Risicobeoordeling Asbest in stof en lucht

Transcriptie

1 Risicobeoordeling Asbest in stof en lucht Breestraat te Leiden Behoort bij beschikking van Burgemeester en Wethouders van Leiden BV projectnummer : PAV locatieomschrijving : winkelpand, Breestraat projectmanager : mevrouw I. el Khannoussi opdrachtgever : Gemeente Leiden Beheer & Onderhoud Vastgoed contactpersoon : de heer J. van Leeuwen datum : 2 februari 2010 versie : 1.1 ingenieursbureau Oesterbaai LRQA certificaatnummer: SCA registratienummer: 06-D Hongkongstraat BR Rotterdam /

2 Voorwoord Het pand gelegen aan de Breestraat te Leiden is recentelijk onderzocht op asbesthoudend materiaal. Dit onderzoek is uitgevoerd door de firma Jongejan Asbest Inventarisatie en heeft geleid tot een Asbestinventarisatie Rapport TYPE A. In dit rapport staan enkele asbesthoudende toepassingen waarbij een advies gedaan is tot het uitvoeren van aanvullend onderzoek van de lucht en het stof in het pand. Derhalve is door de opdrachtgever, de Gemeente Leiden, afdeling Beheer & Onderhoud Vastgoed, opdracht gegeven aan ingenieursbureau Oesterbaai tot het uitvoeren van een stof en lucht onderzoek in het gebouw. In deze rapportage worden de resultaten van het onderzoek weergegeven. namens ingenieursbureau Oesterbaai b.v.: de heer ir. G.J.P.L.C. Gribnau technisch directeur Rotterdam, 2 februari 2010 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden i

3 Lijst van betrokkenen Opdrachtgever: Naam: Gemeente Leiden afdeling Beheer & Onderhoud Vastgoed Adres: Tweelingstraat 4 Postcode en plaats: 2300 PC Leiden Contactpersoon: de heer J. van Leeuwen Telefoonnummer: Projectlocatie: Bouwwerk: winkelpand Adres: Breestraat CV Leiden Uitvoerder: Naam: ingenieursbureau Oesterbaai b.v. Adres: Hongkongstraat BR Rotterdam Telefoonnummer: Faxnummer: Projectnummer: PAV periode inventarisatie: 7, 27 en 28 januari 2010 projectcoördinator: mevrouw I. el Khannoussi asbestonderzoeker: de heer F. de Vries de heer R. Grinwis de heer ir. G.J.P.L.C. Gribnau Laboratoriumwerkzaamheden: Bedrijfsnaam: Fibrecount Analyse B.V. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden ii

4 Inhoudsopgave Voorwoord... i Lijst van betrokkenen... ii 1 Resultaten risicobeoordeling Stofonderzoek Luchtmetingen Conclusies en aanbevelingen... 6 Bijlage A. Locaties van de monsterlocaties... 7 Bijlage B. Certificaten van de monsteranalyses Bijlage C. Foto s risicobeoordeling PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden iii

5 1 Resultaten risicobeoordeling Asbestvezels kunnen gevaar opleveren voor de gezondheid indien vezels afkomstig van het materiaal worden ingeademd. Actueel risico is van kracht indien asbestdeeltjes in de lucht aanwezig zijn en ingeademd kunnen worden. Actueel risico wordt bepaald met luchtmetingen. Potentieel risico treedt op wanneer een reële mogelijkheid aanwezig is dat asbestdeeltjes uit materialen of stof vrij kunnen komen. Potentieel risico wordt in kaart gebracht door stofonderzoek (middels kleefmonsters). Het onderzoek naar mogelijke risico s door de aanwezigheid van asbesthoudende materialen vindt plaats conform de norm NEN-2991 Lucht- Risicobeoordeling in en rondom gebouwen en constructies waarin asbesthoudende materialen zijn verwerkt. 1.1 Stofonderzoek Stofonderzoek vindt plaats aan de hand van kleefmonsters. Een kleefmonster is een monster dat wordt verkregen door zelfklevend plakband met de kleefzijde éénmalig vlak op het te bemonsteren oppervlak te drukken, zodat de stofdeeltjes die zich op dat oppervlak bevinden aan het plakband worden gehecht. Analyse vindt daarna plaats met behulp van scanning elektronen microscopie. Onderstaand worden de resultaten van de kleefmonsternames weergegeven: monsterid/ volgnr. locatie verdieping analyse KM01 koloniaal, op houten kast begane grond geen asbest gedetecteerd KM02 koloniaal, op stelling begane grond geen asbest gedetecteerd KM03 verkoopruimte, vloer begane grond geen asbest gedetecteerd KM04 verkoopruimte, vloer begane grond geen asbest gedetecteerd KM05 verkoopruimte, boven begane grond geen asbest gedetecteerd plafond KM06 verkoopruimte, vloer begane grond geen asbest gedetecteerd KM07 verkoopruimte, boven plafond 1 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM08 verkoopruimte, vloer 1 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM09 verkoopruimte, vloer 1 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM10 verkoopruimte, vloer 1 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM11 gang, vloer 2 e verdieping geen asbest gedetecteerd PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 1

6 monsterid/ volgnr. locatie verdieping analyse KM12 magazijn, plint 2 e verdieping amosiet (++) KM13 partijkamer, vloer 2 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM14 partijkamer, vloer 2 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM15 luchtbehandelingruimte, op luchtbehandelingkast 2 e verdieping geen asbest gedetecteerd KM16 cv-ruimte, op cv-ketel 2 e verdieping chrysotiel (++) KM17 KM18 op leiding nabij trap naar begane grond op vloer nabij trap naar begane grond kelder amosiet (++) kelder amosiet (++) KM19 op vloer van grote ruimte kelder geen asbest gedetecteerd nabij verwarming KM20 op vloer van grote ruimte kelder geen asbest gedetecteerd nabij verlaging KM21 gang nabij trap naar binnenplaats tabel 1: resultaten materiaalmonsters kelder amosiet (++) Het resultaat (++) houdt in dat > asbestvezels per cm 2 worden aangetroffen. Dit betekent dat een zodanige verontreiniging met asbestdeeltjes aanwezig is dat potentieel risico bij gebruik van de ruimte tot actueel risico kan leiden (concentratie van inadembare asbestdeeltjes in de lucht). De locaties waar asbest in het stof is aangetroffen bevinden zich in de nabijheid van niet-hechtgebonden asbestbronnen. Op de plattegronden in de bijlage zijn de locaties van de monsternames aangegeven. De analysecertificaten en relevante foto s zijn eveneens opgenomen in de bijlage. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 2

7 1.2 Luchtmetingen Randvoorwaarden: Blootstelling aan asbestvezels treedt op indien zich in de ademzone van gebruikers en derden asbestdeeltjes bevinden. Ter bepaling van een mogelijke concentratie asbestdeeltjes in de lucht in de gebruiksruimtes, wordt een hoeveelheid lucht door het filter van een luchtpomp geleid waarbij het filter is voorzien van een dun laagje goud. Er wordt gebruik gemaakt van goudbedampte filters ten behoeve van analyse met behulp van elektronenmicroscopie met röntgenmicroanalyse, zodat niet alleen de kwantiteit maar ook de asbestsoort van eventueel bemonsterde vezels kan worden bepaald. De analyses worden onder STERlab accreditatie uitgevoerd. Dit is de enige methode waarbij onderscheid kan worden gemaakt tussen verschillende soorten vezels: asbestvezels, organische vezels, glaswolvezels etc. Voor de meting van de asbestvezelconcentratie wordt uitgegaan van de milieukwaliteitdoelstellingen voor asbest. In deze doelstellingen, die zijn gebaseerd op een advies dat de Gezondheidsraad in 1988 over asbest heeft uitgebracht, is gebruik gemaakt van equivalentiefactoren (Ve). Definities luchtmetingen: Een vezelequivalent (Ve) is een maat voor de carcinogene potentie van de soorten asbest en de vezellengte waarbij (wettelijk vastgelegd) geldt: 1 chrysotiel vezel met een lengte van meer dan 5 µm: equivalentiefactor 1 1 chrysotiel vezel met een lengte van ten hoogste 5 µm: equivalentiefactor 0,1 1 amfibole vezel met een lengte van meer dan 5 µm: equivalentiefactor 10 1 amfibole vezel met een lengte van ten hoogste 5 µm: equivalentiefactor 1 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 3

8 Amfibool is de groepsaanduiding waar de asbestsoorten amosiet en crocidoliet binnen vallen. Per bemonsteringspunt wordt het aantal vezelequivalenten berekend door de som van het product van de concentraties en de desbetreffende equivalentiefactor volgens: Ve = (C Chr.1 + c Chr.0,1 + C A.10 +c A.1), waarbij: Ve aantal vezelequivalenten per bemonsteringspunt (ve) C Chr concentratie chrysotiel met een lengte van meer dan 5 µm (v/m 3 ) c Chr concentratie chrysotiel met een lengte van ten hoogste 5 µm (v/m 3 ) C A concentratie amfibool met een lengte van meer dan 5 µm (v/m 3 ) c A concentratie amfibool met een lengte van ten hoogste 5 µm (v/m 3 ) De bepalingsmethode is primair gebaseerd op elektronenmicroscopie. Toetsingswaarden: 1. concentratie jaargemiddelde kleiner dan vezelequivalenten / m 3 2. concentratie tussen en vezelequivalenten / m 3 3. concentratie boven vezelequivalenten / m 3 ad 1: Als de concentratie asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht (gemiddeld over een jaar) minder dan bedraagt, is het risico voor de gebruiker van de ruimte verwaarloosbaar. ad 2: Als de concentratie asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht (gemiddeld over een jaar) meer dan bedraagt en kleiner dan , is actueel risico aanwezig. Bron dient opgespoord te worden en de emissie weggenomen. ad 3: Indien concentratie boven asbestvezelequivalenten per kubieke meter lucht is dient de ruimte afgesloten te worden en de bron gesaneerd. Middels luchtmetingen is een onderzoek uitgevoerd met als doel het vaststellen van de asbestvezelconcentratie in de lucht in de kelder, begane grond, 1 e en 2 e verdieping van het pand. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 4

9 Op strategische locaties per verdieping zijn luchtpompen met goudbedampte filters geplaatst. Met behulp van de luchtmetingen wordt een 8-uurs-gemiddelde concentratie bepaald. monster locatie verdieping vezelconcentratie (vezels/m 3 ) gemeten vezelconcentratie (vezels/m 3 ) Poisson resultaat : LM01 koloniaal begane grond 0 < 423 lucht is schoon LM02 koloniaal begane grond 0 < 420 lucht is schoon LM03 verkoopruimte begane grond 0 < 429 lucht is schoon LM04 verkoopruimte begane grond 0 < 410 lucht is schoon LM05 verkoopruimte 1 e verdieping 0 < 429 lucht is schoon LM06 verkoopruimte 1 e verdieping 0 < 415 lucht is schoon LM07 verkoopruimte 1 e verdieping 0 < 429 lucht is schoon LM08 verkoopruimte 1 e verdieping 0 < 415 lucht is schoon LM09 gang 2 e verdieping 0 < 429 lucht is schoon LM10 magazijn 2 e verdieping 0 < 415 lucht is schoon LM11 partijkamer 2 e verdieping 0 < 423 lucht is schoon LM12 partijkamer 2 e verdieping 0 < 423 lucht is schoon LM13 luchtbehandelingruimte 2 e verdieping 0 < 423 lucht is schoon LM14 cv-ruimte 2 e verdieping 0 < 429 lucht is schoon LM15 grote ruimte bij trap kelder 0 < 357 lucht is schoon LM16 grote ruimte bij verlaging kelder 0 < 357 lucht is schoon LM17 bij garderobe heren kelder 0 < 357 lucht is schoon LM18 bij laagspanningsruimte kelder 0 < 357 lucht is schoon tabel 2: resultaten luchtmonsters Conclusie: In de lucht worden in alle luchtmetingen geen asbestdeeltjes waargenomen! De lucht is met andere woorden schoon. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 5

10 2 Conclusies en aanbevelingen De uitgevoerde risicobeoordeling in het pand aan de Breestraat te Leiden leidt tot de volgende conclusies: 1. Op een aantal locaties is asbesthoudend stof aanwezig in de nabijheid van niethechtgebonden asbesthoudende materialen; 2. Tijdens de luchtmetingen zijn in de lucht geen asbestdeeltjes aangetroffen. aanbevelingen: 1. reinigen van de cv-ruimte (reeds uitgevoerd); 2. afgesloten laten van partikamer en magazijn en markeren verboden toegang (reeds uitgevoerd); 3. laten dichtleggen door SC-530 gecertificeerd bedrijf van alle systeemplafondplaten en voorzetwand panelen in gehele pand; 4. laten verwijderen door SC-530 gecertificeerd bedrijf van beplating in de kelder inclusief het wegnemen van verontreiniging met asbestdeeltjes; 5. opstellen van een beheersplan waarbij de gebruiksbeperking geldt dat zonder toestemming vooraf geen werkzaamheden aan wanden en plafonds inclusief openen mogen plaatsvinden; 6. pand uitsluitend door derden (koloniaal) in bruikleen geven indien deze het beheersplan hebben ontvangen en middels handtekening vastleggen van het tot zich hebben genomen van de inhoud. Opmerking: in de kelder is de ruimte opslag etaleur en de ruimte onder de roltrap niet toegankelijk en daardoor niet beoordeeld. Op de begane grond zijn twee toiletten dichtgeschroefd en daardoor niet beoordeeld. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 6

11 Bijlage A. Locaties van de monsterlocaties In dit hoofdstuk zijn de plattegronden met daarin de monsterlocaties weergegeven. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 7

12 LM15 KM18 KM17 LM18 KM21 LM17 KM19 KM20 LEGENDA: Breestraat 76 t/m 80, kelder LM16 luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 8

13 LEGENDA: Breestraat 76 t/m 80, begane grond luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster KM06 KM05 LM02 KM02 LM04 LM03 LM01 KM01 KM04 KM03 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 9

14 LEGENDA: Breestraat 76 t/m 80, eerste verdieping luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster KM10 LM08 KM07 LM05 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 10

15 LEGENDA: Breestraat 76 t/m 80, tweede verdieping luchtmeting schoon asbesthoudend kleefmonster asbestvrij kleefmonster afgesloten ruimtes: gemarkeerd met verboden toegang i.v.m asbest LM14 in cv-ruimte KM16 in cv-ruimte LM13 cv-ruimte KM15 LM09 verbindingsgang naar woongedeelte LM06 KM08 KM11 KM14 KM12 bij trapopgang LM12 LM11 LM10 KM13 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 11

16 LEGENDA: Breestraat 76 t/m 80, zolder de zolder is niet toegankelijk daar deze uitsluitend vanuit de afgesloten ruimtes op de tweede verdieping te bereiken is. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 12

17 Bijlage B. Certificaten van de monsteranalyses Op de volgende pagina( s) zijn de analyseresultaten van de bemonsterde asbestverdachte materialen weergegeven. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 13

18 Bijlage C. Foto s risicobeoordeling Op de volgende pagina s zijn enkele foto s opgenomen. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 14

19 foto 01: in de winkel koloniaal is bij het gesloten blijven van de systeemplafonds de lucht schoon (LM01). foto 1: in de winkel koloniaal is bij het gesloten blijven van de systeemplafonds de lucht schoon (LM02). foto 2: op de tweede verdieping nabij het trappenhuis is de lucht schoon (LM09). foto 3: in de luchtbehandeling ruimte op de tweede verdieping is de lucht schoon (LM13). foto 4: onder het systeemplafond in de winkel koloniaal is het stof schoon (locatie KM01) foto 5: locatie KM02 PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 15

20 foto 6: op de cv-ketel (KM16) zijn visueel restanten aangetroffen, afkomstig van plafondbeplating. Deze restanten zijn inmiddels verwijderd. foto 7: de asbesthoudende plafondbeplating in de cv-ruimte. foto 8: zolang systeemplafonds niet beroerd worden en gesloten blijven bestaat geen risico voor de gebruiker foto 9: op systeemplafonds zijn restanten van bouwmaterialen waaronder asbest aanwezig. Systeemplafonds mogen niet geopend worden. foto 10: systeemwanden dienen dichtgezet te worden en niet meer geopend. foto 11: asbestbeplating in kelder dient op korte termijn verwijderd te worden. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 16

21 foto 123: ruimte in kelder onder de roltrap is niet toegankelijk en niet in risicobeoordeling opgenomen. Dit geldt ook voor opslag etaleur in kelder. foto 14: op de eerste verdieping bevindt zich achter voorzetwand bij trappenhuis asbesthoudende beplating. De voorzetwand dient te worden gedicht. PAV Risicobeoordeling Asbest, Breestraat te Leiden 17