. Door de bedrijfspolitiek en -cultuur zal er waarschijnlijk weerstand zijn tegen dit soort consolidatie, maar Forrester is ervan overtuigd dat dit op de lange termijn voordelig is voor het bedrijf, mits performance- en architectuurkwesties goed in overweging worden genomen. SAN-vereenvoudiging. Ethernet is over het algemeen gemakkelijker te beheren dan FC, dankzij de inherente aard van het protocol en omdat het IT-personeel het beter kent. Het iscsi-protocol kent onbeperkte IP-adressen toe aan initiators en targets, wat een granulair en uiterst gevirtualiseerd adresseringsschema mogelijk maakt en afwijkt van FC, dat strakkere zones vastlegt tussen de server-hba (host bus adaptor) en de opslagarray. Deze protocolflexibiliteit wordt gecombineerd met met een wijdverbreide vertrouwdheid met de zonerings- en adresseringseigenschappen van IP-netwerken, zodat meer medewerkers binnen het bedrijf capabel kunnen meewerken binnen het SAN-architectuurproces. Dit voordeel is met name belangrijk voor bedrijven die voor het eerst een SAN opbouwen, aangezien het werven van nieuwe FC-medewerkers buitengewoon lastig en duur kan zijn, en als competente experts het bedrijf verlaten kan dat behoorlijk negatieve gevolgen hebben voor de performance en beschikbaarheid

8 Meer opties voor componenten. Er zijn maar weinig leveranciers voor FC-netwerken en ook de keuze aan componenten is beperkt. Multipathing software voor het beheer van redundante verbindingen is duur en moet worden geïmplementeerd door serverbeheerders die niet deskundig zijn op het vlak van FC. Voor snellere prestaties op verschillende niveaus kan de server-side connectiviteit bij iscsi gebruik maken van standaard network interface cards (NIC's), TCP/IP offload engine (TOE)-kaarten of iscsi host bus adapters (HBA's). Switches kunnen fysiek worden geïsoleerd of met behulp van virtuele LAN s (VLAN s) worden gecombineerd met LAN-verkeer (Local Area Network) voor verkeersisolatie in een geconsolideerde switchingomgeving. De voordelen van kopiëren op afstand. Wanneer gegevens over lange afstanden worden verzonden voor externe gegevensbescherming, wordt TCP/IP op Ethernet gebruikt. In een FC SAN moet het verkeer van FC worden vertaald naar TCP/IP voor de gegevensoverdracht. In een iscsi SAN is deze vertaling niet nodig, aangezien de gegevens native worden doorgegeven via Ethernet-links. Performance-overwegingen. FC-netwerken worden als verliesloos beschouwd en gebruiken flow control zodat alle gegevens aankomen. Volgens de traditionele opvatting is Ethernet niet verliesloos, aangezien er "packet drops" worden gebruikt in plaats van flow control voor het beheer van opstoppingen. Daarnaast wordt TCP/IP als een "chatty" protocol gezien. En tot slot heeft de huidige generatie FC-netwerken een capaciteit van 4 Gbps, terwijl de meeste gegevenscentra met Ethernet momenteel een capaciteit van 1 Gbps hebben, hoewel Ethernet met 10 Gbps snel aan populariteit wint. Al deze punten worden als struikelblokken gezien voor de invoering van iscsi als SAN-protocol op ondernemingsniveau, hoewel veel van deze kwesties door hedendaagse technologie kunnen worden opgevangen. Het probleem van een "chatty" protocol kan worden overwonnen door de fysieke (per gebouw) of logische scheiding van verkeer, danwel met behulp van VLAN s die SANverkeer isoleren van LAN-verkeer dat via dezelfde fysieke switch loopt, of met dedicated Ethernet-switches voor SAN-verkeer, die gescheiden zijn van de switches voor LANverkeer. Bedenkingen bij de bandbreedte blijken vaak minder beduidend dan in eerste instantie wordt aangenomen. Veel FC SAN s bevatten namelijk wel een paar componenten die geen 4 Gbps ondersteunen, dus het hele netwerk gaat dan vanzelf over op een lagere overdrachtssnelheid. Bandbreedte is niet de enige overweging en vormt vaak geen knelpunt voor organisaties die de capaciteit van een snelle verbinding niet volledig benutten. Daarnaast bestaan er een aantal implementaties van multiplex iscsi-verkeer via meerdere IP links, wat de bandbreedte van Ethernet met 1 Gbps in de praktijk vergroot tot meerdere Gbps. De bandbreedte kan ook geoptimaliseerd worden door een scale-out architectuur die I/O bandbreedte toevoegt, in combinatie met toegenomen schijfcapaciteit. En tot slot is Ethernet momenteel beschikbaar met 10 Gbps en daalt de prijs snel, dus deze extra bandbreedte kan selectief worden ingezet om verkeer in applicaties met bandbreedtebeperkingen te versnellen. De kwestie van "verliesloos" speelt nog wel, maar het aantal verloren pakketen is relatief klein en veel bedrijven hebben succes met iscsi zonder een compleet verliesloos Ethernet. Bovendien werken switchingleveranciers en normalisatie-instellingen aan ware verliesloze versies van Ethernet, waardoor de gegevensbetrouwbaarheid van 10 Gbps Ethernet nog beter wordt

9 SAN-opslag: de huidige situatie SAN-opslag is een belangrijk element van de infrastructuur van gegevenscentra. Organisaties van uiteenlopende omvang en in allerlei sectoren rapporteren een enorm snelle datagroei, en ze zien deze voortdurende datagroei als een van de belangrijkste problemen die IT het hoofd moet bieden. Uit dit onderzoek, met daarin vragen over de omvang en groeisnelheden van deze opslagomgevingen, bleek het volgende: Achtendertig procent van de geënquêteerden meldt dat ze meer dan 120 TB hebben. Het onderzoek keek naar SAN s van uiteenlopende omvang bij de geënquêteerden, van heel klein tot heel groot. Hoewel het grootste opslagomgevingsbereik dat is vertegenwoordigd minder dan 20 TB is, waren er in het onderzoek veel geënquêteerden met grotere omgevingen. Terwijl de grootste omgevingen een paar jaar geleden een petabyte aan gegevens hadden, meldt 14% van de geënquêteerden in dit onderzoek dat ze meer raw storage hebben (zie afbeelding 1). Veertig procent van de geënquêteerden rapporteert een groeipercentage van 30% of meer. Naarmate meer applicaties meer inhoud genereren, is er bij alle bedrijven duidelijk sprake van aanzienlijke datagroei Bijna de helft van de geënquêteerden anticipeert de komende drie jaar een groeipercentage van meer dan 30%. Maar dit is niet het astronomische percentage dat sommigen hebben voorspeld, en 59% van de geënquêteerden anticipeert een groei van minder dan 30%. Weliswaar is het voor veel bedrijven moeilijk om hun werkelijke groei voorspellen dus misschien onderschatten veel geënquêteerden deze maar Forrester zou de groei typeren als beduidend maar handelbaar, en niet als onbeheersbaar (zie afbeelding 2). De gegevens uit databasetoepassingen staan bovenaan de lijst van verwachte bronnen van datagroei. De gegevens uit databasetoepassingen zijn volgens de geënquêteerden verreweg de grootste een bron van datagroei. Daarna volgen messaging en datawarehouse-gegevens, maar bestandsinhoud speelt een veel kleinere rol. Het is interessant om op te merken dat dit de beste inschatting van de groei is, en naarmate bedrijven nieuwe soorten inhoud genereren en de infrastructuur van hun bestandsopslag centraliseren, zullen bestanden wellicht meer bijdragen aan de groei dan verwacht. Dit geeft aan dat op blokken gebaseerde opslagprotocollen zoals FC en iscsi waarschijnlijk een belangrijk onderdeel zullen worden van strategieën om de verwachte datagroei bij te benen (zie afbeelding 3)

10 Afbeelding 1: Totale omvang van omslagomgevingen Afbeelding 2: Verwachte datagroeipercentages

11 Afbeelding 3: Bronnen van datagroei Patronen bij de invoering van iscsi iscsi is een krachtig middel voor het oplossen van de aanzienlijke gegevensgroei. Hoewel iscsi al meerdere jaren beschikbaar is, lijkt er momenteel een stijgende lijn te zijn bij de invoering ervan, aangezien bedrijven naar kostenbesparende manieren zoeken om hun datagroei te beheren. Daarbij valt het volgende op: Eenenvijftig procent van de geënquêteerden meldt dat ze momenteel iscsi gebruiken. Dit percentage is hoog vergeleken met de gebruikscijfers van de afgelopen jaren, wat aangeeft dat de invoering van iscsi de laatste tijd hard is gegaan. Toch blijkt uit deze cijfers enige verwarring, aangezien de invoering van iscsi bij deze vraag hoger ligt dan bij een latere vraag over opkomende opslagtechnologieën, waar geënquêteerden aangeven dat ze iscsi al gebruiken (Afbeelding 7). Ondanks deze mogelijke verwarring over wat de invoering van iscsi precies inhoudt, is er een aanzienlijk aantal geënquêteerden dat naar eigen zeggen iscsi gebruikt (zie afbeelding 4). Volgens het onderzoek loopt China voorop bij de invoering van iscsi, gevolgd door de VS. Uitgesplitst naar land zien we dat China voorop loopt bij de invoering van iscsi, gevolgd door de VS, Groot-Brittannië en Nederland. China wordt beschouwd als een opkomende markt met meer nieuwe opslagomgevingen, dus het is interessant dat iscsi vaker wordt gebruikt in een omgeving waar minder bestaande voorkeuren zijn voor een bepaald opslagprotocol (zie afbeelding 5). De invoering van iscsi is gelijkmatig verspreid over organisaties van uiteenlopende omvang. iscsi wordt vaak gezien als een protocol voor kleinere omgevingen met minder veeleisende opslagbehoeften, maar de gegevens in dit onderzoek geven aan dat iscsi binnen organisaties van allerlei omvang wordt gebruikt, waaronder zeer grote organisaties. Hoewel uit deze gegevens niet blijkt of iscsi wordt gebruikt voor een belangrijk deel van de opslagomgeving of om welke applicaties het gaat, is duidelijk zichtbaar dat zowel kleine als grote bedrijven belangstelling hebben voor het protocol (zie afbeelding 6)

12 De belangstelling voor iscsi overstijgt die voor andere onderzochte opkomende opslagtechnologieën. Forrester vroeg geënquêteerden naar hun belangstelling voor verschillende opkomende opslagtechnologieën, waaronder iscsi, opslagvirtualisatie, 10 Gbps Ethernet, 8 Gbps FC en Fibre Channel over Ethernet (FCoE). Daaruit bleek dat iscsi het hoogst scoorde wat betreft de intentie om op de korte termijn in te voeren (zie afbeelding 7). Afbeelding 4: Algehele invoering van iscsi Afbeelding 5: Geografische affiniteit voor de invoering van iscsi Afbeelding 6: Invoering van iscsi naar omvang van de organisatie

13 Afbeelding 7: Relatieve belangstelling voor opkomende opslagtechnologieën De impact van servervirtualisatie op de invoering van iscsi Er bestaat een direct verband tussen servervirtualisatie en de invoering van SAN-opslag, en de meeste leveranciers en bedrijven erkennen dat er een gecentraliseerde, op netwerk gebaseerde opslag vereist is om de voordelen van servervirtualisatie te benutten. Servervirtualisatie wordt dus wijd en zijd gezien als een belangrijke aandrijver van alle opslagtechnologieën. De relatie tussen servervirtualisatie en iscsi-opslag moet dus worden geëvalueerd en vormt een belangrijk deel van het plaatje. Uit ons onderzoek blijkt het volgende: Bijna alle geënquêteerden hadden belangstelling voor servervirtualisatie. Bij de vraag over plannen voor servervirtualisatie kregen de antwoorden Implementatie voltooid en Geen belangstelling de laagste score, terwijl Belangstelling (die als zwakjes kan worden gezien) de hoogste score kreeg; vrijwel alle geënquêteerden uitten min of meer langdurige belangstelling voor het invoeren of uitbreiden van servervirtualisatie (zie afbeelding 8). Bij gebruikers van iscsi bestaat veel belangstelling voor invoering van servervirtualisatie. Geënquêteerden die iscsi al hebben ingevoerd, gaven vaker het antwoord Implementatie in de komende 12 maanden en Belangstelling vergeleken met degenen die iscsi niet gebruiken. Misschien wijst dit erop dat voor bedrijven die iscsi gebruiken ook de invoering van servervirtualisatie populair zal zijn, of het wijst op de groei van iscsi als SAN-protocol voor virtuele serverimplementatie (zie afbeelding 9). De meeste bestaande servervirtualisatie-implementaties zijn al in productie. Wat betreft de implementatiefasen voor virtuele servertechnologie, geven de meeste geënquêteerden aan dat ze servervirtualisatie gebruiken in een of ander productiekader (zie afbeelding 10)

14 Zesendertig procent van de gebruikers van virtualisatie heeft connectiviteit via iscsi, wat na FC op de tweede plaats komt. Hoewel FC bij verbindingen in een virtuele serveromgeving nog steeds een flinke voorsprong heeft op iscsi, ligt iscsi op kop bij network file system (NFS) en direct attached storage (DAS). Opslag buiten een netwerk beperkt de capaciteit van een virtuele serveromgeving, dus we zouden verwachten dat die optie op de laatste plaats zou komen, maar de score is toch verrassend hoog. NFS is een nieuwere benadering voor de koppeling van virtuele servers en opslag, dus wellicht wint deze aan populariteit. Over het algemeen hebben de drie opslagnetwerkprotocollen volgens Forrester zowel voor- als nadelen, en het zou nuttig zijn als leveranciers van virtuele servertechnologie voor elk ervan specifieke gebruiksgevallen kunnen aangeven (zie afbeelding 11). Afbeelding 8: Algehele belangstelling voor servervirtualisatie Afbeelding 9: Belangstelling voor servervirtualisatie onder geënquêteerden die iscsi wel of niet gebruiken

15 Afbeelding 10: Fasen voor virtuele serverimplementatie Afbeelding 11: Percentages van protocollen die voor virtuele serveromgevingen worden gebruikt Ervaringen van iscsi-gebruikers Het onderzoek was onderverdeeld in geënquêteerden die momenteel iscsi in hun opslagomgeving gebruiken, en degenen die het niet gebruiken. Dit gedeelte kijkt naar de antwoorden van iscsigebruikers om te bepalen waarom ze voor het protocol hebben gekozen, welke problemen ze binnen hun opslagomgeving moeten oplossen en in hoeverre ze opslagkwesties met iscsi hebben kunnen aanpakken. Waar iscsi past binnen de opslagomgeving van gebruikers Uit ons onderzoek blijkt het volgende: De invoering van iscsi is breed verspreid over omgevingen van verschillende omvang. In relatief kleine opslagomgevingen is het aantal geënquêteerden dat iscsi heeft ingevoerd ongeveer gelijk aan het aantal dat iscsi nog niet heeft ingevoerd. In grotere omgevingen stijgt het gebruik van iscsi echter scherp, wat aangeeft dat veel grote bedrijven een plek hebben gevonden voor iscsi. Dit betekent overigens niet dat deze geënquêteerden FC door iscsi hebben vervangen, maar gewoon dat ze iscsi ergens binnen hun omgeving gebruiken (zie afbeelding 12)

16 Groeipercentages liggen iets hoger onder gebruikers van iscsi. Hoewel het verschil klein is, voorspelt 43% van de iscsi-gebruikers een groeipercentage van 30% of meer in de komende drie jaar, vergeleken met 37% van de geënquêteerden die iscsi niet gebruiken. Dit lijkt in ieder geval aan te geven dat gebruikers van iscsi niet beperkt zijn tot omgevingen met weinig groei, en mogelijk bestaat enige neiging om problemen rondom hoge groeipercentages op te lossen in een omgeving met iscsi (zie afbeelding 13). iscsi wordt weliswaar vaak ingezet voor nieuwe SAN's, maar FC wordt steeds vaker vervangen. Bij de vraag over het scenario voor de iscsi-implementatie kreeg het antwoord "Als nieuwe SAN-implementatie, uitsluitend met iscsi" de hoogste score; 31% van de geënquêteerden koos dat antwoord. Maar 43% van de geënquêteerden koos een antwoord dat aangeeft dat iscsi een bestaande FC SAN op de een of andere manier vervangt (zie afbeelding 14). De vervanging van FC komt vaker voor bij iscsi-gebruikers met grote opslagomgevingen. Het is niet verrassend dat nieuw ingevoerde SAN's waarin iscsi wordt gebruikt voornamelijk kleine opslagomgevingen betreft. Bij grotere bedrijven zeggen veel meer geënquêteerden dat ze FC op de een of andere manier aan het vervangen zijn door het iscsi SAN-protocol. Het antwoord over een scenario waarin men tegelijkertijd verdergaat met iscsi en FC scoort interessant genoeg binnen opslagomgevingen van allerlei formaat het laagst (zie afbeelding 15). Afbeelding 12: Invoering van iscsi naar omvang van de opslagomgeving Afbeelding 13: Groeipercentage onder geënquêteerden die iscsi wel of niet gebruiken

17 Afbeelding 14: Implementatiescenario's onder iscsi-gebruikers Afbeelding 15: Implementatiescenario's onder iscsi-gebruikers met opslagomgevingen van uiteenlopende omvang

18 Specifieke ervaringen van iscsi-gebruikers Uit ons onderzoek blijkt het volgende: Vertrouwdheid van het personeel met en de wens naar geconvergeerde SAN/LAN zijn de belangrijkste motivatie voor iscsi. Op de vraag waarom voor iscsi werd gekozen, kregen deze twee antwoorden de hoogste score: "Personeel goed vertrouwd met TCP/IP en Ethernet" (61% van de iscsi-gebruikers koos dit als een van de drie belangrijkste redenen) en "Wens naar geconvergeerd SAN/LAN-netwerk" (23% gaf aan dat dit de belangrijkste reden was). Deze werden gevolgd door kostengerelateerde motivaties, waaronder de lage aanvankelijke aankoopkosten en de lage lopende beheerskosten (zie afbeelding 16). Eén van de geïnterviewden die iscsi gebruikt, beschreef hun personeelssituatie als volgt: "We hebben vrij veel netwerkpersoneel, en nu we data gewoon als een netwerk-device zien, is het voor iedereen een stuk gemakkelijker." Een andere iscsi-gebruiker wees op meer onafhankelijkheid in verband met iscsi: Omdat er meer deskundigheid over de technologie is, zijn we met iscsi minder problemen tegengekomen dan met FC. Met Fibre Channel moesten we [de leverancier] steeds bellen. Maar met iscsi kunnen we op eigen kracht verder. Geënquêteerden rapporteren positieve ervaringen met de implementatie van iscsi. Drieënvijftig procent van de geënquêteerden beschreef dat de implementatie van iscsi buitengewoon of grotendeels snel, gemakkelijk en probleemloos was. Tweeënveertig procent wees op enkele problemen maar beschreef de implementatie over het algemeen als geslaagd. Geen enkele gebruiker van iscsi beschreef hun ervaring als zeer problematisch (zie afbeelding 17). Een van de iscsi-gebruikers beschreef de buitengewoon gemakkelijke implementatie als volgt: We vonden het makkelijk invoerbaar; de installatie was voor ons heel eenvoudig. Er bestonden vóór de implementatie veel meer bedenkingen dan erna. De gegevens over beveiligings- en performanceproblemen liepen sterk uiteen: geënquêteerden gaven aan dat ze bedenkingen hadden bij deze aspecten van iscsi, maar kennelijk kwamen ze de verwachte problemen in de praktijk niet tegen. Interessant genoeg lag het aantal bedenkingen vóór implementatie binnen alle categorieën hoger dan het aantal problemen dat in werkelijkheid voorkwam. De enige uitzondering was een gebrek aan kennis bij medewerkers over iscsi-architecturen en beste praktijken, wat duidt op een behoefte aan meer kennis over het gebruik van iscsi. Het viel ook op dat het percentage geënquêteerden dat aanvankelijk bedenkingen had (6%) enorm afweek van het percentage dat na de implementatie geen problemen had (31%). Waarschijnlijk wijst dit op onnodige bezorgdheid over de capaciteiten van iscsi (zie afbeelding 18). Bij het beschrijven van hun ervaring met performance verklaarde een iscsi-gebruiker: We hebben geen enkel probleem gehad met klachten van gebruikers over de responstijd. Een andere geïnterviewde wees op tests om bedenkingen bij de performance tegen te gaan: In het begin stelden we een aantal criteria op we hadden wat SQL (met daaraan gekoppelde websites) en wilden vaststellen of de respons aan de eisen voldeed. We voerden tests uit en de respons was zeer acceptabel

19 iscsi-gebruikers rapporteren een positieve waardebeoordeling. Wat betreft aanvankelijke aankoopkosten, implementatiekosten en permanente exploitatie- en onderhoudskosten biedt iscsi goede of uitstekende waarde binnen de drie categorieën, aldus 60% van de geënquêteerden. Tussen de 31% en 34% van de geënquêteerden waardeerden het als neutraal, en slechts enkele geënquêteerden waardeerden het als slecht of zeer slecht (zie afbeelding 19). Sommige iscsi-gebruikers gaven geen duidelijke voordelen aan wat betreft personeelsreductie, maar vonden de verbeterde capaciteiten toch waardevol: We besparen niet op personeel. Maar problemen met beschikbaarheid en risico's zijn echter wel sterk verminderd. Ervaringen met iscsi zijn over het algemeen positief bij huidige gebruikers. Een ruime meerderheid van de iscsi-gebruikers in het onderzoek, 69%, vond dat iscsi over het algemeen goede waarde biedt; 15% waardeerde het als uitstekend; 16% als neutraal en geen enkele iscsi-gebruikers waardeerde het als slecht of zeer slecht (zie afbeelding 20). Eén van de iscsi-gebruikers somde hun ervaring als volgt op: ISCSI speelt een rol bij het realiseren van onze doelstellingen. Het creëert een situatie waarin performance niet eens aan de orde is natuurlijk zal die snel zijn. Afbeelding 16: Motivaties voor de selectie van iscsi onder huidige gebruikers

20 Afbeelding 17: Ervaringen bij implementatie van huidige iscsi-gebruikers Afbeelding 18: Bedenkingen die gebruikers bij iscsi hadden vóór de implementatie, vergeleken met de problemen erna