Praten over leven in vrijheid
|
|
- Joanna Peeters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Praten over leven in vrijheid Een handreiking voor cliëntenraden die willen praten over vrijheid en vrijheidsbeperking - in eenvoudig Nederlands -
2 Waar gaat dit boekje over? Dit boekje gaat over vrijheid voor mensen die in een zorginstelling wonen. Of thuis begeleiding krijgen. Zit u in een cliëntenraad? Dan is dit boekje bestemd voor u. U leest in dit boekje: - Wat vrijheid is. - Hoe je over vrijheid kunt praten. - Met wie je over vrijheid kunt praten. - Waarom dat belangrijk is. 2
3 Inleiding Leven in vrijheid: wat is dat? Vrijheid is zelf kunnen bepalen wat je doet. Bijvoorbeeld op welk moment van de dag je koffie wilt drinken. Of wat je graag doet voor werk, of in je vrije tijd. Iemand die zorg krijgt, kan dat niet altijd zelf bepalen. Bijvoorbeeld als hij hulp nodig heeft om naar buiten te gaan. Of als hij woont in een instelling met regels en vaste gewoontes. Als je niet kunt doen wat je zelf wilt, heet dat vrijheidsbeperking. Het is goed om met elkaar te praten over dit soort dingen. Niet alleen over heel erge vrijheidsbeperkingen bij noodsituaties, zoals vastbinden (zie bijlage 5). Het is juist goed om er op een rustig moment over te praten. Over grote én kleine dingen die met vrijheid te maken hebben. Soms hebben mensen daar nog weinig over nagedacht. Als cliëntenraad kun je het initiatief nemen om erover te praten. Voorbeeld Koffie drinken we altijd samen om elf uur. Maar soms heb ik al zin in koffie om tien uur. Kan dat ook anders? 3
4 Waarom praten over leven in vrijheid? Mensen die voor iemand zorgen, vinden het belangrijk dat er geen ongelukken gebeuren. Vaak zijn er regels die daarvoor zorgen. Die regels kunnen goed zijn voor de een, maar niet nodig voor een ander. Of de regels zijn een gewoonte geworden. Niemand vraagt zich dan meer af of het ook anders kan. Daarom is het goed om er met elkaar over te praten. Met mensen die zorg krijgen, maar ook met medewerkers en familieleden. Misschien zijn er wel andere oplossingen te bedenken. Voorbeeld Voor sommige bewoners is het te gevaarlijk om alleen naar buiten te gaan. Maar dat geldt niet voor iedereen. Toch is de deur altijd op slot. Kan dat ook anders? Een belangrijk onderwerp De regering vindt het ook belangrijk dat mensen die zorg krijgen zoveel mogelijk kunnen leven in vrijheid. In het VN-verdrag over de rechten van mensen met een handicap staat dat ieder mens recht heeft op vrijheid en veiligheid. En dat mensen nooit vanwege hun handicap in hun vrijheid mogen worden beperkt. Er komen daarom nieuwe regels voor vrijheidsbeperkingen in noodsituaties (zie bijlage 5). 4
5 1. Met wie kunt u gaan praten? U kunt over leven in vrijheid praten met: De mensen die in de instelling wonen en/of begeleiding krijgen. Met bewoners praten over vrijheid kan hen helpen om erover na te denken. En als het nodig is voor zichzelf op te komen en dingen te verbeteren. Lees hierover hoofdstuk 2. De Raad van Bestuur. Zij bepalen de regels. Lees hierover hoofdstuk 3. Er zijn ook andere manieren om te laten zien dat vrijheid een belangrijk onderwerp is. Lees hierover hoofdstuk 4. 5
6 2. Praten met mensen die zorg krijgen Wilt u mensen die zorg krijgen helpen om na te denken over regels en gewoontes in de instelling? Om dingen te verbeteren? Organiseer dan een gesprek in de huiskamer of een andere ontmoetingsplek. Stap 1 Wie kunt u uitnodigen? Alleen mensen die zorg krijgen. Dat werkt goed als u mensen de ruimte wilt geven om zelf hun verhaal te doen. Alleen mensen die zorg krijgen en hun familieleden. Dat werkt goed als familieleden belangrijk zijn bij de zorg. Mensen die zorg krijgen, familieleden en medewerkers. Dat werkt goed om wensen uit te spreken en samen te zoeken naar andere oplossingen. Stap 2 Hoe ga je praten? Er zijn verschillende manieren om met elkaar te praten: dat heet een gespreksvorm. In de bijlagen 1 t/m 4 staan er vier. Kies de gespreksvorm die volgens u het beste past. Stap 3 Wie leidt het gesprek? Het is belangrijk om een goede gespreksleider te hebben. Bij het LSR en Vraagraak/Kans Plus kunt u vragen om iemand die hier speciaal voor geschoold is. In hoofdstuk 4 staan de internet-adressen. 6
7 Spelregels Het is goed om met elkaar spelregels af te spreken voor de bijeenkomst: - Goed luisteren naar elkaar. - Respect voor ieders mening. - Alles wat gezegd wordt is vertrouwelijk. Leg uit wat de cliëntenraad gaat doen met de informatie die de bijeenkomst oplevert. Checklist praktische zaken - Kies een geschikte plek. Waar kunnen mensen gemakkelijk komen? Waar is een praktische zaal? - Kies een geschikte tijd. Wanneer kunnen zoveel mogelijk mensen komen? Hoe lang gaat de bijeenkomst duren? - Wat is er allemaal nodig? Een laptop, beamer, scherm, flipover, papier, pennen... - Maak afspraken over een verslag. Wie maakt aantekeningen? Waar worden die voor gebruikt en hoe? Zorg ervoor dat mensen anoniem blijven. Vraag voor foto s altijd toestemming. - Regel genoeg te drinken en iets te eten. - Maak een mooie uitnodiging en verstuur die op tijd. 7
8 3. Praten met de Raad van Bestuur Wilt u praten over het belang van vrijheid in de hele instelling? Ga dan in gesprek met de Raad van Bestuur. Stap 1 Denk na over het doel van het gesprek Bedenk van tevoren wat u met het gesprek wilt bereiken. Het kan ook gebeuren dat u wordt uitgenodigd om te praten over vrijheid. Vraag dan van tevoren wat ze van u verwachten. Stap 2 Zoek informatie Voor u aan het gesprek begint, moet u goed weten hoe het in uw instelling zit met vrijheid. Zorg ervoor dat u goed weet hoe de mensen die in de instelling wonen en/of begeleiding krijgen denken over leven in vrijheid. Daar kunt u achter komen door een gesprek te organiseren (zie hoofdstuk 2). Zorg dat u weet welke regels en gewoontes er zijn. Zoek informatie in jaarverslagen en rapportages van de instelling. Kijk ook op de lijst Meer informatie in hoofdstuk 4 en bijlage 5. Stap 3 Bereid het gesprek voor in de cliëntenraad Bespreek alle informatie die u heeft verzameld in de cliëntenraad. Welke zaken zijn belangrijk? Wat wilt u verbeteren? Welke punten wilt u zeker gaan bespreken? 8
9 Stap 4 Geef aan waar u over wilt praten Laat van tevoren weten over welke punten u wilt praten. Begin het gesprek met de belangrijkste vraag: hoe denken we in deze instelling eigenlijk over vrijheid? Hoe kun je mensen helpen zonder hun vrijheid te beperken? Stap 5 Blijf over vrijheid praten Praten over leven in vrijheid doe je niet één keer, maar steeds weer. Dan blijft iedereen erop letten hoe het beter kan. Zet het bijvoorbeeld elk jaar op de agenda van de cliëntenraad en de overlegvergadering. En hou regelmatig een gesprek met de mensen die zorg krijgen (zie hoofdstuk 2). 9
10 4. Laten zien dat vrijheid belangrijk is Wilt u goed laten zien dat de cliëntenraad vrijheid een belangrijk onderwerp vindt? Schrijf dan een artikel in het blad van de instelling. Of geef een praatje op een open dag. De volgende stappen kunnen u hierbij helpen: Stap 1 Zoek informatie Verdiep u in het onderwerp vrijheid. In de lijst Meer informatie hieronder staat waar u informatie kunt vinden. Stap 2 Bepaal wat u wilt vertellen Over vrijheid is veel te vertellen. Kies de punten die voor uw lezers of luisteraars belangrijk zijn. Schrijf dat op in uw artikel of de tekst voor uw praatje. Laat mensen ook weten dat ze met u over vrijheid kunnen praten. Meer informatie Boekjes en rapporten Monica Boschman en Loes den Dulk, Meepraten over beperking van je vrijheid (VGN, 2009). In eenvoudig Nederlands. Te downloaden via gehandicaptenzorg/vrijheidsbeperking-meepraten-over-beperking-van-je-vrijheid 10
11 Francisca Hardeman e.a., Ruim 80 alternatieven voor vrijheidsbeperking in de zorg. Een praktisch hulp- en inspiratiemiddel bij het afbouwen van vrijheidsbeperking (Vilans, 2014). Te downloaden via Jennie Mast en Pauline van Tienhoven, In voor beter, leven in vrijheid (Vilans, 2015). Eindpublicatie van een project waarin zeven organisaties uit de ouderen- en de gehandicaptenzorg inzichten en hulpmiddelen ontwikkelden om de vrijheid van hun bewoners en bezoekers te vergroten. Te downloaden via Factsheet Wet Zorg & Dwang (VGN, 2014). Samenvatting van het wetsvoorstel Zorg en Dwang. Te downloaden via Wegen naar vrijheid. Communiceren en methodisch (samen) werken in de zorg voor cliënten die ernstig in hun vrijheid worden beperkt. Tussenrapportage van de Denktank complexe zorg/taskforce (Ministerie van VWS, 2012). Te downloaden via Brief van staatssecretaris Van Rijn (VWS) aan de Tweede Kamer over het Actieprogramma onvrijwillige zorg met veel informatie over dit programma. Te downloaden via behandeling-van-het-wetsvoorstel/kamerbrief-actieprogramma-onvrijwillige-zorg 11
12 Websites Filmpjes Website Dwang in de zorg bij verstandelijke beperkingen (Ministerie van VWS). Website Vrijheidsbeperking over vrijheidsbeperking in de langdurige zorg (Vilans). Website Vrijheidsbeperking over vrijheidsbeperking in de gehandicaptenzorg (Kennisplein Gehandicaptensector). Gehandicaptenzorg-Vrijheidsbeperking.html In voor beter, leven in vrijheid. 9 films over vrijheidsbeperking in de ouderenzorg en gehandicaptenzorg (Vilans/ Stevig, 2014). Twee gratis trailers en de mogelijkheid de dvd te bestellen op Gespreksleiders voor bijeenkomsten Bij deze organisaties kunt u vragen om een gespreksleider die specifiek getraind is in het begeleiden van gesprekken over vrijheid. LSR, landelijk steunpunt medezeggenschap VraagRaak, steunpunt medezeggenschap in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 12
13 Bijlage 1 In gesprek met de kaartenset 'Praten over leven in vrijheid' Deze activiteit is geschikt voor 5 tot 20 deelnemers. Hoe werkt het? Er zijn verschillende manieren om met deze kaartenset aan de slag te gaan. Kies de werkvorm die het beste past bij de grootte en samenstelling van de groep en de beschikbare tijd. In de bijbehorende handleidingkaart vindt u meer informatie. Werkvorm 1 Geef een korte uitleg over het gespreksthema: samen praten over vrijheid en vrijheidsbeperkingen. Leg alle kaarten door elkaar met de foto naar boven op tafel. Alle deelnemers kiezen een foto waar ze iets over willen vertellen. Waar doet de foto ze aan denken? Wat heeft dat met vrijheid te maken? Om hier dieper op in te gaan, kunt u de vragen per thema op de handleidingkaart gebruiken. Zijn er kaarten overgebleven? Dan kunt u eventueel nog een tweede ronde doen op dezelfde manier, of met die kaarten overgaan op werkvorm 2. Werkvorm 2 Geef een korte uitleg over het gespreksthema: samen praten over vrijheid en vrijheidsbeperkingen. Laat alle deelnemers een kaart kiezen. Een voor een laten ze de foto aan de groep zien en lezen ze het verhaaltje achterop hardop voor. Heeft iemand wel eens zoiets meegemaakt, of iets wat erop lijkt? Om hier dieper op in te gaan, kunt u de vragen per thema op de handleidingkaart gebruiken. Zijn er kaarten overgebleven? Dan kunt u eventueel nog een tweede ronde doen. Vat aan het eind van de bijeenkomst de belangrijkste punten nog even samen. 13
14 14 Materiaal Kaartenset Praten over leven in vrijheid + handleidingkaart voor de gespreksleider (verkrijgbaar bij het LSR en KansPlus/ VraagRaak) Flipover/whiteboard/schoolbord Stiften of krijt
15 Bijlage 2 In gesprek met een filmpje Deze activiteit is geschikt voor 5 tot 20 deelnemers. Hoe werkt het? Laat een filmpje zien (zie hoofdstuk 4). Houd na afloop een korte bespreking, en maak daarbij gebruik van een of twee hulpvragen. Noteer de antwoorden met sleutelwoorden op een flip over, whiteboard of schoolbord. Vraag de groep na afloop van de bespreking welke vijf woorden uit de lijst het beste tot uitdrukking brengen wat vrijheid voor hen betekent. Gebruik die als gespreksthema s om dieper op het onderwerp in te gaan. Ook daar kunnen onderstaande hulpvragen bij helpen. Vat aan het eind van de bespreking van ieder punt samen wat er is gezegd. Hulpvragen bij het gesprek Wat vond je van de film? Wat roept die bij je op? Heb je zelf iets meegemaakt dat in de film voorkwam? Hoe belicht deze film volgens jou leven in vrijheid? Wat maakt dat we soms overgaan tot het inperken van de vrijheid? Materiaal Film op USB stick of dvd Laptop en beamer Boxen/geluid Flipover/whiteboard/schoolbord Stiften of krijt 15
16 Bijlage 3 In gesprek volgens de dialoogmethode Deze activiteit is geschikt voor 5 tot 20 deelnemers. Hoe werkt het? Vraag bij LSR, VraagRaak/Kansplus of LOC om een gespreksleider die speciaal getraind is om gesprekken rond vrijheid te begeleiden met de dialoogmethode (zie hoofdstuk 4 voor de webadressen). In grote lijnen verloopt zo n bijeenkomst als volgt. Alle deelnemers dragen onderwerpen aan rond vrijheid en veiligheid die ze graag willen bespreken. Samen kiezen ze de belangrijkste: een aantal dat past in de beschikbare tijd. Wat overblijft, kan wellicht in een vervolgbijeenkomst aan de orde komen. Onder leiding van de gespreksleider wisselen de deelnemers per onderwerp ervaringen, wensen en ideeën uit. Verbetersuggesties worden geconcretiseerd en benoemd. Bij de afsluiting van onderwerp worden de belangrijkste punten nog even samengevat. Materiaal Flipover/whiteboard/schoolbord Stiften of krijt 16
17 Bijlage 4 In gesprek met eigen foto s en kaarten Deze activiteit is geschikt voor 5 tot 20 deelnemers. Hoe werkt het? Verzamel zelf vooraf minstens 20 tot 30 foto s of (gratis) ansichtkaarten die te maken kunnen hebben met het thema vrijheid. Leg de kaarten door elkaar neer op tafel. Vraag de deelnemers om ze te bekijken en er één te kiezen die hen het meest aanspreekt. Bespreek de gekozen kaarten in de hele groep. Vraag iedere deelnemer toe te lichten waarom hij of zij voor deze kaart heeft gekozen. Noteer de antwoorden met sleutelwoorden op een flip over, whiteboard of schoolbord. Besluit samen op welke onderwerpen de groep dieper in wil gaan. Houd rekening met de beschikbare tijd. Bespreek de gekozen onderwerpen een voor een. Onderstaande hulpvragen kunnen daarbij helpen. Vat aan het eind van de bespreking van ieder punt samen wat er is gezegd. Hulpvragen bij het gesprek Waarom heb je deze kaart gekozen? Waarom doet deze kaart je aan vrijheid denken? Wat versta je onder vrijheid en veiligheid? Hoe ziet dat er in jouw persoonlijke dagelijks leven uit? Hoe ziet dat er in het dagelijks leven in de woning uit? Hoe helpt de zorg of ondersteuning je om in (meer) vrijheid te leven? Zijn er ook belemmeringen, in je eigen zorg of ondersteuning of door de gewoontes in de woonvoorziening? Materiaal Ansichtkaarten of foto s (zelf verzamelen): minimaal Flipover/whiteboard/schoolbord Stiften of krijt 17
18 Bijlage 5 De Wet Zorg en Dwang Soms krijgen mensen zorg of een behandeling tegen hun wil. Bijvoorbeeld als ze door hun ziekte of door omstandigheden heel agressief worden. Iemand kan dan apart worden gezet in een separeerkamer, vastgebonden worden, of verdovende medicatie krijgen. Dat heet onvrijwillige zorg. Begeleiders en hulpverleners mogen zulke dingen alleen maar doen in noodsituaties. En ze moeten zich houden aan strenge regels. Die regels staan in de Wet BOPZ (Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen). Er komt binnen een paar jaar een nieuwe wet: de Wet Zorg en Dwang. In de nieuwe wet zijn de regels nog strenger. Wat staat er in de nieuwe wet? De belangrijkste regels zijn: 1. Onvrijwillige zorg mag niet in de zorg voor mensen met een handicap. Gevaarlijke situaties moeten altijd met vrijwillige zorg worden opgelost. 2. Er is maar één uitzondering op regel 1: onvrijwillige zorg mag alleen in een noodsituatie als dat nodig is voor de veiligheid van degene die de zorg krijgt. 3. In een noodsituatie moeten eerst alle andere mogelijkheden worden geprobeerd. 4. Begeleiders en hulpverleners moeten altijd blijven zoeken naar andere mogelijkheden. Steeds opnieuw. Daar is een stappenplan voor. 5. In het ondersteuningsplan moet precies staan welke onvrijwillige zorg in een noodsituatie mag worden gebruikt. Wie er mag ingrijpen en welke dingen wel en niet mogen. De persoon om wie het gaat, moet hier dus eerst zelf toestemming voor geven. 18
19 Colofon Deze handreiking is het resultaat van het project 'Zorg voor leven in vrijheid', uitgevoerd door LOC en Ieder(in). Aanleiding voor het project was het rapport 'Wegen naar vrijheid' van de Denktank Complexe Zorg (2012) en het Actieprogramma Onvrijwillige Zorg (2013). Bij deze handreiking hoort de kaartenset 'Praten over leven in vrijheid'. De inhoud van de handreiking en kaartenset is tot stand gekomen na gesprekken met (leden van) cliënten- en vertegenwoordigersraden van Middin, Sherpa, 's Heerenloo en een aantal medewerkers van het (voormalige) steunpunt van de LFB in Bussum. Dank voor ieders inspirerende medewerking! Tekst Ieder(in) Irene Geerts Opmaak Catrien Brienen, Ieder(in)
20 Maart 2016
Praten over leven in vrijheid
Praten over leven in vrijheid Een handreiking voor cliëntenraden die in gesprek willen over vrijheid en vrijheidsbeperking Inhoud Leven in vrijheid 3 Leeswijzer 4 Inleiding 5 1. Wat wilt u bereiken? 8
Nadere informatieVrijheidsbeperking en de wet - inventarisatie toegankelijke informatie
Vrijheidsbeperking en de wet - inventarisatie toegankelijke informatie Een inventarisatie van toegankelijk informatiemateriaal over vrijheidsbeperking en de wettelijke kaders. Bedoeld voor mensen met een
Nadere informatieOnderzoek naar persoons volgende bekostiging - hoe gaat het daar mee? Een samenvatting in eenvoudige taal
Onderzoek naar persoons volgende bekostiging - hoe gaat het daar mee? Een samenvatting in eenvoudige taal LFB en Ieder(in) hebben onderzoek gedaan naar persoons volgende bekostiging (PVB). Ieder(in) en
Nadere informatiePlannen en geldzaken van de locatie of instelling
Plannen en geldzaken van de locatie of instelling Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg ictogrammen Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Plannen en geldzaken van de
Nadere informatieHulpmiddel voor sterke medezeggenschap
Hulpmiddel voor sterke medezeggenschap Hoe werkt het? Medezeggenschap van cliënten is belangrijk. Wanneer is er sterke medezeggenschap? Dat is niet zo makkelijk te bepalen. Dit hulpmiddel helpt om afspraken
Nadere informatieNieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg
Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Nieuwe raadsleden zoeken Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg
Nadere informatieMeepraten over beperking van je vrijheid
Meepraten over beperking van je vrijheid 2009 Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm
Nadere informatieIN GESPREK OVER VRIJHEID EN VEILIGHEID. Handreiking voor cliëntenraden
IN GESPREK OVER VRIJHEID EN VEILIGHEID Handreiking voor cliëntenraden IN GESPREK OVER VRIJHEID EN VEILIGHEID Handreiking voor cliëntenraden COLOFON Auteurs: Lidia van der Klei, Lena Hillenga Deze handreiking
Nadere informatieMeedenken, meepraten en meebeslissen over kwaliteit van zorg Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg
Meedenken, meepraten en meebeslissen over kwaliteit van zorg Handreiking voor cliëntenraden in de gehandicaptenzorg Uitgave van het LSR (Landelijk Steunpunt cliëntenraden) Meedenken, meepraten en meebeslissen
Nadere informatie3A: Bejegening Tips bij het maken van een ondersteuningsplan Tips namens cliënten
3A: Bejegening Tips bij het maken van een ondersteuningsplan - Maak afspraken over hoe de cliënt aangesproken wil worden. In het kader van bejegening is het klantvriendelijk om te bespreken of iemand met
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht
Nadere informatiePraten met de LCvV? Wat kan jouw raad ermee? nummer 25 oktober 2016
Praten met de LCvV? Wat kan jouw raad ermee? nummer 25 oktober 2016 de redactie van de cliënten-raad-krant bestaat uit: Anita van Dinteren Myra Kornalijnslijper cliëntenraad Linger cliëntenraad Heerhugowaard
Nadere informatieBeleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Beleid 'onvrijwillige zorg' Vrijheidsbeperking binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Wanneer wordt onvrijwillige zorg toegepast? 4 3. De wetgeving 5 3.1 Wet bijzondere
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5 Kijken wat
Nadere informatieWat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?
Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5
Nadere informatieHoofdstuk 6 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op vrijheid
Hoofdstuk 6 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op vrijheid In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is het recht op vrijheid? 2. Kan je tegen je zin worden opgenomen in een zorginstelling?
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 28 augustus 2013 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 2008 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 255 XP DEN HAAG T 070 340 79 F 070 340 78 34
Nadere informatieSoms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw
Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Rouw en verlies Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van kinderen van 8-12 jaar
DOELSTELLINGEN De deelnemers worden zich bewust van hun eigen omgang met rouw en verlies en de rol die hun geloof of levensoriëntatie hierbij heeft. De deelnemers weten dat ieder op een eigen manier rouwt
Nadere informatieOpdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia
Opdrachten bij de tentoonstelling Foodtopia HET ETEN VAN DE TOEKOMST Welkom in Foodtopia! De tentoonstelling Foodtopia richt zich op voedselinnovaties die vaak gedaan werden en worden om wereldvoedselproblemen
Nadere informatieWat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen
Nadere informatieVraagRaak ondersteunt bij medezeggenschap
VraagRaak ondersteunt bij medezeggenschap VraagRaak is het steunpunt medezeggenschap in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. VraagRaak maakt onderdeel uit van de vereniging KansPlus, belangennetwerk
Nadere informatieBijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie
Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Doel Werkvorm Tijd Materialen Inleiding Het managen van de verwachtingen over de workshop Deel 1: Presentatie + filmpje Creëren van draagvlak
Nadere informatieGeloofsopvoeding 3. Leeftijd: Soort bijeenkomst: Soort werkvorm: Thema: 3e bijeenkomst - Communiceren met je kind
Geloofsopvoeding 3 Leeftijd: Soort bijeenkomst: Soort werkvorm: Thema: 3e bijeenkomst - Communiceren met je kind Doel: Je gaat aan de slag met verschillende manieren om met je kind te communiceren. Het
Nadere informatieDraaiboek voor een gastles
Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een
Nadere informatieZo werkt het. Wij hebben een steile trap in huis. Wij willen hem minder steil. Doe mee via de site
extra editie 5 september 2015 Als je het mij vraagt Klanten, mensen uit hun netwerk en medewerkers van Dichterbij praten in de komende tijd met elkaar over hun wensen, kansen en mogelijkheden. Dat gebeurt
Nadere informatieActiviteit: Filosoferen met kinderen over taal
Activiteit: Filosoferen met kinderen over taal Doelgroep groepen 5 t/m 8 Materialen handleiding Filosoferen met kinderen, informatie en tips schoolbord of flip-over schrijf- of tekenpapier pennen, potloden
Nadere informatietitel/kopje/plaatje Ik denk aan: Dit weet ik er al over:
Lees de uitleg. Voorspellen en tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waarover hij gaat. Kijk eerst goed hoe de tekst eruitziet. Want je kunt aan de buitenkant van de tekst soms al zien
Nadere informatienummer 11 april 2013 Jan Hanse aan het woord Hoe gaat het verder met de medezeggenschap?
nummer 11 april 2013 Jan Hanse aan het woord Hoe gaat het verder met de medezeggenschap? de redactie van de cliënten-raad-krant bestaat uit: Arco Boogaard cliëntenraad de Waaier + de Schelp Anita van Dinteren
Nadere informatieMeningsvorming: jij en vluchtelingen
Meningsvorming: jij en vluchtelingen Korte omschrijving Het kan uw leerlingen bijna niet ontgaan zijn dat de Europese Unie te maken heeft met een grote stroom vluchtelingen. Sinds een paar maanden is dit
Nadere informatieKLACHTENREGELING VOOR CLIËNTEN VAN PAMEIJER HEB JE EEN KLACHT? JE KUNT ER IETS AAN DOEN!
KLACHTENREGELING VOOR CLIËNTEN VAN PAMEIJER HEB JE EEN KLACHT? JE KUNT ER IETS AAN DOEN! Inhoudsopgave 1. Klagen mag pag. 3 2. Iets doen met je klacht pag. 5 3. Mogelijkheden om iets met je klacht te doen
Nadere informatieNieuwsbrief CliëntAanZet
Nummer 1 Regio Waardenlanden Januari 2016 Van de redactie Hallo, Een nieuw jaar en ook weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. In deze nieuwsbrief natuurlijk weer kort nieuws. Wil je weten wat er allemaal
Nadere informatieHoe kan je opkomen voor je rechten?
nummer 12 juli 2013 Hoe kan je opkomen voor je rechten? praten met Ada Peperkamp de redactie van de cliënten-raad-krant bestaat uit: Arco Boogaard cliëntenraad de Waaier + de Schelp Anita van Dinteren
Nadere informatieOverijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor korte toekomstbabbel
Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor korte toekomstbabbel Leidraad voor toekomstbabbel 4 tot 8 personen 20 min Nodig enkele buren, vrienden, een groepje
Nadere informatieDe zorg moet steeds beter.
De zorg moet steeds beter. De tekst is in Taal voor allemaal. Ons Tweede Thuis heeft afspraken over goede zorg. Jij krijgt zorg. Ons Tweede Thuis geeft de zorg. Een ander woord voor zorg is hulp. Bij wonen.
Nadere informatieGespreksspel. gespreksspel. Ontdek meer over elkaars pleegzorg-ervaringen. Ontdek meer over elkaars pleegzorgervaringen
Het grote Grote pleegzorg Pleegzorg gespreksspel Gespreksspel Ontdek meer over elkaars pleegzorgervaringen Ontdek meer over elkaars pleegzorg-ervaringen Het grote pleegzorg gespreksspel Het Grote pleegzorg
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatiePerspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven
Perspectief 3 e editie 3 / 4 VMBO Project Doorgeven 0. Start In dit project ga je aan de slag met verschillende manieren en vormen van doorgeven. Wat heb je zelf van huis uit meegekregen? En wat mogen
Nadere informatieDe nieuwe zorgmedewerker
Werkblad De nieuwe zorgmedewerker De zorg verandert in snel tempo. Ook jouw rol als verzorgende of helpende verandert: meer aandacht voor individuele cliënten en hun netwerk. Werken met een zorg-leefplan
Nadere informatieNieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken
(in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 2 De Wet maatschappelijke ondersteuning 13 Ben je ouder dan 18 jaar? Woon je in je eigen
Nadere informatieVrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurige zorg. De rol van de familie
Regelingen en voorzieningen CODE 9.2.2.8 Vrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurige zorg. De rol van de familie brochure bronnen www.loc.nl, juni 2012 www.vilans.nl Vilans (kenniscentrum voor de
Nadere informatieKeuzevrijheid en vrijheidsbeperking
Keuzevrijheid en vrijheidsbeperking Het beste uit jezelf Waarom mag je niet altijd doen wat je wilt? Steven is ernstig gehandicapt. Eén van zijn beperkingen is dat hij niet kan praten. Je moet dus goed
Nadere informatie11 werkvormen die helpen loslaten
11 werkvormen die helpen loslaten voor en door coaches met passie voor transformatie eindredactie: Hens van Soest COLOFON Uitgeverij: Auteurs: FOTOMISSIE Hens van Soest, Evelien Stadt, Yvonne Drieduite,
Nadere informatieHoofdstuk 5 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op privacy
Hoofdstuk 5 Dit hoofdstuk gaat over: het recht op privacy In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen. 1. Wat is het recht op privacy? 2. Mogen anderen in jouw woonruimte komen? 3. Mogen
Nadere informatieKENNISMARKT 2016 BELEVEN WORKSHOPS. Samen het VN-verdrag waarmaken! BEST PRACTICES NETWERKEN WOENSDAG 2 NOVEMBER 2016 KENNIS UITWISSELEN GOOD FOOD
KENNISMARKT 2016 Samen het VN-verdrag waarmaken! WOENSDAG 2 NOVEMBER 2016 CHRISTELIJKE HOGESCHOOL EDE BELEVEN WORKSHOPS GOOD FOOD KENNIS UITWISSELEN INSPIREREN BEST PRACTICES NETWERKEN UITREIKING GEHANDICAPTENPRIJS
Nadere informatieWas getekend ZET JE PLEEGZORG-GEDACHTEN OP PAPIER DRAAIBOEK VOOR EEN NETWERKBIJEENKOMST VOOR PLEEGOUDERS. Was getekend 1
Was getekend ZET JE PLEEGZORG-GEDACHTEN OP PAPIER DRAAIBOEK VOOR EEN NETWERKBIJEENKOMST VOOR PLEEGOUDERS Was getekend 1 Was getekend DE ACTIVITEIT IN HET KORT Pleegouders zetten hun ervaringen, gedachten
Nadere informatieTips voor begeleiders. Tips voor de cliënten-raad. Hoe maak je de cliënten-raad bekend?
Tips voor begeleiders Tips voor de cliënten-raad Hoe maak je de cliënten-raad bekend? Dit boekje is in 2017 uitgegeven door de Centrale Cliëntenraad van Esdégé-Reigersdaal. Het is samen-gesteld en gemaakt
Nadere informatieStappenplan: een spreekbeurt maken
Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die
Nadere informatieLesbrief: Zorg verlenen in een woonvorm Thema: Wat is er?
Lesbrief: Zorg verlenen in een woonvorm Thema: Wat is er? Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Mensen die niet zelfstandig kunnen wonen verblijven in een woonvorm.
Nadere informatieHoofdstuk 10 Dit hoofdstuk gaat over: de rechten van cliënten op papier
Rechten van cliënten op papier Hoofdstuk 10 Dit hoofdstuk gaat over: de rechten van cliënten op papier RECHTEN OP PAPIER In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen: 1. Waar vind je jouw
Nadere informatieWeekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.
Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de
Nadere informatienummer 23 april 2016 praten met Elfrieda Peetoom cliënt-begeleider Waarom mag ik alleen koffie wanneer we met z n allen koffie drinken?
nummer 23 april 2016 praten met Elfrieda Peetoom cliënt-begeleider Waarom mag ik alleen koffie wanneer we met z n allen koffie drinken? de redactie van de cliënten-raad-krant bestaat uit: Arco Boogaard
Nadere informatieSamen met je team meer werkplezier voor jou!
Samen met je team meer werkplezier voor jou! Mijn inziens is dit de juiste aanpak om gedragsverandering te bewerkstelligen. Met behulp van deze bijeenkomsten, het stellen van de juiste vraag en het bewust
Nadere informatieWat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?
Les 1: Een poëziekaart maken Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de
Nadere informatieZo werkt het! Cliënten praten mee!
Zo werkt het! Cliënten praten mee! De informatie in dit boekje is ook van toepassing op de verwantenraden bij Zozijn. Dit boekje is van:. Cliëntenraad:. Coach:. Telefoon-nummer coach:. 1 Inhoud 1. De wet
Nadere informatieKwaliteit bij de Amarant Groep. Jaarrapport Goede samenwerking
Jaarrapport 2017 Welzijn en geluk voor alle cliënten, daar gaan we voor. Goede samenwerking Kwaliteit bij de Amarant Groep Verslag van het jaarrapport van 2017 voor zorg die valt onder de Wet langdurige
Nadere informatieOnderzoek wat ouderen (buiten) beweegt
Onderzoek wat ouderen (buiten) beweegt Als een gemeente of woonzorginstelling aan de slag gaat met het inrichten van een beweegvriendelijke omgeving voor senioren is het zaak deze wensen en behoeften te
Nadere informatieDe leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd.
Les 24 Ik hou van.. Doel blok 4: De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Leskern: De leerlingen onderzoeken het begrip houden van
Nadere informatieWorkshop Tweede Kamerverkiezingen
Workshop Tweede Kamerverkiezingen Korte omschrijving workshop In deze workshop leren de deelnemers wat de Tweede Kamer doet, hoe ze moeten stemmen en op welke partijen ze kunnen stemmen. De workshop bestaat
Nadere informatieInhoudsopgave 1. Algemeen Inleiding en visie Bouwsteen 1: De zorg die jij nodig hebt Zorgplan Mijn Plan
Inhoudsopgave 1. Algemeen... 2 1.1 Inleiding en visie... 2 2. Bouwsteen 1: De zorg die jij nodig hebt... 3 2.1 Zorgplan... 3 2.2 Mijn Plan... 3 3. Bouwsteen 2: Jouw mening over de zorg die jij krijgt...
Nadere informatieTeken een architect. Lees het volgende verhaal:
Teken een architect Lees het volgende verhaal: Een architect heeft een hele dag nagedacht over een nieuwe brug die gebouwd moet worden. Via de brug moet het verkeer, ook zware vrachtwagens, over een brede
Nadere informatieHet medezeggenschapsspel
Het medezeggenschapsspel Uitleg spel Voor je ligt het medezeggenschapsspel. Dit spel is ontstaan in een workshop op het congres in 2016 over 20 jaar medezeggenschap. Cliënten bedachten zelf de vorm, de
Nadere informatieOverijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel
Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)
Nadere informatieHandleiding Les 1: Een toren bouwen. Zet de leerlingen zo snel mogelijk aan het werk. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak.
Handleiding Les 1: Een toren bouwen Deze schrijfles is de vierde waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een oefenles: leerlingen passen de schrijfstrategie KLUNS toe, die ze eerder gebruikten
Nadere informatieLuister s naar me 20 TopTips van ouders om de band met je kind te versterken
INKIJKEXEMPLAAR 20 TopTips van ouders om de band met je kind te versterken inspiratie boekje Wat leuk dat je dit boekje in handen hebt! De band tussen jou en je kind is er vanaf dag één en blijft voor
Nadere informatieDONOR IN HART EN NIEREN
DONOR IN HART EN NIEREN havo/vwo MODULE: blz Inleiding Dit boekje gaat over orgaandonatie Het maakt deel uit van de lessenserie Donor in hart en nieren De lessenserie is uitgegeven door NIGZ-Donorvoorlichting
Nadere informatieVergaderen. Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van..
Vergaderen Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van.. 1. Wat is vergaderen? 1. Uitleg vragen en geven Jij mag vragen stellen aan je begeleiders. Ook de begeleiding heeft soms nieuws om te vertellen.
Nadere informatieWat zou jij doen? Denk mee met elkaars pleegzorgdilemma s. Draaiboek voor een netwerkbijeenkomst voor pleegouders. Wat zou jij doen?
Wat zou jij doen? Denk mee met elkaars pleegzorgdilemma s Draaiboek voor een netwerkbijeenkomst voor pleegouders Wat zou jij doen? 1 Wat zou jij doen? DE ACTIVITEIT IN HET KORT Een bijeenkomst waarin pleegouders
Nadere informatieHoofdstuk 1 Dit hoofdstuk gaat over: de rechten van cliënten
Hoofdstuk 1 Dit hoofdstuk gaat over: de rechten van cliënten In dit hoofdstuk vind je een antwoord op de volgende vragen: 1. Wat zijn rechten? 2. Wat zijn de belangrijkste rechten van cliënten? 3. Wat
Nadere informatieVrijheidsbeperkende maatregelen. Vrijheidsbeperkende maatregelen terugdringen? in de langdurende zorg. Vilans helpt mee
Vrijheidsbeperkende maatregelen in de langdurende zorg Vrijheidsbeperkende maatregelen terugdringen? Vilans helpt mee Hoe staat je organisatie ervoor? Kom erachter hoe het staat met vrijheidsbeperking
Nadere informatieTekst lezen en een tekstschema invullen
Tekst lezen en een tekstschema invullen Je gaat straks bij opdracht 2 de tekst samenvatten. In een samenvatting vertel je in het kort waar de tekst over gaat. 1. Lees eerst de tekst en onderstreep de woorden
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Grenzen stellen Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar
DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich bewust van de grenzen die zij stellen als het gaat om vakantie, relaties, alcohol/drugs en geloof. Ouders bespreken welke grenzen hun kinderen opzoeken rondom deze thema
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatieKwaliteitsrapport 2018
Samenvatting voor cliënten Kwaliteitsrapport 2018 Hoe was de ondersteuning in 2018? Ga naar sheerenloo.nl Wat staat er in dit kwaliteitsrapport? Dit kwaliteitsrapport gaat over de ondersteuning van s Heeren
Nadere informatieGrenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub
Grenzeloze vrijheid? Discussiebijeenkomst tienerclub Leeftijd: 12-16 jaar Tijdsduur: 1 uur Doelen - De jongeren denken na over de betekenis van de muur tussen Israël en de Palestijnse gebieden in het dagelijks
Nadere informatienummer 15 april 2014 Wat betaal je voor je was?
nummer 15 april 2014 Wat betaal je voor je was? de redactie van de cliënten-raad-krant bestaat uit: Arco Boogaard cliëntenraad de Waaier + de Schelp Anita van Dinteren cliëntenraad Polderhuis Heerhugowaard
Nadere informatieTrainershandleiding. Startbijeenkomst (regiebijeenkomst) Voorbereiding vóórafgaand aan de trainers dag
Trainershandleiding Startbijeenkomst (regiebijeenkomst) Voorbereiding vóórafgaand aan de trainers dag Uitnodiging met projectbeschrijving is verzonden aan deelnemers Locatie is geregeld. Het moet een ruime,
Nadere informatieVoor jezelf? Les 1 Welkom!
Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.
Nadere informatieMantelzorg bij kleinschalig wonen. Handreiking bij film
Mantelzorg bij kleinschalig wonen Handreiking bij film Colofon Datum: september 2012 Auteurs: Ilse de Bruijn (MOVISIE) en Nienke Blijham (Vilans) Met medewerking van: De Rinnebeek (locatie van zorgorganisatie
Nadere informatieover deze vragen praten. Laat de tweetallen hun antwoorden opschrijven. Sluit dit onderdeel plenair af: wie wil hier iets over zeggen?
Omgaan met tijd Matrix Tijdmanagement (groepsactiviteit) Omgaan met tijd is een aansprekend thema voor veel vrouwelijke ondernemers. Het runnen van een eigen onderneming, zonder dat dit ten koste gaat
Nadere informatieDe meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier
Marlies Huijzer verzorging wat wil jouw dier? De meeste jonge kinderen zijn dol op dieren en willen heel graag een eigen huisdier om te vertroetelen. Ze denken niet zo na over wat een dier zelf leuk vindt
Nadere informatieProject Versterken van het sociale netwerk
Project Versterken van het sociale netwerk Platform-bijeenkomst 21 januari 2019 Wil Molenaar(KansPlus) Helena Wiersma (LSR) Wist je dat? Mensen met een ernstige meervoudige beperking zien over een jaar
Nadere informatieWeet wat je kan Samenvatting op kaarten
Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de
Nadere informatieKraanwater, je hebt het elke dag nodig. Om te drinken bijvoorbeeld, maar
TIPS EN IDEEËN VOOR JE WERKSTUK OF SPREEKBEURT Kraanwater, je hebt het elke dag nodig. Om te drinken bijvoorbeeld, maar ook om je tanden mee te poetsen of om mee te koken. Kraanwater is gezond, duurzaam
Nadere informatieIs het ondersteuningsplan wel echt van de cliënt?
Is het ondersteuningsplan wel echt van de cliënt? Regels voor een goed ondersteuningsplan voor cliënten in de gehandicaptenzorg Handleiding voor cliëntenraden (eenvoudige versie) februari 2010 Over deze
Nadere informatieSpreekbeurt, en werkstuk
Spreekbeurt, krantenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum krantenkring Inleverdatum werkstukken Werkstuk 1: 11 november 2015 Werkstuk 2: 6 april 2016 Bewaar dit goed! Hoe bereid
Nadere informatieNieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken
(in)formatieblad - eenvoudig verteld Nieuwe wetten voor zorg en ondersteuning bij wonen en werken november 2014 1 De wet langdurige zorg 4 Woon je in een instelling en heb je 24 uur per dag zorg en ondersteuning
Nadere informatieStappenplan voor het maken van een presentatie
Stappenplan voor het maken van een presentatie De voorbereiding van een presentatie is erg belangrijk. Je kunt niet de avond ervoor even een presentatie maken. Je moet informatie verzamelen (bv. uit boeken,
Nadere informatieleven met een chronische ziekte
leven met een chronische ziekte Een ont-moet spel, voor jezelf en anderen. Als we een chronische ziekte hebben, is er vooral aandacht voor de bestrijding van symptomen. Wat de ziekte met ons zelfbeeld
Nadere informatieVerslag kwaliteit 2017 cliëntversie
Pagina 1 van 14 Inhoud Inleiding... 3 Bouwsteen 1: de zorg die jij krijgt... 4 Bouwsteen 2: ervaringen van de cliënt... 7 Bouwsteen 3: functioneren van de teams...11 Leren van klachten en incidenten...13
Nadere informatieSleutels cliëntgericht werken: ga met jouw team aan de slag!
Sleutels cliëntgericht werken: ga met jouw team aan de slag! Spelregels 1. Voor je liggen sleutels cliëntgericht werken, verzameld door kinderen, jongeren, jongvolwassenen, ouders, pleegouders en professionals.
Nadere informatieZorg voor leven in vrij heid
Zorg voor leven in vrij heid Leg vrijheidsbeperking aan banden Informatie voor wettelij k vertegenwoordigers en eerste contactpersonen van cliënten in de verpleging en verzorging en van cliënten met een
Nadere informatieLes 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven
Les 1: Halloween en Sint-Maarten beschrijven Wat voor tekst ga je schrijven en waarom? Op 31 oktober is het Halloween en op 11 november is het Sint-Maarten. Veel mensen weten niet zo goed wat voor feesten
Nadere informatieHALLO WERELD WERKSTUK
HALLO WERELD WERKSTUK Opdracht Maak een werkstuk over China, het onderwerp van het boek De Parel en De Draak. Beschrijf verschillende aspecten van het land en maak je werkstuk zo afwisselend mogelijk.
Nadere informatiePROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win!
PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid stichting Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! 1 Programma check the facts Deel en Win! Clubprogramma op
Nadere informatieFilms kijken op internet: verboden of niet?
Les over auteursrecht tekst niveau A Films kijken op internet: verboden of niet? Veel mensen kijken graag naar films. Jij ook? Als je zin hebt om een film te zien, kun je natuurlijk naar de bioscoop gaan.
Nadere informatieZorgkaartNederland.nl Een bron van informatie, voor uw organisatie én uw toekomstige cliënten. De grootste ervaringssite in de zorg.
ZorgkaartNederland.nl Een bron van informatie, voor uw organisatie én uw toekomstige cliënten De grootste ervaringssite in de zorg. ZorgkaartNederland ZorgkaartNederland is de grootste ervaringssite in
Nadere informatieIntroductie. Lesinstructie. Lesinstructie. Leerdoelen. Introductie. Opzet. Bronnen
Introductie Introductie Gamen, Hyven, informatie zoeken, filmpjes kijken, muziek luisteren, spullen kopen of verkopen. Internetten doen we allemaal. Soms voor de lol, soms serieus, soms thuis, soms op
Nadere informatie